Inspiratielijst. NokNok

Transcriptie

1 Inspiratielijst NokNok

2 Colofon De Inspiratielijst NokNok is een project van het Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie met de financiële steun van de Vlaamse overheid. Deze Inspiratielijst kon worden waargemaakt door de ondersteuning van het projectteam en de Logo s. Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie vzw Kim Schutters Stafmedewerker Geestelijke Gezondheid G. Schildknechtstraat 9, 1020 Brussel 02/

3 Inhoudsopgave Welkom... 6 NokNok... 7 Wat is NokNok?... 7 Geestelijk gezond... 7 Groepsactiviteiten Knaltip 1: Ik (k)en mezelf... 8 Waarover gaat deze eerste knaltip?... 8 Maar hoe doe je dat? Activiteiten Superman / superwoman Spiegeltje, spiegeltje Waarheid of leugen De fake-it or make-it kwis Talentenjacht Handige Harry en snuggere Siske Complimenten wensen Iedereen uniek Broodje Special De Gelukzak Wie ben ik? Ik ben oké Karikatuur Ook gekke fietsen zijn oké Stijl- en kleuradvies Jongeren@themovies De holebiquiz Ik ben de enige die Knaltip 2: Mijn grenzen Waarover gaat deze eerste knaltip? Maar hoe doe je dat? Activiteiten Spel zonder grenzen The Challenge Barmhartige Samaritaan Renovatiepremie Pimp yourself Neen zeggen Assertiviteitsspel Grenzen verkennen Tentoonstelling De boom in Nieuwe sporten: flairvoetbal; pijn(t)bal, Sapjes en soepjes Onze blog Blotevoetenpad Lachyoga Persoonlijke ruimte Rock zero Alcoholfree party

4 19. Vlakkenvoetbal Vlinderslag Knaltip 3: Reken op anderen Waarover gaat deze eerste knaltip? Maar hoe doe je dat? Activiteiten Vertrouwensspelen Surprise Buddysysteem Helping hands Hulpverleningscarrousel Poster maken Samenwerkingsspelen Vriendschapsbandje De contactdoos Knaltip 4: Mezelf goed doen Waarover gaat deze eerste knaltip? Maar hoe doe je dat? Activiteiten Anti-fit-o-meter Time s up Snap je hapje Oase van rust Beweeg je fit Stand-up comedy Jammen Rolling round Hou je hoofd boven water Commandoteam Dauwtrip Relax! Flashmob Voor- of nabespreking Mindmapping Foto-feedback Post-its Spring in t dartsbord Kringgesprek Vertelronde Mastermind Interview per twee Stellingen Associëren Levensloop Stretch - comfort Mijn tekening Profiel Walk the line Inspringtoneel Brainstormestafette Rollenspel Woordenketting

5 Waar kan ik terecht? Waar kan jij terecht? Waar kan de jongere terecht? Ondersteunende materialen Inspiratiebronnen

6 Welkom Fijn dat jullie interesse hebben in NokNok, en deze inspiratiegids in handen nemen. BEDANKT!!! Allereerst willen we jullie bedanken om zoveel jongeren te helpen! Jongeren samen laten spelen, leren omgaan met elkaar, in beweging krijgen, laten ontspannen, laten praten met elkaar,. Jullie leveren ongelofelijk werk om jongeren zich goed in hun vel te laten voelen in jullie jeugdorganisatie. Dat is geweldig! We vinden het super dat jeugdorganisaties meewerken om jongeren zich fit in hun hoofd te laten voelen. Ook jongeren kampen immers wel eens met een dipje of voelen zich wel eens down. Door de vaardigheden die ze onder andere opdoen in de jeugdorganisatie leren ze zich wapenen tegen tegenslagen en krijgen ze tools in handen om hun hoofd boven water te houden. Niet enkel jongeren die kampen met psychische problemen moeten zichzelf immers versterken. Het is belangrijk dat ALLE jongeren de kans krijgen hun sociale en mentale vaardigheden voldoende uit te bouwen. NOKNOK, we komen eens bij jullie kloppen! Inderdaad, we komen bij jullie kloppen omdat jullie jongeren kunnen helpen zichzelf nóg meer te versterken. En daar is niet veel extra voor nodig! Jullie doen immers al geweldige activiteiten om daaraan te werken. De activiteiten in deze gids zijn dan ook niet altijd nieuw. Integendeel, waarschijnlijk hebben jullie nog veel meer inspiratie. Niet zo moeilijk dus om ze eens te proberen! Bovendien krijg je een hoop tips en tricks om de rugzak van de jongeren te vullen met een hele hoop tools die ze kunnen gebruiken in hun verdere leven. En dit terwijl ze plezier maken en zich amuseren. Topcombinatie! Klinkt dit als muziek in de oren? Super, dan is deze gids voor jou gemaakt. Je vindt in deze bundel meer info over NokNok, een hoop groepsactiviteiten en tips rond voor- of nabesprekingen, een overzicht waar jongeren terecht kunnen (om eventueel door te verwijzen) en een overzicht van de NokNok-materialen die je kan gebruiken bij de activiteiten. Blader verder en zoek uit welke actie jou wat lijkt! 6

