Groep: 1-2 Lesduur: ± 1 uur Periode: september - oktober (Heksenpad) en april - juni Dora- en Diegopad

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Groep: 1-2 Lesduur: ± 1 uur Periode: september - oktober (Heksenpad) en april - juni Dora- en Diegopad"

Transcriptie

1 OMSCHRIJVING LESSEN Dora- en Diegopad / Heksenpad Groep: 1-2 Lesduur: ± 1 uur Periode: september - oktober (Heksenpad) en april - juni Dora- en Diegopad In het voorjaar en de zomer wijzen Dora en Diego de kinderen de weg langs een pad tussen bomen en struiken, en in de herfst doen de heksen dat. De kinderen ontdekken op deze manier spelenderwijs en met al hun zintuigen de natuur. Onderweg zijn er opdrachten voor de kinderen die hen stimuleren de natuur op een speelse en aantrekkelijke manier te ontdekken en onderzoeken. Alle zintuigen komen aan bod. De kinderen lopen in groepjes van vier of vijf kinderen. De groepsleerkracht dient voor voldoende begeleiding te zorgen. Lesduur: +/- 1 uur Ontdek de Herfst / Lente in de natuur Groep: 1-4 Lesduur: ± 1 uur Periode: september - oktober en april mei Tijdens deze les komen de herfst- c.q. lenteverschijnselen van de natuur aan bod. De kinderen gaan op zoek naar de eerste planten en bollen die tevoorschijn komen of bekijken hoe planten, bomen en dieren zich klaarmaken voor de winter. Ze (onder)zoeken dan onder andere vruchten en zaden. Lesduur: +/- 1 uur Op avontuur in de natuur Groep: 3-5 Periode: september oktober Op avontuur in de natuur is een activiteit waarbij de leerlingen kenmerken van de herfst onderzoeken. Op een speelse en avontuurlijke, doch zeer gerichte werkwijze, leren de leerlingen de natuur waar te nemen en te onderzoeken. Door middel van opdrachten worden ze uitgenodigd om de verrassende aspecten van de

2 gewone natuur, te ontdekken en om inzicht te krijgen in de samenhang van verschillende kenmerken in de natuur (de voedselkringloop). periode: sept-okt Alles in een pannenkoek Groep: 3 5 Lesduur: 1,½ uur Periode: hele jaar door Kinderen leren wat er allemaal voor nodig is om een pannenkoek te kunnen bakken. Ze gaan op zoek naar de ingrediënten en/of maken die zelf. Meel malen uit graan, boter maken van melk en hopelijk heeft de Woeste Westen- kip een ei gelegd. Na het bereiden van het beslag worden de pannenkoeken natuurlijk zelf gebakken én opgegeten. Het leven in de sloot (Waterdieren niveau 1) Groep: 3 6 Periode: september - oktober en mei juli De les begint met een voorbespreking met vragen hoe waterdiertjes eruit zien, waar ze vooral zitten, welke rol ze spelen in de natuur. De kinderen gaan waterdiertjes vangen met een schepnet. Daarna bestuderen ze de gevangen beestjes in loeppotjes en met vergrootglazen. De namen kunnen worden opgezocht op een zoekblad. Nadruk ligt op de beleving van en de verwondering over het leven in de sloot. Bij hogere klassen komen de samenhang in de natuur en levenscycli van insecten meer aan bod. (Zie hiervoor Waterdieren niveau 2 ). Tot slot is er nog een korte nabespreking.

3 Het leven in de bodem (bodemdieren) Groep: 3-6 Lesduur: 1-½ uur Periode: september - oktober en mei - juli De les bodemdiertjes begint met een voorbespreking met vragen als: hoe zien ze eruit, waar wonen ze, welke rol spelen ze in de natuur? Vervolgens gaan de kinderen zelf bodemdiertjes zoeken. Ze ontdekken spelenderwijs dat bodemdiertjes allemaal hun eigen plekje hebben. De gevonden diertjes worden met een loep bekeken om te onderzoeken hoe ze eruit zien. Met behulp van een zoekkaart wordt hun naam gezocht. Nadruk ligt op de beleving en de verwondering over het leven in de bodem. Bij hogere klassen komen de samenhang in de natuur en levenscycli van insecten meer aan bod. Tot slot is er nog een nabespreking. De bijzondere bewoners van Het Woeste Westen Groep: 4 6 Periode: september - oktober en mei - juli Tijdens deze les komen de leerlingen meer te weten over de bijzondere dieren op Het Woeste Westen, dieren die kinderen in de andere lessen niet zo snel zelf zullen vangen. De leerlingen kunnen in carrouselvorm een pad en een salamander van dichtbij bekijken (of zelfs in de hand nemen), een geelgerande waterkever en een grote zwarte waterkever en spinnen bestuderen. Een (dode) libelle komt ook aan bod. Hoe ademen deze verschillende dieren, hoe bewegen ze en wat eten ze? periode: sept-okt en mei-juli De planten en bomen van Het Woeste Westen Groep: 4 6 Periode: september - oktober en april - juli De planten- en bomenles begint met een voorbespreking over hoe een plant en hoe een boom in elkaar zitten. Hoe herken je een plant en een boom? Waarom zijn bomen belangrijk? De buitenopdracht bestaat uit het maken van een schorsafdruk, een hoogtemeting, een bomenpaspoort en

4 de naam van de gevonden planten en bomen opzoeken. Na afloop van de les is er een nabespreking. Van graan tot brood Groep: 4 7 Periode: hele jaar door Bij de les Van graan tot brood leren en ervaren de kinderen wat er allemaal nodig is om brood te maken. Ze leren over verschillende graansoorten. Ze malen zelf graan, voegen gist en water toe en kneden het deeg. Vervolgens bakken ze het deeg aan een stok boven het kampvuur. En dan: lekker opeten! Een totaalervaring om niet snel te vergeten. Op ontdekkingsreis door Het Woeste Westen Groep: 5 7 Periode: september oktober en april juli Op ontdekkingsreis door het Woeste Westen is een activiteit waarbij de leerlingen in groepjes als vroegere ontdekkingsreizigers Het Woeste Westen ontdekken. Ze maken in hun logboek aantekeningen van hun reis; ze beschrijven en tekenen de planten en dieren die ze tegenkomen en de avonturen die ze beleven. De kinderen zoeken met behulp van een kompas hun weg en maken hun eigen landkaart door de witte vlekken zelf in kaart te brengen. Het Stenen tijdperk / IJzertijdperk (dagproject) Groep: 5 7 Periode: september oktober en april juli Tijdens het dagproject over het Stenen tijdperk leren en ervaren de kinderen hoe het is om vuur te maken met een vuursteen, graan te malen tussen twee stenen en daarna op primitieve wijze brood te bakken. Ook maken ze van leer een zakje en gaan ze op zoek naar eetbare planten. Van speksteen maken ze een

