natuur-, cultuur en sportactiviteiten

Transcriptie

1 vanaf september 2009 natuur-, cultuur en sportactiviteiten in de provinciedomeinen De Gavers, De Palingbeek, Bulskampveld, PN Zwin

2 Aanbod Natuur - sport - cultuur vanaf september 2009 Provinciedomeinen Bulskampveld, Beernem De Gavers, Harelbeke - Deerlijk De Palingbeek, Ieper - Zillebeke Proviciaal Natuurpark Zwin, Knokke-Heist

3 Inhoud Voorwoord 5 In welke domeinen 6 Programma 7 hoe de programmawijzer gebruiken? 7 schematisch: 8 aanbod natuur- en cultuuractiviteiten 8 aanbod sportactiviteiten 12 Beschrijving van de modules 14 aanbod natuur- en cultuuractiviteiten: modules aanbod sportactiviteiten 41 * watersport: modules * avonturensport: modules Praktische informatie 50 stappenplan voor inschrijving voor activiteiten 50 annulering 50 verloop van de (halve) dag 51 verzekering 51 praktische tips 51 periode 52 reglementering 52 afspraken 52 2

4 Vrij aanbod 54 bezienswaardigheden 54 cafetaria en speelplein 56 duiken 58 evenementen 58 fietsen 58 gezinsrugzakjes 58 kajakverhuur 60 kijkhut vogels 60 lenen veldwerkmaterialen 60 lokalen 60 oriëntatieloop 62 paardrijden 62 surfen 62 vissen 62 wandelen 62 zeilen 64 zwemmen 64 Openingsuren 66 Nuttige namen en adressen 67 provinciedomein Bulskampveld 67 provinciedomein De Gavers 68 provinciedomein De Palingbeek 70 provinciaal Natuurpark Zwin 71 Colofon 72 3

5

6 Voorwoord Voor u ligt de nieuwe brochure met de mogelijkheden voor sport-, natuuren cultuuractiviteiten in de provinciedomeinen Bulskampveld, De Gavers, Palingbeek en het Provinciaal Natuurpark Zwin. De provinciedienst natuur- en milieueducatie (NME) werkte, samen met de steunpunten NME en de verschillende partners in de domeinen, een modulair programma uit voor het kleuter- en lager onderwijs. Er is eveneens een beperkt aanbod voor het secundair onderwijs en verenigingen. In het provinciedomein De Gavers biedt de vijver van 65 ha heel wat mogelijkheden voor watersporten. In dit domein is dan ook een heel uitgebreid sportaanbod beschikbaar. Naast natuur en sport komen ook andere disciplines aan bod zoals Wereldoorlog I en het verzorgen van dieren in de Palingbeek of kennismaken met een opvangcentrum voor vogels en wilde dieren in het Bulskampveld. U merkt het: er zijn heel wat mogelijkheden! U kunt aan de hand van de programmawijzer kiezen uit een gevarieerd aanbod en een (dagvullend) programma samenstellen op maat gesneden voor uw klas of vereniging. Heel wat modules kunt u zelf begeleiden, voor de meeste activiteiten zijn deskundige gidsen beschikbaar, sommige activiteiten kunnen enkel onder begeleiding van een gids. Naast het aanbod van activiteiten bestaat in deze centra ook de mogelijkheid om veldwerkmaterialen te lenen. Die kunt u gebruiken voor alle natuuractiviteiten op of in de omgeving van de school of elders. In elk centrum zijn diverse leslokalen ter beschikking waar u bij eventueel slecht weer een binnenactiviteit kunt organiseren. Wij wensen u veel mooie belevingsmomenten toe in de provinciedomeinen! Dirk De fauw gedeputeerde voor natuur, milieu en landschappen Marleen Titeca gedeputeerde voor sport 5

7 DUNKERQUE CALAIS In welke domeinen? N E D E R L A N D N O O R D Z E E O O S T - V L A A N D E R E N GENT-BRUSSEL GENT-ANTWERPEN F R A N K R I J K LILLE-PARIS TOURNAI H E N E G O U W E N PN Zwin Provinciaal Natuurpark Zwin Graaf Léon Lippensdreef Knokke-Heist T E info@zwin.be Lily Brys Lippensgoed-Bulskampveld Bezoekerscentrum Bulskampveld Bulskampveld Beernem T E bulskampveld@west-vlaanderen.be 6 De Palingbeek Bezoekerscentrum De Palingbeek Vaartstraat Ieper-Zillebeke T E bc.palingbeek@west-vlaanderen.be foto Westtoer De Gavers Provinciedomein De Gavers Eikenstraat Harelbeke T E gavers@west-vlaanderen.be

8 Programma Hoe de programmawijzer gebruiken? In de tabellen op de volgende pagina s worden alle modules gerangschikt per graad, zodat je als leerkracht gemakkelijk een dag- of halve dagprogramma kunt samenstellen. Vervolgens vind je per module een korte beschrijving: wat kun je verwachten, hoe lang duurt de activiteit, wanneer kan het, waar kan het, hoeveel kost het, kan je zelf begeleiden of kan de module enkel mits begeleiding van een domeingids. De duurtijd is indicatief voor een begeleiding. Als je zelf begeleidt kun je de tijd uiteraard aanpassen. Tip Ook in de andere provinciedomeinen is het mogelijk een educatieve activiteit te organiseren. Het aanbod is er eerder beperkt, maar zeker bespreekbaar. Contactadressen voor Bergelen (Gullegem), De Baliekouter (Wakken), Het Sterrebos (Rumbeke), t Veld (Ardooie) en Wallemote-Wolvenhof (Izegem): Johan Vandenberghe, Doorniksesteenweg 218, 8500 Kortrijk T E johan.vandenberghe@west-vlaanderen.be voor d Aertrycke (Torhout), Tillegembos (Sint-Michiels) en t Fort van Beieren (Koolkerke): Bezoekerscentrum Bulskampveld, Bulskampveld 9, 8730 Beernem T E bulskampveld@west-vlaanderen.be voor de Gasthuisbossen (Ieper) en de Kemmelberg (Heuvelland): Ann Vansteenhuyse, RLWH, Vaartstraat 7, 8902 Ieper (Zillebeke) T E ann.vansteenhuyse@rlwh.be voor Raversijde (Oostende) en het Zeebos (Blankenberge): Leo Declerq, Koning Leopold III-laan 41, 8200 Brugge T E leo.declercq@west-vlaanderen.be 7

9 Natuur - en cultuuraanbod MODULE WANNEER WAAR januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december Bulskampveld Gavers Palingbeek Zwin 1. Kriebel en Wiebel (NIEUW) A M J S O N x 2. Beestig natuurpad A M J S O N x x 3. Kabouterpad J F M A M J S O N D x x x 4. Vossenstreken J F M A M J S O N D x 5. Daar is de lente, daar is de zon (NIEUW) M A M x 6. Op een grote paddenstoel S O N x x 7. Wat loeit daar in het bos J F M A M J S O N D x 8. Beleef het landschap met Piep de Bosmuis (NIEUW) J F M A M J S O N D x 9. Kennismaking met het VOC J F M A M J J A S O N D x 10. Op stap met Boris de bostrol Spelen met Boris S O x 11. Lentekriebels M A M x 12. Heksen zeeklas A M J S x 13. Wiet J F M A M J S O N D x 14. Heksenschoonheidssalon (NIEUW) A M J S x 15. Ornithologen in spe J F M A M J S O N D x 16. Biobelletax J F M A M J S O N D x 17. Op stap met Boris de bostrol de schatkist van Boris S O x 18. Herbos jezelf S O x x 19. Composteren kun je leren (NIEUW) A M J S O x 20. Op stap met de boskoffer J F M A M J S O N D x x x 21. Actief met de natuurgids J F M A M J S O N D x 22. Op zoek naar kikkers en salamanders M A M x 23. Een reis door de ruimte J F M A M J J A S O N D x 24. Milieuboerderij J F M A M J S O N D x 25. Moord in de poel A M J S O x x x 8

