NATUUROUDERS. Wat kunnen de natuurouders voor uw school doen?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "NATUUROUDERS. Wat kunnen de natuurouders voor uw school doen?"

Transcriptie

1 NATUUROUDERS Wat kunnen de natuurouders voor uw school doen? In 2012 hebben een 10-tal vrijwilligers van de gemeente Kruibeke een opleiding gevolgd. De lessen werden gegeven door een lesgever van de provincie. De bedoeling is dat deze natuurouders de leerkracht ondersteunen bij lessen rond milieu en natuur. Eén mogelijkheid is dat de leerkracht reeds een volledig uitgewerkte les heeft, waarbij tijdstip, lesinhoud en locatie al volledig vastliggen. De natuurouders helpen de leerkracht dan bij het uitvoeren van deze les: ze begeleiden een groep leerlingen, ze demonstreren bepaalde proefjes, Een andere mogelijkheid is dat de leerkracht een thema kiest en dat de natuurouders de volledige lesinhoud uitwerken. In deze brochure kan u enkele voorbeelden vinden van lessen die mogelijk zijn. Daarnaast geven we in deze brochure een overzicht van andere initiatieven rond milieu en natuur (Kruibeke Vol Leven, Milieuboot, Barbiergidsen) die in onze gemeente voor scholen bestaan. Een samenwerking met de natuurouders is hierbij mogelijk. Interesse? Contacteer dan de milieuambtenaar van de gemeente Kruibeke, Katrien Cornu, , milieu@kruibeke.be

2 Les aan CNR-loods te Rupelmonde De CNR-loods te Rupelmonde is een ideale locatie om les te geven rond het thema water. Er is de Schelde, er is een poel naast de loods, er is de wal naast de Mercatortoren, in de CNR-loods kan het waterleven bekeken worden onder de microscoop, Tijdens deze les kunnen ook andere thema s aan bod komen: insekten, watervogels,

3

4 Spel Moord in de poel Wil je ontdekken hoe dieren in en rond de poel met elkaar samenleven? Dan is de 'Moord in de poel' iets voor jouw klas! Tijdens Moord in de poel kruipt iedere speler in de huid van een professionele speurder. De leerlingen krijgen de opdracht om de verdachte dood van één van de poeldieren op te lossen. Het spel start met een spannend moordverhaal waarin de spelers kennismaken met de personages die in en rond de poel leven. Na het verhaal worden de spelers in teams ingedeeld. Elk team voert een deel van het onderzoek uit. Als de teams aan het einde van het spel de onderzoekresultaten samenbrengen, kunnen ze de moord misschien oplossen...

5 Les rond insecten en vlinders Eén van onze natuurouders is een echte vlinderspecialist. Hij kan het hele jaar door een les komen geven in de klas over vlinders. Deze les kan buiten doorgaan of binnen. De les kan ook ruimer gezien worden: -wat is een insect, -hoe is deze opgebouwd -kinderen insecten laten zoeken -kinderen zelf aten bepalen of een diertje een insect is of niet Insecten proeven kan ook!

6 Les rond het thema bos In het bos is altijd wat te beleven. Maar vooral in de herfst is er van alles te ontdekken: paddenstoelen, afgevallen bladeren en vruchten, insecten verborgen onder het bladerdek, We kunnen ook de omtrek van een boom meten en we leren een speciale truc waardoor we ook de hoogte van een boom kunnen meten zonder er in te moeten klimmen! Hoe oud zijn de bomen in het bos? We leren meer of de leeftijd van de bomen. Welke bomen zijn er en hoe kunnen we ze herkennen? Hoe groeien bomen?

7 Les in de ecotuin in Kruibeke In de Bert Pelemanstraat te Kruibeke is er een ecotuin. In deze tuin is een kruidenhoekje, een bloemenweide, picknickbankjes, konijntjes, Op een speelse manier verkennen we deze tuin en zijn omgeving met al onze zintuigen. Deze tuin is vooral geschikt voor een les met kleutertjes.

8 Lessen op maat: verschillende leeftijden en thema s Graag willen we nogmaals benadrukken dat we als natuurouders onze hulp willen aanbieden aan de leerkracht. De manier waarop er hulp gegeven wordt, hangt volledig af van de vraag van de leerkracht. De leerkracht geeft aan welke thema de les moet hebben en waar de les bij voorkeur door moet gaan. De leerkracht geeft ook aan welke hulp er verwacht wordt. Na overleg tussen de natuurouders en de leerkracht wordt er dan bepaald welke natuurouders zullen deelnemen aan de les en welke taken ze zullen vervullen. De ondersteuning van de natuurouders kan gevraagd worden voor zowel de jongste kleutertjes als voor de leerlingen van het zesde leerjaar. Nog vragen: contacteer de milieudienst van de gemeente, , milieu@kruibeke.be. De natuurouders op de avond van de diploma-uitreiking.

9 Kruibeke vol Leven Zonnewende en Kruin startten in oktober 2008 samen met de basisscholen van Groot- Kruibeke een meerjarig project rond biodiversiteit, Kruibeke Vol Leven. Bedoeling is om schoolkinderen in eigen dorp oog te te laten hebben voor zangvogels die er overwinteren, nestplekjes te laten zoeken voor zwaluwen, Het gaat om eenvoudige, doelgerichte projecten zoals nestkastjes bouwen, amfibieën overzetten, bezoek zwaluwnesten, geschikt wintervoer voor vogels in tuin voorzien. De nadruk ligt op de eigen tuin of de tuin van opa, de omgeving van de school, onze gemeente mét de polder. De projecten zijn vooral geschikt voor leerlingen van het vijfde leerjaar. In oktober 2012 is een lesmoment voorzien voor het vijfde leerjaar over de vogeltrek, met nadruk op de wegtrekkende zwaluwen. In februari 2013 is er een lesmoment voeren en beloeren. De leerlingen leren hoe ze best de winterwaarnemingen van vogels in de tuin kunnen opschrijven en doorgeven. Ze leren ook welk voedsel ze best voorzien in de winter in de tuin. In februari en maart 2013 gaat op Bramersdam de amfibiënoverzet door. Klassen die geïnteresseerd zijn, mogen mee helpen de padden, kikkers en salamanders overzetten. Eind mei 2013 bezoeken de vijfde leerjaren de kolonie huiszwaluwen en gierzwaluwen in Rupelmonde onder begeleiding van de zwaluwgidsen. Voorlopig is er geen samenwerking met de natuurouders, doch het is mogelijk dat voor toekomstige projecten zal samengewerkt worden. Contactpersoon voor meer informatie is Freddy Moorthamer

