VRIENDENPRAOT Oktober 2017

Transcriptie

1 VRIENDENPRAOT Oktober 2017

2 Vrienden RTV Drenthe Vicevoorzitter: Secretaris: Roelof Koops Leggeloo PW Dwingeloo Wim Oosting Badhuisweg BV Exloo secretariaat@vriendenrtvdrenthe.nl Penningmeester Henny van der Veen /ledenadministratie: Karbeel XL Emmen henkhenny70@gmail.com Lid: Jan Bruins Moeshoekdwarsweg SP Slagharen bruins-j@outlook.com rekeningnummer: NL77RABO KvK-nummer: Website:

3 Van de viceveurzitter Zoas ie allemaole waarschijnlijk al weet is oenze veurzitter Wim Barkhuis overleden. Een gemis veur oenze verieniging maor zeker veur de familie en zien vriendin Jannie. Wij betuugt nogmaols oens mitleven. Verder in Vriendenpraot komen wej er op terogge. Umdat de statuten veurschrieft dat de veurzitter ekeuzen mut worden deur de leden in functie, zal dat gebeuren op de algemiene vergaedering. Tot zolange zal de viceveurzitter het wark van de veurzitter doen. Van de gebeurtenissen van het leste kwartaol lees ie verder in de vriendenpraot. Het neije bestuur is mit veule zin an het wark egaone. Er zal ongetwieveld wat veraanderen, zoas het adres van de penningmeester en invulling van de functies. Dus kiek goed naor de betaelwieze of meniere van anmelden veur deelneming an een aktiviteit. Ik weinse oe almaole een mooi naozomer toe en hope oe te kunnen begroeten bij het optreden van De Traan op zaotermiddag de 4e november. De beste weinsen. Groeten, Roelof Koops Lay out van dit blad: Bertran Oosting Redactie: Geesje Oosting en Wim Oosting Drukwerk: Drukkerij J&J te Havelte

4 Aanbieding Huus van de Taol De zomer is veurbij en de herfst zit der an te komen. Het is even sloeken, maar de wintertied is ok mooi mit Sint Maarten, Sinterklaos, Kerstmis, Old en Nei Toch? Het Drentse Boek, het Huus van de Taol, hef een paar jaor eleden een prachtig mooi boek uutegeven: Een Warme Winter. Van Sint Meerten tot an Valentijn. Het is een echt familieboek. Mit mooie verhalen en gedichten, heerlijke recepten, knutseltips, kienderverhalen en wetenswaardigheden over de winterfeesten. Het boek is veur een diel Drents- en veur een diel Nederlandstalig. Het boek kostte 12 euro, maor wordt nou veur de Vrienden van RTV Drenthe anebeuden veur een Vriendenpries van slechts 5 euro (Vrienden van RTV Drenthe hoeft dizze keer gien verzendkosten te betalen). Het boek is te bestellen via de website mit de kortingscode vriendenrtv. Wie niet wil bestellen via de website kan ok bellen mit het Huus van de Taol ( ). De actie löp tot 15 november.

5 Wim Barkhuis ( ) Op de dag dat de Vriendenpraot van augustus end juli van de pers rolde, had Wim Barkhuis ertoe daon. Hij overleed nao een lange periode van ziekte. Wim hef zuch samen met oes (de aandere bestuursleden) inzet veur een stark RTV Drenthe, waor beheurlijk wat aandacht möt wezen veur de Drèentse cultuur, inclusief de Drèentse taol. We zult hum herinneren as een man die je overal heurde, want praoten was ien van zien hobby s. As hij een paar uur gien mèensen um zuch hen had, gung hij ze wal opzuken, of hij belde ien op. Zien inzet en stem zult we missen. Het bestuur Annie Schreijer, die elke keer een bijdrage an dit blad levert, wil het volgende hier geern kwiet: Wim Barkhuis heb ik in alle jaoren leren kennen as een regionaal enorm betrökken landbouwbestuurder en melkveeholder. Zien inzet en zien karakter zult mist worden.

