Ingekomen stuk D7. Ons kenmerk K400/ Datum uw brief

Transcriptie

1 Ingekomen stuk D7 Aan de gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat PP Nijmegen Telefoon (024) Telefax (024) gemeente@nijmegen.nl Postadres Postbus HG Nijmegen Datum 30 oktober 2007 Ons kenmerk K400/ Contactpersoon Martin Ruiter Onderwerp informatiebrief ontwikkelingen rampenbestrijding Datum uw brief Direct telefoonnummer Geachte leden van de raad, De burgemeester heeft toegezegd om uw raad tijdens een Politieke Avond nader te informeren over de ontwikkelingen in de rampenbestrijding. In deze raadsinformatiebrief willen wij uw raad ter voorbereiding informeren over - de ontwikkelingen op Rijksniveau; - de stand van zaken met betrekking tot de regionale samenwerking in de Gemeenschappelijke Regeling Hulpverlening en, verder aangeduid als de sregio; - de stand van zaken met betrekking tot de gemeentelijke rampenorganisatie. 1. Ontwikkelingen op Rijksniveau: strategie nationale veiligheid - beleidsprogramma en concept-wet op de sregio s Het kabinet heeft in april 2007 ingestemd met de strategie nationale veiligheid. Deze strategienota moet de nationale veiligheid versterken door risico s in kaart te brengen, prioriteiten te stellen en de benodigde maatregelen te nemen. Het kabinet onderscheidt een vijftal speerpunten: territoriale veiligheid, economische veiligheid, ecologische veiligheid, fysieke veiligheid en sociale/politieke stabiliteit. In het Beleidsprogramma Samen werken, samen leven geeft het kabinet aan met de veiligheidsregio s een professionele organisatie tot stand te willen brengen voor een adequate regionale aanpak van rampen- en crisissituaties met als speerpunten functionerende meldkamers, een goede publieksvoorlichting en congruentie van GGD- en GHOR-regio s. Het kabinet wil hiertoe meerjarige convenanten met regio s sluiten.

2 1 Het kabinet legt de basisvereisten waaraan de veiligheidsregio s moeten voldoen, wettelijk vast. Hiertoe heeft het kabinet het concept-voorstel van de Wet op de sregio s naar de Tweede Kamer gezonden. Het wetsvoorstel integreert de Brandweerwet 1985, de Wet geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen (Wet ghor) en de Wet rampen en zware ongevallen (Wrzo). De wet moet de bestuurlijke en operationele slagkracht versterken. Veel gemeenten zijn te klein om zich goed voor te bereiden op rampen en crises. Ook kan er beter en meer multidisciplinair geoefend en samengewerkt worden. Het kabinet wil de nu vaak vrijblijvende samenwerking tussen gemeenten wettelijk verankeren en de slagvaardigheid van de regio s vergroten door besluitvormingsprocedures en organisatievoorwaarden wettelijk vast te leggen. De gemeenschappelijke meldkamer wordt wettelijk verankerd. Ook bestuurlijke congruentie tussen het bestuur van de sregio en het regionaal georganiseerde politiebestel is een belangrijke reden voor het nieuwe wetsvoorstel. Het college blijft belast met de voorbereiding op rampen, de burgemeester met de handhaving van de openbare orde en het gezag over de politie en de brandweer. Het wetsvoorstel introduceert echter wel in de persoon van de voorzitter 1 van de veiligheidsregio een éénhoofdig gezag bij bovenlokale rampen of crises. Ten aanzien van het afleggen van verantwoordelijkheid ná een bovenlokale ramp geeft de memorie van toelichting aan dat de voorzitter van de veiligheidsregio hierover (schriftelijk) verslag uitbrengt. In de gevallen waarin de burgemeester van een getroffen gemeente en de voorzitter van de veiligheidsregio geen overeenstemming konden bereiken, moet de voorzitter van de veiligheidsregio op verzoek van de desbetreffende gemeenteraad mondeling inlichtingen komen verschaffen over het besluit. De raad kan over het optreden van de voorzitter van de veiligheidsregio een oordeel uitspreken, maar hier geen consequenties aan verbinden. Wel kan de minister van BZK de betrokken burgemeester aanspreken. In het uiterste geval moet de voorzitter zijn functie neerleggen. De sregio wordt in de nieuwe wet een openbaar lichaam dat vorm krijgt als verlengd lokaal bestuur. De burgemeesters van de deelnemende gemeenten vormen het bestuur van de veiligheidsregio. De burgemeester vertegenwoordigt zijn gemeente in de veiligheidsregio en legt hierover verantwoording af in zijn eigen gemeenteraad. Gemeenten bepalen en betalen dus (indirect) het beleid van de regio. In de planvorming verdwijnen de (door de gemeente opgestelde) rampenplannen en rampbestrijdingsplannen alsmede het regionaal beheersplan. Deze plannen worden voortaan door de regio opgesteld. De 1 De voorzitter van het bestuur van de veiligheidsregio is de burgemeester die aangewezen is als korpsbeheerder. Voor de regio Gelderland-Zuid is dat de burgemeester van Nijmegen.