10 De Barbiergidsen De Barbiergidsen zijn ervaren gidsen gespecialiseerd in natuur, landbouw en/of cultuur en toerisme. Verschillende soorten geleide bezoeken in de drie deelgemeenten van het gecontroleerd overstromingsgebied zijn mogelijk. Zolang er werken uitgevoerd worden, kan je niet zonder toelating van Waterwegen en Zeekanaal rondwandelen in het gebied. Onder begeleiding van een gids is dit wel mogelijk. De Barbiergidsen richten zich, in tegenstelling tot de andere initiatieven hier vermeld in deze brochure, naar verschillende doelgroepen: verenigingen, bezoekers van buiten onze gemeente, opendeurdagen van werf gecontroleerd overstromingsgebied, scholen, Contact:

11 De Milieuboot Een toch met de milieuboot is een boeiende en leerrijke verkenning van de waterloop in eigen streek. Tijdens de tocht bekijken de leerlingen alle aspecten van de waterweg waarop ze varen. In het labo op de boot onderzoeken ze de waterkwaliteit. In 2010 hebben alle leerlingen van het vijfde en zesde leerjaar meegevaren met de milieuboot. Dit werd gratis aangeboden door de gemeente. In maart 2013 zijn opnieuw alle leerlingen van het zesde leerjaar van alle scholen gratis meegevaren met de milieuboot. De natuurouders kunnen meevaren als extra begeleiding tijdens deze tochten.

Natuurouders. Wat kunnen wij doen voor uw school?

Natuurouders. Wat kunnen wij doen voor uw school? Natuurouders Wat kunnen wij doen voor uw school? In 2012 hebben een 10-tal vrijwilligers van de gemeente Kruibeke een opleiding gevolgd en het diploma behaald van natuurouder. De bedoeling is dat de natuurouders

Nadere informatie

Programma Natuur Avonturen

Programma Natuur Avonturen Programma Natuur Avonturen voor basisscholen Landgoed De Hoevens Alphen/Goirle i.s.m. Scholenwerkgroep IVN Tilburg Algemene informatie Landgoed De Hoevens Coördinator natuureducatie: Fran Husstege Bezoekadres:

Nadere informatie

Sportdagen. Sport- en natuurdagen @ Schulensmeer. Het kan allemaal!

Sportdagen. Sport- en natuurdagen @ Schulensmeer. Het kan allemaal! Opdrachthoudende Vereniging Schulensmeer Demerstraat 60-3560 LUMMEN www.schulens-meer.be Sport- en natuurdagen @ Schulensmeer Een volledig aangepast programma op maat van de leerlingen! Sporten zowel op

Nadere informatie

milieu- en natuureducatie

milieu- en natuureducatie algemene informatie milieu- en natuureducatie contact: adres: Natuur Educatief Centrum (NEC) 09 210 32 72 NEC Waterrijk Verlorenbroodstraat 106 A 9820 Praktische info De lessen vinden plaats op weekdagen

Nadere informatie

ONTRAFEL MET JE KLAS DE VELE GEHEIMEN VAN DE NATUUR! EDUCATIEVE PROJECTEN BASISONDERWIJS

ONTRAFEL MET JE KLAS DE VELE GEHEIMEN VAN DE NATUUR! EDUCATIEVE PROJECTEN BASISONDERWIJS ONTRAFEL MET JE KLAS DE VELE GEHEIMEN VAN DE NATUUR! EDUCATIEVE PROJECTEN BASISONDERWIJS OP STAP MET TRUISJE DE BOSMUIS VERNIEUWD! EXPLORER De kleuters leren de leefwereld van een bosmuis kennen: uiterlijke

Nadere informatie

Natuur en milieueducatie

Natuur en milieueducatie algemene informatie Natuur en milieueducatie contact: adres: Natuur Educatief Centrum (NEC) Praktische info 09 210 32 72 NEC Waterrijk De lessen vinden plaats tijdens weekdagen in de voormiddag tussen

Nadere informatie

Aanbod NME voorjaar 2014

Aanbod NME voorjaar 2014 Aanbod NME voorjaar 2014 Natuur- en milieueducatie (NME) Heemtuin Muntendam biedt een aanvulling op het reguliere schoolprogramma. We richten ons in de lessen vooral op zaken die in de klas minder snel

Nadere informatie

Lang leve de buitenkids!

Lang leve de buitenkids! Contact Bezoekerscentrum Oisterwijk Natuurmonumenten Van Tienhovenlaan 4 5062 SK Oisterwijk Tel. (013) 591 5000 @ bc.oisterwijk@natuurmonumenten.nl i www.natuurmonumenten.nl facebook.com/natuurmonumenten

Nadere informatie

NATUUR- EN MILIEU EDUCATIE ZWIJNDRECHTSE WAARD

NATUUR- EN MILIEU EDUCATIE ZWIJNDRECHTSE WAARD NATUUR- EN MILIEU EDUCATIE ZWIJNDRECHTSE WAARD Natuuractiviteiten voor Basisscholen 2015/2016 Inhoud Algemeen Extra aandachtspunten Natuuractiviteiten 2015/2016 Slecht weer beslissing Dagdelen natuuractiviteiten

Nadere informatie

Natuur en milieueducatie

Natuur en milieueducatie algemene informatie Natuur en milieueducatie contact: adres: Natuur Educatief Centrum (NEC) Praktische info 09 210 32 72 NEC Waterrijk De lessen vinden plaats tijdens weekdagen in de voormiddag tussen

Nadere informatie

Lang leve de buitenkids!