6 Nieuws van RTV Drenthe RTV Drenthe is vanaf september van start gegaan met een aantal nieuwe programma s. Met die programma s willen we een breed publiek bereiken. Mensen die geïnteresseerd zijn in sport, geschiedenis, economie, natuur, muziek of het regionale nieuws. Ze kunnen allemaal terecht bij de omroep. Drenten houden van natuur en landschap. Het programma ROEG!, dat we in samenwerking maken met Staatsbosbeheer, is een groot succes op zowel televisie als internet. Om dit succes verder uit te breiden heeft RTV Drenthe, samen met provincie Drenthe, Staatsbosbeheer, het Drentse Landschap, IVN, Natuurmonumenten, Landschapsbeheer Drenthe en de Natuur en Milieu Federatie Drenthe de krachten gebundeld en een online platform opgezet. Een online platform, wat houdt dat nu in? Een multimediale en interactieve community; een combinatie van een website, het tv-programma ROEG!, radio-items, social media, blogs en video s, events en nieuws van de boswachters. Kortom het platform is de plek waar al het nieuws uit de natuur samenkomt en informatie gedeeld wordt.

7 Nieuws van RTV Drenthe Doe mee! Heb je een mooie foto van de Drentse natuur, een bijzonder filmpje of wil je de redactie van ROEG! iets laten weten? Geef het dan door via de website Loes met de boswachters

8 Optreden De Traan Levensliederen en feestkoor Op zaterdagmiddag 4 november treedt het koor De Traan, onder leiding van Jans Polling, voor ons op bij Meursinge in Westerbork. Aanvang uur. De entreeprijs voor leden van Vrienden van RTV Drenthe is 8,00 en voor niet leden 12,00. Dat is inclusief een kopje koffie of thee. U kunt zich aanmelden door het bedrag over te maken op rekeningnummer NL77 RABO t.n.v. Vrienden Omroep Drenthe, onder vermelding van optreden De Traan Bij de ingang krijgt u een bewijs van toegang. VOL IS VOL! De Traan moet je meegemaakt hebben, al is het maar eens in je leven!

9 Twie ezels en meer Eind 1996, na een groots meezingfeest in Borger, ontstond het idee om de Traan op te richten. Na een week was de eerste repetitie op een zondagmorgen in een café in Borger. Compleet met een muzikaal leider, een pianist, drie accordeonisten, een bassist/tubaspeler en twintig enthousiaste zangers. Met groot enthousiasme werden de meest droevigste liederen gezongen. Nu is het aantal zangers uitgebreid naar dertig, waarvan de meesten ook solo zingen. Het orkest is versterkt met twee saxofonisten, gitarist, drummer en een multi instrumentalist en bestaat nu uit 10 man. Jans Polling (bekend van Pollings Passie op RTV Drenthe) is de muzikaal leider en presentator. Naast de theaters treedt De Traan twee a drie maal per maand op in zalen in het noorden van het land. De droevige liederen uit het verleden zijn vervangen door bekende songs uit de jaren 60, 70 en 80. Een optreden van de Traan is een ware happening. Een feest van herkenning, van meezingen en meebeleven. De Traan in twintig jaar, van dorpskroeg naar het theater. Van koor, naar entertainmentgroep, verrassend en meeslepend. Klaas de Vries, de voorzitter Opmerkingen van bezoekers van een optreden: Ik heb genoten, wat een wisselend programma, ik ga jullie zeker nog eens zien. Jammer dat het maar zo kort duurde. Ik heb wel enorm genoten. Wel van jullie gehoord, maar nog niet zien optreden. Zaterdagavond in Borger was ik er bij. Geweldig wat een presentatie en wat een schitterend orkest. Om jaloers op te worden. Jullie overtreffen alles wat ik tot nu toe heb gezien."