7 NokNok Wat is NokNok? NokNok is een campagne gefinancierd door de Vlaamse overheid en uitgewerkt door VIGeZ in samenwerking met diverse partners uit het jeugdwerk en de (jongeren)hulpverlening. NokNok bestaat uit een website ( waar vier knaltips centraal staan: Bij elk van deze knaltips vinden jongeren een heleboel info, concrete tips om zelf aan de slag te gaan, opdrachtjes om hun eigen vaardigheden te versterken, verhalen van andere jongeren die hen kunnen inspireren en leuke filmpjes. Daarnaast is er op ook een woordwolk (dit zijn groepen van woorden die samen een wolk vormen, op elk van deze woorden kan worden geklikt voor meer info) terug te vinden, jongeren kunnen op de website hun mening geven door deel te nemen aan een poll, hun eigen verhaal inzenden door een eigen NokNok aan te maken, een heleboel info vinden over veel voorkomende psychische problemen en ze krijgen ook een overzicht van toegankelijke hulpverlening. Ten slotte is er de rubriek jongere in de kijker. Deze rubriek is zowel interessant voor de jongeren zelf, als voor de organisaties die samen met jongeren acties willen doen in het kader van NokNok. Als een organisatie of groepje jongeren een van de knaltips in de verf zet door hierrond een activiteit te organiseren, kunnen zij ons hiervan op de hoogte brengen en een plaatsje verdienen op de website. Hun foto s, filmpjes, verhalen van de activiteit worden vervolgens in de kijker gezet in deze rubriek. Naast de website omvat NokNok ook groepsactiviteiten, in deze inspiratiegids vind je heel wat ideeën. Bij deze activiteiten worden de knaltips in de verf gezet. Door deel te nemen aan deze groepsactiviteiten kunnen jongeren zichzelf ook versterken. Geestelijke gezond? Met NokNok willen we de geestelijke gezondheid van jongeren van 12 tot 16 jaar bevorderen. Geestelijke gezondheid bevorderen wil zeggen dat je jongeren leert om hun eigen leven in handen te nemen en hun eigen geestelijke gezondheid te verbeteren. Hoe doen we dit dan? Door het versterken van de beschermende factoren voor geestelijke gezondheid. Beschermende factoren voor jongeren zijn bijvoorbeeld een gezonde levensstijl, kunnen omgaan met problemen, over sociale vaardigheden beschikken, een positief zelfbeeld hebben, goede relaties met leeftijdsgenoten uitbouwen, enzovoort. Onderzoek toonde immers al aan dat de geestelijke gezondheid echt verbetert als we deze beschermende factoren versterken! NokNok helpt jongeren nu om aan de slag te gaan met deze beschermende factoren. De knaltips zijn immers gebaseerd op de beschermende factoren voor geestelijke gezondheid. Wanneer jongeren dus op de website of via een groepsactiviteit werken rond een knaltip, gaan ze eigenlijk aan de slag met de beschermende factoren en verbeteren ze zo hun eigen welbevinden! 7

8 Groepsactiviteiten Door groepsactiviteiten op te zetten in het kader van elk van de vier knaltips kan jullie jeugdorganisatie dus meewerken aan het bevorderen van geestelijke gezondheid van jongeren van 12 tot 16 jaar. Super dat ook jij hieraan wil meewerken! We geven jullie per knaltip een korte toelichting over de inhoud van de tip en vervolgens een hele hoop groepsactiviteiten om mee aan de slag te gaan. Belangrijk hierbij is om deze groepsactiviteiten steeds goed te kaderen. Dat duurt helemaal niet lang (5-10min.), maar heeft een enorme meerwaarde voor de jongere die veel meer zullen oppikken uit de activiteit. Om gemakkelijk aan de slag te kunnen gaan, wordt er bij elke activiteit steeds een concrete tip gegeven voor de nabespreking. Daarnaast worden verderop in deze bundel nog meer ideeën gegeven rond voor-of nabesprekingen, die je uiteraard ook steeds kan gebruiken. Zelf ook leuke ideeën voor groepsactiviteiten die mooi aansluiten bij een van de knaltips? Stuur deze in via en inspireer ook andere jeugdbewegingen en jeugdorganisaties met jouw creatieve invallen! Je kan je ook steeds laten inspireren door de spelen en activiteiten op jeugdwerknet.be of de spelendatabank.be. En ten slotte nog enkele tips: Werk op maat! Pas je activiteiten aan de cultuur van jongeren, de leeftijd en het geslacht en bouw verder op de aanwezige vaardigheden. Kijk verder! Eenmalige acties vormen een start, maar probeer ook op regelmatige basis een activiteit rond geestelijke gezondheid in te bouwen in je organisatie. Laat jongeren meedenken! Betrek jongeren bij het kiezen en uitdenken van activiteiten. NokNok! Vermeld ook steeds zodat jongeren ook steeds zelf verder aan de slag kunnen. 8

9 KNALTIP 1: IK (K)EN MEZELF Ik ben uniek Pesten Niet te streng zijn voor anderen Ik respecteer jou Zelfvertrouwen Verschillen tussen mensen Wie ben ik? Jezelf aanvaarden Mooi vanbinnen Complimentjes geven Niet te streng zijn voor jezelf Echt of fake Ik respecteer Mijn talenten Jouw talenten Complimentjes aanvaarden Zelfbeeld - jezelf oké vinden Waarover gaat deze eerste knaltip? Iedereen is verschillend. De ene is blond, de andere ros. Jij houdt van zwemmen, je vriend of vriendin leest liever een boek. Gelukkig ziet iedereen er anders uit en houdt iedereen van andere dingen. De wereld zou redelijk saai zijn zonder al die verschillen! Ook jij bent uniek! Er is er maar één zoals jij. Maar wie ben jij? Hoe zie je eruit, wat doe je graag en hoe denk jij over jezelf? Je zelfbeeld hangt af van allerlei dingen. Hoe voel je je? Je maakt elke dag van alles mee. Daardoor voel je je niet elke dag hetzelfde. Heb je net ruzie gemaakt? Dan voel je je misschien boos of verdrietig. Of heb je vandaag hard gelachen met je beste vriend of vriendin? Dan ben je in een topbui. Wat heb je vroeger meegemaakt? Herinneringen zorgen er soms voor dat je in bepaalde situaties anders reageert. Misschien hebben klasgenoten je ooit uitgelachen? Het kan zijn dat je daardoor meer tijd nodig hebt voor je iemand vertrouwt. Hoe denken anderen over jou? Je familie, vrienden, kennissen, buren, klasgenoten Het zijn allemaal mensen die je kunnen aanmoedigen, of net niet. Kijken je ouders bijvoorbeeld alleen naar de slechte punten op je rapport, en zeggen ze niet wat je goed doet? Misschien vind jij jezelf daarom niet zo'n held op school. Wat gebeurt er rondom je? Mensen gedragen zich anders op verschillende plaatsen. Je voelt je dan ook anders op verschillende plekken. Thuis maak je bijvoorbeeld veel lawaai, terwijl je op school eerder stil bent. Of omgekeerd! In welke periode zit je? Hoe je jezelf ziet, verandert met de tijd. Zit je bijvoorbeeld net op de middelbare school? Dan voel je je misschien wat onzeker. Na twee jaar kan dat al heel anders zijn! 9