5 pijlpunt. En ze leren met een pijl en boog te schieten. De dag zal zeker lang blijven hangen bij de kinderen! De blik van Jan Wolkers, een kunstige kijk op de natuur Groep: 4 6 Lesduur: twee lessen (buiten- + verwerkingsles) van 1½ uur per les Periode: september - oktober en april - juli De blik van Jan Wolkers is een verfrissend NME-project met een kunsteducatieve benadering. Aan de hand van het concept van anders dan anders waarnemen worden associaties op gang gebracht. Daarmee is het project gericht op het bewust worden van en benoemen van de eigen blik op de natuur en het besef dat iets letterlijk meer voor je gaat leven door een goede waarneming. In de lessen wordt gewerkt met fotografie, tekenen en schrijven. Het project bestaat uit 2 lessen; één in Het Woeste Westen, de Jan Wolkers tuin of op locatie, en één creatieve verwerkingsles op school. De leerkracht dient afhankelijk van de groepsgrootte voor extra begeleiders te zorgen. Lesduur: twee lessen (buiten- + verwerkingsles) van 1,5 uur per les De vogels van het Westerpark (biodiversteit) Periode: september - oktober en april - juli Kinderen ontdekken spelenderwijs de overeenkomsten en verschillen tussen de vogelsoorten te herkennen, waarbij gebruik wordt gemaakt van verrekijkers en vogelzoekkaarten. De les vogels kijken begint met een inleiding met vragen als: ken jij vogels en weet je hoe ze heten? Hoe zien ze eruit? Wat kunnen zij wat wij, mensen, niet kunnen? Waarin verschillen vogels onderling? Welke aanpassingen hebben de verschillende vogels?. Na het activeren van de voorkennis worden de opdrachten uitgelegd, die de kinderen in de omgeving van Het Woeste Westen uitvoeren.

6 Eten uit de natuur Periode: september - oktober en mei - juli Leerlingen leren welke planten uit de directe omgeving van Het Woeste Westen eetbaar zijn (en vooral: welke niet). Ze maken afhankelijk van het seizoen brandenetelsoep, muntthee, vlierbloesemlimonade en/of vlierbessenlimonade. En dan maar smullen van deze jager-verzamelaarsmaaltijd! Polderproject Schatkaart Westerparkpolder (dagproject) Het Westerpark in Amsterdam is een nog steeds bemaalde polder. De Overbrakerbinnenpolder ligt tussen de Spaarndammerdijk (uit het jaar 1200) en de Haarlemmertrekvaart (uit 1631). Met het project Schatkaart Westerparkpolder leren en ervaren kinderen hoe deze polder functioneert. Het project begint met een binnenles op school over de werking van een polder. Tijdens de projectdag in Het Westerpark gaan de kinderen aan de slag met: waterpeil meten, een polder nabouwen, een bodemboring uitvoeren, water van laag naar hoog brengen, duikers zoeken, dijkhoogtemeten en ze brengen een bezoek aan het gemaal. Als extra kan tussen de middag gekozen worden voor broodje bakken boven het kampvuur. lesduur uur De bodem onder onze voeten (aardrijkskunde) Amsterdam is gebouwd op slappe veengrond. Vandaar dat onze huizen op palen staan en er overal een zandlaag van 2 meter ligt. Op Het Woeste Westen ligt de oude veengrond nog direct aan de oppervlakte. Kinderen leren m.b.v. grondboringen de verschillen tussen zand, grond en veen te ontdekken. En ze bekijken stukjes veen met een loep. Het is natuurlijk heel bijzonder om stukjes hout en riet van wel 5000 jaar oud in je handen te hebben!

7 Waterdieren (niveau 2) Groep: 7 8 In deze veldwerkles vissen de kinderen in groepjes met een schepnet waterdiertjes uit de sloot. Daarna zoeken ze hun namen met behulp van zoekkaarten en boekjes. Vervolgens kan gekozen worden voor een verdiepingles: Wie eet wie?, of Waterkwaliteit, of Van larve tot insect. Overleven in de natuur (dagproject) Groep: 7 8 Lesduur: uur De vier basisprincipes om te overleven zijn: vuur maken zonder lucifers, water filteren, onderdak maken en eten verzamelen uit de natuur. Deze vaardigheden worden tijdens deze avontuurlijke projectdag aangeleerd. Zelf doen is het motto. Leerlingen worden zich bewust van de afhankelijkheid van de natuur. Grote nadruk ligt er ook op het (leren) samenwerken met elkaar. Daarom is dit project ook als groepstraining in te zetten voor het verbeteren van de onderlinge verhoudingen binnen de groep. Energie & Broeikaseffect (binnenles op school) Groep: 8 Periode: hele jaar door In deze les op school wordt duidelijk gemaakt wat energie is, welke energiebronnen er bestaan en welke gevolgen er zijn voor het milieu bij tradtionele energiewinning. Er wordt aandacht besteed aan duurzame energiebronnen als zonne-, wind- en waterenergie, en ook biodiesel, kernenergie, waterstof en de afvalenergiecentrale komen aan de orde. In de les wordt gebruik gemaakt van aanschouwelijk materiaal. Daarnaast worden er actieve werkvormen toegepast. Lesduur: 1,5 uur

Programmaboekje voor basisscholen in Amsterdam West. www.nmewest.nl

Programmaboekje voor basisscholen in Amsterdam West. www.nmewest.nl Programmaboekje voor basisscholen in Amsterdam West www.nmewest.nl Inleiding Contact met de natuur is volgens velen voor kinderen van wezenlijk belang voor hun ontwikkeling. Door kinderen op een speelse

Nadere informatie

Blijde Wei. Lesaanbod 2016-2017

Blijde Wei. Lesaanbod 2016-2017 Lesaanbod 2016-2017 Blijde Wei Les groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Beestenboel 1/2 X X Kleine Beestjes 1/2 X X X In de sloot, uit de sloot 3/4 X X X Huisdieren 3/4 X X Amfibieën

Nadere informatie

2. Maak met de 4 buizen een vierkant op de grond. Dit is het zoekraam.

2. Maak met de 4 buizen een vierkant op de grond. Dit is het zoekraam. Opdracht 1. Gebruik je ogen goed. In het bos kun je van alles ontdekken! Komen er onder de bomen verschillende soorten insecten en of bodemdiertjes voor? Het beste bos 1. Materiaal tas 1: zoekraam, 1 schepje,

