Lokale Staat van het Onderwijs in Almere 2016/2017

Transcriptie

1 dit is een LEA plus project - -Dit is een LEA plus project- Lokale Staat van het Onderwijs in Almere 2016/2017 Telefoon Heeft u vragen? Wilt u reageren? Meer informatie?

2

3 Lokale Staat van het Onderwijs 2016/2017 Gemeente Almere, Onderzoek & Statistiek Februari 2018 Lokale Staat van het Onderwijs in Almere 2016/2017 3

4 4 Lokale Staat van het Onderwijs in Almere 2016/2017

5 Inhoudsopgave Almere Voorwoord 7 Managementsamenvatting 9 Inleiding Het onderwijs in Almere- basisinformatie Leeftijdsgroep 0 tot 6 jaar Leeftijdsgroep 4 tot 19 jaar Leeftijdsgroep 16 tot 23 jaar en ouder 51 Bijlage A: Kerngegevens 62 Bijlage B: Invulling kerndoelstellingen in meer detail 73 Colofon Deze rapportage is een product van de Werkgroep monitor: Linda van der Heijden - gemeente Almere Tara Schepers - gemeente Almere Leanne Broekman - gemeente Almere Gert Meijer - ROC TOP Ineke Koomen - De Schoor Ilona Broné - Small Steps Riejet van Til - ASG Martijn van Dijk - Prisma Linda-Karin Hoekstra - SKO Flevoland en Veluwe Dick Hattenberg - Passend Onderwijs Almere Leonie Das - Het Baken Jan Jongkind - ROC Flevoland Rieno Poelarends - Aeres Hogeschool Mark te Wierik - Windesheim Flevoland Wim Spijkerboer - Windesheim Flevoland Analyse en rapportage Anne Kets - gemeente Almere Mirjam Boon - gemeente Almere Marjolein Bomhof - Oberon Vormgeving en redactie Communicatie Fotografie: Anja de Graaff Rob van Schooten Lokale Staat van het Onderwijs in Almere 2016/2017 5

6 6 Lokale Staat van het Onderwijs in Almere 2016/2017

7 Voorwoord Almere Voor u ligt de laatste Lokale Staat van het Onderwijs uit de collegeperiode De gemeente Almere hecht al vele jaren belang aan een helder en volledig overzicht van de stand van zaken in het Almeerse onderwijs. De belangrijkste reden is dat de hier gepresenteerde gegevens het gesprek over de kwaliteit van onderwijs stimuleert. Tussen professionals, in de politiek, maar ook en vooral met ouders. De gemeente gaat maar in beperkte mate over het onderwijs. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor gezondheidszorg. Maar goed onderwijs (inclusief kinderopvang) is een van de pijlers voor een goed functionerende samenleving. Schooluitval en slechte prestaties kunnen leiden tot schadelijke gevolgen voor de maatschappij. Om die reden heeft Almere vooral in en in mindere mate in deze periode extra middelen in het onderwijs gestoken met ook mooie resultaten. Minder voortijdig schoolverlaters, aanzienlijk minder zwakke scholen en zorgvuldig thuiszittersbeleid. Sinds 2010 zet de gemeente in op versterken van preventie: het voorkomen van problemen. De samenwerking met Passend Onderwijs en met Jeugdzorg begint vruchten af te werpen. We gebruiken in Almere de term verbreden van teams. Leerkrachten worden ondersteund door andere professionals zoals maatschappelijk werkers, orthopedagogen en soms ook jeugdverpleegkundigen. Voorlopig doen we dit vooral in het speciaal (basis)onderwijs. Maar ook in het regulier onderwijs werken we met extra programma s zoals Sterk in de Klas en Oké-op-School. Na de intensieve investeringen tussen 2010 en 2014 vonden college en gemeenteraad dat de schoolbesturen vooral weer zelf aan zet waren. Vanaf 2014 hebben we vooral ingezet op de aansluiting onderwijs- en arbeidsmarkt, techniekonderwijs en investeringen in het mbo en hbo. Onderwijs staat op de kaart in onze stad. Er zal altijd veel te doen blijven. Hoe gaat het met de advisering van de kinderen naar het vervolgonderwijs? Blijven de scholen op niveau? Breidt het aantal hbo-opleidingen uit? Gaat het lukken met meer wetenschappelijk onderwijs en onderzoek via de Flevo Campus? Zoals genoemd hoop ik dat de Lokale Staat ook dit jaar vooral in scholen, in de gemeenteraad en wat mij betreft ook thuis tot gefundeerde gespreksstof zal leiden. René Peeters Wethouder Jeugd, Maatschappelijke Ontwikkeling, Onderwijs en Sport Lokale Staat van het Onderwijs in Almere 2016/2017 7

8 8 Lokale Staat van het Onderwijs in Almere 2016/2017

9 Managementsamenvatting Almere Deze Lokale Staat van het Onderwijs geeft een overzicht van verschillende aspecten van het onderwijs in Almere. De Lokale Staat is opgebouwd volgens drie programmalijnen die zich respectievelijk richten op samenwerking, doorgaande ontwikkelings- en leerlijnen en de kwaliteit van het onderwijsaanbod. Naast gegevens over deze specifieke programmalijnen, komen ook basisgegevens over het onderwijs in Almere aan bod. Hieronder staat een overzicht van de uitkomsten op de programmalijnen. De samenvatting sluit af met een beschouwing. Programmalijn 1: Samenwerking onderwijs-maatschappelijke partners De samenwerking tussen onderwijs en andere maatschappelijke partners is zich in 2016/2017 (verder) aan het ontwikkelen. Zo is een nieuwe ontwikkeling op het gebied van samenwerking de start van de Jeugd gezondheidszorg Almere in april Binnen deze organisatie werken Zorggroep Almere en GGD Flevoland samen met gemeente Almere vanuit één gedeelde visie ten behoeve van het Almeerse kind. Daarnaast hebben de gemeente, het samenwerkingsverband Passend Onderwijs Almere, voorschoolse voorzieningen, schoolbesturen primair en voortgezet onderwijs en het middelbaar en hoger beroepsonderwijs in april 2017 het OOGO-afsprakenkader ondertekend, waarbij OOGO staat voor Op Overeenstemming Gericht Overleg. In dit document zijn voor verschillende leeftijdsgroepen afspraken opgenomen om de samenwerking tussen onderwijs en de zorgstructuur te versterken. Zo ligt bij de leeftijdsgroep 0 tot 6 jaar het accent op het verder vergroten van de signaleringsvaardigheden, de positionering van de Jeugd gezondheidszorg en het tijdig bespreekbaar maken van schoolkeuzes. Ook voor oudere leeftijdsgroepen zijn afspraken gemaakt. Gericht op studenten middelbaar en hoger beroepsonderwijs werken gemeente, mbo, hbo, jeugdhulp en Wmo-aanbieders bijvoorbeeld gezamenlijk aan een samenhangende ondersteunings- en hulpstructuur. Dit om de uitval van jongeren die problemen ondervinden op meerdere leef gebieden, te verhelpen en te voorkomen. De ondersteuningsstructuur is naar verwachting vanaf het schooljaar 2017/2018 operationeel. Programmalijn 2: Doorgaande ontwikkelings- en leerlijnen Kinderen en jongeren doorlopen het onderwijs en hebben te maken met verschillende overgangen; de overgang van kinderopvang naar basisschool, naar het voortgezet onderwijs, en voor veel leerlingen, de overgang naar het middelbaar, hoger beroepsonderwijs of universiteit. Voor de jongere leeftijdsgroep wordt de overgang van de kinderopvang naar het basisonderwijs ondersteund door middel van de Peuterestafette. Dit is een overdrachtsinstrument waarmee pedagogisch medewerkers op een systematische manier hun beeld van de ontwikkeling van een peuter beschrijven, bespreken en overdragen aan de toekomstige basisschool. Eind schooljaar 2016/2017 hebben 37 organisaties die voorschoolse opvang aanbieden in Almere één of meerdere inlogaccounts in het systeem Digidoor waarin de Peuterestafettes opgeslagen staan. De overgang van het basisonderwijs naar het voortgezet onderwijs wordt gemarkeerd door schooladviezen en eindtoetsen. Nadat leerlingen het schooladvies gekregen hebben, leggen ze één van de door de overheid goedgekeurde eindtoetsen af. Op het moment dat een leerling de eindtoets beter aflegt dan op basis van het schooladvies verwacht kan worden, zijn scholen verplicht het advies te heroverwegen. Dit kan leiden tot een bijstelling van het advies naar boven. Lokale Staat van het Onderwijs in Almere 2016/2017 9