10 Vriendenfietstocht 9 september Wij waren oetneudigd um um 10 uur in Lhee, in Hotel De Börken te kommen. Het bestuur had het veur mekaar kregen dat het programma Hemmeltied vanoet De Börken kwamp. Mooi dachten wij, Johannes en Marie Venema oet Vries, kunt wij geliek kennis maken met Leonie, de neie presentator naost Harm Diekstra. Maor Leonie was der niet, ze was ziek. Lo Dijkstra vuul veur heur in, ok niks mis met. As wij oet Vries vertrekken, regent het, zwarte lochten en daorum was de dielname niet zoas het wezen mus. Nao de oetzending van Hemmeltied, gaot wij op pad. Nao 10 minuten, bij het gebouw van Astron, een stevige bui. Nao een stief kwartier schoelen, gungen we over de heide naor Ruinen. Veurbij de neie schaopskooi, het bezoekerscentrum Dwingelderveld en de mooie meulen. Hier mussen wij oetzuken hoeveul meulens der nog in Drenthe bint. Dat weet wij nou, der bint nog 36 over. In Ruinen moe w de Heerlijkheid Ruinen route volgen. Wij mussen naor de luie Tuinman, aan de weg naar Gijsselte. Nou dat is gien luie tuinman, de koffie stund klaor en je kun der ok pannenkoeken eten. Hier mussen we raoden wat veur veurwarp daor stund.

11 Agenda Het was een koehoorn, an ien kaant dicht en een kleine opening aan het dunne einde. Alles kwam langs, een boerhoorn, een ding um een zeupie veur de schaopherder in te doen en veul meer. Nee dat was het allemaol niet, vrogger weurd er buskruut in daon. Het was een kruuthoorn. Verder via knooppunten langs `t Olde Posthuis in Anholt en over het Commissaris Cramerpad, naor het informatiecentrum in Spier. Hier mussen we raoden hoeveul bonen ze in een weckfles stopt hadden. De schattingen lupen oetien van 500 tot De waorheid lag ok hier in `t midden: ongeveer bonen zaten der in. Verder langs de randen van het Dwingelderveld terug naor Lhee. Hier weur deur de vicevoorzitter Roelof Koops en de oetzetters Wim en Carla Oosting de priezen oetreikt. 1 e weur Henk Hingstman oet Westerbork, 2 e Anne Meinders oet Norg, en 3 e Geesje Hingstman ok oet Westerbork. Opnei een prachtige tocht. Volgend jaor geern mooier weer en meer dielnimmers. Johannes Venema (dielnimmer)

12 In gesprek met Ik spreek Erwin op een zaoterdagmörgen, direct nao zien invalbeurt veur Wim Boer. As die met vekaansie is, dan mag Erwin Tussen Stoet en Koffie prissenteren. Hij woont nou in Coevern, maor zien wieg stund in 1992 in Stieltjesknaol, dicht bij Coevern dus. In Daolerveen ging e naor de basisschoel en in Coevern naor de Nieuwe Veste. Daor behaalde hij zien gymnasium diploma. Erwin wol eigenlijk wel iets in de autobranche doen, autoverkoper beveurbeeld leek hum wel wat, maor toen e een dag is wezen kieken, was e hielemaol genezen. Je mus daor de hiele dag in 'het pak' lopen en der was een streng regime. Elke week waren der toetsen um te kieken hoe oj het deden. Ik was ok wal neisgierig en toen dacht ik: journalist lek me ok wal wat. Ik kun daorveur naor Zwolle, of Utrecht. Ik wus zeker da k op kamers wol en Zwolle is zo dicht bij, daj daor ok makkelijk met de trein hen kunt. Daorum weur het Utrecht, aldus Erwin. Toen hij in het daarde en veerde jaor stage mus lopen, deed e dat toch weer in Drenthe. Eerst was dat bij het Dagblad van het Noorden in Emmen en daornao bij RTV Drenthe. Ok hef e in het daarde jaor nog gedurende vief maonden een minor, of wel een studie volgd in Madrid op een particuliere universiteit. Nao zien stage bij de umroep, bleef e der daornao as freelancer warken. De woonplaots Utrecht weur toen inruild veur de stad Coevern, dicht bij zien olde stee.