3 2 gemeenteraden worden echter wel bij het opstellen van het beleidsplan van de veiligheidsregio betrokken en kunnen ook lokale beleidsprioriteiten inbrengen. Voordat de burgemeesters over het regionale veiligheidsplan spreken, vraagt de burgemeester de zienswijze van de gemeenteraad op het beleidsplan. Ook verantwoordt de burgemeester zich desgevraagd in zijn eigen raad over de gemaakte beleidskeuzes. Ten aanzien van de brandweerzorg is de lijn van het wetsvoorstel: regionaal, tenzij. Wel kunnen gemeenten ook in de toekomst besluiten om de brandweerzorg lokaal te organiseren. Het wetsvoorstel voorziet in een afbakening tussen bevoegdheden die aan de regionale brandweer moeten worden overgedragen en taken die lokaal belegd kunnen blijven. De minister zal echter normen stellen waaraan (ook) de (lokale) brandweerzorg moet voldoen. Wordt daar niet aan voldaan, dan kan de minister een aanwijzing geven en de gemeente dwingen om de lokale brandweer op te heffen. Zoals wij eerder hebben aangegeven (vergelijk onze brief van 12 juni 2007 K400/ over de versterkte regionale samenwerking) zijn wij voorstander van een regionalisering van de brandweer. Conform de systematiek van de Wet gemeenschappelijke regelingen, wordt de veiligheidsregio ook in de toekomst gefinancierd uit bijdragen van de gemeenten. Daarnaast stelt het Rijk via het substantieel verhoogde Besluit Doeluitkering Bestrijding van Rampen en Zware Ongevallen (BDUR) aanvullende middelen beschikbaar. De huidige hybride financiering blijft dus gehandhaafd. Kopieën van het wetsvoorstel, het advies van de Raad van State en de reactie van het kabinet leggen wij ter inzage bij de griffie. Tenslotte is het wetsvoorstel Ambulancezorg van belang. In het nieuwe wetsvoorstel (waarmee de Tweede Kamer heeft ingestemd) verschuift de verantwoordelijkheid voor het in stand houden van de ambulancezorg van de gemeenten naar de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. De provincie verliest haar rol als planner van de ambulancezorg. Regionale ontwikkelingen De sregio Gelderland-Zuid onderzoekt in 2007/2008 hoe de multidisciplinaire aansturing van de veiligheidregio gestalte kan krijgen. Naar aanleiding van een advies over de topstructuur van de sregio is gekozen voor een tweehoofdige leiding: de directeur van de RBGZ is tevens directeur van de sregio, de directeur van de Regionale Ambulance Voorziening (RAV) wordt tevens directeur GHOR 2. Bij de sregio zijn ongeveer 220 medewerkers in dienst. 2 De functie van Regionaal Geneeskundig Functionaris in de rampenbestrijding blijft als regionale piketfunctie bestaan, de organisatorische aansturing van bureau GHOR vindt plaats door een directeur GHOR.

4 3 Binnen de regio is er vooralsnog geen draagvlak voor samenvoeging van de beide GGD-ën en onderbrenging van de GGD bij de sregio. Met ingang van 2007 is een multidisciplinair veiligheidsbureau opgericht waarin de operationele samenwerking een impuls krijgt. Prioriteiten zijn multidisciplinair oefenen, een adequate operationele informatievoorziening, eenduidige procedures en meer samenwerking in de gemeentelijke kolom. De Inspectie Openbare Orde en is in maart 2007 begonnen met een zogeheten Algemene Doorlichting Rampenbestrijding (ADR). De ADR wordt in fases uitgevoerd. Als resultaten bekend zijn, zullen wij uw raad hierover informeren. In 2008 wil de sregio de versterking van de brandweersamenwerking gestalte geven door acht clustercommandanten 3 functioneel (en vanaf 2009 ook formeel) in regionale dienst te nemen. Vooruitlopend hierop is het huidige commandantenoverleg opgegaan in een zogeheten regionaal management team waarin de acht clustercommandanten zitting hebben. Met de kanttekening dat de regionale discussie over de versterking van de brandweerzorg nog in volle gang is, is het ons streven om de brandweercommandant van Nijmegen in 2008 functioneel en begin 2009 formeel in regionale dienst te laten treden. Wij willen komen tot regionalisering van brandweertaken en op den duur de Nijmeegse brandweer laten opgaan in de regionale brandweer. Ten aanzien van proactie wil de RBGZ de personele kwetsbaarheid (vergelijk ook onze brief van 22 mei 2007 over de jaarrekening 2006) oplossen door intensievere samenwerking met de twee andere Gelderse veiligheidsregio s. In de preventie wil de RBGZ haar positie als kenniscentrum voor de lokale brandweren versterken en een bijdrage leveren aan het terugdringen van loze meldingen (vergelijk ook onze brief over de brandweer van 25 september 2007). Daarnaast wordt ingezet op een aantal organisatorische vraagstukken, waaronder bijvoorbeeld een nieuwe leidraad oefenen. Qua repressie wil men met een multidisciplinair opleidings- en oefenprogramma de deskundigheid van brandweercentralisten op de Gemeenschappelijke Meldkamer versterken. Gelderland-Zuid zal in 2008 als pilotregio met steun en begeleiding van de Rijksoverheid een eerste regionale beleidsplan opstellen. Daarnaast zijn er de afgelopen jaren intergemeentelijke 4 rampbestrijdingsplannen opgesteld voor waterwegen, Te Winkel& Oomes, overstromingen en dijkdoorbraken. 3 Nijmegen blijft een zelfstandig brandweerzorgcluster. De overige 17 gemeenten hebben zeven clusters gevormd. 4 Gemeentelijke rampbestrijdingsplannen zijn opgesteld voor Mead Johnson, NXP, Slachthuis, Te Winkel en Oomes, Triavium en de LPGinstallaties.