10 In het schooljaar 2016/2017 ontving 47% van de leerlingen op Almeerse scholen een gemengd advies voor vmbo-gt/ havo of een hoger advies. Landelijk bedroeg dit aandeel 56%. In 2016/2017 is ten opzichte van 2015/2016 het aandeel Almeerse leerlingen met een vmbo-gt/havo advies of hoger toegenomen van 45% tot 47%. In het schooljaar 2015/2016 kwam het aandeel heroverwegingen en bijstellingen van schooladviezen in Almere in grote lijnen overeen met landelijk. In 2016/2017 is het landelijk beeld niet sterk verschoven, in Almere wel. In 2015/2016 kwam 35% van de Almeerse leerlingen met een schooladvies die een eindtoets hadden afgelegd in aanmerking voor heroverweging. Bij 6% van hen is ook daadwerkelijk het advies bijgesteld. In 2016/2017 is dit beeld voor Almere veranderd. Op basis van de resultaten van de eindtoets komt 46% van de Almeerse leerlingen met een advies in aanmerking voor heroverweging en is uiteindelijk het advies van 16% van de leerlingen aangepast. Landelijk bedraagt dit aandeel 8% in 2016/2017. Ook de af-, door- en opstroom van leerlingen raakt aan de overgang van het primair naar het voortgezet onderwijs. In 2017/2018 volgt in het derde leerjaar van het voortgezet onderwijs 62% van de leerlingen het niveau dat hen in groep 8 van de basisschool geadviseerd was. In totaal 16% van de derdejaarsleerlingen uit 2017/2018 volgt een opleiding op een lager niveau, 22% op een hoger niveau. Dit is een verandering ten opzichte van twee jaar eerder. In 2015/2016 volgden 71% van de derdejaars leerlingen het geadviseerde niveau (doorstroom), was er 18% afstroom en 11% opstroom. In de Lokale Staat zijn vorig jaar voor het eerst gegevens opgenomen over de doorstroom en uitval binnen het hoger beroepsonderwijs. Dit jaar zijn de cijfers voor zowel het meest recente jaar, als voor het jaar daarvoor, uitgevraagd. Dit heeft voor het voorafgaande jaar bij meerdere doelstellingen geleid tot andere uitkomsten. Programmalijn 3: Kwalitatief goed (onderwijs-)aanbod Binnen de programmalijn kwalitatief goed (onderwijs-)aanbod vormt het aandeel zwakke scholen in Almere een minder positieve noot. Op 1 september 2016 is 6,9% van de basisscholen in Almere zwak, landelijk bedraagt dit aandeel 1,9%. Almere kent op 1 september 2016 geen zwakke scholen speciaal basisonderwijs of (voortgezet) speciaal onderwijs. Op 1 september 2016 zijn vijf afdelingen van het voortgezet onderwijs zwak. Dit is een hoger aantal en aandeel (12,5%) dan op 1 september 2015, toen Almere één zwakke en één zeer zwakke afdeling op het voortgezet onderwijs had (5%). Landelijk is op 1 september ,1% van de afdelingen van het voortgezet onderwijs (zeer) zwak. Aan het eind van het schooljaar, op 1 april 2017, is het aantal zwakke basisscholen gestegen (naar zeven scholen en 9,9%) en het aandeel zwakke afdelingen op het voortgezet onderwijs fors gedaald (naar twee afdelingen en 5,0%) 1. Positief binnen de programmalijn is dat beide hbo s met vestigingen in Almere bovengemiddeld scoren in de benchmark Keuzegids hbo Beschouwing Deze Lokale Staat laat een opvallend beeld zien rond de overgang van het primair naar het voortgezet onderwijs. In Almere worden in 2016/2017 relatief veel schooladviezen heroverwogen en bijgesteld ten opzichte van 2015/2016 en ten opzichte van landelijk. Deze relatief hoge aandelen heroverwegingen en bijstellingen in Almere in 2016/2017 vallen ook op in combinatie met de schooladviezen. In de weergegeven adviezen zijn de bijstellingen al verwerkt. Daarnaast kan er geconcludeerd worden dat de cijfermatige weergave van de uitval en doorstroom op Almeerse hbo s zich nog ontwikkelt. Vanuit deze constatering wordt de aanbeveling gedaan om beleidsmatig vooralsnog geen harde conclusies te trekken over de weergegeven doorstroom en uitval op Almeerse hbo s. 1 Op 25 januari 2018 (meest recente stand van zaken) kent Almere zes zwakke basisscholen en een zeer zwakke basisschool. Er zijn vier zwakke afdelingen op het voortgezet onderwijs. 10 Lokale Staat van het Onderwijs in Almere 2016/2017

11 Lokale Staat van het Onderwijs in Almere 2016/

12 12 Lokale Staat van het Onderwijs in Almere 2016/2017

13 Inleiding Almere Vorig jaar is de Lokale Staat van het Onderwijs in Almere in een nieuw jasje gegoten, als gevolg van de nieuwe Lokale Educatieve Agenda (LEA). Ook deze Lokale Staat van het Onderwijs in Almere heeft deze vernieuwde opzet. De focus in de LEA is het benutten van talenten van alle Almeerse kinderen van 0 tot 23 jaar en ouder. Drie leeftijdsgroepen staan centraal: 0 tot 6 jaar 4 tot 16 jaar 16 tot 23 jaar en ouder Daarnaast volgt de LEA drie programmalijnen: het versterken van de samenwerking tussen onderwijs en andere maatschappelijke partners het versterken van doorgaande ontwikkelings- en leerlijnen kwalitatief goed (onderwijs-) aanbod Daarbij zijn verbinding, preventie, samenhang, en de samenwerking tussen gemeente, schoolbesturen en andere maatschappelijke partners sleutelbegrippen. In verbinding voor Almeers talent Domeinen Alle jonge kinderen maken een optimale ontwikkeling door Alle kinderen voorbereid op de toekomst Meer jongeren studeren met succes in Almere Intergrale aanpak Het Jonge Kind Sturen op verbinding en professionalisering 1. Versterking verbinding van domein onderwijs met de domeinen om het onderwijs heen (o.a. zorg, veiligheid, sport, ouders etc.) 2. Doorgaande ontwikkelings- en leerlijnen 3. Kwaliteit van het (onderwijs)aanbod blijft leidend mbo-hbo-woarbeidsmarkt Lokale Staat van het Onderwijs in Almere 2016/