13 Erwin Kikkers Ik ben hier begund met bureauredactiewark", vertelt Erwin. "Dat wark doe ik nou nog steeds, maor ben der wal meer bij gaon doen. Ik wol ok wat met de radio of tillevisie doen. Toen der in 2016 een vacature was veur Hemmeltied, heb ik solliciteerd. Ik wus haost wal dat ik het niet zul worden, want ze hadden naost Harm (Dijkstra) liever een vrouw. Toch kwam Martin van der Veen een paar dagen nao de keuze veur Leonie van der Werf bij me um te zeggen dat ze wal wat met me wilden doen op radiogebied. Wim Boer had veur het zaotermörgenprogramma Tussen Stoet en Koffie gien invaller. Ik much dat programma gaon doen as Wim der niet was. Ik weet nog goed toen ik het veur de eerste keer mus overnimmen. Ik was wal een beetie zenuwachtig. Je moet prissenteren, gasten bellen en ok nog de techniek doen.

14 In gesprek met Soms was ik al zo met het vervolg bezig, dat ik tiedens een gesprek het lèeste antwoord niet iens goed heurde. Je moet elke minuut veuroet denken. Nou giet dat beter. Bij de veurbereidings van Stoet en Koffie wordt e hulpen deur Sophie Timmer, die alle gasten regelt en al een paar vraogen op papier zet. Dat is volgens Erwin ok voldoende. Ik lees s aovends van teveuren het dreiboek van Sophie even deur en as ik in de oetzending ien vraog steld heb, komt de rest vanzölf. Ik heb dan gien papier meer neudig. Hij is ok de vaste invaller veur De Brink. As Aaldert Oosterhuis der niet is, dan mag ik de prissentatie doen, maor dat programma moej hielemaol zölf veurbereiden. Erwin warkt ok nog veur 16 uur bij het Huus van de Taol. Toen Loes van der Laan daor weggung, umdat ze bij RTV Drenthe ok het weer doen gung, hef Erwin die baan daor overnummen. Bij de umroep warkt hij nog steeds as freelancer. As de eerste en tweede prissentatoren van het weer (Loes en Leonie) der niet bent, dan mag Erwin tegenwoordig ok het weer op de tillevisie doen. Het valt me op dat e as viefentwintig jaorige zo goed Drèents kan praoten. Hij wet zölf niet goed meer hoe e dat leerd hef. Zien va en moe speekt ok Drèents en ik nim an dat e thoes gewoon zien moedertaol leerd hef. Ik kan hiel makkelijk een knop umzetten, zegt Erwin. Toen ik naor Utrecht gung, zette ik in de trein de knop um en sprak ik Nederlands. As ik weer naor hoes gung, dan drukte ik de Drèentse knop weer in.

15 Erwin Kikkers Ik heur of en toe wal ies van olders dat de kinder beter of bent as ze allent Nederlands kunt praoten. Erwin lat zien dat dat gewoon flauwekul is. Veurdiel van het kennen van beide taolen is ok nog, daj veul beter kunt zien welke fouten der vanoet de streektaol in het Nederlands terecht kunt kommen. (veurbeeld: Doe het raam eens los). De combinatie van het wark bij het Huus van de Taol en de verschillende warkzaomheden bij RTV Drenthe waardeert Erwin hiel arg. Hij vindt het prachtig en van hum mag het eerst wal zo blieven. As we klaor bent met het gesprek zeg e: Ik moet nou het tillevisieneis veur vanaovend veurbereiden. Der is gien prissentator in het weekend en daorum mag ik de teksten ok zölf inspreken. An zien gezicht kuj wal zien dat hum dit allemaol goed bevalt. Wim Oosting

16 Puzzel: spreekwoorden Hiernaost zie'j een tiekening en daorin kuj spreekwoorden herkennen. Schrief ze allemaol op en stuur ze binnen twee week naor Te winnen bint kaorten van het Gevangenismuseum en het Hunebedmuseum. Ok kriegt de winnaars een boek van het Huus van de Taol. De antwoorden van de veurige puzzel: Hondsrug Hunsow Willehardus Berend Borger Aj de goede letters op een rijgie zette, kreeg je ROLDE Meer as 20 goede inzenders waren der via en ok nog 2 via de post. De winnaars: Boudewijn Swiebel (kaorten Klompenmuseum) en Arend Hollander (kaorten Hunebedmuseum). Beiden hebt inmiddels ok nog een boek van het Huus van de Taol ontvangen.

