BESCHRIJVINGEN WORKSHOPS

Transcriptie

1 BESCHRIJVINGEN WORKSHOPS Workshop 1 Slachtoffers van seksuele uitbuiting KLPD-Dienst Nationale Recherche Henk Werson, programmamanager mensenhandel/mensensmokkel LE, teamleider FIET 2 mensenhandel/mensensmokkel Deze workshop gaat in op onderwerpen als: Hoe wordt men slachtoffer? Hoe blijft men slachtoffer? Wat zijn de eventuele consequenties? Hoe kunnen we met ze werken? Gedurende de 50 minuten durende workshop worden slachtoffers van mensenhandel vanuit voornoemde vraagtekens belicht. Daarbij wordt het duidelijk waarom men wel of niet kan werken met slachtoffers van seksuele uitbuiting of wellicht in voorkomend geval juist niet zou willen werken met slachtoffers van seksuele uitbuiting maar meer inzet om intelligence-matig de focus in het geheel op de verdachte in te zetten. Workshop 2 Rechtsbijstand aan slachtoffers van mensenhandel vanuit het perspectief van een slachtofferadvocaat Advocatenkantoor Oude Gracht, Alkmaar Mr. Annet Koopsen, advocaat In de workshop wordt ingegaan op de begeleiding van een slachtoffer van mensenhandel bij de strafrechtelijke en verblijfsrechtelijke procedure en de samenwerking daarbij tussen de politie, het Openbaar Ministerie en de slachtofferadvocaat. Informatie over begeleiding tijdens de strafzaak, bijwonen getuigenverhoor, begeleiding ter zitting en schadevergoedingsmogelijkheden en informatie over verblijfsrechtelijke procedure van een buitenlands slachtoffer van mensenhandel. De vraag wat de politie kan bijdragen om een en ander voor het slachtoffer zo goed mogelijk te laten verlopen en wat de politie nodig heeft van de advocaat komt hierbij aan de orde. Workshop 3 Zicht op de escortbranche KLPD-Dienst Nationale Recherche Caroline Loeber, expert mensenhandel/mensensmokkel In deze workshop wordt besproken wat de mogelijkheden zijn om zicht te krijgen op mensenhandel in de escortbranche. De escortbranche is een zeer beweeglijke branche die veelal regio overschrijdend werkt. Hoe kun je in afwijking van traditionele recherchemethoden, met in achtneming van de diverse wetgeving op andere manieren bij mensenhandel in de escortbranche uitkomen? De vragen waar we signalen van mensenhandel kunnen tegenkomen, wie onze partners zijn en welke opsporingsmethoden we kunnen gebruiken, komen hierbij aan de orde. 1

2 Workshop 4 Nut en noodzaak van een diagnostisch centrum. Een multidisciplinaire aanpak slachtoffers mensenhandel vanuit gezondheidszorg perspectief. Fier Fryslan, Expertisecentrum op terrein van geweld in afhankelijkheidssituaties drs. Linda Terpstra, voorzitter Raad van Bestuur mr. Chris Sent, projectleider Centrum Kinderhandel en Mensenhandel (CKM) In het Centrum Kinderhandel en Mensenhandel (CKM) van Fier komen zorg en kennis samen. Fier Fryslan is de overkoepelende organisatie van het CKM en heeft jarenlange ervaring met slachtoffers van kinderhandel en mensenhandel. Zowel Nederlandse als buitenlandse slachtoffers; jongens/mannen als meisjes/vrouwen. Het CKM biedt als enige voorziening in Nederland naast opvang en begeleiding ook (trauma)behandeling aan slachtoffers van mensenhandel. Nut en noodzaak van diagnostiek is van groot belang. Workshop 5 Het slachtoffer in de strafvervolging Parket Alkmaar-Haarlem mr. Erik Visser, officier van justitie Sacha Lodder, zaakscoördinator In deze workshop wordt ingegaan op de relevante regelgeving, waarin de positie van het slachtoffer is vastgelegd (artikel 51a e.v. Sv: informatieverstrekking, voeging als benadeelde partij, spreekrecht etc) en op hoe dit in de praktijk uitpakt. Daarnaast zal de relevante regelgeving besproken worden die toeziet op de positie