14 Onderdeel van deze Lokale Staat van het Onderwijs is de jaarlijkse basisrapportage, die zich richt op de drie programmalijnen en de drie leeftijdsgroepen. Deze rapportage richt zich op een selectie van kerndoelstellingen die gemeente en schoolbesturen in gezamenlijkheid voor de leeftijdsgroepen en programmalijnen hebben geformuleerd. In tabel 1 staat een kort overzicht van de geselecteerde doelstellingen, onderverdeeld naar programmalijnen en leeftijdsgroepen. Daarnaast blijft de Lokale Staat een overzicht geven van de basisgegevens over het onderwijs in Almere. De leeftijdsgroep 4 tot 16 jaar uit de LEA is verbreed naar 4 tot 19 jaar, dit bestrijkt in grote lijnen de periode van de basisschool tot en met het voortgezet onderwijs. Tabel 1: Geselecteerde kerndoelstellingen Programmalijn Samenwerking Doorgaande lijn Kwaliteit Leeftijd 0 tot 6 jaar 4 tot 19 jaar 16 tot 23+-jaar Samenwerking tussen onderwijs, voorschoolse voorzieningen en de Almeerse zorgstructuur. Overdracht van voorschool naar vroegschool is optimaal geregeld. Samenwerking van alle basisscholen in Almere met voorschoolse voorzieningen op basis van leerlingstromen en een gedeelde pedagogische visie. Minder instroom in het basisonderwijs van kinderen met een taalachterstand. Scholen maken onderdeel uit van de jeugdondersteuningsstructuur. Minder schoolverlaters in het voortgezet onderwijs. De overgang van primair (po) naar voortgezet onderwijs (vo) verloopt goed, minder op- en afstroom in het vo. Overgang vmbo-mbo verloopt goed; minder uitval in het mbo, niet hoger dan landelijk. Geen zwakke scholen meer en meer scholen met het predicaat goed volgens de inspectienorm. In 2019 scoort 60% van de leerlingen in de groepen 3, 4 en 5 op of boven het landelijke gemiddelde op de toetsen Woordenschat en Begrijpend Lezen. Minder uitval in het hbo. Mbo en hbo maken deel uit van de ondersteuningsstructuur voor de jeugd. In 2018 stroomt meer dan 65% van de studenten met een mbo-vooropleiding in Almere met een bachelor of associate degree (AD) door naar het tweede jaar. Het percentage studenten in de hoofdfase met een mbo-vooropleiding dat binnen vijf studiejaren afstudeert met een bachelor in Almere is per 1 januari 2019 minimaal 75%. Het mbo in Almere staat goed op de kaart en scoort bovengemiddeld in diverse benchmarks. Het hbo in Almere staat landelijk goed op de kaart en scoort bovengemiddeld in diverse benchmarks. Mbo s die opleidingen in Almere aanbieden worden positief beoordeeld. Hbo s die opleidingen in Almere aanbieden worden positief beoordeeld. Leeswijzer Dit rapport is opgebouwd op basis van de indeling naar leeftijdsgroepen en programmalijnen uit de LEA Hoofdstuk 1 geeft een overkoepelend overzicht van de basisgegevens van het onderwijs in Almere. De overige hoofdstukken behandelen de ontwikkelingen binnen de drie (overlappende) leeftijdsgroepen. Deze hoofdstukken geven eerst een overzicht van het aantal kinderen of jongeren binnen de leeftijdsgroep en gaan daarna in op de kerndoelstellingen. Het rapport sluit af met een aantal bijlagen. Deze bijlagen geven een meer gedetailleerde uitwerking van de basisgegevens en kerndoelstellingen. 14 Lokale Staat van het Onderwijs in Almere 2016/2017

15 Gebruikte symbolen Betrokken instellingen, bereikte kinderen en jongeren Om het behalen van de kerndoelen weer te geven wordt gewerkt met indicatoren. Veel indicatoren zijn gericht op het aantal betrokken instellingen, onderwijskrachten en professionals en/of het aantal bereikte kinderen en jongeren. Deze indicatoren worden weergegeven door middel van de volgende symbolen. Aantal instellingen Aantal professionals lerares lerares professional professional SURFing SURFing peuters peuters peuters groep 7 Aantal jonge kinderen Aantal oudere kinderen Aantal jongeren groep 7 pubers pubers Kerndoelstellingen De kerndoelstellingen zijn zoveel mogelijk meetbaar geformuleerd. Het is niet altijd mogelijk om bij alle doelstellingen aan te geven of de doelstellingen wel of niet behaald worden. Voor de doelstellingen waarvoor dit wel mogelijk is wordt met vinkjes (V), plusminustekens (±) en minnetjes (-) aangegeven of: De Almeerse eigen doelstelling (de kerndoelstelling) wel of niet behaald wordt; Almere beter of slechter scoort dan landelijk; Er bij deze meting beter of slechter gescoord wordt dan bij de voorafgaande meting. Lokale Staat van het Onderwijs in Almere 2016/

16 16 Lokale Staat van het Onderwijs in Almere 2016/2017

17 1. Het onderwijs in Almere - basisinformatie Almere Het lokaal onderwijsbeleid, vastgelegd in de LEA , richt zich op het benutten van talenten van alle Almeerse kinderen van 0 tot 23 jaar of ouder. Almere is een jonge gemeente, in meerdere opzichten. Zo is 30% van de Almeerse bevolking jonger dan 23 jaar. Op 1 oktober 2016 telt Almere in totaal kinderen en jongeren van 0 tot 23 jaar binnen haar gemeentegrenzen. Figuur 2: Leeftijdsverdeling Almeerse bevolking, 1 oktober jaar 4 jaar 8 jaar 12 jaar 16 jaar 20 jaar 24 jaar 28 jaar jaar jaar 40 jaar 44 jaar 48 jaar 52 jaar 56 jaar 60 jaar 64 jaar 68 jaar 72 jaar 76 jaar 80 jaar 84 jaar 88 jaar 92 jaar 96 jaar 100 jaar jaar 1 jaar 2 jaar 3 jaar 4 jaar 5 jaar 6 jaar 7 jaar 8 jaar 9 jaar 10 jaar 11 jaar 12 jaar 13 jaar 14 jaar 15 jaar 16 jaar 17 jaar 18 jaar 19 jaar 20 jaar 21 jaar 22 jaar Bron: BRP Onderwijs Gegevens kinderopvang De tabel op de volgende pagina geeft een overzicht van het gebruik van formele kinderopvang in Almere. De dag opvang (in kindcentra of bij gastouders) is gericht op kinderen van nul tot aan de basisschoolleeftijd. De dagopvang vindt plaats in een crèche of kinderdagverblijf, gedurende een of meer dagdelen per week het hele jaar door. De peuterspeelzaal valt hier niet onder. Lokale Staat van het Onderwijs in Almere 2016/