10 Zelfvertrouwen Hoe je denkt over jezelf, heeft gevolgen voor wat je doet. Stel, je loopt over de speelplaats. Je ziet een paar klasgenoten lachen en kijken naar jou. Je zou kunnen denken dat ze je uitlachen. Dus kijk je boos naar het groepje en loop je voorbij. Maar misschien lachen ze je helemaal niet uit. Ze kunnen lachen met je grappige opmerking in de klas. Je zou naar het groepje kunnen stappen en gewoon meelachen. Hoe je naar jezelf kijkt, zegt iets over je zelfvertrouwen. Zelfvertrouwen is eerder een gevoel. Vind je bijvoorbeeld van jezelf dat je mooi bent? Dan ga je dat ook uitstralen. Je voelt je zeker over je uiterlijk. Ook met voldoende zelfvertrouwen kan je af en toe toch onzeker zijn. Mensen verwachten veel van jou. Je moet een goed rapport hebben en er hip uitzien. Je moet leuke hobby s hebben en het liefst veel vrienden. Je moet ook durven praten in groep. En ga zo maar verder. Het is normaal dat je niet overal even goed in bent! voor meer zelfvertrouwen Aanvaarden wat je goed kan en minder goed kan, dat is een sterk begin! Misschien ben je niet zo goed in wiskunde, maar haal je wel een tien op de looptest. Denk aan wat je goed kan. Dat doet meer deugd dan piekeren over waar je minder goed in bent. Je mag fouten maken. Je dacht dat de test niet moeilijk zou zijn, maar het viel tegen. Je kan leren uit je fouten. Dat maakt je sterker! Volgende keer zal je je beter voorbereiden op de test! Ben je best goed in tennis? Misschien kan je je inschrijven in een tennisclub. Of weet je veel over muziek? Draai eens op een feestje. Werken aan wat je goed kan, geeft je energie! Positief aan iets beginnen, zorgt voor een beter resultaat. Stel dat je een spreekbeurt moet geven. Ben je er nog niet aan begonnen, omdat je denkt dat je het toch niet goed zal doen? Probeer eens om je extra voor te bereiden. Denk niet: 'Ik kan het niet.' Denk wel: 'Ik zal het kunnen, want ik heb me goed voorbereid.' Het vraagt wat moeite, maar je zal merken dat het helpt! Vergelijk je jezelf met vrienden en vriendinnen? Dat is normaal. Maar je hoeft niet te streng te zijn voor jezelf. Niemand is perfect. Ook al doen sommigen zich zo voor! Zij zijn net zo uniek als jij. Tevreden zijn met jezelf, dat helpt. Vind je dat je een scheve neus hebt of te korte benen? Dan is tevreden zijn met jezelf niet zo makkelijk. Probeer niet te hard te zijn voor jezelf. Sommige dingen zijn nu eenmaal zoals ze zijn. Bedenk dat iedereen wel iets heeft wat hij of zij liever anders zou hebben! Misschien wil het knapste meisje van de klas wel jouw blonde krullen of jouw mooie stem? Tv, tijdschriften en reclame stellen mensen vaak als ideale personen voor: een prachtige glimlach, een knap figuur, stralende ogen... Vergelijk je niet met die droomwereld. Een perfecte jongen of een perfect meisje bestaat niet! Een unieke persoon wel. Ja, jij! Laat zien wat je kan. Stel dat je goed bent in websites maken. Je zelfvertrouwen krijgt een boost als je daar iemand mee kan helpen. En je maakt er iemand blij mee. Of misschien ben je goed in complimentjes geven? Doe het dan vaak, wedden dat het je een goed gevoel geeft? Een jongen uit je klas kleedt zich bijvoorbeeld heel stoer. Andere klasgenoten zien er eerder gewoon uit. En jij? Soms heb je de neiging om je aan te passen aan anderen. Dat is niet nodig. Jij mag rustig jezelf blijven! 10