Nadere informatie

groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli

groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Lesaanbod 2016-2017 Bokkesprong Les groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Kleine beestjes 1/2 X X X Alles voor een pannenkoek 1/2 X X Melk 3/4 X X X In de sloot, uit de sloot 3/4 X X

Nadere informatie

Oude bomen. Opdracht 1 - Bijzondere bomen. Opdracht 2 De leeftijd van een boom meten. Benodigdheden

Oude bomen. Opdracht 1 - Bijzondere bomen. Opdracht 2 De leeftijd van een boom meten. Benodigdheden Oude bomen meetlint In Amsterdam staan veel bomen. Sommige van die bomen zijn al heel oud en hebben veel meegemaakt. Bomen kunnen veel betekenen voor mensen. Denk bijvoorbeeld aan de kastanjeboom in de

Nadere informatie

Een midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015

Een midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015 Een midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015 Doelgroep: Midden- en bovenbouw basisonderwijs: groep 5-8 Jaargetijde: Herfst, winter, lente en een stukje zomer. Plaats:

Nadere informatie

Ga je mee op watersafari?

Ga je mee op watersafari? Informatie en reserveringen voor het Nationaal Park Weerribben-Wieden: www.np-weerribbenwieden.nl Beulakerpad 1 8326 AH Sint Jansklooster t 0527-246196 / 06-12890380 e n.vanderlaan@ivn.nl Ga je mee op

Nadere informatie

groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli

groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Lesaanbod 2018-2019 Bokkesprong Les groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Alles voor een Pannenkoek 1/2 X X Wauw 't leeft 1/2 X X Melk 3/4 X X X In de sloot, uit de sloot 3/4 X X Amfibieën

Nadere informatie

Kooi. Lesaanbod

Kooi. Lesaanbod Lesaanbod 2016-2017 Kooi Les groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Beestenboel 1/2 X X Wauw, t leeft 1/2 X X In de sloot, uit de sloot 3/4 X X Huisdieren 3/4 X X Uitvogelen 5/6 X X Knaagdieren

Nadere informatie

Programma Natuur Avonturen

Programma Natuur Avonturen Programma Natuur Avonturen voor basisscholen Landgoed De Hoevens Alphen/Goirle i.s.m. Scholenwerkgroep IVN Tilburg Algemene informatie Landgoed De Hoevens Coördinator natuureducatie: Fran Husstege Bezoekadres:

Nadere informatie

Diertjes vangen en bekijken

Diertjes vangen en bekijken Hossebos wateropdracht 1 Diertjes vangen en bekijken Zoek een plekje aan de waterkant, waar je goed bij het water kunt. Leg alle materialen klaar. Vul het aquarium half met water en zet het op een plekje

Nadere informatie

Wilgenhof. Lesaanbod

Wilgenhof. Lesaanbod Lesaanbod 2016-2017 Wilgenhof Les groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Alles voor een pannenkoek 1/2 X X Beestenboel 1/2 X X X Melk 3/4 X X In de sloot, uit de sloot 3/4 X X X Amfibieën

Nadere informatie

Blijde Wei. Lesaanbod

Blijde Wei. Lesaanbod Lesaanbod 2017-2018 Blijde Wei Les groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Alles voor een pannenkoek 1/2 X X Wauw, het leeft 1/2 X X Beschuit met muisjes 3/4 X X Melk 3/4 X X X Knaagdieren

Nadere informatie

Aanbod NME voorjaar 2014

Aanbod NME voorjaar 2014 Aanbod NME voorjaar 2014 Natuur- en milieueducatie (NME) Heemtuin Muntendam biedt een aanvulling op het reguliere schoolprogramma. We richten ons in de lessen vooral op zaken die in de klas minder snel

Nadere informatie

Opdrachten thema. Veluwe

Opdrachten thema. Veluwe en thema Totaal materialen heide Materialen per groepje 1A Sporen van grazers 3 Witte bakken 3 Pincetten Zoekkaart bos- en heideplanten 1B Dennen trekken Handschoenen voor elk kind Zoekkaart bos- en heideplanten

Nadere informatie

Visje,visje, in de sloot. Waterdiertjes vangen en bekijken

Visje,visje, in de sloot. Waterdiertjes vangen en bekijken Water 1 en 2 5 Visje,visje, in de sloot Waterdiertjes vangen en bekijken Doelen Begrippen Materialen Duur Inleiding (10 minuten) De leerlingen: ontdekken dat er in de sloot behalve eenden ook andere dieren

Nadere informatie

Portfolio Natuurtalenten

Portfolio Natuurtalenten Portfolio Natuurtalenten Naschoolse Activiteiten van Natuur en Milieu Educatie Het NME heeft een breed aanbod van naschoolse cursussen waarbij Natuur en Milieu centraal staan, maar de werkvormen zeer divers

Nadere informatie

Opdrachten thema. Veluwe

Opdrachten thema. Veluwe en thema Schema groepjes en opdrachten bij vorm 2: elke opdracht vaste begeleider Groepje 1: spechten Groepje 2: muizen Groepje 3: vossen Groepje 4: eekhoorns Groepje 5: egels Kleine beestjes + voedselketens

Nadere informatie

Rivierenhof. Handleiding. Opgesteld door de domeinwachters. >> Ontdekkingstocht voor het 4, 5 en 6 leerjaar. Tjakkie de specht Ontdekt de Herfst

Rivierenhof. Handleiding. Opgesteld door de domeinwachters. >> Ontdekkingstocht voor het 4, 5 en 6 leerjaar. Tjakkie de specht Ontdekt de Herfst Rivierenhof Handleiding Opgesteld door de domeinwachters >> Ontdekkingstocht voor het 4, 5 en 6 leerjaar Tjakkie de specht Ontdekt de Herfst INLEIDING Het zelf -doe pakket bestaat uit een bewegwijzerde

Nadere informatie

Mogelijk voor alle groepen

Mogelijk voor alle groepen IVN VERENIGING VOOR NATUUR EN MILIEUEDUCATIE AFDELING ASTEN/SOMEREN Schoolprojecten Asten Someren Project omschrijving doelgroep Tijd/seizoen Beestjesproject: Beestjes vangen op allerlei manieren (witte

Nadere informatie

Ontdek je mee het leven in vijver en sloot? Zeg niet gewoon vis tegen een vis. Visinitiatie en Visdeterminatie voor de 3 de graad

Ontdek je mee het leven in vijver en sloot? Zeg niet gewoon vis tegen een vis. Visinitiatie en Visdeterminatie voor de 3 de graad Ontdek je mee het leven in vijver en sloot? Zeg niet gewoon vis tegen een vis. Visinitiatie en Visdeterminatie voor de 3 de graad Opdrachten voor de 3 de graad Wil je met je klas meer leren over vissen?

