Geluid en te nemen maatregelen

Transcriptie

1 Geluid en te nemen maatregelen

2 Inhoudsopgave Waarom dit document... 2 Verschil tussen Geluidsdrukniveau en geluidsvermogen... 2 Verschil tussen db en db(a)... 3 Ruwe schatting van geluidsemissie EnviLine... 4 Aanbevolen grenswaarden... 4 Optioneel s Monoblock 5/7/ Geluidsdruk tabellen... 6 Voorbeeld gebruik tabellen:... 6 EnviLine monoblock tabellen:... 7 EnviLine split tabellen: Tips Bouwbesluit Artikel 3.2 Bescherming tegen geluid van installaties Artikel 3.7 Aansturingsartikel Artikel 3.8 Aangrenzend perceel Artikel 3.9 Zelfde perceel Artikel 3.10 Verbouw Artikel 3.11 Tijdelijke bouw Bronnen

3 Waarom dit document Geluid is overal aanwezig en de ervaring is erg persoonlijk. Juist omdat ieder mens geluid op een andere manier ervaart is het goed dat er wet- en regelgeving is waaraan geluid producerende apparaten moeten voldoen en hoe deze mogen worden geplaatst. Helaas zijn de opgegeven waarden niet altijd met elkaar te vergelijken. Zo geeft de ene fabrikant waarden op die gemeten zijn bij bepaalde condities en de andere fabrikant andere waarden met andere condities. Ook worden de condities waarbij gemeten is vaak niet vermeld. Dit leidt soms tot zeer misleidende waarden van de vermelde geluidsemissie/hinder. Om dit tegen te gaan is door de wetgever bepaald dat de vermelde geluidswaarden op het energielabel onder de zelfde condities moeten worden vermeld. Op deze manier kunnen producten met elkaar worden vergeleken. Deze vermelde waarden op het energie-label zijn echter geen garantie dat een machine altijd en overal toegepast kan worden. Hier moet per situatie naar gekeken worden. In dit document worden voorbeeld berekeningen gegeven voor diverse opstellings-situaties om een indicatie te geven of plaatsing mogelijk is. Verschil tussen Geluidsdrukniveau en geluidsvermogen : (L W ) Ook wel geluidsemissie genoemd (sound power level (EN) / Schallleistungspegel (DU)) Onafhankelijk van afstand of richting (afhankelijk van type geluidsbron) Beschrijft de totale geluidsenergie Wordt berekend middels gemeten waarden, de eenheid is W Formule: L w = 10 log P P 0 [db] P 0 = [W] Geluidsdrukniveau: (L P ) Sound pressure level (EN) / Schalldruckpegel (DU) Afhankelijk van afstand tot, richting en omgeving van het type geluidsbron Middels deze berekende waarde kan worden bepaald of aan locale wet- en regelgeving wordt voldaan Puntbron: iedere afstandverdubbeling is reductie van 6 db Lijnbron: iedere afstandverdubbeling is reductie van 3 db Formule: L P = 10 log P2 P 0 2 [db] P 0 = [Pa]

4 Verschil tussen db en db(a) De decibel (db) geeft de verhouding weer tussen luchtdruk en de vaste referentiedruk die overeenstemt met de menselijke gehoordrempel (20μPa = 0dB). De minimale geluidsdruk wordt als 0dB voorgesteld. Geluid boven de 120 db komt boven de pijngrens. De grote verhoudingen worden dus met een relatief klein getal beschreven. Dit betekend dat elke verhoging van 10 decibel een vergroting van vermogen/energie betekend met een factor 10. De letter A geeft een correctie (weging) aan die overeenkomt met de gevoeligheid van het menselijke oor. Door gebruik te maken van het A-filter worden bepaalde frequentie zwaarder gewogen dan anderen frequenties. Overigens zijn er ook C- (minder gevoelig voor lage frequenties) en G-wegingen (vooral voor ultrasone frequenties). Frequentie Demping [Hz] A-filter , ,

