Colofon. De Publieke Omroep in Feiten en Cijfers Tekst en productie NPO. Opdrachtgever Commissariaat voor de Media. Vormgeving FC Klap

Transcriptie

1

2 De Publieke Omroep in Feiten & Cijfers 2007

3 Colofon De Publieke Omroep in Feiten en Cijfers 2007 Tekst en productie NPO Opdrachtgever Commissariaat voor de Media Vormgeving FC Klap Druk Colorspace 2009, NPO, Hilversum

4 De Publieke Omroep in Feiten & Cijfers 2007 Rapport Datum / 16 februari 2009 Status / Definitief Van / P. van Beek / drs. V.A. Bode Ons kenmerk dbv/v&c/09/uit/226

5 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 1 Algemeen Doel en reikwijdte van het rapport Opbouw rapport Opmerkingen Handboek Financiële Verantwoording 5 2 Landelijke publieke omroep Balansgegevens Resultaatgegevens 8 3 Televisie Zendtijd landelijke publieke omroep Programmasoort MJB-indeling Programmasoort versus MJB-indeling MJB-indeling versus kosten versus kijkdichtheid Programmatische gegevens per net Financiële gegevens per net 24 4 Radio Programmatische gegevens landelijke publieke omroep Programmatische gegevens per zender Financiële gegevens per zender Crossmedialiteit 33 5 Neventaken Gebruik internetdiensten Gebruik Uitzendinggemist.nl Financiële gegevens neventaken 41 Bijlagen Bijlage A 45 Bijlage B 46 Bijlage C 47 Bronnen 48 Begrippenlijst 49 Definitielijst 50 Genrelijst Televisie 53 Genrelijst Radio 55 NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 02

6 NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 03

7 1 Algemeen De rapportage die hier voor u ligt, is samengesteld uit reeds bestaande rapportages op het gebied van financiën en programmagegevens. In dit rapport worden de programmatische geregistreerde gegevens en de financiële gegevens van de landelijke publieke omroep (LPO) aan elkaar gekoppeld. 1.1 Doel en reikwijdte van het rapport Het rapport De Publieke Omroep in Feiten & Cijfers heeft als doel om de lezer inzage te geven in de feiten en cijfers van de LPO over het jaar Door middel van het samenvoegen van programmatische en financiële informatie wordt duidelijk welke middelen nodig zijn om een bepaald genre programma s te produceren en uit te zenden. Dit rapport heeft niet de status van een verantwoordingsdocument, maar is puur bedoeld om de lezer te informeren. De primaire doelgroep waarvoor dit rapport is samengesteld is het Ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen (OCW) en het Commissariaat voor de Media (CvdM), dat ook opdrachtgever is. Een tweede doelgroep is de LPO zelf. Hieronder worden verstaan de Raad van Bestuur en de omroepen. Tot slot kan dit rapport dienen ter informatie van journalisten en vanzelfsprekend iedere andere belangstellende. 1.2 Opbouw rapport In het rapport zijn de gegevens van de gehele LPO weergegeven, met onderscheid naar platforms en daarbinnen naar netten en zenders. Er waren in 2007 drie specifieke platforms te onderscheiden binnen de LPO: Televisie (hoofdstuk 3) Radio (hoofdstuk 4) Neventaken (hoofdstuk 5) Er zijn zowel puur financiële hoofdstukken als hoofdstukken waarin financiën en programmatische gegevens gecombineerd zijn. Een begrippenlijst met daarin opgenomen de gebruikte afkortingen is als bijlage bij het rapport opgenomen, evenals een definitielijst waarin uitleg wordt gegeven over in de tekst gebruikte termen. NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 04

8 1.3 Opmerkingen Evenals 2006 is de rapportage nog grotendeels gericht op het platform televisie, maar zijn in onderhavige rapportage de gegevens van de beide andere platforms ook opgenomen. Dit komt omdat de registratiesystemen die de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) gebruikt voor televisie verder zijn ontwikkeld en geïmplementeerd dan die voor radio en neventaken. Bovendien is de neventaak internet een geheel ander medium dan radio en televisie. Deze wordt niet gemeten in genres en kijk- en luistertijdaandelen maar in aantallen unieke bezoekers en aantallen pageviews. Internet is een neventaak van de publieke omroep. Een andere neventaak betreft de themakanalen. Deze themakanalen staan nog in de kinderschoenen en daarbij ook de registratie van de kijk- en luistercijfers van deze themakanalen. De kosten van de themakanalen zijn opgenomen in de financiële overzichten in hoofdstuk 5 Neventaken. In het rapport wordt een algemene toelichting gegeven op de gebruikte termen en de wijze van verwerken in de diverse rapportages. Bij de meeste opgenomen tabellen zijn tevens de vergelijkende cijfers van het jaar 2006 opgenomen. Voor het samenstellen van dit rapport is gebruik gemaakt van een zeer grote database. Doordat er verschillende doorsneden van deze database zijn gebruikt, kan het zijn dat afrondingsverschillen zijn ontstaan, waardoor het kan voorkomen dat kleine verschillen optreden in de optelling/berekening van en in een tabel. Op een paar uitzonderingen na, is van alle programma s de kijkdichtheid bekend. Voor het berekenen van de gemiddelde kijkdichtheid en bij de berekening van de kosten per uur per kijkdichtheid, zijn alleen die programma s meegenomen waarvan de kijkdichtheid wel bekend is. De gegevens die gebruikt zijn voor dit samengestelde rapport zijn afkomstig uit diverse verantwoordingsdocumenten. In de bijlagen is een lijst van bronnen opgenomen. Omdat de LPO reeds in deze documenten verantwoording heeft afgelegd over de besteding van de van OCW verkregen middelen, dient onderhavige rapportage als een informerend document te worden beschouwd. Het bij dit document gevoegde rapport van bevindingen van de accountant van het CvdM bestrijkt dan ook alleen het proces en niet de inhoud. 1.4 Handboek Financiële Verantwoording De landelijke publieke omroepen verantwoorden zich in hun jaarrekening over de bestede middelen. Zij doen dit conform het zogenaamde Handboek Financiële Verantwoording. NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 05

9 2 Landelijke publieke omroep In dit hoofdstuk worden de financiële en programmatische gegevens op het minst gedetailleerde niveau weergegeven, namelijk van de LPO als geheel. Dit zijn dus alle omroeporganisaties (inclusief de NPO) en alle platforms samen. Allereerst zullen de financiële gegevens op hoofdlijnen worden toegelicht en vervolgens aan de programmatische gegevens worden gekoppeld. 2.1 Balansgegevens In tabel 1 zijn de programmavoorraden, de verschillende reserves en de eigen vermogens van de LPO van 2003 tot en met 2007 opgenomen. Onder de voorraden zijn zowel de programma s opgenomen die al gereed zijn maar nog niet uitgezonden als de programma s die nog in productie zijn. Tevens is de bijdrage verrekend die van derden is ontvangen voor in de voorraad opgenomen programma s. De Raad van Bestuur kent aan alle omroepen een bepaald gedeelte van het van OCW verkregen budget toe. Wanneer dit budget om wat voor reden dan ook niet geheel wordt opgemaakt, dient het resterende budget aan de zogenaamde reserve voor programmadoeleinden te worden toegevoegd. Ook de positieve resultaten die uit verenigingsactiviteiten, programmabladen en andere nevenactiviteiten worden verkregen, dienen aan de reserve voor programmadoeleinden te worden toegevoegd. De middelen die in deze reserve zijn opgenomen dienen in volgende jaren te worden gebruikt voor de programmering (lees: televisie, radio en neventaken). Sinds 2005 heeft de Raad van Bestuur de reserve voor programmadoeleinden genormeerd; de reserves boven de norm worden overgedragen aan de Raad van Bestuur. Deze bindende regeling heeft tot gevolg gehad dat ultimo 2007! 12 mln aan reserves door de omroepen is overgedragen aan de Raad van Bestuur (2006! 22,4 mln). De Raad heeft in 2007 van de tot met 2006 overgedragen reserves! 11,9 mln ingezet voor de programmering. Naast deze reserve voor programmadoeleinden hebben de ledengebonden omroepen (behalve BNN, LLiNK en MAX) ook nog een verenigingsreserve. Deze verenigingsreserves zijn opgenomen onder de algemene reserves. Daarnaast kan vanuit het verleden nog sprake zijn van een herwaarderingsreserve voor vaste activa. Tot slot zijn er nog overige reserves. NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 06

10 Tabel 1 Programmavoorraad en eigen vermogen x! 1.000, Programmavoorraad Reserve voor programmadoeleinden Algemene reserve Herwaarderingsreserve Overige reserves Reserve voor programmadoeleinden NPO Algemene reserve NPO Herwaarderingsreserve NPO Overige reserves NPO TOTAAL EIGEN VERMOGEN Zoals uit tabel 1 blijkt, fluctueren de programmavoorraden van jaar tot jaar. Dit komt doordat de waarden van de programma s die in de voorraad zijn opgenomen verschillen. Wanneer in enig jaar een dure dramaserie is geproduceerd, maar nog niet uitgezonden, heeft dit direct gevolgen voor de waarde van de voorraad. De sterke daling van de programmavoorraad in 2007 is het gevolg van een stelselwijziging bij de NOS: de aangekochte maar nog niet gefactureerde sportrechten worden niet langer verantwoord in de programmavoorraad, maar als niet uit de balans blijkende verplichtingen. Het effect van deze wijziging bedraagt! 154,6 mln. Vóór deze stelselwijziging daalde de programmavoorraad in de even jaren, omdat dan de grote sportevenementen worden uitgezonden. Als gevolg van een in 2005 ingestelde bindende regeling vloeien overtollige programmareserves terug naar de Raad van Bestuur. Ultimo 2007 zijn de programmareserves bij de omroepen mede door deze regeling gedaald naar! 30,8 mln. Welke reserves overtollig zijn, is berekend aan de hand van een maximum benodigd percentage reserve voor programmadoeleinden bij een bepaald budget. Op deze manier is berekend dat ultimo 2007! 12 mln (2006! 22,4 mln) van de reserves voor programmadoeleinden van de omroepen overtollig was. Deze naar de Raad van Bestuur teruggevloeide overtollige reserves worden later weer ingezet ter ondersteuning van de programmering. In 2007 heeft de Raad van Bestuur in totaal! 40 mln uit de reserves ingezet ten behoeve van de programmering. Daarvan is! 12 mln afkomstig uit de in 2005 en 2006 overgedragen programmareserves, de overige! 28 mln komen uit de reserves van de NPO. Naast de algemene reserves (met name verenigingsreserves) van de omroepen is ook de algemene reserve van de NPO opgenomen. De hoogte van deze reserve fluctueert met de resultaten van de NPO en met de mate waarin deze reserve wordt ingezet ten behoeve van de programmering. In 2007 is deze reserve sterk gestegen naar! 28,9 mln NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 07

11 (2006 -! 40,4 mln), vooral als gevolg van een toevoeging van! 66,9 mln uit het positieve exploitatieresultaat Dit positieve exploitatieresultaat wordt veroorzaakt door een extra bijdrage van OCW van! 86,5 mln. Zonder deze bijdrage het zou het resultaat over 2007 op! 28,2 mln negatief zijn uitgekomen. 2.2 Resultaatgegevens Iedere omroep stelt een jaarrekening op waarin naast de balans een exploitatierekening is opgenomen. In deze exploitatierekening worden alle baten en lasten in een jaar verantwoord. In tabel 2 is de exploitatierekening voor de jaren van de LPO opgenomen. Tabel 2 Categoriale exploitatierekening* x! 1.000, Baten Radio en televisie Neventaken Opbrengst programmabladen Opbrengst overige nevenactiviteiten Opbrengst vereniging(-sactiviteiten) Overige bedrijfsopbrengsten SOM DER BEDRIJFSOPBRENGSTEN Lasten Lonen en salarissen Sociale lasten Afschrijvingen op vaste activa Bijzondere waardeverminderingen vlottende activa Directe productiekosten Overige bedrijfslasten SOM DER BEDRIJFSLASTEN BEDRIJFSRESULTAAT Opbr. van vord. die tot de vaste activa behoren Rentebaten en inkomsten uit beleggingen Waardever. van vord. die tot de vaste activa behoren Waardeverandering van beleggingen resp. effecten Rentelasten en soortgelijke kosten SALDO UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING Buitengewone baten Buitengewone lasten (-) EXPLOITATIESALDO * Exclusief RVD en politieke partijen NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 08

