Help gebruiken. U kunt de on line Help als volgt afsluiten: Kies Bestand > Sluiten. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 1. Adobe Acrobat Reader Help

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Help gebruiken. U kunt de on line Help als volgt afsluiten: Kies Bestand > Sluiten. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 1. Adobe Acrobat Reader Help"

Transcriptie

1 Help gebruiken Help gebruiken Inhoud Index Vorige 1 Help gebruiken On line Help gebruiken Adobe Acrobat Reader 5.1 bevat een volledige documentatie in een toegankelijk, op PDF-gebaseerd Help-systeem. Het Help-systeem (een PDF-document) bevat informatie over de Acrobat Reader-programma's, opdrachten en functies voor de besturingssystemen Microsoft Windows en Mac OS. Het bestand kan ook worden afgedrukt als een handige bureaubladverwijzing. A B C Adobe Acrobat Reader Help A. Klik op een bladwijzer om naar het betreffende onderwerp te gaan. B. Gebruik de navigatiemiddelen in de kop- en voettekst om door het bestand te bladeren. C. Klik op een hyperlink om naar de bijhorende sectie te gaan. U kunt de on line Help als volgt afsluiten: Kies Bestand > Sluiten. Bladwijzers gebruiken De inhoud van Acrobat Reader Help wordt weergegeven als bladwijzers in het bladwijzerpalet aan de linkerzijde van het scherm. (Als het palet niet is geopend, kiest u Venster > Bladwijzers.) Als u de onderliggende onderwerpen wilt weergeven, klikt u op het plusteken naast een onderwerp. Het onderwerp wordt uitgevouwen, zodat de onderliggende onderwerpen worden weergegeven. Elke bladwijzer is een hyperlink naar de gekoppelde sectie van het Help-document. Klik op de bladwijzer om een onderwerp weer te geven. Door de Help bladeren De kop- en voettekst van het on line Help-document van Acrobat Reader bevat handige navigatiekoppelingen. Klik op Help gebruiken om terug te keren naar deze sectie over het gebruik van de Help-functie. Klik op Inhoud om de inhoudsopgave weer te geven. Klik op Index om de volledige index van Acrobat Reader Help te bekijken. Klik op het paginanummers naast een index-ingang om de verwante informatie weer te geven. Als u een andere ingang wilt proberen, klikt u op Terug om terug te gaan naar de index. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 1

2 Help gebruiken Help gebruiken Inhoud Index Vorige 2 Klik op de pijlen Volgende pagina en Vorige pagina om door het document te bladeren. Klik op de koppeling Vorige om terug te gaan naar de laatste pagina die u hebt bekeken. Het Help-bestand afdrukken Hoewel Acrobat Reader Help is geoptimaliseerd voor weergave op het scherm, kunt u het bestand of delen van het bestand afdrukken. Als u wilt afdrukken, kiest u Afdrukken in het menu Bestand of klikt u op het printerpictogram in de Acrobat Reader-werkbalk. Overige hulpbronnen Naast Acrobat Reader Help, biedt het Help-menu ook andere hulpbronnen, zoals informatie over andere Acrobat Reader-producten. Acrobat-Reader installeren en distribueren Als u altijd de laatste versie van Acrobat Reader wilt gebruiken, kunt u automatisch controleren of er updates beschikbaar zijn. (Zie Acrobat Reader bijwerken op pagina 57.) Adobe Acrobat Reader kan gratis worden gedownload van de Adobe-website: Op de home page van de Adobe-website kunt u in het popupmenu Adobe-sites op een land of regio klikken en vervolgens een taal kiezen voor de weergave van de site. De exacte informatie op de site kan van taal tot taal verschillen. Elke kopie die u maakt en distribueert moet het volgende bevatten: Het Acrobat Reader-installatieprogramma, precies zoals dit wordt verschaft door Adobe. De elektronische licentieovereenkomst voor de eindgebruiker van Acrobat Reader. Auteursrecht- en overige eigendomskennisgevingen die onderdeel vormen van Acrobat Reader. De volgende toegevoegde kennisgeving op alle media en verpakkingen die Reader bevatten: Acrobat Reader Copyright Adobe Systems Incorporated. Alle rechten voorbehouden. Adobe, het Adobe logo, Acrobat en het Acrobat-logo zijn handelsmerken van Adobe Systems Incorporated. De elektronische licentieovereenkomst voor de eindgebruiker van Acrobat Reader en de eigendomskennisgevingen bevinden zich in het programma of installatieprogramma van Reader. Het is nadrukkelijk verboden om het installatieprogramma te wijzigen of uw eigen installatieprogramma te creëren voor de Acrobat Reader-software. Details over de bepalingen voor het gebruik van de Acrobat Reader-producten vindt u in de elektronische licentieovereenkomst voor de eindgebruiker van Acrobat Reader, die tijdens de installatie van elk product wordt gepresenteerd. Er is een speciaal Includes Adobe Acrobat -logo beschikbaar van Adobe, voor gebruik bij het distribueren van Acrobat Reader. Raadpleeg de Adobe-website ( voor details. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 2

3 Inhoud Help gebruiken Inhoud Index Vorige 3 Inhoud Help gebruiken 1 Nieuw in Adobe Reader Het werkgebied bekijken 5 PDF-documenten afdrukken, opslaan en gebruiken 15 Woorden zoeken in documenten 20 Documentrechten 26 Opmerkingen gebruiken 28 PDF-formulieren invullen en ondertekenen 38 Acrobat Reader aanpassen 50 Toegankelijkheid 58 Veelgestelde vragen (FAQ) 62 Sneltoetsen 64 Help gebruiken Inhoud Index Vorige 3

4 Nieuw in Adobe Reader 5.1 Help gebruiken Inhoud Index Vorige 4 Nieuw in Adobe Reader 5.1 Dankzij de krachtige nieuwe en verbeterde functies is Acrobat Reader 5.1 een essentieel hulpprogramma voor iedereen die Adobe PDF-documenten (Portable Document Format) wil weergeven, openen en afdrukken. Documentrechten. Adobe Acrobat Reader 5.1 bevat een aantal functies die alleen beschikbaar zijn wanneer u PDF-documenten met extra gebruiksrechten opent. Deze functies zijn onder andere Document opslaan, Geavanceerde formulierfuncties, Opmerkingen en Digitale ondertekeningen. Welke extra gebruiksrechten beschikbaar zijn, wordt bepaald door de maker van het PDF-document. Wanneer u een document met extra gebruiksrechten opent, worden in het dialoogvenster Documentrechten de functies weergegeven die zijn ingeschakeld. In dit dialoogvenster vindt u ook instructies van de maker van het PDF-document. (Zie Documentrechten op pagina 26.) Bevestiging van digitale ondertekeningen. Als u een PDF-document met een digitale ondertekening ontvangt, kunt u de ondertekening in Acrobat Reader weergeven, afdrukken en bevestigen. (Zie Ondertekeningen verifiëren op pagina 44.) Bijlagen weergeven. Als er bestanden of multimediaclips zijn ingevoegd in het PDF-document door de auteur van het document, kunt u de bijlagen openen in Acrobat Reader. (Zie Op koppelingen klikken waarmee u films, geluiden en bestandsbijlagen opent op pagina 10.) PDF-bestanden per verzenden. Met Acrobat Reader kunt u een bericht verzenden waarin het open PDF-document als bijlage is ingevoegd. (Zie PDF-documenten per verzenden vanuit Acrobat Reader op pagina 18.) Help gebruiken Inhoud Index Vorige 4

5 Het werkgebied bekijken Help gebruiken Inhoud Index Vorige 5 Het werkgebied bekijken Rechts in het Acrobat Reader-venster bevindt zich het documentvenster waarin PDF-documenten worden weergegeven. Aan de linkerzijde is een navigatievenster waarmee u door het huidige PDF-document kunt bladeren. In de werkbalken boven aan het venster en in de statusbalk onder aan het venster bevinden zich nog andere besturingselementen die u kunt gebruiken bij het werken met PDF-documenten. A B C Het werkgebied van Adobe Acrobat Reader A. Werkbalken B. Documentvenster C. Navigatievenster (palet Bladwijzers wordt weergegeven) D. Statusbalk Paletten en het navigatievenster gebruiken In een palet worden de bladwijzers, miniaturen, ondertekeningen en artikelen van een document weergegeven. Paletten worden in het navigatievenster of in zwevende vensters weergegeven. U kunt als volgt het navigatievenster weergeven of verbergen: Klik op de knop Navigatievenster tonen/verbergen linkerrand van het documentvenster. U kunt als volgt een palet weergeven of verbergen: in de werkbalk of klik op de Kies de naam van het palet in het menu Venster of klik op de naam van het tabblad in het navigatievenster aan de linkerzijde van het venster. Een vinkje naast de naam van een palet geeft aan dat het palet zichtbaar is. Het palet wordt weergegeven in het navigatievenster of in een zwevend venster, afhankelijk van de positie van het palet toen het de laatste keer zichtbaar was. (Zie Het werkgebied aanpassen op pagina 50.) De inhoud van deze paletten wordt bepaald door de maker van het PDF-document. In sommige gevallen heeft een palet geen inhoud. D Help gebruiken Inhoud Index Vorige 5

6 Het werkgebied bekijken Help gebruiken Inhoud Index Vorige 6 U kunt als volgt een opdracht kiezen in een paletmenu: Klik op de naam en het driehoekje van het palet rechtsboven in het palet om het menu te openen en kies de gewenste opdracht. Klik buiten het menu als u het menu wilt sluiten zonder een opdracht te kiezen. Klik op het driehoekje in een palet om het paletmenu te openen. U kunt ook opdrachten kiezen in het documentvenstermenu. Klik op het driehoekje rechtsboven in het palet van het documentvenster om het menu te openen en kies de gewenste opdracht. Hulpmiddelen selecteren U moet in de meeste gevallen het handje selecteren wanneer u door een PDF-document bladert. U kunt echter een aantal andere hulpmiddelen selecteren om met PDF-documenten te werken. Deze hulpmiddelen bevinden zich op de werkbalk boven aan het scherm. Zie Het werkgebied aanpassen op pagina 50 voor meer informatie over het aanpassen van de werkbalk. Opmerking: u kunt op sommige knoppen niet klikken, omdat deze grijs worden weergegeven. De opmerkingenopties zijn bijvoorbeeld niet beschikbaar als de maker van het PDF-document de functie Opmerkingen niet heeft ingeschakeld. Zie Documentrechten op pagina 26 voor meer informatie over documenten met extra gebruiksrechten. U kunt als volgt een knop op een werkbalk selecteren: Voer een van de volgende stappen uit: Als u een zichtbare knop wilt selecteren, klikt u op de gewenste knop of drukt u op de lettertoets die wordt weergegeven in de knopinfo. (Plaats de aanwijzer op een knop om de knopinfo te bekijken.) Als u het handje tijdelijk wilt selecteren, houdt u de spatiebalk ingedrukt. Als u de zoomfunctie tijdelijk wilt selecteren, houdt u de spatiebalk ingedrukt en drukt u op Ctrl (Windows) of op Command (Mac OS). Als u een verborgen knop wilt selecteren, houdt u de muisknop ingedrukt op de knop waaronder de verborgen knop zich bevindt of op het driehoekje naast deze knop, totdat de extra knoppen worden weergegeven. Vervolgens sleept u de muisaanwijzer naar de gewenste knop. Op het driehoekje van een knop klikken om een groep verborgen knoppen te openen Help gebruiken Inhoud Index Vorige 6

7 Het werkgebied bekijken Help gebruiken Inhoud Index Vorige 7 Als u verborgen knoppen naast de zichtbare knoppen op de werkbalk wilt plaatsen, houdt u de muisknop ingedrukt op de knop waaronder de verborgen knop zich bevindt of op het driehoekje ernaast, totdat de extra knoppen worden weergegeven. Vervolgens selecteert u de optie Deze knop uitvouwen. Als u de knoppen weer wilt samenvouwen, klikt u op het driehoekje rechts van de knoppen. Als u de gewenste knop niet kunt vinden, is de werkbalk mogelijk verborgen. Als u een verborgen werkbalk wilt weergeven, kiest u Venster > Werkbalken. Vervolgens kiest u de werkbalk. Met een vinkje naast de naam van de werkbalk wordt aangegeven dat de werkbalk zichtbaar is. Contextmenu s gebruiken Naast menu s op vaste plaatsen in het werkgebied, bestaan er in Acrobat contextafhankelijke menu s waarin opdrachten worden weergegeven voor het item onder de aanwijzer. U kunt als volgt een opdracht kiezen in een contextmenu: 1 Plaats de aanwijzer op een item in het werkgebied, zoals een miniatuur, opmerking, bladwijzer of pagina van een document. 2 Klik met de rechtermuisknop (Windows) of Ctrl-klik (Mac OS) om het contextmenu te openen. Sleep vervolgens naar de gewenste opdracht. PDF-documenten openen U kunt PDF-documenten openen vanuit uw toepassing, het bestandssysteem of door Bestand > Openen te kiezen in Acrobat Reader. De manier waarop het PDF-document wordt weergegeven is afhankelijk van de maker van het document. Het document kan bijvoorbeeld automatisch worden geopend op een bepaalde pagina of met een bepaalde zoomfactor. De maker van het PDF-document heeft mogelijk extra gebruiksrechten ingeschakeld waarmee u functies als Opmerkingen en Digitale ondertekeningen kunt gebruiken. Zie Documentrechten op pagina 26 voor meer informatie. U kunt als volgt een PDF-document in Acrobat Reader openen: 1 Voer een van de volgende stappen uit: Kies Bestand > Openen. Selecteer in het dialoogvenster Openen een of meer bestandsnamen en klik op Openen. PDF-documenten hebben meestal de extensie.pdf. Kies de bestandsnaam van het document in het menu Bestand. In het menu worden de PDF-documenten weergegeven die u het laatst hebt geopend. 2 Als het dialoogvenster Documentrechten verschijnt, bevat het PDF-document extra gebruiksrechten, zoals Opmerkingen en Digitale ondertekeningen. Volg de instructies die zijn ingevoegd door de maker van het PDF-document en kies OK. Als een document wordt geopend als volledig scherm, zijn de werkbalk, opdrachtenbalk, menubalk en besturingselementen voor het venster niet zichtbaar. U kunt deze weergave verlaten door op Esc te drukken, als uw voorkeuren daarop zijn ingesteld, of door op Ctrl+L (Windows) of Command+L (Mac OS) te drukken. Zie Documenten lezen in de weergave Volledig scherm op pagina 14 voor meer informatie over deze weergave. U kunt als volgt een PDF-document buiten Acrobat Reader openen: 1 Voer een van de volgende stappen uit: Dubbelklik op het bestandspictogram in uw bestandssysteem. Open het PDF-document vanuit een toepassing. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 7

8 Het werkgebied bekijken Help gebruiken Inhoud Index Vorige 8 Klik op de PDF-bestandskoppeling in uw webbrowser. Zie PDF-documenten op het web bekijken op pagina 54 voor meer informatie over het gebruik van Acrobat Reader op het Internet. Opmerking: als een PDF-document in Windows is gemaakt, kan het mogelijk niet op een Mac OS worden geopend door te dubbelklikken op het pictogram. Als u dubbelklikt op het pictogram op een Mac OS en het document wordt niet geopend, kiest u Bestand > Openen in Acrobat om het bestand te openen. PDF-documenten maken U kunt met Acrobat Reader geen PDF-documenten maken. In plaats daarvan gebruikt u Adobe Acrobat of een andere toepassing, zoals Adobe InDesign of Adobe FrameMaker. Zie de website van Adobe ( voor meer informatie. U kunt ook de opdracht Opties > Adobe PDF Online creëren kiezen om informatie te bekijken over het maken van PDF-documenten via een Internet-abonnement. Navigeren in PDF-documenten U kunt in PDF-documenten navigeren door te bladeren of met behulp van navigatiefuncties, zoals bladwijzers, miniaturen en koppelingen. U kunt uw stappen ook in omgekeerde volgorde uitvoeren om terug te keren naar het beginpunt. Door documenten bladeren Met de knoppen in de werkbalk boven aan het venster en de statusbalk onder aan het venster kunt u snel door documenten navigeren. Bovendien beschikt u in Acrobat Reader over menuopdrachten en sneltoetsen waarmee u door een PDF-document kunt bladeren. A B C D E De statusbalk A. Knop Eerste pagina B. Knop Vorige pagina C. Knop Huidige pagina D. Knop Volgende pagina E. Laatste pagina, knop U kunt als volgt naar een andere pagina gaan: Voer een van de volgende stappen uit: Als u naar de volgende pagina wilt gaan, klikt u op de knop Volgende pagina in de navigatiebalk of de statusbalk. U kunt ook klikken op Document > Volgende pagina. Als u naar de voorgaande pagina wilt gaan, klikt u op de knop Vorige pagina of kiest u Document > Vorige pagina. Als de weergave Venstergrootte actief is, drukt u op de toets Pijl-omhoog of Pijl-omlaag om een pagina verder of terug te gaan. Opmerking: met de toets Pijl-omhoog of Pijl-omlaag gaat u telkens een regel omhoog of omlaag wanneer de weergave Venstergrootte niet is geactiveerd. (Zie De weergave vergroten en verkleinen op pagina 11.) Als u naar de eerste of de laatste pagina wilt gaan, klikt u op de knop Eerste pagina of Laatste pagina in de navigatiebalk of de statusbalk. U kunt ook de opdracht Document > Eerste pagina of Laatste pagina kiezen. Zie Sneltoetsen op pagina 64 als u meer informatie wilt over sneltoetsen waarmee u kunt navigeren. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 8