11 Maar hoe doe je dat? Opdrachten voor jongeren om zelf in hun eentje aan de slag te gaan vind je op Maar ook in groep kan je werken rond ik (k)en mezelf. Hieronder vind je groepsactiviteiten die je kunnen inspireren om met jouw groep jongeren aan de slag te gaan. Activiteiten 1. SUPERMAN/SUPERWOMAN Jongeren de kans geven hun talenten of interesses te delen met de rest van de groep op een creatieve manier. Ik ben uniek - Mijn talenten - Jouw talenten - Wie ben ik - Jezelf oké vinden - Complimenten geven - Complimenten aanvaarden - Verschillen tussen mensen - Jezelf aanvaarden - Zelfvertrouwen - Jezelf zijn Fototoestel(len) of gsm, computer, eventueel printer, groot papier, stiften/kleurtjes, tijdschriften of prenten ter inspiratie jaar 3-50 jongeren Halve dag 1. Verdeel de jongeren in groepjes van 2, 3 of 4 personen. 2. Laat ze even brainstormen over hun interesses en talenten. Geef elke groep een groot blad met stiften om hun ideeën neer te schrijven of te tekenen. Een hoop tijdschriften, prenten of foto s kunnen ook altijd helpen ter inspiratie. Als je merkt dat het niet vlot gaat, help ze dan zeker mee op weg. Het kan gaan over talenten (goed kunnen zingen, goed in rekenen, talen kunnen spreken, verhalen vertellen, skaten, ), interesses (houden van de natuur, vliegtuigen, reizen, muziek, facebook, ), verzamelingen (alles van coca cola, kleine autootjes, ), dingen die je graag doet (bij vrienden zijn, naar de film, computerspelletjes, ), Kortom dingen waaraan je iemand herkent. 3. Geef vervolgens elk groepje een fototoestel of laat ze met hun gsm aan de slag gaan. De jongeren maken gekke foto s van elkaar die telkens één eigenschap van de persoon uitbeelden of in de verf zetten. Hiervoor kunnen ze grappige poses aannemen, dingen uitbeelden die ze graag doen, op een plaats gaan staan waar ze graag zijn, iets knutselen of tekenen waar ze een foto van maken met zichzelf, Ook hier kan je als begeleider helpen met inspiratie te geven, bijvoorbeeld: Luister je graag naar muziek? Doe alsof je wild danst en zet hierbij je favoriete nummer op of zing het zelf Hou je van de natuur? Ga in het gras liggen met een bloem in je mond. Vind je auto s leuk? Doe alsof je een auto optilt. Hou je van mensen om je heen? Maak een foto waarop mensen je in de lucht houden. Kan je niet zonder je gsm? Vraag de gsm s van de anderen in de groep en doe er een leuke pose bij. 4. Alle foto s worden op een computer gezet. De jongeren kiezen de leukste foto s eruit. Elke jongere kiest één foto. Deze foto s worden afgedrukt om een collage te maken. De collage kan een leuk plaatsje krijgen in jullie lokaal of er kan zelfs een heuse tentoonstelling worden georganiseerd waarbij de fotokunstwerken worden voorgesteld. Altijd leuk om dan ook een officiële opening te houden en mensen buiten jullie groep of jeugdorganisatie uit te nodigen. Met een hippe receptie! 11

12 Geef iedereen een blokje met post-its of geef elke jongere een leeg blad dat hij onder zijn/haar eigen foto ophangt. Geef vervolgens de opdracht om bij iedereen een compliment te schrijven of op te schrijven op welke manier deze persoon je vandaag positief heeft verrast. De begeleider legt uit waaruit complimenten bestaan, en hoe ze bij iemand die je minder goed kent waarschijnlijk oppervlakkiger zullen zijn dan bij iemand waar je een sterke band mee hebt. Het belangrijkste is bij iedereen iets positiefs te schrijven. De begeleider let er op dat er enkel complimenten en positieve briefjes geschreven worden. Geef ook de opdracht om bij iedereen een compliment te schrijven, zo voorkom je lege bladen bij mensen die minder goed in de groep liggen. De begeleider licht ook kort knaltip ik (k)en mezelf toe en legt de link met Werk je vaker met dezelfde groep? Je kan ook vragen of ze van thuis al een aantal foto s meebrengen, als extraatje. Ken je de groep nog niet goed of kennen ze elkaar maar weinig, breng dan zelf een trukendoos mee waarin je een aantal leuke spulletjes verzameld hebt. Sommige jongeren hebben een zeer laag zelfbeeld. Zij vinden het soms moeilijk om voor hun interesses uit te komen. Ook over talenten praten is niet voor iedereen weggelegd. Probeer hier rekening mee te houden. Geef hen extra steun door zelf voorbeelden te geven, echte interesse te tonen en hen even de tijd te geven, zonder de aandacht te veel te trekken op die persoon. Forceer niemand om iets in de groep te brengen. 2. SPIEGELTJE, SPIEGELTJE Jongeren samen met een andere jongere positieve eigenschappen van zichzelf laten ontdekken aan de hand van een spiegel. Jezelf aanvaarden - Zelfbeeld - Complimenten geven - Complimenten aanvaarden - Niet te streng zijn voor jezelf - Niet te streng zijn voor anderen Spiegels (de spiegels bij de toiletten kunnen zeker dienst doen voor deze activiteit) jaar 4-25 jongeren 30 min. Maak groepjes van twee of drie jongeren. Geef hen de opdracht samen voor despiegel te gaan staan en vervolgens eerst zichzelf te beschrijven aan de ander: Welke positieve kenmerken zie je? Hierna laat je ze elkaar beschrijven: Welke positieve kenmerken ziet de ander? Bewaak goed dat er enkel positieve kenmerken worden beschreven en dat deze activiteit niet overgaat in elkaar beledigen of kwetsen. Kies twee punten op een veld (bijvoorbeeld twee bomen of leg twee jassen) die op een tiental meter van elkaar liggen en laat de jongeren zich tussen deze twee punten positioneren bij volgende stellingen: Hoe vond je het om jezelf te omschrijven voor de spiegel? Hoe vond je het om de ander te omschrijven voor de spiegel? 12

