Borst- en flesvoeding. Brochure_Fles_Borstvoeding.indd 1

Transcriptie

1 Borst- en flesvoeding Brochure_Fles_Borstvoeding.indd 1 10/05/17 09:44

2 Beste ouder(s), Hartelijk gefeliciteerd met uw zwangerschap of met de geboorte van uw kindje(s). Ook al is dit een intens mooie periode, er komen ongetwijfeld ook veel vragen op u af. De keuze voor borst- of flesvoeding is niet altijd eenvoudig. Deze brochure helpt u alvast op weg. Het wordt aanbevolen om de eerste zes maanden borstvoeding te geven. Borstvoeding is zowel goed voor uw baby als voor uw gezondheid, maar als u om een of andere reden geen borstvoeding kan of wil geven, is flesvoeding een goed en veilig alternatief. Welke keuze u ook maakt, wij wensen u alle succes toe. Bij vragen staan wij ook altijd voor u klaar. Het team materniteit 2 Brochure_Fles_Borstvoeding.indd 2 10/05/17 09:44

3 BORSTVOEDING Voordelen Voor de baby Borstvoeding is... een warm welkom unieke verbondenheid een mondvol natuur een beetje mama in baby s buik Borstvoeding is de meest natuurlijke voeding voor je baby De samenstelling van de borstvoeding is volledig aangepast aan de behoeften, de groei en het afweersysteem van uw baby. Borstvoeding ontwikkelt de kaak- en de tongspieren van uw baby. Borstvoeding heeft een beschermende werking tegen allerlei ziektes en kwaaltjes, zoals: oorontstekingen, darm- en luchtweginfecties, wiegendood, diabetes (type 1), allergieën, overgewicht Voor de mama Een sneller herstel van de baarmoeder. Door het zuigen aan de borst komt het hormoon oxytocine vrij, dat de baarmoeder laat samentrekken, zodat deze haar oorspronkelijke vorm sneller terugkrijgt. Bij het begin van de borstvoeding kunt u dit ervaren als buikkrampen, dit zijn naweeën. Sneller terug op gewicht komen. Borstvoeding vraagt meer energie. Vrouwen die minstens drie maanden borstvoeding geven, lopen minder risico op borst- en eierstokkanker. Borstvoeding geven schept een intense band tussen moeder en kind. Borstvoeding geven is een rustmoment voor de moeder. 3 Brochure_Fles_Borstvoeding.indd 3 10/05/17 09:44