9 Het werkgebied bekijken Help gebruiken Inhoud Index Vorige 9 U kunt als volgt naar een bepaald paginanummer gaan: Voer een van de volgende stappen uit: Kies Document > Ga naar pagina, typ het paginanummer en klik op OK. Sleep de verticale schuifbalk totdat het nummer van de gewenste pagina wordt weergegeven. Selecteer het huidige paginanummer in de statusbalk, typ het nummer van de pagina waar u naartoe wilt gaan en druk op Enter. Opmerking: als de paginanummers van het document niet overeenkomen met de positie van de pagina s in het PDF-bestand, wordt de paginapositie tussen haakjes weergegeven in de statusbalk. Als de eerste pagina bijvoorbeeld nummer iii is, kan het nummer worden weergegeven als iii(1 van 10). U kunt binnen de haakjes dubbelklikken, het nummer van de paginapositie bewerken en op Enter drukken als u naar die pagina wilt gaan. Als u geen nummers met haakjes wilt gebruiken, schakelt u de optie Logische paginanummers gebruiken uit in het paneel Opties van het dialoogvenster Voorkeuren. (Zie Voorkeuren voor Opties instellen op pagina 53.) Navigeren met bladwijzers Bladwijzers vormen een visuele inhoudsopgave en bevatten gewoonlijk de hoofdstukken, secties en andere organisatorische items in een document. Als er bladwijzers zijn toegevoegd door de maker van het PDF-document, verschijnen de bladwijzers in het navigatievenster aan de linkerzijde van het Acrobat Reader-venster. A B C Bladwijzers, palet A. De tab Bladwijzers B. Hiermee vouwt u de hoofdbladwijzer uit zodat de onderliggende bladwijzers zichtbaar worden C. Klik hier om het menu van het palet Bladwijzers weer te geven. U kunt als volgt bladeren met een bladwijzer: 1 Open het bladwijzerpalet. U moet wellicht Venster > Bladwijzers kiezen om het palet te openen of op de tab Bladwijzers klikken om het palet op de voorgrond van de groep te plaatsen. 2 Als u met behulp van een bladwijzer naar een onderwerp wilt gaan, klikt u op de bladwijzer. Opmerking: als u op een bladwijzer klikt, wordt er mogelijk een bepaalde handeling verricht, in plaats van dat u naar een andere locatie gaat. Dit is afhankelijk van de manier waarop de bladwijzer is gedefinieerd. Als de lijst met bladwijzers verdwijnt nadat u op een bladwijzer hebt geklikt, klikt u op de knop Navigatiescherm tonen/verbergen in de opdrachtenbalk om de lijst weer te geven. Als u wilt dat het palet Bladwijzer altijd open blijft nadat u op een bladwijzer klikt, klikt u op het menu Bladwijzer boven aan het palet Bladwijzer en zorgt u ervoor dat de optie Na gebruik verbergen is uitgeschakeld. Als u de bladwijzer wilt selecteren voor het deel van het document dat in het documentvenster wordt weergegeven, klikt u op de knop Hiermee wordt de huidige Help gebruiken Inhoud Index Vorige 9

10 Het werkgebied bekijken Help gebruiken Inhoud Index Vorige 10 bladwijzer geopend boven in het palet Bladwijzers. Als de bladwijzer is verborgen in een samengevouwen bladwijzer, wordt deze uitgevouwen zodat u de geselecteerde bladwijzer kunt zien. Navigeren met miniaturen Miniaturen zijn kleine voorbeelden van documentpagina's. Met miniaturen kunt u de weergave van pagina's wijzigen en naar andere pagina's gaan. U kunt als volgt bladeren met een miniatuur: 1 Zorg ervoor dat het palet Miniaturen wordt weergegeven. U moet misschien Venster > Miniaturen kiezen om het palet te openen. 2 Als u naar een andere pagina wilt gaan, klikt u op de miniatuur van de pagina. Navigeren met koppelingen Via koppelingen gaat u naar locaties die zijn gedefinieerd door de maker van het document. Dit zijn locaties in het huidige document, in andere elektronische bestanden of op websites. U kunt ook op een koppeling klikken om een geluids- of filmbestand af te spelen. Een koppeling wijst gewoonlijk naar een titel of een ander organisatorisch item. De maker van het PDF-document bepaalt hoe een koppeling in het PDF-document eruitziet. U kunt als volgt een koppeling gebruiken: 1 Selecteer het handhulpmiddel. 2 Plaats de aanwijzer boven het gekoppelde gebied op de pagina, totdat de aanwijzer verandert in een handje met een wijzende vinger (het handje bevat een plusteken als de koppeling naar het web verwijst). Klik vervolgens op de koppeling. Op koppelingen klikken waarmee u films, geluiden en bestandsbijlagen opent Als u op een koppeling klikt, kan er ook een handeling worden uitgevoerd in plaats van dat u naar een andere locatie gaat. Dit hangt af van de definitie van de koppeling. Door op een koppeling te klikken kunt u bijvoorbeeld een bestandsbijlage openen (als de toepassing waarmee het bestand is gemaakt zich op uw systeem bevindt) of een geluid of film afspelen. In PDF-documenten worden alle geluids- en filmbestanden afgespeeld die compatibel zijn met Apple QuickTime. Als u deze bestanden wilt afspelen, moet u de juiste hardware en software hebben geïnstalleerd, inclusief Apple QuickTime 3.0 of later. Artikelthreads lezen Artikelen zijn elektronische threads die u door een document leiden. Een artikel start meestal op de ene pagina en gaat verder op een andere pagina verderop in het document, net zoals de artikelen in gewone kranten en tijdschriften. Als u een artikel leest, zoomt Acrobat Reader zodanig in of uit dat het scherm wordt gevuld door het huidige deel van het artikel. U kunt als volgt een artikel lezen: 1 Voer een van de volgende stappen uit: Kies Venster > Artikelen om het artikelenpalet te openen. Dubbelklik vervolgens op het pictogram van het artikel in het palet om te beginnen met lezen aan het begin van het artikel. Selecteer het handje. Klik vervolgens in het artikel om op dat punt te beginnen met lezen. 2 De aanwijzer verandert in de volgende-artikelaanwijzer. U kunt het volgende doen om te navigeren in het artikel: Als u naar de volgende pagina in het artikel wilt gaan, drukt u op Enter of klikt u. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 10

11 Het werkgebied bekijken Help gebruiken Inhoud Index Vorige 11 Als u naar de vorige pagina wilt gaan, drukt u op Shift-Enter of drukt u op Shift en klikt u. Als u naar het begin van het artikel wilt gaan, drukt u op Ctrl (Windows) of Option (Mac OS) en klikt u. Als u naar het einde van het artikel wilt gaan, drukt u op Shift-Ctrl (Windows) of Shift- Option (Mac OS) en klikt u. 3 Als u het einde van het artikel hebt bereikt, verandert de aanwijzer in de eindeartikelaanwijzer. Druk op Enter of klik om terug te keren naar de weergave die was geactiveerd voordat u het artikel ging lezen. Uw weergavepad nalopen Nadat u door documenten hebt gebladerd, kunt u uw pad terugvolgen tot de locatie waarop u bent gestart. U kunt als volgt uw weergavepad nalopen: Voer een van de volgende stappen uit: Als u uw pad in een PDF-document wilt teruglopen, klikt u op de knop Ga naar de vorige weergave in de navigatiebalk of kiest u Document > Naar de vorige weergave gaan. Voor elke stap vooruit klikt u op de knop Ga naar de volgende weergave of kiest u Document > Naar de volgende weergave gaan. Als u uw weergavepad in andere PDF-documenten wilt nalopen, kiest u Document > Naar vorige document gaan voor elke stap terug of Document > Naar volgende document gaan voor elke stap verder. Met deze opdrachten kunt u de andere PDF-documenten openen als ze zijn gesloten. De weergave van PDF-documenten aanpassen U kunt de zoomfactor van een PDF-document wijzigen en de pagina-indeling zodanig instellen dat de pagina s een voor een of doorlopend worden weergegeven. De weergave vergroten en verkleinen Als een pagina groter is dan het venster, kunt u met het handje de pagina verplaatsen, zodat u deze helemaal kunt bekijken. Een PDF-pagina met het handje verplaatsen is net zoiets als een blad papier op uw bureau met uw hand verplaatsen. De minimale en maximale zoomfactor zijn afhankelijk van het huidige paginaformaat. U kunt als volgt de zoomfactor verhogen: Voer een van de volgende stappen uit: Selecteer de inzoomfunctie en klik op de pagina. Selecteer de inzoomfunctie en sleep een rechthoek om het gebied dat u wilt vergroten. Klik op de knop Inzoomen in de weergavewerkbalk en klik op de pagina. U kunt als volgt de zoomfactor verlagen: Voer een van de volgende stappen uit: Selecteer de uitzoomfunctie en klik op de pagina. Selecteer de uitzoomfunctie en sleep een rechthoek van het formaat waarnaar u de pagina wilt vergroten. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 11

12 Het werkgebied bekijken Help gebruiken Inhoud Index Vorige 12 Klik op de knop Uitzoomen in de weergavewerkbalk en klik op de pagina. Opmerking: als de inzoomfunctie is geselecteerd, kunt u op Ctrl (Windows) of Option (Mac OS) drukken tijdens het klikken of slepen om uit te zoomen. Als de uitzoomfunctie is geselecteerd, kunt u met Ctrl of Option inzoomen. U kunt als volgt de zoomfactor wijzigen met behulp van een miniatuur: 1 Kies Venster > Miniaturen om het palet met miniaturen te openen. 2 Zoek naar de miniatuur voor de huidige pagina. Plaats vervolgens de aanwijzer in de rechterbenedenhoek van de rand van het paginaweergavevak in de miniatuur, zodat de aanwijzer in een dubbele pijl verandert. 3 Sleep met de hoek van het vak om de weergave van de pagina te vergroten of te verkleinen. Een paginaweergavevak in een miniatuur geeft het gebied van de pagina aan dat momenteel wordt weergegeven in documentvenster. U kunt als volgt het formaat van een pagina passend maken in een venster: Voer een van de volgende stappen uit: Als u het formaat van de pagina volledig passend wilt maken in het venster, klikt u op de knop Venstergrootte of kiest u Beeld > Venstergrootte. Als u het formaat van de pagina aan de breedte van het venster wilt aanpassen, klikt u op de knop Vensterbreedte of kiest u Beeld > Vensterbreedte. Het kan zijn dat delen van de pagina buiten het venster liggen. Als u het formaat van de pagina wilt aanpassen zodat de tekst en afbeeldingen in de breedte van het venster passen, kiest u Beeld > Alleen informatie. Het kan zijn dat delen van de pagina buiten het venster liggen. Als u sneltoetsen wilt bekijken waarmee u het formaat van het document kunt aanpassen, opent u het menu Beeld. Bij iedere opdracht worden de sneltoetsen weergegeven. U kunt als volgt het oorspronkelijke formaat van een pagina herstellen: Klik op de knop Ware grootte of kies Beeld > Ware grootte. De ware grootte van een PDF-pagina is meestal 100%, maar het document is mogelijk op een andere zoomfactor ingesteld toen het werd gecreëerd. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 12

13 Het werkgebied bekijken Help gebruiken Inhoud Index Vorige 13 Pagina-indeling en afdrukstand instellen U kunt drie pagina-indelingen gebruiken om PDF-documenten te bekijken: Eén paginahiermee wordt in het documentvenster één pagina tegelijk weergegeven. DoorlopendHiermee worden de pagina's doorlopend in een verticale kolom weergegeven. Doorlopend - Naast elkaarhiermee worden de pagina's naast elkaar gerangschikt. Op deze manier worden continu twee pagina's naast elkaar weergegeven, waarbij de tekst van het document doorloopt. Als een document meer dan twee pagina's heeft, wordt de eerste pagina rechts geplaatst, zodat elke twee pagina's op de juiste manier worden weergegeven. Verschillen tussen de weergaven Eén pagina, Doorlopend en Doorlopend - Naast elkaar U kunt als volgt de pagina-indeling instellen: Voer een van de volgende stappen uit: Kies Eén pagina, Doorlopend of Doorlopend - Naast elkaar in het menu Beeld. Klik in de statusbalk op de knop Eén pagina, de knop Doorlopend of de knop Doorlopend - Naast elkaar. Bij de weergave Eén pagina selecteert u met de opdracht Bewerken > Alles selecteren alle tekst op de huidige pagina. Bij Doorlopend en Doorlopend - Naast elkaar selecteert u met deze opdracht alle tekst in het PDF-document. U kunt als volgt een pagina roteren: Kies in het menu Beeld de opdracht Roteren met de klok mee of Roteren tegen de klok in. U kunt de stand van een pagina telkens met 90 graden wijzigen. De inhoud van een document opnieuw plaatsen voor ebookapparaten Met Acrobat Reader kunt u de inhoud van Adobe PDF-documenten opnieuw plaatsen, zodat de inhoud leesbaar is op ebook-apparaten en andere draagbare apparatuur. Auteurs kunnen met Adobe Acrobat gestructureerde of ongestructureerde documenten maken. Gestructureerde PDF-documenten bevatten labels waarmee de hiërarchie van informatie in een PDF-document wordt bepaald. Dergelijke labels komen niet voor in ongestructureerde documenten. Als u in Acrobat Reader met de functie voor het opnieuw plaatsen telkens een pagina van een document opnieuw wilt plaatsen, moet u een gestructureerd PDF-document openen. U kunt als volgt een gelabeld Adobe PDF-document opnieuw plaatsen: Klik op de knop Opnieuw plaatsen op de werkbalk, of kies Beeld > Opnieuw plaatsen. Als u wilt terugkeren naar de oorspronkelijke weergaven van het gelabelde Adobe PDF-document, klikt u op de knop Ware grootte, de knop Passend venster of de knop Vensterbreedte op de werkbalk. U kunt ook een van de opdrachten in het menu Beeld kiezen. Opmerking: als de knop Opnieuw plaatsen grijs wordt weergegeven op de werkbalk, is het huidige document geen gestructureerd PDF-document en is de functie voor het opnieuw plaatsen niet beschikbaar. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 13

14 Het werkgebied bekijken Help gebruiken Inhoud Index Vorige 14 Documenten lezen in de weergave Volledig scherm Bij de weergave Volledig scherm vullen de PDF-pagina s het volledige scherm. De menubalk, opdrachtenbalk, werkbalk, statusbalk en de besturingselementen voor het venster zijn verborgen. De maker van een document kan instellen dat een PDF-document in een volledig scherm wordt geopend of u kunt deze weergave zelf instellen. Deze weergave wordt vaak gebruikt voor presentaties, waarbij soms ook automatisch de volgende pagina en overgangen worden weergegeven. De aanwijzer blijft actief in de weergave Volledig scherm, zodat u op koppelingen kunt klikken en notities kunt openen. Met sneltoetsen kunt u navigeren en in- of uitzoomen, zelfs als de menu s en werkbalken niet zichtbaar zijn. U kunt als volgt een document lezen in de weergave Volledig scherm: Kies Beeld > Volledig scherm. Druk op Enter of op de toets Pijl-omlaag of Pijl-rechts om door het document te bladeren. Druk op Shift-Enter of de toets Pijl-omhoog of Pijl-links om terug te bladeren in het document. Opmerking: als er twee beeldschermen zijn aangesloten, wordt de weergave Volledig scherm mogelijk slechts op één beeldscherm weergegeven. Als u door het document wilt bladeren, klikt u op het scherm waarin de pagina in de modus Volledig scherm wordt weergegeven. U kunt als volgt de weergave Volledig scherm opheffen: Druk op Esc als dit zodanig in uw voorkeuren voor Volledig scherm wordt gedefinieerd, of druk op Ctrl+L (Windows) of Command+L (Mac OS). Zie Voorkeuren voor Volledig scherm instellen op pagina 52 voor informatie over het instellen van voorkeuren. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 14

15 PDF-documenten afdrukken, opslaan en gebruiken Help gebruiken Inhoud Index Vorige 15 PDF-documenten afdrukken, opslaan en gebruiken Wanneer u een PDF-document in Acrobat Reader opent, kunt u veel meer doen dan alleen de inhoud lezen. U kunt het hele of gedeeltelijke PDF-document afdrukken, het document opslaan en via verzenden. Verder kunt u informatie over het document krijgen. PDF-documenten afdrukken In het dialoogvenster Afdrukken kunt u een reeks pagina's opgeven. U kunt ook afzonderlijke, niet aaneengesloten pagina's (bijvoorbeeld pagina 1, 3 en 9) of een bepaald afdrukgebied opgeven voordat u het dialoogvenster opent. U kunt als volgt een PDF-document afdrukken: 1 Als u niet-aaneengesloten pagina's of een afdrukgebied wilt opgeven, moet u de volgende stappen uitvoeren voordat u het dialoogvenster Afdrukken opent: Selecteer de af te drukken pagina's door op de miniaturen te klikken in het miniaturenpalet. U kunt Ctrl (Windows) of Command (Mac OS) ingedrukt houden en klikken op de miniaturen om niet-aaneengesloten pagina's te selecteren. Als u een gebied op een pagina wilt selecteren om af te drukken, kiest u de functie afbeeldingsselectie en selecteert u het afdrukgebied door de muisaanwijzer te slepen. 2 Gebruik Bestand > Pagina-instelling om de algemene afdrukopties in te stellen. De beschikbare opties verschillen voor de verschillende printers en stuurprogramma's. Raadpleeg de documentatie van uw printerstuurprogramma voor details. 3 Kies Bestand >Afdrukken. 4 Geef de printer, het paginabereik, het aantal exemplaren en andere opties op (zie Afdrukopties op pagina 15) en klik op OK. Afdrukopties De meeste opties in het dialoogvenster Afdrukken zijn hetzelfde als in andere toepassingen, maar let op het volgende: als u deze afdrukopties in Mac OS wilt bekijken, kiest u Acrobat Reader in het vervolgmenu in het dialoogvenster Afdrukken. Geselecteerde pagina's/geselecteerde illustratie (Windows) Hiermee drukt u alleen het paginagebied of de pagina's af die u hebt geselecteerd voordat u het dialoogvenster Afdrukken opende. Geselecteerde miniaturen/illustratie (Mac OS) Hiermee drukt u alleen het paginagebied of de pagina's af die u hebt geselecteerd voordat u het dialoogvenster Afdrukken opende. Van/Naar pagina (Windows) Hiermee wordt een paginabereik afgedrukt. Indien in Windows de optie Logische paginanummers gebruiken is geselecteerd bij Voorkeuren, kunt u paginapositienummers tussen haakjes invoeren om deze pagina s af te drukken. Als bijvoorbeeld de eerste pagina van een document is genummerd met iii, kunt u (1) invoeren om deze pagina af te drukken. Opmerkingen Hiermee kunt u afbeeldingen van opmerkingen op de pagina's afdrukken. Als u tekst in notitievensters wilt afdrukken, selecteert u Pop-ups van opmerkingen afdrukken in het deelvenster Opmerkingen van het dialoogvenster Voorkeuren. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 15

