Achtergrondinformatie SUNN over de oprichting van een SUN-bureau - 2 -

Transcriptie

1 Stichting Urgente Noden Nederland (SUNN) Arendstraat 27, 1223 RE Hilversum Oprichting SUN-bureau in de gemeente/ regio In uw gemeente/regio vinden momenteel gesprekken plaats met betrekking tot de oprichting van een noodhulpbureau op basis van het format van Stg. Urgente Noden Nederland (SUNN). Anno 2018 zijn er 26 SUN-bureaus in ruim 100 gemeenten actief, SUNN is de de ontwikkelorganisatie van nieuw op te richten bureaus, kent een rijke historie vanuit de filantropie en caritas en is lid van de koepel van vermogensfondsen FIN (Fondsen in Nederland). Voor meer detailinformatie over de werkwijze van een SUN-bureau verwijzen wij naar onze folder. Een SUN-bureau is actief voor mensen die in nood verkeren en tussen wal en schip dreigen te vallen. Vanwege haar werkzaamheden is een SUN-bureau vaak een knooppunt van kennis, kunde en samenwerking rondom vraagstukken op het gebied van armoede, schulden en noden en biedt zij flankerend beleid aan de gemeente(n) bijvoorbeeld door het ontwikkelen van een innovatieve aanpak op het vlak van armoede en minimabeleid in samenwerking met diezelfde gemeente(n). Inhoud notitie In deze notitie staat nadere informatie over de uitgangspunten van SUNN die ter beeldvorming kunnen dienen wanneer er sprake is van een nieuw op te richten bureau en/of de voorafgaande verkenningsronde: a) Proces en totstandkoming SUN-bureaus: waarin een uiteenzetting over de werkwijze van SUNN als het gaat om de oprichting van nieuw SUNbureaus. b) De considerans (of preambule): een inleidende tekst op de bepalingen van de statuten van een op te richten SUN-bureau. Hier wordt het doel geschetst, een onderliggende filosofie en/of de omstandigheden die hebben geleid tot de totstandkoming van een noodhulpbureau. Deze tekst dient als voorbeeld en is aan te passen op basis van lokale/ regionale overwegingen. c) Centrale elementen voor de statuten: met daarin een aantal centrale aspecten voor de overwegingen (préambule), de algemene doelstelling, de focus, de kernprincipes, de kernfuncties en uitgangspunten met betrekking tot het bestuur. a) Proces en totstandkoming SUN-bureaus Door de jarenlange ervaring weten we dat de realisatie van een lokale/ regionale SUN in veel gevallen een zeer complexe, tijdrovende en veelal ook een (politiekbestuurlijk) gevoelige kwestie kan zijn. Bij het oprichten van een SUN-bureau komen veel partijen, thema s, politieke voorkeuren, gevestigde belangen en ontwikkeldoelen bijeen. Daarom is het cruciaal dat bij de oprichting van een SUN-bureau volgens een specifieke methodiek gewerkt wordt om deze publiekprivate samenwerking te kunnen voorbereiden/starten en een duurzaam karakter te geven. Hierbij geldt: 1. De gemeente(n) is (zijn) naast vermogensfondsen altijd medeopdrachtgever van de totstandkoming van een SUN-bureau en betaalt in Achtergrondinformatie SUNN over de oprichting van een SUN-bureau -1-

2 eerste aanleg mee voor de verkenning naar nut, noodzaak en wenselijkheid van een SUN-bureau in de gemeente(n) en na oprichting altijd de bureaukosten (overhead) van een SUN-bureau. 2. Donateurs (fondsen, kerken, bedrijfsleven, particulieren, burgerinitiatieven en maatschappelijk middenveld) stellen geld ter beschikking voor een SUN-bureau ten behoeve van de doelgroep (in de G4-gemeenten maar ook bij andere SUN-bureaus zoals in Zoetermeer en Enschede storten ook de gemeenten zelf een aanzienlijk aanvullend bedrag in het fonds). Omdat de overhead door de gemeente(n) betaald is weten donateurs dat hun gift voor de volle 100% naar de profijtgroep gaat. 3. Professionele hulpverleners sluiten een convenant met het SUN-bureau en kunnen als enigen het geld namens mensen in nood (hun cliënten) aanvragen. Dit convenant wordt geëvalueerd en onderling wordt gekeken naar kansen voor betere en efficiëntere samenwerking. 