4 Starten met borstvoeding Vanaf de geboorte van uw kindje, staan onze vroedvrouwen klaar om u op weg te helpen voor een goede start van de borstvoeding. Skin-to-skin Na de bevalling bieden we de mogelijkheid tot skin to skin met uw baby. Lichaamscontact en de mogelijkheid om te drinken in het eerste uur na de geboorte zijn heel belangrijk. Daarom wordt elke gezonde baby meteen na de geboorte op mama s buik gelegd. Zo kan de moeder ingaan op de signalen van haar baby, die meestal snel aan de borst zal drinken. Indien nodig kan de vroedvrouw hulp bieden. Huidcontact wordt gestimuleerd bij alle ouders, ook als ze geen borstvoeding geven. Een goede start Borstvoeding geven moet u leren. Vraag raad aan de vroedvrouwen, zij staan u bij met praktische hulp, tips en informatie. Het is belangrijk om uw baby juist aan te leggen om problemen zoals tepelkloven, te vermijden. Borstvoeding lukt het best als moeder en kind ontspannen zijn, in een rustige omgeving. Lees informatie of volg prenatale infosessies rond borstvoeding. Wisselende gevoelens zijn volkomen normaal. Daarom is voldoende steun uit de omgeving zeer belangrijk. De eerste 3 dagen na de geboorte bepalen grotendeels de slaagkans van uw borstvoeding. U verhoogt de melkproductie door heel vaak aan te leggen. Wanneer er aan de borst wordt gezogen, geeft dit een signaal aan de receptoren om zich te vullen. De eerste dagen zijn dus best wel intensief en vragen van u en uw baby enige inspanning. De tijd en het geduld die u er nu insteekt, verdient u dubbel en dik terug. Vraag en aanbod Borstvoeding werkt volgens vraag en aanbod: hoe meer uw baby drinkt, hoe meer melk er wordt aangemaakt. Omdat moedermelk licht verteerbaar is, zal uw baby snel weer honger hebben en in het begin dag en nacht om voeding vragen. Het ideale om uw baby te voeden is om de drie uur. Overdag laten we max vier uur tussen. s Nachts is het niet nodig om uw baby wakker te maken om te voeden (tenzij bij een laag gewicht). Zo leert uw baby een dag- en nachtritme. Nog voor uw baby huilt, kan hij al aantonen dat hij honger heeft. Dit noemt men de vroege hongersignalen : uw baby is wakker en kijkt gretig rond, uw baby zoekt met open mondje in het rond of probeert op zijn handjes of het dekentje te zuigen, uw baby maakt geluidjes of beweegt met zijn tong op en rond zijn lipjes, De baby drinkt aan de beide borsten. Je start altijd aan de borst waarmee je gestopt bent. De baby drinkt aan iedere borst ongeveer 10 min. Probeer de borstvoeding te beperken tot een half uurtje. Goed aanleggen Belangrijke aandachtspunten: Goede drinktechniek: grote mond bij het aanhappen Babybuikje tegen uw buik aanleggen Voldoende tepelhof in het mondje Goede houding Aarzel niet om een vroedvrouw te roepen om te kijken of uw baby goed aanligt. Houdingen De madonnahouding of zittend: zittend met de baby op de onderarm Zijligging: goed voor de eerste dagen of s nachts Bakerhouding: de beentjes onder de oksel leggen Vraag hulp bij de verschillende houdingen zodat u kan afwisselen, bv. voor s nachts of bij pijnlijke tepels. Indien uw baby slaapt als hij moet eten, kan u alvast beginnen met uw baby te verpamperen. De kans is groot dat uw baby daarvan wakker wordt. Duffel uw baby hierna niet te dik en gezellig in met warme, zachte doeken, want dat creëert natuurlijk een heerlijke slaapomgeving. Als de temperatuur in de kamer het toelaat, durf 4 Brochure_Fles_Borstvoeding.indd 4 10/05/17 09:44

5 dan gerust uw baby aan te leggen wanneer hij alleen een rompertje aanheeft. Wanneer uw baby vrij snel aan de borst in slaap valt, kan u hem best motiveren om verder te drinken. Dit doet u door de baby met grote, maar zachte gebaren te strelen over zijn rug, hoofdje, benen,... U kan ook afwisselend over zijn handjes en voetjes wrijven. Stuwing Rond de derde dag kan er stuwing optreden. Dit is het teken dat de melkproductie goed op gang komt. De borsten staan dan gespannen en voelen warm en pijnlijk aan. Doordat de borsten voller zijn, kan de tepel wat vlakker zijn. Daardoor kan de baby soms moeilijker de borst nemen. Deze periode is meestal een moeilijkere periode omdat de baby honger heeft, maar niet altijd onmiddellijk de borst kan drinken. De periode van stuwing verdwijnt weer na een paar dagen wanneer vraag en aanbod terug in evenwicht zijn. Hoe de symptomen verzachten? Draag een goed passende bh. Warmte: een kersenpitkussentje, een warme douche Tijdens de borstvoeding, de borst wat masseren zodat de melk vlugger toeschiet. Afkolven of wat minder drinken heeft geen zin. De baby eens in een andere houding aanleggen Wat bij pijnlijke borsten? Zorg dat de borst voldoende leeg is Bij een harde en rode plek: platte kaas op een borstcompres en op uw borst leggen (koude) Bewaren van moedermelk Afgekolfde moedermelk kan men ook enige tijd bewaren, als het op de correcte manier gebeurd. Enkele tips: Ga hygiënisch te werk Was uw handen voor het kolven Gebruik schoon en gesteriliseerd kolfmateriaal en flesjes Koel de moedermelk zo snel als mogelijk Bewaar flesjes moedermelk altijd achter in de koelkast Vries de melk binnen 24 uur in Reserveer een aparte lade in de vriezer voor de moedermelk Geef elk zakje of flesje afgekolfde moedermelk een etiket met daarop de datum Vervoer de melk koel van werk naar huis en van huis naar crèche Bewaar de melk bij voorkeur in kleine porties van cc; zo voorkomt u dat u teveel melk hebt opgewarmd als de baby niet alles opdrinkt. 5 Brochure_Fles_Borstvoeding.indd 5 10/05/17 09:44