18 De buitenschoolse opvang is gericht op kinderen op de basisschool. Deze opvang is voor kinderen in de basisschoolleeftijd voor en/of na schooltijd, tijdens studie- en adv-dagen van leraren en vakanties. Opvang tussen de middag valt niet onder buitenschoolse opvang. Tabel 3: Aantal kinderen met formele opvang in Almere in Dagopvang Buitenschoolse opvang bij kindcentrum bij gastouder bij kindcentrum bij gastouder Almere Haven Almere Stad Almere Buiten Almere Poort Almere Hout Almere totaal Bron: CBS Voor- en vroegschoolse educatie Jonge kinderen met een taal- of ontwikkelingsachterstand komen in aanmerking voor extra ondersteuning door voor- en vroegschoolse educatie (vve). In de voorschoolse periode (twee- en driejarigen) wordt vve aangeboden op kinderdagverblijven en peuterspeelzalen. De vroegschoolse periode is voor vier- tot zesjarigen in de eerste twee groepen van de basisschool. Almere werkt voor voorschoolse educatie met een doelgroep van gewichtenkinderen en kinderen met een risico op een taal- of ontwikkelingsachterstand en voor vroegschoolse educatie met een doelgroep van kinderen met een leerlinggewicht. Binnen voor- en vroegschoolse educatie kan er gesproken worden van het bereik, dit is het aantal kinderen dat met vve bereikt wordt ten opzichte van het aantal kinderen binnen de doelgroep voor vve. DOELGROEP VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE Gemeenten hebben de vrijheid om te bepalen welke groepen kinderen er onder de doelgroep voor vve vallen. Vanaf oktober 2011 werkt Almere met voorschoolse educatie met een doelgroep van kinderen van 2,5 tot 4 jaar die voldoen aan één of meerdere van de volgende criteria: 1. Het kind heeft een gewicht conform de gewichtenregeling 3 2. De ouders spreken thuis geen Nederlands 3. De (taal-)omgeving is onvoldoende stimulerend 4. Het kind loopt risico op een sociaal-emotionele ontwikkelingsachterstand De doelgroep voor vroegschoolse educatie bestaat uit vier- tot zesjarige gewichtenkinderen. De verantwoordelijkheid voor vroegschoolse educatie ligt bij de schoolbesturen. Figuur 4 geeft een overzicht van de ontwikkeling van het bereik van voor- en vroegschoolse educatie. Het voorschools bereik bedraagt 66% op 1 december Op deze datum hebben in Almere naar schatting in totaal 738 tweeëneenhalf tot vierjarige kinderen een leerlinggewicht of een andere indicatie voor vve (schatting kinderen met een leerlinggewicht op basis van het aantal vier- en vijfjarigen). Op dezelfde datum volgen in totaal 485 tweeëneenhalf tot vierjarige Almeerse kinderen vve bij een kinderdagopvangorganisatie. Het voorschools bereik is op 1 december 2016 hiermee fors hoger dan het voorschools bereik op 1 oktober Het aantal kinderen met een indicatie en het aantal bereikte kinderen is op 1 december 2016 echter ook lager dan op de eerdere peildatum. Op 1 oktober 2015 volgden naar schatting in totaal 601 van de 2 Het betreft het aantal kinderen voor wie kinderopvangtoeslag is aangevraagd in het kader van de Wet Kinderopvang (WKO). 3 Afhankelijk van het opleidingsniveau van de ouders/verzorgers krijgt de leerling een gewicht toebedeeld. Er zijn twee gewichten: 0,3 of 1,2. Een gewicht 0,3 betekent dat beide ouders of de verzorgende ouder laagopgeleid zijn/is; onder of op vmbo kaderberoepsgerichte leerweg. Een gewicht 1,2 betekent daarnaast dat één van de ouders maximaal basisonderwijs heeft gevolgd. 18 Lokale Staat van het Onderwijs in Almere 2016/2017

19 naar schatting kinderen met een leerlinggewicht of andere indicatie vve op een peuterspeelzaal of kinderdagverblijf. Het aantal bereikte kinderen kan ook uitgezet worden ten opzichte van een smallere doelgroep, een doelgroep van kinderen met een leerlinggewicht. Het zo bepaalde voorschools bereik bedraagt dan 192%. Bij de bovenstaande cijfers moet wel opgemerkt worden dat het aantal kinderen dat vve volgt dit jaar op een andere manier in kaart is gebracht dan in de voorafgaande jaren. Eerder zijn de gegevens over plaatsingen van kinderen uit het registratiesysteem van welzijnsorganisatie De Schoor gebruikt in combinatie met het navragen bij kinderdagopvangorganisaties, dit jaar zijn subsidieverantwoordingen van kinderdagopvangorganisaties met vve aan de gemeente als bron gebruikt. De peildatum voor het voorschools bereik verandert hierdoor ook van 1 oktober 2016 naar 1 december Net als vorig jaar bedraagt het vroegschools bereik 46%, op peildatum 1 oktober In totaal volgen op 1 oktober 166 vier- en vijfjarige gewichtenkinderen van de 364 Almeerse vier- en vijfjarige gewichtenkinderen onderwijs op één van de dertig scholen met vve-aanbod. Ten opzichte van oktober 2015 is in oktober 2016 zowel het totale aantal als het bereikte aantal vier- en vijfjarige gewichtenleerlingen wat afgenomen. Zie bijlage A voor een overzicht van locaties met een voor- of vroegschools aanbod. Figuur 4: Ontwikkeling bereik voor- en vroegschoolse educatie Peildatum 1 oktober voor de gegevens voor de jaren 2012 tot en met 2015, vroegschools bereik 2016, peildatum 1 december voor het voorschools bereik in % 90% 80% 70% 60% 50% 66% 60 % 56% 56% 49 % 48 % 46% 46% 40% 30% 20% 10% 0% voorschools vroegschools Bron: Monitor Voor- en vroegschoolse educatie 2012/2013, gemeente Almere, oktober 2013 (2012). De Schoor (2013, 2014, 2015, 2016), peiling kinderopvangorganisaties (gegevens 2013, 2014 en 2015), Almeerse resultaatafspraken vve, uitkomsten eerste meting, gemeente Almere, december 2015 (gegevens 2014), subsidieverantwoordingen kinderdagopvangorganisaties (2016). Basisonderwijs en voortgezet onderwijs Kinderen van 4 tot ongeveer 13 jaar volgen onderwijs op een basisschool, een school voor speciaal basisonderwijs of speciaal onderwijs. Na de basisschool gaan de oudere kinderen naar het voortgezet onderwijs (vo) of het voortgezet speciaal onderwijs (vso). Daarna kunnen de kinderen doorstromen naar middelbaar beroepsonderwijs, hoger beroepsonderwijs of wetenschappelijk onderwijs. Lokale Staat van het Onderwijs in Almere 2016/

20 Almere kent op 1 oktober basisscholen, drie scholen speciaal basisonderwijs, drie scholen voor (voortgezet) speciaal onderwijs en zestien scholen voor voortgezet onderwijs (telling volgens indeling naar brin- en vestigingsnummers DUO 4 ). Zie tabel 5 voor een overzicht van de scholen en leerlingaantallen. 5 Tabel 5: Scholen en leerlingen primair en voortgezet onderwijs, op peildatum 1 oktober Basisonderwijs aantal scholen 75 aantal leerlingen speciaal basisonderwijs (sbo) aantal scholen 3 aantal leerlingen 650 (voortgezet) speciaal onderwijs((v)so) aantal scholen 3 aantal leerlingen 749 voortgezet onderwijs aantal scholen 16 aantal leerlingen Bron: DUO Basisscholen: gewichtenleerlingen Binnen het basisonderwijs wordt er gewerkt met de gewichtenregeling. Dit is een regeling die bepaalt hoeveel extra middelen basisscholen krijgen voor het verminderen van onderwijsachterstanden bij gewichtenleerlingen. Afhankelijk van het opleidingsniveau van de ouders/verzorgers krijgt de leerling een gewicht toebedeeld. Er zijn twee gewichten: 0,3 of 1,2. Een gewicht 0,3 betekent dat beide ouders of de verzorgende ouder laagopgeleid zijn/is; onder of op vmbo kaderberoepsgerichte leerweg. Een gewicht 1,2 betekent daarnaast dat één van de ouders maximaal basisonderwijs heeft gevolgd. Tabel 6: Percentages van gewichtenleerlingen, peildatum 1 oktober 2016 Gewicht Almere Nederland 0 92,0% 91,3% 0,3 3,9% 4,5% 1,2 4,1% 4,2% Totaal aantal leerlingen Het aandeel gewichtenleerlingen in Almere bedraagt 8,0% op 1 oktober 2016 en komt daarmee iets onder het landelijk gemiddelde van 8,7% (Bron: DUO). Zie bijlage A voor een overzicht van het aandeel gewichtenleerlingen per wijk Passend Onderwijs. Overgang basisonderwijs naar voortgezet onderwijs: schooladviezen Na het primair onderwijs (po) stromen leerlingen door naar het voortgezet onderwijs. Ze ontvangen hiervoor een schooladvies. Figuur 7 geeft een overzicht van de gegeven schooladviezen in Almere (2015/2016 en 2016/2017) en in Nederland (2016/2017). Het gaat hier over de eindadviezen inclusief eventuele bijstellingen (zie Schooladviezen, -heroverwegingen en bijstellingen op pagina 22). Verschillende schooladviezen zijn voor de overzichtelijkheid samengevoegd: Vso en PrO, de verschillende richtingen van het vmbo en adviezen voor havo, havo/ vwo of vwo. Het gecombineerde advies vmbo gt/ havo wordt ook gegeven en valt tussen deze indeling in; dit advies wordt apart onderscheiden. 4 Er kunnen meerdere schoollocaties onder een brin- en vestigingsnummer vallen, het aantal schoollocaties in de stad kan daarom hoger zijn dan het aantal scholen naar brin- en vestigingsnummer. 5 Leerlingen die in Almere op school zitten. Leerlingen met rugzakjes of ondersteuningsarrangementen op eigen school worden niet apart onderscheiden. 20 Lokale Staat van het Onderwijs in Almere 2016/2017