Nadere informatie

Inleiding Doelgroep Opzet van de lescyclus Algemeen doel Doelstellingen... 4

Inleiding Doelgroep Opzet van de lescyclus Algemeen doel Doelstellingen... 4 1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Doelgroep... 4 2. Opzet van de lescyclus... 4 2.1. Algemeen doel... 4 2.2. Doelstellingen... 4 3. Relatie met de kerndoelen & natuurmethoden... 5 4. Voorbereidende activiteit

Nadere informatie

Blijde Wei. Lesaanbod

Blijde Wei. Lesaanbod Lesaanbod 2018-2019 Blijde Wei Les *Schooltuinieren loopt door van februari 2019 tot oktober 2019 Gratis les Iedere groep mag zich 1x inschrijven voor een gratis les. Ieder kind mag in zijn basisschoolperiode

Nadere informatie

groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli

groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Lesaanbod 2018-2019 Wilgenhof Les Alles voor een pannenkoek 1/2 X X X groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Beestenboel 1/2 X X X Melk 3/4 X X In de sloot, uit de sloot 3/4 X X X Amfibieën

Nadere informatie

Wie eet wie en wie eet wat?

Wie eet wie en wie eet wat? Leerkracht Wie eet wie en wie eet wat? Maak een voedselweb Inhoud in het kort In deze les krijgen de leerlingen een beeld van de relaties tussen dieren en planten. Leerlingen maken een voedselweb van één

Nadere informatie

Opdrachten thema. Veluwe

Opdrachten thema. Veluwe Opdrachten thema Schema groepjes en opdrachten bij vorm 2: elke opdracht vaste begeleider Groepje 1: schaatsenrijders Groepje 2: beekprikken Groepje 3: schrijvertjes Groepje 4: bloedzuigers Groepje 5:

Nadere informatie

Dieren in de winter 3

Dieren in de winter 3 Dieren in de winter 3 inhoud blz. 1. Winter 3 2. De egel 4 3. De vleermuis 5 4. De eekhoorn 6 5. De merel 7 6. De ree 8 7. De pad 9 8. Het lieveheersbeestje 10 9. Filmpjes 11 Bronnen en foto s 12 Colofon

Nadere informatie

DE HERFST: KLEURRIJK SEIZOEN

DE HERFST: KLEURRIJK SEIZOEN DE HERFST DE HERFST: KLEURRIJK SEIZOEN vanaf 2de graad lager onderwijs. x vak: muzische vorming x duur: halve dag GRIEZELBOS HET KLEINE VIEZE BEESTJES- ONDERZOEK! verloop: x verdeel de klas in verschillende

Nadere informatie

Natuuractiviteiten voor Basisscholen 2013 / 2014

Natuuractiviteiten voor Basisscholen 2013 / 2014 Stichting Natuur & Landschap Zwijndrechtse Waard (SN&LZW) zet zich in voor behoud en verbetering en duurzaamheid van Natuur en Landschap in de Zwijndrechtse Waard. De IVN-schoolgidsen verzorgen natuur-

Nadere informatie

Werkblad Natuurlijk water in de Kwebben

Werkblad Natuurlijk water in de Kwebben Werkblad Natuurlijk water in de Kwebben Droppie in de Kwebben Hallo allemaal! Wat fijn dat jullie straks naar de Kwebben in Vught gaan! Mijn naam is Droppie en ik weet alles over water. Wist je dat water

Nadere informatie

De Dender ontspringt in... en mondt uit in de... in de stad... Deze stad dankt zijn naam hieraan.

De Dender ontspringt in... en mondt uit in de... in de stad... Deze stad dankt zijn naam hieraan. De Dender ontspringt in... en mondt uit in de... in de stad... Deze stad dankt zijn naam hieraan. Dit werkblad en volgend werkblad worden in de klas gemaakt, voor dat ze op stap gaan en de Dender van dichtbij

Nadere informatie

NATUUR- EN MILIEU EDUCATIE ZWIJNDRECHTSE WAARD

NATUUR- EN MILIEU EDUCATIE ZWIJNDRECHTSE WAARD NATUUR- EN MILIEU EDUCATIE ZWIJNDRECHTSE WAARD Natuuractiviteiten voor Basisscholen 2015/2016 Inhoud Algemeen Extra aandachtspunten Natuuractiviteiten 2015/2016 Slecht weer beslissing Dagdelen natuuractiviteiten

Nadere informatie

Raadsel 1: Wat is het verschil tussen de westkant en de oostkant van de Grote Vlasroot?

Raadsel 1: Wat is het verschil tussen de westkant en de oostkant van de Grote Vlasroot? Raadsel 1: Wat is het verschil tussen de westkant en de oostkant van de Grote Vlasroot? Loop een rondje om het ven; ga over het dammetje. Let ook op hoogteverschillen. Materialen: Neem het kompas. Raadsel

Nadere informatie

3 hectare groot veenweide gebied, Amsterdam Westerpark st. Hart voor de Natuur

3 hectare groot veenweide gebied, Amsterdam Westerpark st. Hart voor de Natuur 3 hectare groot veenweide gebied, Amsterdam Westerpark st. Hart voor de Natuur Activiteiten en bereik 2011: Vrije bezoekers: 23.119 NME activiteiten: 1046 Avonturenclubs: 1474 Speciale doelgroepen 20 Openbare

Nadere informatie

Brochure met de educatieve mogelijkheden van MEC Roosendaal

Brochure met de educatieve mogelijkheden van MEC Roosendaal Brochure met de educatieve mogelijkheden van MEC Roosendaal MEC Roosendaal Coördinatoren: Maggy van den Aker en Michèle Knippenberg info@mecroosendaal.nl 1/14 INLEIDING Natuur en milieu educatie (NME)

Nadere informatie

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Doelgroep: Groep 6 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Groepjes Duur: ± 30 minuten Doel van de opdracht: Leerlingen leren wat het favoriete voedsel

Nadere informatie

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Doelgroep: Groep 4 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Groepjes Duur: ± 30 minuten Doel van de opdracht: Leerlingen leren wat het favoriete voedsel

Nadere informatie

De Boer op! Bodemdiertjes

De Boer op! Bodemdiertjes Bodemdiertjes De Boer op! Middenbouw Op ontdekking in de natuur en opdrachtjes uitvoeren in de klas of in de buurt van de school. Je kunt direct aan de slag met het materiaal uit deze leskisten. De leskist,

Nadere informatie

Les groep aug. sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli

Les groep aug. sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Lesaanbod 2015-2016 De Blijde Wei Les groep aug. sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Alles voor een pannenkoek* 1/2 X X X Wauw, het leeft** 1/2 X X X Ganzenspel* 1/2 X X X Froeteltuin 1/2 LF!