6 Vervoer de melk koel van werk naar huis en van huis naar crèche Als moedermelk op een temperatuur van 0-5 C wordt bewaard, kunt u de dagopbrengst opsparen en alles bij elkaar in één fles of zakje mengen en in de koelkast bewaren, of invriezen Houdbaarheid van de moedermelk: Verse moedermelk: - Op kamertemperatuur (20 ): 5 tot 10u - In de frigo (5 ): tot 5 dagen - In het vriesvak (- 15 ): 3 maanden - In de diepvries (-20 ): 3-6 maanden - Na het opwarmen: 1 uur Ontdooide melk: - Op kamertemperatuur (20 ): 1 uur - In de frigo (5 ): 24 uur - Na het opwarmen: 1 uur Tepelkloven Wat? Tepelkloven zijn kleine scheurtjes of bloedende wondjes op de overgang van tepelhof naar tepel of op de tepel zelf. Zelfs met (bloedende) tepelkloven mag je borstvoeding geven. Het is enkel minder aangenaam voor de moeder. Oorzaken Verkeerde aanlegtechniek Spruw Slechte verzorging Hoe voorkomen? Leg je baby in de juiste houding aan (neusje tegenover de tepel). Zorg dat je baby niet alleen zuigt op de tepel, maar ook het tepelhof in de mond neemt. Laat de baby zelf actief zoeken en happen i.p.v. zelf je tepel in zijn mondje te steken. Verbreek eerst het vacuüm met je vinger alvorens de baby van de borst te halen. Houd de huid droog. Zoogkompressen vangen lekkage op, maar moeten regelmatig vervangen worden. Gebruik een katoenen bh. Masseer het tepelhof en druk de borst leeg bij gespannen borsten voor aanleggen van de baby. Gespannen borsten door stuwing bemoeilijken een juiste zuigtechniek bij de baby. Zorg voor een goede hygiëne. Reinig enkel met water. Zeep en andere reinigingsproducten drogen de tepels uit. Leg eerst aan, aan de minst pijnlijke kant. Zo zal de baby minder krachtig zuigen aan de pijnlijke kant. Voed uw kindje eventueel vaker. Zo zal de baby minder krachtig zuigen doordat hij minder honger heeft. Gebruik een tepelhoedje. Dit is slechts een tijdelijk hulpmiddel. Laat na de borstvoeding wat moedermelk opdrogen op de tepel. Dit bevordert de genezing. Neem pijnstillende medicatie in overleg met de arts. Borstontsteking Wat? Een borstontsteking of mastitis is een ontstekingsreactie in de borst die al dan niet gepaard gaat met een infectie. Een borstontsteking kan voorkomen op gelijk welk moment tijdens de borstvoedingsperiode. Symptomen Harde, rode, pijnlijke plek in de borst Vermoeidheid Hoofdpijn Grieperig gevoel met hoge koorts Oorzaken De baby drinkt de borst onvoldoende leeg. De resterende melk is een voedingsbodem voor bacteriën. Minder voeding geven (bv. bij de omschakeling van borst- naar flesvoeding). Te lange periodes tussen de voedingen zorgen ervoor dat de borst gestuwd raakt. Stress of pijn doet de melk minder goed stromen. Wijziging van het ritme van de voeding (bv. nachtvoeding valt weg). Schimmelinfectie. Behandeling Breng voor de voeding koude aan t.h.v. de tepel. Dit kan de pijn verlichten. Geef borstvoeding in een ontspannen houding. Probeer verschillende houdingen om aan te leggen. 6 Brochure_Fles_Borstvoeding.indd 6 10/05/17 09:44