21 Figuur 7: Schooladviezen Almere 2015/2016, 2016/2017 en Nederland 2016/ % 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 44% 41% 48% 1% 6% 8% 50% 47% 41% 5% 5% 3% Almere 2015/2016* Almere 2016/2017 Nl 2016/2017 Vso of PrO vmbo vmbo gt/havo havo en/of vwo * aangepast aan definitieve cijfers Bron: DUO. In 2016/2017 ontvangt 47% van de leerlingen op Almeerse scholen een gemengd vmbo-gt/havo-advies of een hoger advies. Dit aandeel is wat hoger dan in 2015/2016, toen 45% van de leerlingen zo n advies kreeg. Dit aandeel is in 2016/2017 in Almere wel lager dan landelijk, landelijk ontving 56% van de leerlingen een gemengd advies voor vmbo-gt/havo of hoger. In vergelijking met landelijk wordt er in Almere vooral relatief vaak een advies voor het vso gegeven. Zie bijlage A voor een cijfermatig overzicht van de ontwikkeling in schooladviezen voor Almere en Nederland. Overgang basisschool naar voortgezet onderwijs: scores eindtoets Scholen zijn verplicht om kinderen in het regulier onderwijs in het laatste leerjaar één van de door de overheid goedgekeurde eindtoetsen te laten maken. In het schooljaar 2016/2017 konden de basisscholen in Nederland gebruik maken van de Centrale Eindtoets, IEP, Route8, Dia-eindtoets, Cesan-eindtoets en de AMN-eindtoets. Van alle schoollocaties met vijf of meer toetsafnames in Almere maakt in 2016/ % van de scholen gebruik van de Centrale Eindtoets, 23% gebruikt de IEP-eindtoets en 7% maakt gebruik van Route8 (bron: DUO). Zie verder bijlage A voor gegevens over het gebruik van de eindtoetsen in 2015/2016 en 2016/2017. Omdat er zowel landelijk als in Almere gebruik wordt gemaakt van verschillende eindtoetsen, kunnen op basis van een vergelijking van de gemiddelde score in Almere met landelijke scores slechts weinig betekenisvolle conclusies worden getrokken. De Inspectie van het Onderwijs bepaalt op basis van de gecorrigeerde gemiddelde score op de respectievelijke eindtoets of een school wel of niet afdoende op de eindtoets presteert. Bij het bepalen van het schoolgemiddelde op de eindtoets hoeven scholen niet de scores van alle leerlingen mee te nemen. Scholen hoeven bijvoorbeeld de scores van leerlingen die te kort in Nederland wonen, te kort op school zitten, cognitieve problemen hebben die zich uiten in een laag IQ, naar het vso of PrO uitstromen, of een zeer laag taal- en rekenniveau hebben, niet mee te nemen in de bepaling van gemiddelde schoolscore 6. 6 Bron: Opgave scholen. Lokale Staat van het Onderwijs in Almere 2016/

22 De Inspectie van het Onderwijs bepaalt op basis van de zo gecorrigeerde gemiddelde schoolscore of een school voldoende presteert op de eindtoets. Scholen kunnen gezien de gecorrigeerde gemiddelde toetsscore en het aandeel gewichtenleerlingen op school op, boven of onder een door de Inspectie gestelde ondergrens scoren. Bij de verschillende Almeerse po-scholen zijn de gemiddelde gecorrigeerde toetsscores opgevraagd en er is bepaald of de scholen, gezien het aandeel gewichtenleerlingen op school, op de eindtoets op of boven, of onder de ondergrens scoren. Figuur 8 geeft voor de schoollocaties met een geldige en bekende score op de eindtoetsen, voor het schooljaar 2016/2017 een overzicht van schoollocaties met een gemiddelde gecorrigeerde score op of boven, of onder de grens die door de Inspectie van het Onderwijs ingesteld is 7. Figuur 8: Aandeel Almeerse basisscholen met een gecorrigeerde gemiddelde score op de eindtoets op of boven, of onder de Inspectie van het Onderwijs gestelde grens. 29% 71% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Scholen met gemiddelde score onder Inspectiegrens Scholen met gemiddelde score op of boven Inspectiegrens Bron: Almeerse po-scholen. NB: Bij de IEP-eindtoets heeft naast de hierboven beschreven correctie vervolgens ook een correctie van het schoolgemiddelde plaatsgevonden. Deze tweede correctie is verwerkt. Schooladviezen - heroverwegingen en bijstellingen Leerlingen ontvangen aan het eind van de basisschool hun schooladvies, vastgesteld op basis van een berekend advies en leggen daarna de eindtoets af. Als leerlingen de eindtoets beter maken dan op basis van het advies verwacht zou worden, moet de school het advies heroverwegen. Deze heroverweging kan tot gevolg hebben dat het schooladvies naar boven wordt bijgesteld. Het schooladvies kan niet, als gevolg van het minder goed maken van de eindtoets naar beneden worden bijgesteld. In 2015/2016 hebben scholen in Almere ten opzichte van landelijk relatief vaak gebruik gemaakt van de Centrale Eindtoets. In dit jaar heeft in Almere 94% van de schoollocaties met vijf of meer toetsafnames per locatie gebruik gemaakt van deze eindtoets, landelijk was dit aandeel 76%. In 2016/2017 heeft 70% van de Almeerse schoollocaties gebruik gemaakt van de Centrale Eindtoets, landelijk was dit aandeel 64%. In 2016/2017 is zowel in Almere als landelijk ook de IEP-eindtoets relatief vaak toegepast (Almere: 23%, landelijk: 25%, bron: DUO). Figuur 9 op pagina 24 geeft voor Almere en Nederland voor de jaren 2015/2016 en 2016/2017 een overzicht van het aantal leerlingen waarvan het advies voor heroverweging in aanmerking komt, het advies op basis van de score op de eindtoets tenminste één niveau hoger ligt dan het niveau van het schooladvies, en het advies naar boven bijgesteld is, als aandeel van het totaal aantal leerlingen met zowel een schooladvies als toetsscore. Op het niveau van Nederland komt in 2015/2016 en 2016/2017 ongeveer een derde van de leerlingen met zowel een schooladvies als toetsscore in aanmerking voor een heroverweging van het advies. Van het totaal 7 Een gemiddelde gecorrigeerde toetsscore is niet bekend/ geldig als de toets op de locatie door een te beperkt aantal leerlingen afgelegd is. 22 Lokale Staat van het Onderwijs in Almere 2016/2017