10 DUUR VOOR WIE PAGINA Basisonderwijs Secundaironderwijs Verenigingen Gezinnen kleuter 1 ste graad l.o. 2 de graad l.o. 3 de graad l.o. 1ste graad s.o. 2 de graad s.o. 3 de graad s.o. ½ dag x 14 ½ dag x 14 1 ½ uur x x1 15 ½ dag x x 15 2 uur x x uur x x 16 2 uur x x 17 2 uur x 18 2 uur x x x x x x x x 18 ½ dag x 19 ½ dag x 19 ½ dag x x 20 2 uur x x 20 ½ dag x x 21 2 uur x x x 21 2 uur x x x 22 ½ dag x 22 ½ dag x x x 23 2 uur x x 23 2 uur x x x 24 2 uur x x x 24 2 uur x x 25 variabel x x x x x x x 25 ½ dag x x x x 26 ½ dag x x x 27 9

11 MODULE J F M A M J J A S O N D B G P Z 26. Landschap J F M A M J S O N D x x 27. Weer of geen weer J F M A M J S O N D x x x 28. Klieder, kledder, klater, kletsnat van water M J S O x x x 29. Kennismaking met kruiden A M J S O x 30. Koken met kruiden M A M J x 31. Op stap met de domeinwachter J F M A M J S O N D x x x 32. Paspoort van een boom J F M A M J S O N D x x x 33. Kriebelbeestjes A M J S O x x x 34. Nesten en nestkastjes J F M A M J S O N D x 35. Nestkastjes maken J F M A M J S O N D x X Op stap met Boris de bostrol de seizoenen volgens Boris S O x 37. Vlerk de vleermuis achterna J F M A M J S O N D x 38. Kennismaking met het psychiatrisch centrum St.-Amandus J F M A M J S O N D x 39. Dieren onder dak : tentoonstelling of arrangement J F M A M J S O N D x 40. Veldlabo J F M A M J S O N D x 41. Oriëntatieparcours met natuuropdrachten J F M A M J J A S O N D x 42. Bosbiotoop A M J S O N x x 43. De wagenmakerij: een wereld op wielen (NIEUW) J F M A M J S O N D x 44. Op verkenning langs de Bornebeek (NIEUW) A M J S O x 45. Kruid en zo (NIEUW) A M J S O x 46. Chemisch en biologisch wateronderzoek M J S O x x 47. Plantaardig verven atelier vilten J F M A M J S O N D x 54. Oriëntatieloop J F M A M J S O N D x x x 1 enkel voor 1ste leerjaar 2 voor Bezoekerscentrum Palingbeek: zie punt 24: Milieuboerderij 10

12 kleuter 1ste g. l.o. 2de g. l.o. 3de g. l.o. 1ste g. s.o. 2de g. s.o. 3de g. s.o. VERENIGING -GEZIN PAGINA 2 uur x x x 28 1 uur x x 28 2 uur x x 29 2 uur x x 29 2 uur x x x 30 2 uur x x x x x x 30 1 uur x x 31 1 uur x x 31 2 uur x x 32 2 uur x x 32 ½ dag x 33 2 uur x 34 2 uur x 34 2 uur tot hele dag x x 35 2 uur x uur x x x x 36 2 uur x 37 2 uur x 37 2 uur x x 38 2 uur x x 38 ½ dag x 39 ½ dag x x x x x x 40 Zie punt 58 onder sportaanbod 11

13 Sportaanbod (enkel in provinciedomein De Gavers) PAKKET DUUR DOELGROEP Basisonderwijs halve dag hele dag 3de kleuter 1ste graad 2de graad 3de graad Watersport 48. Kajakinitiatie X X X 49. Kajakinitiatie X X X X 50. Open Water Rescue Day X X X 51. Initiatie Windsurfen X X 52. Initiatie Zeilen X X X 53. Watersportklassen X X X Avonturensport 54. Avonturensport X X X X X 55. Avontuur en paintball (NIEUW) X 56. Special Adventure X X X X 57. De Gavers Challenge (NIEUW) X X X 58. Oriëntatieloop 1 X X X 59. Mountainbike 1 X X X 60. Mountainbike X X X 61. Teambuilding X X X X X 1 ook in provinciedomein De Palingbeek en Bulskampveld 12

14 1ste graad DOELGROEP DEELNEMER AANBIEDER PAGINA Secundair 2de graad 3de graad Verenigingen Min. Max. X X X X Oenanthe 41 X X X X The Outsider 41 X X X X Vlaamse Reddingscentrale 42 X X X Oenanthe 42 X X Oenanthe 43 X X X X Oenanthe 43 X X X X Oenanthe 44 X X X X Oenanthe The Outsider 45 X X X X Oenanthe 46 X X Stichting Vlaamse Schoolsport 47 X X X X The Outsider 48 X X X X Oenanthe 48 X X X X Oenanthe 49 13

15 Aanbod natuur- en cultuuractiviteiten 01 Kriebel en Wiebel Nieuw Kriebel is een bijtje dat kriebelt wanneer het over je heen loopt. Wiebel is een zonnebloem die wiebelt in de wind. De kleuters maken kennis met deze twee dikke vrienden. De bij vraagt of de kinderen haar willen helpen. In kleine groepjes - van maximum zes kleuters per groep - gaan ze op stap in het parkgebied van het Bulskampveld. Tijdens de opdrachten ontdekken de kleuters op een speelse wijze de basiselementen van de natuur. Het zijn elementen die ze later in de eigen tuin en leefomgeving verder kunnen verkennen. Met eenvoudige hulpmiddelen zoals een emmer en een lepel worden tijdens het uitvoeren van de veldwerkopdrachten zowel kleinmotorische als groot-motorische vaardigheden aangescherpt. De opeenvolgende doe-opdrachtjes brengen afwisseling in het geheel. Begeleiding Concept 1ste kleuter en 2de kleuter (tot begin 2de trimester) halve dag koek eten en plaspauze inbegrepen april tot half november Bezoekerscentrum Bulskampveld max. 24 leerlingen enkel met domeingids: 40 euro 1 begeleider voorzien per 6 kinderen (de Bulskampveldgids begeleidt zelf ook 1 groepje). Deze begeleiders helpen de kleuters bij de uitvoering van de opdrachten en moeten niet noodzakelijk over enige natuurkennis beschikken. NME-centrum De Kaaihoeve 02 Beestig natuurpad Kleuters gaan op speurtocht in de tuin of in het bos. Aan de hand van leuke spel- en doe-opdrachten ontdekken zij de kenmerken en de leefwereld van ondermeer de mol, de egel, het konijn, het lieveheersbeestje, de kikker, de spin, de slak en de regenworm. 14 Concept 2de en 3de kleuter halve dag april tot half november Bezoekerscentrum de Palingbeek en Bulskampveld max. 25 leerlingen * 40 euro * gratis als de leerkracht zelf begeleidt (mits het volgen van de module) * steeds materiaal reserveren NME-centrum De Helix in Grimminge