Nadere informatie

Lang leve de buitenkids!

Lang leve de buitenkids! Contact Bezoekerscentrum Oisterwijk Natuurmonumenten Van Tienhovenlaan 4 5062 SK Oisterwijk Tel. (013) 591 5000 @ bc.oisterwijk@natuurmonumenten.nl i www.natuurmonumenten.nl facebook.com/natuurmonumenten

Nadere informatie

Natuurpad. Haarlemmermeerse bos

Natuurpad. Haarlemmermeerse bos Haarlemmermeerse bos Het natuurpad in het Haarlemmermeerse bos is een speel, beleef en doe pad waarbij je op zoek gaat naar twaalf genummerde borden met QR codes. Het pad begint en eindigt bij het informatiebord

Nadere informatie

Opdrachtkaarten Lente

Opdrachtkaarten Lente Zandspoor Opdrachtkaarten Lente Zandspoor Opdrachtkaarten Lente Je onderzoekt straks in het duingebied allerlei dingen die met zand te maken hebben. De materialen die daarvoor nodig zijn, zitten in de

Nadere informatie

Lang leve de buitenkids!

Lang leve de buitenkids! Contact Bezoekerscentrum Oisterwijk Natuurmonumenten Van Tienhovenlaan 4 5062 SK Oisterwijk Tel. (013) 591 5000 @ bcoisterwijk@natuurmonumenten.nl i www.natuurmonumenten.nl/bcoisterwijk facebook.com/natuurmonumenten

Nadere informatie

Ideeën voor leerkrachten ter voorbereiding op de insectenwandeling door de Natuurtuin 't Loo

Ideeën voor leerkrachten ter voorbereiding op de insectenwandeling door de Natuurtuin 't Loo Ideeën voor leerkrachten ter voorbereiding op de insectenwandeling door de Natuurtuin 't Loo Om kinderen te interesseren voor kleine kriebelbeestjes is het doen van eigen waarnemingen zeer geschikt. Omdat

Nadere informatie

1. Doelgroep. 2. Relatieschema. Vogels. Reiger. Eend. Knobbelzwaan. Uil Kievit. Merel. Halsbandparkiet. Duif. Kraai. Meeuw. Woonomgeving: Voedsel:

1. Doelgroep. 2. Relatieschema. Vogels. Reiger. Eend. Knobbelzwaan. Uil Kievit. Merel. Halsbandparkiet. Duif. Kraai. Meeuw. Woonomgeving: Voedsel: 1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Doelgroep... 4 2. Relatieschema... 4 3. Opzet van de lescyclus... 5 3.1. Algemeen doel van de lescyclus... 5 3.2. De doelstellingen... 5 4. Relatie met de kerndoelen...

Nadere informatie

Onderbouw. Ontdektocht Jonge dieren op Zorgvrij. Speurtocht Op handen en voeten. Op schoolreisje naar Zorgvrij

Onderbouw. Ontdektocht Jonge dieren op Zorgvrij. Speurtocht Op handen en voeten. Op schoolreisje naar Zorgvrij Onderbouw Ontdektocht Jonge dieren op Zorgvrij Onderwerp In deze tijd zijn er op Zorgvrij veel jonge dieren. De kinderen kunnen met de begeleiders (zelf voor de begeleiding zorgen a.u.b!) gebruik maken

Nadere informatie

NME-leerroute Bomen in het Wandelbos

NME-leerroute Bomen in het Wandelbos NME-leerroute Bomen in het Wandelbos 5 Groep 1 Tilburg, BS Jeanne d Arc Verhaal voor de kinderen De oudste, dikste en hoogste levende wezens op aarde zijn bomen. In het Wandelbos gaan we bomen onderzoeken,

Nadere informatie

NATUUR- EN MILIEU EDUCATIE ZWIJNDRECHTSE WAARD

NATUUR- EN MILIEU EDUCATIE ZWIJNDRECHTSE WAARD NATUUR- EN MILIEU EDUCATIE ZWIJNDRECHTSE WAARD Natuuractiviteiten voor Basisscholen 2017/2018 Inhoud Algemeen Extra aandachtspunten Natuuractiviteiten 2017/2018 Slecht weer beslissing Dagdelen natuuractiviteiten

Nadere informatie

Bodemdiertjes. groep 5 en 6 uitvoering door leerkracht uitleentermijn 3 weken periode najaar

Bodemdiertjes. groep 5 en 6 uitvoering door leerkracht uitleentermijn 3 weken periode najaar Bodemdiertjes Middenbouw Op ontdekking in de natuur en opdrachtjes uitvoeren in de klas of in de buurt van de school. Je kunt direct aan de slag met het materiaal uit deze leskisten. groep 5 en 6 periode

Nadere informatie

Handleiding. Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

Handleiding. Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Handleiding Naam opdracht De omgeving met andere ogen bekeken Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec zeer geschikt ongeschikt Benodigde materialen opdrachtenbladen pen

Nadere informatie

Kijk een kikker. Maak kennis met kikkers van Nederland! Groep 3 en 4. Kennis maken. Observeren. Leren

Kijk een kikker. Maak kennis met kikkers van Nederland! Groep 3 en 4. Kennis maken. Observeren. Leren Kijk een kikker Maak kennis met kikkers van Nederland! Kennis maken Observeren Leren Lespakket kikkers groep 3/4 (Lente-thema) Les 1: Kennis maken Inleiding op de lessen: Bij de lente horen natuurlijk

Nadere informatie

Het konijnenpad van Lars en Lineke. docentenhandleiding

Het konijnenpad van Lars en Lineke. docentenhandleiding Het konijnenpad van Lars en Lineke docentenhandleiding Inhoudsopgave Omschrijving het konijnenpad van Lars en Lineke blz. 2 Lessuggesties bij het konijnenpad van Lars en Lineke blz. 4 Handleiding voor

Nadere informatie

Natuurpad. Haarlemmermeerse bos

Natuurpad. Haarlemmermeerse bos Haarlemmermeerse bos Het natuurpad in het Haarlemmermeerse bos is een speel, beleef en doe pad waarbij je op zoek gaat naar twaalf genummerde borden met QR codes. Er zijn twee startpunten, de eerste is

Nadere informatie

Algemeen: De IVN-Scholenwerkgroep heeft tot doelstelling kinderen actief en ontdekkend met de natuur bezig te laten zijn.

