Aanbod voor basisonderwijs Schooljaar Maand van het bos en Beleef de lente

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Aanbod voor basisonderwijs Schooljaar 2012-2013 Maand van het bos en Beleef de lente"

Transcriptie

1 Aanbod voor basisonderwijs Schooljaar Maand van het bos en Beleef de lente Speciaal voor de basisscholen van Heuvelland, Mesen, Ieper, Poperinge, Zonnebeke en Vleteren wordt sinds enkele jaren in de herfst en de lente een buitenaanbod opgezet door De Provincie West-Vlaanderen en het Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels. Er zijn verschillende activiteiten waaruit je kan kiezen met de klas. Alle graden van het basisonderwijs komen aan bod, ook de kleuters. Een kennismaking met het aanbod gaat door voor leerkrachten van alle graden op dinsdagnamiddag 28 augustus in CJT De Lork te Kemmel en op woensdagnamiddag 29 augustus in Bezoekerscentrum de Palingbeek. Meer info op of vanaf maandag 26 juni. De Gemeentebesturen Zonnebeke, Heuvelland en Vleteren en de Stadsbesturen Ieper en Poperinge bieden een financiële tegemoetkoming voor deze activiteiten aan. Je moet je gidsbeurten wel ruim voordien aan de gemeente doorgeven. Meer info: bij de milieudienst van je gemeente. De gidsbeurten voor de Ieperse scholen worden meteen aan de helft van de prijs aangerekend. Wist je dat te voet, met de fiets of het openbaar vervoer komen beter is voor het milieu? Als jullie een picknick meenemen; graag zo afvalarm als kan. Wij duimen alvast voor een stralende zon! Inschrijven voor alle activiteiten kan enkel telefonisch op onderstaande nummers. Met vriendelijke groeten, Ann Vansteenhuyse Steunpunt natuur - en milieueducatie RLWH Vaartstraat Zillebeke Ieper T 057/ ann.vansteenhuyse@rlwh.be Kristin Kino Bezoekerscentrum De Palingbeek, Vaartstraat Zillebeke Ieper T 057/ bc.palingbeek@west-vlaanderen.be 1

2 Inhoudstafel: Programma Waar Doelgroep Duur Prijs 1. Beestig Natuurpad De Palingbeek, Kemmelberg of in schoolomgeving 2 de kleuter 3 de kleuter 9u 11u30 40 euro met natuurgids Gratis als leerkracht zelf begeleidt 2. Vachten en vilten De Palingbeek 3 de kleuter 1 ste graad 3. Op een grote paddenstoel De Palingbeek Parking 3 de kleuter Molenbos, zijstraat 1 ste graad Komenseweg! Helleketel Poperinge Kemmelberg Heuvelland 9u 11u30 9u 11u30 40 euro + 5 euro materiaal 40 euro met natuurgids Gratis als leerkracht zelf begeleidt 4. Spelen met Boris Vesting Ieper De Palingbeek Galgebossen Tortelbos Helleketel Bommelaer Sixtusbossen Kemmelberg Rode Berg Polygoonbos Gemeentepark Zonnebeke 1 ste graad 9u 11u30 40 euro met natuurgids 2

3 5. Lentekriebels Kemmelberg 1 ste graad 9u 11u30 De Palingbeek Rode berg Helleketelbos 6. De Schatkist van Boris Vesting Ieper 2 graad 9u 11u30 De Palingbeek 13u30-15u30 Galgebossen Tortelbos Helleketel Bommelaer Sixtusbossen Kemmelberg Rode Berg Polygoonbos Gemeentepark Zonnebeke 7. NIEUW! Het bos door de ogen Palingbeek en Helleketel 2 graad 9u 11u30 van 13u30 15u30 8. Verven en vilten Milieuboerderij De Palingbeek 2 de graad 9u 11u30 13u30 15u30 9. Over t leven in het bos De Palingbeek 4 de -5 de en 6 de 9u 11u30 Helleketelbos leerjaar Polygoonebos Kemmelberg 40 euro met natuurgids Gratis als leerkracht zelf begeleidt 40 euro met natuurgids Gratis als leerkracht zelf begeleidt Gratis in september voor een klas in de Palingbeek en een klas in Helleketelbos mits nadien het invullen van een evaluatie 40 euro + 1,5 euro p.p. voor materiaal 40 euro met natuurgids 3

4 10. Laura Maxima, Wenkende wieken of Meten is Weten Bezoekerscentrum De Palingbeek 2 de en 3 de graad 9u-10u 10u-11u Natuurwerkplaats De Bommelaer 11u-12u 13u30-14u30 14u30-15u Afvalspel Mister Jekkes Op school 2 de en 3de graad 1u30 (zelf af te halen bij IVVO) Het spel kan een dag op school blijven 12. SOS de winter komt eraan! Vesting Ieper, De Palingbeek, 3 de graad 9u 11u30 Galgebossen, Tortelbos, Helleketel, Bommelaer, Sixtusbossen, Kemmelberg, Rode Berg, Polygoonbos 13. Op stap met de Domein De Palingbeek 3 de graad 9u 11u30 domeinwachter 14. Moord in de Poel De Palingbeek 3 de graad 9u 11u30 Bommelaer Poperinge Warandepark Kemmel 40 euro gratis 40 euro met natuurgids Gratis als leerkracht zelf begeleidt 40 euro 40 euro met natuurgids 15. Lakenmeester van Ieper Milieuboerderij De Palingbeek 3 de graad 9u 11u Tentoonstelling Schone Bezoekerscentrum De Palingbeek 3 de graad 9u 11u30 Slapers 17. Oriëntatieloop Domein De Palingbeek 3 de graad 9u 11u30 40 euro + 2 euro p.p. voor materiaal Gratis Halve dag: 4,5 euro p.p. Hele dag: 7,5 euro p.p. 4

5 18. Herbos jezelf Vesting Ieper, De Palingbeek, Galgebossen, Tortelbos, Helleketel, Bommelaer, Sixtusbossen, Kemmelberg, Rode Berg, Polygoonbos 1 ste graad 2 de graad 3 de graad 19. Beestentorens en Co Op school 1 ste graad 2 de graad 3 de graad 20. Aan het werk in de Milieuboerderij De Palingbeek Kleuter milieuboerderij 1 ste graad 2 de graad 3 de graad 9u 11u30 9u 11u30 40 euro met natuurgids 40 euro begeleider + 70 euro toren 45 euro 5

6 Activiteitenfiches 1. Beestig natuurpad 2 de en 3 de kleuter Kleuters gaan op speurtocht in de schooltuin, het park en het bos. Aan de hand van leuke spel en doe-opdrachten ontdekken zij de leefwijze en typische kenmerken van mollen, egels, konijnen, lieveheersbeestjes, kikkers, spinnen, slakken en regenwormen. Halve dag activiteit April oktober Op de eigen school, Domein de Palingbeek te Zillebeke of de Kemmelberg te Kemmel Mee te nemen naar school (zelf begeleiden) of in de Palingbeek (zelf begeleiden of met gids). Max. 25 leerlingen Dit is gratis als je zelf begeleidt. Met gids betaal je 40 euro. 6

7 3 kleuter en 1 graad 2. Vachten en vilten Kleurrijk vilten. Het schaap en z n vrienden helpen ons op weg. Samen met de wollenvrouw bezoeken we de dieren op de boerderij. We begroeten het paard, het konijn, het varken, de kippen en het schaap We voelen aan hun pluimen en haren. Soms is de vacht mooi en zacht, soms eerder hard en stekelig. Maar wat gebruiken we om een wollen dekentje te maken? Dat proberen we samen uit. Elk kind maakt een kleurrijk viltwerkje. 2 uur elke schooldag: herfst, winter en lente Milieuboerderij De Palingbeek, Vaartstraat 7, 8902 Zillebeke Max. 25 leerlingen. Voorzie vanaf 16 leerlingen een extra begeleider vanuit de school. Enkel met gids. 40 euro + 5 euro materiaal 7

