Patiënteninformatie. Diabetes en Borstvoeding

Transcriptie

1 Diabetes en Borstvoeding Patiënteninformatie Diabetes en Borstvoeding

2 Inhoudsopgave 1 Diabetes en borstvoeding 2 Na de bevalling 3 Bijvoeding 4 Kolven in de zwangerschap 5 Glucose regulatie van de moeder na de zwangerschap 6 Belangrijk: Insuline gaat niet over in de moedermelk en werkt juist positief op de melkproductie! 7 Mogelijke problemen 8 Afbouwen van de borstvoeding 9 Tot slot 10 Vergoeding van lactatiekundige hulp

3 1 Diabetes en borstvoeding Diabetes en borstvoeding kunnen in de meeste gevallen prima samengaan. Er zijn weinig verschillen met andere moeders die borstvoeding geven. Het is echter goed om van een aantal zaken op de hoogte te zijn. In deze folder willen wij u hierover informatie en adviezen geven. Overige informatie over borstvoeding en kolven kunt u nalezen in de folders Borstvoeding informatie voor kraamvrouwen en Kolven van moedermelk. 2 Na de bevalling Tijdens de zwangerschap is de baby ten gevolge van de diabetes van moeder blootgesteld aan hoge bloedglucosewaarden. Hierdoor zal de alvleesklier van de baby veel insuline produceren. Na de geboorte moet de baby deze hoge insulineproductie aanpassen. Het is daarom belangrijk dat de baby zo snel mogelijk na de bevalling aan de borst wordt gelegd zodat de baby de eerste melk (colostrum) zo snel mogelijk binnen krijgt. Colostrum heeft een unieke samenstelling en werkt onder andere stabiliserend op de bloedglucosewaarde. Na de geboorte worden de bloedglucosewaarden van de baby regelmatig bepaald. Het starten met het geven van bijvoeding is afhankelijk van de bloedglucosewaarden. Bij te lage bloedglucose is er een mogelijkheid dat de baby opgenomen wordt op de couveuse afdeling. Indien nodig krijgt de baby een glucose infuus. Een opname op de couveuse afdeling betekent niet dat er geen goede start gemaakt kan worden met borstvoeding. Wanneer de baby in staat is om aan de borst te drinken, verdient dat de voorkeur. Soms laat de conditie van moeder of baby dit niet toe en dan zal moeder hulp en instructies krijgen om te starten met kolven. Het is bekend dat de melkproductie bij moeders met diabetes wat langzamer op gang komt. 3 Bijvoeding In veel gevallen is bijvoeding voor de baby de eerste dagen noodzakelijk. Doordat de baby bijvoeding krijgt, drinkt hij minder effectief aan de borst. Hierdoor wordt het op gang komen van de melkproductie minder gestimuleerd. Het is

4 belangrijk dat de moeder kolft totdat zij evenveel moedermelk kolft als de hoeveelheid bijvoeding die de kinderarts heeft afgesproken. Zodra de moeder voldoende moedermelk kolft, kan de bijvoeding afgebouwd worden. 4 Kolven in de zwangerschap Het is ook mogelijk om de laatste weken van de zwangerschap al te kolven om zo al wat colostrum op voorraad te hebben voor als de baby geboren wordt. Op die manier krijgt de baby het colostrum als bijvoeding. U kunt de afgekolfde colostrum invriezen en geven wanneer de baby het nodig heeft. Voor informatie hierover kunt u contact opnemen met de lactatiekundige. 5 Glucose regulatie van de moeder na de zwangerschap Ook tijdens de borstvoedingsperiode is het belangrijk dat de bloedglucosewaarden goed gereguleerd zijn. Veel moeders die borstvoeding geven hebben stabiele bloedglucosewaarden. Na de bevalling daalt de insuline behoefte, waardoor de bloedglucosewaarden nogal kunnen wisselen. Zodra de insuline toediening is aangepast stabiliseren de bloedglucosewaarden zich. Meestal komt de insulinebehoefte weer uit op de insulinebehoefte van voor de zwangerschap. Het geven van borstvoeding vraagt energie en daarom zie je vaak dat de meeste moeders minder insuline nodig hebben tijdens de borstvoedingsperiode. Hoe beter de bloedglucosewaarden zijn, hoe beter voor de moeder en de baby. De moeder moet regelmatig eten om zo een (nachtelijke) hypoglykemie te voorkomen. Overleg met de diabetesverpleegkundige over de hoeveelheid insuline en het eten. Na een ernstige hypoglykemie zal de toeschietreflex bij het geven van borstvoeding verminderd zijn en kan de moeder beter even wachten met het aanleggen van de baby. Zodra de hypoglykemie behandeld is, hersteld de toeschietreflex zich en kan de moeder de baby weer aanleggen. Het is dus verstandig om tijdens het voeden wat snelle suikers bij de hand te hebben, bijvoorbeeld dextro energy.