16 PDF-documenten afdrukken, opslaan en gebruiken Help gebruiken Inhoud Index Vorige 16 Grote pagina's verkleinen naar papierformaat Hiermee wordt het PDF-bestand verkleind tot het papierformaat dat is opgegeven in de printereigenschappen. Met de optie Kleine pagina's vergroten naar papierformaat wordt het PDF-bestand vergroot tot het papierformaat dat is opgegeven in de printereigenschappen. Pagina's automatisch roteren en centreren (Windows) Hiermee wordt de afdrukstand van PDF-bestanden aangepast aan wat is opgegeven in de printereigenschappen. Afdrukmethode Hiermee wordt in Windows opgegeven welk PostScript -niveau moet worden gebruikt voor de pagina s. Kies het PostScript-niveau dat geschikt is voor uw printer. In Mac OS wordt hiermee opgegeven of moet worden afgedrukt met PostScript (zonder een niveau te selecteren) of dat pagina s moeten worden afgedrukt als bitmapafbeeldingen. Taalniveau 3 forceren (Mac OS) Selecteer deze optie om het afdrukken naar een PostScript 3-printer te optimaliseren. Houd er rekening mee dat deze optie fouten of onjuiste uitvoer kan veroorzaken wanneer u afdrukt naar apparaten met PostScript 1 of 2. Afdrukken als afbeelding Hiermee worden de pagina s als bitmapafbeeldingen afgedrukt. (In Mac OS is dit ingesteld in het pop-upmenu Afdrukmethode). U kunt pagina s afdrukken als afbeeldingen indien normaal afdrukken niet het gewenste resultaat geeft. Snelheid optimaliseren Hiermee worden fonts gedownload naar de printer op het moment dat ze nodig zijn. Als deze optie is geselecteerd, moeten de pagina s worden afgedrukt in de volgorde waarin Acrobat Reader ze verstuurt. Aziatische fonts downloaden Hiermee kunt u Aziatische fonts naar een PostScriptprinter downloaden. Zie Aziatische fonts downloaden op pagina 16. Printergeheugen opslaan Hiermee worden alle fonts voor een bepaalde pagina gedownload naar de printer voordat de pagina wordt afgedrukt. Wanneer deze optie is uitgeschakeld, zijn de afdruktaken wellicht kleiner maar vereisen ze veel meer printergeheugen. Opmerking: sommige fonts kunnen niet worden gedownload naar een printer, omdat het font een bitmap is of omdat het invoegen van fonts is beperkt tot het desbetreffende document. In deze gevallen wordt een vervangend lettertype gebruikt voor het afdrukken en hoeft de afgedrukte uitvoer niet precies overeen te komen met de schermweergave. Aziatische fonts downloaden U selecteert de optie Aziatische fonts downloaden in het dialoogvenster Afdrukken als u een PDF-document met Aziatische fonts wilt afdrukken, maar de juiste fonts zijn niet geïnstalleerd op de printer en ook niet ingevoegd in het document (ingevoegde fonts worden evengoed gedownload, ongeacht of deze optie is uit- of ingeschakeld). U kunt deze optie gebruiken met een PostScript Level 2 of hogere printer, of een Level 1-printer die Type 0-fontextensies ondersteunt. Als Aziatische fonts downloaden niet is geselecteerd, wordt het PDF-document alleen correct afgedrukt indien de desbetreffende lettertypen op de printer zijn geïnstalleerd. Indien de printer niet over de fonts beschikt, maar er wel vergelijkbare fonts zijn geïnstalleerd, worden deze fonts gebruikt. Als de printer niet over geschikte fonts beschikt, wordt Courier gebruikt voor de tekst. Als u beschikt over een PostScript Level 1-printer die geen Type 0-fontextensies ondersteunt, of als u met Aziatische fonts downloaden niet de gewenste resultaten bereikt, kunt u het PDF-document afdrukken als een bitmapafbeelding. Een document afdrukken als een afbeelding kan langer duren dan met een vervangend printerfont. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 16

17 PDF-documenten afdrukken, opslaan en gebruiken Help gebruiken Inhoud Index Vorige 17 PDF-documenten opslaan U kunt een kopie van het oorspronkelijke PDF-document met een andere bestandsnaam of op een andere locatie opslaan. U kunt echter geen gegevens of opmerkingen opslaan die u aan het document hebt toegevoegd, tenzij de maker van het PDF-document de functie Document opslaan heeft ingeschakeld. Zie Documentrechten op pagina 26 voor meer informatie. U kunt mogelijk ook opgeslagen gegevens exporteren naar een gecomprimeerd FDF-bestand. (Zie Formuliergegevens exporteren en importeren op pagina 39.) U kunt als volgt een kopie van het oorspronkelijke PDF-document opslaan (de functie Document opslaan is niet ingeschakeld): Kies Bestand > Opslaan als, geef een bestandsnaam en -locatie op en klik vervolgens op Opslaan. Het oorspronkelijke PDF-document wordt opgeslagen. U kunt als volgt wijzigingen in een PDF-document opslaan (de functie Document opslaan is ingeschakeld): Voer een van de volgende stappen uit: Als u de wijzigingen in het huidige document wilt opslaan, kiest u Bestand > Opslaan. Als u het bestand met een andere naam of op een andere locatie wilt opslaan, kiest u Bestand > Opslaan als, voert u een bestandsnaam in, geeft u een locatie voor het bestand op en klikt u op Opslaan. U kunt als volgt een eerder opgeslagen versie van het PDF-document herstellen (de functie Document opslaan is ingeschakeld): Kies Bestand > Ongedaan maken. Klik vervolgens op Ongedaan maken. Het PDF-document als tekst opslaan (alleen Windows) Als u de tekst van een PDF-document in een andere toepassing wilt gebruiken, kunt u het PDF-document exporteren als tekst. U kunt vervolgens met de andere toepassing het resulterende tekstbestand importeren. Voordat u de tekst exporteert, moet u nagaan of het PDF-document een beeldbestand is. Een PDF-beeldbestand is een document dat gescand is en geen tekst bevat die door Acrobat Reader kan worden herkend, omdat het bestand slechts een afbeelding van de tekst bevat. Beeldbestanden kunnen niet naar tekst worden geconverteerd. U kunt als volgt een PDF-document exporteren als tekst: 1 Kies Bestand > Document exporteren als tekst. 2 Geef een bestandsnaam en -locatie op en klik op Opslaan. Tekst en afbeeldingen selecteren en kopiëren U kunt tekst of een afbeelding in een PDF-document selecteren, naar het Klembord kopiëren en in een document van een ander programma, zoals een tekstverwerker, plakken. Als het PDF-document met een scanner is gemaakt of als de tekst onderdeel van een afbeelding is, wordt de tekst door Acrobat Reader als een afbeelding herkend en niet als tekens die u kunt selecteren. Opmerking: als een font dat wordt gekopieerd uit een PDF-document niet beschikbaar is op het systeem waarin de gekopieerde tekst wordt weergegeven, wordt het font vervangen door een standaardfont. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 17

18 PDF-documenten afdrukken, opslaan en gebruiken Help gebruiken Inhoud Index Vorige 18 U kunt als volgt tekst selecteren en kopiëren: 1 Voer een van de volgende stappen uit: Kies het gereedschap voor tekstselectie. Sleep vervolgens over de tekst die u wilt selecteren. Als u alle tekst op de pagina of in het document wilt selecteren, kiest u Bewerken > Alles selecteren. In de modus Eén pagina wordt alle tekst op de huidige pagina geselecteerd. In de modus Doorlopend of Doorlopend - Naast elkaar, wordt alle tekst in het document geselecteerd. (Zie Pagina-indeling en afdrukstand instellen op pagina 13.) Als u een tekstgebied wilt selecteren, kiest u het gereedschap voor kolomselectie in het pop-upmenu naast het gereedschap voor tekstselectie en sleept u vervolgens het selectievak rondom het gebied met de tekst die u wilt selecteren. Deze selectiemethode is vooral handig in documenten zonder structuur die meerdere kolommen bevatten. Als u een tekstgebied wilt selecteren, kunt u ook Ctrl (Windows) of Option (Mac OS) ingedrukt houden en slepen met het gereedschap voor tekstselectie. 2 Kies Bewerken > Kopiëren om de geselecteerde tekst te kopiëren. U kunt de tekst vervolgens in een andere toepassing plakken. Als de opdrachten Knippen, Kopiëren en Plakken grijs worden weergegeven wanneer u de tekst selecteert, is het mogelijk dat de maker van het PDF-document beperkingen heeft ingesteld voor het kopiëren van tekst. (Zie Documentbeveiliging op pagina 27.) U kunt als volgt afbeeldingen selecteren en kopiëren: 1 Selecteer het gereedschap afbeeldingsselectie. De cursor verandert in een kruiscursor. 2 Sleep een rechthoek om de afbeelding die u wilt kopiëren en kies vervolgens Bewerken > Kopiëren. De afbeelding wordt gekopieerd met de indeling WMF (Windows) of PICT (Mac OS). 3 Als u de afbeelding wilt bekijken, Kiest u Venster > Klembord tonen (Windows). Opmerking: in sommige versies van Windows is de Klembord-viewer standaard niet geïnstalleerd en kunt u de opdracht Klembord tonen pas gebruiken wanneer de viewer is geïnstalleerd. Als u de Klembord-viewer wilt installeren, kiest u Start > Instellingen > Configuratiescherm > Software > Toevoegen/verwijderen en klikt u op het tabblad Windows Setup. Dubbelklik op Bureau-accessoires, schakel Klembordviewer in en klik op OK. PDF-documenten per verzenden vanuit Acrobat Reader Wanneer u de opdracht verzenden kiest, wordt in Acrobat Reader uw standaard toepassing geopend. Het geopende PDF-document wordt als bijlage in een nieuw bericht opgenomen. Acrobat Reader maakt in Windows gebruikt van de MAPI-interface (Messaging Application Program Interface) om te communiceren met uw toepassing. Zorg er eerst voor dat uw toepassing is ingesteld voor het gebruik van de MAPI-server. Zie de documentatie van uw toepassing voor meer informatie. In Mac OS selecteert u het gewenste programma in het menu Standaard toepassing (of het menu Standaard programma in Mac OS X) op de tab van het Internet-configuratiescherm. Als het programma niet in dit menu wordt weergegeven, kiest u Selecteren in dit menu en zoekt u naar het gewenste programma. Als u een toepassing selecteert die niet wordt weergegeven in dit menu, wordt deze toepassing mogelijk niet ondersteund door Acrobat Reader. Opmerking: Netscape Messenger wordt door Acrobat Reader niet ondersteund voor Mac OS. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 18

19 PDF-documenten afdrukken, opslaan en gebruiken Help gebruiken Inhoud Index Vorige 19 U kunt als volgt een PDF-document per vanuit Acrobat Reader verzenden: 1 Open het document dat u wilt toevoegen aan een . 2 Kies Bestand > verzenden. 3 Voer een van de volgende stappen uit: Als u wordt gevraagd of u wijzigingen in het bestand wilt opslaan, klikt u op Ja om het bestand op te slaan en te verzenden, of klikt u op Nee om de originele versie van het PDF-document te verzenden. Als u de melding krijgt dat er geen wijzigingen zijn toegestaan in het document, klikt u op OK om de originele versie van het PDF-document te verzenden. (Zie PDF-documenten opslaan op pagina 17.) 4 Als de toepassing niet geopend is, wordt deze automatisch geopend of krijgt u de aanwijzing om deze toepassing te openen. Schrijf het bericht in het nieuwe berichtvenster. Klik vervolgens op Verzenden. Het PDF-document wordt automatisch toegevoegd aan de die u verzendt. Informatie over PDF-documenten opvragen Wanneer u een PDF-document bekijkt, kunt u informatie over het bestand opvragen, zoals de titel, de gebruikte fonts en eventuele beveiligingsinstellingen. Sommige van deze informatie is ingesteld door degene die het document heeft gemaakt en andere is gegenereerd door Acrobat Reader. U kunt de instellingen van het document bekijken via de opdrachten Documenteigenschappen en Document beveiliging in het menu Bestand. U kunt als volgt informatie opvragen over het huidige document: Kies Bestand > Documenteigenschappen > Samenvatting. Hier worden basisgegevens over het document weergegeven. De titel, het onderwerp, de auteur en sleutelwoorden kunnen door de auteur van het document worden ingesteld. U kunt als volgt de gebruikte fonts weergeven in het huidige document: Kies Bestand> Documenteigenschappen > Fonts. In het dialoogvenster Fonts van document wordt een overzicht gegeven van de fonts en de fonttypes die in het oorspronkelijke document zijn gebruikt, en de fonts, fonttypes en codering die in Acrobat Reader zijn gebruikt voor het weergeven van de oorspronkelijke fonts. Het overzicht bevat alleen de fonts die in het document tot op de huidige pagina worden weergegeven. Als u een overzicht wilt weergeven van alle fonts die in het hele document worden gebruikt, klikt u op Alle fonts tonen. Opmerking: u kunt in dit dialoogvenster zien welke fonts zijn gebruikt in het oorspronkelijke document en of dezelfde fonts worden gebruikt in Acrobat Reader. Als er fonts zijn vervangen en u bent niet tevreden met het aanzien ervan, kunt u de oorspronkelijke fonts op uw systeem installeren of kunt u de maker van het document vragen om het document opnieuw te creëren met de fonts ingevoegd in het document. U kunt als volgt informatie over de documentbeveiliging bekijken: Kies Bestand > Documentbeveiliging. In het dialoogvenster Documentbeveiliging worden de beveiligingsinstellingen weergegeven die door de maker van het document zijn ingesteld. Zie Documentrechten op pagina 26 voor informatie over extra gebruiksrechten die mogelijk zijn ingeschakeld in Acrobat Reader. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 19

20 Woorden zoeken in documenten Help gebruiken Inhoud Index Vorige 20 Woorden zoeken in documenten Als u in het PDF-document naar een woord of zinsnede wilt zoeken, gebruikt u de opdracht Zoeken. Als er een index van de volledige tekst is gemaakt voor een verzameling PDF-documenten, kunt u beter de index doorzoeken in plaats van de opdracht Zoeken te gebruiken. Een index van de volledige tekst is een alfabetische lijst met alle woorden die in een document of in een verzameling documenten zijn gebruikt. (Zie Indexen zoeken op pagina 20.) Woorden zoeken in PDF-documenten U kunt met behulp van de opdracht Zoeken een volledig woord, een deel van een woord of een zinsnede zoeken in het huidige PDF-document. Acrobat Reader zoekt naar het woord door elk woord op elke pagina in het bestand te lezen, inclusief tekst in formuliervelden. Opmerking: als het PDF-document als afbeelding is ingescand, of als tekst in het document onderdeel is van een afbeelding, kan Acrobat Reader de gezochte tekst niet vinden. U kunt als volgt naar een woord zoeken met de opdracht Zoeken: 1 Kies Bewerken > Zoeken. 2 Voer de tekst die u zoekt in het tekstvak in. 3 Selecteer de gewenste zoekopties en klik vervolgens op Zoeken. Acrobat Reader zoekt het eerste zoekresultaat van het woord. De volgende zoekopties zijn beschikbaar: Heel woord. Hiermee wordt alleen gezocht naar het volledige woord dat u in het tekstvak invoert. Als u bijvoorbeeld naar het woord tik zoekt, worden de woorden stik en stikken niet gemarkeerd. Identieke hoofdletters/kleine letters. Hiermee wordt alleen gezocht naar woorden die dezelfde hoofdletters en kleine letters bevatten als u hebt ingevoerd. Terugzoeken. Hiermee wordt het zoeken gestart vanaf de huidige pagina en wordt het document achterwaarts doorzocht. Aziatische tekenbreedte negeren. Hiermee worden alleen de Kana-tekens gevonden die exact overeenkomen met de ingevoerde tekst. Als u naar het volgende zoekresultaat van het woord wilt zoeken, klikt u op Opnieuw zoeken in het dialoogvenster Zoeken. Als het dialoogvenster Zoeken is gesloten, kiest u Bewerken > Opnieuw Zoeken of drukt u op Ctrl+G (Windows) of Command+G (Mac OS). Indexen zoeken Met de opdracht Zoeken in documentreeks kunt u de volledige tekst doorzoeken van PDF-documenten en reeksen die zijn geïndexeerd met de functie Adobe Acrobat Catalog. De opdracht Zoeken in documentreeks is veel krachtiger en flexibeler dan de opdracht Zoeken. U kunt in meerdere documenten zoeken en geavanceerde zoekopdrachten definiëren. Zoeken in documentreeks is sneller dan zoeken omdat de index wordt gelezen in plaats van het hele document. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 20