van het slachtoffer als getuige, ook het verschil in positie komt aan bod. Het OM heeft zaakscoördinatoren aangesteld, die er op toezien dat met de positie van het slachtoffer voldoende rekening wordt gehouden. De taak van de zaakcoördinator wordt uitgelegd, evenals de onderlinge relatie van de zaakcoördinator en de officier van justitie. Aan het eind van de workshop bent u niet alleen bekend met de relevante regelgeving en de werkwijze binnen het OM, maar heeft u ook enkele praktische handreikingen gekregen om in uw eigen werkzaamheden toe te passen. Workshop 6 Vreemdelingenpolitie: mensenjagers of wereldverbeteraars? Politie Kennemerland Hans Konijn, teamchef vreemdelingenpolitie Iwan Wilms, medewerker vreemdelingenpolitie / ontwerper project Illegaliteit is niet strafbaar. Toch wordt er door de vreemdelingenpolitie veel energie gestoken in het opsporen van illegalen. De achterliggende gedachte is dat, daar waar aan de voorkant illegaliteit wordt bestreden, aan de achterkant uitbuiting en (migratie)criminaliteit kan worden voorkomen. Een, om die reden, gestart project op illegale werk(st)ers in Aerdenhout en omgeving heeft landelijk veel stof doen opwaaien. Ieder heeft zijn mening, maar waar zit nu het gelijk? In deze workshop wordt aan de hand van deze casus gekeken naar de balans tussen wet en sociale beleving. 2

3 Workshop 7 Arbeidsuitbuiting Inspectie Sociale zaken en Werkgelegenheid (voorheen Arbeidsinspectie en Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst) drs. Floris van Dijk, coördinerend adviseur, Directie Analyse, Programmering en Signalering Mensenhandel met het oogmerk van uitbuiting in arbeid of diensten (arbeidsuitbuiting) betreft een ernstige schending van fundamentele mensenrechten, is strijdig met de Grondwet en met de principes van sociale zekerheid, het stelsel dat mede ontwikkeld is om afhankelijkheid van en willekeur door een werkgever tegen te gaan. Het is in Nederland strafbaar gesteld sinds 1 januari De ontwikkelingen rond dit thema, zowel in internationaal als nationaal opzicht, gaan snel. Hierbij valt te denken aan de Europese meerjarenstrategie 2012(COM)286 (met vijf prioriteiten: herkenning, bescherming van en bijstand aan slachtoffers; voorkóming van mensenhandel; vervolging van daders; verbeteren coördinatie en samenwerking; verkrijgen van meer inzicht), de nieuwe Directive 2011/36/EU (2011), de uitspraak in de zaak Rantsev (2010), de uitspraak van de Hoge Raad (2009), de recente ontwikkeling van de Nederlandse jurisprudentie en de toename van het aantal slachtoffers, strafrechtelijke onderzoeken en meldingen. In de praktijk betekent de herkenning van het patroon van uitbuiting in arbeid of diensten dat de samenhang gezien moet worden tussen verschillende op zichzelf staande overtredingen in de sociale zekerheid, waarbij te denken valt aan te lange arbeidstijden (in Nederland de Arbeidstijdenwet; ATW), onveilige werkomstandigheden (Arbeidsomstandighedenwet; Arbowet), illegale tewerkstelling (Wet arbeid vreemdelingen; Wav) of illegaal verblijf (Vreemdelingenwet; VW2000), het betalen van te weinig of het achterhouden van (gedeelten van) het loon (Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag; WML), het betalen van zwart loon (Algemene Wet inzake Rijksbelastingen; AWr) of het niet beschikken over de eigen identiteitsdocumenten (Wet op de Identificatieplicht; WID). Criteria die kunnen duiden op strafrechtelijk uitbuiting kunnen ook overtreding van gemeentelijke voorschriften betreffen in het kader van brandgevaar, zoals een slaapplaats op de werkplek of het afgrendelen van de slaapplaats of de werkplek. Tot slot is er