5 6 Belangrijk: Insuline gaat niet over in de moedermelk en werkt juist positief op de melkproductie! Moeders met zwangerschapsdiabetes hebben na de bevalling geen insuline meer nodig. De bloedglucosewaarden moeten de eerste dag na de bevalling nog wel gecontroleerd worden en verder volgens afspraak met de diabetesverpleegkundige of internist. 7 Mogelijke problemen Melkproductie Bij moeders met diabetes komt de melkproductie over het algemeen iets later op gang. Melkproductie is afhankelijk van de vraag. Door de baby vaak aan te leggen of te kolven, stimuleert u de productie. Leg de baby zo n acht tot twaalf keer per dag aan. Na het aanleggen kunt u nog kolven (elektrisch, met de hand of beiden) en geef de gekolfde druppels met een lepeltje aan de baby. Veel huid op huid contact zal zorgen voor veel hormonen waardoor de melkproductie ook goed gestimuleerd zal worden. Borstontsteking Moeders met diabetes hebben meer kans op borstontsteking. Neem de volgende maatregelen om een borstontsteking te voorkomen: 1. Laat de baby de borst goed leeg drinken 2. Voedt in verschillende houdingen 3. Controleer de borsten regelmatig op harde schijven of rode plekken 4. Probeer voldoende rust te nemen en vermijd stress 5. Pas op met strakke bh of beugel bh Een borstontsteking geeft de volgende symptomen: 6. Grieperig gevoel 7. Pijnlijke plek in de borst 8. De borst is rood of warm 9. Koorts (boven 38,5) Belangrijk is om door te gaan met voeden omdat de borst geleegd moet worden. Let ook op mogelijke hogere

6 insulinebehoefte als gevolg van de infectie. Neem contact op met de lactatiekundige, verloskundige of huisarts. Schimmelinfectie Verhoogde bloedglucosewaarden kunnen een risico zijn voor het ontstaan van een schimmelinfectie (candida). Het is daarom verstandig om de volgende maatregelen in acht te nemen: Was goed uw handen voor een voeding Laat tepel na de voeding aan de lucht drogen Gebruik na elke voeding schone zoogkompressen Gebruik dagelijks een schone bh Een schimmelinfectie kan moeilijk te herkennen zijn. Er zijn niet altijd zichtbare tekenen van infectie. Soms heeft de moeder brandende of stekende pijn tijdens en na het drinken van de baby of ziet de tepel er anders uit. Soms heeft de baby witte vlekjes in de mond die niet weg te vegen zijn. Bij deze klachten is het belangrijk om eerst de aanlegtechniek te evalueren. Indien daar geen problemen mee zijn, raadpleeg dan de huisarts of lactatiekundige. De huisarts kan medicatie voorschrijven om de tepel en mond van de baby te behandelen. 8 Afbouwen van de borstvoeding Wanneer u de borstvoedingsperiode wilt afsluiten, is het belangrijk om dit geleidelijk aan te doen. Het plotseling stoppen van de borstvoeding kan namelijk een borstontsteking veroorzaken. Ook neemt u energiebehoefte af, wat weer invloed kan hebben op uw bloedglucosewaarden en insulinebehoefte. Neem contact op met uw diabetesverpleegkundige en de lactatiekundige als u van plan bent om te stoppen met de borstvoeding. 9 Tot slot Wanneer u thuis bent en u heeft hulp nodig of begeleiding nodig bij het geven van borstvoeding, kunt u contact opnemen met de lactatiekundigen van het ziekenhuis of een lactatiekundige bij u in de buurt.

7 10 Vergoeding van lactatiekundige hulp Alle moeders die in het MC Zuiderzee bevallen zijn en hulp nodig of begeleiding nodig hebben bij het geven van borstvoeding, kunnen terecht bij de lactatiekundigen van het ziekenhuis. Dit kan tot de nacontrole afspraak bij de gynaecoloog. Deze hulp is dan telefonisch of de moeder en baby kunnen langskomen bij de lactatiekundige en is gratis. Voor een huisconsult kan de lactatiekundige ook langskomen, maar dan zijn er kosten aan verbonden. Ook kunt u op zoeken naar een lactatiekundige bij u in de buurt. Sommige zorgverzekeraars vergoeden het huren of kopen van een kolfapparaat en/of een lactatiekundige. Neem dus contact op met uw zorgverzekeraar. Lactatiekundigen van het MC Zuiderzee: Greet Heerlien Azita Javadi Nicolette de Jager

8 MC Zuiderzee Ziekenhuisweg AA Lelystad (0320) MC Emmeloord Urkerweg BX Emmeloord (0527) MC Dronten Het Zwarte Water PD Dronten (0320) Polikliniek Urk Gezondheidscentrum Het Dok Vlechttuinen BA Urk