Algemeen: De IVN-Scholenwerkgroep heeft tot doelstelling kinderen actief en ontdekkend met de natuur bezig te laten zijn. Aanbod natuuractiviteiten voor basisscholen, september 2016 t/m juli 2017 IVN afdeling Noord-Kennemerland Algemeen: De IVN-Scholenwerkgroep heeft tot doelstelling kinderen actief en ontdekkend met de natuur

Nadere informatie

Opdrachtkaarten Herfst

Opdrachtkaarten Herfst Zandspoor Opdrachtkaarten Herfst Zandspoor Opdrachtkaarten Herfst Je gaat in het duingebied onderzoek doen naar allerlei dingen die met zand te maken hebben. De materialen die daarvoor nodig zijn, zitten

Nadere informatie

Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg

Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg Doelgroep: Groep 4 t/m 8 Lesduur: ± 45 minuten Werkvorm: Groepjes of alleen Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Doel van de opdracht: Het leren herkennen van een bij,

Nadere informatie

NME-leerroute Vlinders en spinnen in het park

NME-leerroute Vlinders en spinnen in het park NME-leerroute Vlinders en spinnen in het park 4 Groep 1 Tilburg, BS Jeanne d Arc Verhaal voor de kinderen Kijk eens om je heen. Op heel veel plekken staan grote en kleine bloemen. Als het mooi weer is

Nadere informatie

Expeditie Boswachterscode

Expeditie Boswachterscode Boswachterscode Ontdek jij je zesde zintuig? Kinderen tussen de 7 en 10 jaar opgelet! Zet je zintuigen op scherp. Volg het spoor van Benno Buitenpret. Speciaal voor jou heeft hij zijn persoonlijke en buitengewoon

Nadere informatie

Bibliotheek Inhoud per categorie

Bibliotheek Inhoud per categorie A1 Biologie Atlas bij de biologie Boek A1 Biologie De evolutie van het leven Boek A1 Biologie De ontwikkeling van het leven Artikel A1 Biologie Het ontstaan van het leven Artikel A1 Biologie Indeling van

Nadere informatie

groen in de stad BIOTOOPWANDELING BIOTOOPWANDELINGleidraad natuurreservaat bourgoyen-ossemeersen biotoopstudie 1 MO biotoopstudie

groen in de stad BIOTOOPWANDELING BIOTOOPWANDELINGleidraad natuurreservaat bourgoyen-ossemeersen biotoopstudie 1 MO biotoopstudie groen in de stad BIOTOOPWANDELING natuurreservaat bourgoyen-ossemeersen 1 MO 01 Gewoon doen Deze wandeling met een biotooptas is ontwikkeld door het Natuur- en Milieucentrum De Bourgoyen, Milieudienst

Nadere informatie

Wat weet jij over biologisch en over de bodem?

Wat weet jij over biologisch en over de bodem? Met leuke vragen, opdrachten en experimenten voor thuis! Wat weet jij over biologisch en over de bodem? Biologisch, lekker natuurlijk! Heb je er wel eens over nagedacht dat alles wat je eet, van een plant

Nadere informatie

Kleine beestjes Tijdstip: Deze activiteit kan in de lente, zomer of herfst en door alle groepen gedaan worden.

Kleine beestjes Tijdstip: Deze activiteit kan in de lente, zomer of herfst en door alle groepen gedaan worden. KB0 Tijdsinvestering: 60 minuten Kleine beestjes Tijdstip: Deze activiteit kan in de lente, zomer of herfst en door alle groepen gedaan worden. 1. Inleiding Kleine beestjes vinden kun je overal en in elk

Nadere informatie

Woordenschat Taal Actief groep 4 Thema 7 Les 1

Woordenschat Taal Actief groep 4 Thema 7 Les 1 Woordenschat Taal Actief groep 4 Thema 7 Les 1 de maaltijd Het is eten. Het kan warm of koud zijn. de vis Het is een dier dat zwemt in het water. Er zijn veel soorten vissen. sommige soorten kun je eten.

Nadere informatie

Alles voor een Pannenkoek

Alles voor een Pannenkoek uder-amstel n-o -U me ith o Die De regio zit vol energie! 0 Aa lsmeer - Amstelve en - Groep 1 t/m 3 Energien traal 204 eu orn Informatieblad + Docentenhandleiding Alles voor een Pannenkoek www.natuurmilieuweb.nl

Nadere informatie

Activiteiten bij De Helderse Vallei - juli 2015

Activiteiten bij De Helderse Vallei - juli 2015 woensdag 1 juli: Nationale Modderdag 14.00-16.00 uur Het is Nationale Modderdag, een dag waarop je buiten in de modder mag spelen en natuurlijk lekker vies mag worden! Trek laarzen en oude kleren aan en

Nadere informatie

Primair Onderwijs Gemeente Lingewaard

Primair Onderwijs Gemeente Lingewaard Programma natuur educatie 2012-2013 Primair Onderwijs Gemeente Lingewaard Centrale locatie Dijkmagazijn Waaldijk 4 6681 KH Bemmel Postadres: Meander 58 6681TE Bemmel secretaris@lingewaardnatuurlijk.nl

Nadere informatie

Winterslaap. Met filmpjes, werkblad en puzzels. groep 5/6. uitgave januari 2013

Winterslaap. Met filmpjes, werkblad en puzzels. groep 5/6. uitgave januari 2013 uitgave januari 2013 Winterslaap Met filmpjes, werkblad en puzzels groep 5/6 inhoud blz. Inleiding 3 1. Wat is een winterslaap? 4 2. Lage hartslag 5 3. Lage temperatuur 6 4. Winterrust 7 5. Winterslapers

Nadere informatie

NME-leerroute Kabouters in het Westerpark

NME-leerroute Kabouters in het Westerpark NME-leerroute Kabouters in het Westerpark 1 Groep Tilburg, BS Jeanne d Arc Verhaal voor de kinderen In het Westerpark woont een kaboutervolk. Dat weten niet zoveel mensen, maar voor deze ene keer hebben

Nadere informatie

Aanbod NME schooljaar 2015/2016

Aanbod NME schooljaar 2015/2016 Aanbod NME schooljaar 2015/2016 Natuur- en milieueducatie (NME) Heemtuin Muntendam is een aanvulling op het reguliere schoolprogramma. We richten ons in de lessen vooral op zaken die in de klas minder

Nadere informatie

Doe- pad Watertorenweg. Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6

Doe- pad Watertorenweg. Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6 Doe- pad Watertorenweg Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6 Colofon Deze lesbrief in opgesteld door De Hortus, Centrum voor Natuur en Mileu, in opdracht van de Gemeente Harderwijk. Wij

Nadere informatie

Introductieles. Vogels in de klas. groep 5/6. Handleiding leerkracht. Inhoud in het kort. Kerndoelen. Lesdoelen

Introductieles. Vogels in de klas. groep 5/6. Handleiding leerkracht. Inhoud in het kort. Kerndoelen. Lesdoelen Handleiding leerkracht Vogels in de klas Introductieles Inhoud in het kort Voor de groepen 5-6 bieden we, naast verbale activiteiten, een werkblad aan waarmee de leerlingen aan de slag gaan. In deze les

Nadere informatie

Te veel, te rijk, te weinig. Waterpark Lankheet

Te veel, te rijk, te weinig. Waterpark Lankheet Waterpark Lankheet Erfgoed/NME project voor groep 8 Handleiding leerkracht Opdrachtgever: Waterpark Lankheet en Commissie Culturele Vorming Haaksbergen Bronmateriaal: Waterpark Lankheet/Historische Kring

Nadere informatie

Deze activiteit MOET worden voorbereid op school, anders kunnen de opdrachten tijdens de excursie niet uitgevoerd worden.