21 Woorden zoeken in documenten Help gebruiken Inhoud Index Vorige 21 Als u in een index wilt zoeken die is gemaakt met de functie Adobe Acrobat Catalog, selecteert u eerst de indexen die u wilt doorzoeken. Vervolgens definieert u een zoekactie en bekijkt u de zoekresultaten van de gezochte tekst in de documenten die u hebt geselecteerd voor de zoekactie. Belangrijk: als u indexen wilt doorzoeken in Mac OS, moet u een aangepaste installatie uitvoeren en de optie Zoeken in documentreeks selecteren. U kunt geen indexen doorzoeken in de native modus van Mac OS X. U kunt echter wel indexen doorzoeken in de klassieke modus. Indexen selecteren U kunt één index of alle indexen selecteren in het dialoogvenster Index selecteren. Met Acrobat Reader kunt u geen zoekindexen maken; u moet de volledige versie van Adobe Acrobat gebruiken. Als u een PDF-document opent dat gekoppeld is aan een index, hoeft u geen index te selecteren. Deze index kan automatisch worden doorzocht. U kunt als volgt te doorzoeken indexen selecteren of toevoegen: 1 Kies Bewerken > Zoeken in documentreeks > Indexen selecteren om een lijst met de beschikbare indexen te bekijken. 2 Voer een van de volgende stappen uit: Als u een index wilt selecteren of deselecteren, selecteert u het vak voor de desbetreffende index. Grijs weergegeven indexen kunnen niet worden doorzocht. Als u een index wilt toevoegen aan de lijst met beschikbare indexen klikt u op Toevoegen, navigeert u naar de gewenste index en dubbelklikt u op het indexbestand. (In Windows hebben Acrobat-indexbestanden de bestandstoevoeging.pdx.) Zoeken naar tekst in documenten met een index Met de opdracht Zoeken in documentreeks kunt u een zoekactie uitvoeren op PDF-documenten waarvoor een index is gemaakt met Adobe Acrobat.. U kunt zoeken op een woord of woordgroep, of u kunt de zoekopdracht uitbreiden door jokertekens (zoals * en?) en Boole-operatoren (zoals en, of en niet). te gebruiken. U kunt de zoekopdracht verder beperken met de zoekopties. Als er document- en datumgegevens zijn opgegeven voor de documenten die u zoekt, kunt u deze informatie gebruiken om de zoekopdracht verder toe te spitsen. De tekst die u invoert kan een enkel woord, getal, term of woordgroep zijn. Het woord kan al dan niet jokertekens (*,?) bevatten, of een combinatie zijn van letters, getallen en symbolen. Aangezien u Boole-operatoren kunt gebruiken in invoervakken, moet u een zoekterm die EN, OF of NIET bevat, tussen aanhalingstekens plaatsen. U kunt als volgt een volledige tekstzoekactie uitvoeren: 1 Kies Bewerken > Zoeken in documentreeks > Zoekopdracht. 2 Als u geen index hebt geselecteerd voor de zoekactie, klikt u op Indexen, selecteert u de index en klikt u op OK. (Zie Indexen selecteren op pagina 21.) 3 Typ de tekst waarnaar u wilt zoeken in het invoervak Zoeken op trefwoord(en). Als u de tekst wilt wissen en de zoekopdracht opnieuw wilt definiëren, klikt u op Wissen. 4 Selecteer de gewenste zoekopties. (Zie Zoekopties voor de index gebruiken op pagina 22.) Als de gewenste zoekopties niet worden weergegeven, selecteert u de betreffende opties in het deelvenster Zoeken in documentreeks van het dialoogvenster Voorkeuren. (Zie Voorkeuren instellen voor de opdracht Zoeken in documentreeks op pagina 25.) Help gebruiken Inhoud Index Vorige 21

22 Woorden zoeken in documenten Help gebruiken Inhoud Index Vorige 22 5 Klik op Zoeken in documentreeks. De documenten die door de zoekopdracht worden gevonden, worden weergegeven in het dialoogvenster Zoekresultaten, op volgorde van relevantie. Meest Minst Hoe donkerder de stip, des te hoger is de relevantie. 6 Selecteer het gewenste document en klik op de knop Weergave. Als u niet de gewenste zoekresultaten krijgt, kunt u de zoekactie beperken of uitbreiden met behulp van geavanceerde criteria. (Zie Geavanceerde zoektechnieken op pagina 23.) Kies Bewerken > Zoeken in documentreeks > Volgende of Vorige om naar de volgende of vorige instantie van de zoekreeks in het document te gaan. Kies Bewerken > Zoeken in documentreeks > Volgend document of Vorig document om naar de zoekreeks te gaan in het volgende of vorige document dat wordt weergegeven in het dialoogvenster Zoekresultaten. Zoekopties voor de index gebruiken Het dialoogvenster Zoeken in documentreeks van Adobe Acrobat bevat de volgende zoekopties. Als deze opties niet worden weergegeven in het dialoogvenster Zoeken in documentreeks, kunt u de opties herstellen. Hiertoe moet u het selectievakje Woordopties inschakelen in het deelvenster Zoeken in documentreeks van het dialoogvenster Voorkeuren. (Zie Voorkeuren instellen voor de opdracht Zoeken in documentreeks op pagina 25.) Stam. Hiermee zoekt u woorden die een deel (de stam) van het opgegeven zoekwoord vormen. Dit geldt alleen voor woorden, niet voor woordgroepen en ook niet voor woorden met jokertekens (*,?). Deze optie kan niet worden gebruikt met de optie Identieke hoofdletters/kleine letters. De optie Stam werkt alleen bij indexen waarbij de optie was ingeschakeld tijdens het genereren. Klinkt als. Hiermee zoekt u verschillende spellingen voor woorden. Geldt alleen voor afzonderlijke woorden, niet voor woordgroepen. Is niet van toepassing op woorden met jokertekens en kan niet worden gebruikt voor de optie Identieke hoofdletters/kleine letters. De optie Klinkt als werkt alleen bij indexen waarbij de optie was ingeschakeld tijdens het genereren. Betekenis. Hiermee zoekt u vergelijkbare woorden in de documenten die u doorzoekt. U zult niet noodzakelijkerwijs alle vergelijkbare woorden vinden die u zou aantreffen in een complete synoniemenlijst. Deze optie geldt alleen voor afzonderlijke woorden, niet voor woordgroepen. De optie is niet van toepassing op woorden met jokertekens en kan niet worden gebruikt voor de optie Identieke hoofdletters/kleine letters. Identieke hoofdletters/kleine letters. Hiermee vindt u alleen documenten met woorden met hetzelfde hoofdlettergebruik als de zoektekst. Kan worden gebruikt met een Booleuitdrukking en met termen met jokertekens. Tekens die worden vertegenwoordigd door jokertekens, kunnen wel bestaan uit hoofdletters of kleine letters. Deze optie werkt alleen bij indexen waarbij de optie was ingeschakeld tijdens het genereren. Nabijheid. Hiermee beperkt u de resultaten van eenvoudige EN-zoekopdrachten, zoals Hawaï EN cruise, tot één paar treffers per document: de treffers die het dichtst bij elkaar staan. De twee treffers mogen maximaal drie pagina's van elkaar zijn verwijderd. Deze optie is nuttig voor het zoeken van documenten waarin nader wordt ingegaan op een onderwerp. Nabijheid beïnvloedt de relevantieclassificatie in zoekopdrachten. Hoe dichter de treffers bij elkaar staan in een document, des te hoger de classificatie. Nabijheid werkt met complexe EN-zoekopdrachten, bijvoorbeeld "Hawaï EN (cruise OF vliegen)". Help gebruiken Inhoud Index Vorige 22

23 Woorden zoeken in documenten Help gebruiken Inhoud Index Vorige 23 Geavanceerde zoektechnieken U kunt desgewenst zoekopdrachten uitvoeren met geavanceerde zoekcriteria en speciale operatoren. Als uw zoekopdracht te veel resultaten, geen resultaten of ongewenste resultaten produceert, kunt u de zoekmethode in Acrobat Reader wijzigen. Zoekopdrachten beperken Als u een zoekopdracht nader wilt specificeren, kunt u de zoekopdracht beperken tot documenten die in een eerdere zoekopdracht als resultaat zijn gegeven. U kunt bijvoorbeeld eerst zoeken naar alle documenten van een bepaalde auteur en vervolgens een zoekopdracht definiëren voor die subset van documenten. Het resultaat is een subset van documenten die geschreven zijn door de betreffende auteur en waarin de zoektekst is opgenomen. U kunt als volgt een zoekopdracht beperken: 1 Nadat u de zoekactie hebt uitgevoerd, kiest u Bewerken > Zoeken in documentreeks > Resultaten om de vorige zoekresultaten weer te geven. 2 Kies Bewerken > Zoeken in documentreeks > Zoekopdracht om het dialoogvenster Zoeken in documentreeks te openen. Bewerk of vervang de zoekopdracht die de oorspronkelijke lijst documenten als resultaat had. 3 Druk op Ctrl (Windows) of Option (Mac OS). De knoplabel verandert van Zoeken in documentreeks in Beperken. 4 Klik op Beperken. Er wordt nu een lijst met zoekresultaten weergegeven die een subset vormt van de vorige lijst en waarvan de resultaten voldoen aan de nieuwe zoekopdracht. Als de zoekreeks in slechts één document wordt gevonden, wordt dit document geopend op de pagina met de eerste instantie van de zoekreeks. Het dialoogvenster Zoekresultaten wordt in dit geval niet weergegeven. Woordhelp gebruiken Woordhelp biedt u informatie over de termen die waarschijnlijk worden weergegeven als u een zoekopdracht opgeeft met de opties Klinkt als, Stam of Betekenis. In de lijst die verschijnt wordt aangeven of de gebruikte optie nuttige resultaten oplevert. Als de lijst te lang is of vol irrelevante woorden zit, kunt u snel een lijst met te zoeken woorden samenstellen door woorden te kopiëren uit het dialoogvenster Woordhelp en deze in het dialoogvenster Zoeken in documentreeks te plakken. Vervolgens gebruikt u deze woorden in uw zoekactie in plaats van de verwante zoekoptie. U kunt als volgt woorden kopiëren uit het dialoogvenster Woordhelp: 1 Kies Bewerken > Zoeken in documentreeks > Zoekopdracht om het Adobe Acrobatdialoogvenster Zoeken in documentreeks te openen. 2 Kies Bewerken > Zoeken in documentreeks > Woordhelp. 3 Selecteer een zoekoptie (Klinkt als, Stam of Betekenis) in het menu Zoeken op, typ een zoekwoord in het tekstvak Woord en klik vervolgens op Zoeken. 4 Dubbelklik op het woord dat u wilt kopiëren. Het geselecteerde woord verschijnt in het tekstvak Woord. 5 Kopieer en plak de tekst in het Adobe Acrobat-dialoogvenster Zoeken in documentreeks. 6 Herhaal stap 3 tot en met 5 voor elk woord dat u wilt zoeken. Typ EN of OF tussen elk paar woorden in het tekstvak Zoeken op trefwoord(en). Klik vervolgens op Zoeken in documentreeks. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 23

24 Woorden zoeken in documenten Help gebruiken Inhoud Index Vorige 24 Zoeken met document- en datuminformatie Als er document- en datuminformatie is opgegeven voor de documenten die u zoekt kunt u deze informatie gebruiken in het dialoogvenster Zoeken in documentreeks om de zoekopdracht te beperken. U kunt de zoekopdracht bijvoorbeeld beperken tot documenten met een bepaalde auteur of documenten die binnen een bepaalde periode of op een bepaalde datum gemaakt of gewijzigd zijn. U kunt eventuele document- en datuminfo weergeven door Bestand > Documenteigenschappen > Samenvatting te kiezen in het PDF-document waarin u zoekt. U kunt als volgt zoeken met documentinformatie: 1 Controleer of de optie Documentinformatie is geselecteerd in het deelvenster Zoeken in documentreeks van het dialoogvenster Voorkeuren. 2 Kies Bewerken > Zoeken in documentreeks > Zoekopdracht. 3 Typ de gewenste gegevens voor de zoekopdracht in de invoervakken (titel, onderwerp, auteur en sleutelwoorden). U kunt Boole-operatoren en jokertekens in deze tekstvakken gebruiken bij de zoektekst. Mogelijk worden er aangepaste tekstvakken weergegeven, afhankelijk van de informatie die is verstrekt voor het PDF-document. U kunt als volgt zoeken met datuminformatie: 1 Controleer of de optie Datumfiltering is geselecteerd in het deelvenster Zoeken in documentreeks van het dialoogvenster Voorkeuren. 2 Typ een datum (maand, dag, jaar) in een van de datumvelden of klik in een veld en gebruik de toets Pijl-omhoog of Pijl-omlaag om een waarde te selecteren. Als u een zoekopdracht wilt beperken, voert u een van de onderstaande stappen uit: Als u de zoekopdracht wilt beperken tot documenten die zijn gemaakt of gewijzigd na een bepaalde datum, geeft u een waarde op voor de datum Na en laat u de datum Voor leeg. Als u de zoekopdracht wilt beperken tot documenten die zijn gemaakt of gewijzigd voor een bepaalde datum, geeft u een waarde op voor de datum Voor en laat u de datum Na leeg. Als u de zoekopdracht wilt beperken tot documenten die zijn gemaakt of gewijzigd in een bepaalde periode, geeft u een waarde op voor zowel de datum Na als voor de datum Voor. 3 Klik op Zoeken in documentreeks. Geavanceerde zoektips In Acrobat Reader worden dezelfde standaardjokertekens en Boole-operatoren gebruikt als bij veelgebruikte tekstverwerkers en Internet-zoekprogramma's. U kunt het volgende proberen om de zoekresultaten te verbeteren: Gebruik een sterretje (*) voor nul, één of meer tekens; gebruik een vraagteken (?) voor één willekeurig teken. Als u wilt zoeken naar woorden die naast elkaar staan, kunt u aanhalingstekens om de zoektekst plaatsen. Als u de zoekopdracht wilt beperken, kunt u de operator NIET gebruiken voor een zoekterm om documenten met de term uit te sluiten. Gebruik de operator EN tussen twee woorden als u alleen documenten wilt weergeven waarin beide woorden voorkomen. Opmerking: als u NIET gebruikt met de operatoren EN of OF, wordt NIET geëvalueerd vóór de EN of de OF. Als u bijvoorbeeld evolutie EN NIET Darwin opgeeft, vindt u alle documenten die het woord evolutie bevatten, maar niet het woord Darwin. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 24

25 Woorden zoeken in documenten Help gebruiken Inhoud Index Vorige 25 Als de zoektekst de woorden en, of of niet bevat (als standaardwoord en niet als Booleoperator), moet u aanhalingstekens plaatsen om de tekst. Met de zoektekst toeters en bellen wordt gezocht naar alle instanties van de tekst toeters en bellen en niet afzonderlijk naar het woord toeters en het woord bellen, wat wel het geval zou zijn als u geen aanhalingstekens had gebruikt. Als termen met getallen niet worden gevonden bij een zoekopdracht, is dat waarschijnlijk omdat getallen niet zijn opgenomen in de index. Vervang de getallen in de zoektekst door een jokerteken en probeer het nogmaals. Gebruik de optie Nabijheid om EN-zoekopdrachten te beperken. U geeft hiermee op dat de treffers dicht bij elkaar moeten staan: drie pagina's of minder. Gebruik de optie Identieke hoofdletters/kleine letters om alleen tekst te vinden met precies dezelfde combinatie van hoofdletters en kleine letters als de zoektekst. Voorkeuren instellen voor de opdracht Zoeken in documentreeks U kunt de standaardinstellingen in het dialoogvenster Zoeken in documentreeks - voorkeuren wijzigen, zodat er meer opties beschikbaar zijn in het dialoogvenster Zoeken in documentreeks. Als u bijvoorbeeld Documentinformatie inschakelt, wordt de sectie Met documentinformatie weergegeven in het dialoogvenster Zoeken in documentreeks. U kunt als volgt de voorkeuren voor zoekopdrachten wijzigen: 1 Voer een van de volgende stappen uit: Kies Bewerken > Voorkeuren (Windows) en klik vervolgens op Zoeken in documentreeks, links in het dialoogvenster. Kies Bewerken > Voorkeuren > Zoeken in documentreeks (Mac OS 9.x) of Acrobat Reader >Voorkeuren >Zoeken in documentvenster (Mac OS X). 2 Stel de gewenste voorkeuren in en klik op OK. De volgende voorkeuren zijn beschikbaar: Documentinformatie. Hiermee worden documentinformatievelden weergegeven in het Adobe Acrobat-dialoogvenster Zoeken in documentreeks. Zie Zoeken met document- en datuminformatie op pagina 24 voor meer informatie. Woordopties. Hiermee worden bepaalde zoekopties, zoals Stam en Betekenis, weergegeven in het Adobe Acrobat-dialoogvenster Zoeken in documentreeks. Zie Zoekopties voor de index gebruiken op pagina 22 voor meer informatie. Datumfiltering. Hiermee worden datuminformatievelden weergegeven in het Adobe Acrobat-dialoogvenster Zoeken in documentreeks. Sorteren op. Hiermee kunt u de zoekresultaten sorteren op basis van verschillende categorieën, zoals de zoekscore, het onderwerp en de auteur. Eerste tonen. Hiermee wordt een gespecificeerd aantal documenten weergegeven dat wordt geretourneerd door de zoekopdracht. Volgende selectie. Hiermee geeft u aan hoe de zoekresultaten worden gemarkeerd in de documenten die door de zoekopdracht worden geretourneerd. Met de optie Weergeven per pagina wordt alle gevonden tekst op de eerste pagina van het document weergegeven. Met de optie Weergeven per woord wordt alleen de eerste instantie van de zoektekst weergegeven. On line zoeken naar PDF-documenten U kunt op het web zoeken naar een aantal geïndexeerde PDF-bestanden. In de zoekresultaten vindt u de samenvatting van de documenten, zodat u kunt beslissen of u het oorspronkelijke Adobe PDF-bestand inderdaad wilt openen. Kies Opties > Adobe PDF Online zoeken voor meer informatie. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 25

26 Documentrechten Help gebruiken Inhoud Index Vorige 26 Documentrechten Documentrechten Adobe Acrobat Reader 5.1 bevat een aantal functies die alleen beschikbaar zijn wanneer u Adobe PDF-documenten met extra gebruiksrechten opent. Wanneer u een document opent waarvoor een of meer extra gebruiksrechten zijn ingeschakeld, kunt u in het dialoogvenster Documentrechten bekijken welke functies zijn ingeschakeld. Ook vindt u hier eventuele instructies van de maker van het PDF-document. Als een functie is ingeschakeld, worden de bijhorende knoppen en opdrachten geactiveerd. Als de extra gebruiksrechten niet zijn ingeschakeld, worden sommige menuopdrachten en knoppen lichtgrijs weergegeven en kunnen ze niet worden gebruikt. De volgende extra gebruiksrechten kunnen worden ingeschakeld door de maker van het PDF-document: Opmerkingen. Als deze functie is ingeschakeld, kunt u notities, markeringen en andere opmerkingen toevoegen aan het document. Verder kunt u opmerkingen importeren en exporteren. Als de functie Opmerkingen niet is ingeschakeld, kunt u de opmerkingen alleen bekijken. (Zie Opmerkingen toevoegen op pagina 29.) Geavanceerde formulierfuncties. Als u deze functie inschakelt, kunt u formuliergegevens importeren en exporteren als FDF-bestanden. (Zie Formuliergegevens exporteren en importeren op pagina 39.) Digitale ondertekeningen. Als deze functie is ingeschakeld, kunt u een digitale ondertekening toevoegen aan een PDF-document. Als de functie is uitgeschakeld, kunt u PDF-documenten met ondertekeningen alleen valideren, weergeven en afdrukken. (Zie Digitale ondertekeningen gebruiken op pagina 39.) Document opslaan. Als deze functie is ingeschakeld, kunt u formuliergegevens, opmerkingen en digitale ondertekeningen opslaan in een PDF-document. Als de functie is uitgeschakeld, kunt u alleen een kopie van het oorspronkelijke PDF-document opslaan. (Zie PDF-documenten opslaan op pagina 17.) Opmerking: als u een PDF-document met extra gebruiksrechten opent, verschijnt soms de waarschuwing dat bepaalde functies die betrekking hebben op gebruiksrechten zijn uitgeschakeld. In dat geval maakt u waarschijnlijk gebruik van niet-geverifieerde insteekmodules in Acrobat Reader. Als u het document met de extra gebruiksrechten wilt openen, moet u de optie Alleen insteekmodules met certificaat inschakelen. Deze optie bevindt zich in het deelvenster Opties van het dialoogvenster Voorkeuren. Vervolgens start u Acrobat Reader opnieuw op en opent u het document. U kunt als volgt de documentrechten weergeven: Kies Bestand > Documenteigenschappen > Documentrechten om een lijst weer te geven met de ingeschakelde functies en eventuele instructies van de maker van het PDF-document. Als de opdracht Documentrechten lichtgrijs wordt weergegeven, bevat het huidige document geen extra gebruiksrechten. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 26