23 Lokale Staat van het Onderwijs in Almere 2016/

24 aantal leerlingen in Nederland met zowel een schooladvies als een score op de eindtoets wordt in 2015/2016 en 2016/2017 van uiteindelijk 7-8% van de schooladviezen bijgesteld. Dit is, afhankelijk van het jaar, een advies van zo n vijfde tot een kwart van de leerlingen met een advies dat voor heroverweging in aanmerking komt. Figuur 9: Aantal leerlingen waarvan het advies voor heroverweging in aanmerking komt, het advies op basis van de score op de eindtoets tenminste één niveau hoger ligt dan het niveau van het schooladvies, waarvan het advies naar boven bijgesteld is, allen als aandeel van het totaal aantal leerlingen met een schooladvies en toetsscore in Almere (links) en Nederland (rechts), jaren 2015/2016 en 2016/ / /2016 Almere In aanmerking heroverweging Toets tenminste 1 niveau hoger Bijgesteld advies In aanmerking heroverweging Toets tenminste 1 niveau hoger Bijgesteld advies 6% 16 % 16 % 26% 35% 46% 2016/ /2016 Nederland In aanmerking heroverweging Toets tenminste 1 niveau hoger Bijgesteld advies In aanmerking heroverweging Toets tenminste 1 niveau hoger Bijgesteld advies 15 % 7% 14 % 8% 34% 33% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 0% 10% 20% 30% 40% 50% Bron: DUO. In Almere zijn er duidelijke verschillen tussen 2015/2016 en 2016/2017. Voor het jaar 2015/2016 geldt dat van 35% van de leerlingen op Almeerse scholen het schooladvies voor heroverweging in aanmerking komt. Dit percentage is in grote lijnen vergelijkbaar met het landelijk beeld. Voor 2016/2017 geldt dat van 46% van de Almeerse leerlingen met zowel een advies als eindtoets door een relatief goede score op de eindtoets voor een heroverweging van het advies in aanmerking komt. In Almere is in 2015/2016 van 6% van alle leerlingen met een schooladvies en eindtoets het advies uiteindelijk bijgesteld, in 2016/2017 geldt dat voor het advies van 16% van alle leerlingen. Uitgezet naar het aantal leerlingen dat door een relatief goede eindtoets voor heroverweging van het advies in aanmerking komt (en dus niet uitgezet tegen het totaal aantal leerlingen met advies en toets), is in 2015/2016 het schooladvies van 18% van deze leerlingen bijgesteld. Voor 2016/2017 geldt dit voor 35% van de adviezen binnen deze categorie leerlingen. Er kan ook gekeken worden naar het verschil in niveau tussen het eerder gegeven schooladvies en de score van de eindtoets. In 2015/2016 en 2016/2017 geldt Nederland breed dat zo n 14-15% van de leerlingen, op basis van hun score op de eindtoets tenminste één niveau hoger scoort dan het schooladvies dat ze eerder gekregen hadden. Voor Almere geldt dit in 2015/2016 voor een vergelijkbaar percentage van 16% van de leerlingen. In 2016/2017 is in Almere dit percentage hoger en scoort 26% van de leerlingen met een advies en een score op een eindtoets, op de eindtoets tenminste één niveau hoger dan op basis van het eerder gegeven advies verwacht kon worden. Voortgezet onderwijs: deelname derde leerjaar Leerlingen kunnen op het voortgezet onderwijs verschillende richtingen of opleidingen volgen, variërend van praktijkonderwijs, de verschillende richtingen van het vmbo tot havo en vwo. In Almere volgen ten opzichte van landelijk meer leerlingen een vmbo-opleiding en relatief minder leerlingen een havo- of vwo-opleiding. Figuur 10 geeft de ontwikkeling weer van het aandeel leerlingen landelijk en in Almere die een havo- of vwo-opleiding volgen in het derde leerjaar. Het percentage leerlingen in het derde leerjaar van de havo of vwo is gedaald van 40% in 2015/2016 naar 39% in 2016/2017, landelijk is het percentage gestegen van 44% naar 45%. 24 Lokale Staat van het Onderwijs in Almere 2016/2017

25 Tabel 11 geeft een vergelijking van de onderwijsdeelname in het derde leerjaar in 2016/2017 in Almere ten opzichte van landelijk. Zie bijlage A voor een cijfermatig overzicht van de onderwijsdeelname in het derde leerjaar voor de jaren 2011/2012 tot en met 2016/2017. Figuur 10: Deelname aan havo of vwo in het derde leerjaar, in Almere en landelijk. 48% 46% 44% 42% 40% 38% 36% 34% 32% 30% 2008/ / / / / / / / / 2017 Almere Nederland Bron: DUO Tabel 11: Onderwijsdeelname in het derde leerjaar, in Almere en landelijk * Voorlopige cijfers Bron: DUO Almere 2016/2017* Nederland 2016/2017* praktijkonderwijs 4% 3% vmbo totaal: 57% 52% leerwegondersteunend onderwijs 14% 12% basisberoepsgericht 5% 4% kaderberoepsgericht 14% 11% theoretisch (en gemengd) 25% 26% havo en vwo totaal: 39% 45% havo 13% 21% vwo 17% 21% havo/vwo 9% 2% Aantal leerlingen totaal Voortgezet onderwijs (vo): slaagpercentages Leerlingen leggen aan het eind van het voortgezet onderwijs (vmbo, havo of vwo) het eindexamen af. Het aandeel leerlingen dat in Almere voor het eindexamen voor de verschillende schooltypes slaagt, is in de afgelopen jaren toegenomen. In 2015/2016 is over alle niveaus 93% van de Almeerse vo-leerlingen geslaagd, dit is hetzelfde als het landelijk slaagpercentage. In 2015/2016 is het slaagpercentage op het vmbo in Almere iets hoger dan de landelijke percentages, in Almere is 96% van de vmbo ers geslaagd en landelijk 95%. De Almeerse havisten scoren net iets onder het landelijk gemiddelde, 87% in Almere en 89% landelijk. Het slaagpercentage op het vwo bedraagt 87% in Almere, dit percentage is lager dan landelijk (91%). Zie bijlage A voor een cijfermatig overzicht van slaagpercentages. Lokale Staat van het Onderwijs in Almere 2016/

26 Figuur 12: Slaagpercentages Almeers en landelijk voortgezet onderwijs 100% 95% 90% 85% 80% 75% 2011/ / / / /2016 havo Almere havo NL vwo Almere vwo NL vmbo Almere vmbo NL * Voorlopige cijfers Bron: DUO Internationaal onderwijs Eén school voor primair onderwijs en één school voor voortgezet onderwijs bieden in Almere internationaal onderwijs aan. Zie bijlage A voor een cijfermatig overzicht. Figuur 13: Ontwikkeling aantal leerlingen op school internationaal onderwijs oktober oktober oktober 2016 Primair onderwijs Voortgezet onderwijs Passend Onderwijs Passend onderwijs in Almere wordt vormgegeven door de coöperatie Passend Onderwijs, waarin de samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs primair onderwijs en voortgezet onderwijs zijn opgegaan. Vanuit deze samenwerkingsverbanden worden leerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte begeleid naar de juiste onderwijsvoorziening. Leerlingen krijgen hiervoor een toelaatbaarheidsverklaring of aanwijzing. Onderwijs in Almere kan onderverdeeld worden in een ondersteuningspiramide. De brede basis is bestemd voor alle leerlingen. Bovenop deze basis komt het aanbod voor leerlingen die respectievelijk lichtere of zwaardere extra ondersteuning nodig hebben. Zie tabel 14 voor een overzicht van aanbod van Passend Onderwijs aan verschillende groepen leerlingen in Almere. 26 Lokale Staat van het Onderwijs in Almere 2016/2017