13 De ene kant van het veld staat voor heel leuk, terwijl de andere kant van het veld staat voor helemaal niet leuk. Bij elk van de stellingen vraag je ook enkele jongeren om hun antwoord toe te lichten (vb. Wat maakt dat je jezelf hier plaatst? Wat maakt het moeilijk om jezelf te omschrijven? Sta je op dezelfde plaats als bij de vorige stelling? Kan je daar iets meer over vertellen?) De begeleider licht ook kort knaltip 'ik (k)en mezelf' toe en legt de link met Deze activiteit is maar heel kort van duur, dus het is interessant om een aantal van deze kleinere acties aan elkaar te koppelen en op die manier toch een hele namiddag te werken rond één of meerdere van de knaltips. Wissel denkactiviteiten ook steeds af met doe-activiteiten om de aandacht van de jongeren erbij te houden. 3. WAARHEID OF LEUGEN Aan de hand van juiste en foute stellingen over zichzelf leren jongeren elkaar op een andere manier kennen. Wie ben ik Ik ben uniek Pen en papier jaar 4-25 jongeren 30 min. Geef elke jongere een blad en een pen en vraag hem/haar na de toelichting van de activiteit zich even af te zonderen. De jongeren moeten op hun blad in het midden hun naam schrijven en vervolgens in elke hoek van het blad een stelling. Drie van deze stellingen moeten juist zijn. De vierde stelling moet niet waar zijn. Laat de jongeren goed nadenken over de stellingen, want het is best dat ze kwaliteiten of kenmerken van zichzelf opschrijven die nog niet gekend zijn voor de anderen. Dat maakt het immers moeilijker om te raden welke juist of fout zijn. Bijvoorbeeld: Ik kan goed koken, ik ben zorgzaam,. Iedereen loopt nu door elkaar en spreekt de ander aan en bedenkt welke stelling bij de ander fout is. Vervolgens komt de groep terug bij elkaar en worden de stellingen voorgelezen en toegelicht. Je kan de jongeren ook steeds - door streepjes te trekken - laten bijhouden hoeveel jongeren hun foute stellingen meteen vonden. Laat elke jongere in 1 zin even zeggen wat hem/haar is opgevallen bij deze activiteit? De eerste die het woord neemt krijgt een balletje in handen. Bedoeling is dat iedereen in de groep de bal 1 keer toegeworpen krijgt en vervolgens zijn bevindingen meegeeft. Degene die de bal in handen heeft, is ook de enige die mag praten. De begeleider licht ook kort knaltip 'ik (k)en mezelf' toe en legt de link met Deze activiteit is maar heel kort van duur, dus het is interessant om een aantal van deze kleinere acties aan elkaar te koppelen en op die manier toch een hele namiddag te werken rond één of meerdere van de knaltips. Wissel denkactiviteiten ook steeds af met doe-activiteiten om de aandacht van de jongeren erbij te houden. 13

14 4. DE FAKE-IT OR MAKE-IT QUIZ! Quiz waarbij jongeren het onderscheid leren maken tussen echt en fake. Ze leren dat de reclamewereld geen echte wereld is en dat het dus niet interessant is je te vergelijken met die droomwereld. Zelfbeeld - jezelf aanvaarden - mooi vanbinnen - echt of fake - niet te streng zijn voor mezelf Afhankelijk van de manier waarop je de quiz gaat invullen: computer, fotomateriaal, reclameboekjes, etenswaren van diverse merken, Voor de nabespreking: papier en pennen/stiften jaar 4-20 jongeren Afhankelijk van de invulling van de quiz 60 minuten tot halve dag. Maak een quiz rond fake/niet fake, waarbij verschillende zaken gecombineerd worden zoals reclame testen, waarheden aftoetsen, en producten uitproberen. Test zelf de reclame. Wat is gelogen en wat niet? (vgl. het tv-programma Volt) Wat is er met Photoshop gebeurd, wat is er echt? Zorg voor een aantal tijdschriften. Breng een discussie op gang over welke foto s echt zijn en welke niet. (Bijna alle foto s zijn aangepast!). Tik op google Celebs met en zonder make-up in. Druk een aantal foto s af. Wie staat er op de foto? Wat is er allemaal veranderd? Enkel make-up of ook andere dingen? Je hoeft niet enkel bij het thema uiterlijk te blijven. Je kan ook breder gaan en grappige vragen zoeken/bedenken die waar of niet waar zijn. Inspiratie kan je vinden op: Zelf dingen uittesten. Koop bijvoorbeeld chips van verschillende merken en laat de jongeren (eventueel geblinddoekt) er de beste uitkiezen. Is de duurste ook de lekkerste? Welke is prijs-kwaliteit het beste? Andere dingen om zelf te vergelijken: wc-papier, fruit, zeep, handcrème, chocolade, koekjes, yoghurt,. Maak met je groep een mindmap rond 'ik (k) en mezelf'. Geef elke jongere of groepjes jongeren een groot vel papier en pennen. Ze noteren in het midden het thema. Geef verschillende jongeren of groepjes verschillende thema s. Bijvoorbeeld: echt of fake, reclame, zelfbeeld of jezelf aanvaarden. Vanuit dit thema maken de jongeren aan de hand van een boomstructuur associaties en van daaruit vertakkingen naar meer verdiepende onderdelen van dit onderwerp. Bespreek de mindmaps nadien in groep aan de hand van een grote mindmap, die nog verder mag worden aangevuld door de jongeren of de leider/leidster. De begeleider licht ook kort knaltip 'ik (k)en mezelf' toe en legt de link met Je kan bij deze opdracht ter illustratie gebruik maken van het Filmpje van Dove over Photoshop bij modellen. 14

