Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar Veiligheidsregio s Beleidsplan Crisisbeheersing Nr. 20 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 12 oktober 2006 Inleiding Met het uitbrengen van het Kabinetsstandpunt Veiligheidsregio s 1 en het Beleidsplan Crisisbeheersing heeft het kabinet de ambitie neergelegd om medio 2006 in 25 Veiligheidsregio s het fundament gelegd te hebben voor een adequate bestuurlijke en organisatorische infrastructuur voor de rampenbestrijding en crisisbeheersing. Drijfveer was om «meer slagkracht, een betere samenwerking, minder vrijblijvendheden en een professionelere brandweer» te realiseren. Nu, twee jaar later, kunnen we constateren dat er daadwerkelijk 25 fundamenten liggen voor een adequate infrastructuur voor de rampenbestrijdng en crisisbeheersing. In een aantal regio s ligt er meer dan een fundament en is stevig voortgebouwd op het kabinetsstandpunt om effectieve, slagvaardige, multidisciplinaire samenwerking van brandweer, geneeskundige diensten, politie en gemeenten te realiseren. In een aantal andere regio s dient het fundament nog versterkt te worden. Het kader voor de Veiligheidsregio s is geformuleerd in 9 basisniveaus. Deze basisniveaus zijn aan de regio s kenbaar gemaakt door middel van de «brief basisniveaus» 3. In juli en augustus 2006 is de balans opgemaakt ten aanzien van de implementatie van het Kabinetsstandpunt Veiligheidsregio s en het Beleidsplan Crisisbeheersing, ten aanzien van de realisatie van de basisniveaus. 1 Kamerstukken , , nr Kamerstukken , , nr Brief aan Regionaal Veiligheidsbestuur i.o, Bestuur Regionale Brandweer, Bestuur GHOR; cc aan Regionaal College Politie. Kenmerk BZK/DGV/PVR , 21 november In deze brief schets ik de stand van zaken per 1 juli 2006 en ga ik nader in op aandachtspunten die de regio s ingebracht hebben. KST tkkst ISSN Sdu Uitgevers s-gravenhage 2006 Tweede Kamer, vergaderjaar , en , nr. 20 1

2 Algemeen beeld De rapportage geeft een algemeen beeld en er zijn, evenals bij de tussenbalans, op een aantal onderdelen koplopers benoemd. Met de integratie van de besturen van brandweer en GHOR, de samenwerking met de politie en de versterkte positie van de witte kolom in de veiligheidsketen is in 25 regio s een gelijksoortige basis gerealiseerd. Ten opzichte van 2004 is forse vooruitgang te constateren op de volgende terreinen: Regionalisering brandweer In 2004 werd geconstateerd dat er nog nauwelijks plannen waren ten aanzien van het in regionale dienst nemen van personeel. Medio 2006 hebben 10 regio s besloten personeel in regionale dienst te nemen, waarvan 5 overgaan tot volledige regionalisering: alle personeel wordt in regionale dienst genomen; 7 regio s bereiden momenteel een besluit voor. Integratie van besturen In 2004 waren er 15 regio s met een geïntegreerd bestuur van brandweer en GHOR. Per 1 januari 2007 is dit in 24 regio s gerealiseerd; de 25e regio volgt 1 januari Samenwerking van bestuur van de veiligheidsregio met regionaal college politie In 2004 was er in 18 regio s sprake van bestuurlijke samenwerking tussen brandweer/ghor en politie. In 2006 is er in alle 25 regio s daadwerkelijk sprake van samenwerking tussen het bestuur van de veiligheidsregio en het regionaal college politie; 20 van deze regio s hebben dit uiterlijk 1 januari 2007geformaliseerd in een convenant. In de overige regio s is dit geregeld door bijvoorbeeld een personele unie of een samenwerkingsovereenkomst. Gemeentelijke processen In 2004 is niet gevraagd naar de stand van zaken ten aanzien van de gemeentelijke processen. Wel kan op basis van de gevoerde gesprekken in 2006 geconstateerd worden dat regio s hier forse stappen in gezet hebben. In 21 regio s is er een coördinerende gemeentesecretaris die veelal deel uit maakt van een multidisciplinair overleg samen met de regionaal brandweercommdant, de directeur GHOR en de korpschef. Gemeenten pakken een groot aantal processen die te maken hebben met de rampen- en crisisbeheersing gezamenlijk in regionaal verband op. Markante ontwikkelingen Gevraagd naar markante ontwikkelingen, melden regio s diverse regiospecifieke ontwikkelingen die blijk geven van voortgang in het proces van de vorming van de