veelal ook sprake van commune delicten, zoals de toepassing van fysiek of psychisch geweld, de dreiging met fysiek of psychisch geweld, misleiding of seksuele intimidatie. Dit betreft een niet-limitatieve opsomming. In deze workshop zal aan de hand van voorbeelden aandacht besteed worden aan de verschijningsvormen van arbeidsuitbuiting, de herkenning van het fenomeen alsook enkele trends. Workshop 8 EU-project internationale aanpak mensenhandel Petra Bakker, EU-commissaris voor Executieve Europese politiesamenwerking De workshop gaat in op het belang van internationale samenwerking bij de aanpak van mensenhandel. Een belangrijk deel van de criminele netwerken dat zich met mensenhandel bezighoudt, is immers internationaal georganiseerd. De aanpak daarvan kan pas echt effectief zijn door een goede internationale samenwerking. Binnen de EU is een operationeel project gestart voor de internationale aanpak van mensenhandel. Hieraan doen 18 lidstaten mee. De workshop gaat in op dit project en de betekenis daarvan voor Nederland. De eerste resultaten van het project worden gedeeld en de deelnemers aan de workshop worden geïnformeerd hoe ze hieraan kunnen bijdragen en uitgedaagd hierover mee te denken. Workshop 9 Inzicht in de Waakzaam-methodiek KLPD Klaas Hofman, coördinator Waakzaam-team Inzicht verkrijgen in het aandeel van de Bulgaarse mensenhandel in Nederland was de doelstelling van een van de Waakzaam-projecten die door de KLPD is gedraaid. Door de methodiek Waakzaam toe te passen (vanuit een informatie- inwinpositie het boven water brengen van onderlinge samenhang en verbanden, waardoor je zicht krijgt op criminele netwerken) is men daar in geslaagd. In deze workshop wordt de aanpak en de methodiek toegelicht wat uiteindelijk heeft geleid tot inzicht in 155 criminele netwerken. 3

4 Workshop 10 De digitale loverboy Rotterdam-Rijnmond Jean Custers, korpsexpert mensenhandel en leidinggevende van het Controleteam Prostitutie en Mensenhandel Maurice van Westrienen, internet rechercheur, afdeling Digitale Opsporing De politie Rotterdam-Rijnmond bestrijdt al jaren mensenhandel door te participeren in een regionale ketenaanpak. De afgelopen jaren hebben ze zich verder kunnen specialiseren in de bestrijding van loverboys middels de pilot "Loverboys zijn laffe boys". Tijdens deze pilot zijn knelpunten aan het licht gekomen, maar zijn ook best practices verder verfijnd. In deze workshop zullen de Rotterdamse ervaringen met u worden gedeeld, onder andere door middel van praktijkvoorbeelden uit recente onderzoeken. Ook zal er worden ingegaan op de campagne loverboys 2.0 (de digitale variant van de hedendaagse loverboy) die in de regio Rotterdam- Rijnmond erg succesvol is geweest. Online seksuele grooming/uitbuiting door loverboys - tactiek van de hedendaagse loverboy - Rotterdamse campagne loverboys conclusies en aanbevelingen pilot "Loverboys zijn laffe boys". - rechercheren op internet naar mensenhandel - ervaringen uit recente onderzoeken Workshop 11 Prostitutie controle team (PCT) voert verlossende controle uit Politie Hollands Midden Ed Jong, professional thematisch / inspecteur van politie, afdeling opsporing Vreemdelingenpolitie Laura Oostdam, senior thematisch / brigadier van politie, afdeling opsporing Vreemdelingenpolitie Op 10 februari 2012 werd door het PCT van de politie Hollands Midden een bestuurlijke controle uitgevoerd bij een thuiswerkster in Leiden. Deze controle vond plaats naar aanleiding van een aangetroffen seksadvertentie op een internetsite. In deze workshop wordt u meegenomen in het verloop van deze controle (met een verrassende wending) en specifiek in de keuzes