8 3 kleuter en 1 graad lager onderwijs 3. Op een grote paddenstoel Op een grote paddenstoel, rood met witte stippen, zat kabouter Pinnemuts. Ieder van ons kent dit kinderdeuntje! Kabouter Pinnenmuts wipt zo hard op een paddenstoel dat die stuk gaat. Dit is het begin van een heuse zoektocht naar een nieuwe paddenstoel: één met een mooie kleur en of lekkere geur, één om op te zitten en op te wippen. Kabouter Pinnemuts neemt de kinderen mee op zijn tocht. Een ontroerend verhaal, prachtig geïllustreerd en met leerrijke opdrachten. De kinderen gaan in de natuur op zoek naar paddenstoelen en ontdekken de geuren, kleuren, vormen en het belang van zwammen. 2 uur herfst Domein De Palingbeek (Molenbos), Helleketelbos en Kemmelberg Natuurgids of leerkracht. Max. 25 leerlingen. 40 euro - gratis als de leerkracht zelf begeleidt, steeds materiaal reserveren! 8

9 1 graad lager onderwijs 4. Spelen met Boris De kinderen gaan op stap met Boris, een echte bostrol uit Noorwegen! Na het zingen van het herfstlied worden de kinderen voortdurend geprikkeld om op een speelse, muzische manier het herfstbos actief te ontdekken met alle zintuigen! - Door het maken een boomschilderij ontdekken ze zelf de kenmerken van een bos en van de herfst. - Een herfstgedicht leert hen ook weer andere elementen kennen van dit seizoen. - We beelden de groei van een vruchtje tot boom uit en ontdekken al gauw dat bij elke soort boom een andere vrucht hoort. - Gewapend met schopjes en potloepjes zoeken de kinderen naar kriebelbeestjes - Er worden enkele dierenraadseltjes opgelost. - Het memory spel koppelt het juiste blad aan de juiste vrucht van enkele courante bomen. - Tussendoor kunnen de kinderen zich ook nog uitleven tijdens een bosspelletje! halve dag activiteit Herfst Vesting Ieper, Domein De Palingbeek, Galgebossen, Tortelbos, Helleketel, Bommelaer, Sixtusbossen, Kemmelberg, Rode Berg, Polygoonbos Natuurgids met ondersteuning van de leerkracht. Max. 25 leerlingen. 40 euro 9

10 1 graad basisonderwijs 5. Lentekriebels De kinderen gaan op stap met een seizoensfee of tovenaar die zich heeft overslapen. Is de lente daardoor wel goed gestart in t bos? Verleiden, nest maken, eieren leggen en broeden, voedsel verzamelen en leren vliegen. Wat een werk hebben we! Halve dag activiteit April, mei en juni het Warandepark/Kemmelberg te Kemmel de Palingbeek te Zillebeke de Rodeberg te Westouter het Helleketelbos te Poperinge Natuurgids met ondersteuning van de leerkracht. Max. 25 leerlingen. 40 euro - gratis als de leerkracht zelf begeleidt, steeds materiaal reserveren! 10

11 6. De Schatkist van Boris 2 graad lager onderwijs Het bos schenkt ons heel wat producten: sommige vinden we heel gemakkelijk, andere moeten door ons verwerkt worden. De kinderen worden bosdetectives. Aan de hand van hints vinden ze de juiste bomen, doen ze een opdracht en kunnen zo de sleutels verdelen. halve dag activiteit herfst Vesting Ieper, Domein De Palingbeek, Galgebossen, Tortelbos, Helleketel, Bommelaer, Sixtusbossen, Kemmelberg, Rode Berg, Polygoonbos Begeleiding Natuurgids met ondersteuning van de leerkracht. Max. 25 leerlingen. 40 euro - gratis als de leerkracht zelf begeleidt. Materiaal tijdig reserveren. 11

12 7. Het bos door de ogen van - try-out in september 2 klassen gezocht! 2 graad lager onderwijs Voorjaarsversie en najaarsversie Een kunstenaar, hond, loofboom, pissebed, wetenschapster, boswachter... De kinderen zetten tijdens de wandeling telkens een ander masker op. Ze observeren het bos, leven zich in, gebruiken hun fantasie en creativiteit. Ze ontdekken verbanden tussen de bosbewoners, het belang van het bos als leefruimte voor planten en dieren en het nut van het bos voor de mens. De kinderen zoeken naar tips om te zorgen voor een duurzame toekomst van het bos. Op het programma: Het bos vroeger en nu gedrag in het bos zorg voor het bos, hier en overal in de wereld bomen, struiken en dieren functies van het bos. halve dag activiteit Gratis in september voor een klas in de Palingbeek en een klas in Helleketelbos mits nadien het invullen van een evaluatie We bieden dit aan in de lente en de herfst na een grondige evaluatie. De Palingbeek, Helleketelbos gids gratis voor de 2 klassen die een try-out willen doen. 12

13 2 graad lager onderwijs 8. Verven en vilten Van schaap tot viltwerkje: We bezoeken het schaap en nemen wol mee die de scheerder voor ons heeft achtergelaten. Een deel van de wol verven we met planten uit de verftuin. We gebruiken de wol ook om te vilten: door veelvuldig te wrijven met warm water en zeep over de losse vezels wol bekomen we een stevig stuk stof. We combineren op een creatieve manier de natuurlijke wol met de plantaardige kleuren. Naargelang de leeftijd en grootte van de groep maken we een eenvoudig lapje, een armbandje of handtasje. halve dag activiteit het hele jaar door Milieuboerderij De Palingbeek gids 40 euro + 1,5 euro p.p. voor materialen 13

14 4, 5 en 6 leerjaar 9. Over t leven in het bos Samen beleven we een avontuurlijke speurtocht naar verschillende plaatsen in het bos waar we ontdekken hoe dieren overleven in het bos. De gids vond een nest met jongen van de buizerd die ouderloos zijn. Wie zal ze nu opvoeden? Wie zal ze de verschillende buizerdlessen leren? We kunnen heel wat leren van de andere dieren in de natuur. De leerlingen helpen met de buizerdlessen en vinden zelf de weg door een geurspoor te volgen, een kompas te gebruiken en kaart te lezen. De BUIZERD leert de volgende lessen: Hoe geraak ik aan VOEDSEL? Hoe maak ik mijn NEST? Hoe COMMUNICEER ik met de andere dieren? Hoe verdedig ik mij tegenover mijn VIJANDEN? Halve dag activiteit April, mei, juni, september, oktober De Palingbeek te Zillebeke, Helleketelbos te Poperinge, Polygoonebos te Zonnebeke Kemmelberg te Heuvelland 40 euro 40 euro 14

15 2-3 graad lager onderwijs 10. Laura Maxima, Wenkende Wieken of Meten is Weten Laura Maxima Een zongerichte woning profiteert maximaal van de zonnewarmte en doet de energiefactuur dalen. De indeling van je woning laten afhangen van je levensgewoonten en combineren met de stand van de zon is een prima keuze. De kinderen puzzelen met behulp van kleine modules zelf het ideale zonnehuis in elkaar. Ze moeten rekening houden met verschillende factoren: stand van de zon, functie van de ruimte, leefpatroon bewoners, Ze leren werken met een kompas en ontdekken het verschil tussen zomer- en winterzon. Wenkende wieken Al eeuwenlang wordt wind gebruikt om energie te leveren. Denk maar aan de eerste zeilboten en de windmolen om graan te malen. Maar zelfs toen vocht men tegen windmolens. Don Quichot en zijn vriend Sancho Panza weten er alles van. Wij kiezen de andere zijde en vechten niet tegen, maar voor deze prachtige, gratis hernieuwbare energiebron! Met het verhaal van Don Quichot op de achtergrond verkennen we de wereld van de windenergie. Wat zijn nu voordelen van een windturbine? Zijn er ook nadelen? Hoe werkt een windmolen? Hoeveel wind heeft die nodig? Na het bekijken van een filmpje bouwen we onze eigen windmolen. En hopelijk is er wind genoeg om het uit testen! Meten is weten Weet je eigenlijk hoe elektriciteit gemeten wordt? We leren werken met een energiemeter en meten verschillende huishoudtoestellen en lampen. Waar zitten de grootste verbruikers en wat is sluipverbruik? Na deze workshop ben je alvast geen Wat(t)je meer. Voortaan denk je 2 kaar na voor je energie verbruikt. Elke module duurt 1 uur Periode en waar: 4 en 25 oktober 2 groepen in de vm, 1 groep in de nm Bezoekerscentrum De Palingbeek Zillebeke 11 oktober 2 groepen in de vm, 1 groep in de nm Natuurwerkplaats De Bommelaer Poperinge door begeleider van vzw Zonnewindt. Max. 25 leerlingen. 40 euro 15