27 Documentrechten Help gebruiken Inhoud Index Vorige 27 U kunt als volgt het dialoogvenster Documentrechten uitschakelen wanneer u een document met documentrechten opent: 1 Kies Bewerken > Voorkeuren (Windows en Mac OS 9.x) of Acrobat Reader > Voorkeuren (Mac OS X) en klik vervolgens op Opties aan de linkerzijde van het dialoogvenster. 2 Schakel de optie Dialoogvenster Documentenrechten weergeven uit en klik vervolgens op OK. Documentbeveiliging Wanneer u een PDF-document maakt in Acrobat, kunt u beveiligingsvoorzieningen toevoegen aan het document via wachtwoorden en andere beperkingen. Hierdoor bepaalt u niet alleen wie het bestand kan openen, maar ook wie de bestandsinhoud kan kopiëren of ophalen, wie opmerkingen kan toevoegen en wie het document kan afdrukken, enzovoort. In sommige gevallen moet u een wachtwoord invoeren om een PDF-document te openen. In andere gevallen kunt u het PDF-document niet openen omdat de maker van het document een beperkte ontvangerslijst heeft opgesteld. Verder kunt u met beperkingen voorkomen dat bestanden worden afgedrukt of dat informatie naar een andere toepassing wordt gekopieerd. Als er problemen optreden wanneer u een PDF-document wilt openen of bewerken, neemt u contact op met de maker van het PDF-document. U kunt als volgt de beveiligingsinstellingen van een geopend document bekijken: 1 Kies Bestand > Documentbeveiliging. 2 Noteer welke beperkingen zijn geactiveerd en klik op OK. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 27

28 Opmerkingen gebruiken Help gebruiken Inhoud Index Vorige 28 Opmerkingen gebruiken In Acrobat Reader kunt u de opmerkingen bekijken die door andere gebruikers zijn ingevoegd. De meest algemene opmerking is de notitie, vergelijkbaar met de gele sticker die op een document wordt geplakt. In sommige PDF-documenten is de tekst of een afbeelding gemarkeerd. Dit soort opmerkingen worden markeringen genoemd. Andere opmerkingen bestaan uit tekst, geluidsfragmenten, stempels en bijgevoegde bestanden. U kunt bestaande opmerkingen bekijken, bijgevoegde bestanden openen en geluidsclips afspelen. U kunt de opmerkingen in Acrobat Reader echter niet bewerken of nieuwe opmerkingen maken, tenzij de functie Opmerkingen is ingeschakeld door de maker van het PDF-document. Zie Documentrechten op pagina 26 voor meer informatie. Opmerkingen bekijken Wanneer u een PDF-document met opmerkingen opent, is de manier waarop u de opmerking kunt bekijken afhankelijk van het type opmerking. Als u een notitie opent, wordt een notitievenster weergegeven. Wanneer u een ingesproken opmerking opent, wordt er een geluidsbestand afgespeeld en wanneer u een bestandsopmerking opent, wordt het bijgevoegde bestand geopend (als de toepassing voor het bestand is geïnstalleerd op uw computer). Aan grafische markeringen, tekstmarkeringen en stempelopmerkingen kunnen notities zijn gekoppeld. Als u in dergelijke gevallen dubbelklikt op de opmerking, wordt het notitievenster geopend, net als bij een gewone notitie. A B C Opmerkingen in een PDF-document A. Notitie B. Stempel C. Tekstmarkering Als de opmerkingen slecht leesbaar zijn, kunt u een grotere font toepassen. (Zie Voorkeuren voor opmerkingen instellen op pagina 35.) Help gebruiken Inhoud Index Vorige 28

29 Opmerkingen gebruiken Help gebruiken Inhoud Index Vorige 29 U kunt als volgt notities bekijken: Voer de volgende stappen uit: Als u een notitie wilt openen, dubbelklikt u op het notitiepictogram. Als u een notitievenster wilt verplaatsen, sleept u de titelbalk. Als u een notitie wilt sluiten, klikt u op het sluitvakje in de linkerbovenhoek van het notitievenster. U kunt ook nogmaals op het notitiepictogram dubbelklikken. Opmerking: aangezien opmerkingen overal in het documentkader kunnen worden geplaatst, moet u mogelijk uitzoomen om opmerkingen te zien die niet op de pagina staan. Geluidsclips afspelen U kunt geluidsclips als opmerkingen toevoegen aan uw PDF-document. Voordat u geluidsclips kunt afspelen, moet de juiste hardware en software op de computer zijn geïnstalleerd. In PDF-documenten kunt u alle geluidsbestanden afspelen die compatibel zijn met Apple QuickTime. Zie Op koppelingen klikken waarmee u films, geluiden en bestandsbijlagen opent op pagina 10 voor meer informatie. U kunt als volgt een geluidsclip afspelen: 1 Open het PDF-document met de geluidsclip en selecteer vervolgens het handje. 2 Dubbelklik op het pictogram voor de geluidsclip. Bestandsbijlagen openen Als de maker van het PDF-document een bestandsbijlage heeft toegevoegd, kunt u het bestand openen wanneer de toepassing voor het bestand op uw computer is geïnstalleerd. U kunt als volgt een bestandsbijlage openen: 1 Open het PDF-document met de bijlage en selecteer vervolgens het handje. 2 Dubbelklik op het pictogram voor de bestandsbijlage. Opmerkingen toevoegen U kunt alleen opmerkingen toevoegen in Acrobat Reader als de functie Opmerkingen is ingeschakeld door de maker van het PDF-document (zie Documentrechten op pagina 26). In een dergelijk document zijn de opties voor opmerkingen en markeringen beschikbaar op de werkbalk Notities plaatsen. Als u klikt op de pijl-omlaag naast deze opties wordt een lijst met extra opties weergegeven. A B C De werkbalk Notities plaatsen A. Opties voor het plaatsen van opmerkingen B. Grafische markering C. Tekstmarkering Met de opties voor opmerkingen (Notities, Geluidsbijlage, Stempel en Bestandsbijlage) kunt u opmerkingen met verschillende indelingen toevoegen aan een PDF-document. Elke optie biedt een unieke manier om informatie over te brengen. (Zie Opties gebruiken voor het toevoegen van opmerkingen op pagina 30.) Help gebruiken Inhoud Index Vorige 29

30 Opmerkingen gebruiken Help gebruiken Inhoud Index Vorige 30 Met de grafische markeringsopties (Potlood, Vierkant, Cirkel en Lijn) kunt u een gebied van een PDF-document visueel markeren met een grafisch symbool en een notitie koppelen aan de markering voor extra opmerkingen. (Zie Documenten markeren met grafische markeringsopties op pagina 33.) Met de tekstmarkeringsopties (Markering, Doorhaling en Onderstreping) kunt u tekst op een PDF-documentpagina visueel markeren en een notitie aan de markering koppelen voor extra opmerkingen. (Zie Documenten markeren met tekstmarkeringsopties op pagina 34.) Als u vaak verschillende opties voor opmerkingen gebruikt, klikt u op de pijl-rechts naast de optie op de werkbalk en kiest u Deze knop uitvouwen. Hierdoor worden alle opties op de werkbalk geplaatst. Opties gebruiken voor het toevoegen van opmerkingen Als de functie Opmerkingen is ingeschakeld in het huidige PDF-document, kunt u overal in het document opmerkingen plaatsen. Bovendien kunt u zelf bepalen welk soort opmerking u plaatst en welke indeling u wilt gebruiken. Als een opmerking bijvoorbeeld veel tekst bevat, kunt u de opmerking invoegen als een notitie, een geluidsbestand of als een bestandsbijlage. Notities gebruiken Als de functie Opmerkingen is ingeschakeld in het huidige PDF-document, kunt u op elke documentpagina notities toevoegen. De notities kunnen overal op de pagina worden geplaatst. Als u meer tekst invoert dan in de notitie past, schuift de tekst door. U kunt desgewenst de grootte van het venster wijzigen. Zie Voorkeuren voor opmerkingen instellen op pagina 35 voor informatie over het wijzigen van de voorkeursinstellingen voor opmerkingen, bijvoorbeeld als u wilt nagaan of het notitievenster automatisch wordt geopend wanneer een notitie wordt gemaakt. U kunt als volgt een notitie toevoegen: 1 Selecteer de notitieoptie. 2 Klik op de plaats waar u de notitie wilt plaatsen of sleep de aanwijzer om een aangepast venster te maken. 3 Klik in het venster en typ de tekst voor de notitie. U kunt ook de tekstselectieoptie gebruiken om de tekst van een PDF-document naar de notitie te kopiëren. 4 Klik op het sluitvakje in de linkerbovenhoek van het venster om de notitie te sluiten. U kunt als volgt de eigenschappen van notities instellen: 1 Klik met de rechtermuisknop (Windows) of Control-klik (Mac OS) op het notitiepictogram (mogelijk moet u het notitievenster sluiten of verplaatsen om het pictogram te zien) en kies vervolgens Eigenschappen in het contextmenu. 2 Geef het notitiepictogram op, samen met de kleur voor de notitie en de naam van de auteur (deze wordt boven aan het notitievenster weergegeven). Klik vervolgens op OK. U kunt als volgt een notitieopmerking bewerken: 1 Dubbelklik met het handje of met de notitieoptie op het notitiepictogram om het notitievenster te openen. 2 Bewerk de tekst. Wanneer u gereed bent, klikt u op het sluitvakje in de linkerbovenhoek van het venster. U kunt ook buiten het notitievenster klikken. Als u het formaat van een notitievenster wilt wijzigen, sleept u de rechterbenedenhoek van het venster naar het gewenste formaat. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 30

31 Opmerkingen gebruiken Help gebruiken Inhoud Index Vorige 31 De vrije-tekstoptie gebruiken Als de functie Opmerkingen is ingeschakeld in het huidige PDF-document, kunt u op elke documentpagina een tekstopmerking maken. De opmerking kan overal op de pagina worden geplaatst. Tekstopmerkingen blijven zichtbaar op de documentpagina. Dergelijke opmerkingen worden niet gesloten, zoals een notitie. Opmerking: u kunt Japanse, Chinese en Koreaanse teksten voorzien van opmerkingen met de vrije-tekstoptie, maar u moet de bronbestanden voor Aziatische talen hebben geïnstalleerd. Verticale tekst wordt niet ondersteund. U kunt als volgt een vrije-tekstopmerking toevoegen: 1 Selecteer de vrije-tekstoptie in het pop-upmenu op de werkbalk. De vrije-tekstoptie selecteren 2 Klik op de plaats waar u de tekstopmerking wilt plaatsen of sleep een rechthoek om de grenzen van het tekstvak te definiëren. 3 Voer de tekst in en klik buiten het tekstvak om de invoer te voltooien. U moet de tekst voltooien voordat u de eigenschappen kunt bewerken. Als u het vak van een vrije-tekstopmerking wilt aanpassen, kiest u het handje en klikt u vervolgens in het vak om de opmerking te selecteren. Hierna selecteert u een greep in een van de hoekpunten en sleept u totdat het vak de gewenste afmetingen heeft. U kunt als volgt de eigenschappen van een vrije-tekstopmerking instellen: 1 Selecteer het handje en klik vervolgens in het vrije-tekstvak om het vak te selecteren. 2 Kies Bewerken > Eigenschappen. Stel de gewenste opties in en klik op OK. Kies het gewenste font en het bijhorende formaat. Geef in het pop-upmenu Uitlijnen aan of de tekst links, rechts of gecentreerd wordt uitgelijnd in het tekstvak. Selecteer een lijndikte voor het tekstvak. De dikte moet liggen tussen 0 en 12 punten. Schakel de optie Opvulkleur in en klik vervolgens op het pictogram om een kleur te kiezen of een achtergrondkleur toe te voegen. Als u een transparante achtergrond wilt, schakelt u de optie Opvulkleur uit. Klik op het pictogram Kaderkleur en selecteer een nieuwe kleur voor de tekst en het kader. De geluidsbijlageoptie gebruiken Als de functie Opmerkingen is ingeschakeld in het huidige PDF-document, kunt u met de geluidsbijlageoptie een vooraf opgenomen WAV-geluidsclip toevoegen als opmerking. U kunt ook een opmerking inspreken en in een document plaatsen. De geluidsbestanden in het document kunnen op elk platform worden afgespeeld. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 31

32 Opmerkingen gebruiken Help gebruiken Inhoud Index Vorige 32 U kunt als volgt een vooraf ingesproken opmerking toevoegen: 1 Selecteer de geluidsbijlageoptie in het pop-upmenu op de werkbalk. Klik op de plaats waar u de ingesproken opmerking wilt plaatsen. 2 Klik op Kiezen en blader naar het geluidsbestand dat u wilt toevoegen. Dubbelklik op het geluidsbestand en klik vervolgens op OK. 3 Voer de volgende stappen uit in het dialoogvenster Eigenschappen voor geluid en klik vervolgens op OK: Geef het uiterlijk en de kleur op voor het pictogram van de ingesproken opmerking. Typ een beschrijving van de opmerking. Deze beschrijving verschijnt in de knopinfo wanneer u de muisaanwijzer boven het geluidspictogram houdt. Met het pictogram wordt de plaats van de opmerking aangeduid. Geef een auteursnaam op als u de standaardnaam wilt vervangen. Als u de eigenschappen van een ingesproken opmerking wilt wijzigen, klikt u met de rechtermuisknop op het geluidspictogram (Windows) of Control-klikt u op het pictogram (Mac OS). Vervolgens kiest u Eigenschappen. U kunt als volgt een ingesproken opmerking opnemen: 1 Selecteer de geluidsbijlageoptie. 2 Klik op de plaats waar u de ingesproken opmerking wilt plaatsen. 3 Voer een van de volgende stappen uit: Klik op de knop Opnemen in het dialoogvenster Geluidsrecorder (Windows) en spreek de opmerking in via de microfoon. Klik op de knop Stoppen als u gereed bent en klik vervolgens op OK. Klik op Opnemen en spreek de opmerking in via de microfoon (Mac OS). Klik op Stoppen als u gereed bent en klik vervolgens op OK. 4 Schakel de gewenste opties in in het dialoogvenster Eigenschappen voor geluid, zoals beschreven in de voorgaande procedure en klik vervolgens op OK. De stempeloptie gebruiken Als de functie Opmerkingen is ingeschakeld in het huidige PDF-document, kunt u met de stempeloptie een stempel toepassen op het document, net zoals een rubberstempel wordt gebruikt bij een papieren document. Nadat u de stempel hebt toegevoegd, kunt u de stempel alsnog wijzigen of een andere stempel kiezen uit de lijst met stempels in het dialoogvenster Eigenschappen voor stempel. U kunt als volgt een document afstempelen: 1 Selecteer de stempeloptie in het pop-upmenu op de werkbalk. 2 Klik op de documentpagina waar u de stempel met de standaardgrootte wilt plaatsen of sleep een rechthoek om de grootte en plaats van de stempel te definiëren. U kunt een stempel verplaatsen door de stempel naar een nieuw plaats te slepen of u kunt de grootte ervan wijzigen door een hoekgreep te slepen. U kunt als volgt de stempel of de stempeleigenschappen wijzigen: 1 Klik op de stempel om deze te selecteren en kies vervolgens Bewerken > Eigenschappen. 2 Selecteer een categorie met stempels. In de keuzelijst verschijnt nu een lijst met stempels. Kies een stempel uit de lijst in het linkerdeelvenster en bekijk het bijhorende voorbeeld in het rechterdeelvenster. 3 Selecteer een kleur voor de notitie die bij de stempel hoort. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 32

33 Opmerkingen gebruiken Help gebruiken Inhoud Index Vorige 33 4 Geef de naam van een auteur op als u de standaardnaam wilt wijzigen en klik op OK. De zojuist geselecteerde stempel wordt gebruikt voor deze en alle volgende stempelopmerkingen, totdat u de stempelselectie weer wijzigt. Als u een notitie aan de stempel wilt koppelen, dubbelklikt u op de stempel. Typ de tekst in het notitievenster dat wordt weergegeven en klik op het sluitvakje in de linkerbovenhoek van het venster om de notitie te sluiten. De bestandsbijlageoptie gebruiken Als de functie Opmerkingen is ingeschakeld in het huidige PDF-document, kunt u met de bestandsbijlageoptie een bestand invoegen op een geselecteerde plaats in het PDF-document, zodat de lezer dit bestand kan openen en bekijken. Het bestand wordt onderdeel van het PDF-document. Als u het PDF-document naar een andere locatie verplaatst, gaat de ingevoegde bestandsopmerking automatisch mee. Opmerking: u kunt elk bestandstype bijvoegen als bestandsbijlage. Andere gebruikers kunnen het bestand echter alleen openen als het betreffende programma op de computer is geïnstalleerd. U kunt als volgt een bestand bijvoegen: 1 Selecteer de bestandsbijlageoptie in het pop-upmenu op de werkbalk. 2 Klik op de locatie waar u de bestandsbijlage wilt plaatsen. 3 Selecteer het bestand dat u wilt invoegen en klik vervolgens op Selecteren. 4 Selecteer het pictogram en de kleur in het dialoogvenster Eigenschappen bestandsbijlage. Typ een beschrijving en geef de naam van de auteur op, zodat de standaardnaam wordt overschreven. Klik vervolgens op OK. Documenten markeren met grafische markeringsopties Als de functie Opmerkingen is ingeschakeld in het huidige PDF-document, kunt u het document visueel markeren met de grafische markeringsopties. Met deze opties kunt u desgewenst een notitie toevoegen aan de grafische markering. Voordat u een optie selecteert, is het handig om te weten welk effect u wilt bereiken: Met het potlood tekent u een vrije lijn. Met het vierkant maakt u een rechthoekig vak dat u over tekst of illustraties kunt plaatsen. Met de cirkel maakt u een rond vlak dat u over tekst of illustraties kunt plaatsen. Met de lijn tekent u een rechte lijn. U kunt als volgt met het potlood tekenen: 1 Selecteer het potlood op de werkbalk. 2 Verplaats de cursor naar de plaats waar u wilt beginnen te tekenen. U hoeft geen ononderbroken lijn te tekenen. U kunt de muisknop kort loslaten, de cursor naar een andere plaats brengen en doorgaan met tekenen. Als u een notitie aan de potloodopmerking wilt koppelen, selecteert u het handje, dubbelklikt u op de afbeelding van het potlood en typt u de tekst van de notitie in het venster. Klik op het sluitvakje in de linkerbovenhoek van het venster om de notitie te sluiten. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 33