4. Signalen worden gedeeld met betrokken gemeente(n) zodat beleid op gebied van preventie, vroegsignalering, WMO, participatie, armoede en minima, enz. verbeterd en/of ontwikkeld kan worden. Bij het ontwikkelen/oprichten van lokale/ regionale samenwerkingsorganisaties voor noodhulp (SUN-noodhulpbureaus) komt het aan op het systematisch sturen van een proces dat begint met; * pionieren, oriënteren op de lokale situatie en spelers * het voeren van besprekingen met relevante sleutelfiguren * het verwerven van een lokale opdracht tot het doen van een haalbaarheidsonderzoek, de zogenaamde verkenning, * het samenbrengen van sleutelfiguren uit de diverse kringen * het helpen bij de besluitvorming om tot voorbereiden over te gaan * het formeren van een voorbereidingsgroep * het opstellen van een draaiboek * het voeren van het secretariaat van een Stichting in oprichting * het voorbereiden van statuten met de voorbereidingsgroep * het opstellen van een concept besluit B&W, c.q. Raadsvoorstel * het formeren van een beoogd Bestuur (DB en AB) uit tripartiete kring en dat betekent in de regel: een nieuw kader mobiliseren uit de kring van overheden (vaak verdienstelijke (oud)wethouders of gedeputeerde), kerken, hulpverleningsinstellingen, fondsen en maatschappelijke organisaties van woningcorporaties en schuldhulpmaatjes tot vluchtelingenwerk en beleidsmedewerker o.g.v. armoede en schulden * het kiezen van een ontwerp, logo en mission statement * de oprichting en presentatie aan een brede kring van betrokkenen met een symposium door de nieuwe SUN-organisatie. * het helpen operationeel te worden en het leggen van de juiste contacten lokaal en landelijk (fondsen en verband van SUN-bureaus binnden het Landelijk Beraad). Een nieuw bureau is volledig zelf verantwoordelijk voor haar voortbestaan, maar komt voor advies altijd terecht bij SUN Nederland en de collega s in het Landelijk Beraad. Er zijn momenteel 26 noodhulpbureaus actief in ruim 100 gemeenten. * het organiseren van voorlichtingsbijeenkomsten voor dienst- en hulpverleners * het kiezen van een onafhankelijk adres * het kiezen van een professionele coördinator/ directeur voor de werkzaamheden Achtergrondinformatie SUNN over de oprichting van een SUN-bureau - 2 -

3 * het begeleiden van de nieuwe coördinator bij de eerste aanvragen, het contactlegging met fondsen, Landelijk Beraad noodhulpbureaus, lopen van stage bij bestaande bureaus. * het beschikbaar zijn voor coaching De rol van SUN Nederland is het beschikbaar stellen van de ervaringen met het oprichten van een samenwerkingsorganisatie en de ervaringen met het functioneren van een SUN-organisatie. Samengevat betekent dit dat in alle gevallen, in de startpositie, het commitment vereist is van circa 60 sleutelfiguren uit de kring van de overheden, kerken, hulpverleningsinstellingen, fondsen en maatschappelijke organisaties. Het is derhalve een hybride proces dat leidt naar een steeds wijdere kring van mensen met hun afzonderlijke kijk op de problematiek, de positieve en negatieve aspecten in hun onderlinge geschiedenis en hun afzonderlijke manieren van besluiten om te komen tot een hecht team. Mocht de verkenning uitwijzen dat de oprichting van een SUN-bureau nuttig, noodzakelijk en wenselijk wordt