Lang leve de buitenkids! Contact Bezoekerscentrum Oisterwijk Natuurmonumenten Van Tienhovenlaan 4 5062 SK Oisterwijk Tel. (013) 591 5000 @ bcoisterwijk@natuurmonumenten.nl i www.natuurmonumenten.nl/bcoisterwijk facebook.com/natuurmonumenten

Nadere informatie

milieu- en natuureducatie

milieu- en natuureducatie algemene informatie milieu- en natuureducatie contact: adres: Natuur Educatief Centrum (NEC) 09 210 32 72 NEC Waterrijk Verlorenbroodstraat 106 A 9820 Merelbeke Praktische info De lessen vinden plaats

Nadere informatie

NATUUR- EN MILIEU EDUCATIE ZWIJNDRECHTSE WAARD

NATUUR- EN MILIEU EDUCATIE ZWIJNDRECHTSE WAARD NATUUR- EN MILIEU EDUCATIE ZWIJNDRECHTSE WAARD Natuuractiviteiten voor Basisscholen 2017/2018 Inhoud Algemeen Extra aandachtspunten Natuuractiviteiten 2017/2018 Slecht weer beslissing Dagdelen natuuractiviteiten

Nadere informatie

Een midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015

Een midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015 Een midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015 Doelgroep: Midden- en bovenbouw basisonderwijs: groep 5-8 Jaargetijde: Herfst, winter, lente en een stukje zomer. Plaats:

Nadere informatie

Natuuractiviteiten voor Basisscholen 2013 / 2014

Natuuractiviteiten voor Basisscholen 2013 / 2014 Stichting Natuur & Landschap Zwijndrechtse Waard (SN&LZW) zet zich in voor behoud en verbetering en duurzaamheid van Natuur en Landschap in de Zwijndrechtse Waard. De IVN-schoolgidsen verzorgen natuur-

Nadere informatie

ONTRAFEL MET JE KLAS DE VELE GEHEIMEN VAN DE NATUUR! EDUCATIEVE PROJECTEN SECUNDAIR ONDERWIJS

ONTRAFEL MET JE KLAS DE VELE GEHEIMEN VAN DE NATUUR! EDUCATIEVE PROJECTEN SECUNDAIR ONDERWIJS ONTRAFEL MET JE KLAS DE VELE GEHEIMEN VAN DE NATUUR! EDUCATIEVE PROJECTEN SECUNDAIR ONDERWIJS EEN BOS, MEER DAN BOMEN ALLEEN VERNIEUWD! De leerlingen vergelijken twee bostypes die opmerkelijke verschillen

Nadere informatie

Maand van het Bos. 24 september 26 oktober 2007

Maand van het Bos. 24 september 26 oktober 2007 Maand van het Bos Ieper Heuvelland Poperinge Zonnebeke Mesen - Vleteren 24 september 26 oktober 2007 Speciaal voor de lagere scholen van Ieper wordt in de herfstperiode een Maand van het Bos PROGRAMMA

Nadere informatie

BASISSCHOOL NOORDERLICHT JAARGANG 6 NUMMER 6 21 APRIL 2017 NIEUWSBRIEF

BASISSCHOOL NOORDERLICHT JAARGANG 6 NUMMER 6 21 APRIL 2017 NIEUWSBRIEF BASISSCHOOL NOORDERLICHT JAARGANG 6 NUMMER 6 21 APRIL 2017 NIEUWSBRIEF School voor jonge avonturiers die hun wereld willen ontdekken Speelleerplein en aanplant Voorjaar! Tijd om de aanleg van het speelleerplein

Nadere informatie

3 hectare groot veenweide gebied, Amsterdam Westerpark st. Hart voor de Natuur

3 hectare groot veenweide gebied, Amsterdam Westerpark st. Hart voor de Natuur 3 hectare groot veenweide gebied, Amsterdam Westerpark st. Hart voor de Natuur Activiteiten en bereik 2011: Vrije bezoekers: 23.119 NME activiteiten: 1046 Avonturenclubs: 1474 Speciale doelgroepen 20 Openbare

Nadere informatie

BIOLABO. Voorbereiding in de klas

BIOLABO. Voorbereiding in de klas BIOLABO Voorbereiding in de klas INHOUD 1. Inleiding 2. Biodiversiteit in de schoolomgeving 2.1 materiaal 2.2 verloop 3. Biodiversiteit op aarde 3.1 materiaal 3.2 verloop 3.3 afsluiter 1. Inleiding Biolabo

Nadere informatie

Verwerkingsles biodiversiteit onderbouw

Verwerkingsles biodiversiteit onderbouw Verwerkingsles biodiversiteit onderbouw Doelen: Kinderen weten dat sommige dieren, zoals kikkers en vlinders, gedaanteverwisselingen doormaken tijdens hun leven Kinderen ontdekken dat rupsen en vlinders

Nadere informatie

Amfibieën. Les 1 Kenmerken amfibieën en de kikker. 1. De leerkracht vertelt dat de les gaat over hoe je amfibieën kunt herkennen.

Amfibieën. Les 1 Kenmerken amfibieën en de kikker. 1. De leerkracht vertelt dat de les gaat over hoe je amfibieën kunt herkennen. Amfibieën Les 1 Kenmerken amfibieën en de kikker Inhoud 1. De leerkracht vertelt dat de les gaat over hoe je amfibieën kunt herkennen. Hulpmiddel Prezi les 1: http://prezi.com/hwpatwdyvqpv/?utm_campaign

Nadere informatie

Provinciaal. De Gavers. Sport- en Natuurcentrum. in Harelbeke-Deerlijk. Foto Tom Linster. Aanbod voor groepen tot 50 personen

Provinciaal. De Gavers. Sport- en Natuurcentrum. in Harelbeke-Deerlijk. Foto Tom Linster. Aanbod voor groepen tot 50 personen Provinciaal De Gavers Sport- en Natuurcentrum in Harelbeke-Deerlijk Aanbod voor groepen tot 50 personen 1 Aanbod voor groepen tot 50 personen Zijn jullie een groep vrienden, een familie of een vereniging?