16 2-3 graad lager onderwijs 11. Afvalspel Mister Jekkes Mister Jekkes nodigt alle kinderen uit om samen met hem al spelenderwijze de afvalproblematiek te verkennen. 4 teams nemen het tegen elkaar op in een tactisch, uitdagend en educatief spel, waarbij men finaal moet proberen zoveel mogelijk afval uit de eigen vuilnisbak correct te sorteren. Tijdens het spel komen alle treden van de Ladder van Lansink aan bod, afval voorkomen, hergebruiken, sorteren, anderhalf uur het hele schooljaar door op school leerkracht zelf gratis maar zelf te reserveren en op te halen Reservatie bij IVVO: 16

17 3 graad lager onderwijs 12. SOS de winter komt eraan! We kruipen in de huid van een bosbewoner en maken een heus voedselweb. Wat gebeurt er met het bos in de winter? Ken je dieren die een winterslaap houden? Leef je helemaal uit tijdens het trekspel! We beelden met de hele klas een boomfabriek uit: tijdens dit inleefmoment worden de bouw en de werking van een boom in alle seizoenen geïllustreerd. Welke bomen hebben een extra bescherming tegen uitdroging? We gieten onze verwondering tot slot in een stukje poëzie! halve dag activiteit Herfst Vesting Ieper, Domein De Palingbeek, Galgebossen, Tortelbos, Helleketel, De Bommelaer, Sixtusbossen, Kemmelberg, Rode Berg, Polygoonbos Begeleiding Natuurgids met ondersteuning van de leerkracht. Max. 25 leerlingen. 40 euro - gratis als de leerkracht zelf begeleidt, steeds materiaal reserveren! 17

18 3 graad lager onderwijs 13. Op stap met de domeinwachter De domeinwachter trekt zijn uniform aan om met de klas op stap te gaan. Hij onthult de geheimen die bepalen hoe het domein er nu uitziet en hoe het in de toekomst kan evolueren. Waarom blijft dood hout liggen in het bos, hoe wordt het bos aangeplant, moet men ook snoeien of kappen in een bos? Het bos is de favoriete verblijfplaats van heel veel dieren, maar wie woont nu waar? 2 uur September-oktober (beperkt aanbod) Domein De Palingbeek Domeinwachter. Max. 25 leerlingen. 40 euro 18

19 3de graad lager onderwijs 14. Moord in de Poel Er is een moord gepleegd in de poel! Maar waarom en door wie? Was het de reiger of misschien de libellenlarve? Aan de hand van een reconstructie en een onderzoek van de poel zoeken leerlingen het slachtoffer, de doodsoorzaak én de moordenaar. De leerlingen gaan als echte onderzoekers aan de slag. Al speurend leren ze het leven in en rond de poel kennen. Elementen die aan bod komen: waterplanten en waterdieren relaties tussen de organismen kwalitatieve en kwantitatieve proeven waterkwaliteit en omgevingsfactoren halve dag activiteit september, oktober, april, mei en juni Domein De Palingbeek, Bommelaer Poperinge, Warandepark Kemmel Natuurgids. Max. 25 leerlingen. 40 euro 19

20 3 graad lager onderwijs 15. Lakenmeester van Ieper Ieper was ooit één van de grootste steden van Vlaanderen. Het dankte deze grote rijkdom aan de beroemde lakenproductie. In de verftuin van de milieuboerderij staan heel wat inheemse planten die toen gebruikt werden voor het artisanaal verven van textiel. Je vindt er ondermeer wede, meekrap en wouw, waarmee men textielstoffen respectievelijk blauw, rood en geel kan verven. We overlopen de 6 stappen om van ruwe wol een Iepers laken te maken. De leerlingen maken bij elke stap een voorbeeldje voor hun staalkaart. Zo bekomen ze het diploma van Lakenmaker van Ieper. halve dag activiteit het hele jaar door Milieuboerderij De Palingbeek gids 40 euro + 2 euro p.p. voor materialen 20

21 3de graad lager onderwijs 16. Tentoonstelling Schone slapers Ooit van slapen wakker gelegen? Slapen lijkt simpel maar is zowel bij mens als dier complexer dan het lijkt. Omdat we één derde van ons leven hier aan besteden, staan we in deze tentoonstelling even stil bij de vele slaapfacetten : slaaphoudingen, slaapritmen, slaapwandelen, slapeloosheid, Maar ook over hoe mensen vroeger sliepen en hoe het in andere culturen zit. Fascinerend wordt het wanneer we zien hoe het er in de natuur aan toe gaat: ondersteboven of een winter lang en zelfs op het ritme van de zee! En zelfs als de slaap door de wereld van de fantasie wordt ingenomen, blijft elke slaper een schone slaper halve dag activiteit september, oktober, november, december Bezoekerscentrum De Palingbeek eigen begeleiding Gratis 21

22 3de graad lager onderwijs 17. Oriëntatieloop Met behulp van een stafkaart (en kompas) gaat men op zoek naar een aantal gemerkte punten in het domein. halve of hele dag heel het schooljaar Domein De Palingbeek SVS, min. 25 max. 100 deelnemers halve dag: 4,5 euro p.p. hele dag: 7,5 euro p.p. 22

23 1, 2, 3 graad lager onderwijs 18. Herbos jezelf! We nodigen de kinderen en de leerkracht uit om zich geestelijk en lichamelijk te herbossen. Hoe kan het bos ons hierbij helpen? Het bos nodigt ons uit om te bewegen; om de bosgroet te doen, om expressief te ontdekken welke stoffen uit bladeren, bloemen en schors goed zijn voor ons; om zijn bomen te leren kennen; om schuilplaatsen te zoeken voor de dieren die ook hun heil moeten vinden tussen zijn takken en bladeren; om een kunstwerk te maken en zo te herbossen. Is het bos zelf ook wel gezond? Moet het bos herbronnen? We keren als herboren terug naar de klas. halve dag activiteit herfst Vesting Ieper, Domein De Palingbeek, Galgebossen, Tortelbos, Helleketel, Bommelaer, Sixtusbossen, Kemmelberg, Rode Berg, Polygoonbos Natuurgids met ondersteuning van de leerkracht. Max. 25 leerlingen. 40 euro 23

24 19. Beestentoren en co 1 ste, 2 de en 3 de graad lager onderwijs Naar aanleiding van het biodiversiteitscharter engageerde stad Diksmuide zich om beestentorens te plaatsen in de scholen. Na het plaatsen van de houten constructie, komt een beestige gids langs om de leerlingen het verschil te leren tussen honingbij, solitaire bij, wesp en zweefvlieg. Materiaal om de toren in te vullen wordt meegebracht door de leerlingen. Na een halfuurtje theorie vliegen de leerlingen er in, samen met de leerkracht en de gids: handen uit de mouwen om de verschillende kamers in de toren met geschikte materialen op te vullen! Dankzij financiële steun van de provincie West-Vlaanderen kunnen beestentorens geplaatst worden in andere scholen. Er wordt een toren ter waarde van 200 euro geplaatst. Deze is waterproof zodat de toren het zeker een tiental jaren zal uithouden. De Provincie West-Vlaanderen neemt de helft van de kosten op zich, De Bron vzw financiert 15% en de eigenaar betaalt de overblijvende 35% of 70 euro. Grootste vereiste is dat de toren wordt geplaatst in een groene omgeving, nabij een vegetatie met bijvriendelijke planten. Ben jij leerkracht en heb je ook zin om aan de slag te gaan in je schooltuin? Neem dan zeker contact op met De Bron vzw. De extra begeleiding voor de concrete invulling komt neer op 40 euro per begeleider extra. Interesse? Mail als de bliksem naar ons secretariaat. Wij nemen zeker contact op! Alle afspraken moeten gemaakt zijn voor eind september 2012 om in aanmerking te komen. Natuurpunt De Bron, , info@debron.be 24

25 20. Aan het werk op de milieuboerderij Kleuter, 1 ste, 2 de en 3 de graad lager onderwijs Wie zin heeft in een dagje echt veld werk kan terecht op de milieuboerderij. Daar zijn een 15-tal medewerkers met een mentale beperking van het dagcentrum De Pelgrim tewerkgesteld. Ze verzorgen de boerderijdieren en staan in voor het beheer van de ecologische tuin. Daar komt heel wat bij kijken: snoeien, hakselen, wieden, composteren, enz. Je krijgt een gevarieerd programma aangeboden in een doorschuifsysteem met kleine groepjes zodat iedereen minstens een 3-tal deelactiviteiten kan ervaren. Dit totale aanbod omvat zeker de verzorging van dieren. 1 tot 2 buitenactiviteiten (tuin compost serre), 1 tot 2 binnenactiviteiten (soep maken, bakken, kruidenverwerking, e.a.). Dit aanbod varieert naargelang het seizoen en het weer. Speciaal op aanvraag: module papier scheppen, module insectenhotel, module nestkasten bouwen (per groep is 1 nestkastje inbegrepen, 6,5 euro per bijkomend kastje). Halve dag doorlopend Milieuboerderij de Palingbeek, Vaartstraat 7, 8902 Zillebeke milieuboerderij 45 euro, ingrediënten, materiaal en drankje inbegrepen 25

Voel je ook de lentekriebels en heb je zin om er met je klas op uit te trekken?