12 De baten radio en televisie zijn sterk gestegen van! 506,6 mln in 2006 naar! 734,1 mln in Dit komt vooral door de terugvordering van! 86,5 mln in 2006 door OCW op last van de Europese Commissie, in combinatie met de extra bijdrage aan de NPO in 2007 van! 86,5 mln. Deze extra bijdrage is tevens de belangrijkste oorzaak van de sterke verbetering van het exploitatiesaldo van -! 113,8 mln in 2006 naar! 58,3 mln in In de baten en lasten (directe productiekosten) is een verhoging verwerkt van! 22 mln vanwege de omlegging van de financiering van beheertaken van OCW naar de NPO. De bruto opbrengsten van programmabladen zijn met! 9,9 mln toegenomen naar! 122,5 mln. Het budget van neventaken is met! 7,7 mln verhoogd naar! 40,5 mln om de verdere uitbouw van internet en themakanalen mogelijk te maken. Deze verdere uitbouw is ook de belangrijkste oorzaak van de stijging van de lasten van lonen en salarissen. De in tabel 2 opgenomen exploitatierekening wordt de zogenaamde categoriale exploitatierekening genoemd. Dit is een exploitatierekening opgebouwd naar baten- en lastensoorten. Ten behoeve van het CvdM stellen de omroepen nóg een exploitatierekening op, de zogenaamde functionele exploitatierekening. Dit is een exploitatierekening ingedeeld naar functies zoals bepaald in de Mediawet en het Handboek Financiële Verantwoording. Uit deze laatste exploitatierekening kunnen de resultaten per platform worden afgelezen zoals in tabel 3 uiteengezet. Tabel 3 Exploitatieresultaat per platform x! 1.000, Televisie Radio Neventaken NPO TOTAAL In tabel 3 zijn de resultaten per platform in de afgelopen vijf jaar opgenomen. Het negatieve resultaat in 2007 ad! 8,6 mln op het totaal van de platforms televisie, radio en neventaken is inclusief een bedrag van! 28 mln, dat door de Raad van Bestuur per saldo uit de reserves is ingezet voor continuering en versterking van de programmering. Exclusief deze netto overdracht door de NPO zou het totale resultaat op de platforms circa! 36,6 mln negatief zijn geweest. Het per saldo positieve resultaat bij de NPO van! 66,9 mln wordt behalve door de netto overdracht aan de omroepen voornamelijk veroorzaakt door de eerder genoemde bijdrage ad! 86,5 mln door OCW. Uit de tabel blijkt dat de omroepen in 2003 op het platform televisie gespaard hebben, waardoor het positieve resultaat aanzienlijk was. De omroepen hebben dit gedaan, NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 09

13 vooruitlopend op de budgetkorting ad! 39 mln in 2004 als gevolg van de opgelegde bezuinigingen. In 2004 is het resultaat op dit platform nagenoeg nihil. Het negatieve resultaat in 2005 is voornamelijk veroorzaakt door de overdracht van reserve voor programmadoeleinden boven de norm van! 65,8 mln. Deze zelfde overdracht zorgt voor een fors positief resultaat bij de NPO in dat jaar. Het resultaat in 2006 is vooral beïnvloed door een netto overdracht ad! 61 mln van de NPO, waarvan! 49 mln uit de reserves van de NPO zelf en! 12 mln uit de overgedragen reserves, aan met name televisie voor de programmering en de terugvorderingbeschikking van OCW van! 86,5 mln. De indeling van de functionele exploitatierekening verschilt van die van de categoriale exploitatierekening. In de categoriale exploitatierekening worden alle baten en lasten bruto opgenomen. In de functionele exploitatierekening worden alleen de baten en lasten van het omroepbedrijf (radio, televisie en neventaken) bruto opgenomen. De resultaten van de overige activiteiten zoals de vereniging en het programmablad worden netto onder de baten opgenomen onder eigen bijdragen. Een ander verschil is de indeling van de kosten. In de functionele exploitatierekening wordt (conform het Handboek Financiële Verantwoording van april 2005) een onderscheid gemaakt naar twee soorten kosten: Directe kosten: kosten die direct aan de programma s, de programmering en neventaken kunnen worden toegerekend; Indirecte kosten: kosten voor ondersteunende taken. In de categoriale exploitatierekening wordt dit onderscheid niet gemaakt. In tabel 4 is de functionele exploitatierekening verkort weergegeven voor de jaren 2003 tot en met Tabel 4 Verkorte functionele exploitatierekening x! 1.000, Baten Vergoeding RvB Eigen bijdragen TOTAAL BATEN Lasten Directe kosten Indirecte kosten TOTAAL LASTEN EXPLOITATIERESULTAAT De vergoeding van de Raad van Bestuur is in 2007 ten opzichte van 2006 met! 227,6 mln gestegen naar! 745,6 mln. Deze stijging is vooral het gevolg van meevallende Ster-inkomsten ad! 36 mln, een extra bijdrage van OCW ad! 86,5 mln en de omlegging van de financiering van Beheertaken van OCW naar de NPO ad! 22 mln. NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 10

14 De daling van de eigen bijdragen naar! 95,9 mln (2006! 112,3 mln) is het saldo van een daling van! 34,1 mln bij de NPO, grotendeels als gevolg van het wegvallen van de incidentele opbrengst van de verkoop van Nozema in 2006, en! 17,7 mln hogere eigen bijdragen bij de omroepen. Gemiddeld 87,0% (! 681,1 mln) van de totale kosten ad! 783,1 mln in 2007 zijn kosten die rechtstreeks aan de programma s worden toegeschreven. De kosten die niet aan programma s kunnen worden toegerekend, de indirecte kosten (! 102 mln), bedroegen 13% van de totale kosten ( ,1%). Aangezien de NPO in zijn opzet een ondersteunende organisatie is, worden alle personele lasten als indirect verantwoord, wat een enigszins vertekend beeld oplevert van deze kosten. Wanneer de NPO buiten beschouwing wordt gelaten en dus alleen naar de hoogte van de indirecte kosten van het omroepbedrijf wordt gekeken, komt het percentage uit op 6,9% (2006 6,5%). De stijging van de indirecte kosten bij de NPO betrof vooral kosten van Innovatie & Nieuwe Media, personele lasten als gevolg van de herinrichting en marketingkosten betreffende de gezamenlijke omroepen. Bij de omroepen gaat het vooral om algemene kosten zoals huisvestingskosten. Bij de LPO wordt vanwege de verscheidenheid en looptijd van programma s veel gewerkt met ingehuurde krachten, freelancers. Deze werknemers zijn dus niet in dienst bij een omroep. Alle werknemers (voor bepaalde tijd en onbepaalde tijd) die wel in dienst zijn bij een omroep worden aangeduid met de term eigen medewerkers. In tabel 5 zijn de totale kosten van eigen medewerkers (zowel direct als indirect) en het aantal medewerkers omgerekend naar een fulltime equivalent (fte) weergegeven. Vervolgens zijn de kostenstijgingen van jaar tot jaar berekend evenals de gemiddelde kosten per fte. Tot en met 2006 werden de gemiddelde kosten per fte nog berekend door kosten eigen medewerkers te delen door het aantal fte per 31 december. Met ingang van 2007 worden de kosten eigen medewerkers gedeeld door het gemiddelde aantal fte. Dit geeft een zuiverder beeld omdat niet alle fte s gedurende een heel jaar in dienst zijn en de kosten gerelateerd zijn aan de periode dat iemand daadwerkelijk in dienst van een omroep is of was. Tabel 5 Gemiddelde personeelskosten per fte x! 1.000, Kosten eigen medewerkers Kostenstijging 4,9% -8,3% 7,4% -2,7% 0,3% GEMIDDELD AANTAL FTE FTE-wijziging 2,2% -2,3% -2,6% -4,2% -4,5% GEMIDDELDE KOSTEN PER FTE NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 11

15 Na een jarenlange daling is in 2007 het aantal eigen medewerkers weer licht gestegen. De kosten zijn gestegen door o.a. CAO-aanpassingen. Vanwege de verdere uitbouw van internet en themakanalen was bij neventaken de stijging relatief het grootst. De kostenstijging (4,9%) was groter dan de stijging van het gemiddeld aantal fte s (2,2%). Grafiek 1 toont de verhouding tussen de personeelslasten en het in een jaar (m.i.v gemiddeld) aantal aanwezige fte s. Als gevolg van kosten van afvloeiings-regelingen vertonen de kosten een minder gelijkmatig verloop dan de aantallen. Grafiek 1 Personeelslasten en aantal fte's NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 12

16 3 Televisie Het platform televisie is niet het oudste platform van de LPO, maar sinds jaar en dag wel het grootste. Met drie netten inclusief een kindernet is de LPO dan ook een begrip in Nederland. 3.1 Zendtijd landelijke publieke omroep De LPO zendt zijn televisieprogramma s uit op drie netten, Nederland 1, Nederland 2 en Nederland 3 en een kindernet, Z@pp(elin), dat overdag uitzendt op Nederland 3. Daarnaast zendt de LPO televisieprogramma s uit op 17 themakanalen. Met ingang van 1 september 2006 wordt uitgezonden volgens het zogenaamde programmeermodel. Daarbij is het profiel van het net, op basis van leefstijlgroepen, leidend bij het plaatsen van de programma s. Omroepen zenden sindsdien hun programma s uit op meerdere netten, in plaats van uitsluitend op het zogenaamde thuisnet. De netprofielen laten zich in het kort als volgt karakteriseren. Nederland 1 is onmisbaar, een net waar iedereen zich thuis voelt. Nederland 1 houdt kijkers op de hoogte, biedt gemeenschappelijke ervaringen en bevordert de samenhang in de maatschappij. Leefstijlgroepen: gemakzoekende burgers, bezorgde burgers en zorgzame opvoeders. Nederland 2 is de informatieve zender, de beste krant van Nederland maar dan op TV. Nederland 2 biedt mensen informatie, achtergronden en opinies over relevante onderwerpen. Leefstijlgroepen: standvastige gelovigen en participerende burgers. Nederland 3 is een innovatief, eigenzinnig en gedurfd net voor jongere kijkers (20-49 jaar). Nederland 3 biedt ruimte om onbevangen televisie te maken en te kijken en is een platform voor eigenzinnigheid en vernieuwing. Leefstijlgroepen: tolerante wereldburgers, zorgeloze spanningzoekers en ambitieuze pleziermakers. Z@ppelin is een brede, vrolijke kinderzender waarbij kinderen tussen 3-5 jaar spelenderwijs leren ontdekken en kunnen ontspannen. Z@PP wil een brede vrolijke kindercommunity zijn, waar kinderen van 6 tot 9 jaar en jongeren van 10 tot 12 jaar zich graag mee identificeren, leren omgaan met media en zich kunnen ontspannen. NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 13

17 Op alle drie de netten wordt in de nacht de zogenaamde nachtcarrousel uitgezonden. Hierin worden continu herhalingen uitgezonden van bijvoorbeeld journaals, sportjournaals, actualiteitenprogramma s en talkshows. Overdag wordt op Nederland 1 (na Goedemorgen Nederland) een Journaalcarroussel uitgezonden met nieuwe bulletins op de hele uren. Op Nederland 2 worden overdag programma s herhaald onder de naam Uitzending Gemist en op Nederland 3 worden kinder- en jeugdprogramma s uitgezonden onder de naam Z@ppelin en Z@PP. In tabel 6 is de totale uitzendtijd op televisie per jaar in uren weergegeven. Tabel 6 Uitzendduur televisie UITZENDDUUR IN UREN De Sterzendtijd en de uitzendingen van selecties van teletekstpagina s zijn niet in de vermelde uren opgenomen. In 2007 is de uitzendduur ten opzicht van het voorgaande jaar met 8% afgenomen. 3.2 Programmasoort De omroepen kunnen programma s zelf produceren of aankopen. Zelf geproduceerde programma s worden aangeduid met de term eigen product. In opdracht gemaakte aangekochte programma s worden opgenomen onder binnenlandse uitbesteding. Wanneer een omroep een programma in samenwerking (coproductie) met een externe producent maakt, wordt deze ook als binnenlandse uitbesteding aangemerkt. Wordt een programma echter door meerdere publieke omroepen gezamenlijk gemaakt dan is dit een eigen product. En tenslotte, als een programma door een buitenlandse producent is gemaakt, is sprake van buitenlandse aankoop. In tabel 7 wordt de koppeling gemaakt tussen de kosten van eigen producten en aangekochte producten in relatie tot de duur van deze programma s. Met andere woorden: voor de berekening van de totale kosten per uur worden de kosten gewogen naar het aantal minuten dat een bepaald programma heeft geduurd. Vervolgens wordt nog een onderscheid gemaakt tussen eerste uitzending van programma s en programma s die reeds eerder zijn uitgezonden. Reeds eerder uitgezonden programma s (herhalingen) zijn veelal goedkoper dan eerste uitzendingen. NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 14