Nadere informatie

Overzicht educatieve pakketten

Overzicht educatieve pakketten 1 Kasteel Wijnendale & Wijnendalebos Natuureducatieve pakketten Bezoek Kasteel Wijnendale en Wijnendalebos met je klas. Maak kennis met de natuur Toerisme Torhout Ravenhofstraat 5 8820 Torhout 050 22 07

Nadere informatie

Bodemdiertjes. groep 5 en 6 uitvoering door leerkracht uitleentermijn 3 weken periode najaar

Bodemdiertjes. groep 5 en 6 uitvoering door leerkracht uitleentermijn 3 weken periode najaar Bodemdiertjes Middenbouw Op ontdekking in de natuur en opdrachtjes uitvoeren in de klas of in de buurt van de school. Je kunt direct aan de slag met het materiaal uit deze leskisten. groep 5 en 6 periode

Nadere informatie

Natuur en milieueducatie

Natuur en milieueducatie algemene informatie Natuur en milieueducatie contact: adres: Natuur Educatief Centrum (NEC) Praktische info 09 210 32 72 NEC Waterrijk De lessen vinden plaats tijdens weekdagen in de voormiddag tussen

Nadere informatie

Natuurpad. Haarlemmermeerse bos

Natuurpad. Haarlemmermeerse bos Haarlemmermeerse bos Het natuurpad in het Haarlemmermeerse bos is een speel, beleef en doe pad waarbij je op zoek gaat naar twaalf genummerde borden met QR codes. Er zijn twee startpunten, de eerste is

Nadere informatie

Natuurpad. Haarlemmermeerse bos

Natuurpad. Haarlemmermeerse bos Haarlemmermeerse bos Het natuurpad in het Haarlemmermeerse bos is een speel, beleef en doe pad waarbij je op zoek gaat naar twaalf genummerde borden met QR codes. Het pad begint en eindigt bij het informatiebord

Nadere informatie

Bontepietenpad. Bijenkorf

Bontepietenpad. Bijenkorf Bijenkorf Bontepietenpad Onderbouw De wereld om je heen verkennen met je zintuigen. Natuurpaden en ander lesmateriaal voor natuurbeleving in de klas of in de buurt van je school voor leerlingen van. Poppenkastspel

Nadere informatie

Kopieer dit e-boek en stuur het door naar anderen.

Kopieer dit e-boek en stuur het door naar anderen. Lente groep 3/4 inhoud blz Lente 3 1 Langer licht 4 2 Bollen 5 3 Wakker worden 6 4 Frisse blaadjes 7 5 Kikkerdril 8 6 Op reis 9 7 In de wei 10 8 Er op uit! 11 9 Filmpjes 12 Werkblad winter 13 Schrijf je

Nadere informatie

Print of kopie van je bestelling bij de studieboekencentrale. En een kopie van je ID en Diploma als je dit nog niet hebt ingeleverd.

Print of kopie van je bestelling bij de studieboekencentrale. En een kopie van je ID en Diploma als je dit nog niet hebt ingeleverd. Sociaal-agogisch werk: Groningen Start schooljaar -2016 Pedagogisch werk niveau 3 en 4 Maatschappelijk werk niveau 3 en 4 Opleiding en leerjaar Klas Start datum Tijdstip Locatie, lokaal Bijzonderheden

Nadere informatie

Een basisschool project van het IVN Veldhoven / Vessem voorjaar 2012

Een basisschool project van het IVN Veldhoven / Vessem voorjaar 2012 Een basisschool project van het IVN Veldhoven / Vessem voorjaar 2012 Doelgroep: Midden- en Bovenbouw Basisonderwijs: groep 5-8 jaargetijde: Voorjaar, zomer, herfst plaats: Bij school, in een park, in een

Nadere informatie

Verslag veldlessen Kempen-Broek voorjaar/zomer 2014

Verslag veldlessen Kempen-Broek voorjaar/zomer 2014 Verslag veldlessen Kempen-Broek voorjaar/zomer 2014 Met de veldlessen in het Kempen-Broek krijgen schoolkinderen een unieke natuurbelevenis op een plek die van belang is voor natuurontwikkeling in het

Nadere informatie

Zoek de verschillen een ontdekkingsreis op de Brunssummerheide (groepen 7 en 8) Praktische informatie. Beste directie, leerkrachten en ouders,

Zoek de verschillen een ontdekkingsreis op de Brunssummerheide (groepen 7 en 8) Praktische informatie. Beste directie, leerkrachten en ouders, Beste directie, leerkrachten en ouders, Het nieuwe scholenprogramma met avontuurlijke buitenprogramma s voor basisschoolleerlingen is klaar! Jullie kunnen kiezen uit activiteiten die met begeleiding vanuit

Nadere informatie

Aan de kinderen en de ouders van de kinderen van de jeugdnatuurgroep De Biesboschonderzoekers

Aan de kinderen en de ouders van de kinderen van de jeugdnatuurgroep De Biesboschonderzoekers Nieuws brief Aan de kinderen en de ouders van de kinderen van de De Biesboschonderzoekers De laatste paar maanden hebben we weer interessante activiteiten ondernomen. Hiervan eerst weer wat korte verslagen.

Nadere informatie

MATERIAAL UITLEENPOST Natuurhuis Roomkouter

MATERIAAL UITLEENPOST Natuurhuis Roomkouter Gemeente Temse Groen- en Milieudienst AC De Zaat Frans Boelplein 1 9140 Temse E-mail groen@temse.be Tel. 03 710 12 39 MATERIAAL UITLEENPOST Natuurhuis Roomkouter Uitleenvoorwaarden Doelgroepen Leerkracht,

Nadere informatie

Informatieles Vleermuizen

Informatieles Vleermuizen Informatieles Vleermuizen De les is bedoeld voor groep 5 t/m 8 van het primair onderwijs en leerjaar 1 en 2 van het voortgezet onderwijs. Er komen verschillende facetten over het leven van de vleermuis

Nadere informatie

Lang leve de buitenkids!