veiligheidsregio. Uit deze markante ontwikkelingen blijkt dat aandacht voor kwaliteit en aandacht voor cultuuromslag een rode draad is bij een groot aantal regio s. Kwaliteitsafspraken blijken een stimulerende en sturende werking te hebben in de vorming van de Veiligheidsregio. Aandacht voor de inhoudelijke kwaliteit van de operationele processen gaat in een aantal regio s samen met aandacht voor de bestuurlijke inrichting van de Veiligheidsregio. Dit blijken communicerende vaten te zijn. Het kwaliteitsniveau heeft, naast de bestuurlijke en organisatorische inrichting van de Veiligheidsregio, mijn aandacht en wordt wettelijk verankerd. De veiligheidsregio verenigt verschillende kolommen met een eigen identiteit, een eigen werkwijze en een eigen cultuur. Gezamenlijk zijn deze kolommen binnen de veiligheidsregio verantwoordelijk voor de rampenbestrijding en crisisbeheersing. Regio s besteden aandacht aan de cultuuromslag die nodig is om multidisciplinair goed samen te kunnen werken. Tweede Kamer, vergaderjaar , en , nr. 20 2

3 Regio s investeren in dit proces en vragen om voldoende tijd om deze omslag mogelijk te maken; dit zonder afbreuk te doen aan de verantwoordelijkheden en bevoegdheden die het nieuwe veiligheidsbestuur heeft. Groeiproces De vorming van de Veiligheidsregio is voor gemeenten, regio s en het rijk een groeiproces geweest. Verschil in tempo, de keuze om al dan niet proactief aan de slag te gaan met de ruimte die het kabinetsstandpunt bood én voortschrijdend inzicht op lokaal, regionaal en rijksniveau geeft medio 2006 het volgende beeld: Een aantal regio s is proactief aan de slag gegaan met het kabinetsstandpunt en heeft verdergaande stappen gezet dan het kabinetsstandpunt. Deze ontwikkeling juich ik toe. Andere regio s wachten ten aanzien van een aantal basisniveaus op wetgeving om verdere stappen te zetten. Een aantal regio s had recentelijk voor het uitkomen van de brief basisniveaus een gemeenschappelijke regeling gesloten die niet op alle punten overeenkwamen met de vereisten van de 9 basisniveaus. Gezien de te verwachten wetgeving heeft een aantal regio s ervoor gekozen niet opnieuw aan de slag te gaan met een gemeenschappelijke regeling, maar te wachten op de definitieve wettekst. Een aantal regio s wacht voor stappen rond bijvoorbeeld regionalisering van de brandweer op heldere wetgeving. Onmiskenbaar hebben echter alle regio s stappen genomen voor de verdere vorming van de Veiligheidsregio s en is multidisciplinaire samenwerking in alle regio s gerealiseerd. Het heeft van regionale bestuurders daadkracht, visie en leiderschap gevraagd om bestuurlijk-organisatorische veranderingen door te voeren ten gunste van een effectief functionerende veiligheidsregio. Ik constateer verheugd op lokaal, regionaal en nationaal niveau een gezamenlijke ambitie om de veiligheidsregio daadwerkelijk goed vorm te geven. Aandachtspunten Pro-actie en preventie Op basis van de balans constateer ik dat het terrein van pro-actie en preventie extra aandacht vraagt. Dit heeft mijn bijzondere aandacht bij de doorontwikkeling van beleid en in de conceptwetgeving. Ontwikkelingen «witte kolom» Bij de doorontwikkeling van de Veiligheidsregio heeft versterking van de witte kolom mijn aandacht. De verdere vormgeving van de witte kolom zal in nauwe afstemming en samenwerking met VWS geschieden. Financiering De vorming van de Veiligheidsregio s dient een goede financiële basis te hebben. Primair is dit de verantwoordelijkheid van gemeenten, conform de Wet gemeenschappelijke regelingen. Tijdens mijn toer door het land over middenbestuur en veiligheidsregio s meldden de vertegenwoordigers uit de regio s mij ten aanzien van de financiering een aantal aandachtspunten: de hybride financiering; de afhankelijkheid van een groot aantal gemeenten door de constructie verlengd lokaal bestuur; de beperkte middelen die vooral de witte kolom heeft als het gaat om opleiden en oefenen; de frictiekosten die gepaard gaan met de regionalisering van de brandweer. Dit verdient aandacht van gemeenten en dit heeft tevens de aandacht van het rijk. Ik heb een adviesaanvraag aan de Raad voor de Financiële Verhoudingen gestuurd met het verzoek mij uiterlijk 1 november 2006 te adviseren over de bekostiging van de Veiligheidsregio s. Tweede Kamer, vergaderjaar , en , nr. 20 3