16 03 Kabouterpad In een caddie zitten 5 kaboutermannetjes en 5 kaboutervrouwtjes, een set van 43 opdrachtkaarten en alle materialen die nodig zijn om de opdrachten uit te voeren. De gekozen opdrachtjes worden op de kabouterfiguurtjes bevestigd. De kabouters zet je uit langs een korte route. De kinderen speuren naar de kabouterfiguurtjes en ontdekken zo telkens een nieuwe opdracht die ze kunnen uitvoeren. In de koffer zitten opdrachten voor elke periode van het jaar. kleuters en 1ste leerjaar 1 ½ uur elke schooldag Bezoekerscentra Bulskampveld, De Gavers en De Palingbeek max. 25 leerlingen * 40 euro - gratis als de leerkracht zelf het pad uitzet en begeleidt * in De Palingbeek en Bulskampveld steeds zonder gids * steeds materiaal reserveren 04 Vossenstreken In een sfeervol verhaal volgen de kinderen het kleine vosje Freddy. Daarna gaan ze creatief aan het werk om zich te vermommen als vosjes. In een afgebakend stuk speelbos gaat de groep op zoek naar het voedsel en de gevaren voor de vos. Naast de vos wordt een hele resem van bosbewoners aangebracht. Zo ontdekken de kinderen een eenvoudige voedselkringloop waar de vos deel van uitmaakt. 2de en 3de kleuter en 1ste graad l.o. halve dag koek eten en plaspauze inbegrepen het hele jaar Bezoekerscentrum Bulskampveld max. 24 leerlingen * 40 euro voor begeleiding en gebruik materiaal 15

17 05 Daar is de lente, daar is de zon Nieuw Lenteactiviteit waarbij de kinderen met Roestje de eekhoorn op stap gaan. De natuur ontwaakt. Roestje nodigt de kinderen uit om mee te zoeken naar al zijn dierenvriendjes in het bos. Met eenvoudige veldwerkmaterialen, spelletjes en verhalen onderzoeken en ontdekken de leerlingen de natuur in de lente. 2de en 3de kleuter en 1ste leerjaar 2 uur - koek eten en plaspauze inbegrepen maart tot en met mei Bezoekerscentrum Bulskampveld max. 25 leerlingen enkel met gids: 40 euro 06 Op een grote paddenstoel Op een grote paddenstoel, rood met witte stippen, zat kabouter Pinnemuts. Iedereen kent dit kinderdeuntje! Zo begint een heuse zoektocht van de kabouter, samen met de kinderen, naar een nieuwe paddenstoel: één met een mooie kleur en of lekkere geur, één om op te zitten en op te wippen. Onderweg ontmoeten ze allerlei bosbewoners die hen wegwijs maken in de wondere wereld der zwammen. Prachtig geïllustreerd verhaal met leerrijke opdrachten. De kinderen gaan op zoek in de natuur. Concept 3de kleuter en 1ste graad l.o. 2 uur september, oktober en 1ste helft november Bezoekerscentrum De Palingbeek en Bulskampveld max. 25 leerlingen * 40 euro * gratis als de leerkracht zelf begeleidt (mits het volgen van de module) * steeds materiaal reserveren NME-centrum De Helix, Grimminge met ondersteuning van de Week van het bos

18 07 Wat loeit daar in het bos? Een boerderij in het bos. Zie ik het goed? Ja zeker, maar ga nog even dichterbij. Op de boerderij van boer Jan en boerin Sabine wonen koeien en neerhofdieren (pluimvee, ganzen, eenden, konijnen ). Je kan er kennis maken met alle bewoners van de hoeve. Zoek mee naar de tien verschillen tussen de mooiste melkkoe en de grootste kip! Weet je eigenlijk hoeveel eieren een kip per week kan leggen? Of wat koeien zoal eten? Hier kom je het allemaal te weten Verzorg je graag dieren? Help gerust een handje mee bij het voederen en verzorgen van de koeien en andere dieren. Op deze boerderij worden niet alleen koeien gemolken. Hun verse melk wordt ook verwerkt in allerlei lekkers. Hoe dit gemaakt wordt en wat er zoal te smullen valt, ontdek je met je eigen ogen en mond. 2de (vanaf 2de trimester) en 3de kleuter en 1ste graad l.o.; ook geschikt voor bijzonder onderwijs 2 uur september juni, enkel op maandag, woensdag en donderdag. Bezoekerscentrum Bulskampveld max. 25 leerlingen enkel met gids: 40 euro + 1 euro p.p. voor ijsje of rijstpap en materiaal 08 Beleef het landschap met Piep de Bosmuis Nieuw Piep de Bosmuis nodigt de kinderen uit voor een verkennende tocht in het domein. Piep ziet en hoort allerlei dingen waar wij nooit op letten. De kinderen van de 1ste graad gaan, net als de bosmuis, met al hun zintuigen aan de slag om het Bulskampveld op een andere manier te ontdekken. 17

19 Hierbij leren ze gericht waarnemen. Kijken naar vormen en kleuren, voelen en zoeken, ruiken en horen zijn de basiselementen waarrond gewerkt wordt. Al spelend leren ze zich oriënteren en maken ze kennis met diverse landschapselementen. De activiteit in het domein kan de aanzet zijn om in je eigen schoolomgeving verder aan de slag te gaan. 1ste graad l.o. 1½ tot 2 uur het hele jaar Bezoekerscentrum Bulskampveld max. 25 leerlingen enkel met gids: 40 euro 09 Kennismaking met het Opvangcentrum voor vogels en wilde dieren (VOC) Onder begeleiding bezoek je het Opvangcentrum voor Vogels en Wilde Dieren. In het dierenartslokaal krijg je uitleg over oorzaken van ziekten en verwondingen bij de dieren en hun verzorging. Je wandelt langs de eerste opvang, de familiekooien en de vliegkooi. Zo krijg je een overzicht van de revalidatieperiode. Je eindigt in de muizenkwekerij, waar het voedsel voor uilen en andere roofvogels wordt gekweekt. Tenslotte krijgen de leerlingen de kans om via een uitgebouwd opdrachtencircuit hun kennis te testen. kleuters tot 3de graad s.o. - verenigingen 2 uur heel het jaar Bezoekerscentrum Bulskampveld, VOC max. 25 leerlingen * scholen: 2 euro p.p. (inclusief werkmap voor nabespreking) * verenigingen: 20 euro tot 12 personen, 30 euro tot 25 personen (incl. tijdschrift Mens en Vogel) * enkel onder begeleiding 18

20 10 Op stap met Boris de bostrol - Spelen met Boris De kinderen gaan op stap met Boris, een echte bostrol uit Noorwegen! (een handpop). Ze krijgen meteen het verhaal te horen over hoe Boris hier terecht gekomen is en wat hij hier komt doen. Na het zingen van het herfstlied worden de kinderen voortdurend geprikkeld om op een speelse, muzische manier het herfstbos actief te ontdekken met alle zintuigen! - Door het maken een boomschilderij ontdekken ze zelf de kenmerken van een bos en van de herfst. - Een herfstgedicht leert hen ook weer andere elementen kennen van dit seizoen. - We beelden samen de groei van een vruchtje tot boom uit en ontdekken al gauw dat bij elke soort boom een andere vrucht hoort. - Gewapend met schopjes en potloepjes zoeken de kinderen naar kriebelbeestjes - Er worden enkele dierenraadseltjes opgelost. - Het memoryspel koppelt het juiste blad aan de juiste vrucht van enkele courante bomen. - Tussendoor kunnen de kinderen zich ook nog uitleven tijdens een bosspelletje. 1ste graad l.o. ½ dag september - oktober Bezoekerscentrum de Palingbeek max. 25 leerlingen enkel met gids: 40 euro 11 Lentekriebels De winterkoningin is op zoek naar lentekriebels maar kan ze niet vinden. Ze vraagt aan de prinsen en prinsessen om haar te helpen. We zoeken in het bos naar bloemen en bijtjes, nesten en verliefde paartjes. We bouwen zelf een nest en genieten van de geborgenheid bij elkaar. Zo wordt de winterkoningin een lentefee en worden de kinderen lenteprinsen en -prinsessen. 19