5 Ruwe schatting van geluidsemissie EnviLine Voor een goede technische beoordeling van de plaatsing van de buiten unit moet het te verwachten geluidsdrukniveau naar kamers en/of woning, waar overlast zou kunnen optreden rekenkundig worden geschat. Het geluidsdrukniveau van de buiten unit kan in verschillende opstellingssituaties door middel van de richtingsfactor (Q) en de respectievelijke afstand tot de kamers en/of woning met behulp van onderstaande formule wordt berekend. L PAeq L WAeq Q r Q L PAeq = L WAeq + 10 log ( 4 π r 2) geluidsdrukniveau (SPL) bij ontvanger [db(a)] van de bron [db(a)] rekening houdt met de ruimtelijke afstraling van de geluidsbron, bijvoorbeeld huismuren Afstand tussen ontvanger en bron [m] Ten behoeve van een geluidstechnische beoordeling van de opstellingslocatie van de warmtepomp gaan wij altijd uit van de meest kritische situatie zoals omschreven in de aanbevolen grenswaarden (de nacht situatie) hier onder, om te beoordelen of er voldoende reductie mogelijk is. Aanbevolen grenswaarden Tabel Aanbevolen grenswaarden [db(a)] zoals opgegeven in het Handboek installatietechniek pagina 472 Aard van de omgeving Dag Avond Nacht Landelijke omgeving (ook voor herstellingsoorden en stille recreatie Rustige woonwijk, weinig verkeer Woonwijk in stad De grenswaarden worden uitgedrukt in equivalente geluidsniveaus [db(a)]. Het L Aeq wordt berekend over de betreffende perioden. De volgende perioden aanhouden: dag: uur, avond: uur, nacht: uur. Voor zowel binnen als buiten zijn de grenswaarden gebaseerd op een ruisachtige spectrale verdeling, indien herkenbare zuivere tonen voorkomen en/of sprake is van een intermitterend geluid, worden de grenswaarden met 5 db(a) verlaagd. Het maximale geluidsniveau L max wordt doorgaans begrensd op 10dB(A) boven het L Aeq.

6 Optioneel s Monoblock 5/7/9 Omdat geluid in de bebouwde omgeving veel hinder kan opleveren is dit een van de belangrijkste zaken om rekening mee te houden. Dit is ook voor Bosch momenteel een van de belangrijkste zaken om mee te nemen in de ontwikkeling voor nieuwe producten. Daarom is en speciaal voor de Nefit monoblock een zogenaamd SoundHood ontwikkeld. Deze geluiddempende uitblaas mond in combinatie met de 2 e generatie EnviLine II toestellen leveren een aanzienlijke vermindering in geluidsemissie. De SoundHoods zijn ook voor de 1 e generatie EnviLine II toestellen beschikbaar, maar hebben een hier een beperkte demping van wege de constructie.

7 Geluidsdruk tabellen Voorbeeld gebruik tabellen: Geluidsdruk, afhankelijk van richtingsfactor (Q), afstand en type bedrijf Buitenunit monoblock 5 kw type bedrijf Geluidsver mogen Maximaal 61 Maximaal 58 ErP label* 47 Silent 55 Silent * bedrijf is zoals opgegeven bij de condities conform EN (35% A7/W55) (zoals weergegeven op het energie label). niet Dag Avond Nacht Geluidsdruk niveau in db(a In deze tabel is af te lezen dat in maximaal bedrijf indien de buitenunit voorzien is van geluidskappen een geluidsvermogen van 58dB(A) heeft. Wanneer de buitenunit tussen 2 huizen opgesteld is zoals het middelst plaatje weergeeft is de richtingsfactor (Q) 4. Dat betekend dat na 5 meter de demping voldoende is om aan de nacht norm te voldoen in een woonwijk in de stad van 40dB(A) of minder.