34 Opmerkingen gebruiken Help gebruiken Inhoud Index Vorige 34 U kunt als volgt de lijn, het vierkant of de cirkel gebruiken: 1 Selecteer de lijn, het vierkant of de cirkel in het pop-upmenu op de werkbalk. 2 Klik op een beginpunt op de documentpagina en sleep het grafische object totdat de gewenste grootte is bereikt. Laat de muisknop los om het grafische object te voltooien. Als u een rechte of diagonale lijn, een vierkant of een cirkel wilt tekenen, houdt u de toets Shift ingedrukt terwijl u het object tekent. Hierbij moet u de toets Shift pas loslaten nadat u de muisknop hebt losgelaten. U kunt als volgt de eigenschappen van de grafische opmerking bewerken: 1 Selecteer het handje, selecteer de grafische opmerking en kies vervolgens Bewerken > Eigenschappen. 2 Stel de gewenste opties in en klik op OK. Selecteer een lijndikte tussen 0 en 12 punten. Als u een achtergrondkleur wilt toevoegen, schakelt u de optie Opvulkleur in en klikt u vervolgens op het pictogram om de gewenste kleur te kiezen. Als u een transparante achtergrond wilt, schakelt u de optie Opvulkleur uit. Deze optie is niet beschikbaar voor opmerkingen die met het potlood zijn toegevoegd. Als u een notitie aan de grafische opmerking wilt koppelen, selecteert u het handje en dubbelklikt u op de markering. Vervolgens typt u de tekst in het notitievenster. Documenten markeren met tekstmarkeringsopties Als de functie Opmerkingen is ingeschakeld in het huidige PDF-document, kunt u de tekstmarkeringsopties gebruiken om de tekst in het document visueel te markeren. U kunt dergelijke opmerkingen op zichzelf gebruiken of in combinatie met notities. Zo kunt u bijvoorbeeld een deel van de tekst markeren en vervolgens dubbelklikken op de markering om een notitievenster toe te voegen waarin u de reden voor de markering geeft. U kunt als volgt tekst markeren, doorhalen of onderstrepen: 1 Selecteer de markeringsoptie, de doorhaaloptie of de onderstrepingsoptie in het pop-upmenu op de werkbalk. 2 Plaats de cursor aan het begin van de tekst die u wilt markeren en sleep de cursor. Houd Ctrl ingedrukt en sleep de cursor (Windows) of houd Option ingedrukt en sleep de cursor (Mac OS) om een rechthoekig tekstgebied te markeren. Deze optie is vooral handig voor het markeren van tekst in een kolom. 3 Laat de muisknop los om de handeling te voltooien. U kunt als volgt de eigenschappen van een tekstmarkering bewerken: 1 Selecteer het handje, selecteer de tekstmarkering en kies vervolgens Bewerken> Eigenschappen. 2 Stel de gewenste opties in en klik op OK. Selecteer een kleur voor de markering. Geef een auteursnaam op als u de standaardnaam wilt vervangen. Als u een notitie aan de gemarkeerde tekst wilt koppelen, selecteert u het handje en dubbelklikt u op de opmerking. Vervolgens typt u de tekst in het notitievenster. Klik op het sluitvakje in de linkerbovenhoek van het venster om de notitie te sluiten. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 34

35 Opmerkingen gebruiken Help gebruiken Inhoud Index Vorige 35 Opmerkingen verwijderen U kunt alle opmerkingen verwijderen die u zelf aan een PDF-document hebt toegevoegd. U kunt de opmerkingen van andere revisoren echter alleen verwijderen als u over de juiste toegangsrechten beschikt. Dit wordt bepaald door de maker van het PDF-document. U kunt als volgt een opmerking verwijderen: Voer een van de volgende stappen uit: Selecteer het handje en klik met de rechtermuisknop op de opmerking (Windows) of Control-klik op de opmerking (Mac OS). Kies vervolgens Verwijderen. Kies Opties > Opmerkingen > Alles verwijderen om alle opmerkingen in een document te verwijderen. Opmerkingen zoeken Acrobat Reader beschikt over een zoekfunctie voor opmerkingen waarmee u specifieke opmerkingen kunt zoeken op basis van de tekst. U kunt zoeken naar tekst in notities, vrije-tekstopmerkingen en notities die zijn gekoppeld aan tekstopmerkingen en grafische markeringen. U kunt als volgt een opmerking zoeken: 1 Kies Opties > Opmerkingen > Zoeken. 2 Voer de tekst in die u in een opmerking wilt zoeken. 3 Selecteer desgewenst zoekopties: Met Identieke hoofdletters/kleine letters wordt alleen gezocht naar woorden met dezelfde hoofdletters en kleine letters als de zoektekst. Met Terugzoeken wordt het zoeken gestart vanaf de huidige pagina en wordt het document achterwaarts doorzocht. Met Heel woord wordt alleen gezocht naar het volledige woord dat u in het tekstvak invoert. Als u bijvoorbeeld naar het woord stik zoekt, worden de woorden tik en stikken niet gevonden. 4 Klik op Zoeken. Als het woord wordt gevonden, wordt de pagina met de opmerking waarin het woord staat weergegeven in het documentvenster. De opmerking is geselecteerd. Voorkeuren voor opmerkingen instellen Als u algemene wijzigingen wilt doorvoeren die van toepassing zijn op alle documenten, stelt u voorkeuren voor opmerkingen in. U kunt bijvoorbeeld opmerkingen beter leesbaar maken door in het dialoogvenster Voorkeuren een ander font of een grotere fontgrootte te selecteren voor opmerkingen. U kunt als volgt de voorkeuren voor opmerkingen instellen: 1 Kies Bewerken > Voorkeuren (Windows en Mac OS 9.x) of Acrobat Reader > Voorkeuren (Mac OS X). 2 Selecteer Opmerkingen aan de linkerkant van het dialoogvenster Voorkeuren. Selecteer de gewenste opties en klik vervolgens op OK: Font en Grootte. Met de fontstijl en fontgrootte die u in het pop-upmenu kiest, bepaalt u het uiterlijk van tekst in opmerkingenvensters. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 35

36 Opmerkingen gebruiken Help gebruiken Inhoud Index Vorige 36 Pop-up ondoorzichtigheid. De waarde (tussen 0 en 100) die u opgeeft bepaalt de ondoorzichtigheid van de pop-upvensters voor opmerkingen. Wanneer het notitievenster is geopend maar niet is geselecteerd, maakt u het venster ondoorzichtig door de waarde 100 op te geven. Met een lagere waarde maakt u het venster doorzichtiger. Automatisch pop-up notitie openen. Er verschijnt een notitievenster wanneer u een nieuwe notitieopmerking maakt. Automatisch pop-up overige opmerkingen openen. Er verschijnt een notitievenster wanneer u een nieuwe opmerking voor een afbeelding of tekstmarkering maakt. Automatisch pop-ups openen bij aanwijzen met muis. Het notitievenster voor een opmerking van een willekeurig type wordt weergegeven wanneer de cursor zich boven de opmerking bevindt. Volgordenummers van opmerkingen weergeven. Met de volgordenummers bij de opmerkingen wordt aangegeven in welke volgorde de opmerkingen zijn gemaakt. Altijd identiteit voor auteur gebruiken. Hiermee wordt bepaald welke naam in het notitievenster wordt weergegeven wanneer u een notitieopmerking maakt. Als deze optie is geselecteerd, wordt de naam in het veld Aanmeldnaam in het deelvenster Identiteit van het dialoogvenster Voorkeuren gebruikt. Als deze optie niet is geselecteerd, wordt de meest recente naam gebruikt die u hebt opgegeven bij Auteur in een dialoogvenster met voorkeuren voor opmerkingen. Pop-ups van opmerkingen afdrukken. De notitievensters die bij opmerkingen horen worden afgedrukt. Als deze optie niet is geselecteerd, worden alleen de pictogrammen van opmerkingen afgedrukt. Opmerkingen exporteren en importeren Als de functie Opmerkingen is ingeschakeld in het huidige document, kunt u opmerkingen importeren en exporteren. Wanneer u opmerkingen exporteert, maakt u een FDF-document (Form Data Format) dat alleen opmerkingen bevat. Daardoor zijn FDF-documenten veel kleiner dan PDF-documenten. U of een andere revisor kan de opmerkingen vervolgens uit het FDF-document (of een opgeslagen PDF-document) importeren naar het oorspronkelijke PDF-document. De FDF-documenten zelf kunnen niet worden geopend en bekeken. U moet deze documenten naar uw eigen kopie van het oorspronkelijke PDF-document importeren. De opmerkingen die al in uw document staan worden niet overschreven of gewijzigd wanneer u opmerkingen importeert. Importeren en exporteren kan met name handig zijn wanneer u opmerkingen van verschillende revisoren in één conceptversie moet combineren. Elke revisor exporteert een set opmerkingen naar individuele FDF-documenten of slaat het PDF-document op met opmerkingen. U kunt vervolgens de opmerkingen één voor één vanuit het FDF- of PDF-document importeren naar het concept. U kunt als volgt alle opmerkingen voor een document exporteren: 1 Kies in het document met de opmerkingen die u wilt exporteren Bestand > Exporteren > Opmerkingen. 2 Ga naar de directory waarnaar u de opmerkingen wilt exporteren en voer een bestandsnaam in voor het exportdocument. 3 Klik op Opslaan. Er wordt een FDF-bestand gemaakt. Nadat de opmerkingen zijn geïmporteerd, blijven deze op dezelfde locatie en positie die zij in het oorspronkelijke bestand innamen. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 36

37 Opmerkingen gebruiken Help gebruiken Inhoud Index Vorige 37 U kunt als volgt opmerkingen importeren: 1 Kies in het document waarin u de opmerkingen wilt plaatsen Bestand > Importeren > Opmerkingen. 2 Kies Acrobat FDF-bestanden (*.fdf ), Adobe PDF-bestanden (*.pdf ) of Alle bestanden (*.*) in het pop-upmenu Objecten van het type (Windows) of Toon (Mac OS). 3 Dubbelklik op de naam van het document met de opmerkingen. De plaats van de opmerkingen komt overeen met die van het bestand waaruit ze zijn geïmporteerd. Opmerkingen op niet-overeenkomende pagina's worden niet geplaatst. Eventuele opmerkingen in het ontvangende bestand blijven onveranderd. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 37

38 PDF-formulieren invullen en ondertekenen Help gebruiken Inhoud Index Vorige 38 PDF-formulieren invullen en ondertekenen Met Adobe Acrobat Reader kunt u gemakkelijk elektronische PDF-formulieren invullen en indienen. Als de maker van het PDF-document de Geavanceerde formulierfuncties heeft ingeschakeld, kunt u formuliergegevens importeren en exporteren. U kunt in Acrobat Reader ook digitale ondertekeningen bekijken, verifiëren en afdrukken. Als de Geavanceerde formulierfuncties zijn ingeschakeld, kunt u ook digitale ondertekeningen aan PDF-documenten toevoegen. Zie Documentrechten op pagina 26 voor meer informatie over de Geavanceerde formulierfuncties en digitale ondertekeningen. Formulieren invullen PDF-formulieren bevatten speciale velden waarin u tekst kunt typen of waarmee u opties kunt selecteren. Als u een PDF-formulier wilt invullen, moet de maker van het PDF-formulier dit document in Adobe Acrobat hebben opgesteld met de juiste formuliervelden. Als u geen tekst kunt typen in formuliervelden of geen opties kunt selecteren, neemt u contact met de maker van het PDF-formulier. Als u een PDF-formulier invult in een webbrowser, kunt het formulier mogelijk via het web indienen. U kunt PDF-formulieren ook afdrukken. Een formulier invullen: 1 Selecteer het handhulpmiddel. 2 Plaats de cursor in een formulierveld en klik. Bij de I-cursor kunt u tekst typen. Als de cursor wordt weergegeven als een wijzende vinger, kunt u een knop, een selectievakje, een keuzerondje of een item in een lijst selecteren. 3 Nadat u tekst hebt ingevoerd of een item, selectievakje of keuzerondje hebt geselecteerd, kunt u het volgende doen: Druk op Tab of Shift+Tab om de wijziging in het formulierveld te accepteren en naar het volgende of vorige veld te gaan. Druk op Enter (Windows) of Return (Mac OS) om de wijziging in het formulierveld voor tekst te accepteren en de selectie van het huidige veld ongedaan te maken. Als het huidige veld een selectievakje is, wordt het selectievakje in- of uitgeschakeld wanneer u op Enter of Return drukt. Wanneer u in een formulierveld met meerdere regels tekst op Enter of Return drukt, wordt in hetzelfde veld een alineamarkering gemaakt. U accepteert de wijziging door op Enter op het toetsenbord te drukken. Druk op Esc om de wijziging van het formulierveld voor tekst te weigeren en de selectie van het huidige formulierveld ongedaan te maken. 4 Zodra u de juiste formuliervelden hebt ingevuld, doet u het volgende: Klik op de knop Formulier voorleggen, als deze bestaat. De knop kan, afhankelijk van de maker van het formulier, anders heten. Als u op deze knop klikt, verzendt u de formuliergegevens via het web of het bedrijfsintranet naar een database. Exporteer de formuliergegevens. (Zie Formuliergegevens exporteren en importeren op pagina 39.) Druk het formulier af. (Zie PDF-documenten afdrukken op pagina 15.) Help gebruiken Inhoud Index Vorige 38

39 PDF-formulieren invullen en ondertekenen Help gebruiken Inhoud Index Vorige 39 U kunt als volgt een formulier wissen in een browservenster: Voer een van de volgende stappen uit: Selecteer de knop Formulier opnieuw instellen, als deze bestaat. Deze handeling kunt u niet ongedaan maken. Sluit de browser af en begin opnieuw. Een formulier wordt niet mogelijk gewist door op de knop Opnieuw laden of Terug te klikken of door een koppeling te volgen in een webbrowservenster. U kunt als volgt een formulier wissen in Acrobat Reader: Kies Bestand > Ongedaan maken. Formuliergegevens exporteren en importeren Als de maker van het PDF-document de Geavanceerde formulierfuncties heeft ingeschakeld, kunt u de formuliergegevens naar een apart bestand exporteren. Door formuliergegevens te exporteren kunt u de bestaande gegevens opslaan en vervolgens via of het Internet verzenden. U kunt ook gegevens uit het geëxporteerde bestand importeren naar een ander formulier, als dat formulier velden bevat met dezelfde namen. U kunt de formuliergegevens opslaan met de indeling FDF (Forms Data Format) of XFDF (FDF-bestanden op basis van XML). Het geëxporteerde bestand is aanzienlijk kleiner dan het oorspronkelijke PDF-bestand. Een kleiner bestand is handiger voor archiveringsdoeleinden of wanneer u de gegevens elektronisch wilt delen. Bestandsgegevens kunnen ook uit een tekstbestand worden geïmporteerd. Elke rij in het tekstbestand moet door tabs zijn gescheiden, zodat er kolommen worden gemaakt, net als in een tabel. Wanneer u een rij gegevens importeert, krijgt iedere cel de waarde van het formulierveld dat overeenkomt met de kolomnaam. U kunt als volgt formuliergegevens exporteren naar een bestand: 1 Open het PDF-formulier en vul het in. 2 Kies Bestand > Exporteren > Formuliergegevens. (Als deze optie niet beschikbaar is, bent u niet gemachtigd om formuliergegevens te exporteren.) 3 Geef een bestandsnaam en -locatie op en klik op Opslaan. U kunt als volgt formuliergegevens importeren vanuit een bestand: 1 Open het PDF-formulier. 2 Kies Bestand > Importeren > Formuliergegevens. (Als deze optie niet beschikbaar is, bent u niet gemachtigd om formuliergegevens te importeren.) 3 Selecteer een bestand en klik op Selecteren. Opmerking: als u formuliergegevens importeert vanuit een formulier dat niet overeenkomt met het formulier waarnaar u de gegevens wilt importeren, worden alleen de formuliervelden die overeenkomen bijgewerkt. De velden die niet overeenkomen worden genegeerd. Bestaande tekst in tekstvelden wordt vervangen als u gegevens exporteert naar deze velden. Digitale ondertekeningen gebruiken Met een digitale ondertekening wordt de persoon of entiteit geïdentificeerd die een document ondertekent, net als bij een conventionele ondertekening. In tegenstelling tot een traditionele ondertekening op papier, wordt in elke digitale ondertekening "achter de schermen" informatie opgeslagen over de persoon van wie de ondertekening is en over de exacte status van het document op het ogenblik dat het werd ondertekend. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 39