Lang leve de buitenkids! Contact Bezoekerscentrum Oisterwijk Natuurmonumenten van Tienhovenlaan 5 5062 SK Oisterwijk Tel. 013-5231800 @ i bc.oisterwijk@natuurmonumenten.nl www.natuurmonumenten.nl facebook.com/natuurmonumenten

Nadere informatie

Hallo! Welkom in onze school! Ga je mee op pad? Proeven en ontdekken in het eerste jaar

Hallo! Welkom in onze school! Ga je mee op pad? Proeven en ontdekken in het eerste jaar Proeven en ontdekken in het eerste jaar Hallo! Welkom in onze school! Spannend hé, de zoektocht naar een nieuwe school. Wij vinden het alvast geweldig dat je onze brochure leest. Hierin ontdek je wat onze

Nadere informatie

Bibliotheek Inhoud per categorie

Bibliotheek Inhoud per categorie A1 Biologie Atlas bij de biologie Boek A1 Biologie De evolutie van het leven Boek A1 Biologie De ontwikkeling van het leven Artikel A1 Biologie Het ontstaan van het leven Artikel A1 Biologie Indeling van

Nadere informatie

Aanbod Maand van het bos 2009

Aanbod Maand van het bos 2009 Aanbod Maand van het bos 2009 van 21 september tot 30 oktober voor het lager onderwijs IN DE KIJKER Bos vol geheimen. 4 tot 7 jaar van september t.e.m. december Hé Watt-je! 3 graad van december 2009 t.e.m.

Nadere informatie

NATUUR- EN MILIEU EDUCATIE ZWIJNDRECHTSE WAARD

NATUUR- EN MILIEU EDUCATIE ZWIJNDRECHTSE WAARD NATUUR- EN MILIEU EDUCATIE ZWIJNDRECHTSE WAARD Natuuractiviteiten voor Basisscholen 2014/2015 Inhoud Algemeen Extra aandachtspunten Natuuractiviteiten 2014/2015 Slecht weer beslissing Dagdelen natuuractiviteiten

Nadere informatie

Methodiek van het gidsen

Methodiek van het gidsen Methodiek van het gidsen De interactie tussen de natuur de gids- en de deelnemers. Er bestaat niets zonder de natuur. WANNEER IS EEN GEGIDSTE WANDELING GESLAAGD? ANALYSE VAN DOCUMENT KALENDERWANDELING

Nadere informatie

Lespakket over elzenbroekbossen 3e graad lager onderwijs

Lespakket over elzenbroekbossen 3e graad lager onderwijs Lespakket over elzenbroekbossen 3e graad lager onderwijs In de Polders van Kruibeke vind je elzenbroekbossen, een beetje de Vlaamse versie van de mangrovebossen die voorkomen in de tropische gebieden.

Nadere informatie

Eindopdracht Natuurbeheer en inrichting TB43B

Eindopdracht Natuurbeheer en inrichting TB43B Taak Eindopdracht Natuurbeheer en inrichting TB43B resultaat Je krijgt inzicht in beheer- en onderhoudsmaatregelen voor een aantal natuurtypen vooraf Bestudeer boek Ecologisch groenbeheer werktijd 4 weken

Nadere informatie

Masterclassprogramma klas 1 periode

Masterclassprogramma klas 1 periode Masterclassprogramma klas 1 periode 3 2017-2018 Beste leerlingen, Door jullie mentoren worden/zijn jullie geïnformeerd over periode 3 van het masterclassprogramma. Hier kun je nog eens rustig nalezen waar

Nadere informatie

Enquête COMPUTERGEBRUIK THUIS. 1. Heb jij een computer thuis? Bijlage 30

Enquête COMPUTERGEBRUIK THUIS. 1. Heb jij een computer thuis? Bijlage 30 Enquête Omdat er nog maar heel weinig gegeven is over het computergebruik van de leerlingen van het lager onderwijs, heb ik een enquête gehouden bij de leerlingen van het derde tot en met het zesde leerjaar

Nadere informatie

Verslag techniekweek 2015

Verslag techniekweek 2015 Vrije Basisschool Jan Ruusbroec Fabriekstraat 3, 1601 Ruisbroek Tel. 02 377 67 59 e-mail: janruusbroec1@gmail.com Verslag techniekweek 2015 Algemene bevindingen: website: www.janruusbroec.be Experimentele

Nadere informatie

ONTRAFEL MET JE KLAS DE VELE GEHEIMEN VAN DE NATUUR! EDUCATIEVE PROJECTEN SECUNDAIR ONDERWIJS

ONTRAFEL MET JE KLAS DE VELE GEHEIMEN VAN DE NATUUR! EDUCATIEVE PROJECTEN SECUNDAIR ONDERWIJS ONTRAFEL MET JE KLAS DE VELE GEHEIMEN VAN DE NATUUR! EDUCATIEVE PROJECTEN SECUNDAIR ONDERWIJS EEN BOS, MEER DAN BOMEN ALLEEN VERNIEUWD! De leerlingen vergelijken twee bostypes die opmerkelijke verschillen

Nadere informatie

Groep: 1-2 Lesduur: ± 1 uur Periode: september - oktober (Heksenpad) en april - juni Dora- en Diegopad

Groep: 1-2 Lesduur: ± 1 uur Periode: september - oktober (Heksenpad) en april - juni Dora- en Diegopad OMSCHRIJVING LESSEN Dora- en Diegopad / Heksenpad Groep: 1-2 Lesduur: ± 1 uur Periode: september - oktober (Heksenpad) en april - juni Dora- en Diegopad In het voorjaar en de zomer wijzen Dora en Diego

Nadere informatie

De Grote Plantenjacht

De Grote Plantenjacht In deze brochure vind je de belangrijkste informatie over de vijf lessen van het lespakket. Word je hier enthousiast van? Meld je dan aan voor De Grote Plantenjacht via www.eco-schools.nl/de-grote-plantenjacht.