8 EnviLine monoblock tabellen: Geluidsdruk, afhankelijk van richtingsfactor (Q), afstand en type bedrijf Buitenunit monoblock 5 kw** type bedrijf Maximaal 61 Maximaal 58 ErP label* 47 Silent Silent 51 * bedrijf is zoals opgegeven bij de condities conform EN (35% A7/W55) (zoals weergegeven op het energie label). ** geluidsgetallen bovenstaande tabel zijn van toepassing op warmtepomp met gereduceerd geluidsniveau beschikbaar van af medio niet Dag Avond Nacht Geluidsdruk niveau in db(a

9 Geluidsdruk, afhankelijk van richtingsfactor (Q), afstand en type bedrijf Buitenunit monoblock 7 kw** type bedrijf Maximaal 63 Maximaal 58 ErP label* 47 Silent Silent 54 * bedrijf is zoals opgegeven bij de condities conform EN (35% A7/W55) (zoals weergegeven op het energie label). ** geluidsgetallen bovenstaande tabel zijn van toepassing op warmtepomp met gereduceerd geluidsniveau beschikbaar van af medio niet Dag Avond Nacht Geluidsdruk niveau in db(a

10 Geluidsdruk, afhankelijk van richtingsfactor (Q), afstand en type bedrijf Buitenunit monoblock 9 kw** type bedrijf Maximaal 64 Maximaal 59 ErP label* 48 Silent Silent 55 * bedrijf is zoals opgegeven bij de condities conform EN (35% A7/W55) (zoals weergegeven op het energie label). ** geluidsgetallen bovenstaande tabel zijn van toepassing op warmtepomp met gereduceerd geluidsniveau beschikbaar van af medio niet Dag Avond Nacht Geluidsdruk niveau in db(a

11 Geluidsdruk, afhankelijk van richtingsfactor (Q), afstand en type bedrijf Buitenunit monoblock 13 kw type bedrijf Maximaal 65 Maximaal 61 ErP label* 53 Silent Silent 60 * bedrijf is zoals opgegeven bij de condities conform EN (35% A7/W55) (zoals weergegeven op het energie label). niet Dag Avond Nacht

12 Geluidsdruk, afhankelijk van richtingsfactor (Q), afstand en type bedrijf Buitenunit monoblock 17 kw type bedrijf Maximaal 66 Maximaal 62 ErP label* 53 Silent Silent 61 * bedrijf is zoals opgegeven bij de condities conform EN (35% A7/W55) (zoals weergegeven op het energie label). niet Dag Avond Nacht

13 EnviLine split tabellen: Geluidsdruk, afhankelijk van richtingsfactor (Q), afstand en type bedrijf Buitenunit split 3 kw type bedrijf Maximaal 70 ErP label* 64 Silent * bedrijf is zoals opgegeven bij de condities conform EN (A7/W55) (zoals weergegeven op het energie label). niet Dag Avond Nacht

14 Geluidsdruk, afhankelijk van richtingsfactor (Q), afstand en type bedrijf Buitenunit split 5 kw type bedrijf Maximaal 70 ErP label* 65 Silent * bedrijf is zoals opgegeven bij de condities conform EN (A7/W55) (zoals weergegeven op het energie label). niet Dag Avond Nacht