40 PDF-formulieren invullen en ondertekenen Help gebruiken Inhoud Index Vorige 40 Als de functie Digitale ondertekeningen is ingeschakeld door de maker van het PDF-document, kunt u PDF-documenten digitaal ondertekenen. Als de functie niet is ingeschakeld, kunt u de digitale ondertekeningen alleen verifiëren, weergeven en afdrukken. Een ondertekeningsafhandeling selecteren. Voordat u PDF-documenten digitaal kunt ondertekenen, moet u besluiten of u de standaard Adobe-ondertekeningsafhandeling wilt gebruiken of dat u een andere geïnstalleerde afhandeling wilt selecteren. Als u de afhandeling van Adobe gebruikt, moet u vervolgens een profiel maken. Opmerking: in dit hoofdstuk wordt ervan uitgegaan dat u de Acrobatbeveiligingsafhandeling Self-Sign gebruikt. Als u een andere ondertekeningsafhandeling selecteert, raadpleegt u de bijgeleverde documentatie voor informatie over de installatie, het ondertekenen van PDF-documenten en het verifiëren van ondertekeningen. Uw document ondertekenen. Nadat u het profiel voor uw digitale ondertekening hebt ingesteld, kunt u inloggen en elk document ondertekenen waarin de functie Digitale ondertekeningen is ingeschakeld. Een digitale ondertekening kan bestaan uit verschillende indelingen, zoals een handgeschreven naam, een logo of andere afbeelding, of alleen uit tekst waarmee het doel van de ondertekening wordt aangegeven. De weergave van een ondertekening is alleen maar de representatie ervan op de pagina, en niet de feitelijke elektronische ondertekeningsinformatie. A B C Ondertekeningsindelingen A. Ondertekening met tekst B. Grafische ondertekening C. Ondertekening met handgeschreven naam De ondertekening van iemand anders verifiëren. Als u een document ontvangt dat door iemand anders is ondertekend, moet u de ondertekening bevestigen om zeker te weten dat het document echt door die persoon is ondertekend en dat het document niet later is gewijzigd. Nadat het document is ondertekend, kunt u bovendien controleren of er extra wijzigingen zijn doorgevoerd. Als het document is ondertekend met een ondertekeningsafhandeling van een andere fabrikant, hebt u dezelfde afhandeling nodig om de ondertekening te verifiëren. Een nieuwe standaard-ondertekeningsafhandeling selecteren De digitale ondertekeningsfunctie in Acrobat Reader gebruikt een insteekmodule voor de ondertekeningsafhandeling. U kunt uw ondertekeningen in Acrobat Reader beheren, maar de insteekmodule bepaalt de aard van de ondertekeningen: hoe ze er uitzien op de pagina, welke informatie er in wordt opgeslagen en welke methoden worden gebruikt voor de verificatie. Hierdoor kunt u elke ondertekeningsmethode gebruiken die vereist wordt door uw bedrijf, waarbij Acrobat Reader een gemakkelijk front-end biedt. Voor basisdoeleinden voor ondertekenen wordt bij Acrobat Reader de standaardondertekeningsafhandeling Acrobat Self-Sign beveiliging geleverd. Acrobat Self-Sign beveiliging is echter niet bedoeld voor alle ondertekeningsdoeleinden. Zie de Adobewebsite ( voor informatie over ondertekeningsafhandelingen met meer geavanceerde functies. Opmerking: wanneer u een niet-adobe-afhandeling installeert, wordt een nieuwe menuopdracht weergegeven in het menu Opties. U kunt het beste deze opdrachten Help gebruiken Inhoud Index Vorige 40

41 PDF-formulieren invullen en ondertekenen Help gebruiken Inhoud Index Vorige 41 gebruiken in plaats van (of samen met) de opdrachten van de insteekmodule Self-Sign beveiliging. Verder wordt mogelijk het submenu Voorkeuren weergegeven in het menu Bewerken. Hierin kunt u de instellingen voor de afhandeling wijzigen. U kunt als volgt de standaard-ondertekeningsafhandeling instellen: 1 Kies Bewerken > Voorkeuren of Acrobat Reader > Voorkeuren (Mac OS X) en klik vervolgens op Digitale ondertekeningen in het linkervenster van het dialoogvenster Voorkeuren. 2 Kies een standaard-ondertekeningsafhandeling in het menu. Dit menu bevat alle afhandelingen die zijn geïnstalleerd in de map met de Acrobat-insteekmodules. Standaard wordt Acrobat Self-Sign beveiliging gebruikt. Als u bij elke ondertekening een afhandeling wilt kiezen, moet u de optie Vragen als ik onderteken inschakelen. Klik vervolgens op OK. Profielen gebruiken in Self-Sign beveiliging Voordat u documenten kunt ondertekenen met Self-Sign beveiliging (de standaardafhandeling), moet u een profiel instellen. Dit is een door een wachtwoord beveiligd bestand met uw naam, uw wachtwoord en andere basiseigenschappen. U kunt desgewenst meerdere profielen maken als u verschillende rollen gebruikt bij het ondertekenen van documenten. Via Self-Sign beveiliging kunt u documenten snel en gemakkelijk ondertekenen met een PPK-systeem (private/public key), waarmee de authenticiteit van ondertekeningen kan worden geverifieerd. Aangezien andere gebruikers toegang moeten hebben tot uw publieke sleutel om uw ondertekening te verifiëren, wordt deze sleutel opgeslagen in een certificaat dat kan worden gedeeld. (Zie Gebruikerscertificaten beheren op pagina 44.) Profielen maken in Self-Sign beveiliging Wanneer u een profiel maakt, worden de volgende gegevens opgeslagen in een profielbestand: uw persoonlijke sleutel (gecodeerd), uw publieke sleutel (verpakt in een certificaat), uw lijst met betrouwbare certificaten (certificaten van andere gebruikers) en een time-outwaarde die aangeeft wanneer een wachtwoord nodig is voor het ondertekenen. De naam van dit bestand is de profielnaam die u opgeeft, plus de extensie.apf. Belangrijk: maak altijd een reservekopie van het profielbestand. Als het profielbestand verloren gaat of beschadigd wordt, of als u uw wachtwoord vergeet, kunt u geen ondertekeningen meer toevoegen of verifiëren met dat profiel. U kunt als volgt een profiel maken in Self-Sign beveiliging: 1 Kies Opties > Self-Sign beveiliging > Inloggen. Als u al bent ingelogd, verandert deze optie in Inloggen als een andere gebruiker. 2 Klik in het dialoogvenster Inloggen op Nieuw gebruikersprofiel. 3 Voer in het dialoogvenster Nieuwe gebruiker maken een naam voor het profiel in. Als u een ondertekening toevoegt aan een document, wordt deze gebruikersprofielnaam weergegeven in het palet Ondertekening en in het ondertekeningsveld. 4 Voer een wachtwoord in dat minstens zes tekens bevat. U moet hetzelfde wachtwoord invoeren in zowel het tekstvak Kies een wachtwoord als het tekstvak Wachtwoord bevestigen. Wachtwoordherkenning is hoofdlettergevoelig. 5 Klik op OK, geef een bestandsnaam en locatie op en klik op Opslaan. 6 Voer een van de volgende stappen uit: Klik op OK als u het profiel wilt voltooien. Klik op Gebruikersinstellingen als u de instellingen van het profiel wilt wijzigen. U kunt de gebruikersinstellingen altijd wijzigen door Opties > Self-Sign beveiliging > Gebruikersinstellingen te kiezen. (Zie Gebruikersinstellingen wijzigen in Self-Sign beveiliging op pagina 46.) Help gebruiken Inhoud Index Vorige 41

42 PDF-formulieren invullen en ondertekenen Help gebruiken Inhoud Index Vorige 42 U kunt als volgt een reservekopie maken van uw profiel: 1 Controleer of u bent ingelogd bij uw profiel (zie Inloggen bij een Self-Sign beveiligingsprofiel op pagina 42). 2 Kies Opties > Self-Sign beveiliging > Gebruikersinstellingen. 3 Selecteer in het linkervenster van het dialoogvenster Gebruikersinstellingen de optie Gebruikersinformatie. 4 Klik op Reservekopie, blader naar de gewenste locatie voor het reservekopiebestand en klik op OK (Windows) of op Reservekopie (Mac OS). Klik achtereenvolgens op OK en Sluiten. Inloggen bij een Self-Sign beveiligingsprofiel Voordat u een document kunt ondertekenen of ondertekeningen kunt verifiëren, wordt u gevraagd om in te loggen bij uw profiel (als dit nog niet is gebeurd). Als u een andere afhandeling gebruikt dan Self-Sign beveiliging, moet u inloggen bij dat profiel. (Zie Een nieuwe standaard-ondertekeningsafhandeling selecteren op pagina 40.) U kunt als volgt inloggen bij een Self-Sign beveiligingsprofiel: 1 Kies Opties > Self-Sign beveiliging > Inloggen. (Als u al ingelogd bent bij een profiel, verandert deze opdracht in Inloggen als een andere gebruiker. Als u meerdere profielen hebt, gebruikt u deze opdracht om uit te loggen bij het huidige profiel en in te loggen bij een van de andere profielen.) 2 Kies een profiel. Het menu toont de profielen die u het laatst hebt geopend of gemaakt. U kunt ook klikken op Uw profielbestand zoeken en bladeren naar het gewenste profiel. 3 Voer het wachtwoord in en klik op Inloggen. 4 Als het bericht wordt weergegeven waarin wordt bevestigd dat u bent ingelogd, klikt u op OK. U kunt als volgt uitloggen bij een Self-Sign beveiligingsprofiel: Kies Opties > Self-Sign beveiliging > Uitloggen <profielnaam>. Ondertekeningen toevoegen aan een document Als u een document ondertekent, wordt de ondertekening weergegeven in het formulierveld en in het palet Ondertekeningen, dat u kunt weergeven door Venster > Ondertekeningen te kiezen. Wanneer u een document ondertekent met Acrobat Self-Sign beveiliging als ondertekeningsafhandeling, wordt de ondertekening automatisch geverifieerd. Het toevoegen van een ondertekening heeft geen invloed op de verificatiestatus van bestaande ondertekeningen in het document. Zie Ondertekeningen verifiëren op pagina 44 voor meer informatie. Belangrijk: voordat u een document digitaal ondertekent, moet u controleren of u alle formuliervelden hebt ingevuld. Als u een formulier na ondertekening hebt gewijzigd, wordt een bericht weergegeven in het palet Ondertekeningen dat aangeeft dat het bestand is gewijzigd. In sommige gevallen heeft de maker van het PDF-formulier een optie ingeschakeld waardoor velden worden geblokkeerd nadat het document is ondertekend, zodat nieuwe wijzigingen worden voorkomen. U kunt als volgt een document ondertekenen: 1 Controleer of u bent ingelogd bij een profiel. (Zie Inloggen bij een Self-Sign beveiligingsprofiel op pagina 42). 2 Klik op het niet-ingevulde ondertekeningsveld in het PDF-document. 3 Typ uw wachtwoord in het dialoogvenster Document ondertekenen. (U kunt zelf bepalen hoe vaak het wachtwoord is vereist in het dialoogvenster Gebruikersinstellingen. Standaard moet het wachtwoord altijd worden ingevoerd wanneer u een document wilt ondertekenen.) Help gebruiken Inhoud Index Vorige 42

43 PDF-formulieren invullen en ondertekenen Help gebruiken Inhoud Index Vorige 43 4 Klik op Opties weergeven en voer de volgende stappen uit: Bij de optie Reden voor ondertekenen van het document geeft u een reden op of kiest u een reden in het menu. Indien gewenst, voegt u contactgegevens toe voor het validatieproces. Kies een ondertekeningsweergave. Met Standaardtekst wordt het validatiepictogram weergegeven met de herkenningsnaam en andere informatie. Als u een aangepaste ondertekening hebt gedefinieerd, kiest u deze in het menu. Als u een voorbeeld van de ondertekening wilt bekijken voordat u het document ondertekent, klikt u op Voorbeeld. Als u een nieuwe ondertekeningsweergave wilt maken, klikt u op Nieuw en volgt u de stappen in Een nieuwe ondertekeningsweergave maken op pagina Klik op Opslaan. Als u het bestand met een andere naam of op een andere locatie wilt opslaan, klikt u op Opslaan als en voert u een bestandsnaam in. Vervolgens geeft u een locatie voor het bestand op en klikt u op Opslaan. Digitale ondertekeningen beheren in het palet Ondertekeningen In het palet Ondertekeningen worden alle ondertekeningsvelden in het huidige document weergegeven, samen met hun status. U kunt ondertekeningen samenvouwen, zodat alleen de naam, de datum en de status wordt weergegeven. U kunt ondertekeningen ook uitvouwen, zodat er meer informatie zichtbaar is. U kunt als volgt het palet Ondertekeningen weergeven: Kies Venster > Ondertekeningen of klik op het tabblad Ondertekeningen aan de linkerzijde van het Acrobat Reader-venster. Klik met de rechtermuisknop (Windows) of Control-klik (Mac OS) op een ondertekeningsveld in het palet Ondertekeningen om de meeste ondertekeningsgerichte taken uit te voeren, zoals een document ondertekenen, een ondertekening wissen of verifiëren. In sommige gevallen is wordt het ondertekeningsveld geblokkeerd nadat u een document hebt ondertekend. Een ondertekening uitvouwen of samenvouwen in het palet: Klik op het plusteken (Windows) of het driehoekje (Mac OS) links van de ondertekening om deze uit te vouwen. Klik op het minteken (Windows) of het geroteerde driehoekje (Mac OS) links van de ondertekening om deze samen te vouwen. Verificatiestatuspictogrammen Elke ondertekening in het palet heeft een pictogram waarmee de huidige verificatiestatus wordt aangeduid. Als het pictogram voor een digitale ondertekening wordt weergegeven en de naam van het veld wordt weergegeven in het palet Ondertekeningen, wordt hiermee aangegeven dat er een leeg ondertekeningsveld is. Met een vinkje wordt aangegeven dat de ondertekening geldig is. Het vraagteken geeft aan dat de Help gebruiken Inhoud Index Vorige 43

44 PDF-formulieren invullen en ondertekenen Help gebruiken Inhoud Index Vorige 44 ondertekening niet is geverifieerd en het waarschuwingsteken document is gewijzigd nadat de ondertekening is toegevoegd. geeft aan dat het Ondertekeningsvelden wissen Wanneer u een ondertekeningsveld wist, wordt de ondertekening verwijderd. Het lege ondertekeningsveld blijft echter bestaan. U kunt als volgt een ondertekeningsveld wissen: Voer een van de volgende stappen uit: Selecteer de ondertekening in het palet Ondertekeningen en kies Ondertekeningsveld wissen in het menu van het palet Ondertekeningen. De ondertekening wordt verwijderd en in het palet Ondertekeningen wordt aangegeven dat het document is gewijzigd. Als u alle ondertekeningsvelden in een document wilt wissen, kiest u Opties > Digitale ondertekeningen > Alle ondertekeningsvelden wissen. Ondertekeningen verifiëren Als u een ondertekening verifieert, worden de ondertekeningsgegevens in Acrobat Reader vergeleken met de certificaatgegevens van de ondertekenaar. De verificatiestatus van een ondertekening staan op de documentpagina en in het palet Ondertekeningen. Als het document is ondertekend met een niet-adobe-afhandeling, moet u dezelfde afhandeling op uw computer hebben geïnstalleerd om de digitale ondertekening te kunnen verifiëren. U kunt als volgt een ondertekening verifiëren: 1 Open het PDF-document met de ondertekening die u wilt verifiëren en log in bij uw profiel. (Zie Inloggen bij een Self-Sign beveiligingsprofiel op pagina 42.) 2 Controleer of er achter de ondertekening die u verifieert het waarschuwingspictogram "Het document is gewijzigd" wordt weergegeven. In dat geval is het document mogelijk bewerkt zonder toestemming van de ondertekenaar. 3 Klik op de ondertekening in het palet Ondertekeningen en kies vervolgens Ondertekening verifiëren in het menu van het palet Ondertekeningen. 4 Als de status niet bekend is, klikt u op Identiteit verifiëren. Volg in het dialoogvenster Identiteit verifiëren de instructies op het scherm om de vingerafdrukgegevens te verifiëren. Als u zeker weet dat de ondertekening geldig is, klikt u achtereenvolgens op Toevoegen aan lijst, OK en Sluiten. U kunt als volgt ondertekeningen verifiëren bij het openen van een document: 1 Kies Bewerken > Voorkeuren (Windows en Mac OS 9.x) of Acrobat Reader > Voorkeuren (Mac OS X) en klik vervolgens op Digitale ondertekeningen in het linkervenster van het dialoogvenster Voorkeuren. 2 Als u wilt dat ondertekeningen automatisch worden geverifieerd bij het openen van het document, kiest u Ondertekeningen verifiëren als het document wordt geopend en klikt u vervolgens op OK. Gebruikerscertificaten beheren Uw gebruikerscertificaat bevat een publieke sleutel waarmee uw digitale ondertekening wordt geverifieerd. Andere gebruikers kunnen uw ondertekening op documenten alleen bevestigen als zij toegang hebben tot uw gebruikerscertificaat. Wanneer u de ondertekende PDF-documenten naar andere gebruikers stuurt, kunnen zij uw certificaat toevoegen aan hun lijst met betrouwbare certificaten. U kunt op dezelfde wijze een lijst met betrouwbare gebruikerscertificaten samenstellen, zodat u de ondertekeningen van andere gebruikers kunt verifiëren. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 44