18 Tabel 7 Programmasoort In uren In % totaal 2007 Kosten x! 1.000,- Kosten per uur x! 1,- In uren In % totaal 2006 Kosten x! 1.000,- Kosten per uur x! 1,- eerste Eigen product uitzending % % herhaling % % eerste Binnenlandse % % uitzending uitbesteding herhaling % % eerste Buitenlandse % % uitzending aankoop herhaling % % TOTAAL % % Uit tabel 7 blijkt dat in uur televisie is uitgezonden (2006: uur). De teruggang in het totale aantal uren ( uur) wordt vooral veroorzaakt doordat minder herhalingen zijn uitgezonden ( uur). Ook het aantal eerste uitzendingen is gedaald en wel met 423 uur. In 2007 betrof 43% van alle uitgezonden uren eerste uitzendingen ( %). Het aandeel eigen product in de totale zendtijd is gedaald van 66% naar 64%, daarbinnen is er een duidelijke verschuiving van herhalingen ( %; %) naar eerste uitzendingen ( %; %). Het aandeel buitenlandse aankoop is gestegen van 16% naar 19% en het aandeel herhalingen is opvallend gestegen van 10% in 2006 naar 14% in De gemaakte kosten per uitzenduur, eerste uitzending zijn bij eigen product en binnenlandse uitbesteding gestegen, maar bij buitenlandse aankoop met 10% gedaald. Bij herhalingen zijn de kosten per uitzenduur bij alle drie programmasoorten juist relatief sterk gestegen onder andere door de wijzigingen in de toerekening van de kosten. In totaal zijn de kosten per uitzenduur per saldo met 8% gestegen van! in 2006 naar! in Deze stijging komt doordat de totale uitzendduur meer is gedaald dan de totale uitgaven. Aan het in 2007 uitgezonden eigen product, eerste uitzendingen en herhalingen samen, is! 334,1mln uitgegeven (2006! 318,3 mln). De eerste uitzendingen kostten! per uur (2006! ) en de herhalingen! per uur (2006! 300). Het aandeel van en de uitgaven aan de eerste uitzending van eigen product is gestegen naar! 326,5 mln (2006! 315,7 mln), ondanks een daling van de totale directe uitgaven van! 496,6 mln in 2006 naar! 491,2 mln in Van de totale uitgezonden uren betrof 17% ( %) binnenlandse uitbesteding. Deze programma s hebben! 134,4 mln (2006! 148,8 mln) gekost. De kosten van de eerste uitzendingen van deze categorie programma s bedroegen! 131,9 mln (2006! 147,1 mln), wat neerkomt op! per uur (2006! ). NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 15

19 De herhalingen, zowel in 2006 als 2007 ongeveer de helft van de zendtijd van de in Nederland uitbestede programma s, kostten per uur gemiddeld! (2006! 866). In 2007 betrof 19% (2006: 16%) van de uitzendingen buitenlandse aankoop. Deze aangekochte programma s hebben! 22,7 mln (2006! 29,5 mln) gekost. Een eerste uitzending kostte! per uur en een herhalingsuitzending! per uur. 3.3 MJB-indeling De programma s die de LPO uitzendt, worden ingedeeld volgens de zogenaamde MJBindeling. Deze MJB-indeling is een meerdimensionale indeling waarbij de programma s worden gerubriceerd in een overkoepelende categorie waarmee de hoofdvorm van een programma wordt aangegeven. Deze hoofdvormen worden genres genoemd. Bij het woord genre moet men denken aan non-fictie (informatie) zoals nieuws en actualiteiten, fictie zoals drama, amusement zoals spelprogramma s en muziek zoals popmuziek. Onder overig zijn onder meer opgenomen de programmaoverzichten van een omroep. Als bijlage bij dit rapport is een lijst met deze MJB-indeling opgenomen met daarbij een omschrijving. De LPO is in het kader van de programmavoorschriften wettelijk verplicht aan het CvdM te rapporteren. Bij deze rapportage wordt gebruik gemaakt van de MJB-indeling. De voor dit doeleinde geregistreerde gegevens hebben ook als basis voor deze rapportage gediend. In tabel 8 zijn de kosten per hoofdgenre weergegeven, gerelateerd aan de uitzendduur per hoofdgenre. Verder is een verdeling naar eerste uitzending en herhaling gemaakt. Tabel 8 Hoofdgenres MJB-indeling Informatie Drama In uren In % totaal 2007 Kosten x! 1.000,- Kosten per uur x! 1,- In uren In % totaal 2006 Uitzendduur Kosten Uitzendduur Kosten Kosten x! 1.000,- Kosten per uur x! 1,- eerste uitzending % % herhaling % % eerste uitzending % % herhaling % % eerste Amusement uitzending 649 3% % herhaling 709 4% % eerste Muziek uitzending 673 3% % herhaling 310 2% % eerste Overig uitzending 3 0% % 0 0 herhaling 1 0% % 0 0 TOTAAL % % NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 16

20 Van de totale uitzendtijd in 2007 bedroeg 65% informatie. Een duidelijke daling ten opzichte van 2006 (71%). Deze daling betreft voornamelijk herhalingen: in % van de totale zendtijd, tegen 43% in Er is in 2007 minder informatie herhaald tijdens de zogenaamde nachtcarrousel. De kosten voor informatieve programma s bedroegen in 2007! 342,9 mln, vrijwel gelijk aan 2006 (! 343,3 mln), hiervan is! 6,2 mln voor herhalingen (2006! 2,8 mln). Niet alleen de totale kosten van de herhalingen van deze programmacategorie zijn gestegen, ook de kosten per uur: in 2007! 881 per uur tegen! 305 per uur in De kosten per uur van eerste uitzendingen zijn gestegen van! per uur in 2006 naar! per uur in De uitzendduur van drama is duidelijk gestegen, zowel absoluut, met 573 uur, als relatief (23%; %). De toename betreft geheel herhalingsuitzendingen, uur, de eerste uitzendingen zijn met 183 uur gedaald. De totale kosten van drama zijn met 15% afgenomen tot! 61,3 mln (2006! 72,1 mln). Deze daling is het gevolg van het minder uitzenden van nieuw drama (-! 14,1 mln) en van de toename van de herhalingsuitzendingen (+! 3,2 mln). De kosten per uur van de herhalingen zijn aanzienlijk gestegen van! in 2006 naar! in 2007, maar zijn nog altijd veel lager dan die van de eerste uitzendingen! in 2006 en! in De uitzendduur van amusement is in 2007 weinig veranderd. In 2006 en 2007 was dit 7% van de totale zendtijd. Daarbinnen is een verschuiving te zien van eerste uitzendingen naar herhalingen. De afname van het aantal eerste uitzendingen (- 130 uur) ging echter wel gepaard met een stijging van de kosten per uur van! in 2006 naar! in De totale kosten van amusement bleven stabiel,! 58,9, mln (2006! 59 mln). Het aandeel van muziek in de totale uitzendduur is gestegen van 4% naar 5% in Ook de kosten van deze programma s stegen: ze bedroegen in 2007! 28,2 mln tegen! 22,1 mln in De kosten per uur van eerste uitzending stegen licht, maar die van herhalingen stegen sterk van! 86 in 2006 tot! in NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 17

21 Grafiek 2 geeft de verhouding van de zendtijd van de diverse hoofdgenres in 2007 ten opzichte van 2006 weer. Grafiek 2 MJB-indeling in procenten 3.4 Programmasoort versus MJB-indeling Tabel 9 geeft op kosten- en tijdsniveau aan of de programma s per hoofdgenre eigen of aangekochte programma s betreffen. Ook hier is weer een nadere onderverdeling naar eerste uitzending en herhaling gemaakt. Tabel 9 Programmasoort naar hoofdgenre Informatie Drama Eigen product In uren Kosten x! 1.000, Binnenlandse uitbesteding Kosten x In uren In uren! 1.000,- Buitenlandse aankoop Kosten x! 1.000,- In uren Totaal Kosten x! 1.000,- eerste uitzending herhaling eerste uitzending herhaling eerste Amusement uitzending herhaling eerste Muziek uitzending herhaling eerste Overig uitzending herhaling TOTAAL NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 18

22 Eigen product In uren Kosten x! 1.000, Binnenlandse uitbesteding Kosten x In uren In uren! 1.000,- Buitenlandse aankoop Kosten x! 1.000,- In uren Totaal Kosten x! 1.000,- eerste Informatie uitzending herhaling eerste Drama uitzending herhaling eerste Amusement uitzending herhaling eerste Muziek uitzending herhaling TOTAAL Tabel 9 laat duidelijk zien welk genre programma s vooral door de omroepen zelf wordt geproduceerd (informatie) en welk genre vooral wordt aangekocht in binnenland (informatie) en buitenland (drama). In 2007 is in totaal uur minder uitgezonden dan in Bij de hoofdgenres is sprake van flinke een daling bij het genre informatie, uur, met name bij de herhalingen, uur. Bij drama (+ 573 uur) en muziek (+ 146 uur) stijgt het aantal uren. Op programmasoortniveau is in 2007 is ten opzichte van 2006 een daling zichtbaar van het aandeel eigen product (- 10,7%) en bij binnenlandse uitbesteding (- 13,4%). Het aandeel van buitenlandse aankoop stijgt met 8,5%. Opvallend is dat de kosten bij eigen product en buitenlandse aankoop een tegengestelde ontwikkeling laten zien van de beweging bij hun uren. De totale kosten van eigen product zijn met! 15,7 mln gestegen terwijl het aantal uren is gedaald. Bij informatie zijn de kosten gestegen met! 5,3 mln, waarvan! 3 mln door hogere kosten van herhalingen. Bij amusement is de stijging! 4,9 mln onder meer door dure eigen producties zoals Spoorloos Verdwenen en bij muziek is de stijging! 5,7 mln onder meer door programma s als Op Zoek naar Evita (AVRO) en Korenslag (EO). De kosten van buitenlandse aankoop zijn fors gedaald (-! 6,8 mln) omdat meer goedkope herhalingen zijn uitgezonden, de daling zit met name bij informatie: -! 2,2 mln en drama: -! 3,4 mln. Bij binnenlandse uitbesteding dalen niet alleen de uren met 507 uur, maar ook de kosten met bijna! 14,4 mln, met name bij de genres drama (-! 7,3 mln) en amusement (-! 4,9 mln). NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 19