7 Behandeling Stop niet met borstvoeding. Het is juist heel belangrijk dat de borst goed wordt geledigd. Leg eerst aan aan de pijnlijke kant. Zo wordt deze borst zeker goed geledigd. Wissel tussen verschillende houdingen. Zorg voor voldoende rust. Breng warmte aan voor de voeding. Dit doet de melk beter toeschieten. Gebruik koude kompressen met platte kaas of groene kool na de voeding. Zorg voor een goede borsthygiëne. Vermijd knellende kledij. Blijft het voeden te pijnlijk of verbeteren de klachten niet, raadpleeg dan een arts. Mogelijk zal hij antibiotica voorschrijven die bij borstvoeding mogen gebruikt worden. Voedingstips voor de moeder Zorg voor een gevarieerde voeding Borstvoeding verbruikt veel energie, eet dus extra gezonde snacks Wees matig met cola, koffie, chocolade (cafeïne) en alcohol Voldoende drinken Aandachtspunten Bij twijfels of problemen kunt u altijd bij ons, op de materniteit, terecht. Gun uzelf voldoende rust en vraag eventueel hulp. Borstvoeding geven vraagt veel inspanning, geduld, doorzettingsvermogen en energie. Na enkele weken wordt borstvoeding een plezier en vanzelfsprekend. Borstvoeding geven zal veel voldoening schenken. 7 Brochure_Fles_Borstvoeding.indd 7 10/05/17 09:44

8 FLESVOEDING Een goede start De voeding die mijn baby krijgt is Indien u of uw partner last heeft van hooikoorts, astma of allergieën, zullen wij starten met een hypoallergene voeding. Starten met flesvoeding Skin to skin Na de bevalling bieden we de mogelijkheid tot skin to skin. Lichaamscontact en de mogelijkheid om te drinken in het eerste uur na de geboorte zijn heel belangrijk. Daarom wordt elke gezonde baby meteen na de geboorte op mama s buik gelegd. Wanneer de keuze gemaakt is om flesvoeding te geven, krijgt u van de vroedvrouw medicatie die ervoor zorgt dat de melkproductie niet op gang komt. Het geven van een flesje doe je met veel aandacht voor je baby en liefst in een rustige omgeving. Neem tijd voor uw baby en zorg ervoor dat u in een comfortabele houding zit om uw baby te voeden. Belangrijk is dat u de eerste dagen voldoende hulp vraagt, flesjes geven moet u ook leren. Elke baby is anders. Flesjes klaarmaken Om de groei van bacteriën te voorkomen, wordt flesvoeding net voor toediening bereid. Zorg ervoor dat de fles, speen en andere materialen goed schoon zijn. Gebruik mineraalwater met de vermelding geschikt voor het klaarmaken van zuigelingenvoeding : bv. Spa Reine, Evian, Op de verpakking staat aangegeven hoeveel poeder je voor de bereiding gebruikt. Standaardregel: 30 ml water= 1 afgestreken maatje melkpoeder Vul de fles met water en schep de juiste hoeveelheid poeder erbij. De fles mag niet langer dan 24u open zijn. Rol de fles tussen je handen. 8 Brochure_Fles_Borstvoeding.indd 8 10/05/17 09:44