21 1ste graad l.o. ½ dag maart tot en met mei Bezoekerscentrum de Palingbeek max. 25 leerlingen 40 euro 12 Heksen zeeklas Een spannend verhaal over koningskinderen en heksenbezems, daarna een kruidenwandeling in het park om ingrediënten te verzamelen. En dan aan de kookpot brandnetelsoep en lekkere heksenprotten bereiden. Smullend van al dat lekkers luister je naar een afsluitend heksenverhaal 1ste en 2de graad l.o. ½ dag van april t.e.m. september Provinciaal Natuurpark Zwin max. 20 leerlingen 40 euro (gids) + 1,6 euro p.p. (materiaal) + 2,7 euro p.p. toegangsprijs (voor hele dag) 13 Wiet Het is een gezellige boel in het nest van Wiet. We knutselen zelf onze snavel in mekaar en gaan daarmee op stap. Wat kan ik daar nu allemaal mee verorberen? 1ste en 2de graad l.o. 2 uur heel het jaar Provinciaal Natuurpark Zwin max. 20 leerlingen 40 euro (gids) + 2,7 euro p.p. toegangsprijs (voor hele dag) 20

22 14 Heksenschoonheidssalon Nieuw Heks Leonora neemt jullie mee op sleeptouw doorheen het Zwin. Op weg naar een heksenvergadering houdt ze even halt om een groep gestrande kinderen in het Zwin te helpen. Ze leert hen dat heksen specialisten zijn in het maken van zalfjes, drankjes en zeepjes met geneeskrachtige kruiden die je vindt in het Zwin. Na een spannend verhaal gaan jullie samen met Leonora op zoek naar deze kruiden in het Vogelpark. Hiermee gaan jullie in het heksenschoonheidssalon enkele schoonheidsproducten leren maken zoals een heerlijke zeep, shampoo, zalf of handencrème, Dit alles met de speciale Zwinkruiden natuurlijk. Tussenin kun je ook nog proeven van een zelfgemaakte Zwinthee. 1ste en 2de graad l.o. halve dag van april t.e.m. september Provinciaal Natuurpark Zwin optie 1: max. 14 leerlingen optie 2: max. 28 leerlingen optie 1 : enkel met gids: 40 euro + 2,7 euro p.p. toegangsprijs (voor hele dag) + 10 euro materiaal optie 2: de klas wordt in 2 groepen gesplitst en de groepen wisselen af (wandeling en producten maken) - enkel met gidsen: 80 euro + 2,7 euro p.p. toegangsprijs (voor hele dag) + 20 euro materiaal 15 Ornithologen in spe Leren kijken naar en op naam brengen van vogels onder begeleiding van een gids. Tijdens een wandeling door het park en het reservaat leer je een verrekijker en een vogelgids gebruiken. Zo bekijk je onze gevleugelde vrienden van dichterbij en kun je opzoeken welk beest je voor de lens hebt. 21

23 1ste tot 3de graad l.o. 2 uur heel het jaar Provinciaal Natuurpark Zwin max. 20 leerlingen 40 euro (gids) + 2,7 euro p.p. toegangsprijs (voor hele dag) 16 De biobelletax De biobelletax is een gocart waarvan de achterbank vervangen is door een grote koffer met verschillende laden en kastjes. Daarin zitten schedels, veren, eieren van vogels en allerlei andere vondsten en aanspoelsels uit het park en het natuurgebied. Onder begeleiding worden deze vondsten onderzocht en toegelicht. 1ste tot 3de graad l.o. 2 uur heel het jaar Provinciaal Natuurpark Zwin max. 20 leerlingen 40 euro (gids) + 2,7 euro p.p. toegangsprijs (voor hele dag) 17 Op stap met Boris de bostrol - De schatkist van Boris Het bos schenkt ons heel wat producten. Sommige vinden we heel gemakkelijk, andere moeten door ons gemaakt worden. De kinderen worden bosspeurders. Aan de hand van hints vinden ze de juiste bomen, doen ze een opdracht en kunnen zo de sleutels verdelen. Hebben ze nu wel de sleutel die de schatkist van Boris opent? 22 2de graad l.o. ½ dag september - oktober Bezoekerscentrum de Palingbeek max. 25 leerlingen * 40 euro * gratis als de leerkracht zelf begeleidt (mits het volgen van de module) * steeds materiaal reserveren

24 18 Herbos jezelf! Bij herbos jezelf nodigen we de kinderen en de leerkracht uit om zich geestelijk en lichamelijk te herbossen. Hoe kan het bos ons hierbij helpen? Het bos nodigt ons uit om te bewegen; om de bosgroet te doen; om expressief te ontdekken welke stoffen uit bladeren, bloemen en schors goed zijn voor ons; om zijn bomen te leren kennen; om schuilplaatsen te zoeken voor de dieren die ook hun heil moeten vinden tussen zijn takken en bladeren; om een kunstwerk te maken en zo te herbossen. Is het bos zelf ook wel gezond? Moet het bos herbronnen? We keren als herboren terug naar de klas. 1ste tot 3de graad l.o. ½ dag september - oktober Bezoekerscentrum de Palingbeek en Bulskampveld max. 25 leerlingen enkel met gids: 40 euro 19 Composteren kun je leren Nieuw Op een speelse manier leren de kinderen van alles over het composteringsproces. Wat is composteerbaar, is verwerkbaar door kippen of is een andere soort afval? Wat gebeurt er tijdens de compostering? De voedselkringloop in het composteringsproces. De kinderen worden uitgedaagd om zelf een ideale teelgrond samen te stellen op basis van compost. Wat leeft in het compostvat? Deze module is een aanvulling op het composteren in school of kan een aanzet zijn om op school te starten met composteren. Aansluitend bij de module kan de compostkoffer gratis ontleend worden voor gebruik in de eigen school. 23

25 2de en 3de graad l.o. 2 uur april tot en met oktober Bezoekerscentrum Bulskampveld max. 25 leerlingen enkel met gids: 40 euro 20 Op stap met de Boskoffer De Boskoffer bevat tal van veldwerkmaterialen en opdrachten om met je leerlingen op stap te gaan in het bos. Via de opdrachten, gebundeld per graad, kunnen de leerlingen op een leuke manier het bos in al zijn facetten ontdekken en beleven. Ze krijgen de kans om zelf te onderzoeken en te experimenteren. Het opdrachtenpakket in de brochure is hoofdzakelijk gericht op herfst en winter. Met de materialen uit de koffer kan het hele jaar door gewerkt worden. 1ste tot 3de graad l.o. 2 uur elke schooldag Bezoekerscentra Bulskampveld, De Gavers en De Palingbeek max. 25 leerlingen * 40 euro - gratis als de leerkracht zelf begeleidt * in domein De Palingbeek steeds zonder gids * steeds materiaal reserveren 21 Actief met de natuurgids De natuurgids begeleidt de klas doorheen het bos en laat hen op een andere manier naar de natuur kijken. De leerlingen onderzoeken en ontdekken zelf een aantal bijzondere plekjes in het bos. Misschien zien we plotseling een eekhoorn langs de boomstammen rennen of kruisen we het 24