Voel je ook de lentekriebels en heb je zin om er met je klas op uit te trekken? December 2010 - Januari 2011 Beste directeur, Beste leerkracht, Voel je ook de lentekriebels en heb je zin om er met je klas op uit te trekken? Het programma in bijlage biedt je alvast inspiratie voor

Nadere informatie

Aanbod Maand van het bos 2009

Aanbod Maand van het bos 2009 Aanbod Maand van het bos 2009 van 21 september tot 30 oktober voor het lager onderwijs IN DE KIJKER Bos vol geheimen. 4 tot 7 jaar van september t.e.m. december Hé Watt-je! 3 graad van december 2009 t.e.m.

Nadere informatie

Aanbod Maand van het bos 2010

Aanbod Maand van het bos 2010 Aanbod Maand van het bos 2010 van 20 september tot 29 oktober voor het lager onderwijs + Afvalspel Mister Jekkes Voor 2 en 3 graad vanaf herfstvakantie 2010 Speciaal voor de lagere scholen wordt sinds

Nadere informatie

Aanbod voor basisonderwijs Schooljaar Lente 2012

Aanbod voor basisonderwijs Schooljaar Lente 2012 Aanbod voor basisonderwijs Schooljaar 2011-2012 Lente 2012 Speciaal voor de basisscholen van Heuvelland, Mesen, Ieper, Poperinge, Zonnebeke en Vleteren wordt sinds enkele jaren in de herfst en de lente

Nadere informatie

Maand van het Bos. 24 september 26 oktober 2007

Maand van het Bos. 24 september 26 oktober 2007 Maand van het Bos Ieper Heuvelland Poperinge Zonnebeke Mesen - Vleteren 24 september 26 oktober 2007 Speciaal voor de lagere scholen van Ieper wordt in de herfstperiode een Maand van het Bos PROGRAMMA

Nadere informatie

Aanbod voor basisonderwijs Herfst 2014

Aanbod voor basisonderwijs Herfst 2014 Aanbod voor basisonderwijs Herfst 2014 Beste leerkracht, directie Speciaal voor de basisscholen voorzien het Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels en het Provinciaal bezoekerscentrum De Palingbeek reeds

Nadere informatie

Aanbod voor basisonderwijs Schooljaar Maand van het bos en Beleef de lente

Aanbod voor basisonderwijs Schooljaar Maand van het bos en Beleef de lente Aanbod voor basisonderwijs Schooljaar 2011-2012 Maand van het bos en Beleef de lente Speciaal voor de basisscholen van Heuvelland, Mesen, Ieper, Poperinge, Zonnebeke en Vleteren wordt sinds enkele jaren

Nadere informatie

Aanbod voor basisonderwijs Najaar 2016

Aanbod voor basisonderwijs Najaar 2016 Aanbod voor basisonderwijs Najaar 2016 Beste leerkracht, directie Speciaal voor de basisscholen voorzien het Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels en het Provinciaal bezoekerscentrum De Palingbeek reeds

Nadere informatie

Van 14 tot 21 oktober 2018 is het weer zover: het Agentschap voor Natuur & Bos organiseert de week van het bos.

Van 14 tot 21 oktober 2018 is het weer zover: het Agentschap voor Natuur & Bos organiseert de week van het bos. Beste directeur, Beste leerkracht, Van 14 tot 21 oktober 2018 is het weer zover: het Agentschap voor Natuur & Bos organiseert de week van het bos. Tijdens de Week van het Bos willen we iedereen het bos

Nadere informatie

Derde kleuter en eerste graad la ger onderwijs

Derde kleuter en eerste graad la ger onderwijs Floepje en het Water De kleuters en kinderen van de eerste graad maken kennis met het wezentje Floepje dat zowel kan zwemmen als vliegen. Floepje komt op een dag in vervuild water terecht en wordt ziek.

Nadere informatie

aanbod basisonderwijs

aanbod basisonderwijs eindtermen behalen met het aanbod basisonderwijs in de provinciale bezoekerscentra schooljaar 2015-2016 Bulskampveld - Beernem De Blankaart - Woumen (Diksmuide) De Gavers - Harelbeke - Deerlijk De Nachtegaal

Nadere informatie

TIPS IN OMGEVING IEPER VOOR DE LEERKRACHT

TIPS IN OMGEVING IEPER VOOR DE LEERKRACHT TIPS IN OMGEVING IEPER VOOR DE LEERKRACHT LAGERE SCHOOL Naast een museumbezoek biedt de educatieve dienst ook wandelingen en workshops aan. Maar ook in de wijdere omgeving van het museum valt er heel wat

Nadere informatie

Natuur en milieueducatie

Natuur en milieueducatie algemene informatie Natuur en milieueducatie contact: adres: Natuur Educatief Centrum (NEC) Praktische info 09 210 32 72 NEC Waterrijk De lessen vinden plaats tijdens weekdagen in de voormiddag tussen

Nadere informatie

milieu- en natuureducatie

milieu- en natuureducatie algemene informatie milieu- en natuureducatie contact: adres: Natuur Educatief Centrum (NEC) 09 210 32 72 NEC Waterrijk Verlorenbroodstraat 106 A 9820 Merelbeke Praktische info De lessen vinden plaats

Nadere informatie

ONTRAFEL MET JE KLAS DE VELE GEHEIMEN VAN DE NATUUR! EDUCATIEVE PROJECTEN BASISONDERWIJS

ONTRAFEL MET JE KLAS DE VELE GEHEIMEN VAN DE NATUUR! EDUCATIEVE PROJECTEN BASISONDERWIJS ONTRAFEL MET JE KLAS DE VELE GEHEIMEN VAN DE NATUUR! EDUCATIEVE PROJECTEN BASISONDERWIJS OP STAP MET TRUISJE DE BOSMUIS VERNIEUWD! EXPLORER De kleuters leren de leefwereld van een bosmuis kennen: uiterlijke

Nadere informatie

Aanbod NME voorjaar 2014

Aanbod NME voorjaar 2014 Aanbod NME voorjaar 2014 Natuur- en milieueducatie (NME) Heemtuin Muntendam biedt een aanvulling op het reguliere schoolprogramma. We richten ons in de lessen vooral op zaken die in de klas minder snel

Nadere informatie

Kom al doende leren voor, in en met de natuur, samen met ons!

Kom al doende leren voor, in en met de natuur, samen met ons! vormingen VOORJAAR 2012 Kom al doende leren voor, in en met de natuur, samen met ons! > Heb je zin om je te verdiepen in planten, vlinders, grassen of vogelgeluiden? > Kom een wilgentunnel bouwen en ga

Nadere informatie

Meneer en mevrouw bunzing zoeken een huis voor de winter

Meneer en mevrouw bunzing zoeken een huis voor de winter Meneer en mevrouw bunzing zoeken een huis voor de winter Dierenpaspoort maken Leerdoel: De leerlingen kennen in hun omgeving twee verschillende biotopen en kunnen enkele hierin veel voorkomende organismen

Nadere informatie

Themawandeling Herfst

Themawandeling Herfst Themawandeling Herfst Leerdoelen: De leerlingen tonen respect voor de natuur De leerlingen kunnen enkele typische herfstverschijnselen uit het bos verklaren De leerlingen kunnen op een aangepaste manier

Nadere informatie

secundair onderwijs aanbod eindtermen behalen met het in de provinciale bezoekerscentra schooljaar 2015-2016 www.west-vlaanderen.be/ bezoekerscentra

secundair onderwijs aanbod eindtermen behalen met het in de provinciale bezoekerscentra schooljaar 2015-2016 www.west-vlaanderen.be/ bezoekerscentra eindtermen behalen met het aanbod secundair onderwijs in de provinciale bezoekerscentra schooljaar 2015-2016 Bulskampveld - Beernem De Blankaart - Woumen (Diksmuide) De Gavers - Harelbeke - Deerlijk De

Nadere informatie

Natuur, Buiten Activiteit:

Natuur, Buiten Activiteit: Natuur, Buiten Activiteit: Doelgroep: middenbouw (groep 4, 5 en 6) Doel van de activiteit: - De kinderen worden bewust van de herfst en zijn veranderingen. - De kinderen leren over de onderdelen van bladeren

Nadere informatie

Opdrachten thema. Veluwe

Opdrachten thema. Veluwe en thema Schema groepjes en opdrachten bij vorm 2: elke opdracht vaste begeleider Groepje 1: spechten Groepje 2: muizen Groepje 3: vossen Groepje 4: eekhoorns Groepje 5: egels Kleine beestjes + voedselketens

Nadere informatie

2 de, 3 de graad. 3 de graad

2 de, 3 de graad. 3 de graad Aan klassen van het basisonderwijs bieden wij een ruim aanbod aan natuureducatieve activiteiten. Alle zijn erop gericht de leerlingen op een speelse wijze actief en onderzoekend aan het werk te zetten.