15 5. TALENTENJACHT Talentenjacht waarin jongeren hun eigen kwaliteiten kunnen ontdekken. Mijn talenten - Zelfvertrouwen - Jouw talenten - Jezelf zijn Afhankelijk van de invulling van de talentenjacht kan het nodig zijn om voorwerpen te laten meebrengen, verkleedkleren te voorzien, foto s te laten nemen, Prenten, foto s, boomerangkaarten of voorwerpen (vb. diverse keien en stenen) voor de nabespreking jaar 4-40 jongeren Halve dag Onder het motto Iedereen kan iets en iedereen is ergens goed in wordt er een talentenjacht georganiseerd. Laat jongeren de kans om hun eigen ding te doen. Beschouw talenten als een zeer breed begrip. Geef hen een aantal tips mee: dansen, iets maken, koken, favoriete plek laten zien, zingen, verzameling, verhalen vertellen, fotografie, Geef hen de nodige tijd om uit te werken hoe ze hun talent kunnen voorstellen en neem op het einde van de namiddag de tijd om elk om beurt een voorstelling te doen. Het is niet eenvoudig voor iedereen om iets voor de groep voor te stellen, dus geef de kans om het samen te doen met een andere jongere. Voor sommige jongeren zal het handig zijn om op voorhand iets te kunnen meebrengen. Als dit niet haalbaar is, kan je ook altijd werken met uitbeelden, een kort toneeltje, een tekening,. Leg een hoop prenten, foto s, tijdschriften, boomerangkaarten of voorwerpen kriskras in het midden van de groep. Vraag de jongeren een foto, kaartje, prent of voorwerp te kiezen. Stel hierbij volgende vraag: Wat geeft het beste weer hoe jij je hebt gevoeld tijdens deze activiteit? De begeleider licht ook kort knaltip 'ik (k)en mezelf' toe en legt de link met 6. HANDIGE HARRY EN SNUGGERE SISKE Jongeren bedenken positieve bijnamen over zichzelf en delen die met de groep op een speelse manier. Wie ben ik - Positief denken - Mijn talenten - Zelfbeeld jaar 5-20 jongeren 25 min. Balletje. Touwen of krijt om een dartsbord te maken voor de nabespreking In deze activiteit bedenkt iedereen voor zichzelf een alliteratie bij zijn naam, een bijnaam die weergeeft wat voor iemand jij bent. De activiteit gaat als volgt: Iedereen staat in een kring. De leider/leidster geeft volgende instructie: Bedenk voor jezelf een bijnaam, zoals bijvoorbeeld Handige Harry of Snuggere Siske. Gebruik hiervoor een alliteratie, dat wil zeggen dat het woord dat je toevoegt met dezelfde letter begint als jouw voornaam. De naam die je jezelf geeft moet een positieve eigenschap van jezelf weergeven. We gaan ons dadelijk allemaal omdraaien, zodat onze ruggen naar elkaar wijzen in de kring. 15

16 Zodra je een bijnaam voor jezelf bedacht hebt, mag je je terug omdraaien. Iedereen doet deze opdracht op zichzelf." Als iedereen terug met zijn gezicht naar de binnenkant van de cirkel staat zegt iemand zijn nieuwe naam. Vervolgens wordt de kring afgegaan. De tweede persoon die aan bod komt, start echter met de naam van de persoon die eerst aan bod kwam, en noemt dan pas zijn/haar eigen naam. De derde persoon noemt ook eerst de namen van de twee voorgaande personen. Als iemand zich een naam niet meer kan herinneren, moet de persoon wiens naam werd vergeten even toelichten waarom hij/zij deze bijnaam heeft gekozen. Vervolgens wordt er opnieuw gestart en doorgegaan tot de laatste persoon alle bijnamen foutloos achter elkaar kan opnoemen. Om de namen nog verder te laten inoefenen kan je vervolgens ook een bal laten rondgooien in de cirkel. Je start met een rustig rondje waarbij de bal iedereen in de cirkel moet passeren en je bij het gooien van de bal de bijnaam van de persoon moet roepen naar wie je gooit. Na dit eerste rondje kan je vragen om de bal dezelfde weg opnieuw te laten afleggen, maar dan zo snel mogelijk. Je kan dit een aantal keer herhalen, totdat een toptijd wordt behaald. Maak een levensgroot dartsbord en een lijn waar jongeren achter moeten staan, die ongeveer 1 meter verwijderd ligt van het dartsbord. Iedereen moet dan zijn mening geven over een aantal stellingen door naar een bepaalde plaats op het dartsbord te springen. Als ze springen naar het centrum van het dartsbord, dan zijn ze helemaal akkoord met de stelling. Staan ze eerder aan de buitenkant op het dartsbord, dan zijn ze niet akkoord of kunnen ze zich er niet in vinden. Laat enkele jongeren ook kort toelichten waarom ze naar die bepaalde plaats in het dartsbord zijn gesprongen. Stellingen kunnen zijn: Ik vond deze activiteit leuk. Ik heb iets bijgeleerd over iemand in de groep. Ik kon gemakkelijk een positieve bijnaam voor mezelf bedenken. De begeleider licht ook kort knaltip ik (k)en mezelf toe en legt de link met Deze activiteit is maar heel kort van duur, dus het is interessant om een aantal van deze kleinere acties aan elkaar te koppelen en op die manier toch een hele namiddag te werken rond één of meerdere van de knaltips. En de bijnamen kunnen natuurlijk ook verder gebruikt worden in de volgende activiteiten. Wissel denkactiviteiten ook steeds af met doe-activiteiten om de aandacht van de jongeren erbij te houden. 7. COMPLIMENTEN WENSEN Wenskaarten met complimenten maken voor elkaar. Complimenten geven - Complimenten ontvangen - Zelfbeeld - Ik respecteer jou - Zelfvertrouwen - Jezelf oké vinden - Niet te streng zijn voor anderen jaar 4-10 jongeren Afhankelijk van de groepsgrootte 1u - 3u Papier, stiften, knutselmateriaal 16