Nadere informatie

Blijde Wei. Lesaanbod

Blijde Wei. Lesaanbod Lesaanbod 2018-2019 Blijde Wei Les *Schooltuinieren loopt door van februari 2019 tot oktober 2019 Gratis les Iedere groep mag zich 1x inschrijven voor een gratis les. Ieder kind mag in zijn basisschoolperiode

Nadere informatie

Handige Harry s. Handleiding en leerdoelen - 2de graad

Handige Harry s. Handleiding en leerdoelen - 2de graad Handige Harry s Handleiding en leerdoelen - 2de graad Van een aantal dieren kunnen aantonen dat ze aangepast zijn aan hun omgeving. De vaardigheden van dieren in verband brengen met hun levenswijze Voorbeelden

Nadere informatie

Meneer en mevrouw bunzing zoeken een huis voor de winter

Meneer en mevrouw bunzing zoeken een huis voor de winter Meneer en mevrouw bunzing zoeken een huis voor de winter Dierenpaspoort maken Leerdoel: De leerlingen kennen in hun omgeving twee verschillende biotopen en kunnen enkele hierin veel voorkomende organismen

Nadere informatie

Scholenprogramma

Scholenprogramma 1 De school is verantwoordelijk voor: Goede en voldoende begeleiding; Het ordelijk verlopen van de activiteit; Geschikte kleding voor de leerlingen (stevige schoenen, regenpak); Opruimen/meenemen van eigen

Nadere informatie

TIPS IN OMGEVING IEPER VOOR DE LEERKRACHT

TIPS IN OMGEVING IEPER VOOR DE LEERKRACHT TIPS IN OMGEVING IEPER VOOR DE LEERKRACHT LAGERE SCHOOL Naast een museumbezoek biedt de educatieve dienst ook wandelingen en workshops aan. Maar ook in de wijdere omgeving van het museum valt er heel wat

Nadere informatie

DE HERFST: KLEURRIJK SEIZOEN

DE HERFST: KLEURRIJK SEIZOEN DE HERFST DE HERFST: KLEURRIJK SEIZOEN vanaf 2de graad lager onderwijs. x vak: muzische vorming x duur: halve dag GRIEZELBOS HET KLEINE VIEZE BEESTJES- ONDERZOEK! verloop: x verdeel de klas in verschillende

Nadere informatie

dieren in de dierentuin

dieren in de dierentuin dieren in de groep 4-5 Geachte leerkracht, Dit lespakket ondersteunt u bij het voorbereiden van uw schoolreisje naar Burgers Zoo. Daarnaast kan het ook prima worden ingezet als u een thema over en of exotische

Nadere informatie

Kaart 7 Vogels op reis

Kaart 7 Vogels op reis Kaart 7 Vogels op reis Informatiekaart Werkblad Onderzoek: o Bij het wak Quiz: o http://natuur.ariena.com Voor de leerkracht: De kinderen leren de volgende begrippen: Vogeltrek Standvogels Wintergasten

Nadere informatie

Bloeiend plantje Spoor van een dier

Bloeiend plantje Spoor van een dier Volwassen boom Jonge boom Dode boom Hoge struik Lage struik Varen Mos Klimmende plant Bloeiend plantje Spoor van een dier Paddenstoel (op de grond) Bodemdiertje Paddenstoel (op een boom) Activiteit 3 :

Nadere informatie

Lang leve de buitenkids!

Lang leve de buitenkids! Contact Bezoekerscentrum Oisterwijk Natuurmonumenten Van Tienhovenlaan 4 5062 SK Oisterwijk Tel. (013) 591 5000 @ bc.oisterwijk@natuurmonumenten.nl i www.natuurmonumenten.nl/bcoisterwijk facebook.com/oisterwijksebossenenvennen

Nadere informatie

Winkelen in het bos?

Winkelen in het bos? Winkelen in het bos? Natuur, tweede graad Doelstellingen Kinderen ervaren dat het bos uit verschillende delen en bewoners bestaat. Kinderen ontdekken verbanden tussen alle delen en bewoners van het bos.

Nadere informatie

Algemeen: De IVN-Scholenwerkgroep heeft tot doelstelling kinderen actief en ontdekkend met de natuur bezig te laten zijn.

Algemeen: De IVN-Scholenwerkgroep heeft tot doelstelling kinderen actief en ontdekkend met de natuur bezig te laten zijn. Aanbod natuuractiviteiten voor basisscholen, september 2016 t/m juli 2017 IVN afdeling Noord-Kennemerland Algemeen: De IVN-Scholenwerkgroep heeft tot doelstelling kinderen actief en ontdekkend met de natuur

Nadere informatie

milieu- en natuureducatie

milieu- en natuureducatie algemene informatie milieu- en natuureducatie contact: adres: Natuur Educatief Centrum (NEC) 09 210 32 72 NEC Waterrijk Verlorenbroodstraat 106 A 9820 Merelbeke Praktische info De lessen vinden plaats

Nadere informatie

Portfolio Natuurtalenten

Portfolio Natuurtalenten Portfolio Natuurtalenten Naschoolse Activiteiten van Natuur en Milieu Educatie Het NME heeft een breed aanbod van naschoolse cursussen waarbij Natuur en Milieu centraal staan, maar de werkvormen zeer divers

Nadere informatie

Winterslaap. Met filmpjes, werkblad en puzzels. groep 5/6. uitgave januari 2013

Winterslaap. Met filmpjes, werkblad en puzzels. groep 5/6. uitgave januari 2013 uitgave januari 2013 Winterslaap Met filmpjes, werkblad en puzzels groep 5/6 inhoud blz. Inleiding 3 1. Wat is een winterslaap? 4 2. Lage hartslag 5 3. Lage temperatuur 6 4. Winterrust 7 5. Winterslapers

Nadere informatie

Inleiding Doelgroep Opzet van de lescyclus Algemeen doel Doelstellingen... 4

Inleiding Doelgroep Opzet van de lescyclus Algemeen doel Doelstellingen... 4 1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Doelgroep... 4 2. Opzet van de lescyclus... 4 2.1. Algemeen doel... 4 2.2. Doelstellingen... 4 3. Relatie met de kerndoelen & natuurmethoden... 5 4. Voorbereidende activiteit

Nadere informatie

Derde kleuter en eerste graad la ger onderwijs

Derde kleuter en eerste graad la ger onderwijs Floepje en het Water De kleuters en kinderen van de eerste graad maken kennis met het wezentje Floepje dat zowel kan zwemmen als vliegen. Floepje komt op een dag in vervuild water terecht en wordt ziek.

Nadere informatie

JOUW TALENTEN, ONZE ZORG.