17

18 Europa koestert cultuur Drenthe heeft een prachtige eigen kunst en cultuur, met beroemde zangers als Daniel Lohues die ook buiten Drenthe bewondering en hits oogsten. het Drents Museum, de hunebedden en de historie van paupers in Koloniën van Weldadigheid. De regionale cultuur moeten we koesteren. Sommigen beweren dat de mooie streek-eigenschappen zouden verdwijnen in de Europese samenwerking. Maar die vrees is natuurlijk onterecht. Europese samenwerking gaat vooral over politiek en economie, niet over eenwording van cultuur! Regionale verscheidenheid wordt juist gestimuleerd. Zo lanceerden wij in het Europees Parlement en EU-landen het Europees Jaar van het Cultureel Erfgoed in Een jaar lang promoten we monumenten, opgravingen, tradities, musea en veel meer zaken. De Friese hoofdstad Leeuwarden is door de EU zelfs uitgeroepen tot de Culturele Hoofdstad van Europa Dat is helemaal een stimulans voor meer kunst en cultuur uit de eigen regio. Dat zijn heus geen acties van lage ambtenaren die op een zijspoor zijn gezet en ook iets te doen moeten hebben. Europa heeft subsidiepotjes en een eigen EU-commissaris. Tot op het hoogste niveau in de EU is cultuur een speerpunt. Het was vorige maand zelfs een punt in de State of the Union in het Europees Parlement - een soort Europese troonrede. Voorzitter Jean-Claude Juncker van de Europese Commissie noemde het culturele erfgoed de waarde van Europa. Cultuur geeft de inwoners geborgenheid, het is een anker voor de historie en identiteit.

19 Ja ja, oftewel nee Prachtig om dat in de Europese troonrede te horen te midden van alle belangrijke beleidsplannen zoals voor energie, veiligheid, kapitaal, banken en digitale unie. Uiteraard is het goed dat de EU werkt aan handelsakkoorden met Japan, Mexico, Australië en meer: elke miljard euro extra uitvoer zorgt voor banen op ons continent. Prima dat de EU autofabrieken dwingt tot schonere motoren. Goed dat de EU landen als Italië helpt met de migranten in hun erbarmelijke omstandigheden. Maar voor de gewone mensen is ook de eigen identiteit van belang. Want of iemand gelukkig is, hangt mede af van de band met de buurt, de cultuur en de eigenheid van de regio of groep. Terecht dus dat Europa dat wil koesteren. Maar de regio moet wel in zichzelf geloven. De streek moet zijn eigen historie en cultuur op een podium durven zetten. Gelukkig doet RTV Drenthe dat al, met vele onderwerpen. Zo is het mooi om te zien hoe cabaretier Bart Chabot onlangs een Drentse schaapherder bezocht. Een mooie aanleiding om even de camera te richten op een stukje Drentse cultuur! We hoeven niet allemaal een gemiddelde te worden van de identiteiten in alle 28 EU-landen. Zo n smeltkroes is nergens voor nodig, Amerikanen zijn ook niet overal hetzelfde: ze zijn juist trots op hun eigen staat, streek en stad. In onze Europese Unie moet dat ook zo blijven, het is goed dat de EU dat beseft en waardeert. Lapland blijft Lapland, Beieren blijft Beieren. En Drenthe moet gewoon Drenthe blijven. Annie Schreijer-Pierik CDA-Europarlementslid en Ambassadeur van het Nedersaksisch

20 Meertaoligheid tegen dementie Meertaoligheid helpt tegen dementie Old-hoogleraar Nederlandse taalkunde, de heer Piet Paardekooper ( ), hef al ies zegd, dat der gien enkel verschil is tussen een taol en een dialect. Het klassieke Grieks is niks beter as welk dialect dan ok, zeg e. As der dus proot wordt over veurdielen van meertaoligheid, dan kunt die meerdere taolen gerust streektaolen of dialecten weden. Dat meertaoligheid veur kinder gunstige effecten hebben kan, is zo staodigies an wal algemien bekend en accepteerd. Maor veur de wat oldere mèens is tweitaoligheid net zo goed slim veurdielig. Je kunt er maor liefst veer tot vief jaor kwaliteit van leven met winnen.