27 Bijlage A, onderdeel Passend Onderwijs geeft een overzicht van de vormen van passend onderwijs die naast het regulier aanbod op scholen aangeboden wordt. Voor het aanbod aan speciaal basisonderwijs, speciaal onderwijs en speciaal voortgezet onderwijs wordt verwezen naar indeling naar scholen in de tabellen in bijlage A, onderdeel Gegevens basisonderwijs en voortgezet onderwijs. Tabel 14: Onderdelen van de samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs (po & vo) 2016/ Ondersteuning Gericht op Aanbod Basis Alle leerlingen op school in Almere Alle scholen Specifieke groep leerlingen: meer- of hoogbegaafde leerlingen Extra aanbod van een dagdeel per week van andere lesstof binnen reguliere schooltijd (Almeerse Talentenlab) Primair onderwijs: Lichte extra ondersteuning Primair onderwijs: Zware extra ondersteuning Voortgezet onderwijs: Lichte extra ondersteuning Specifieke groep leerlingen: Leerlingen die de Nederlandse taal niet of onvoldoende machtig zijn Leerlingen die naast het regulier aanbod extra aandacht en begeleiding nodig hebben Meer- en hoogbegaafde leerlingen Leerlingen die ondersteuning nodig hebben bij bijvoorbeeld hun sociaal emotionele ontwikkeling, de leerstof, en/of werkhouding en leerlingen die gebaat zijn bij kleinere groepen in een meer beschermde omgeving Leerlingen die specialistische en/of intensieve begeleiding nodig hebben vanwege bijvoorbeeld een beperking, chronische ziekte of stoornis Leerlingen met een auditieve of communicatieve beperking (TOS- taalontwikkelingsstoornis) Leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben op een reguliere vmbo-school Onderwijs gericht op leerlingen die geen vmbo-diploma zullen halen Aanbod op vier reguliere po-scholen Taalcentrum Eén locatie Taalcentrum po Eén locatie Taalcentrum vo Intensieve extra ondersteuning op reguliere scholen Eén po- school met aanbod specifiek gericht op leerlingen met psychiatrische problematiek Eén po-school met aanbod specifiek gericht op zeer moeilijk lerende kinderen Extra onderwijs in aparte groepen op een reguliere basisschool Aanbod in aparte groepen op vier reguliere po scholen Speciaal basisonderwijs (sbo) Drie sbo-scholen in Almere Speciaal onderwijs Drie scholen voor speciaal onderwijs in Almere, twee van deze scholen bieden ook voortgezet onderwijs aan Scholen met een aanbod voor leerlingen met een taalontwikkelingsstoornis (TOS) Aanbod op drie po-scholen Leerwegondersteunend onderwijs (lwoo) Aanbod op acht vo-scholen Praktijkonderwijs (PrO) Aanbod op drie locaties Voortgezet onderwijs: zware extra ondersteuning Vmbo-onderwijs gericht op leerlingen die tijdelijk aangewezen zijn op ortho-pedagogische of didactische ondersteuning, bijvoorbeeld door hun complexe ondersteunings vraag in leren en/of gedrag, of omdat het niet mogelijk is om de stap naar een grote scholengemeenschap in één keer te maken Leerlingen die specialistische en/of intensieve begeleiding nodig hebben vanwege bijvoorbeeld een beperking, chronische ziekte of stoornis Orthopedagogisch didactisch centrum (OPDC) Voortgezet speciaal onderwijs (vso) Twee scholen voor voortgezet speciaal onderwijs in Almere, deze scholen bieden ook speciaal onderwijs voor basisonderwijs (so) aan 8 Bron gegevens: Passend Onderwijs Almere Lokale Staat van het Onderwijs in Almere 2016/

28 Doorstroom van voortgezet onderwijs naar middelbaar en hoger onderwijs In het begin van het schooljaar 2015/2016 zijn 661 havo-leerlingen en 378 vwo-leerlingen met hun examenjaar gestart. Aan het einde van het schooljaar 2015/2016 hebben 563 scholieren hun havodiploma gehaald, het merendeel van hen (444 scholieren) startte in het daaropvolgende schooljaar bij een hbo, 11 gingen naar een mbo. Van degene die zijn gezakt voor dit eindexamen (82 scholieren) zijn 57 doorgestroomd naar een mbo. Achttien scholieren met een vwo-diploma op zak volgden in het schooljaar 2016/2017 een studie bij een hbo. De meeste van hen (253) gingen naar een universiteit. Een klein aantal scholieren dat hun eindexamen niet heeft gehaald is doorgestroomd naar het hbo en enkelen naar het mbo. Figuur 15 1 oktober 2015 Eind schooljaar 2015/ oktober Mbo 57 Havo-leerlingen leerjaar Havo 645 eindexamenkandidaten 563 < Hbo 18 < 5 Vwo-leerlingen leerjaar Vwo 372 eindexamenkandidaten Wo 47 Nb: exclusief leerlingen vavo en leerlingen internationale school * Waarnemingen lager dan 5 zijn in de tabel weergegeven als <5 Bron: DUO Het merendeel van de Almeerse jongeren volgt een opleiding die past bij hun vooropleiding. Dit is iets hoger dan het landelijke beeld. Van de geslaagde havisten in Nederland is 74% gestart bij een hbo, in Almere is dit 79%. Van de scholieren die geslaagd zijn voor het vwo-diploma is 75% naar een universiteit doorgestroomd, in Almere is dit 78%. Het aantal eindexamenkandidaten is niet gelijk aan het aantal leerlingen dat het schooljaar is gestart, dit komt bijvoorbeeld doordat sommige leerlingen zijn verhuisd of zijn gestopt met hun opleiding. Ook het aantal leerlingen dat examen heeft gedaan is niet gelijk aan het aantal dat doorstroomt naar een vervolgopleiding; sommige jongeren nemen een tussenjaar of zijn gaan werken. 28 Lokale Staat van het Onderwijs in Almere 2016/2017