23 3.5 MJB-indeling versus kosten versus kijkdichtheid De kijkdichtheid (kdh in de tabellen) wordt gemeten in procenten kijkers van een bepaalde doelgroep die in een bepaald tijdvak naar een bepaald net hebben gekeken. De doelgroep die hierbij wordt gehanteerd is de Nederlandse bevolking van zes jaar en ouder. Het tijdvak dat wordt gehanteerd is uur tot en met uur. Het aldus verkregen percentage kan worden omgerekend naar het absolute aantal kijkers. Omdat de groep zes jaar en ouder ieder jaar in omvang verschilt, verschilt eveneens het aantal kijkers dat gerelateerd is aan een bepaald percentage per jaar. 1% kijkdichtheid stond in 2007 gelijk aan circa kijkers. Naast de kijkdichtheid wordt ook vaak het kijktijdaandeel ofwel marktaandeel van een programma weergegeven. Het kijktijdaandeel geeft het percentage kijkers van het totale daadwerkelijke kijkerspubliek in een bepaald tijdvak weer. In tabel 12 zijn de kijktijdaandelen op hoofdniveau weergegeven. Hierbij doelt men op de vergelijking tussen het kijktijdaandeel van de LPO ten opzichte van de andere zenders, vooral die van RTL Nederland en SBS. In tabel 10 is naast de duur, de kosten en de kosten per uur, de gemiddelde kijkdichtheid in aantallen kijkers per hoofdgenre weergegeven. Vervolgens zijn hier de kosten per uur tegen afgezet. Hiermee kan dus worden aangegeven hoeveel bijvoorbeeld één uur eerste uitzending amusement per duizend kijkers heeft gekost. Niet van alle programma s is de kijkdichtheid bekend. Voor het berekenen van de gemiddelde kijkdichtheid zijn alleen die programma s meegenomen waarvan de kijkdichtheid bekend is. Dit geldt ook voor de berekening van de kosten per uur en de kosten per uur per kijkdichtheid. In tabel 10 is tabel 8 aangevuld met de kijkdichtheid. Wanneer de werkelijke kosten per uur worden gedeeld door de kijkdichtheid zoals opgenomen in tabel 10, volgt dan ook bij sommige genres een andere uitkomst dan nu uit de kolom kosten per uur per kijkdichtheid (is: kosten per uur per duizend kijkers) blijkt. NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 20

24 Tabel 10 Kosten per uur kijkdichtheid per hoofdgenre 2007 Informatie Drama Amusement Muziek Overig TOTAAL In uren Kosten x Kosten per! 1.000,- uur x! 1,- Kdh x Kosten per uur/kdh x! 1,- In uren Kosten x Kosten per! 1.000,- uur x! 1,- Kdh x Kosten per uur/kdh x! 1,- eerste uitzending herhaling eerste uitzending herhaling eerste uitzending herhaling eerste uitzending herhaling eerste uitzending herhaling Uit tabel 10 blijkt onder andere dat de gemiddelde kijkdichtheid van eerste uitzending in het genre informatie daalde van mensen in 2006 naar in In combinatie met een stijging van de kosten per uur van! naar! had dit een stijging van de kosten per duizend kijkers per uur tot gevolg van! in 2006 naar! in Het genre muziek eerste uitzending kostte in 2007 per uur per duizend kijkers het meest,! 216. Dit was in 2006 ook al zo met! 198 per uur per duizend kijkers. De herhaling van een amusementsprogramma kostte in 2007 per uur per duizend kijkers met! 2 het minst. In verhouding tot de geringe kosten per uur (gemiddeld! 528) kijken veel mensen, gemiddeld Programmatische gegevens per net In tabel 11 zijn per hoofdgenre de kosten per uur en de gemiddelde kijkdichtheid per net in 2007 opgenomen. Hierbij moet worden aangetekend dat Nederland 3 exclusief Z@pp(elin) is en dat Z@pp(elin) tot uur uitzendt. NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 21

25 Tabel 11 Kosten per uur per hoofdgenre per net Informatie Drama Amusement Muziek Overig TOTAAL Informatie Drama Amusement Muziek Overig TOTAAL In uren Kosten x! 1.000,- Kosten per uur x! 1,- Kdh x Kosten per uur/kdh x! 1,- In uren Kosten x! 1.000,- Kosten per uur x! 1,- Kdh x Kosten per uur/kdh x! 1,- eerste uitzending herhaling eerste uitzending herhaling eerste uitzending herhaling eerste uitzending herhaling eerste uitzending herhaling In uren Kosten x! 1.000,- NEDERLAND 1 NEDERLAND 3 Kosten per uur x! 1,- Kdh x Kosten per uur/kdh x! 1,- In uren Kosten x! 1.000,- NEDERLAND 2 Z@PPELIN Kosten per uur x! 1,- Kdh x Kosten per uur/kdh x! 1,- eerste uitzending herhaling eerste uitzending herhaling eerste uitzending herhaling eerste uitzending herhaling eerste uitzending herhaling Hoewel het verschil met Nederland 1 (5.143 uur) niet groot is werden op Nederland 2 de meeste uren informatie uitgezonden, uur. Op Nederland 2 en Nederland 3 (exclusief Z@pp(elin)) werd vrijwel evenveel uren drama uitgezonden, respectievelijk 637 en 639 uur. Op Nederland 2 werden in 2007 de meeste uren amusement uitgezonden, 460 uur. Muziekprogramma s werden op Nederland 3 (336 uur) het meest uitgezonden, maar het verschil met Nederland 1 (305 uur) was niet groot. Binnen de hoofdgenres bestaan bepaalde subgenres (zie bijlage genrelijst televisie). De voor een hoofdgenre opgenomen kosten bestaan dus uit kosten voor dure en minder dure programma s. NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 22

26 Op zijn vooral de genres drama en informatie goed vertegenwoordigd. Bij informatie moet men bijvoorbeeld denken aan het Jeugdjournaal. Het Sinterklaas Journaal is echter weer een programma in het genre drama. Bij beide genres, maar met name bij drama, ligt qua uitzenduren de nadruk op de herhalingen. De totale gemiddelde kosten per uur op Nederland 3 (! ) zijn veel hoger dan die op Nederland 1 (! ) en Nederland 2 (! ). Dat wordt vooral veroorzaakt door de goedkopere daguitzendingen die op Nederland 1 en 2 de gemiddelde kosten per uur drukken. Door het grote aantallen zenduren van het hoofdgenre informatie wegen de verschillen in kosten bij die categorie zwaar bij het bepalen van de totale gemiddelde kosten per uur. In 2007 werd evenals in 2006 gemiddeld de hoogste kijkdichtheid bereikt bij de voor het eerst uitgezonden programma s uit het genre amusement op Nederland 1. Het getal dat op deze regel in tabel 11 te zien is, kan als volgt worden uitgelegd: gemiddeld keken op dit net personen van 6 jaar of ouder naar programma s in het genre amusement. Een duidelijke stijging vergeleken met 2006, toen gemiddeld personen naar dit programmagenre op Nederland 1 keken. Bij al deze vergelijkingen moet worden bedacht dat per september 2006 de netten opnieuw zijn ingericht, zodat vergelijkingen op netniveau tussen de kalenderjaren 2006 en 2007 nauwelijks relevant zijn. Zoals eerder beschreven, worden naast de kijkdichtheden ook de kijktijdaandelen bijgehouden. In tabel 12 zijn de kijktijdaandelen op netniveau per maand weergegeven in het tijdvak uur tot en met uur. Tabel 12 Kijktijdaandelen per net Nederland 1 Nederland 2 Nederland 3* Totaal Nederland 1 Nederland 2 Nederland 3* Totaal januari 18,8 6,9 5,3 31,0 11,8 13,4 5,9 31,1 februari 18,2 7,3 6,5 32,0 11,1 22,1 6,3 39,5 maart 16,3 7,3 8,0 31,6 12,2 12,4 6,5 31,1 april 17,9 6,5 7,5 31,9 12,0 11,7 6,6 30,3 mei 16,0 7,0 6,1 29,1 11,9 11,3 5,9 29,1 juni 15,9 6,9 4,5 27,3 9,5 30,9 4,1 44,5 juli 21,5 6,8 5,1 33,4 10,1 21,5 4,7 36,3 augustus 16,2 7,5 5,2 28,9 11,3 11,5 4,9 27,7 september 18,2 7,2 6,6 32,0 14,4 8,0 7,5 29,9 oktober 17,8 6,9 8,0 32,7 16,1 7,2 6,7 30,0 november 16,8 6,7 8,8 32,3 18,2 7,3 7,6 33,1 december 19,3 6,2 7,4 32,9 16,9 7,1 7,4 31,4 GEMIDDELD 17,7 6,9 6,6 31,3 13,0 13,7 6,2 32,8 * Nederland 3 inclusief Z@pp(elin) NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 23

27 In 2007 bedroeg het gemiddelde kijktijdaandeel van de LPO 31,3% ( ,8%). De daling van het gemiddelde kijktijdaandeel in 2007 komt doordat 2006 een evenementenjaar was. De evenementenmaanden februari (Olympische Winterspelen) en juni (Wereldkampioenschap Voetbal) laten daardoor een sterke daling van het kijktijdaandeel zien. In het merendeel van de andere maanden is het kijktijdaandeel in 2007 juist gestegen. Uit de tabel blijkt tevens de herschikking van het kijktijdaandeel tussen de netten en vooral de sterke groei van het kijktijdaandeel van Nederland 1 vanaf september 2006, toen het programmeermodel werd ingevoerd. Hierbij valt op dat ook vanaf september in 2007 het kijktijdaandeel van Nederland 1 in drie van de vier maanden ten opzichte van 2006 nog sterk is gegroeid. In die periode laat Nederland 2 ten opzichte van 2006 een lichte daling in kijktijdaandeel zien, terwijl Nederland 3 vergeleken met 2006 in oktober en november 2007 nog een duidelijke stijging van het kijktijdaandeel vertoont. 3.7 Financiële gegevens per net Alle publieke omroepen geven jaarlijks een jaarrekening uit waarin zij zich verantwoorden over hun inkomsten en uitgaven in dat jaar. Zij doen dit niet alleen op totaalniveau, maar ook apart voor radio, televisie en neventaken (internet en themakanalen). Al deze gegevens van alle omroepen worden samengevoegd in het Financieel Jaarverslag dat de Raad van Bestuur van de NPO jaarlijks uitbrengt. In tabel 13 hierna zijn de inkomsten en uitgaven per televisienet opgenomen voor de gehele LPO (exclusief de NPO) tezamen. Tabel 13 Verkorte functionele exploitatierekening per net x! 1.000,- N1 N2 N3 Z@p Totaal N1 N2 N3 Z@p Totaal Baten Vergoeding RvB Eigen bijdragen TOTAAL BATEN Lasten Directe kosten Indirecte kosten TOTAAL LASTEN EXPLOITATIERESULTAAT Alle publieke omroepen samen hebben in 2007 op het platform televisie een positief resultaat behaald van bijna! 2,7 mln. In 2006 was het positieve resultaat! 4,6 mln. De daling van het resultaat is het saldo van! 5,2 mln lagere baten en! 3,3 mln lagere lasten. NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 24

28 De twee hoofdcategorieën waar de baten uit bestaan laten een tegengestelde ontwikkeling zien: de vergoeding door de Raad van Bestuur is ten opzichte van 2006 gedaald met! 23,9 mln, in 2006 is! 49 mln ingezet uit de reserves en in 2007 slechts! 26 mln. De eigen bijdragen zijn gestegen met! 18,7 mln. De daling van de vergoeding door de Raad van Bestuur komt vooral door een per saldo lagere inzet uit de reserves van de NPO voor continuering en versterking van de programmering en verder door uitputting van het Fonds Omroepreserve. Bij de stijging van de eigen bijdragen gaat het vooral om het Stimuleringsfonds en om verbetering van de netto resultaten van de programmabladen, uit vermogen en van de neven en verenigingsactiviteiten. De daling van de lasten is het saldo van! 5,4 mln lagere directe kosten en! 2,2 mln hogere indirecte kosten. De daling van directe kosten komt vooral doordat 2006 een evenementenjaar was en 2007 niet. De indirecte kosten zijn gestegen door hogere algemene kosten, zoals huisvestingskosten. De gewijzigde verdeling van de budgetten over de drie netten is het gevolg van de invoering van het programmeermodel in september 2006 en van het feit dat 2006 een evenementenjaar was, met Nederland 2 als evenementenzender. Tenslotte dient in aanmerking te worden genomen dat Z@pp(elin) hier weliswaar als een afzonderlijk net wordt gepresenteerd, maar dat alle uitzendingen op Nederland 3 plaats vinden. NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 25