JOUW TALENTEN, ONZE ZORG. INFO BROCHURE graad JOUW TALENTEN, ONZE ZORG. Ontdek en ontwikkel jouw talenten en interesses in onze brede eerste graad. nieuwenbosch.be NIEUWEN BOSCH HUMANIORA GENT In onze brede ste graad ontdekken

Nadere informatie

Creepy Griezelbeesten. Handleiding en leerdoelen - 3de graad

Creepy Griezelbeesten. Handleiding en leerdoelen - 3de graad Creepy Griezelbeesten Handleiding en leerdoelen - 3de graad Partnerwerk Geef de leerlingen de opdracht om een griezelhuis in te richten. Hun taak is om te bepalen welke dieren er in het huis aanwezig zullen

Nadere informatie

BELEIDSPLAN PLUSKLAS

BELEIDSPLAN PLUSKLAS BELEIDSPLAN PLUSKLAS Voor leerlingen die meer kunnen ontdekken OBS HET GROENE HART Januari 2012 BELEIDSPLAN PLUSKLAS Voor leerlingen die meer kunnen ontdekken Inleiding Gedurende de hele basisschool leggen

Nadere informatie

Weidevogels en watervogels

Weidevogels en watervogels Dia 1 Zorg dat het geluid aan staat! en watervogels Deze powerpoint begint met het lied van Syb van de Ploeg over onze nationale vogel: de grutto. Gewoon afspelen en dan vragen wat de kinderen gezien en

Nadere informatie

Project: Zintuigen handleiding

Project: Zintuigen handleiding Project: Zintuigen handleiding Doelgroep: het project is geschikt voor alle groepen van het basisonderwijs, maar is uitgewerkt voor de groepen 1, 2 en 3. Doel: Kinderen leren al hun zintuigen te gebruiken

Nadere informatie

Kooi. Lesaanbod

Kooi. Lesaanbod Lesaanbod 2016-2017 Kooi Les groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Beestenboel 1/2 X X Wauw, t leeft 1/2 X X In de sloot, uit de sloot 3/4 X X Huisdieren 3/4 X X Uitvogelen 5/6 X X Knaagdieren

Nadere informatie

ACTIVITEITENKALENDER. De Weide van zomer- tot herfstvakantie. Hoogeveen. Sportief

ACTIVITEITENKALENDER. De Weide van zomer- tot herfstvakantie. Hoogeveen. Sportief Sportief Hoogeveen ACTIVITEITENKALENDER Een overzicht van naschoolse activiteiten bij jou in de buurt. Ga op onderzoek uit en ontdek jouw talenten. Er is aanbod voor de groepen 1 tot en met 8. Kijk dus

Nadere informatie

stap in de Waterwereld stap op m.s. Watervlo

stap in de Waterwereld stap op m.s. Watervlo stap in de Waterwereld stap op m.s. Watervlo Een bezoek aan MS Watervlo is onderdeel van het project Waterwereld. Dit is al 25 jaar een succesvol project onder de naam De Varende Klas. Door de jaren heen

Nadere informatie

Winterslaap. groep 5/6

Winterslaap. groep 5/6 Winterslaap groep 5/6 inhoud blz. Inleiding 3 1. Wat is een winterslaap? 4 2. Lage hartslag 5 3. Lage temperatuur 6 4. Winterrust 7 5. Winterslapers 8 Werkblad winterslaap 15 Schrijf je eigen e-boek 16

Nadere informatie

Bijenpad. groep 1 t/m 4. uitvoering door leerkracht m.b.v. (natuur)ouders. uitleentermijn 3 weken. periode voorjaar, zomer

Bijenpad. groep 1 t/m 4. uitvoering door leerkracht m.b.v. (natuur)ouders. uitleentermijn 3 weken. periode voorjaar, zomer Bijenpad Poppenspel 'Zoem de bij' is de startactiviteit bij het lesmateriaal dat verpakt zit in een echte bijenkorf. Met een bijenpad voor buiten en les ideeën met werkbladen voor het werken over bijen

Nadere informatie

REPORTAGE: DE APPELTUIN (LEUVEN)

REPORTAGE: DE APPELTUIN (LEUVEN) NOTA REPORTAGE: DE APPELTUIN (LEUVEN) Datum: 1 september 2010 REPORTAGE: DE APPELTUIN (LEUVEN) 1 september 2010 pagina 1 > 10 1 Freinetschool De Appeltuin 1.1 KORT Adres Weldadigheidsstraat 74 3000 Leuven

Nadere informatie

ZOO PLANCKENDAEL VAN A TOT Z

ZOO PLANCKENDAEL VAN A TOT Z ZOO PLANCKENDAEL VAN A TOT Z Handleiding en leerdoelen 2de graad Bekijk met de leerlingen de afbeelding bovenaan op het werkblad. Laat hen hierop reageren. Waarover gaat het? Je vertelt de leerlingen dat

Nadere informatie

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Doelgroep: Groep 4 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Groepjes Duur: ± 30 minuten Doel van de opdracht: Leerlingen leren wat het favoriete voedsel

Nadere informatie

Nieuwsbrief april 2014

Nieuwsbrief april 2014 Basisschool De Wijngaard Wijngaardstraat 13-2280 Grobbendonk. Tel. 014 / 51 33 82 directie@bs-dewijngaard.be Nieuwsbrief april 2014 INHOUD Paasvakantie P 1 Fietsparcours, loopfietsen P 2 Oudercomité P

Nadere informatie

Het konijnenpad van Lars en Lineke. docentenhandleiding

Het konijnenpad van Lars en Lineke. docentenhandleiding Het konijnenpad van Lars en Lineke docentenhandleiding Inhoudsopgave Omschrijving het konijnenpad van Lars en Lineke blz. 2 Lessuggesties bij het konijnenpad van Lars en Lineke blz. 4 Handleiding voor

Nadere informatie

Op speurtocht in De Maashorst

Op speurtocht in De Maashorst Op speurtocht in De Maashorst Verslag veldlesproject 2018 Met het veldlesproject "Op speurtocht in De Maashorst" krijgen schoolkinderen een unieke natuurbelevenis op een plek waar hard wordt gewerkt aan