17 Laat de jongeren wenskaarten knutselen voor elkaar. Geef de instructie wenskaarten op maat te maken, zodat iedereen wenskaarten krijgt die echt voor hem/haar zijn bedoeld. Bewaak als begeleider goed dat wat op papier gezet wordt, positief is, en dat iedereen aan iedereen complimenten geeft. Spoor de groep aan een welgemeend compliment te geven. Herinner hen eraan dat een compliment iets heel kleins kan zijn (je haar ligt mooi vandaag, je kan mooi schrijven, ), maar ook iets heel groots (ik vind het super hoe jij voor je mening durft uitkomen). Sommige jongeren zullen een extra steuntje nodig hebben om iets positiefs te formuleren. Verlaag de drempel door de groep alvast enkele voorbeelden te laten opnoemen. Leg ook het verschil uit tussen een compliment geven aan iemand die je goed kent en aan iemand die je niet goed kent. Het is makkelijker om iets positiefs te zeggen over iemand die je goed kent. Als je iemand die je niet goed kent een compliment geeft, blijft het meestal oppervlakkig. Voor nieuwe groepen of sterk verdeelde groepen kan het veiliger zijn om met algemeen motiverende uitspraken te werken, zoals: jij bent uniek, je kan het, vertrouw op je gevoel, durf voor jezelf opkomen, voel je vrij,. Inspiratie kan je vinden op Laat de jongeren er per twee of drie even op uit trekken om elkaar te interviewen. Hierbij moeten ze volgende vragen stellen aan elkaar: Welk compliment vond je het leukste om te ontvangen? Welk compliment heeft jou verrast? Hoe is het voor jou om complimenten te geven? Hoe is het voor jou om complimenten te ontvangen? Na het interview keert iedereen terug in de groep en de interviewer vertelt telkens wat hij/zij te weten is gekomen door het interview. De begeleider licht ook kort knaltip ik (k)en mezelf toe en legt de link met Deze activiteit is maar heel kort van duur, dus het is interessant om een aantal van deze kleinere acties aan elkaar te koppelen en op die manier toch een hele namiddag te werken rond één of meerdere van de knaltips. Wissel denkactiviteiten ook steeds af met doe-activiteiten om de aandacht van de jongeren erbij te houden. 8. IEDEREEN UNIEK Spel waarbij je ontdekt wat je gemeenschappelijk hebt met de anderen van de groep, maar ook ziet waarin jij uniek bent. Uniek zijn - Verschillen tussen mensen - Wij zijn uniek - Diversiteit jaar 4-20 jongeren 20 min. Niets Ga in een kring staan met de groep. De leider/leidster vraagt allereerst om na te denken over een kenmerk of eigenschap die jij met drie mensen van deze groep gemeenschappelijk hebt (vb. zwart haar, ik doe aan atletiek, ). Degene die een eigenschap gevonden denkt te hebben, mag een stap naar voor zetten in de kring en zijn idee even toelichten. 17

18 De groep kijkt dan eens of het inderdaad klopt. Vervolgens mogen er nog anderen naar voor stappen als zij een kenmerk gevonden hebben dat ze delen met drie anderen in de groep. Dan kan je vragen om naar voor te stappen als je een kenmerk weet dat iedereen in de groep deelt, dat 5 mensen delen en 2 mensen delen. Je sluit deze oefening af met de jongeren te vragen een kenmerk te zoeken dat zij alleen hebben, een eigenschap te zoeken die uniek is voor hen en die ze dus delen met niemand anders in de groep. Doe kort een kringgesprek waarbij een bolletje garen in het rond wordt gegooid en het gesprek stopt zodra iedereen een stukje van het garen vastheeft, en dus aan bod is gekomen. Vraag de jongeren te vertellen wat ze hebben geleerd in deze activiteit. Bewaak dat jongeren niet gaan papegaaien. Laat iedereen in zijn eigen woorden een antwoord geven op deze vraag. De begeleider licht ook kort knaltip ik (k)en mezelf toe en legt de link met Deze activiteit is maar heel kort van duur, dus het is interessant om een aantal van deze kleinere acties aan elkaar te koppelen en op die manier toch een hele namiddag te werken rond één of meerdere knaltips. Wissel denkactiviteiten ook steeds af met doe-activiteiten om de aandacht van de jongeren erbij te houden. 9. BROODJE SPECIAAL Een spel om het thema diversiteit bespreekbaar te maken. Dit spel laat jongeren nadenken over diversiteit, elkaars mening delen, zich vaardigheden eigen maken, en doet ze inzien dat ieder van ons anders en uniek is en dat deze diversiteit net een verrijking is. Diversiteit - Pesten - Ik ben uniek - Jezelf aanvaarden - Jezelf oké vinden - Niet te streng zijn voor anderen jaar 6 of meer jongeren Naar eigen keuze 60 min., een dag of zelfs over een langere periode Dit spel kan aangekocht worden bij In Petto voor 30 euro. Het opzet van het spel broodje special is vrij simpel: de groep krijgt verschillende opdrachten. Wanneer ze een opdracht goed hebben uitgevoerd, krijgen ze een sticker. De bedoeling is om zo snel mogelijk vijf stickers op een spaarkaart te verzamelen. Dan krijg je een diploma. Bij dit spel is het interessant om een voorbespreking te doen. Laat iedereen van de groep een vraag opschrijven over het thema diversiteit anders zijn. De briefjes worden in een zak gestoken. Iedereen neemt er een briefje uit. De jongeren lopen rond en stellen de vraag aan zoveel mogelijk andere jongeren om te achterhalen wie de vraag geschreven heeft. Als de juiste persoon gevonden is, mag de jongere gaan zitten. Als alle jongeren in de kring zitten, laat je ieder zijn/haar vraag verduidelijken. Leg als begeleider ook de link met NokNok en de knaltip ik (k)en mezelf. 18