29 4 Radio Radio is het oudste medium van de publieke omroepen. In de loop der jaren is het aantal zenders uitgebreid tot vijf: Radio 1 tot en met Radio 5. Ondanks het feit dat de LPO al zo lang radio maakt, wordt het grootste medium televisie op grotere schaal en op meer diverse manieren onderzocht en geregistreerd. Zo bestaan voor de radio (nog) geen officiële genres zoals bij televisie, waarin programma s worden ingedeeld en collectief geregistreerd. De kosten zijn daarom ook (nog) niet op programmaniveau geregistreerd en opgevraagd bij de omroepen. De gegevens die in dit hoofdstuk zijn opgenomen zijn dan ook niet zo uitgebreid als bij het platform televisie. Conform 2006 heeft de NPO een steekproef gehouden in Deze steekproef houdt in dat gedurende een jaar 14 radiodagen worden gemeten. Iedere weekdag wordt tweemaal per jaar gemeten. De uitkomsten van deze steekproef zijn aangevuld door de omroepen met de kosten en verwerkt in dit hoofdstuk. Het betreft de volgende dagen: vrijdag 12 januari zondag 8 juli woensdag 7 februari vrijdag 3 augustus zondag 4 maart woensdag 29 augustus zaterdag 31 maart maandag 24 september dinsdag 24 april zaterdag 20 oktober maandag 21 mei dinsdag 13 november donderdag 14 juni donderdag 13 december 4.1 Programmatische gegevens landelijke publieke omroep De LPO zendt zijn radioprogramma s uit op vijf zenders: Radio 1, Radio 2, 3FM, Radio 4 en Radio 5. De radiozenders zijn ingedeeld op basis van informatieve formats en muziekgenres: Radio 1: Nieuws en actualiteiten, sport Radio 2: Brede muziek, informatie, kleinkunst en cabaret 3FM: Popmuziek voor specifieke doelgroepen, informatie voor jongeren Radio 4: Klassieke muziek Radio 5: Levensbeschouwing, cultuur en manier van leven en 50+ NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 26

30 Door het soort programma s dat omroepen maken, is er echter wel een soort verdeling van de omroepen over de zenders. Zo zendt BNN bijvoorbeeld op primetime uit via 3FM, terwijl de EO op Radio 1 en Radio 5 primetime uitzendingen verzorgt. In tabel 14 is de totale uitzendtijd op radio per jaar in uren weergegeven. Tabel 14 Zendtijd radio UITZENDDUUR IN UREN * exclusief Radio 6, FunX, Concertzender, Politieke Partijen, Postbus 51, Ster en RVD Sinds de start van publieke radiozenders is het aantal zenders gegroeid en het aantal zenduren uitgebreid. Het aantal zenduren stabiliseert zich rond de uur per jaar. De redenen voor de uitbreiding van het aantal uren zijn divers, zoals de toegenomen 24- uurs economie, maar ook om nieuw talent de kans te geven zich te ontwikkelen. De nachturen zijn hier bij uitstek voor geschikt. Van de totaal beschikbare zendtijd, uur werd in 2007 ruim 95% benut ( uur). De daling in zenduren van 2004 naar 2005 wordt veroorzaakt doordat 2004 een schrikkeljaar was en er dus een dag meer is uitgezonden. De daling in 2007 ten opzichte van 2006 (- 166 uur) wordt veroorzaakt doordat meer zendtijd is gebruikt voor reclame en Postbus 51 (RVD) dan in Hierdoor blijven minder uitzenduren over voor de omroepen om hun reguliere programma s uit te zenden. In grafiek 3 is de gemiddelde luistertijd per dag voor de jaren 2003 tot en met 2007 weergegeven. Grafiek 3 Gemiddelde luistertijd per dag in minuten Luistertijd Radio in minuten per dag Minuten Ieder jaar wordt de totale luistertijd in minuten per dag gemeten. Hieruit blijkt dat het publiek tot en met 2004 (191 minuten) meer naar de radio is gaan luisteren. In 2005 is NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 27

31 het aantal minuten luistertijd afgenomen tot 184 minuten per dag evenals in In 2007 heeft deze tendens zich verder doorgezet en is de gemiddelde luistertijd nog maar 180 minuten, gelijk aan In tabel 15 is aangegeven hoe het publiek de radiozenders van de LPO beluistert. In de tabel zijn de luisterdichtheid en het bereik opgenomen. Onder luisterdichtheid wordt verstaan het gemiddelde percentage van een bepaalde doelgroep dat gedurende een bepaald tijdvak naar een radiozender heeft geluisterd. Het gemeten tijdvak is in deze uur tot en met uur, waarbij alleen die mensen uit de doelgroep worden meegeteld die minimaal een kwartier aaneengesloten hebben geluisterd. De LPO heeft los van specifieke zenderdoelstellingen als doelgroep de mensen die 10 jaar of ouder zijn. Met het bereik wordt het percentage personen aangeduid dat minimaal een kwartier naar een radiozender heeft geluisterd. Een weekbereik van bijvoorbeeld 40 procent betekent dat 40 procent van de doelgroep in die week gedurende het bewuste tijdvak minimaal een kwartier heeft geluisterd. Tabel 15 Weekbereik en luisterdichtheid landelijke publieke radiozenders Bereik 44,4 42,6 43,1 46,2 50,2 Luisterdichtheid 5,3 5,3 5,1 5,5 5,5 Gemiddeld luisterde in ,4% van de onderzochte groep (10+) een kwartier of langer naar de LPO. De luisterdichtheid is met 5,3% in 2007 gelijk aan het gemiddelde van de periode Ter vergelijking: in 2007 heeft gemiddeld 9% van de onderzochte groep naar een programma van de commerciële radiozenders geluisterd. Hierbij moet worden aangetekend dat er meer commerciële radiozenders zijn dan publieke zenders. Alle binnenlandse landelijke zenders (landelijk publiek, regionaal publiek en commercieel) in ogenschouw nemend luisterde gemiddeld 18,1% van de onderzochte groep naar een radioprogramma binnen het tijdvak. De NPO heeft in haar rapportage Classificatie Radioprogramma s in 2007 de resultaten opgenomen van de steekproef die gehouden is gedurende 14 dagen bij de vijf gemeten publieke radiozenders. In deze steekproef zijn alle dagen van de week tweemaal gemeten. Deze steekproef geeft inzicht in het radioaanbod op het gebied van (niet wettelijke) genres maar is niet zo gedetailleerd en precies als de registratiesystemen die bij televisie worden gehanteerd. De genrelijst Radio is als bijlage bij dit rapport opgenomen. (zie pagina 54-55) In tabel 16 zijn de gemiddelde uren per dag en de gemiddelde kosten per dag in de gemeten periode opgenomen. De uren opgenomen bij maandag zijn dus het gemiddelde NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 28

32 van de twee gemeten maandagen voor alle vijf de zenders. Dit geldt ook voor de gemiddelde kosten. Tabel 16 Gemiddelde uitzenduren en kosten per gemeten dag Gemiddelde aantal uren Gemiddelde kosten x! 1,- Gemiddelde kosten per uur x! 1,- Gemiddelde aantal uren Gemiddelde kosten x! 1,- Gemiddelde kosten per uur x! 1,- maandag 114, , dinsdag 114, , woensdag 114, , donderdag 114, , vrijdag 113, , zaterdag 113, , zondag 115, , In 2007 zijn de kosten op zaterdag het hoogst, zowel in absolute zin (! ) als per uur (! 2.646). Dit komt met name door de Zaterdagmatinee op Radio 4. Dit was ook in 2006 het geval met respectievelijk! absolute kosten en! per uur. De kosten in absolute zin zijn het laagst op maandag (! ). Dat geldt ook voor de kosten per uur. Ook deze zijn het laagst op maandag (! 1.761). In 2006 waren de kosten in absolute zin het laagst op de woensdag met! en waren ook de kosten per uur het laagst met! per uur. In vergelijking met 2006 valt op dat de gemiddelde totale kosten over 2007 in absolute zin circa 14% lager zijn. De belangrijkste oorzaak hiervan is de introductie van de nieuwe radiostrategie in september Het doel daarvan was het realiseren van forse bezuinigingen met handhaving van zoveel mogelijk ambities. En dat is gelukt, de kosten zijn in 2007 aanzienlijk teruggebracht, terwijl men er tegelijkertijd in is geslaagd twee vernieuwde zenders, Radio 1 en Radio 5, in het veld te zetten. Op Radio 1 is ook in de middag horizontale programmering ingevoerd en de avondeditie van het Radio 1 Journaal is vervroegd naar uur (op doordeweekse dagen). Radio 747, omgedoopt tot Radio 5, kreeg als gevolg van de nieuwe strategie overdag een geheel nieuw profiel. De zender is zich met een combinatie van muziek, informatie en service gaan richten op een ouder publiek (55+) met een laag tot gemiddeld opleidingsniveau. NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 29

33 4.2 Programmatische gegevens per zender De prestaties, zoals die in tabel 15 voor alle publieke zenders samen zijn opgenomen, zijn ook per zender bekend. Dit is in tabel 17 weergegeven. Tabel 17 Bereik en luisterdichtheid per zender in % Radio 1 Radio 2 3FM Radio 4 Radio 5 Radio 1 Radio 2 3FM Radio 4 Radio 5 Bereik 18,4 18,3 14,9 5,5 4,7 18,6 18,7 14,1 5,4 4,3 Luisterdichtheid 1,3 1,9 1,4 0,4 0,3 1,3 2,0 1,4 0,3 0,2 Uit tabel 17 blijkt Radio 1 de radiozender in 2007 het hoogste bereik had, op de voet gevolgd door Radio 2. In 2006 was dit precies andersom. Beide zenders hebben evenwel een lager bereik dan in Radio 5 heeft in 2007 net als in 2006 het laagste bereik maar dat is ten opzichte van 2006 wel gestegen met 0,4%. Dit geldt ook voor 3FM (+ 0,8%) en in mindere mate voor Radio 4 (+ 0,1%). In het geval van 3FM en Radio 5 komt dit vooral door de verbeterde programmering. Op Radio 5 is de programmering in september 2006 geheel vernieuwd wat duidelijk zijn vruchten afwerpt. Naast de landelijke zenders zijn er ook regionale radiozenders. Deze worden gezamenlijk beter beluisterd dan de landelijke commerciële en publieke zenders. Alle vijf de publieke zenders zijn terug te vinden in de top 12 van de best beluisterde zenders van Nederland, waarvan Radio 1 en 2 en 3FM zelfs in de top 6 staan. Grafiek 4 Weekbereik radio in procenten Bereik 25% 20% 15% 10% Bereik Radio tijdvak 7-24 uur (1% bereik is ca. = luisteraars) % 0% Radio 1 Radio 2 3FM Radio 4 Radio 747 Zender NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 30

34 Het bereik van 3FM is de afgelopen vijf jaar gedaald van 18,7% in 2003 naar 13,6% in In 2006 was er een verbetering naar 14,1% wat zich in 2007 heeft doorgezet: het bereik is gestegen tot 14,9%. Het bereik van Radio 1 en Radio 2 is afgenomen, ondanks de programmatische wijzigingen op Radio 1 en de themaweken en Top 2000 op Radio 2. Tabel 18 is per zender ingedeeld naar de hoofdgenres die voor Radio gelden en die door de publieke omroep zelf zijn vastgesteld. Tabel 18 Gemiddelde kosten per uur per hoofdgenre per zender Radio 1 Radio 2 3FM Uren Kosten x! 1,- Kosten per uur x! 1,- Uren Kosten x! 1,- Kosten per uur x! 1,- Uren Kosten x! 1,- Kosten per uur x! 1,- Nieuws en actualiteiten 97, , , Informatie 178, , ,0 0 0 Religie 0, , ,0 0 0 Populaire muziek 0, , , Overige muziek 5, , ,0 0 0 Amusement 26, , , Radio 4 Radio 5 Uren Kosten x! 1,- Kosten per uur x! 1,- Uren Kosten x! 1,- Kosten per uur x! 1,- Nieuws en actualiteiten 6, , Informatie 0, , Religie 0, , Klassieke muziek 319, , Populaire muziek 0, , Overige muziek 0, , Amusement 1, ,0 0 0 Tijdens de gemeten dagen is op Radio 1 97,7 uur uitgezonden in het genre nieuws en actualiteiten. Deze uren hebben! gekost, wat neerkomt op gemiddeld! per uur. De hoogste kosten per uur in de gemeten periode zijn de uren voor Religie via Radio 1 met! per uur. De goedkoopste uren waren in het genre overige muziek op Radio 1 met gemiddeld! 328 per uur. De meeste uitgezonden uren zijn te vinden op Radio 4 in het genre klassieke muziek met 319,8 uur. Het minst aantal uitgezonden uren betreft religie via Radio 1, 0,8 uur. In tabel 19 tot en met 21 zijn respectievelijk de uren, kosten en de gemiddelde kosten per uur per hoofdgenre opgenomen. De cijfers in tabel 19 en 20 opgenomen onder de weekdagen bestaan allen uit het totaal van twee gemeten dagen. NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 31