26 pad van een kikker. Deze doe-wandeling is elk seizoen weer anders, want er wordt zeer sterk ingespeeld op wat die periode voor speciaals te bieden heeft. Er is een aangepast aanbod voor elke graad. 1ste tot 3de graad l.o. 2 uur elke schooldag het hele jaar Bezoekerscentrum Bulskampveld max. 25 leerlingen enkel met gids: 40 euro 22 Op zoek naar kikkers en salamanders: wie voelt al nattigheid? Nattigheid, daar houden kikkers, padden en salamanders van. We zoeken ze in plasjes, poelen, beekjes. Met netten en fuiken vangen we ze even weg uit hun geliefde plekjes en bekijken ze van alle kanten. Maar eerst handen nat maken! En zorgen dat onze voeten droog blijven. Laarsjes aan dus! 2de tot 3de graad l.o. 2 uur 15 maart tot 15 mei Bulskampveld - parking Aanwijs langs de Reigerlostraat in Beernem max. 25 leerlingen enkel met gids: 40 euro 23 Een reis door de ruimte Het AstroLAB IRIS biedt een waaier van mogelijkheden aan voor jong en oud. De infrastructuur bestaat maar liefst uit twee sterrenwachten met tal van telescopen, waaronder een grote spiegeltelescoop en een computergestuurde lenzentelescoop, waarmee vooral de Zon waargenomen wordt in de observatiekoepel. Aanpalend aan de observatoria liggen een projectiezaal voor multimediavoorstellingen, een bibliotheek met beschikbare 25

27 computers en een optisch atelier. De multimediazaal bevat 50 zitjes en een 7 meter breed projectiescherm, in combinatie met de allernieuwste apparatuur voor beeld en geluid. Bij een bezoek aan het AstroLAB IRIS wordt een totaalprogramma aangeboden met o.m. een rondleiding in de sterrenwacht, een uitgebreide keuze aan uiteenlopende multimediavoorstellingen over het heelal en waarnemingen met telescopen. Overdag zijn er zonnewaarnemingen en s nachts komen zowel de maan, de sterren, als de planeten aan bod. Extra uitleg over ruimtevaart staat natuurlijk ook op het programma. Dit alles wordt verzorgd en begeleid door de enthousiaste medewerkers van AstroLAB IRIS die hun passie maar al te graag met hun bezoekers delen. We starten op het binnenplein waar de zonnewijzer ons het uur helpt bepalen met behulp van de schaduwen en de zon. Het planetenpad brengt ons naar de sterrenwacht waar we een kijkje nemen door de grote sterrenkijkers. De rondleidingen zijn aangepast aan de leeftijdsgroep en een programma op maat is eveneens mogelijk. Het programma voorziet genoeg mogelijkheden ook bij regenachtig weer. voor alle leeftijden van 1½ uur tot een halve dag, afhankelijk van het gekozen programma heel het jaar, enkel op afspraak Bezoekerscentrum De Palingbeek max. 25 deelnemers enkel met gids: 40 euro 24 Milieuboerderij Wie zin heeft in een dagje echt veld werk kan terecht op de milieuboerderij. Daar zijn een 15-tal medewerkers met een mentale beperking van het dagcentrum De Pelgrim tewerkgesteld. Ze verzorgen de boerderijdieren en staan in voor het beheer van de ecologische tuin. Daar komt heel wat bij kijken: snoeien, hakselen, wieden, composteren, enz. Je krijgt een gevarieerd programma aangeboden in een doorschuifsysteem met kleine groepjes, zodat iedereen minstens een 3-tal deelactiviteiten kan ervaren. Dit totale aanbod omvat 26

28 zeker de verzorging van dieren, 1 tot 2 buitenactiviteiten (tuin-compost-serre), 1 tot 2 binnenactiviteiten (soep maken, bakken, kruidenverwerking, e.a.). Dit aanbod varieert naargelang het seizoen en het weer. Speciaal op aanvraag: module papier scheppen, module insectenhotel, module nestkastjes bouwen (per groep is 1 nestkastje inbegrepen, 6.5 euro per bijkomend kastje) 1ste graad l.o. tot 1ste graad s.o. ½ dag schooljaar: dinsdag en donderdag Bezoekerscentrum De Palingbeek max. 25 leerlingen * 50 euro, ingrediënten, materiaal en drankje inbegrepen * nestkasten timmeren: 1 nestkast in de prijs inbegrepen, 6,5 euro per bijkomende nestkast * enkel met gids Zelf mee te brengen: laarzen, regen- en werkkledij 25 Moord in de poel Moord in de Poel is een spel dat kinderen op een speelse manier kennis laat maken met alle aspecten van het leven in de poel. De spelers ontdekken hoe de dieren in en rond de poel samenleven. Tijdens Moord in de Poel kruipen de kinderen in de huid van professionele speurders die de verdachte moordenaar van één van de poeldieren proberen te vinden. Een activiteit voor sluwe vossen en knappe speurders! 3de graad l.o. en 1ste jaar s.o. ½ dag september, oktober, april, mei en juni Bezoekerscentra Bulskampveld, De Gavers en De Palingbeek max. 25 leerlingen enkel met gids: 40 euro 27

29 26 Landschap Kijken en zien zijn twee verschillende begrippen. Je kunt kijken zonder te zien. Met deze module willen we de aandacht van de leerlingen vestigen op het landschap. Welke soorten landschappen zijn er? in verschillen ze? Aan de hand van een landschapswandeling met verschillende opdrachten onderweg krijgen de leerlingen een andere kijk op het landschap. 2de graad l.o. tot 1ste graad s.o. 2 uur elke schooldag Bezoekerscentra Bulskampveld, De Gavers max. 25 leerlingen * 40 euro * gratis als de leerkracht zelf het pad uitzet en begeleidt * steeds materiaal reserveren 27 Weer of geen weer Temperatuur, neerslag, windkracht, zijn de weerselementen die overal waarneembaar en meetbaar zijn. Ze bepalen sterk het landschap. Het weer en de seizoenswisseling in het bijzonder hebben een grote invloed op mens, plant en dier. Afhankelijk van het seizoen ontmoet je andere planten, andere dieren, anders geluimde mensen. De leerlingen verwerken de gegevens van het weerstation en stellen een persoonlijke weerkaart op. 2de en 3de graad l.o. 1 uur elke schooldag Bezoekerscentra Bulskampveld, De Gavers en De Palingbeek max. 25 leerlingen * 20 euro (te combineren met andere activiteiten tot 2 uur) * gratis als de leerkracht zelf het pad uitzet en begeleidt * steeds materiaal reserveren 28

30 28 Klieder, kledder, klater, kletsnat van water Water, de bron van alle leven en er valt altijd wat te beleven. Helderheid, temperatuur, diepte en zuiverheid van het water bepalen welke planten en dieren er kunnen overleven. De leerlingen gaan op zoek naar wat rond, op of in het water leeft. Zoekkaarten, loep, thermometer en andere materialen zijn voorhanden om alle opdrachten uit te voeren. Hopelijk zijn ook de watervogels op de afspraak. 2de en 3de graad l.o. 2 uur september, oktober, mei en juni Bezoekerscentra Bulskampveld, De Gavers en De Palingbeek max. 25 leerlingen * 40 euro gratis als de leerkracht zelf begeleidt * in het Bulskampveld enkel mogelijk met gids * steeds materiaal reserveren 29 Kennismaking met kruiden Kruiden, van de meest gangbare keukenkruiden tot medicinale kruiden (of zijn het onkruiden?). Na een rondgang in de kruidentuin wordt een doe-activiteit georganiseerd waarbij de leerlingen de kruiden leren kennen die ingrediënt zijn van hedendaagse gebruiksproducten. 2de en 3de graad l.o. 2 uur elke schooldag van april tot oktober Bezoekerscentrum Bulskampveld max. 25 leerlingen enkel met gids: 40 euro 29