19 Eventueel kan je na het spel nog even terugkomen op de vragen en checken of iedereen een antwoord gekregen heeft op zijn/haar vraag. 10. DE GELUKZAK De Gelukzak is een boeiend spel voor jongeren dat geïnspireerd is op de positieve psychologie en legt de nadruk op de maakbaarheid van het leven. Positief denken - Complimenten - Talenten jaar 4-6 spelers Onbekend Dit spel kan worden aangekocht bij In Petto voor 25,00 euro ( Al pratend en discussiërend lossen jongeren situaties op die ze tegenkomen in het echte leven. Stoten ze zich eerst nog tweemaal tegen dezelfde steen, na het spelen van dit spel is dat verleden tijd. In de gelukzak worden jongeren uitgedaagd om (samen) hilarische doe-opdrachten voor elkaar te krijgen. De begeleider licht ook kort knaltip ik (k)en mezelf toe en legt de link met Laat jongeren vóór het spel vrij laten associëren met het woord gelukzak. Je kan starten met woorden, om ze vervolgens tekeningen te laten maken of prenten hierover te laten verzamelen. Laat alle ideeën opborrelen en bespreek ze in groep. Speel vervolgens het spel en kom nadien nog even terug op jullie associaties. Moeten er nog worden toegevoegd of willen ze er weglaten? De begeleider licht ook kort de knaltip ik (k)en mezelf toe en legt de link met Ter ondersteuning van dit spel kan je ook het HipHip Happy magazine gebruiken. Dit magazine kan je kopen bij In Petto. 11. WIE BEN IK? Jongeren leren elkaar beter kennen door interviews te doen en kranten te maken met verhalen over elkaar. Ze leren ook op een ludieke manier meer over hun binnen- en buitenkant. Wie ben ik - Mooi vanbinnen Complimenten geven - Complimenten aanvaarden - Jezelf zijn jaar 4-20 jongeren 60 min. Pennen, papier (A3 en A4), plakband, scharen, touwtjes, paspoorten 19

20 Start met een opwarmertje rond het thema. Schrijf zoveel namen van bekende personen op kleine papiertjes als dat er jongeren zijn. Plak ze op het voorhoofd van de jongeren zonder dat ze weten welke naam er op hun voorhoofd staat (je kunt ook namen van de jongeren zelf gebruiken). De jongeren proberen erachter te komen wie ze zijn door vragen aan de anderen te stellen. De vragen mogen alleen met ja of nee beantwoord worden, dus: ben ik een man/vrouw, ben ik ouder dan 40 jaar etc. Het is leuk om met z n allen te gaan staan en door het lokaal te lopen, zodat je gemakkelijk vragen aan elkaar kunt stellen. Interview Deel de jongeren in duo s in. Doe dit door touwtjes (1m lang) in de lengte naast elkaar te leggen en ze in het midden vast te houden (kies voor het aantal touwtjes de helft van het aantal jongeren). Ga op een stoel staan en houd de touwtjes vast. Laat de jongeren een uiteinde van een touwtje zoeken. Twee jongeren zullen nu door hetzelfde touwtje met elkaar verbonden zijn en vormen samen een tweetal. Vertel dat we elkaar gaan interviewen. Geef iedereen een A3-vel waarop het voorbeeld van de krant al getekend is (hieronder zie je een voorbeeld). Op dit vel gaan de jongeren van degene die ze interviewen een krant of tijdschrift maken. Je stelt elkaar vragen over je ID-kaart, wat je graag doet of wat je blij maakt. Je kunt ook van elkaar een kleine cartoon maken of elkaars gezicht tekenen. De jongeren zijn vrij om er eigen vragen aan toe te voegen. Geef tot slot de krant een naam waarbij het leuk is om een allittererende zin te gebruiken, bv. Marleens Magazine, Marieke s Margriet Binnen- en buitenkant Laat als leider je paspoort zien en vertel dat het voor een politieagent voldoende is om je paspoort te bekijken als hij wil weten wie je bent. Hij leest je naam, ziet je foto en dat is voor hem genoeg. Maar weet die politieagent dan werkelijk wie je bent? Weet hij bijvoorbeeld of je aardig bent of eerlijk? Of je bang bent in het donker of al een jaar verliefd bent op die ene jongen of op dat ene meisje? Nee, want dat is aan de buitenkant niet zichtbaar en staat al helemaal niet in een paspoort. Gelukkig ook maar, want niet iedereen hoeft te weten wie wij echt zijn. Leg nu op de grond de gezichten neer en vertel dat deze gezichten tonen wat er binnen in ons leeft. In ons hart en in onze gedachten. Of we blij zijn of boos, wat we denken, onze dromen. Dit kun je allemaal aan anderen laten zien, bijvoorbeeld aan je ouders of je vrienden, maar dat hoeft niet. Misschien vind je het juist wel fijn om sommige dingen aan niemand te vertellen of wil je het wel vertellen, maar durf je niet. Vraag nu het volgende aan de jongeren: Welk gezicht(en) vind je makkelijk om aan anderen te laten zien? Kun je daar een voorbeeld bij geven? Welke gezicht (en) houd je liever voor jezelf? 20