20 Tips Gebruik Trillingsdempers die voor een correcte / goede ontkoppeling zorgen in verband met contact geluiden. Zorg voor expansie bochten om trilling te minimaliseren Gebruik bij monoblok de installatie set om warmtepomp en grondleiding te ontkoppelen van elkaar Plaats de buiten unit bij voorkeur niet in hoeken en in nissen, de kans op geluidsreflectie en mogelijk overlast is dan aanzienlijk. Voorkom geknikte leidingen Indien de afstand tussen binnen- en buitendeel van een split warmtepomp meer dan 7,5 meter bedraagt, vul de installatie dan bij met een correcte hoeveelheid koudemiddel. Een installatie die niet goed/correct gevuld is kan veel meer geluid produceren. Voorkom dat de uitblaasrichting belemmerd wordt door objecten ( struiken, schuttingen, etc. ) in het veld, dit kan leiden tot versterking van geluidsproductie. Installeer het buitendeel zodanig dat het geluid zich verplaatst naar de straat en niet naar de buren of ruimten waar geluidseisen aan worden gesteld ( oriëntatie uitblaasrichting, overlast buren ). Plaats een geluidsabsorberend scherm tussen de warmtepomp en de ontvanger van het geluid om aan geluidseisen te voldoen. Zo zijn reducties van wel 7dB(A) mogelijk. Voorbeeld van toepassing geluidsabsorberend scherm (bv. SA-80 Geluidsscherm)

21 Plaats de uitblaas richting van de buiten unit nooit tegen de hoofdrichting van de wind. Om geluid verder te reduceren kan rondom de buitenunit geluidsabsorberende materialen worden toegepast (bijvoorbeeld gras, hout snippers, ect). Plaats de warmtepomp niet in een kuil! Koude lucht zal daar gemakkelijk worden gerecirculeerd en de werking van de unit nadelig beïnvloeden. De uitblaas richting van de buitenunit moet niet naar wanden, terrassen of paden gericht worden in verband met geluid, maar ook koud uitgeblazen lucht wat s winters tot ijsvorming kan leiden.

22 Bouwbesluit 2012 Artikel 3.2 Bescherming tegen geluid van installaties Algemeen In het Bouwbesluit 2003 waren in deze afdeling alleen voorschriften opgenomen om te voorkomen dat gebouwinstallaties geluidhinder veroorzaken in belendende gebouwen. Voor de woonfunctie, de bijeenkomstfunctie voor kinderopvang en de onderwijsfunctie zijn voortaan ook voorschriften opgenomen ter voorkoming van geluidoverlast van de eigen gebouwinstallaties. Dit is vooral van belang omdat er met het oog op energiezuinigheid en de kwaliteit van het binnenmilieu men steeds meer afhankelijk wordt van installaties. Geluidoverlast van dergelijke installaties kan de gezondheid schaden, hetzij door het geluid zelf, hetzij doordat men de installatie uitschakelt om de geluidhinder te beperken. Artikel 3.7 Aansturingsartikel De functionele eis van het eerste lid, een te bouwen bouwwerk biedt bescherming tegen geluid van installaties, is vergeleken met het Bouwbesluit 2003 ongewijzigd. De tabel van het tweede lid wijst per gebruiksfunctie voorschriften aan die van toepassing zijn op die gebruiksfunctie. Door aan deze voorschriften te voldoen, wordt aan de functionele eis van het eerste lid voldaan. Artikel 3.8 Aangrenzend perceel Dit artikel heeft als doel geluidhinder voor de buren te beperken. Hierbij kan gedacht worden aan overlast bij het doortrekken van het toilet of door het gebruik van de lift. Dit voorschrift is zowel van toepassing op niet-gemeenschappelijke (individuele) als op gemeenschappelijke installaties. Deze voorschriften zijn nodig omdat mensen eerder last hebben van geluiden van buiten de eigen woning, hotelkamer, kantoor en dergelijke dan van geluiden van binnen de eigen woning en dergelijke. Bovendien kan men niet of nauwelijks invloed kan uitoefenen op geluid dat van derden komt. Het karakteristieke installatie-geluidsniveau wordt bepaald volgens NEN 5077 en mag niet meer zijn dan 30 db. Onder het Bouwbesluit 2003 werd deze waarde uitgedrukt in db(a). Artikel 3.9 Zelfde perceel Dit artikel regelt de beperking van overlast van installaties voor op het zelfde perceel gelegen gebruiksfuncties. Het eerste lid is gericht op het voorkomen van geluidoverlast binnen een woning (niet-gemeenschappelijke verblijfsruimte van een woonfunctie). Het gaat dan om geluidoverlast veroorzaakt door een installatie van een aangrenzende woning of een andere op hetzelfde perceel gelegen gebruiksfunctie. Het zelfde geldt ook voor een gemeenschappelijke installatie (bijvoorbeeld een liftinstallatie). Een gemeenschappelijke installatie zal in geen enkele woning geluidoverlast mogen geven. Het tweede lid heeft betrekking op het voorkomen van geluidoverlast door de eigen gebouwinstallaties. Dit voorschrift geldt alleen voor de woonfunctie, de bijeenkomstfunctie voor kinderopvang en de onderwijsfunctie. Het toegestane karakteristieke installatie-geluidsniveau is af te lezen in tabel 3.7. Aanleiding voor het opnemen van dit voorschrift zijn de regelmatige klachten over de geluidoverlast door mechanische ventilatiesystemen in met name woningen, scholen en kinderdagverblijven. Dergelijke systemen (al dan niet met warmterugwinning) worden steeds meer gebruikt om aan de energieprestatie-eis (zie afdeling 5.1) te kunnen voldoen. Om te voorkomen dat men een voor een gezond binnenmilieu noodzakelijke installatie wegens geluidoverlast uitschakelt is een maximum gesteld aan de geluidsproductie van installaties voor warmte-opwekking, warmteterugwinning en luchtverversing. Het volgens NEN 5077 bepaalde karakteristieke installatiegeluidsniveau in een verblijfs-gebied is voor de hiervoor