5 4 De GHOR is als netwerkorganisatie verantwoordelijk voor de geneeskundige hulpverlening en rampen. De processen spoedeisende medische hulpverlening, preventieve openbare gezondheidszorg en psychosociale hulpverlening bij ongevallen en rampen zijn taken van de GHOR binnen de rampenbestrijding. In 2008 wil men zichtbaarder worden voor de geneeskundige ketenpartners, een mesozorgcontinuïteitsplan 5 opstellen voor zorginstellingen en de geoefendheid versterken. De RAV omvat een ambulancedienst en een meldkamer ambulancezorg. De RAV heeft 17 ambulances beschikbaar, verspreid over 8 ambulancestandplaatsen. De RAV wil de geografische spreiding van ambulances in de regio verbeteren, elektronische patiëntendossiers invoeren en de multidisciplinaire ketensamenwerking versterken. Ook wordt een MICU-(Mobiele Intensive Care Unit)voertuig in dienst genomen. Gemeentelijke rampenbestrijding De gemeente kent naast de reguliere lijnorganisatie ook een gemeentelijke rampenorganisatie met verschillende teams. Het beleidsteam (BT) ondersteunt de burgemeester in zijn rol als opperbevelhebber tijdens een ramp. In het beleidsteam worden de strategische beslissingen genomen. De Operationeel Leider ontvangt van het beleidsteam de opdrachten aan de verschillende operationele diensten (politie, brandweer, GHOR, gemeente). Afstemming tussen de operationele diensten vindt plaats in het Regionaal Operationeel Team (ROT). Het Gemeentelijk Rampen Management Team (GRMT) draagt zorg voor de uitvoering van deze beslissingen voor zover het de uitvoering van gemeentelijke processen betreft. De gemeentelijke actiecentra zijn teams waarin de verschillende gemeentelijke processen 6 worden uitgevoerd. Cruciaal voor een snelle opschaling van de rampenorganisatie is een functionerend proces van alarmering. Alle leden van de rampenorganisatie hebben een mobiele telefoon, bovendien worden alle telefoon- en bereikbaarheidsgegevens regelmatig geactualiseerd. De gemeentelijke 5 In een mesozorgcontinuïteitsplan worden de zorgcontinuïteitsplannen van de GHOR-ketenpartners, gerangschikt naar zorgsector opgenomen. Het Meso-zorgcontinuïteitsplan geeft zicht in de voorbereiding op rampenbestrijding door GHOR-ketenpartners ten aanzien van de continuïteit van zorg. 6 Gemeentelijke processen zijn: alarmering, voorlichting en waarschuwen bevolking, inzamelen besmette waren, opvang en verzorging bevolking, registreren van slachtoffers en verwandteninformatie, uitvaartverzorging, voorzien in primaire levensbehoeften, schaderegistratie- en afhandeling, milieu, verslaglegging, bestuurlijke/juridische ondersteuning en nazorg.