Nadere informatie

Aanbod NME schooljaar 2015/2016

Aanbod NME schooljaar 2015/2016 Aanbod NME schooljaar 2015/2016 Natuur- en milieueducatie (NME) Heemtuin Muntendam is een aanvulling op het reguliere schoolprogramma. We richten ons in de lessen vooral op zaken die in de klas minder

Nadere informatie

natuurboekje van winter 2008

natuurboekje van winter 2008 Kinderbijlage winter 30-10-2008 14:45 Pagina 1 Limburgs Landschap natuurboekje van winter 2008 Kinderbijlage winter 30-10-2008 14:45 Pagina 2 Hoi! Voor veel dieren is de winter te koud. Of ze vinden geen

Nadere informatie

Nieuwsbrief april 2011

Nieuwsbrief april 2011 Basisschool De Wijngaard Wijngaardstraat 13-2280 Grobbendonk. Tel. 014 / 51 33 82 directie@bs-dewijngaard.be Nieuwsbrief april 2011 INHOUD Paasvakantie P 1 Naar het middelbaar P 1 Figurentheater P 2 Natuurwandeling

Nadere informatie

Wie eet wie en wie eet wat?

Wie eet wie en wie eet wat? Leerkracht Wie eet wie en wie eet wat? Maak een voedselweb Inhoud in het kort In deze les krijgen de leerlingen een beeld van de relaties tussen dieren en planten. Leerlingen maken een voedselweb van één

Nadere informatie

Kleur het bos van je dromen

Kleur het bos van je dromen Page 1 of 6 BOS+ - één van de projecten uit het projectenfonds van Stadslab2050 - zet zich in voor beter en meer bos in Vlaanderen en de wereld. Voor hun project nodigen ze elk jaar 8 klassen uit om deel

Nadere informatie

QUIZ: HOE KOM IK DE WINTER DOOR????

QUIZ: HOE KOM IK DE WINTER DOOR???? QUIZ: HOE KOM IK DE WINTER DOOR???? WAAROM BEVRIEZEN ZADEN NIET? 1. Ze zitten diep onder de grond, waar het niet vriest. 2. Ze bevatten veel vet. 3. Ze bevriezen wel, maar daar kunnen ze wel tegen. WAAR

Nadere informatie

Inleiding In het najaar worden de dagen steeds korter en de nachten steeds langer. Kun je je voorstellen dat je in de maand november naar bed gaat?

Inleiding In het najaar worden de dagen steeds korter en de nachten steeds langer. Kun je je voorstellen dat je in de maand november naar bed gaat? Inleiding In het najaar worden de dagen steeds korter en de nachten steeds langer. Kun je je voorstellen dat je in de maand november naar bed gaat? Je valt in een diepe slaap en wordt in maart pas weer

Nadere informatie

OP BEZOEK BIJ KAI-MOOK

OP BEZOEK BIJ KAI-MOOK OP BEZOEK BIJ KAI-MOOK Handleiding en leerdoelen 3de graad Ken je deze dieren? Op het werkblad staan vijf kadertjes met afbeeldingen van Aziatische dieren die je in ZOO Planckendael terugvindt. Er is ook

Nadere informatie

Voorbereiding Methodiek 5

Voorbereiding Methodiek 5 Methodiek 4 Voorbereiding Methodiek 5 Wat bedoelen we met een ervarings- of belevingswandeling? Wandeling waar verwondering, ontmoeting en plezier centraal staat Voorbeelden: Bushcraft technieken: lepel

Nadere informatie

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Doelgroep: Groep 6 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Groepjes Duur: ± 30 minuten Doel van de opdracht: Leerlingen leren wat het favoriete voedsel

Nadere informatie

Met vogels op trektocht

Met vogels op trektocht Met vogels op trektocht Leerdagboek van:... Een (on)bekend geluid Wat voor geluid hoor je? Waar komt het geluid vandaan? Dit wil ik opschrijven over de vogel: Denk aan vragen als: Hoe ziet de vogel eruit?

Nadere informatie

Natuur dagboek. Op ontdekking in je achtertuin

Natuur dagboek. Op ontdekking in je achtertuin Natuur dagboek Op ontdekking in je achtertuin Hey daar! Dit is jouw eigenste, hoogst persoonlijkste Dit natuurdagboek is van natuurdagboek. Trek de tuin, het park of het bos in. Gebruik je ogen, oren en

Nadere informatie

2 de, 3 de graad. 3 de graad

2 de, 3 de graad. 3 de graad Aan klassen van het basisonderwijs bieden wij een ruim aanbod aan natuureducatieve activiteiten. Alle zijn erop gericht de leerlingen op een speelse wijze actief en onderzoekend aan het werk te zetten.

Nadere informatie

Doeprijs IVN Limburg Projectmeldingsformulier. 2. Gegevens indiener project. Datum ingekomen. Projectnummer

Doeprijs IVN Limburg Projectmeldingsformulier. 2. Gegevens indiener project. Datum ingekomen. Projectnummer Doeprijs IVN Limburg 2010 Projectmeldingsformulier Datum ingekomen Regio Projectnummer (in te vullen door district) 1. Projectnaam/activiteit 1 Boomkikker telmonitoringsproject Maasduinen 2. Gegevens indiener

Nadere informatie

Introductieles. Vogels in de klas. groep 5/6. Handleiding leerkracht. Inhoud in het kort. Kerndoelen. Lesdoelen

Introductieles. Vogels in de klas. groep 5/6. Handleiding leerkracht. Inhoud in het kort. Kerndoelen. Lesdoelen Handleiding leerkracht Vogels in de klas Introductieles Inhoud in het kort Voor de groepen 5-6 bieden we, naast verbale activiteiten, een werkblad aan waarmee de leerlingen aan de slag gaan. In deze les

Nadere informatie

Programma zomervakantie

Programma zomervakantie Programma zomervakantie In de zomervakantie organiseert Praktijk de Regenboog opnieuw een vakantieprogramma. Het programma is bedoeld voor kinderen met een beperking en kinderen die extra aandacht en begeleiding

Nadere informatie