en besluitvorming bestuursrecht / strafrecht. Workshop 12 Sluisteam Koninklijke Marechaussee Schiphol Koninklijke Marechaussee Tamara Meerlo, adjudant en specialist op het gebied van mensenhandel en zeden, team Jeugd en Zeden Twan Mooij, adjudant en specialist op het gebied van mensenhandel en zeden, Sluisteam Door middel van (gerichte) observaties, info verwerking en daadwerkelijke grenscontrole wordt door dit team, bestaande uit 24 personen, incidentgericht mensensmokkel en handel bestreden. In deze workshop maakt u kennis met de wijze van bestrijding en praktijkvoorbeelden van deze incidenten op de luchthaven Schiphol. Tevens vertellen wij u graag wat wij voor u kunnen betekenen op Schiphol, dat is namelijk veel. 4

5 Workshop 13 Play the game and solve the crime. De ontwikkeling van een social game die het publiek boeit en bindt bij politieonderzoeken Politie Noord- en Oost-Gelderland Drs. Elma Bos, plv. divisiechef Recherche Han van Nes, projectleider Politie Noord- en Oost-Gelderland ontwikkelt een innovatieve internetgame voor social media waardoor burgers in een vroeg stadium mee kunnen denken en puzzelen aan de oplossing van actuele politieonderzoeken (high-impact crime). De creativiteit in denkkracht van meerdere spelers in combinatie met de eenvoudig te spelen internetgame kan tot nieuwe invalshoeken binnen onderzoeken leiden en houdt burgers ook langere tijd betrokken. In de game kunnen meerdere soorten misdrijven en vraagstukken tegelijkertijd verwerkt worden om over mee te denken. Op termijn, na de pilotperiode, zal de game in alle korpsen ingezet kunnen worden. Het is een soort Cluedo op Facebook die een actuele vorm van burgerparticipatie biedt. Workshop 14 Melden helpt. Maak me dat wijs! Meld Misdaad Anoniem Karin Krijnen, teamleider frontoffice Annemarie van der Burg, communicatie adviseur Slachtoffers doen weinig aangifte. Daarom zijn getuigen onmisbaar om mensenhandel structureel aan te pakken. Zij meldden in de afgelopen 10 jaar al ruim 800 waardevolle tips aan Meld Misdaad Anoniem. Bij 1 op de 9 meldingen volgt een aanhouding. Hoe krijgt de meldlijn dat vertrouwen van haar melders? Hoe benader je moeilijke doelgroepen zoals klanten van prostituees, jongeren of hulpverleners? Welke rol heeft u zelf richting getuigen? Hoe kunt u angst en drempels wegnemen en kan M. u daarbij helpen? Leer van onze 10 jaar ervaringen met melden en projecten, zoals de campagne Schijn bedriegt en wijkgerichte aanpakken. Workshop 15 Het begint met informatie Bureau Nationaal Rapporteur Mensenhandel Frank Noteboom, onderzoeker Ruth van Leeuwen, junior onderzoeker Een bloemenhandelaar en een aspergeteelster veroordeeld voor uitbuiting. Misschien wel personen waar u en ik zomaar langs waren gelopen. Bij mensenhandel of uitbuiting gaat de aandacht al snel uit naar seksuele uitbuiting. Arbeidsuitbuiting is echter evenzeer een vorm van moderne slavernij. Met name op het gebied van arbeidsuitbuiting blijven gerichte opsporingsonderzoeken achter. Hier moet verandering in komen. Uit een groot onderzoek van de Nationaal Rapporteur Mensenhandel dat eind dit jaar wordt gepubliceerd, blijkt dat verschillende (politie)regio s en gemeenten niet beschikken over informatie met betrekking tot arbeidsuitbuiting. Terwijl juist dit hard nodig is om deze vorm van moderne slavernij te kunnen bestrijden. Bij het aanpakken van arbeidsuitbuiting en het verzamelen van informatie speelt de politie een onmisbare rol. In deze workshop wordt door Bureau Nationaal Rapporteur Mensenhandel aan de hand van praktijkvoorbeelden uiteengezet hoe de politie deze vorm van uitbuiting kan signaleren en aanpakken. 5