21 Meertaoligheid tegen dementie Canadese neurlogen hebt underzuuk daon bij 211 patiënten met Alzheimer, de belangriekste vörm van dementie. De helft van dizze groep was ientaolig; de aandere helft preut twei of meer taolen. De oetkomsten waren prachtig veur meertaoligen. Geheugenklachten van ientaoligen weurden deur de familie gemiddeld al opmarkt as ze 73 jaor old waren. Bij meertaoligen kreeg de umgeving pas wat in de gaten as ze al 78 waren. Ientaligen gungen gemiddeld op heur 77e veur t eerst met de klachten naor de dokter. Tweitaoligen deden dat pas op heur 81e. Gemiddeld veer tot vief jaor pure winst dus! Dit Canadese underzuuk is feilijk niet meer as een bevestiging van wat al bekend was. Actieve tweitaoligen bouwt in heur harsens een soort van reservecapaciteit op. As de harsenfuncties wat minder wordt - en dat gebeurt nou ienmaol bij het older worden - kan die reserve eerst anspreuken worden en de rek in het brein vangt zo de eerste klappen op. De underzukende neurologen nuumt dit oetstel indrukwekkend. Gien enkele medicien kreg dat veur mekaar. Allèn het effect van een slim gezonde leefstijl hef hetzölfde risseltaot. Hoe dan ok: Drents én Nederlands proters - en alle aandere tweitaoligen vanzölf ok - ik fillesteer jullie. Moej wal Drents én Nederlands proten blieven vanzölf. En aj dat nog niet doet: je bint nooit te old um der wat an te doen! Jan Germs Directeur van t Huus van de Taol

22 Ledenpas Alle leden van de Vrienden van RTV Drenthe krijgen bij de volgende bedrijven korting. Altijd en alleen maar op vertoon van de ledenpas. (Let op: soms krijgt alleen de pashouder korting en soms geldt de korting voor meerdere personen). Kabouterland Zuiderhoofdstraat 11, 7875 BW Exloo Normaal 7,50 euro; met pas 1 euro p.p. korting voor maximaal 4 personen. Wonderwereld Ruiten A Kanaal Noord 1, 9561 TE Ter Apel Normaal 7,50 euro; met pas 1 euro p.p. korting voor maximaal 4 personen Internationaal Klompenmuseum Wolfhorn 1a, 9761 BA Eelde 1 euro korting p.p. (maximaal 2 personen) Openluchtmuseum Ellert en Brammert Tramstraat 73, 7848 BJ Schoonoord 1 euro korting p.p. (maximaal 2 personen) Gevangenismuseum Oude Gracht 1, 9341 AA Veenhuizen 1 euro korting p.p. met een maximum van 2 personen per pas

23 Ledenpas Hunebedcentrum Bronnigerstraat 12, 9531 TG Borger Normaal: 9.50 euro (volwassenen) en 5,25 euro (kinderen) Met korting: 7,50 euro (volwassenen) en 3,40 euro (kinderen) Kinderen moeten bij iemand zijn die een pas heeft. Tuincentrum Jan Voortman Oranje 7, 9416 TA Oranje 10% korting op aankopen en 10% korting op voetbalgolf Molenmuseum De Wachter Havenstraat 36, 9471 AM Zuidlaren 1 euro korting voor volwassenen op vertoon van de pas Drouwenerzand Attractiepark Gasselterstraat 7, 9533 PC Drouwen 1 euro korting (maximaal 4 personen per pas) Niet in combinatie met andere kortingen Beelden in Gees Schaapveensweg 16, 7863 TE Gees 2 euro korting voor 2 personen per pas.

24