6 5 rampenorganisatie oefent vier keer per jaar de eigen bereikbaarheid, waarvan één oefening het karakter heeft van een opkomstoefening. Tot nu toe zijn dit jaar één opkomstoefening en twee bereikbaarheidsoefeningen georganiseerd. Een punt van aandacht is de alarmering via de stemcomputer van de meldkamer van de RBGZ. Het systeem is zeer verouderd en het duurt relatief lang om alle personen daadwerkelijk te bellen. Binnen de regio wordt bekeken of de alarmeringscomputer kan worden opgenomen in de investeringsbegroting (vergelijk ook onze brief richting het dagelijks bestuur van de sregio van 30 oktober 2007 K400/ ). De afgelopen jaren is ook onze gemeentelijke rampenorganisatie stapsgewijs uitgebouwd. Wij tekenen daarbij aan, dat het voor een gemeentelijke organisatie altijd lastiger is om 24 uur per dag paraat te zijn dan voor de parate diensten. Voor de functie van ambtenaar openbare veiligheid (AOV) hebben wij inmiddels gekozen voor een harde piketfunctie 7 die door zes medewerkers van de afdeling wordt uitgevoerd. Ook bij een aantal andere functies zijn er vanuit de reguliere taken piketregelingen ingesteld (perspiket, piket milieu, piket bouwen&wonen, piket brandpreventie en piket inzameling besmette waren). Gelet op de kosten voor inrichting van een harde-piketfunctie ( ,- per jaar) kiezen wij op dit moment nog niet voor een bredere invoering van de piketfunctie. Wel bekijken wij - mede naar aanleiding van de ADR of wij op een aantal sleutelfuncties aanvullende eisen met betrekking tot bereikbaarheid en beschikbaarheid moeten stellen en of we - door pools te vormen en binnen deze pools afspraken te maken over beschikbaarheid - de paraatheid van onze organisatie gedurende het golden hour 8 kunnen vergroten. Op dit moment laten we alle teams één keer per jaar oefenen. Vaak betreft dit monodisciplinaire oefeningen. We zijn nu in de verschillende teams op een niveau gekomen dat ook samen met andere gemeentelijke teams en ook met andere parate diensten oefeningen kunnen worden georganiseerd. Voor 2008 willen we een aantal teams ook multidisciplinair laten oefenen. Ook worden de gemeentelijke processen CRIB, opvang en verzorging, voorlichting, milieu en alarmering momenteel regionaal geanalyseerd. 7 Bij een zogeheten harde piketfunctie maken piketmedewerkers zodanige afspraken, dat gegarandeerd 24 uur per dag zeven dagen per weer de functionaris binnen één uur oproepbaar en beschikbaar is. 8 Hoe sneller de hulp voor een gewonde op gang komt, hoe beter de overlevingskansen. Daarom noemt men het eerste uur na een verwonding in de traumatologie het golden hour. In deze brief trekken wij dit beeld door naar het hele proces: hoe sneller de rampenbestrijding op gang komt, hoe groter de kansen dat de gevolgen van een ramp of incident beperkt kunnen worden.

7 6 Ten aanzien van het opleiden van onze gemeentelijke rampenstaf moeten wij constateren dat door veelvuldige personele wisselingen veel sleutelfunctionarissen nog onvoldoende zijn opgeleid. Wij willen bereiken dat eind van dit jaar (behoudens personele wisselingen) minimaal 90% van alle sleutelfunctionarissen in ieder geval de basisopleiding rampenbestrijding heeft gevolgd. Ook willen wij dat minimaal 80% van alle leden van BT, ROT en GRMT een vervolgopleiding rampenbestrijding heeft gevolgd. Voor ons is het een belangrijke prioriteit dat alle leden in ieder geval een basisopleiding in de rampenbestrijding hebben gevolgd. Er bestaan op dit moment nog geen wettelijke normen waar het gaat om de geoefendheid en de opleidingsvereisten van de gemeentelijke rampenorganisatie. In regionaal verband zijn wel normen ontwikkeld, waaraan onze rampenorganisatie ook voldoet. In november 2006 heeft het Landelijk Beraad Crisisbeheersing het advies Basisvereisten Crisismanagement - De decentrale normen benoemd uitgebracht. Hierin worden ten aanzien van de processen melding & alarmering, op- & afschaling, leiding & coördinatie alsmede informatiemanagement procesnormen en procesprestaties geformuleerd. Op dit moment is er op Rijksniveau nog geen definitieve keuze gemaakt om deze normen wel of niet wettelijk te verankeren. Wij gaan wel het komende jaar benutten om ons op deze normen te oriënteren en te bekijken op welke punten de Nijmeegse rampenorganisatie al wel voldoet aan de normen en op welke punten een kwaliteitsslag noodzakelijk is. Naast het oefenen zijn ook dit jaar diverse deelplannen van het gemeentelijk rampenplan geactualiseerd. Het gehele rampenplan (uit 2005) willen wij met het oog op de komst van het regionale beleidsplan niet actualiseren. Daar waar nodig gaan we ook in 2008 door met het actualiseren van de deelplannen. Hoogachtend, college van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Secretaris, mr. Th.C. de Graaf P. Eringa