35 Tabel 19 Totaal aantal uren per genre per gemeten dag Nieuws en Informatie Religie Klassieke Populaire Overige actualiteiten muziek muziek muziek Amusement maandag 22,3 35,5 3,4 45,2 91,2 25,4 4,9 dinsdag 22,1 35,3 3,4 45,2 93,6 23,6 4,9 woensdag 22,8 36,9 3,5 45,7 89,1 22,9 7,7 donderdag 22,0 33,4 5,5 45,1 92,5 21,6 7,8 vrijdag 21,8 43,1 10,2 46,9 83,7 17,1 3,8 zaterdag 23,1 38,8 8,9 46,3 83,8 22,6 2,6 zondag 12,5 47,0 22,2 48,6 68,8 16,4 14,5 Uit tabel 19 blijkt dat op alle dagen vooral populaire muziekprogramma s worden uitgezonden, in aantallen uren gevolgd door klassieke muziek en informatie. De minste uren worden uitgezonden op maandag tot en met donderdag in het genre religie, op vrijdag en zaterdag in het genre amusement en op zondag in het genre nieuws en actualiteiten. In tabel 20 zijn de totale kosten per dag per hoofdgenre opgenomen. Tabel 20 Totale kosten per genre per gemeten dag x! 1,- Nieuws en Klassieke Populaire Overige Informatie Religie actualiteiten muziek muziek muziek Amusement maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag Informatie is met uitzondering van de zaterdag op alle dagen van de week het duurste genre. Op zaterdag geldt dit voor het genre klassieke muziek. Dit komt vooral door uitzending van de Zaterdagmatinee via Radio 4. Tabel 21 Gemiddelde kosten per uur per hoofdgenre per gemeten dag x! 1,- Nieuws en Informatie Religie Klassieke Populaire Overige actualiteiten muziek muziek muziek Amusement maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag Het hoofdgenre informatie heeft op de twee gemeten maandagen in relatie tot de tabellen 19 (35,5 uur) en 20 (totale kosten! ) gemiddeld! per uur gekost. De hoogste gemiddelde kosten per uur betreffen het genre amusement op de NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 32

36 zaterdag met gemiddeld! per uur en de laagste gemiddelde kosten per uur zijn voor het genre klassieke muziek op de maandag met gemiddeld! 383 per uur. 4.3 Financiële gegevens per zender Ten behoeve van het Financieel Jaarverslag geven de omroepen eveneens de inkomsten en uitgaven per radiozender op. In tabel 22 zijn de inkomsten en uitgaven per zender opgenomen voor de gehele LPO (exclusief de NPO) samen. Tabel 22 Verkorte functionele exploitatierekening per zender x! 1.000,- Radio 1 Radio 2 3FM Radio 4 Radio 5 Totaal Radio 1 Radio 2 3FM Radio 4 Radio 5 Totaal Baten Vergoeding RvB Eigen bijdragen TOTALE BATEN Lasten Directe kosten Indirecte kosten TOTALE LASTEN EXPLOITATIERESULTAAT De totale baten op het platform radio bedroegen in 2007 circa! 88,3 mln (2006! 86,7 mln). De stijging van de baten is het gevolg van de toegenomen inzet van eigen bijdragen door de omroepen met circa! 2,2 mln. De Vergoeding RvB is met circa! 0,6 mln gedaald ten opzichte van 2006 (! 80,5 mln). De totale kosten zijn gedaald met! 0,8 mln, van! 90,7 mln in 2006 naar! 90,0 mln in Het resultaat in 2007 is ruim! 1,6 mln negatief. Dit is echter wel een verbetering van het resultaat met circa! 2,4 mln ten opzichte van Alleen Radio 1 heeft een negatief resultaat. Dit komt met name door de wijze van toerekening van inkomsten aan de zenders. De baten op Radio 1 zijn met! 2,7 mln gestegen maar de lasten zijn met ruim! 3,5 mln gestegen waardoor in 2007 een resultaat van! 4,4 mln negatief is ontstaan (2006! 3,6 mln negatief). De in 2006 negatieve resultaten van Radio 2 en 4 zijn in 2007 circa! 0,5 mln positief. Dit komt voornamelijk door hogere inkomsten. 4.4 Crossmedialiteit De jaarlijks terugkerende radio-evenementen Serious Request en de Top 2000 zijn hét voorbeeld van crossmedialiteit. De Top 2000 is ooit begonnen als Radio 2-evenement dat aan het einde van het jaar wordt uitgezonden tussen 2 e Kerstdag en Nieuwjaarsdag. Sinds 2004 is daar ook het programma Serious Request op 3FM bijgekomen. Dit wordt uitgezonden in de week voorafgaand aan de Kerstdagen. Overigens maken beide evenementen geen deel uit van de steekproef. Dit zou leiden tot sterk afwijkende cijfers vanwege het massale luistergedrag. NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 33

37 Serious Request is een programma dat draait om het goede doel. Ieder jaar wordt door 3FM een specifiek goed doel gekozen en sluit een aantal 3FM-deejays zich één week op in een glazen studio ergens in Nederland. De uitzendingen uit dit zogenaamde Glazen Huis worden op zowel radio, televisie als internet uitgezonden. Het succes van dit programma reikt zelfs tot over de grens, ook in België en Zwitserland waren er in navolging op 3FM Serious Request projecten. Serious Request (3FM) Totale bereik 10,3 mln Nederlanders 8,1 mln Nederlanders Radio 5,2 mln luisteraars 4,0 mln luisteraars Televisie 5,4 mln kijkers 3,5 mln kijkers Internet - unieke bezoekers Internet - pageviews Waardering 7,8 7,7 Radioluisteraars 10 jaar en ouder, tv-kijkers 6 jaar en ouder Ten opzichte van 2006 zijn de bereikcijfers voor radio en televisie flink gestegen met respectievelijk 30% en 54%! Voor radio geldt dat de stijgende bekendheid van de actie door met name de televisie-uitzendingen er ook voor gezorgd heeft dat meer mensen zijn gaan luisteren. De stijging bij televisie komt vooral omdat met ingang van 2007 op Nederland 3 rond uur een dagelijkse Serious Request update werd uitgezonden en s nachts live werd uitgezonden. Daarnaast is de slotuitzending op 24 december 2007 met daarin de opening van het Glazen Huis goed bekeken met circa 1 mln kijkers. De internetcijfers laten een daling zien ten opzichte van Het aantal pageviews daalt van 5,4 mln naar 3,2 mln en het aantal unieke bezoekers is gedaald van in 2006 naar in Hét bekendste crossmediale eindejaarsevenement is natuurlijk de Top In 2007 zijn met de uitzendingen via radio, televisie en internet alle oude records gebroken. In totaal luisterden of keken circa 10,2 mln mensen naar de Top In 2006 was dit nog 9,9 mln. Dit betekent dat 75% van alle Nederlanders boven de 10 jaar de Top 2000 in de laatste week van 2007 meebeleefde. NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 34

38 Top 2000 (Radio 2) Totale bereik 10,2 mln Nederlanders 9,9 mln Nederlanders Radio 6,9 mln luisteraars 6,1 mln luisteraars Televisie 7,4 mln kijkers 7,0 mln kijkers Internet - unieke bezoekers Internet - pageviews Waardering 7,9 7,7 Radioluisteraars 10 jaar en ouder, tv-kijkers 6 jaar en ouder De Top 2000 bestaat naast de normale uitzendingen via Radio 2 uit het Verhalenarchief en via televisie uit de Top 2000 à gogo en een afsluitende avondvullende televisieshow die op Oudejaarsavond via Nederland 3 werd uitgezonden. Er luisterden 6,9 mln mensen naar Radio 2; een stijging van 0,8 mln ten opzichte van 2006 (6,1 mln). Daarnaast keken 7,4 mln mensen naar Top 2000-programma s via televisie, 0,4 mln meer dan in Top 2000 à gogo (NPS, Nederland 3) deed het goed met 5,5 mln kijkers (2006 5,4 mln). Het afsluitende Top 2000-programma dat werd uitgezonden op Oudejaarsavond en -nacht trok kijkers ( en ). Het aantal kijkers is lager dan de voorgaande jaren vanwege de verhuizing van de traditionele oudejaarsconferences naar Nederland 1 waardoor het startpubliek lager en de concurrentie groter is. Via internet zijn in ,6 mln pageviews (2006 8,2 mln) en unieke bezoekers geregistreerd ( ). De populairste dag was vanzelfsprekend 31 december Op deze dag werden unieke bezoekers geregistreerd ( ). Getuige de vele reacties uit de gehele wereld luisterde ook een groot aantal Nederlanders in het buitenland via internet naar de Top In de toekomst zullen meer crossmediale programma s worden ontwikkeld voor zowel radio, televisie, internet als themakanalen. NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 35

39 5 Neventaken Naast televisie en radio voert de LPO ook neventaken uit. Onder neventaken moeten worden verstaan internet en themakanalen voor zowel televisie als radio. Van deze neventaken is internet de grootste en ook meest geregistreerde taak voor wat betreft waarderingsonderzoeken. In dit hoofdstuk beperken wij ons voor wat betreft metingen dan ook tot internet. In de financiële tabel 25 zijn de baten en lasten van de totale neventaken verantwoord. In de tabellen 26 tot en met 28 zijn de neventaken verder onderverdeeld in internet en de themakanalen voor televisie en radio De LPO staat vooraan bij het ontwikkelen van nieuwe diensten. Zo kan de bezoeker via Uitzendinggemist.nl rechtstreeks een eerder door de publieke omroep uitgezonden televisieprogramma bekijken. Via de gezamenlijke portal, Omroep.nl, zijn de websites van alle publieke omroepen beschikbaar en heeft de bezoeker toegang tot een groot aantal webradiostations en de elektronische programmagids. Inmiddels beschikt de LPO ook over vele digitale themakanalen voor zowel televisie als radio, die 24 uur per dag en zeven dagen per week bekeken en beluisterd kunnen worden. De kosten die gemoeid zijn met de kanalen die alleen via internet verspreid worden, maken (niet apart zichtbaar) onderdeel uit van de internetkosten. NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 36

40 5.1 Gebruik internetdiensten De meetgegevens over het gebruik van de verschillende internetdiensten van de LPO hebben betrekking op het unieke maandbereik en het aantal pageviews per maand. Het unieke maandbereik betreft het aantal bezoekers dat gedurende een periode van één maand minimaal één bezoek aan een website gebracht heeft. Een bezoek is een aaneengesloten reeks pageviews die op dezelfde website geregistreerd zijn. Een pageview is een registratie van een aan een bezoeker getoonde webpagina. De in de tabellen en grafieken vermelde meetgegevens omvatten het totale domein van de LPO. Programmatische gegevens over het bezoek aan themakanalen zijn voor 2006 nog niet beschikbaar. Hieraan wordt momenteel hard gewerkt. Tabel 23 Unieke bezoekers en pageviews domein LPO Stijging t.o.v unieke unieke unieke pageviews pageviews pageviews bezoekers bezoekers bezoekers januari % 25% februari % 39% maart % 68% april % 73% mei % 68% juni % 69% juli % 79% augustus % 77% september % 93% oktober % 73% november % 21% december % 76% GEMIDDELD % 62% TOTAAL % 62% De cijfers in tabel 23 geven aan dat het gemiddelde unieke maandbereik in 2007 met 25% is gestegen van circa 8,9 mln in 2006 naar circa 11,1 mln unieke bezoekers in Uitschieters in het aantal unieke bezoekers zijn de maanden november en december met ieder circa 12,5 mln unieke bezoekers. Deze maanden staan in het teken van de Sinterklaasviering en het Kerstfeest, maar ook crossmediale radioprogramma s als Serious Request (3FM) en de Top 2000 (Radio 2) zorgen hier voor een stijging in het aantal bezoekers. Het lagere aantal bezoekers in de maanden juni, juli en augustus, met als laagste 9,9 mln bezoekers in augustus, is typisch voor de vakantieperiode. De stijging in juli 2007 ten opzichte van juli 2006 wordt veroorzaakt door het hoge aantal live streams in verband met de Tour de France. Het gemiddelde aantal pageviews is wederom fors gestegen en wel met 62% van circa 161,3 mln pageviews in 2006 naar circa 261,4 mln in In twee jaar tijd is het NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 37