31 30 Koken met kruiden Kokkerellen met kruiden, wat een verschil! Na de kennismaking met de kruidentuin wordt de klas in 2 groepen gesplitst. De ene groep krijgt opdrachten die in subgroepjes uitgevoerd worden in de kruidentuin (zonder begeleiding van een gids!). De andere groep maakt kennis met een aantal verse kruidenplanten, hun smaak en geur om daarna zelf aan de slag te gaan. In subgroepjes worden enkele eenvoudige gerechtjes bereid. Elk groepje legt accenten in de bereiding op basis van de typische smaak van één of verschillende kruiden. De subgroepjes stellen hun kruid/bereiding voor, naderhand kunnen de leerlingen proeven van de klaargemaakte gerechtjes. De groepen wisselen halverwege. De link wordt gelegd tussen de kruiden die binnen gebruikt worden en deze die buiten gevonden worden. 1ste, 2de en 3de graad s.o., verenigingen ruim 2 uur elke schooldag van 15 maart tot begin juni, september en oktober Bezoekerscentrum Bulskampveld max. 25 leerlingen * enkel met gids: 40 euro + 15 euro (ingrediënten) * extra begeleiding vanuit de school is aangeraden 31 Op stap met de domeinwachter De domeinwachter trekt zijn uniform aan om met de klas op stap te gaan. Hij onthult de geheimen die bepalen hoe het domein er nu uitziet en hoe het in de toekomst kan evolueren. om blijft dood hout liggen in het bos, hoe wordt het bos aangeplant, moet men ook snoeien of kappen in een bos? Afhankelijk van het beheer worden andere accenten gelegd en ziet het domein er anders uit. 2de graad l.o. tot 1ste graad s.o. (in Bulskampveld enkel van 1ste tot 3de graad s.o. in functie van beheer) - verenigingen 2 uur elke schooldag Bezoekerscentra De Gavers, De Palingbeek en Bulskampveld max. 25 leerlingen enkel met gids: 40 euro 30

32 32 Paspoort van een boom In de provinciedomeinen staan heel wat verschillende boomsoorten. Het is niet de bedoeling dat de leerlingen de naam van al deze bomen leren kennen. Veel belangrijker is het dat ze goed leren waarnemen met al hun zintuigen en aan de hand van precieze vragen ontdekken wat de typische kenmerken van een bepaalde boom zijn. 2de en 3de graad l.o. 1 uur elke schooldag Bezoekerscentra Bulskampveld, De Gavers en De Palingbeek max. 25 leerlingen * 20 euro (te combineren met andere activiteiten tot 2 uur) * gratis als de leerkracht zelf begeleidt * steeds materiaal reserveren 33 Kriebelbeestjes Natuurlijk afval bestaat niet, want alles wordt door de natuur zelf kleiner gemaakt en omgezet. Kriebelbeestjes spelen hierbij een belangrijke rol. De leerlingen gaan op zoek naar minidiertjes die leven in de humuslaag, onder losse boomschors en stenen. Beestjes die zich laten vangen worden voorzichtig bekeken in de potloep, op naam gebracht met de zoekkaart en terug vrij gelaten. De leerlingen vernemen meer over de leefwijze, de voeding en het belang voor de natuur van deze lilliputters. 2de en 3de graad l.o. 1 uur elke schooldag in september en oktober, van april tot juni Bezoekerscentra Bulskampveld, De Gavers en De Palingbeek max. 25 leerlingen * 20 euro (te combineren met andere activiteiten tot 2 uur) * gratis als de leerkracht zelf begeleidt * steeds materiaal reserveren 31

33 34 Nesten en nestkasten Een nest en een nest is niet hetzelfde. Er bestaan heel veel verschillende soorten nesten en plaatsen waar vogels hun nesten bouwen. Daarom bestaan er voor verschillende soorten vogels, verschillende soorten nestkastjes. In deze workshop ga je met je groep zelf aan de slag met hamer en spijkers en timmer je er op los. Voor of na de workshop kun je nog genieten van een stevige wandeling in het vogelpark of reservaat. Aanrader voor daguitstap! 2de en 3de graad l.o. 2 uur elke schooldag Provinciaal Natuurpark Zwin min. 15, max. 20 personen * enkel met gids: 40 euro + 3 euro p.p. (1 nestkastje) + 2,7 euro p.p. toegangsprijs 35 Nestkastjes maken Heeft het zin nestkastjes en voederplankjes te maken en waarom? Kan elk nestkastje door verschillende vogels gebruikt worden of gebruiken verschillende vogels, verschillende nestkastjes? Leerlingen maken kennis met het hoe en waarom van nestkastjes. Daarna wordt de klas in twee groepen gesplitst. De ene groep gaat op zoek naar de verschillende types nestkasten langs een uitgestippeld parcours. Hierbij zoeken ze uit welk dier in welke kast nestelt (link tussen type nestkast en vogelsoort of vleermuis). In de andere groep krijgen de leerlingen per twee alle materiaal om twee mezenkasten in elkaar te knutselen onder begeleiding van een gids. Na een uur wisselen de groepen. 32 2de en 3de graad l.o. 2 uur elke schooldag Bezoekerscentrum Bulskampveld max. 24 leerlingen enkel met gids: 40 euro (begeleiding + lokaal) + 3 euro per nestkastje

34 36 Op stap met Boris de bostrol - De seizoenen volgens Boris Het lievelingsseizoen van Boris is de herfst! Maar hoe ontstaan de seizoenen? We kruipen in de huid van een bosbewoner en maken een heus voedselweb. We vragen ons af wat er gebeurt met het bos in de winter. Wie valt weg in de voedselketen tijdens de winter en hoe lost ieder dier zelf dat probleem op? De verschillende winterstrategieën worden besproken. Ken je dieren die een winterslaap houden? Ook al gehoord van winterrust? Dat een voedselvoorraad aanleggen niet zo eenvoudig is, kan je zelf ondervinden! Leef je helemaal uit tijdens het trekspel. We beelden met de hele klas een boomfabriek uit: tijdens dit inleefmoment worden de bouw en de werking van een boom in alle seizoenen geïllustreerd. Welke bomen hebben een extra bescherming tegen uitdroging? Hebben de dieren het dan niet koud? Ze krijgen een wintervacht of extra vetlaag. Tot slot kunnen we onze winterverwondering in een stukje poëzie gieten! 3de graad l.o. ½ dag september - oktober Bezoekerscentrum de Palingbeek max. 25 leerlingen 40 euro 33

35 37 Vlerk de vleermuis achterna De leerlingen worden uitgedaagd door de geest van de kasteelheer. Wie helpt hem bij zijn onderzoek naar vleermuizen? Met de hele groep, deelgroepjes of individueel voeren de leerlingen opdrachten uit rond: * echolocatie, gehoor en gebruik van een batdetector, * voeding en gebit, * het jaarritme met winterslaap, slaap- en jaagplaatsen en * de indeling in het dierenrijk, ondersteboven slapen, vlieghuid. Een goed uitgevoerde opdracht wordt beloond met een puzzelstuk. De complete puzzel biedt het antwoord op de vragen van de geest. 3de graad l.o. 2 uur heel het jaar Bezoekerscentrum Bulskampveld max. 25 deelnemers enkel met gids: 40 euro 38 Kennismaking met het Psychiatrisch Centrum Sint-Amandus Het educatief natuurwandelpad loopt gedeeltelijk over de terreinen van het Psychiatrisch Centrum Sint-Amandus. Maar wat is dat, een centrum waar mensen met psychische problemen opgenomen en behandeld worden? Een kennismaking met de wereld van de psychiatrie op kindermaat aan de hand van het stripverhaal: Het mysterie van de verdwenen bomen en een zoektocht. 3de graad l.o. en/of groepen van leeftijd 10 tot 12 jaar 2 uur elke schooldag uitgezonderd de eerste werkdag van de maand receptie Psychiatrisch Centrum St.-Amandus in Beernem max. 25 leerlingen of kinderen gratis elke deelnemer krijgt een stripverhaal om te lezen ter voorbereiding van het bezoek 34