geacht dan kan een considerans (of preambule) worden toegevoegd met daarin lokale/ regionale bepalingen en uitgangspunten. Hieronder staat een voorbeeld ervan: b) Considerans 1) Net als in veel andere gemeenten, kunnen individuele mensen in de gemeente...xxx... geconfronteerd worden met dringende bijzondere financiële omstandigheden of urgente financiële noden, waarvoor geen-, of niet tijdig,- of niet voldoende voorliggende wettelijke voorzieningen beschikbaar zijn. 2) Aan dienst-/hulpverleners die professioneel betrokken zijn bij mensen in de hiervoor bedoelde omstandigheden, dient ter verbreding van hun hulpverleningsmogelijkheden voor die situaties de mogelijkheid geboden te worden om de betreffende nood snel te kunnen lenigen, dan wel te verzachten, waarbij het bieden van perspectief, de eigen kracht van cliënt en het stimuleren van de zelfredzaamheid belangrijke uitgangspunten zijn. Het is aan het bestuur van de Stichting om te bepalen welke organisaties gezien moeten worden als lokale/regionale professionele dienst- /hulpverleningsorganisaties en hen uit te nodigen om afspraken te maken omtrent gebruikmaking van bemiddeling van de Stichting bij donateurs voor het verlenen van noodhulp. 3) In dit verband is een gezamenlijke aanpak van zowel publiekrechtelijke als private organisaties en instellingen onontbeerlijk, en zodoende is de wens ontstaan om een Stichting SUN op te richten volgens de werkwijze en te model van Stichting Urgente Noden Nederland (SUNN), waar middelen aan beschikbaar kunnen worden gesteld om deze zo adequaat mogelijk in te kunnen zetten ten behoeve van de hiervoor bedoelde mensen in nood. 4) De op te richten stichting zal in eerste instantie opereren binnen de grenzen van de gemeente(n)...xxxx... Er zal waar mogelijk en nodig samenwerking gezocht worden met andere randgemeenten, teneinde ook daar het doel van de stichting te kunnen verwezenlijken. 5) Met organisaties die aanvragen gaan indienen ten behoeve van individuele personen in nood, kunnen convenanten worden gesloten, waarin o.a. samenwerkingsafspraken en aandachtspunten worden vermeld. Achtergrondinformatie SUNN over de oprichting van een SUN-bureau - 3 -

4 c) Centrale elementen voor de statuten Voor de beeldvorming staan hier nog eens de centrale aspecten voor de oprichting van een SUN-bureau: de preambule, algemene doelstelling, de focus, kernprincipes, kernfuncties en bestuur geformuleerd. Ze worden hieronder geïntroduceerd: preambule Ondanks vele regelingen op het terrein van inkomen en bestaanszekerheid kunnen inwoners van...gemeente(n) XXX... en omgeving geconfronteerd worden met urgente financiële problemen, waarvoor de geldende wet- en regelgeving, zoals Wet Werk en Bijstand/Participatiewet, de Wet schuldsanering natuurlijke personen (WSNP) en de overige voorzieningen in het kader van het gemeentelijke armoede beleid niet, niet tijdig of in onvoldoende mate (tijdig) tot een oplossing leidt. In die situaties hangen oplossingen vaak van toeval af en dat is geen wenselijke situatie omdat mensen daardoor tussen wal en schip kunnen geraken. Algemene Doelstelling Het is daarom gewenst dat voor die situaties een brede, gelijkwaardige samenwerking wordt ingericht vanuit de overheid, het brede veld van hulpverlening, maatschappelijke organisaties, en donateurs (fondsen, kerken, legaten, bedrijfsleven, particuliere initiatieven): een zogenaamde publiek-private samenwerking in de vorm van een Stichting met ANBI-status 1 met als centrale doelstelling: Het voorzien in materiële noden van personen, indien en voor zover in deze noden niet kan worden voorzien op grond van wettelijke voorzieningen, beleid van de overheid of enige andere wettelijke regeling. De beoordeling hiervan is aan het bestuur van het fonds. De focus De focus van de op te richten Stichting Urgente Noden...gemeente(n) XXX... en omgeving is gericht op: 1. Een centraal adres voor hulpverleners om effectief en efficiënt gebruik te maken van hulpbronnen. 