41 aantal pageviews meer dan verdubbeld. Ook hier is december met circa 334,2 mln pageviews het hoogst. In tegenstelling tot het aantal unieke bezoekers ligt het laagste aantal pageviews niet in de zomermaanden maar in de maanden januari en februari. Naarmate het jaar vordert, wordt de stijging ten opzichte van 2006 hoger. Met uitzondering van november 2007, slechts 21% hoger dan november 2006, is de gemiddelde stijging in de tweede helft van 2007 circa 80% met als uitschieter september 2007 met 93%. In de grafieken 5 en 6 zijn de meetgegevens voor 2006 en 2007 nog eens grafisch weergegeven. Grafiek 5 Aantal unieke bezoekers domein LPO Aantal unieke bezoekers domein LPO per maand Aantal bezoekers januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december gemiddeld Grafiek 6 Aantal pageviews domein LPO Aantal pageviews domein LPO per maand januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december gemiddeld Aantal pageviews NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 38

42 5.2 Gebruik Uitzendinggemist.nl Uitzendinggemist.nl is de populaire videotheek van de publieke omroepen op internet. Via Uitzendinggemist.nl bieden de publieke omroepen gezamenlijk hun recente televisieuitzendingen aan zodat bezoekers deze on demand kunnen bekijken. Hiernaast bieden omroepen ook archiefmateriaal aan via Uitzendinggemist.nl. De populariteit van deze dienst heeft een enorme vlucht genomen. Tabel 24 Unieke bezoekers en pageviews Uitzendinggemist.nl Stijging t.o.v unieke unieke unieke pageviews pageviews bezoekers bezoekers bezoekers pageviews januari % 157% februari % 240% maart % 175% april % 182% mei % 125% juni % 93% juli % 233% augustus % 75% september % 65% oktober % 44% november % 27% december % 39% GEMIDDELD % 90% TOTAAL % 90% In 2007 zijn zowel het unieke maandbereik als het aantal pageviews gestegen met respectievelijk 71% en 90%. Het unieke maandbereik over geheel 2007 is met ruim 10,4 mln gestegen tot circa 21,5 mln, dit betekent een maandgemiddelde van bijna 2,1 mln. De stijging van het unieke bereik in juli is zelfs extreem te noemen met 238%. Reden hiervoor is de explosieve toename van het aantal kijkers naar de uitzendingen van de Tour de France. Het gemiddelde aantal pageviews is eveneens zeer fors gestegen, zelfs bijna verdubbeld, met 90% van 135,4 mln in 2006 naar 257,5 mln in Gemiddeld is dit een stijging van 10,2 mln pageviews per maand van 11,3 mln in 2006 naar 21,5 mln in Ook hier is de stijging in de maand juli opvallend (Tour de France), echter de stijging in de maand februari is zelfs nog hoger met 240%. Dit komt voornamelijk door het online succes van Wie Is De Mol, Lama Gezocht en Shouf Shouf De Serie, alsook het goed online bekeken ABN AMRO World Tennis Tournament. NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 39

43 De hiervoor genoemde cijfergegevens zijn in de navolgende twee grafieken nogmaals weergegeven. Grafiek 7 Unieke bezoekers Uitzendinggemist.nl Aantal unieke bezoekers Uitzendinggemist.nl per maand januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december gemiddeld Aantal bezoekers In grafiek 7 is duidelijk de stijging te zien van de bezoekersdrukte. Met name in de maand juli van 2007 ten opzichte van juli Grafiek 8 Pageviews Uitzendinggemist.nl Aantal pageviews Uitzendinggemist.nl per maand januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december gemiddeld Aantal pageviews In grafiek 8 is eerst een vrijwel stabiele curve zichtbaar die na de zomer afbuigt in een snel oplopende curve met zijn top in de maand november. Uitschieters ten opzichte van 2006 zijn de maanden februari (Wie Is De Mol, Lama Gezocht, Shouf Shouf de Serie en ABN AMRO World Tennis Tournament) en juli (Tour de France). NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 40

44 5.3 Financiële gegevens neventaken In tabel 25 is de totale verkorte exploitatierekening voor de neventaken opgenomen voor de jaren 2006 en Jaarlijks ontvangt de LPO van OCW een geoormerkt budget voor de ontwikkeling van de neventaken. Tabel 25 Verkorte functionele exploitatierekening neventaken x! 1.000, Baten Vergoeding RvB Eigen bijdragen TOTALE BATEN Lasten Directe kosten Indirecte kosten TOTALE LASTEN EXPLOITATIERESULTAAT Het totale resultaat is in 2007 flink verslechterd van! 3,4 mln negatief in 2006 tot! 9,6 mln in 2007, een daling met! 6,3 mln. Dit komt omdat de lasten in 2007 sterker zijn gestegen (! 13,9 mln hoger dan in 2006) dan de baten (! 7,6 mln hoger dan in 2006). Met name het resultaat bij internet,! 5,5 mln lager dan in 2006, is hier debet aan. Het resultaat bij de televisiethemakanalen daalt! 0,8 mln. Het resultaat bij de radiothemakanalen stijgt licht ten opzichte van De totale baten zijn ten opzichte van 2006 met! 7,6 mln toegenomen tot ruim! 39,5 mln in Dit wordt vooral veroorzaakt doordat in 2007! 17,8 mln meer budget beschikbaar was dan in De inzet uit de reserves van de NPO is in 2007 met! 7 mln gedaald tot! 1,1 mln. Ook de eigen bijdragen zijn gedaald en wel met! 3,3 mln. Dit laatste met name als gevolg van de toepassing van artikel 57c van de Mediawet waarin het toerekenen van eigen bijdragen alleen mogelijk is aan de hoofdtaken radio en televisie. De hier opgenomen eigen bijdragen betreffen expliciet aan internet en radiothemakanalen toegekende subsidies en opbrengsten. De totale lasten zijn ten opzichte van 2006 toegenomen met! 13,9 mln. Deze toename van kosten wordt voornamelijk veroorzaakt door hogere kosten die verbonden zijn aan de themakanalen, +! 9,5 mln, onderverdeeld in! 6 mln voor televisiethemakanalen en voor de radiothemakanalen! 3,5 mln. De kosten voor de internetactiviteiten stijgen! 4,4 mln. De indirecte kosten belopen in ,2% van de totale lasten (2006: 7,1%) De lasten overstijgen echter nog steeds de baten waardoor een negatief resultaat is te zien. Dit resultaat wordt ten laste gebracht van de reserve voor programmadoeleinden. NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 41

45 In de tabellen 26 tot en met 28 wordt een verdere onderverdeling gegeven van tabel 25. In deze tabellen zijn de baten en lasten per onderdeel (internet, themakanalen televisie en radio) van het platform neventaken zichtbaar gemaakt. Tabel 26 Verkorte functionele exploitatierekening internet x! 1.000, Baten Vergoeding RvB Eigen bijdragen TOTALE BATEN Lasten Directe kosten Indirecte kosten TOTALE LASTEN EXPLOITATIERESULTAAT Zoals eerder vermeld daalt het resultaat bij internet met! 5,5 mln, van -! 3,5 mln in 2006 naar -! 9 mln in De oorzaak ligt voornamelijk bij de duurdere internetactiviteiten van de omroepverenigingen. Tabel 27 Verkorte functionele exploitatierekening themakanalen televisie x! 1.000, Baten Vergoeding RvB Eigen bijdragen TOTALE BATEN Lasten Directe kosten Indirecte kosten TOTALE LASTEN EXPLOITATIERESULTAAT Het resultaat voor de televisiethemakanalen is met! 0,8 mln verslechterd tot! 0,6 mln negatief. De voornaamste reden is hogere lasten bij de omroepverenigingen. De lasten stijgen ook door specifiek voor de themakanalen geproduceerde programma s. NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 42

46 Tabel 28 Verkorte functionele exploitatierekening themakanalen radio x! 1.000, Baten Vergoeding RvB Eigen bijdragen TOTALE BATEN Lasten Directe kosten Indirecte kosten TOTALE LASTEN EXPLOITATIERESULTAAT De hier opgenomen cijfers betreffen alleen de Concertzender. Het resultaat is in 2007 licht verbeterd tot vrijwel nihil. Dit komt doordat de stijging van de lasten minder snel gaat dan de stijging van de inkomsten. NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 43

47 BIJLAGEN NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 44

48 Bijlage A MJB-genres uren kosten x kosten per kijkdichtheid! 1.000,- uur heid kosten x kosten per kijkdicht- uren! 1.000,- uur Informatie Nieuws & actualiteiten Godsdienst/verkondiging Kunst & media Binnen- & buitenlandse politieke onderwerpen Levensbeschouwing (filosofie) & religie Geschiedenis & archeologie Antropologie & sociologie Natuur & milieu Gezondheid, zorg & opvoeding (Populaire) wetenschap & technologie Verkeer & vervoer Justitie/recht (handhaving) & orde Economische onderwerpen & ondernemerschap Totaal Serieuze informatie Vrije tijd, advies & service Praatprogramma Docusoap Reality Overige human interest Totaal Human interest Actuele sportinformatie Overige sportinformatie Sportreportage Totaal Sport Overige non-fictie Totaal Informatie Drama Nederlands licht drama Buitenlands licht drama Totaal Licht drama Nederlands serieus drama Buitenlands serieus drama Totaal Serieus drama Totaal Drama Amusement Spelprogramma Grote spelshow Educatieve quiz Cabaret & kleinkunst Satirisch programma Reality soap Gemengd amusement Overig amusement Totaal Amusement Muziek Lichte muziek Serieuze muziek Gewijde muziek Popmuziek/top Dans & ballet Overige muziek Totaal Muziek Overig Continuity Totaal Overig TOTAAL NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 45

49 BIJLAGE B MJB-genres eerste uitzending uren kosten x kosten per kijkdichtheid! 1.000,- uur heid kosten x kosten per kijkdicht- uren! 1.000,- uur Informatie Nieuws & actualiteiten Godsdienst/verkondiging Kunst & media Binnen- & buitenlandse politieke onderwerpen Levensbeschouwing (filosofie) & religie Geschiedenis & archeologie Antropologie & sociologie Natuur & milieu Gezondheid, zorg & opvoeding (Populaire) wetenschap & technologie Verkeer & vervoer Justitie/recht (handhaving) & orde Economische onderwerpen & ondernemerschap Totaal Serieuze non-fictie Vrije tijd, advies & service Praatprogramma Docusoap Reality Overige human interest Totaal Human interest Actuele sportinformatie Overige sportinformatie Sportreportage Totaal Sport Overige non-fictie Totaal Informatie Drama Nederlands licht drama Buitenlands licht drama Totaal Licht drama Nederlands serieus drama Buitenlands serieus drama Totaal Serieus drama Totaal Drama Amusement Spelprogramma Grote spelshow Educatieve quiz Cabaret & kleinkunst Satirisch programma Reality soap Gemengd amusement Overig amusement Totaal Amusement Muziek Lichte muziek Serieuze muziek Gewijde muziek Popmuziek/top Dans & ballet Overige muziek Totaal Muziek Overig Continuity Totaal Overig TOTAAL NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 46

50 BIJLAGE C MJB-genres herhalingen uren kosten x kosten per kosten x kosten per uren! 1.000,- uur! 1.000,- uur Informatie Nieuws & actualiteiten Godsdienst/verkondiging Kunst & media Binnen- & buitenlandse politieke onderwerpen Levensbeschouwing (filosofie) & religie Geschiedenis & archeologie Antropologie & sociologie Natuur & milieu Gezondheid, zorg & opvoeding (Populaire) wetenschap & technologie Verkeer & vervoer Justitie/recht (handhaving) & orde Economische onderwerpen & ondernemerschap Totaal Serieuze non-fictie Vrije tijd, advies & service Praatprogramma Docusoap Reality Overige human interest Totaal Human interest Actuele sportinformatie Overige sportinformatie Sportreportage Totaal Sport Overige non-fictie Totaal Informatie Drama Nederlands licht drama Buitenlands licht drama Totaal Licht drama Nederlands serieus drama Buitenlands serieus drama Totaal Serieus drama Totaal Drama Amusement Spelprogramma Grote spelshow Educatieve quiz Cabaret & kleinkunst Satirisch programma Reality soap Gemengd amusement Overig amusement Totaal Amusement Muziek Lichte muziek Serieuze muziek Gewijde muziek Popmuziek/top Dans & ballet Overige muziek Totaal Muziek Overig Continuity Totaal Overig TOTAAL NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 47