Nadere informatie

Filmlinks. Voorbereiding op de lessen

Filmlinks. Voorbereiding op de lessen Stadswerken Filmlinks www.utrecht.nl/nmc Voorbereiding op de lessen Korte informatieve filmpjes op internet als eenvoudige voorbereiding op de boerderij- en tuinlessen op de NMC-locaties. Inhoudsopgave

Nadere informatie

Ik weet wat een wintervoorraad is en waarom dieren dit verzamelen. (weinig verse voeding in de winter)

Ik weet wat een wintervoorraad is en waarom dieren dit verzamelen. (weinig verse voeding in de winter) Ik weet wat een wintervoorraad is en waarom dieren dit verzamelen. (weinig verse voeding in de winter) Ik kan de sporen en poten van bepaalde dieren herkennen. (zie themaboekje pag. 2) Ik ken de 12 maanden

Nadere informatie

Beestige Buren. Naverwerking in de klas

Beestige Buren. Naverwerking in de klas Beestige Buren Naverwerking in de klas INHOUD 1. Kaartje aan Klauw 1.1 Voorbereiding 1.2 Uitleg 2. Inhoud van het spel 2.1 Deel 1: uitkijkposten in Vlasroterbeek 2.2 Deel 2: de buurtbewoners 2.3 Deel 3:

Nadere informatie

Winterslaap. Met filmpjes, werkblad en puzzels. groep 5/6. uitgave januari 2013

Winterslaap. Met filmpjes, werkblad en puzzels. groep 5/6. uitgave januari 2013 uitgave januari 2013 Winterslaap Met filmpjes, werkblad en puzzels groep 5/6 inhoud blz. Inleiding 3 1. Wat is een winterslaap? 4 2. Lage hartslag 5 3. Lage temperatuur 6 4. Winterrust 7 5. Winterslapers

Nadere informatie

Lang leve de buitenkids!

Lang leve de buitenkids! Contact Bezoekerscentrum Oisterwijk Natuurmonumenten van Tienhovenlaan 5 5062 SK Oisterwijk Tel. 013-5231800 @ i bc.oisterwijk@natuurmonumenten.nl www.natuurmonumenten.nl facebook.com/natuurmonumenten

Nadere informatie

ONTDEK WOI MET JE KLAS in drie boeiende apps!

ONTDEK WOI MET JE KLAS in drie boeiende apps! ONTDEK WOI MET JE KLAS in drie boeiende apps! ONTDEK WOI MET JE KLAS in drie boeiende apps! Wil je met je klas een project uitwerken rond WOI en gebruik maken van nieuwe media? Dan zijn deze drie apps

Nadere informatie

Natuur en milieueducatie

Natuur en milieueducatie algemene informatie Natuur en milieueducatie contact: adres: Natuur Educatief Centrum (NEC) Praktische info 09 210 32 72 NEC Waterrijk De lessen vinden plaats tijdens weekdagen in de voormiddag tussen

Nadere informatie

milieu- en natuureducatie

milieu- en natuureducatie algemene informatie milieu- en natuureducatie contact: adres: Natuur Educatief Centrum (NEC) 09 210 32 72 NEC Waterrijk Verlorenbroodstraat 106 A 9820 Praktische info De lessen vinden plaats op weekdagen

Nadere informatie

groen in de stad BIOTOOPWANDELING BIOTOOPWANDELINGleidraad natuurreservaat bourgoyen-ossemeersen biotoopstudie 1 MO biotoopstudie

groen in de stad BIOTOOPWANDELING BIOTOOPWANDELINGleidraad natuurreservaat bourgoyen-ossemeersen biotoopstudie 1 MO biotoopstudie groen in de stad BIOTOOPWANDELING natuurreservaat bourgoyen-ossemeersen 1 MO 01 Gewoon doen Deze wandeling met een biotooptas is ontwikkeld door het Natuur- en Milieucentrum De Bourgoyen, Milieudienst

Nadere informatie

vormingen voorjaar 2011 Kom al doende leren voor, in en met de natuur, samen met ons!

vormingen voorjaar 2011 Kom al doende leren voor, in en met de natuur, samen met ons! vormingen VOORJAAR 2011 Kom al doende leren voor, in en met de natuur, samen met ons! > Heb je zin om je te verdiepen in planten, vlinders, grassen of vogelgeluiden? > Wil je je verdiepen in de Palingbeek?

Nadere informatie

Overzicht educatieve pakketten

Overzicht educatieve pakketten 1 Kasteel Wijnendale & Wijnendalebos Natuureducatieve pakketten Bezoek Kasteel Wijnendale en Wijnendalebos met je klas. Maak kennis met de natuur Toerisme Torhout Ravenhofstraat 5 8820 Torhout 050 22 07

Nadere informatie

voor de eerste graad Win samen spel

voor de eerste graad Win samen spel voor de eerste graad Allemaal beestjes Op stap met Pluimstaart Wekkerwandeling Op een grote paddenstoel Een kunstig bos Kampen bouwen Win samen spel Kookacademie Stip en zijn vrienden Allemaal beestjes

Nadere informatie

Lente. groep 3, 4 en 5

Lente. groep 3, 4 en 5 Lente groep 3, 4 en 5 Inhoud Lente 3 1. Langer licht 4 2. Bollen 5 3. Wakker worden 6 4. Frisse blaadjes 7 5. Kikkerdril 8 6. Op reis 9 7. In de wei 10 8. Er op uit! 11 9. Filmpjes 12 Werkblad lente 14

Nadere informatie

Een midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015

Een midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015 Een midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015 Doelgroep: Midden- en bovenbouw basisonderwijs: groep 5-8 Jaargetijde: Herfst, winter, lente en een stukje zomer. Plaats:

Nadere informatie

secundair onderwijs aanbod eindtermen behalen met het in de provinciale bezoekerscentra schooljaar 2014-2015 www.west-vlaanderen.be/ bezoekerscentra

secundair onderwijs aanbod eindtermen behalen met het in de provinciale bezoekerscentra schooljaar 2014-2015 www.west-vlaanderen.be/ bezoekerscentra eindtermen behalen met het aanbod secundair onderwijs in de provinciale bezoekerscentra schooljaar 2014-2015 Bulskampveld - Beernem De Blankaart - Woumen (Diksmuide) De Gavers - Harelbeke - Deerlijk De

Nadere informatie

Programma Natuur Avonturen

Programma Natuur Avonturen Programma Natuur Avonturen voor basisscholen Landgoed De Hoevens Alphen/Goirle i.s.m. Scholenwerkgroep IVN Tilburg Algemene informatie Landgoed De Hoevens Coördinator natuureducatie: Fran Husstege Bezoekadres:

Nadere informatie

NATUUR- EN MILIEU EDUCATIE ZWIJNDRECHTSE WAARD

NATUUR- EN MILIEU EDUCATIE ZWIJNDRECHTSE WAARD NATUUR- EN MILIEU EDUCATIE ZWIJNDRECHTSE WAARD Natuuractiviteiten voor Basisscholen 2015/2016 Inhoud Algemeen Extra aandachtspunten Natuuractiviteiten 2015/2016 Slecht weer beslissing Dagdelen natuuractiviteiten

Nadere informatie

Lang leve de buitenkids!