4 Wetgeving De organisatie van de rampenbestrijding en crisisbeheersing is een complex proces met vele actoren en vele beleidsinhoudelijke vraagstukken. De achterliggende twee jaren is over de verdere vormgeving en inrichting van de Veiligheidsregio in diverse gremia intensief gesproken. Waar organisaties samen gaan werken en complexe processen in elkaar grijpen, is goede doordenking nodig van de consequenties, zodat de nieuw te bouwen organisatie daadwerkelijk een verbeterslag is. Ik ben van mening dat die slag gemaakt is. Door middel van diverse brieven heb ik verdere uitwerking gegeven aan het Kabinetsstandpunt Veiligheidsregio en het beleidsplan Crisisbeheersing uit De vorming van de Veiligheidsregio vraagt om een stevige, wettelijke verankering. Het intensieve proces van uitwerken en uitdenken van de Veiligheidsregio is neergeslagen in concept wetgeving. Ten aanzien van de thema s regionalisering brandweer, adviseren en toezicht pro-actie/preventie, de samenstelling van het bestuur, de samenwerking met de politie, de samenwerking met de witte kolom hebben regio s in het voortraject en bij het opmaken van de balans aandachtspunten gemeld. Deze hebben waar mogelijk en gewenst uitwerking en invulling gekregen in de concept wettekst. De consultatieronde van de wet is inmiddels afgerond en de waardevolle inbreng van partijen wordt momenteel verwerkt. Op het resultaat daarvan kan ik in deze brief niet vooruitlopen; dit zal in het reguliere wetgevingstraject nader aan de orde komen. De beoogde datum voor inwerkingtreding van de wet is 1 januari Vervolg De vorming van de Veiligheidsregio s is in volle gang. Tot aan de beoogde inwerkingtreding van de wet zal mijn ministerie flankerend beleid inzetten gericht op de verdere implementatie van de Veiligheidsregio s door middel van de volgende sporen: Ondersteuning regio s De verdere vorming van de veiligheidsregio s zal in 2007ondersteund worden vanuit mijn ministerie. Er is een programmabureau ingericht dat ondersteuning zal geven aan de inhoudelijke en organisatorische vormgeving van de regio s in nauwe samenwerking met de regio s zelf. Verder zullen kennisuitwisseling, kwaliteitsbevordering en monitoring binnen en tussen regio s aandacht vragen. Daarnaast zal ik eveneens een financiële bijdrage verlenen aan «Ambassadeurs slagen voor Veiligheid». Met dit initiatief van de VNG kunnen de regio s desgewenst bestuurlijke ondersteuning krijgen. Wetgeving Voor regio s is het van belang zich voor te bereiden op de beoogde inwerkingtreding van de wet per 1 januari 2008 en op de beoogde fusie van het regionaal college politie en het bestuur van de veiligheidsregio. Het programmabureau Veiligheidsregio s van mijn ministerie is het loket waar de regio s terecht kunnen met vragen over deze conceptwet. Tot slot 1 Ter inzage gelegd bij het Centraal Informatiepunt Tweede Kamer. In de bijlage is de «balans Veiligheidsregio 2006» toegevoegd 1. Deze balans schetst per basisniveau de stand van zaken per 1 juli Bij een aantal onderdelen worden koplopers benoemd. Verder wordt er een algemeen, niet regiospecifiek beeld geschetst. De specifieke regionale knelpunten en markante ontwikkelingen zullen de komende periode aandacht krijgen vanuit het programmabureau veiligheidsregio s. Het gaat erom dat de regio s goed zijn voorbereid op de beoogde inwerkingtreding van de conceptwet op de Veiligheidsregio per 1 januari Tweede Kamer, vergaderjaar , en , nr. 20 4

5 Met de vorming van 25 veiligheidsregio s is de implementatie van het kabinetsstandpunt Veiligheidsregio s zeer ver gevorderd. In regio s is een onomkeerbaar proces op gang gekomen en de Veiligheidsregio is in toenemende mate schakelpunt en aanspreekpunt in de rampbestrijding en crisisbeheersing. Lokale en regionale bestuurders hebben met visie en daadkracht vorm gegeven aan dit proces. De Veiligheidsregio is echter nog niet af. Met de beoogde verankering in wetgeving wordt de volgende stap gezet, waarna regio s slagvaardig verder kunnen. De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, J. W. Remkes Tweede Kamer, vergaderjaar , en , nr. 20 5