Deze activiteit MOET worden voorbereid op school, anders kunnen de opdrachten tijdens de excursie niet uitgevoerd worden. VOORBEREIDING Mens in De Maashorst Deze activiteit MOET worden voorbereid op school, anders kunnen de opdrachten tijdens de excursie niet uitgevoerd worden. De activiteit leert leerlingen wat de rol is

Nadere informatie

Lesbrief Beestjes tekenen naar verhaal

Lesbrief Beestjes tekenen naar verhaal Lesbrief Beestjes tekenen naar verhaal Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Lesduur: ± 45 minuten Leerstofgebied: Wereldoriëntatie, Kunstzinnige oriëntatie Werkvorm: Zelfstandig Doel van de opdracht: Het leren hoe

Nadere informatie

Docentenhandleiding Onderzoek Leefomgeving

Docentenhandleiding Onderzoek Leefomgeving Docentenhandleiding Onderzoek Leefomgeving Doelgroep: Groep 6,7 en 8 Leerstofgebied: Natuur en techniek Werkvorm: Buiten in groepjes van 3 leerlingen Duur: 45 minuten buiten + 30 minuten nabespreken in

Nadere informatie

Aan de kinderen en de ouders van de kinderen van de jeugdnatuurgroep De Biesboschonderzoekers

Aan de kinderen en de ouders van de kinderen van de jeugdnatuurgroep De Biesboschonderzoekers Nieuws brief Aan de kinderen en de ouders van de kinderen van de De Biesboschonderzoekers De laatste paar maanden hebben we weer interessante activiteiten ondernomen. Hiervan eerst weer wat korte verslagen.

Nadere informatie

Veldlessen Landtong Rozenburg. Verslag 2009

Veldlessen Landtong Rozenburg. Verslag 2009 Veldlessen Landtong Rozenburg Verslag 2009 Paul Grootenboer ARK Natuurontwikkeling november 2009 in opdracht van het Havenbedrijf Rotterdam Inleiding Struinen op de landtong Rozenburg. Dat is de titel

Nadere informatie

inh oud 1. Dieren in de winter 2. De egel 3. De vleermuis 4. De eekhoorn 5. De merel 6. De ree 7. De pad 8. Het lieveheersbeestje 9.

inh oud 1. Dieren in de winter 2. De egel 3. De vleermuis 4. De eekhoorn 5. De merel 6. De ree 7. De pad 8. Het lieveheersbeestje 9. Dieren in de winter inhoud 1. Dieren in de winter 3 2. De egel 4 3. De vleermuis 5 4. De eekhoorn 6 5. De merel 7 6. De ree 8 7. De pad 9 8. Het lieveheersbeestje 10 9. De koe 11 10. Filmpjes 12 Pluskaarten

Nadere informatie

Kijk een kikker. Maak kennis met kikkers van Nederland! Groep 1 en 2. Kennis maken. Observeren. Leren

Kijk een kikker. Maak kennis met kikkers van Nederland! Groep 1 en 2. Kennis maken. Observeren. Leren Kijk een kikker Maak kennis met kikkers van Nederland! Kennis maken Observeren Leren Lespakket kikkers groep 1/2 (Lente-thema) Les 1: Kennis maken Inleiding op de lessen: Bij de lente horen natuurlijk

Nadere informatie

inhoud Herfst 1. Het weer 2. Overal blad 3. Zaden 4. Paddenstoelen 5. De eekhoorn 6. De egel 7. Insecten 8. Vogels op reis 9. Filmpje Pluskaarten

inhoud Herfst 1. Het weer 2. Overal blad 3. Zaden 4. Paddenstoelen 5. De eekhoorn 6. De egel 7. Insecten 8. Vogels op reis 9. Filmpje Pluskaarten Herfst inhoud Herfst 3 1. Het weer 4 2. Overal blad 5 3. Zaden 6 4. Paddenstoelen 7 5. De eekhoorn 8 6. De egel 9 7. Insecten 10 8. Vogels op reis 11 9. Filmpje 12 Pluskaarten 13 Bronnen en foto s 15 Colofon

Nadere informatie

Bodemdiertjes. groep 5 en 6 uitvoering door leerkracht uitleentermijn 3 weken periode najaar

Bodemdiertjes. groep 5 en 6 uitvoering door leerkracht uitleentermijn 3 weken periode najaar Bodemdiertjes groep 5 en 6 periode najaar In de natuur gaat niets verloren en er is geen afval. In deze leskist ontdekken leerlingen de bodemdiertjes, de opruimers in de natuur. Richt de wormenbak en het

Nadere informatie

DASSENWERK. werkbladen opdrachten Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen. Locatie De Drie Linden Giersbergen 8 Drunen

DASSENWERK. werkbladen opdrachten Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen. Locatie De Drie Linden Giersbergen 8 Drunen DASSENWERK werkbladen opdrachten Locatie De Drie Linden Giersbergen 8 Drunen 2012 Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen 1. Waar ben je? Je onderzoekt vandaag een klein gebied van Nationaal Park De

Nadere informatie

antwoorden en uitleg bij Micropia-onderwijsmateriaal primair onderwijs (groep 7-8)

antwoorden en uitleg bij Micropia-onderwijsmateriaal primair onderwijs (groep 7-8) antwoorden en uitleg bij Micropia-onderwijsmateriaal primair onderwijs (groep 7-8) onzichtbaar leven In dit document vindt u de vragen uit het Micropia-opdrachtenboekje voor de bovenbouw van het primair

Nadere informatie

Werkblad slootdiertjes

Werkblad slootdiertjes Werkblad slootdiertjes Hoe groot is het dier? Hoeveel poten heeft het dier? Hoe ziet de achterkant van het dier eruit? Zit er bij de kop rode franje? Heeft het dier een schelp? Hoe heet het dier? 0, 4,

Nadere informatie

BIOBOER. Maar vandaag is het aardoliealarm. Kijk op je aardoliekaart of er voor jou een probleem is.