23 genoemde installaties tezamen ten hoogste 30 of 35 db (zie tabel). Dit geldt zowel wanneer er sprake is van een gecombineerd systeem als voor afzonderlijke apparaten. Opgemerkt wordt dat bij de berekening van het karakteristieke installatiegeluidsniveau wordt uitgegaan van het niveau dat optreedt in de hoogste stand van het voorgeschreven regelbereik van die installatie (dit is de voorgeschreven ventilatiecapaciteit als bedoeld in artikel 3.38). Artikel 3.10 Verbouw Bij het geheel of gedeeltelijk vernieuwen, veranderen en vergroten zijn de artikelen 3.8 en 3.9 van overeenkomstige toepassing. Het niveau van eisen is daarbij 10 db lager, dit betekent dat maximaal toegestane installatiegeluidsniveau in een verblijfsgebied 10 db hoger is, ofwel de installatie mag meer geluid produceren. Dit betekent dat bij het vervangen van een installatie de nieuwe installatie ook aan de voorschriften van deze afdeling moet voldoen, maar dat de geluidsproductie 10 db hoger mag zijn. Meer concreet: het installatiegeluidsniveau als bedoeld in de artikel 3.8 en 3.9, eerste lid, mag ten hoogste (30 db + 10 db =) 40 db zijn. Bij toepassing van artikel 3.9, tweede lid, moet bij de in de tabel opgenomen waarde ook telkens 10 worden opgeteld. Afhankelijk van de gebruiksfunctie komt dit neer op een waarde van ten hoogste 40 db of ten hoogste 45 db. Artikel 3.11 Tijdelijke bouw Bij een tijdelijk bouwwerk zijn de artikelen 3.8 en 3.9 van overeenkomstige toepassing, waarbij het niveau van eisen 10 db lager is. Dit betekent dat het installatie-geluidsniveau 10 db hoger mag zijn dan in die artikelen als hoogste waarde is aangegeven, ofwel de installatie nog meer geluid produceren. Dit betekent dat bij het bouwen van een tijdelijk bouwwerk de installatie aan de voorschriften van deze afdeling moet voldoen, maar dat de geluidsbelasting 10 db hoger mag zijn. Bronnen Installatie instructie ODU split en monoblock Planungsunterlagen Training document Sound (Bosch TT) Handboek installatietechniek uitgave 2002 Bouwbesluit 2012 Wet geluidhinder