36 39 Dieren onder dak : tentoonstelling of arrangement Heel wat dieren bouwen een dak boven hun hoofd als bescherming tegen vijanden en het weer. Maar wie bouwt nu zelf z n huis en wie zijn de stoere krakers, wie sluit zich liever af van de buitenwereld en wie hokt samen? Via diverse opdrachten maken de leerlingen kennis met: - de woonplaats van ondermeer bijen, mieren, vleermuizen, konijnen, wespen, slakken en vogels - hemelkoepels als dak van de aarde - de huiden van boerderijdieren als dak, pantser. Deze tentoonstelling wordt aangevuld met een buitenactiviteit naar keuze. Speuren naar kriebelbeesten of het leven in de poel, huisvesting van boerderijdieren, zoeken naar dieren in het bos zijn slechts een greep uit het aanbod. Zo maak je in een handomdraai een arrangement op maat van jouw klas. Een bezoek aan de tentoonstelling kan zowel met of zonder gids. 2de en 3de graad l.o. tentoonstelling: 2 uur halve of volledig dagarrangement in combinatie met een bezoek aan het VOC, een zoektocht naar dierenwoonplaatsen heel het schooljaar Bezoekerscentrum Bulskampveld max. 25 leerlingen, grotere groepen met doorschuifsysteem * bezoek aan de tentoonstelling met gids: 40 euro * gratis als de leerkracht zelf begeleidt (na het volgen van de module) * arrangement: op aanvraag volgens samenstelling activiteiten 35

37 40 Veldlabo De leerlingen trekken op onderzoek in de slikken en schorren. Met gesofistikeerd materiaal ontdekken ze tal van organismen in de bodem. Massa s microscopische diertjes en plantjes worden zichtbaar. 3de graad l.o. 2 uur elke schooldag Provinciaal Natuurpark Zwin max. 20 leerlingen enkel met gids: 40 euro + 2,7 euro p.p. toegangsprijs 41 Oriëntatieparcours met natuuropdrachten Na een praktische introductiesessie rond kaartlezen gaat men met behulp van een stafkaart, een kompas en een rugzakje men op zoek naar een aantal gemerkte plaatsen in het domein. Op deze plaatsen is er een opdracht rond een natuurthema: boomhoogte meten, leeftijd van een boom bepalen, sporen op bladeren, plant determineren, boom determineren aan de hand van blad, knop of schors, De opdrachten worden volledig zelfstandig uitgevoerd met het materiaal en de instructies in het rugzakje. 1ste, 2de en 3de graad s.o., verenigingen en gezinnen. ruim 2 uur heel het jaar Bezoekerscentrum Bulskampveld max. 25 deelnemers * scholen: 40 euro * groepen niet commercieel: 50 euro * andere: 60 euro 36

38 42 Bosbiotoop De leerlingen oefenen veldbiologische en determinatietechnieken bij een eerste onderzoek van het open landschap. Daarna gaan ze in kleine groepjes aan de slag om de geoefende technieken toe te passen op het bosbiotoop. Een grondboring, lichtsterkte, windsnelheid, hardheid van de bodem, bodemdiertjes en bomen determineren, het komt allemaal aan bod. Bedoeling is inzicht te krijgen in de levensgemeenschap bos en de ecologische relaties. 1ste graad s.o. 2 uur april tot november Bezoekerscentra Bulskampveld en De Palingbeek max. 25 leerlingen * 40 euro * gratis als de leerkracht zelf begeleidt (na het volgen van de module) 43 De wagenmakerij: een wereld op wielen Nieuw Het provinciaal museum Bulskampveld bezit een rijke collectie landelijke voertuigen en een uitgebreide wagenmakerij opgesteld onder de galerijen rondom de kruidentuin. Verplaats een zware stam op houten rollen en beleef de evolutie van het wiel. Bezoek de wagenmakerij en ontdek hoe de wagenmaker uit specifieke houtsoorten wielen en wagens maakt. Stel daarna zelf een spaakwiel samen dat echt kan rijden. 1ste graad s.o. 2 uur elke schooldag Bezoekerscentrum Bulskampveld max. 25 leerlingen enkel met gids: 40 euro 37

39 44 Op verkenning langs de Bornebeek Nieuw De Bornebeek voert het kwelwater van een hoger gelegen gebied in Hertsberge doorheen het Bulskampveld naar het kanaal Brugge-Gent. De beek en de omgeving beïnvloeden elkaar wederzijds. We volgen een stuk van de beek in het domein en voeren verschillende onderzoeken uit rond reliëf, bodem, kaartlezen, menselijke ingrepen, stroming, meandering, erosie, begroeiing, meten 1ste en 2de graad s.o. 2 uur april tot eind oktober Bezoekerscentrum Bulskampveld max. 24 leerlingen enkel met gids: 40 euro 45 Kruid en zo Nieuw De kruidentuin omvat een ruime collectie kruiden voor divers gebruik. Het zijn geneeskruiden, nijverheidsgewassen en/of keukenkruiden (opgedeeld in specerijen en voedingsgewassen) of een combinatie ervan. Na een korte kennismaking met het concept van de kruidentuin, gaan de leerlingen de vier plantengroepen onderzoeken. Ze gaan in kleine groepjes enkele kruiden opzoeken, gerichte waarnemingen van diverse plantendelen doen(benoemen aan de hand van een zoekkaart), typische planteneigenschappen onderzoeken, het gebruik door de mens afleiden uit producten en kennis maken met de plantenfamilies. Daarna volgt een afsluitende rondleiding waarbij de gids per plantengroep de onderzochte planten toelicht. De onderzoeken van de leerlingen worden hierbij getoetst. 1ste en 2de graad s.o. 2 uur van april tot eind oktober 38

40 Bezoekerscentrum Bulskampveld max. 25 leerlingen enkel met gids: 40 euro 46 Chemisch en biologisch wateronderzoek De leerlingen onderzoeken, afhankelijk van jouw vraag, de chemische en/ of biologische eigenschappen van de plas(sen). Ze krijgen hierbij de gelegenheid zelf een waterstaal te scheppen. Bij biologisch wateronderzoek worden de gevangen macro-invertebraten bekeken door de binoculair en gedetermineerd aan de hand van een tabel met sleutels. De aanwezigheid van bepaalde waterorganismen geeft een indicatie van de waterkwaliteit. 2de graad s.o. ½ dag (afhankelijk van de gewenste inhoudelijke invulling wordt de tijdsbesteding aangepast) september, oktober, mei en juni Bezoekerscentra Bulskampveld en De Palingbeek max. 25 leerlingen (groep van 18 is ideaal) * basisvergoeding voor 2 uur gids: 40 euro, + 20 euro per bijkomend uur uitbreiding van de module op uw vraag * bij chemisch wateronderzoek: + 10 euro materiaal * als een ervaren leerkracht zelf chemisch wateronderzoek begeleidt: 10 euro (materiaal) + 5 euro (gebruik lokaal), 39