Lang leve de buitenkids! Contact Bezoekerscentrum Oisterwijk Natuurmonumenten Van Tienhovenlaan 4 5062 SK Oisterwijk Tel. (013) 591 5000 @ bc.oisterwijk@natuurmonumenten.nl i www.natuurmonumenten.nl facebook.com/natuurmonumenten

Nadere informatie

Kooi. Lesaanbod

Kooi. Lesaanbod Lesaanbod 2016-2017 Kooi Les groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Beestenboel 1/2 X X Wauw, t leeft 1/2 X X In de sloot, uit de sloot 3/4 X X Huisdieren 3/4 X X Uitvogelen 5/6 X X Knaagdieren

Nadere informatie

Zoek de verschillen een ontdekkingsreis op de Brunssummerheide (groepen 7 en 8) Praktische informatie. Beste directie, leerkrachten en ouders,

Zoek de verschillen een ontdekkingsreis op de Brunssummerheide (groepen 7 en 8) Praktische informatie. Beste directie, leerkrachten en ouders, Beste directie, leerkrachten en ouders, Het nieuwe scholenprogramma met avontuurlijke buitenprogramma s voor basisschoolleerlingen is klaar! Jullie kunnen kiezen uit activiteiten die met begeleiding vanuit

Nadere informatie

Algemeen: De IVN-Scholenwerkgroep heeft tot doelstelling kinderen actief en ontdekkend met de natuur bezig te laten zijn.

Algemeen: De IVN-Scholenwerkgroep heeft tot doelstelling kinderen actief en ontdekkend met de natuur bezig te laten zijn. Aanbod natuuractiviteiten voor basisscholen, september 2016 t/m juli 2017 IVN afdeling Noord-Kennemerland Algemeen: De IVN-Scholenwerkgroep heeft tot doelstelling kinderen actief en ontdekkend met de natuur

Nadere informatie

milieu- en natuureducatie

milieu- en natuureducatie algemene informatie milieu- en natuureducatie contact: adres: Natuur Educatief Centrum (NEC) 09 210 32 72 NEC Waterrijk Verlorenbroodstraat 106 A 9820 Merelbeke Praktische info De lessen vinden plaats

Nadere informatie

NATUUROUDERS. Wat kunnen de natuurouders voor uw school doen?

NATUUROUDERS. Wat kunnen de natuurouders voor uw school doen? NATUUROUDERS Wat kunnen de natuurouders voor uw school doen? In 2012 hebben een 10-tal vrijwilligers van de gemeente Kruibeke een opleiding gevolgd. De lessen werden gegeven door een lesgever van de provincie.

Nadere informatie

Lang leve de buitenkids!

Lang leve de buitenkids! Contact Bezoekerscentrum Oisterwijk Natuurmonumenten Van Tienhovenlaan 4 5062 SK Oisterwijk Tel. (013) 591 5000 @ bcoisterwijk@natuurmonumenten.nl i www.natuurmonumenten.nl/bcoisterwijk facebook.com/natuurmonumenten

Nadere informatie

aanbod basisonderwijs

aanbod basisonderwijs eindtermen behalen met het aanbod basisonderwijs in de provinciale bezoekerscentra schooljaar 2014-2015 Bulskampveld - Beernem De Blankaart - Woumen (Diksmuide) De Gavers - Harelbeke - Deerlijk De Nachtegaal

Nadere informatie

INFO educatief programma

INFO educatief programma Stad Mechelen INFO educatief programma VOOR SCHOLEN EN PARTICULIEREN Domein Tivoli - Kinderboerderij 1-1-2014 Openingsuren Het domein is alle dagen open van 7.30 u tot zonsondergang. De kinderboerderij

Nadere informatie

BIODIVERSITEIT IN GEUREN EN KLEUREN

BIODIVERSITEIT IN GEUREN EN KLEUREN 1 BIODIVERSITEIT IN GEUREN EN KLEUREN Doel: - lln maken kennis met het begrip biodiversiteit - lln ontdekken dat er verschillende soorten planten en dieren zijn - lln ontdekken dat de dieren en planten

Nadere informatie

Een kunsteducatieve draaischijf

Een kunsteducatieve draaischijf Een kunsteducatieve draaischijf Hoger Secundair Basis Kleuter Buitengewoon Onderwijs Leerkrachten Volwassenen - Pedagogische Studie dagen -... alle groepen die willen proeven van kunst. 2015-2016 mu-zee-um

Nadere informatie

Inleiding Doelgroep Relatieschema Opzet van de lescyclus Algemeen doel De doelstellingen...

Inleiding Doelgroep Relatieschema Opzet van de lescyclus Algemeen doel De doelstellingen... 1 Inhoudsopgave Inleiding...3 1. Doelgroep...4 2. Relatieschema...4 3. Opzet van de lescyclus...5 3.1. Algemeen doel...5 3.2. De doelstellingen...5 4. Relatie met de kerndoelen...6 5. Voorbereidende activiteit

Nadere informatie

De lente! Werkboekje leeftijd: 10+

De lente! Werkboekje leeftijd: 10+ De lente! Werkboekje leeftijd: 10+ Seizoenen De lente begint meestal op 21 maart. Soms kan het begin van de lente ook vallen op 20 maart. Dat heeft te maken met de stand van de zon. Afgesproken is dat

Nadere informatie

inhoud Herfst 1. Het weer 2. Overal blad 3. Zaden 4. Paddenstoelen 5. De eekhoorn 6. De egel 7. Insecten 8. Vogels op reis 9. Filmpje Pluskaarten

inhoud Herfst 1. Het weer 2. Overal blad 3. Zaden 4. Paddenstoelen 5. De eekhoorn 6. De egel 7. Insecten 8. Vogels op reis 9. Filmpje Pluskaarten Herfst inhoud Herfst 3 1. Het weer 4 2. Overal blad 5 3. Zaden 6 4. Paddenstoelen 7 5. De eekhoorn 8 6. De egel 9 7. Insecten 10 8. Vogels op reis 11 9. Filmpje 12 Pluskaarten 13 Bronnen en foto s 15 Colofon

Nadere informatie

AANBOD 2016-2017 NATUURLIJK ONDERWIJS

AANBOD 2016-2017 NATUURLIJK ONDERWIJS AANBOD 2016-2017 NATUURLIJK ONDERWIJS KANT & KLAAR MAATWERK MOGELIJK 21ST CENTURY SKILLS Kinderen die spelen, beleven en ontdekken in de natuur worden creatiever en gezonder. Liesbeth Bronkhorst, directeur

Nadere informatie

Portfolio Natuurtalenten

Portfolio Natuurtalenten Portfolio Natuurtalenten Naschoolse Activiteiten van Natuur en Milieu Educatie Het NME heeft een breed aanbod van naschoolse cursussen waarbij Natuur en Milieu centraal staan, maar de werkvormen zeer divers

Nadere informatie

Prik de Egel. Maak kennis met Prik de Egel.

Prik de Egel. Maak kennis met Prik de Egel. Prik de Egel Maak kennis met Prik de Egel. De leergierige egel is geen fan van de koude wintermaanden: hij zoekt een knusse plek en slaapt daar gezellig de winter uit. Hij houdt van plekjes waar hij zich

Nadere informatie

Provinciaal. De Gavers. Sport- en Natuurcentrum. in Harelbeke-Deerlijk. Foto Tom Linster. Aanbod voor groepen tot 50 personen

Provinciaal. De Gavers. Sport- en Natuurcentrum. in Harelbeke-Deerlijk. Foto Tom Linster. Aanbod voor groepen tot 50 personen Provinciaal De Gavers Sport- en Natuurcentrum in Harelbeke-Deerlijk Aanbod voor groepen tot 50 personen 1 Aanbod voor groepen tot 50 personen Zijn jullie een groep vrienden, een familie of een vereniging?