29 Middelbaar beroepsonderwijs en hoger onderwijs Almere heeft op 1 oktober 2016 drie instellingen voor middelbaar beroepsonderwijs; het ROC Flevoland, ROC-TOP en het Aeres mbo (tot 1 augustus 2017: AOC Groenhorst). En twee instellingen voor hoger beroepsonderwijs; Windesheim Flevoland en de Aeres Hogeschool (hbo). Middelbaar beroepsonderwijs wordt onderverdeeld naar niveau: assistentenopleiding (niveau 1), basisberoepsopleiding (niveau 2), vakopleiding (niveau 3) en specialistenopleiding (niveau 4). Het middelbaar beroepsonderwijs en het hoger beroepsonderwijs worden inhoudelijk ingedeeld naar domeinen. Zie de tabellen 16 en 17 voor het overzicht van het aantal studenten middelbaar en hoger onderwijs op locatie Almere, onderverdeeld naar niveau en domein. De instellingen voor hoger onderwijs bieden naast bacheloropleidingen ook associate degrees (AD) aan. Een associate degree is een tweejarige opleiding die vooral bedoeld is als tussenstap tussen het mbo en een vierjarige hbo-bacheloropleiding. Tabel 16: Studenten middelbaar beroepsonderwijs op locatie Almere onderverdeeld naar niveau en domein op peildatum 1 oktober 2016 Middelbaar beroepsonderwijs Niveau Domein aantal aandeel aantal aandeel niveau % AKA/entree-opleiding 85 2% niveau % Economie en administratie % niveau % Handel en ondernemerschap 128 3% niveau % Horeca en bakkerij 138 3% Informatie en communicatietechnologie 422 9% Media en vormgeving 132 3% Techniek en procesindustrie 382 8% Toerisme en recreatie 84 2% Transport, scheepvaart en logistiek 65 1% Veiligheid en sport % Voedsel, natuur en leefomgeving (EL&I) 176 4% Zorg en welzijn % Voedsel en groen 410 9% Totaal % Totaal % Bron: ROC Flevoland, ROC-TOP, Aeres mbo. Tabel 17: Studenten hoger beroepsonderwijs op locatie Almere onderverdeeld domein op peildatum 1 oktober Studenten Associate degree Bachelorstudenten Totaal Domein aantal aandeel aantal aandeel aantal aandeel Business 77 49% % % Education 0 0% 233 8% 233 7% Health 0 0% % % ICT 0 0% 259 9% 259 8% Law 0 0% 77 3% 77 2% Management 60 38% % % Social Work 0 0% % % Technology 18 11% % % Voedsel en Groen 3 2% % % Bron: Aeres Hogeschool, Windesheim Flevoland. Lokale Staat van het Onderwijs in Almere 2016/

30 30 Lokale Staat van het Onderwijs in Almere 2016/2017

31 2. Leeftijdsgroep 0 tot 6 jaar Almere Op 1 oktober 2016 bestaat de Almeerse bevolking voor 7,4% uit kinderen van 0 tot 6 jaar, in aantal: Van deze kinderen hebben er op die datum kinderen een leeftijd van 2,5 tot 4 jaar en kinderen een leeftijd van 4 of 5 jaar 9. Figuur 18: Leeftijdsverdeling Almeerse bevolking, 1 oktober jaar 4 jaar 8 jaar 12 jaar 16 jaar 20 jaar 24 jaar 28 jaar 32 jaar jaar 40 jaar 44 jaar 48 jaar 52 jaar 56 jaar 60 jaar 64 jaar 68 jaar 72 jaar 76 jaar 80 jaar 84 jaar 88 jaar 92 jaar 96 jaar 100 jaar jaar 1 jaar 2 jaar 3 jaar 4 jaar 5 jaar Bron: BRP Kerndoelstellingen Voor de leeftijdsgroep 0 tot 6 jaar is een aantal kerndoelstellingen opgesteld, dit wordt hierna uitgewerkt. Kerndoel 1: Samenwerking tussen het onderwijs, voorschoolse voorzieningen en de Almeerse zorgstructuur (doelstelling samenwerking) De samenwerking tussen onderwijs, voorschoolse voorzieningen en jeugdgezondheidszorg kan ouders ondersteunen bij de opvoeding. 9 Relevante leeftijdsgroepen voor voor- en vroegschoolse educatie (vve). Lokale Staat van het Onderwijs in Almere 2016/

32 Gemeente, schoolbesturen en kinderopvangorganisaties leggen binnen de leeftijdsgroep 0 tot 6 jaar de focus op vroegsignalering en preventie. Als een kind zich niet optimaal ontwikkelt is het belangrijk om dit vroeg te signaleren, zodat professionals en ouders zo snel mogelijk kunnen handelen. Uitgangspunt is dat de hulp en ondersteuning laagdrempelig zijn en zijn toegesneden op het kind en de omgeving. In Almere is de samenwerking tussen partners in de wijk het vertrekpunt. Zo is de nieuwe Jeugdgezondheidszorg Almere sinds april 2017 een feit. Zorggroep Almere en GGD Flevoland werken samen met gemeente Almere vanuit één gedeelde visie ten behoeve van het Almeerse kind. In elk van de tien wijken Passend Onderwijs vindt een periodiek overleg Het jonge kind plaats, waarin preventie en vroegsignalering een van de speerpunten is. Agendapunten zijn, onder andere, de inzet van interventies, het non-bereik in de voorschoolse leeftijd en een goede overgang naar de basisschool. Door Sterk voor school, de inzet van hbo-coaches en bijeenkomsten met de leidinggevenden van kinderopvangorganisaties zetten gemeente, schoolbesturen en kinderopvang in op het vergroten van de kennis en handelingsvaardigheden van pedagogisch medewerkers en leerkrachten van de onderbouw ten aanzien van ontwikkelingsproblematiek. HET JEUGDHULPPROGRAMMA STERK VOOR SCHOOL Kinderopvangorganisaties die vragen of zorgen hebben over de ontwikkeling van een kind, kunnen terecht bij een jeugdhulpprofessional van Sterk voor school. Jeugdhulpprofessionals met een jeugdzorgachtergrond worden ingezet binnen de wijk met als aandachtspunt de doorgaande lijn richting het onderwijs en het voorkomen van zware zorg, zoals dagbehandeling. Het programma is gerelateerd aan het programma Sterk in de klas, gericht op ondersteuning tijdens de basisschoolleeftijd. WIJKBIJEENKOMSTEN HET JONGE KIND In elk van de tien wijken vindt een periodiek overleg Het Jonge Kind plaats. Kinderopvangorganisaties en basisscholen werken hier samen aan de volgende thema s: Doorgaande leer- en ontwikkellijn Ouderbetrokkenheid Opbrengsten en kwaliteit van voor- en vroegschoolse educatie Preventie en vroegsignalering van ontwikkelingsproblematiek Naast kinderopvangorganisaties en scholen, neemt in de meeste wijken een medewerker van de Jeugdgezondheidszorg deel aan de overleggen. In schooljaar 2016/2017 is door de gemeente, schoolbesturen en kinderopvangpartners het OOGO 10 afsprakenkader ondertekend. Hier zijn specifieke afspraken opgenomen om de zorgstructuur voor de leeftijdsgroep 0 tot 6 jaar te verstevigen. Het accent ligt op het verder vergroten van de signaleringsvaardigheden van pedagogisch medewerkers, de positionering van de Jeugdgezondheidszorg in de zorgstructuur en het tijdig bespreekbaar maken van de schoolkeuze. Kerndoel 2: Overdracht tussen voor- en vroegschool (doelstelling doorgaande lijn) Een goede informatieoverdracht tussen voor- en vroegschool ondersteunt de doorgaande lijn in de ontwikkeling van jonge kinderen. In Almere hebben de voorschoolse voorzieningen, het basisonderwijs en de gemeente Almere in het protocol Overgang voorschool-vroegschool afspraken gemaakt zodat de overgang van de peuter naar het basisonderwijs op dezelfde wijze plaats vindt. Het gebruik van het overdrachtsinstrument Peuterestafette in Digidoor vormt de basis van deze afspraken. De Peuterestafette is voor alle voorschoolse voorzieningen in de stad beschikbaar. Voor vve-locaties is het werken met de Peuterestafette verplicht. Bij kinderen waar zorgen over zijn of die een vve-indicatie hebben, is er de afspraak om aanvullend op de digitale overdracht een mondelinge overdracht te doen. De pedagogisch medewerker heeft voor deze 10 Op Overeenstemming Gericht Overleg 32 Lokale Staat van het Onderwijs in Almere 2016/2017