9 U kan de fles au bain-marie, in een flessenverwarmer of in de microgolfoven opwarmen. De ideale temperatuur is 37 C. Sluit het pak melkpoeder en zet het op een droge plaats. Een geopende doos is maximaal 4 weken te gebruiken. Spaar geen restjes, maar giet ze weg. Hoe geef ik een flesje? Ga zitten en neem de baby op schoot. Zorg ervoor dat uw baby een halfzittende houding aanneemt. Laat een paar druppels melk op de binnenkant van je pols lopen ter controle van de temperatuur ( ongeveer 37 ). Houd de fles zodanig vast dat de speen gevuld is met melk. Prikkel baby s mondje, zodat dat hij zijn mondje opent. De speen moet voldoende ver in het mondje zitten met de lipjes naar buiten gekruld rond het bredere deel van de speen. Wanneer uw baby de speen plat zuigt, schroef het dopje dan wat losser. De dop is goed aangeschroefd wanneer je luchtbellen ziet verschijnen in de fles, telkens de baby zuigt. Wacht na het geven van het flesje ongeveer 15 minuten voor u uw baby terug in bed legt. Geef uw baby de kans om te boeren door hem/haar bijvoorbeeld goed rechtop te houden. Flessen reinigen en steriliseren Reinigen Spoel onmiddellijk na gebruik de fles en de speen. Was de fles en het speentje met heet water en detergent. Gebruik een flessenborstel. U kan de flessen ook in de vaatwasmachine plaatsen. Spoel na met zuiver water. Steriliseer de flesjes Steriliseren Het wordt aanbevolen om tot de leeftijd van 6 maanden elke fles en speen te steriliseren om infecties te voorkomen. Dit kan op verschillende manieren. Sterilisatie op het vuur Dompel de flessen gedurende 10 minuten volledig onder in kokend water. Speentjes, schroeven en doppen moet u gedurende 3 minuten afkoken. Laat de flessen omgekeerd op een propere handdoek uitlekken. Als alles is afgekoeld, bewaar dan de gesteriliseerde flessen op een nette plaats of wikkel ze in een droge, propere doek. Hoeveel melk heeft mijn baby nodig? Leeftijd baby Aantal voedingen Hoeveelheid melkpoeder Sterilisatie in de microgolfoven Gebruik hiervoor een speciaal steriliseerapparaat dat geschikt is voor gebruik in de microgolfoven. 3 dagen 6 x 40 ml 60 ml water + 2 maatjes 4 dagen 6 x 50 ml 5 dagen 6 x 60 ml 6 dagen 6 x 70 ml 90 ml water + 3 maatjes 7-8 dagen 6 x 80 ml Op stap Wanneer u flesvoeding wil meenemen naar de crèche of op een uitstapje, moet u de volgende zaken zeker meenemen: Een ongeopende fles water geschikt voor zuigelingenvoeding Het nodige aantal gesteriliseerde flessen De doos met poedermelk In de handel vindt u ook handige doseerdoosjes waarin u het juiste aantal maatjes poeder kan meenemen 9 dagen - 2 weken 6 x 90 ml 2-3 weken 6 x 120 ml 120 ml water + 4 maatjes Deze hoeveelheden zijn richtlijnen en kunnen variëren van baby tot baby. Vraag bij twijfel advies. 9 Brochure_Fles_Borstvoeding.indd 9 10/05/17 09:45

10 Nuttige telefoonnummers en adressen AZ Zeno campus Knokke-Heist, zorgeenheid Materniteit Kalvekeetdijk 260, 8300 Knokke-Heist, T + 32 (0) Doorlopende consultaties bij de vroedvrouw Het Ei, AZ Zeno campus Maldegem Stationsstraat 27, 9990 Maldegem, T +32 (0) Vrije consultaties bij de vroedvrouw: elke dinsdag van 9u. tot 11u. Het Ei, AZ Zeno campus Blankenberge Dr. F. Verhaeghestraat 1, 8370 Blankenberge, T + 32 (0) Vrije consultaties bij de vroedvrouw: elke donderdag van 18u. tot 21u. Huur afkolftoestel Thuiszorgwinkel Natienlaan 173, 8300 Knokke-Heist, T +32 (0) Apotheek Slabbinck Vissersstraat 1, 8370 Blankenberge, T +32 (0) Apotheek Slabbinck Vanbunnenlaan, 8300 Knokke-Heist, T +32 (0) Apotheek Hilde Lippens Nachtegaalstraat 12, 8300 Knokke-Heist, T +32 (0) Thuiszorgwinkel CM Legeweg 154, 8200 Brugge, T +32 (0) Brochure_Fles_Borstvoeding.indd 10 10/05/17 09:45

11 Brochure_Fles_Borstvoeding.indd 11 10/05/17 09:45

12 campus Knokke-Heist Kalvekeetdijk Knokke-Heist T +32 (0) campus Blankenberge Dr. F. Verhaeghestraat Blankenberge T +32 (0) campus Maldegem Stationsstraat Maldegem T +32 (0) A /V1704 Brochure_Fles_Borstvoeding.indd 12 10/05/17 09:45