41 47 Plantaardig verven atelier vilten Ieper was ooit één van de grootste steden van Vlaanderen. Het dankte deze grote rijkdom aan de beroemde lakenproductie. In de verftuin van de milieuboerderij staan heel wat inheemse planten die toen gebruikt werden voor het artisanaal verven van textiel. Je vindt er ondermeer wede, meekrap en wouw, waarmee men textielstoffen respectievelijk blauw, rood en geel kan verven. Lager onderwijs: Optie 1: we verven wol in verschillende kleuren. We overlopen de 6 stappen om van ruwe wol een Iepers laken te maken. De leerlingen maken bij elke stap een voorbeeldje voor hun staalkaart. Zo bekomen ze het diploma van Lakenmaker van Ieper Optie 2: we verven wol in diverse kleuren. We toveren een stukje wol om in een kleurrijk lapje vilt (armband of kommetje). We maken fantasiedraden door primitief spinnen. Met deze draden maken we een miniwandtapijtje. Het accent ligt op het creatieve. Secundair onderwijs en verenigingen: Optie 1: stapsgewijs en ervaringsgericht leer je het proces van het wolverven: soorten verfplanten, beitsen, klaarmaken van het verfbad Optie 2: het accent ligt hier op het creatieve. Na het wolverven in diverse kleuren gaan we aan de slag met verschillende wolvezels en natuurlijke vezels zoals hennep, vlas, jutte. We kunnen hiermee vilten, spinnen, weven, draden creëren, enz. 2de graad l.o. t.e.m. 3de graad s.o. en verenigingen ½ dag elke schooldag Bezoekerscentrum De Palingbeek enkel met gids: scholen: 40 euro + 2 euro p.p. voor materialen niet commerciële groepen: 50 euro + 2 euro p.p. voor materialen commerciële groepen: 60 euro + 2 euro p.p. voor materialen 40

42 Sportaanbod (enkel in provinciedomein De Gavers) Watersport 48 Kajakinitiatie Initiatie kajak (verschillende kajaktypes mogelijk) gevolgd door een tocht op het meer met verschillende leuke opdrachten, o.a. kajakpolo, estafette enz. 2de graad l.o. tot 3de graad s.o. verenigingen halve dag 16 februari tot 30 november Bezoekerscentrum De Gavers min max. 80 deelnemers 12 euro p.p. 49 Kajakinitiatie Eerst en vooral maken de deelnemers kennis met de verschillende basistechnieken van het kajakken. De deelnemers leren draaien op verschillende manieren, afremmen, technieken om een meer te bevaren, wisselen van plaats op de boot Kortom een zeer leuke en leerrijke ervaring. 1ste graad l.o. tot 3de graad s.o. verenigingen halve dag 16 februari tot 30 november Bezoekerscentrum De Gavers min max. 50 deelnemers 12,60 euro p.p. 41

43 50 Open Water Rescue day Veiligheid op en rond het water. Reddingstechnieken in het water met paddleboard, kajak en reddingsgordel. Beachrescue: beachflags en beachaflossing. Basis eerstehulpverlening en reanimatietechnieken. 3de graad l.o. tot 3de graad s.o. verenigingen halve of hele dag 16 februari tot 30 november Bezoekerscentrum De Gavers min max. 35 deelnemers halve dag: 10 euro p.p. hele dag: 15 euro p.p. 51 Initiatie Windsurfen Surfinitiatie door ervaren monitoren. Met vallen en opstaan worden de basistechnieken van het surfen bijgebracht. De initiatie is ervaringsgericht, met als doel de deelnemers een succeservaring te bezorgen. Motorische doelstelling: zeil ophalen, halvewindse koers varen en overstag gaan. 3de graad l.o. tot 3de graad s.o hele dag elke schooldag van 16 februari tot 30 november Bezoekerscentrum De Gavers min max. 30 deelnemers 20 euro p.p. 42

44 52 Initiatie Zeilen Zeilinitiatie in een eenmansboot (optimist). Ervaren monitoren geven de basistechnieken mee op het droge en begeleiden de groep op het water. De initiatie is ervaringsgericht, zonder al te moeilijke zeiltechnieken of gebruik van het zeiljargon. Ook gevorderden kunnen hier terecht met een aangepast programma. Motorische doelstelling: halvewindse koers op een 8-vormig parcours met als manoeuvre overstag gaan, halvewindse lus met overstag en gijpen ; verschillende koersen varen in kiellinie achter de motorboot. 2de graad l.o. tot 2de graad s.o. hele dag elke schooldag van 16 februari tot 30 november Bezoekerscentrum De Gavers min max. 30 deelnemers 20 euro p.p. 53 Watersportklassen Een sportieve week waarbij de dagelijkse schoolactiviteiten worden afgewisseld met halve dagen watersport (externaat). Hierbij kan de keuze worden gemaakt uit: kajak, zeilen of windsurfen, of een combinatie van verschillende watersporten. Er zijn 2 ingerichte leslokalen ter beschikking voor de gewone lessen. 2de graad l.o. tot 3de graad s.o. 4 of 5 halve dagen 16 februari tot 30 november, niet in juli en augustus Bezoekerscentrum De Gavers min max. 60 deelnemers 4 halve dagen: 50 euro p.p. 5 halve dagen: 62 euro p.p. 43

45 Avonturensport 54 Avonturensport Stel je eigen avontuurlijke cocktail samen van niet alledaagse sporten. De groep wordt verdeeld in kleinere groepen van 20 deelnemers die werken met een doorschuifsysteem waarin 3 tot 8 activiteiten aan bod komen. De ganse sportdag kan thematisch, spelgericht of competitief worden uitgewerkt. Keuze uit volgende activiteiten: Indianenspel: thematocht met aangepaste activiteiten voor de allerkleinsten Mountainbike: begeleide tocht op een aangelegd bosparcours BMX: race op een aangelegd crossparcours met kleine wendbare fietsen Pamperpaal: spannende klim naar de top van een paal NIEUW: Swing: een beklimming die beloond wordt met een sensationele reuzenslinger Bakstapelen: torenbouw met lege kratten Klimmuur: initiatie muurklimmen - vier routes van 6 meter hoog Speleobox: kruiptunnel van 90 meter met hindernissen Aquaparcours: hindernisbaan op en boven het water Surf: plezante wateractiviteit waarbij de beginselen van het surfen aangebracht worden NIEUW indoor skatepark: let s roll met een mix van skateboard, long board, inline skate en kickboard Touwenparcours: verschillende touwenbruggen opgedeeld in verschillende niveaus Oriëntatieloop: met kaart en kompas op zoek naar de bakens die over het domein verspreid liggen Kajak: van initiatie tot spelen met degelijke en ervaren begeleiding Teambuilding: parcours met groepsbevorderende proeven zoals de oversteek, het spinnenweb, de katapult bouwproef, waar de leerlingen enige creativiteit aan de dag moeten leggen Boogschieten: na een korte initiatie worden verschillende spelvormen aangebracht sklim / reuzenladder: klimpartij per drie personen waar de klimmers elkaar moeten helpen om op die manier de reuzensporten te beklimmen tot op vijf meter hoogte Noormannentocht: rondvaart in een reuzenkano waarbij onderweg verschillende opdrachten moeten uitgevoerd worden Vlottentocht: een vlot bouwen en hopen dat het vlot de waterproef doorstaat Hindernissenparcours: vernieuwd parcours door het bos met slingers, touwenbruggen, netten, sluipgangen 44