2. De mogelijkheid om snel en professioneel te bezien of voorliggende voorzieningen nog kunnen worden aangesproken. 3. De mogelijkheid om een beleid te ontwikkelen om tot een dekkend en tijdig bereik te komen, zodat noodhulp niet langer van toeval afhankelijk hoeft te zijn en meer inwoners bereikt worden. 4. De mogelijkheid hulp in noodsituaties te koppelen aan de vraag aan hulpverleners: wat was de follow up? Hielp de SUN-gift de betrokkene ook om de eigen draad van het leven weer op te pakken? 5. Een platform van informele, brede gedachtewisseling, eventueel met externe deskundigen over de situatie van burgers en de factoren waardoor 1 ANBI staat voor Algemeen Nut Beogende Instelling. Een instelling kan alleen een ANBI zijn, als ze zich voor minstens 90% inzet voor het algemeen nut, de instelling heeft met het geheel van haar algemeen nuttige activiteiten geen winstoogmerk. De Belastingdienst bepaalt welke organisaties de ANBI-status krijgen. Achtergrondinformatie SUNN over de oprichting van een SUN-bureau - 4 -

5 zij in een noodsituatie terecht komen en wat daaraan met vereende krachten is te doen. 6. Alle partijen kunnen uit het onderlinge overleg informatie en inzichten opdoen om hun eigen beleid voor burgers in de gemeente(n) te verbeteren of om praktisch samen te werken. 7. Een handvat om nieuwe noden, vraagstukken of initiatieven -waar de regelgeving nog onvoldoende in kan voorzien- aan te vatten. Kernprincipes 1. Het betreft een onafhankelijke stichting 2. De SUN-formule is te allen tijde een brede, gelijkwaardige publiek-private samenwerking 3. De SUN-bestuursleden komen uit de kring van alle betrokken partijen, maar zijn lid op persoonlijke titel en kunnen deelnemen zonder last en ruggespraak 4. Er is een verdeling van verantwoordelijkheden, waarbij: - de overheid/ overheden primair zorg dragen voor de werkkosten - de bijdragen van financiers/donateurs voor 100% naar het doel gaan - de professionele hulpverlening zorg draagt voor (tijdige) aanvragen en verwerking van de noodhulpgiften in overleg met het bureau -maatschappelijke organisaties oog en oor zijn voor het noodhulpbureau 5. Alle partijen dragen bij aan een goed bereik. Kernfuncties 1. SUN biedt eenvoudige, onbureaucratische snelle hulp: als het moet binnen 24 uur en bemiddelt daartoe bij donateurs; 2. Inrichten van goede bemiddeling om voorliggende voorzieningen te activeren; 3. goede, gerichte service en voorlichting aan partners in het bijzonder hulpverlening; 4. aandacht voor de follow up: als een vicieuze cirkel met hulp wordt doorbroken is het van belang de situatie te consolideren en voortgang te boeken; 5. uitwisseling en gedachtewisseling over de lokale situatie Het bestuur Het bestuur van het noodhulpbureau kan gevormd worden door vertegenwoordigers uit de kring van van: - hulpverlening (met in ieder geval maatschappelijke dienstverlening, Jeugdzorg, GGD e.a. - donateurs (fondsen, kerken, bedrijfsleven, particulieren) - maatschappelijke organisaties (woningcorporaties) - de overheid De voorzitter is onafhankelijk en worden benoemd op persoonlijke januari 2018 Achtergrondinformatie SUNN over de oprichting van een SUN-bureau - 5 -