Nadere informatie

Natuuractiviteiten voor Basisscholen 2013 / 2014

Natuuractiviteiten voor Basisscholen 2013 / 2014 Stichting Natuur & Landschap Zwijndrechtse Waard (SN&LZW) zet zich in voor behoud en verbetering en duurzaamheid van Natuur en Landschap in de Zwijndrechtse Waard. De IVN-schoolgidsen verzorgen natuur-

Nadere informatie

Doe- pad Watertorenweg. Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6

Doe- pad Watertorenweg. Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6 Doe- pad Watertorenweg Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6 Colofon Deze lesbrief in opgesteld door De Hortus, Centrum voor Natuur en Mileu, in opdracht van de Gemeente Harderwijk. Wij

Nadere informatie

Paulo op bezoek in de klas

Paulo op bezoek in de klas Kunst voor peuters en kleuters Dit materiaal is bestemd voor leerkrachten van groep 0, 1 en 2. Met de informatie en lessuggesties kunt in de klas aan de slag met beeldende kunst. Het kijken naar en praten

Nadere informatie

vzw GORS Herberg het Klokhuis Martinusstraat 34 3840 Borgloon

vzw GORS Herberg het Klokhuis Martinusstraat 34 3840 Borgloon RESERVATIEBEVESTIGING Haspengouwklassen herberg het Klokhuis Naam van de school: Contactpersoon: Adres : Telefoon : Mail adres : Datum verblijf : Aankomst:. Vertrek:. begeleiding: Prijzen De prijs voor

Nadere informatie

Beestige Buren. Voorbereiding in de klas

Beestige Buren. Voorbereiding in de klas Beestige Buren Voorbereiding in de klas Inhoud 1. Inleiding 2. Klauw, de grauwe klauwier 2.1 Een brief van Klauw 2.2 Paspoort van Klauw 3. De zomer- en winterburen van Klauw 3.1 Voorbereiding 3.2 Uitleg

Nadere informatie

De waterratten van de Fintele. Moord in de Poel WATERKRONKELS VOOR DE DERDE GRAAD WATERKRONKELS VOOR DE DERDE GRAAD

De waterratten van de Fintele. Moord in de Poel WATERKRONKELS VOOR DE DERDE GRAAD WATERKRONKELS VOOR DE DERDE GRAAD Moord in de Poel De kinderen kruipen even in de huid van professionele speurders die de verdachte dood van één van de poeldieren oplossen. Het spel start met een spannend moordverhaal waarin de spelers

Nadere informatie

Maak een feestmaaltijd voor de dieren in het bos. Voor kinderen van 4 tot 8 jaar

Maak een feestmaaltijd voor de dieren in het bos. Voor kinderen van 4 tot 8 jaar Maak een feestmaaltijd voor de dieren in het bos. Voor kinderen van 4 tot 8 jaar Benodigde materialen Knuffels of plaatjes van: een vos een konijn een eekhoorn een egel 4 etensborden 4 (linnen) tasjes

Nadere informatie

Sport- en themasportdagen. schooljaar 2014-2015. www.sportyvzw.be

Sport- en themasportdagen. schooljaar 2014-2015. www.sportyvzw.be Sport- en themasportdagen schooljaar 2014-2015 www.sportyvzw.be Wie zijn wij? Sporty Sportief is erkend als sportvereniging door stad Leuven. Tijdens het schooljaar organiseren wij naast heel wat sportdagen

Nadere informatie

Lang leve de buitenkids!

Lang leve de buitenkids! Contact Natuurmonumenten Schaapskooiweg 99 6414 EL HEERLEN Tel. 045-563 03 55 @ bc.brunssummerheide@natuurmonumenten.nl i www.natuurmonumenten.nl f facebook.com/brunssummerheide Openingstijden Het bezoekerscentrum

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Natuurmonumenten Nieuwkoopse Plassen... 3. Schoolreisjes en excursies. Programma voor groep 1+2...5. Programma voor groep 3+4...

Inhoudsopgave. Natuurmonumenten Nieuwkoopse Plassen... 3. Schoolreisjes en excursies. Programma voor groep 1+2...5. Programma voor groep 3+4... Inhoudsopgave Natuurmonumenten Nieuwkoopse Plassen..... 3 Schoolreisjes en excursies..... 4 Programma voor groep 1+2......5 Programma voor groep 3+4......6 Programma voor groep 5+6..7 Programma voor groep

Nadere informatie

ONTRAFEL MET JE KLAS DE VELE GEHEIMEN VAN DE NATUUR! EDUCATIEVE PROJECTEN SECUNDAIR ONDERWIJS

ONTRAFEL MET JE KLAS DE VELE GEHEIMEN VAN DE NATUUR! EDUCATIEVE PROJECTEN SECUNDAIR ONDERWIJS ONTRAFEL MET JE KLAS DE VELE GEHEIMEN VAN DE NATUUR! EDUCATIEVE PROJECTEN SECUNDAIR ONDERWIJS EEN BOS, MEER DAN BOMEN ALLEEN VERNIEUWD! De leerlingen vergelijken twee bostypes die opmerkelijke verschillen

Nadere informatie

Land Art. Samenvatting: Leerdoel: Uitgewerkte activiteit:

Land Art. Samenvatting: Leerdoel: Uitgewerkte activiteit: Land Art Meeste mogelijkheden met kleur, maar in principe mogelijk in elk seizoen. Afhankelijk van het ontwerp Themawandeling Herfst Samenvatting: Voor kunstenaars en knutselaars biedt het bos een schat

Nadere informatie

De Veluwe Opdrachten en Overzichten voor begeleiders

De Veluwe Opdrachten en Overzichten voor begeleiders De Opdrachten en Overzichten voor begeleiders Inhoud van de map ALGEMEEN Over Woordvoerders van de natuur Over de opdrachten en voorbereiding Praktisch: 2 vormen van begeleiden Overzicht opdrachten per

Nadere informatie

Inleiding In het najaar worden de dagen steeds korter en de nachten steeds langer. Kun je je voorstellen dat je in de maand november naar bed gaat?

Inleiding In het najaar worden de dagen steeds korter en de nachten steeds langer. Kun je je voorstellen dat je in de maand november naar bed gaat? Inleiding In het najaar worden de dagen steeds korter en de nachten steeds langer. Kun je je voorstellen dat je in de maand november naar bed gaat? Je valt in een diepe slaap en wordt in maart pas weer

Nadere informatie

DE HERFST: KLEURRIJK SEIZOEN

DE HERFST: KLEURRIJK SEIZOEN DE HERFST DE HERFST: KLEURRIJK SEIZOEN vanaf 2de graad lager onderwijs. x vak: muzische vorming x duur: halve dag GRIEZELBOS HET KLEINE VIEZE BEESTJES- ONDERZOEK! verloop: x verdeel de klas in verschillende

Nadere informatie

Heuvelklas in Westouter

Heuvelklas in Westouter K L A S N I E U W S U I T K L A S 4! Jaargang 9, nummer 31 23 mei 2016 Heuvelklas in Westouter De maandag na de heuvelklas stonden we nog even stil bij de heuvelklas. We speelden een heuvelklasquiz en

Nadere informatie

Bijen. groep 5 t/m 8. uitvoering door leerkracht. uitleentermijn 3 weken. periode voorjaar, zomer

Bijen. groep 5 t/m 8. uitvoering door leerkracht. uitleentermijn 3 weken. periode voorjaar, zomer Bijen groep 5 t/m 8 Deze leskist is een echte bijenkast. Hierin vind je o.a. foto-opdrachten die met behulp van allerlei materialen als honingraten en imkerattributen uitgevoerd kunnen worden. Er zijn

Nadere informatie

Aanbod educatief materiaal

Aanbod educatief materiaal Aanbod educatief materiaal DIENST MILIEU WEVELGEM Energiemeter Boskoffer Kaboutercaddy Recyclagekoffer Boomgaardkoffer Compostkoffer Landschapskoffer Boeboekstas Mister Jekkes spel Spelbord zwerfvuilrapport

Nadere informatie

Stellingenspel: Het bos door de bomen zien!

Stellingenspel: Het bos door de bomen zien! VELDWERK BOS Stellingenspel: Het bos door de bomen zien! STELLINGENSPEL - Leg op enige afstand van elkaar de + en de - op de grond of bevestig die ergens. - Vervolgens wordt er één van de volgende stellingen

Nadere informatie

secundair onderwijs aanbod eindtermen behalen met het in de provinciale bezoekerscentra schooljaar bezoekerscentra

secundair onderwijs aanbod eindtermen behalen met het in de provinciale bezoekerscentra schooljaar bezoekerscentra eindtermen behalen met het aanbod secundair onderwijs in de provinciale bezoekerscentra schooljaar 2017-2018 Bulskampveld - Beernem De Blankaart - Woumen (Diksmuide) De Gavers - Harelbeke - Deerlijk De

Nadere informatie

Winterslaap. groep 5/6

Winterslaap. groep 5/6 Winterslaap groep 5/6 inhoud blz. Inleiding 3 1. Wat is een winterslaap? 4 2. Lage hartslag 5 3. Lage temperatuur 6 4. Winterrust 7 5. Winterslapers 8 Werkblad winterslaap 15 Schrijf je eigen e-boek 16

Nadere informatie

Rivierenhof. Handleiding. Opgesteld door de domeinwachters. >> Ontdekkingstocht voor het 4, 5 en 6 leerjaar. Tjakkie de specht Ontdekt de Herfst