BIOBOER. Maar vandaag is het aardoliealarm. Kijk op je aardoliekaart of er voor jou een probleem is. BIOBOER 1 Hoe het elk jaar gaat... Om goed te kunnen zaaien, moet de aarde los. Daarvoor gebruik je een tractor. Dat gaat vlot. Neem reuzenpassen en ga 5 vakjes vooruit! Maar vandaag is het aardoliealarm.

Nadere informatie

Lesbrief Slakkenevolutiespel 1

Lesbrief Slakkenevolutiespel 1 Slakkenevolutiespel 1 Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Lesduur: Werkvorm: Leerstofgebied: ± 15 minuten Klassikaal Wereldoriëntatie Doel van de opdracht: Het begrijpen waarom slakken verschillende kleuren hebben

Nadere informatie

Rivierenhof. Ontdekkingstocht voor gezinnen

Rivierenhof. Ontdekkingstocht voor gezinnen Rivierenhof Ontdekkingstocht voor gezinnen t pech s e d e i k k a j T e lente ontdekt d INLEIDING TJAKKIE LENTE Tjakkie de specht voor gezinnen is een ontdekkingstocht met een bewegwijzerde route doorheen

Nadere informatie

Een basisschool project van het IVN Veldhoven / Vessem voorjaar 2012

Een basisschool project van het IVN Veldhoven / Vessem voorjaar 2012 Een basisschool project van het IVN Veldhoven / Vessem voorjaar 2012 Doelgroep: Midden- en Bovenbouw Basisonderwijs: groep 5-8 jaargetijde: Voorjaar, zomer, herfst plaats: Bij school, in een park, in een

Nadere informatie

Aardoliealarm in het bos

Aardoliealarm in het bos de graad > Landbouw > lesmateriaal > spelkaarten Aardoliealarm in het bos BIOBOER Om goed te kunnen zaaien, moet de aarde los. Daarvoor gebruik je een tractor. Dat gaat vlot. Neem reuzenpassen en ga 5

Nadere informatie

Beleef- en beweegweek-polderpark Cronesteyn 30 april 8 mei 2016

Beleef- en beweegweek-polderpark Cronesteyn 30 april 8 mei 2016 Beleef- en beweegweek-polderpark Cronesteyn 30 april 8 mei 2016 Zaterdag 30 april, 14.00 16.00 KBO Wandeling KBO Leiden organiseert op zaterdag 30 april een wandeling vanuit Park Cronesteyn. De afstand

Nadere informatie

De aarde viert feest

De aarde viert feest Landbouw graad 1 Lesvoorbereiding De aarde viert feest Zoek een mooi potje, vul het met (bos)grond en versier het. Print en knip de vriendenkaartjes 1 keer uit. Print de vriendenverhalen 1 keer uit. Print

Nadere informatie

NME-leerroute Kleine inwoners van de stad 8

NME-leerroute Kleine inwoners van de stad 8 NME-leerroute Kleine inwoners van de stad 8 Groep 1 Tilburg, BS Jeanne d Arc Verhaal voor de kinderen Tijdens deze wandeling ontdekken we meer over de bijen, kleine maar belangrijke inwoners van de stad.

Nadere informatie

Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg? 1

Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg? 1 Bij, wesp, hommel of zweefvlieg? 1 Doelgroep: Groep 4 t/m 8 Lesduur: Werkvorm: Leerstofgebied: ± 45 minuten Groepjes of zelfstandig Wereldoriëntatie Doel van de opdracht: Het leren herkennen van een bij,

Nadere informatie

Rode bosmier SOORTEN MIEREN

Rode bosmier SOORTEN MIEREN Rode bosmier De rode bosmier ontdek je soms al snel. Als je bijvoorbeeld in het bos loopt en dan ergens gaat zitten. Opeens zitten ze overal. In je broekspijpen, op je arm, tot in je sokken aan toe! En

Nadere informatie

Alleen maar zand? Groep 1,2,3 en 4. Bodemproject van IVN Veldhoven Eindhoven Vessem voor de basisschool.

Alleen maar zand? Groep 1,2,3 en 4. Bodemproject van IVN Veldhoven Eindhoven Vessem voor de basisschool. Alleen maar zand? Bodemproject van IVN Veldhoven Eindhoven Vessem voor de basisschool. Doelgroep: Groep 1 t/m 4. Plaats: Rond de zandbak bij de school of elders. Doel: Ontdekken wat er allemaal in de grond

Nadere informatie

Waterleven. Doel: Aan de hand van het determineren van de beestjes die in de sloot voorkomen conclusies trekken over de waterkwaliteit.

Waterleven. Doel: Aan de hand van het determineren van de beestjes die in de sloot voorkomen conclusies trekken over de waterkwaliteit. Waterleven Doel: Aan de hand van het determineren van de beestjes die in de sloot voorkomen conclusies trekken over de waterkwaliteit. Tijd: In het veld : 60 minuten Uitwerking : 30 minuten Benodigdheden:

Nadere informatie

Lessuggesties voor groep 3 & 4

Lessuggesties voor groep 3 & 4 Lessuggesties voor groep 3 & 4 1 Inhoud pakket - Achtergrondinformatie vindt u op: www.rotterdam.nl/downloadslesmateriaal - Leskaarten met lessuggesties groep 3 & 4 - Materialen van het pakket: Leskaart

Nadere informatie

Wijchense Molen. Lesbrief

Wijchense Molen. Lesbrief Wijchense Molen Lesbrief Lesbrief de Wijchense Molen Inleiding In het kader van het bezoek aan Wijchense Molen is deze lessenserie ontwikkeld. Tijdens het project maken de leerlingen kennis met de molen

Nadere informatie

Land Art. Samenvatting: Leerdoel: Uitgewerkte activiteit:

Land Art. Samenvatting: Leerdoel: Uitgewerkte activiteit: Land Art Meeste mogelijkheden met kleur, maar in principe mogelijk in elk seizoen. Afhankelijk van het ontwerp Themawandeling Herfst Samenvatting: Voor kunstenaars en knutselaars biedt het bos een schat

Nadere informatie

Aanbod NME schooljaar 2014/2015

Aanbod NME schooljaar 2014/2015 Aanbod NME schooljaar 2014/2015 Natuur- en milieueducatie (NME) Heemtuin Muntendam is een aanvulling op het reguliere schoolprogramma. We richten ons in de lessen vooral op zaken die in de klas minder

Nadere informatie