51 Bronnen Financiële gegevens Financieel Jaarverslag 2007 zoals opgenomen in Terugblik Meerjarenbegroting 2007 Financieel Jaarverslag 2006 zoals opgenomen in de Meerjarenbegroting Financieel Jaarverslag 2005 zoals opgenomen in de Meerjarenbegroting Financieel Jaarverslag 2004 zoals opgenomen in de Meerjarenbegroting Financieel Jaarverslag 2003 zoals opgenomen in de Meerjarenbegroting Jaarverslagen publieke omroepen 2007 (digitale documenten) Jaarverslagen publieke omroepen 2006 (digitale documenten) Financieel Jaarverslag Landelijke Publieke Omroep 2007 (inclusief database) Financieel Jaarverslag Landelijke Publieke Omroep 2006 (inclusief database) Onderliggende database Programmatische gegevens Luisterminuten, week- en zenderbereik en luisterdichtheid radio volgens opgave KLO (onderdeel NPO) Jaaroverzicht Continu Luisteronderzoek 2006 Stichting Kijkonderzoek Jaarrapport 2007 Stichting Kijkonderzoek Jaarrapport 2006 Rapport Mediawet 2007 Programmavoorschrift/MJB-indeling van KLO Rapport Mediawet 2006 Programmavoorschrift/MJB-indeling van KLO Urenoverzichten radio geregistreerd en opgave door de afdeling Rechten & Zendtijdverantwoording (RZV) van de NPO Presentatie 3FM Serious Request en Top van KLO/MOA en NPO Radio o.b.v. onderzoek De Vos en Jansen (Serious Request) en Radiocall (Top 2000) Onderliggende database steekproef 2007 Radio Onderliggende database steekproef 2006 Radio Overzichten unieke bezoekers en pageviews aangeleverd door KLO o.b.v. onderzoek SiteStat over 2006 en 2007 NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 48

52 Begrippenlijst AVRO BNN BOS CvdM Educom EO FOR HUMAN IKON JO Kdh KRO LLiNK MAX NCRV NIO NMO NOS RTV NPO NPS OCW OHM RKK Raad van Bestuur RVU TELEAC/NOT TROS VARA VKZ VPRO ZvK Algemene Vereniging Radio Omroep Barts Neverending Network Boeddhistische Omroep Stichting Commissariaat voor de Media Stichting Educatieve Omroepcombinatie Evangelische Omroep Fonds Omroepreserve Humanistische Omroep Interkerkelijke Omroep Nederland Joodse Omroep Kijkdichtheid Katholieke Radio Omroep LLiNK Omroep MAX Nederlandse Christelijke Radio Vereniging Nederlandse Islamitische Omroep Nederlandse Moslim Omroep Nederlandse Omroep Stichting Radio en Televisie Nederlandse Publieke Omroep Nederlandse Programmastichting Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen Omroep Hindoe Media Rooms Katholiek Kerkgenootschap Raad van Bestuur van de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) (Radio Volksuniversiteit) RVU-educatieve omroep Stichting Televisie Academie/Nederlandse Onderwijs Televisie Televisie Radio Omroep Stichting Vereniging Arbeiders Radio Amateurs Stichting Verzorging Kerkelijke Zendtijd Omroepvereniging VPRO Zendtijd voor Kerken NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 49

53 Definitielijst Bereik radio Het percentage personen dat minimaal 15 minuten naar een radiozender heeft geluisterd tussen uur en uur. Beschikbare zendtijd televisie 365 dagen x 24 uur x 3 netten = uur ( minuten). Beschikbare zendtijd radio 365 dagen x 24 uur x 5 zenders = uur ( minuten). Buitenlandse aankoop In het buitenland aangekocht programma. Eigen Bijdrage omroepen Bijdrage uit eigen middelen van de omroepen verkregen uit verenigingsactiviteiten, bijdragen derden, inkomsten uit vermogen en nevenactiviteiten. Eigen product Door één van de publieke omroepen of een samenwerkingsverband van publieke omroepen zelf geproduceerd programma. Fte Fulltime equivalent, medewerker in dienst bij het omroepbedrijf van één van de publieke omroepen. Indirecte kosten Algemene beheerkosten, kosten die niet aan programma s kunnen worden toegerekend. Kijktijdaandeel/Marktaandeel (kta) Het marktaandeel is het percentage kijkers naar een programma of zender gepercenteerd totale kijkerspubliek binnen de doelgroep. Kijkdichtheid (Kdh) De kijkdichtheid (Kdh) van een programma of tijdvak is het gemiddelde percentage kijkers gedurende dit programma cq. tijdvak. Kosten per uur Directe kosten per uur uitgezonden programma. Kosten per uur per kijkdichtheid NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 50

54 Directe kosten per uur uitgezonden programma per kijkers. Luisterdichtheid Percentage luisteraars van een bepaalde doelgroep die in een bepaald tijdvak naar een bepaalde radiozender, genre of programma hebben geluisterd. MJB-indeling Wettelijke indeling naar programmacategorieën/-genres (zie genrelijst). Nederlandse uitbesteding Een van een Nederlandse buitenproducent (niet zijnde een publieke omroep) aangekocht programma, dan wel in samenwerking met een Nederlandse buitenproducent geproduceerd programma. Net Televisienet (Nederland 1, 2, 3 en Z@pp(elin). Nevenactiviteit Verkoop van DVD/CD/video, verkoop van uitzendrechten/formats, verhuur van panden, verkoop programmabladen etc. Neventaken Exploitatie van nieuwe media-activiteiten (o.a. internet en themakanalen). Nieuwe Media Internet, themakanalen, sms-diensten, 0900-lijnen. OCW-budget Bijdrage vanuit het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen voor de LPO. Pageview Registratie van een aan een bezoeker getoonde webpagina. Programmavoorraad Voorraad programma s klaar voor uitzending of nog in bewerking. Programmavoorschriften In de Mediawet (en het Convenant Onafhankelijke Producties) is bepaald hoeveel zendtijd de publieke omroep aan bepaalde soorten programma s moet besteden. Zo zijn er onder meer verplichtingen op het gebied van informatie/educatie, cultuur/kunst en minderheden. Bovendien moet een bepaald percentage van de programma s door een onafhankelijke (Nederlandse) buitenproducent zijn gemaakt. Reserve voor programmadoeleinden NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 51

55 Reserve waaraan exploitatieresultaten van het omroepbedrijf worden toegevoegd of onttrokken. Overschotten van deze reserve worden ingezet voor de programmering. Uniek maandbereik Aantal bezoekers dat gedurende een periode van één maand minimaal één bezoek aan een website gebracht heeft. Een bezoek is een aaneengesloten reeks pageviews die op dezelfde website geregistreerd is. Zender Radiozender (Radio 1, Radio 2, 3FM, Radio 4 en Radio 5). NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 52

56 Genrelijst Televisie MJB Inhoud 100 NON-FICTIE (informatie) 110 Serieuze non-fictie 111 Nieuws & actualiteiten 112 Godsdienst/verkondiging 113 Kunst & media 114 Binnen- & buitenlandse politieke onderwerpen 115 Levensbeschouwing (filosofie) & religie 116 Geschiedenis & archeologie 117 Antropologie & sociologie 121 Natuur & milieu 122 Gezondheid, zorg & opvoeding 123 (Populaire) wetenschap & technologie 124 Verkeer & vervoer 125 Justitie/recht Economische onderwerpen (handhaving) & orde 126 ondernemerschap 130 Human interest 131 Vrije tijd, advies & service 132 Praatprogramma 133 Docusoap 134 Reality 139 Overige human interest 140 Sport 141 Actuele sportinformatie 142 Overige sportinformatie 143 Sportreportage 170 Nieuwe informerende programmaformules 190 Overige non-fictie 200 FICTIE (drama) 210 Licht drama (populair) 211 Nederlands 212 Buitenlands 220 Serieus drama 221 Nederlands 222 Buitenlands NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 53

57 Genrelijst Televisie (vervolg) MJB Inhoud 300 AMUSEMENT 310 Spel & quizzen 311 Spelprogramma 312 Grote spelshow 313 Educatieve quiz 320 Cabaret & kleinkunst 330 Satirisch programma 340 Realitysoap 370 Nieuwe verstrooiende programmaformules 380 Gemengd amusement 390 Overig amusement 400 MUZIEK 410 Lichte muziek 420 Serieuze muziek 430 Gewijde muziek 440 Popmuziek/top Dans & ballet 490 Overige muziek 900 OVERIG 910 Reclame, infomercial & teleshoppen 920 Continuity 930 Tekstuele informatie NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 54

58 Genrelijst Radio Ncode Inhoud 100 Nieuws en actualiteiten 101 NOS-nieuwsbulletins 102 Nieuws/actualiteiten (Radio 1 journaal, Met het Oog op Morgen) 200 Informatie 211 Verdieping/achtergronden: binnenland 212 Verdieping/achtergronden: buitenland 213 Verdieping/achtergronden: documentaire 214 Verdieping/achtergronden: debatten/forum/interview 215 Verdieping/achtergronden: overig 221 Educatie 231 Minderheden 241 Kunst en Media 251 Lifestyle: gezondheid/consumentenrubrieken/natuur/opvoeding/reizen 252 Lifestyle: overig 261 Sport 291 Informatie: overig 300 Religie 301 Kerkdiensten 302 Religie/levensbeschouwing 400 Klassieke muziek 401 Klassieke muziek: (integrale) concertregistratie: opera 402 Klassieke muziek: (integrale) concertregistratie: operette 403 Klassieke muziek: (integrale) concertregistratie: religieuze muziek 404 Klassieke muziek: (integrale) concertregistratie: overig klassiek 411 Klassieke muziek: nonstop (evt. minimale presentatie): opera 412 Klassieke muziek: nonstop (evt. minimale presentatie): operette 413 Klassieke muziek: nonstop (evt. minimale presentatie): religieuze muziek 414 Klassieke muziek: nonstop (evt. minimale presentatie): overig klassiek 421 Klassieke muziek: met omlijsting amusement: opera 422 Klassieke muziek: met omlijsting amusement: operette 423 Klassieke muziek: met omlijsting amusement: religieuze muziek 424 Klassieke muziek: met omlijsting amusement: overig klassiek 431 Klassieke muziek: met omlijsting gevarieerde informatie: opera 432 Klassieke muziek: met omlijsting gevarieerde informatie: operette 433 Klassieke muziek: met omlijsting gevarieerde informatie: religieuze muziek 434 Klassieke muziek: met omlijsting gevarieerde informatie: overig klassiek 499 Klassieke muziek: rest NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 55

59 Genrelijst Radio (vervolg) Ncode Inhoud 500 Populaire muziek 501 Popmuziek: concerten/live muziek 502 Alternatieve popmuziek (50% of meer) 511 (Vooral) actuele popmuziek: nonstop (evt. minimale presentatie) 512 (Vooral) actuele popmuziek: met omlijsting amusement 513 (Vooral) actuele popmuziek: met omlijsting gevarieerde informatie 521 (Vooral) oudere popmuziek: nonstop (evt. minimale presentatie) 522 (Vooral) oudere popmuziek: met omlijsting amusement 523 (Vooral) oudere popmuziek: met omlijsting gevarieerde informatie 531 Mix popmuziek: nonstop (evt. minimale presentatie) 532 Mix popmuziek: met omlijsting amusement 533 Mix popmuziek: met omlijsting gevarieerde informatie 600 Overige muziek 601 Jazz 602 Wereldmuziek 603 Lichte muziek/easy listening 604 Country 605 Gospel 699 Muziek overig 700 Amusement 701 Cabaret/kleinkunst 711 In de nacht: gevarieerd programma 799 Amusement overig 900 Overig 901 RVD spots 902 Politieke partijen 903 Crosspromo 904 STER-reclame NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 56

60 NPO-Bedrijfsvoering / Verantwoording en Control pagina 57

61

62

63

64