Rivierenhof. Handleiding. Opgesteld door de domeinwachters. >> Ontdekkingstocht voor het 4, 5 en 6 leerjaar. Tjakkie de specht Ontdekt de Herfst Rivierenhof Handleiding Opgesteld door de domeinwachters >> Ontdekkingstocht voor het 4, 5 en 6 leerjaar Tjakkie de specht Ontdekt de Herfst INLEIDING Het zelf -doe pakket bestaat uit een bewegwijzerde

Nadere informatie

Strand-Lab. Museum. Reizigers

Strand-Lab. Museum. Reizigers Museum Reizigers Strand-Lab Middenbouw Spelenderwijs, zelf ontdekken, doen, museum, landschapstuin, strand, bos en duinen; dit zijn de sleutelwoorden van de activiteiten bij Terra Maris voor de groepen

Nadere informatie

DOCENT. Thema: natuur BOMEN BIJ MIJN SCHOOL. groep 3 en 4. Stadshagen

DOCENT. Thema: natuur BOMEN BIJ MIJN SCHOOL. groep 3 en 4. Stadshagen In groep 1 en 2 hebben de leerlingen binnen dit thema geleerd dat er in de natuur verschillende kleuren, vormen en texturen te vinden zijn. De leerlingen in groep 3 en 4 richten zich in dit thema op bomen.

Nadere informatie

Rivierenhof. Ontdekkingstocht voor gezinnen

Rivierenhof. Ontdekkingstocht voor gezinnen Rivierenhof Ontdekkingstocht voor gezinnen t pech s e d e i k k a j T e lente ontdekt d INLEIDING TJAKKIE LENTE Tjakkie de specht voor gezinnen is een ontdekkingstocht met een bewegwijzerde route doorheen

Nadere informatie

Het is herfst in de poppenkast. door Nellie de Kok

Het is herfst in de poppenkast. door Nellie de Kok Het is herfst in de poppenkast door Nellie de Kok 1 Het is herfst in de poppenkast door Nellie de Kok Samenvatting Jan en Katrijn gaan naar het bos om spullen te zoeken voor de herfsttafel. Als Jan in

Nadere informatie

Aanbod educatieve activiteiten: Voor reservaties eerst secreateriaat contacteren: tivoli@mechelen.be

Aanbod educatieve activiteiten: Voor reservaties eerst secreateriaat contacteren: tivoli@mechelen.be Domein Tivoli Volwassenen Nieuws Workshops Praktische informatie Kinderboerderij Educatieve wandelingen Domein Tivoli, educatieve activiteiten Aanbod educatieve activiteiten: Voor reservaties eerst secreateriaat

Nadere informatie

Milieu Educatie Centrum De Bevelanden

Milieu Educatie Centrum De Bevelanden Milieu Educatie Centrum De Bevelanden AANBOD 2017... ontdek, leter en genie r! van de natuu AANBOD NASCHOOLSE ACTIVITEITEN 2017 Goes, 2017 Beste organisator van naschoolse activiteiten op de Bevelanden,

Nadere informatie

NME-leerroute Kabouters in het Westerpark

NME-leerroute Kabouters in het Westerpark NME-leerroute Kabouters in het Westerpark 1 Groep Tilburg, BS Jeanne d Arc Verhaal voor de kinderen In het Westerpark woont een kaboutervolk. Dat weten niet zoveel mensen, maar voor deze ene keer hebben

Nadere informatie

Dieren in de winter 3

Dieren in de winter 3 Dieren in de winter 3 inhoud blz. 1. Winter 3 2. De egel 4 3. De vleermuis 5 4. De eekhoorn 6 5. De merel 7 6. De ree 8 7. De pad 9 8. Het lieveheersbeestje 10 9. Filmpjes 11 Bronnen en foto s 12 Colofon

Nadere informatie

Natuur en milieueducatie

Natuur en milieueducatie algemene informatie Natuur en milieueducatie contact: adres: Natuur Educatief Centrum (NEC) Praktische info 09 210 32 72 NEC Waterrijk De lessen vinden plaats tijdens weekdagen in de voormiddag tussen

Nadere informatie

Voor de leerlingen van de bovenbouw is Terra Maris letterlijk een spannend ontdekkingsterrein op het gebied van geschiedenis en omgevingsonderwijs.

Voor de leerlingen van de bovenbouw is Terra Maris letterlijk een spannend ontdekkingsterrein op het gebied van geschiedenis en omgevingsonderwijs. 28 Voor de leerlingen van de bovenbouw is Terra Maris letterlijk een spannend ontdekkingsterrein op het gebied van geschiedenis en omgevingsonderwijs. Speerwerpen in de Middeleeuwen, met een microscoop

Nadere informatie

Aanbod NME schooljaar 2014/2015

Aanbod NME schooljaar 2014/2015 Aanbod NME schooljaar 2014/2015 Natuur- en milieueducatie (NME) Heemtuin Muntendam is een aanvulling op het reguliere schoolprogramma. We richten ons in de lessen vooral op zaken die in de klas minder

Nadere informatie

Blijde Wei. Lesaanbod 2016-2017

Blijde Wei. Lesaanbod 2016-2017 Lesaanbod 2016-2017 Blijde Wei Les groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Beestenboel 1/2 X X Kleine Beestjes 1/2 X X X In de sloot, uit de sloot 3/4 X X X Huisdieren 3/4 X X Amfibieën

Nadere informatie

INFO educatief programma

INFO educatief programma Stad Mechelen INFO educatief programma VOOR SCHOLEN EN PARTICULIEREN Domein Tivoli - Kinderboerderij 1-1-2017 Openingsuren Het domein is alle dagen open van 7.30 u tot zonsondergang. De kinderboerderij

Nadere informatie

Wat een vreemde bromfiets!

Wat een vreemde bromfiets! Wat een vreemde bromfiets! Waarom rijden er nu geen paarden meer met karren? Reed er vroeger een tram in ons dorp?! Met die bus zou ik ook wel eens willen rijden! 1. Voetgangers baas! Opdracht Lees het

Nadere informatie

inhoud 1. De mier 2. De teek 3. De regenworm 4. De pissebed 5. De hoofdluis 6. De vlieg 7. De mug 8. De vlo 9. Filmpje Pluskaarten Colofon

inhoud 1. De mier 2. De teek 3. De regenworm 4. De pissebed 5. De hoofdluis 6. De vlieg 7. De mug 8. De vlo 9. Filmpje Pluskaarten Colofon Kleine beestjes inhoud. De mier 2. De teek 4. De regenworm 5 4. De pissebed 6 5. De hoofdluis 7 6. De vlieg 8 7. De mug 9 8. De vlo 0 9. Filmpje Pluskaarten 2 Colofon 4 Bronnen en foto s 5 . De mier Een

Nadere informatie

De kleine beestjesclub

De kleine beestjesclub Thema: mini Biologie Dieren Insecten en spinnen Moeilijkheid: * Tijdsduur: ** Juf Nelly De kleine beestjesclub Doel: Na deze opdracht weet je meer over verschillende insecten Uitleg opdracht Je luistert

Nadere informatie

Aanbod N.M.E. in Het Groene Woud

Aanbod N.M.E. in Het Groene Woud Aanbod N.M.E. in Het Groene Woud 1. Paddenstoelen/ Herfstsafari In de herfst voor de groepen 1 Tot in de vorige eeuw werden paddenstoelen gezien als geheimzinnige, duivelse wezens. Ze verschenen plotseling,

Nadere informatie

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne>

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne> Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 Inleiding Timo is een ander mens geworden door zijn grote vriend Tommy. Toch was het niet altijd zo geweest, Timo had Tommy gekregen voor

Nadere informatie

Bontepietenpad. Bijenkorf

Bontepietenpad. Bijenkorf Bijenkorf Bontepietenpad Onderbouw De wereld om je heen verkennen met je zintuigen. Natuurpaden en ander lesmateriaal voor natuurbeleving in de klas of in de buurt van je school voor leerlingen van. Poppenkastspel

Nadere informatie

7.4: Naar het Natuurwetenschappelijk museum

7.4: Naar het Natuurwetenschappelijk museum 7.4: Naar het Natuurwetenschappelijk museum De zender de ontvanger de boodschap Kies uit: geschreven, gesproken, de brief, de telefoon, luistert, leest, de luisteraar, de lezer BOODSCHAP BOODSCHAP Ik deel

Nadere informatie