45 PDF-formulieren invullen en ondertekenen Help gebruiken Inhoud Index Vorige 45 Uw gebruikerscertificaat delen U kunt uw gebruikerscertificaat eenvoudigweg delen met andere gebruikers door het ondertekende PDF-document op te sturen. U bereikt hetzelfde door het certificaat als een FDF-bestand te exporteren of door het certificaat rechtstreeks per te verzenden. U kunt als volgt uw gebruikerscertificaat delen: 1 Log in bij Acrobat Self-Sign beveiliging (zie Inloggen bij een Self-Sign beveiligingsprofiel op pagina 42) en kies Opties > Self-Sign beveiliging > Gebruikersinstellingen. 2 Selecteer Gebruikersinformatie in het linkervenster van het dialoogvenster Gebruikersinstellingen en controleer of uw gebruikersinformatie correct is. 3 Voer een van de volgende stappen uit onder Certificaat: Klik op Exporteren naar bestand om het gebruikerscertificaat op te slaan met de FDF-indeling of met de syntaxis van het certificaatbericht (PKCS#7). Dit laatste is meer compatibel met niet-adobe-afhandelingen. Blader naar de locatie voor het sleutelbestand en klik op OK. Klik op om het gebruikerscertificaat naar een andere gebruiker te verzenden. 4 Klik op Sluiten om de instellingen voor het gebruikersprofiel af te sluiten. Een lijst met betrouwbare certificaten samenstellen U kunt een exemplaar van de certificaten van andere gebruikers opslaan in een lijst met betrouwbare certificaten, zodat u de ondertekeningen van deze gebruikers kunt verifiëren op elk document dat u ontvangt. U kunt het certificaat van een andere gebruiker toevoegen aan de lijst met betrouwbare certificaten door het certificaat te importeren uit een Acrobat-sleutelbestand of uit een PDF-document dat is ondertekend door een andere gebruiker van Self-Sign beveiliging. Belangrijk: de indeling van het Acrobat-sleutelbestand is specifiek voor Self-Sign beveiliging. U kunt geen gebruikerscertificaten importeren uit sleutelbestanden die zijn gemaakt met andere ondertekeningsafhandelingen. U kunt als volgt een certificaat importeren uit een documentondertekening: 1 Open het PDF-document met de ondertekening en log in bij uw profiel. (Zie Inloggen bij een Self-Sign beveiligingsprofiel op pagina 42.) 2 Klik op de ondertekening in het document. 3 Als de ondertekening niet is geverifieerd is, klikt u op Ondertekening verifiëren. U kunt certificaten alleen importeren uit een geverifieerde ondertekening. 4 In het dialoogvenster Identiteit verifiëren noteert u het MD5- en het SHA-1- vingerafdruknummer. Raadpleeg de persoon van wie het certificaat afkomstig is om na te gaan of de tekenreeksen correct zijn. Als de tekenreeksen incorrect zijn, kunt u het certificaat niet vertrouwen. Als de tekenreeksen correct zijn, klikt u achtereenvolgens op Toevoegen aan lijst, OK en Sluiten. U kunt als volgt een certificaat importeren uit een sleutelbestand: 1 Log in bij uw profiel en kies Opties > Self-Sign beveiliging > Gebruikersinstellingen. 2 Selecteer de optie Betrouwbare certificaten in het linkervenster van het dialoogvenster Gebruikersinstellingen. 3 Klik op Importeren uit bestand, blader naar het Acrobat-sleutelbestand met het certificaat en klik op Openen. Een sleutelbestand heeft de extensie.fpf of.p7c. 4 In het dialoogvenster Certificaat importeren noteert u het MD5- en het SHA-1- vingerafdruknummer. Raadpleeg bij de persoon van wie het certificaat afkomstig is om na te gaan of de informatie klopt. Als de tekenreeksen incorrect zijn, kunt u het certificaat niet vertrouwen. 5 Als de informatie klopt, klikt u achtereenvolgens op Toevoegen aan lijst, OK en Sluiten. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 45

46 PDF-formulieren invullen en ondertekenen Help gebruiken Inhoud Index Vorige 46 U kunt als volgt een certificaat verwijderen uit de lijst met betrouwbare certificaten: 1 Log in bij uw profiel en kies vervolgens Opties > Self-Sign beveiliging > Gebruikersinstellingen. 2 Selecteer het certificaat in het venster Betrouwbare certificaten van het dialoogvenster Gebruikersinstellingen en klik op Verwijderen. Klik vervolgens op Sluiten. Informatie over certificaten opvragen U kunt het dialoogvenster openen om de gebruikerskenmerken en andere certificaatgegevens weer te geven. De gegevens in het dialoogvenster kunnen niet worden gewijzigd, maar u kunt de tekstgegevens wel kopiëren. U kunt als volgt informatie over een certificaat ophalen: 1 Log in bij uw profiel en kies vervolgens Opties > Self-Sign beveiliging > Gebruikersinstellingen. 2 Voer een van de volgende stappen uit: Als u informatie over uw eigen certificaat wilt ophalen, selecteert u Gebruikersinformatie in het linkervenster van het dialoogvenster Gebruikersinstellingen. Klik op Details onder de optie Certificaat. Wanneer andere gebruikers uw certificaat importeren, wordt u waarschijnlijk gevraagd om uw vingerafdrukgegevens te verifiëren met de certificaatgegevens die de andere gebruikers hebben ontvangen. Als u informatie wilt ophalen over een certificaat in de lijst met betrouwbare certificaten, selecteert u Betrouwbare certificaten in het linkervenster van het dialoogvenster Gebruikersinstellingen. Selecteer het certificaat in de lijst en klik op Details. 3 Bekijk de volgende gegevens in het dialoogvenster Certificaatkenmerken: Het serienummer is een uniek nummer. Hierdoor zijn alle certificaten van dezelfde herkenningsnaam (DN) uniek. Met de verificatieperiode wordt de geldigheidsduur van het certificaat aangegeven. Deze periode begint op de datum en de tijd waarop het certificaat is gemaakt. De herkenningsnaam (DN) bestaat uit de naam-, organisatie- en landgegevens die door de gebruiker zijn opgegeven bij het maken van het profiel. In Acrobat Self-Sign beveiliging zijn de herkenningsnaam van de gebruiker en de herkenningsnaam van de certificaatuitgever hetzelfde omdat een certificaat altijd wordt uitgegeven door de gebruiker en niet door een andere autoriteit. Met de vingerafdrukgegevens kunt u de ondertekeningsgegevens vergelijken met de gegevens van het gebruikerscertificaat. Zo kunt u nagaan of het certificaat inderdaad van de betreffende gebruiker afkomstig is. 4 Klik op Sluiten om de dialoogvensters te sluiten. Gebruikersinstellingen wijzigen in Self-Sign beveiliging U kunt opties voor wachtwoorden wijzigen en de weergave van ondertekeningen instellen of bewerken voor Self-Sign beveiligingsondertekeningen. Opties wijzigen voor wachtwoorden U kunt uw profielwachtwoord wijzigen, alsook de methode en het tijdstip waarop Acrobat Self-Sign beveiliging om een wachtwoord vraagt. Als u het wachtwoord wijzigt, betekent dit niet dat uw ondertekening wordt gewijzigd. Standaard is uw profiel zo ingesteld dat u telkens om een wachtwoord wordt gevraagd wanneer u een document ondertekent. U kunt het profiel wijzigen, zodat het wachtwoord pas na een bepaalde termijn (of zelfs nooit) moet worden ingevoerd. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 46

47 PDF-formulieren invullen en ondertekenen Help gebruiken Inhoud Index Vorige 47 U kunt als volgt uw wachtwoord wijzigen: 1 Log in bij Acrobat Self-Sign beveiliging, zoals beschreven in Inloggen bij een Self-Sign beveiligingsprofiel op pagina 42, en kies Opties > Self-Sign beveiliging > Gebruikersinstellingen. 2 Selecteer de optie Wachtwoord wijzigen in het linkervenster van het dialoogvenster Gebruikersinstellingen. 3 Typ het huidige wachtwoord in het tekstvak Oud wachtwoord. 4 Typ het nieuwe wachtwoord in de tekstvakken Nieuw wachtwoord en Wachtwoord bevestigen. Het wachtwoord moet uit ten minste zes tekens bestaan en mag de volgende tekens niet # $ % ^ & *, \ ; < > _ of dubbele aanhalingstekens. U moet in beide vakken hetzelfde wachtwoord invoeren. 5 Klik op Toepassen en op OK in het bericht dat wordt weergegeven. Klik vervolgens op Sluiten. U kunt als volgt de time-outopties van uw wachtwoord wijzigen: 1 Log in bij Acrobat Self-Sign beveiliging en kies Opties > Self-Sign beveiliging > Gebruikersinstellingen. 2 Selecteer Time-out wachtwoord in het linkervenster. 3 Als u het tijdstip wilt wijzigen waarop een wachtwoord moet worden opgegeven, kiest u een waarde in het menu en typt u het wachtwoord in het tekstvak. Met de perioden in het menu wordt aangegeven hoeveel tijd is verstreken sinds u voor het laatst een wachtwoord hebt opgegeven terwijl u voor de huidige sessie bent ingelogd bij Acrobat Self-Sign beveiliging. 4 Klik op Toepassen en op OK in het bericht dat wordt weergegeven. Klik vervolgens op Sluiten. Een nieuwe ondertekeningsweergave maken U kunt zelf bepalen hoe de ondertekening in het ondertekeningsveld wordt weergegeven. U kunt bijvoorbeeld uw bedrijfslogo opnemen of een afbeelding van uw ondertekening gebruiken. Dankzij de hoeveelheid gegevens en de gegevenstypen die kunnen worden opgeslagen in een digitale ondertekening, voldoet de ondertekening ook aan juridische vereisten. U kunt als volgt een nieuwe ondertekeningsweergave maken: 1 Als u een afbeelding, zoals een logo of ingescande handtekening, wilt opnemen in de ondertekening, maakt of importeert u de afbeelding eerst via een geschikte toepassing. Vervolgens plaatst u de afbeelding op een afzonderlijke pagina, waarna u het bestand converteert naar de PDF-indeling. Als u de afbeelding in een ondertekening gebruikt, kopieert Acrobat Self-Sign beveiliging alleen de afbeelding van de pagina en niet de witruimte er om heen. De afbeelding wordt door Self-Sign beveiliging bijgesneden en geschaald, zodat deze in het ondertekeningsveld past. 2 Log in bij Acrobat Self-Sign beveiliging, zoals beschreven in Inloggen bij een Self-Sign beveiligingsprofiel op pagina 42, en kies Opties > Self-Sign beveiliging > Gebruikersinstellingen. 3 Selecteer Ondertekeningsweergave in het linkervenster van het dialoogvenster Gebruikersinstellingen en klik op Nieuw. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 47

48 PDF-formulieren invullen en ondertekenen Help gebruiken Inhoud Index Vorige 48 4 Typ een titel voor de weergave in het dialoogvenster Ondertekeningsweergave configureren. (De huidige ondertekening wordt weergegeven in het voorbeeldvenster.) Als u een document later ondertekent, kunt u de ondertekening selecteren op de titel. Gebruik dus een korte titel die een nauwkeurige omschrijving van de afbeelding geeft. 5 Voer een van de volgende stappen uit onder Afbeelding configureren: Selecteer de optie Geen afbeelding als u alleen het pictogram en de gegevens van de optie Tekst configureren wilt opnemen in het ondertekeningsveld. Selecteer de optie Geïmporteerde afbeelding als u een grafische ondertekening wilt gebruiken. Klik vervolgens op PDF-bestand. Klik in het dialoogvenster Afbeelding selecteren op Bladeren om het bestand te zoeken. (Het afbeeldingsbestand moet de PDF-indeling hebben.) Klik op OK (Windows) of op Selecteer (Mac OS). Opmerking: de knop Palm Organizer is grijs, tenzij Palm OS Organizer-bestanden worden aangetroffen door Acrobat Self-Sign beveiliging. Raadpleeg de Adobe-website voor meer informatie over het importeren van afbeeldingen die zijn gemaakt op Palm OS-apparaten. Selecteer Naam om de naam van het ondertekeningsprofiel te gebruiken voor de weergave. 6 Onder de optie Tekst configureren selecteert u de items die u wilt weergeven bij de ondertekening op documentpagina's: Herkenningsnaam. Als u deze optie inschakelt, worden de gebruikerskenmerken weergegeven die zijn gedefinieerd in het profiel, zoals uw naam, organisatie en land. Labels. Als u deze optie inschakelt worden items als Ondertekend door, Datum en Reden weergegeven bij de tekst in de ondertekening. Naam, Datum, Locatie, Reden, Geldigheid tekst of Logo. Hiermee wordt de bijhorende informatie weergegeven in de ondertekening. 7 Klik op OK in het dialoogvenster Ondertekeningsweergave configureren en klik vervolgens op Sluiten. Als u de afbeelding wilt weergeven wanneer u het document ondertekent, moet u de ondertekeningsweergave selecteren. Zie Ondertekeningen toevoegen aan een document op pagina 42. U kunt als volgt een ondertekeningsweergave bewerken of verwijderen: 1 Log in bij Acrobat Self-Sign beveiliging, zoals beschreven in Inloggen bij een Self-Sign beveiligingsprofiel op pagina 42, en kies Opties > Self-Sign beveiliging > Gebruikersinstellingen. 2 Selecteer Ondertekeningsweergave in het linkervenster van het dialoogvenster Gebruikersinstellingen. 3 Voer een van de volgende stappen uit: Als u de ondertekeningsweergave wilt bewerken, selecteert u de titel van de weergave in het rechtervenster en klikt u op Bewerken. U kunt de titel wijzigen, een andere figuur selecteren of de tekstitems wijzigen. Dit wordt beschreven in de procedure voor het wijzigen van de ondertekeningsweergave. Als u de ondertekeningsweergave wilt verwijderen, selecteert u de titel van de weergave in het rechtervenster en klikt u op Verwijderen. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 48

49 PDF-formulieren invullen en ondertekenen Help gebruiken Inhoud Index Vorige 49 Voorkeuren voor Self-Sign beveiliging instellen U kunt uw ondertekening desgewenst opnemen in de standaardindeling PKCS#7, zodat deze compatibel is met andere ondertekeningsafhandelingen. Zie Een nieuwe standaardondertekeningsafhandeling selecteren op pagina 40 voor informatie over het wijzigen van voorkeuren voor digitale ondertekeningen. U kunt als volgt voorkeuren instellen voor Acrobat Self-Sign beveiliging: 1 Kies Bewerken > Voorkeuren (Windows en Mac OS 9.x) of Acrobat Reader > Voorkeuren (Mac OS X) en klik vervolgens op Self-Sign beveiliging in het linkervenster van het dialoogvenster Voorkeuren. 2 Selecteer de gewenste opties en klik op OK. Selecteer de optie Ondertekening met syntaxis van certificaatbericht (PKCS#7-indeling) gebruiken als u ondertekeningen wilt opslaan met de standaardindeling PKCS#7. Selecteer deze optie als u werkt met niet-adobe-ondertekeningsafhandelingen die compatibel zijn met de PKCS#7-standaardindeling. Het wordt aanbevolen dat u deze optie selecteert. Selecteer de optie Verloopdatum van certificaat negeren bij controleren van ondertekeningen als u de verloopdatum niet wilt verifiëren. Als deze optie is uitgeschakeld, wordt een waarschuwingsbericht weergegeven wanneer een ondertekening is verlopen. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 49

50 Acrobat Reader aanpassen Help gebruiken Inhoud Index Vorige 50 Acrobat Reader aanpassen U kunt Acrobat Reader geheel aan uw wensen aanpassen. U kunt bijvoorbeeld het uiterlijk van menu's en werkbalken wijzigen, voorkeursinstellingen bewerken, Reader gebruiken in een webbrowser en de manier veranderen waarop Aziatische fonts in Reader worden gebruikt. Het werkgebied aanpassen U kunt de menu's, werkbalken en paletten van Acrobat Reader weergeven of verbergen. U kunt bovendien het uiterlijk van de werkbalken en paletten wijzigen. Zie Het werkgebied bekijken op pagina 5 voor meer informatie over het gebruik van werkbalken en paletten. U kunt als volgt de menubalk weergeven of verbergen: Als u de menubalk wilt verbergen, kiest u Venster > Menubalk verbergen. Als u de menubalk weer wilt weergeven, drukt u op F9. U kunt als volgt een werkbalk weergeven of verbergen: Voer een van de volgende stappen uit: Kies Venster > Werkbalken en kies de naam van een werkbalk. Als een werkbalk wordt weergegeven, staat er in het menu een vinkje naast de naam van de werkbalk. Kies Venster > Werkbalken > Werkbalken verbergen als u alle werkbalken wilt verwijderen. Kies Venster > Werkbalken > Werkbalken weergeven als u de werkbalken opnieuw wilt weergeven. Klik met de rechtermuisknop (Windows) of Control-klik (Mac OS) op het werkbalkgebied en selecteer vervolgens een werkbalk. U kunt als volgt een zwevende werkbalk maken: Sleep de werkbalk met behulp van de scheidingsbalk tussen twee groepen pictogrammen. U kunt de balk weer vastzetten door deze terug te slepen naar de oorspronkelijke positie. U kunt ook een andere werkbalk naar de zwevende werkbalk slepen en de balken combineren tot een zwevend venster. Als u de stand van een zwevende werkbalk wilt wijzigen, klikt u met de rechtermuisknop op de werkbalk (Windows) of Control-klikt u op de werkbalk (Mac OS). Vervolgens kiest u Horizontaal, Eén kolom of Twee kolommen. Een aantal hulpmiddelen verwijderen van de werkbalk U kunt als volgt de weergave van een palet wijzigen: Voer een van de volgende stappen uit: Als u de breedte van het navigatievenster wilt wijzigen, sleept u de rechterrand van het venster. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 50

Adobe Acrobat Reader Help

Adobe Acrobat Reader Help Adobe Acrobat Reader Help Dit Help-bestand bevat de basisinformatie die u nodig hebt om PDF-bestanden te openen, te gebruiken en af te drukken met Adobe Acrobat Reader. Als u meer hulp nodig hebt, kunt

Nadere informatie

Help gebruiken. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 1

Help gebruiken. Help gebruiken Inhoud Index Vorige 1 Help gebruiken Help gebruiken Inhoud Index Vorige 1 Help gebruiken On line Help gebruiken De Adobe Acrobat Reader-toepassing bevat een volledige documentatie in een toegankelijk, op PDF-gebaseerd Help-systeem.

Nadere informatie

On line Help gebruiken. Ingebouwde Help-functies Help gebruiken Het Procedurevenster gebruiken Andere hulpfuncties gebruiken

On line Help gebruiken. Ingebouwde Help-functies Help gebruiken Het Procedurevenster gebruiken Andere hulpfuncties gebruiken On line Help gebruiken Ingebouwde Help-functies Help gebruiken Het Procedurevenster gebruiken Andere hulpfuncties gebruiken Ingebouwde Help-functies Adobe Reader 6.0 bevat veel ingebouwde functies om u

Nadere informatie

Ingebouwde Help-functies

Ingebouwde Help-functies Help gebruiken Ingebouwde Help-functies Help voor gebruikers met een visuele of motorische handicap De Help-documentatie openen Procedurepagina's bekijken Ingebouwde Help-functies Adobe Reader 7.0 bevat

Nadere informatie

Enkele tips voor de bediening van deze DVD Belangrijk!

Enkele tips voor de bediening van deze DVD Belangrijk! Enkele tips voor de bediening van deze DVD Belangrijk! De afbeeldingen en enkele punten van de programma-beschrijving hebben betrekking op versie 7.0.7 van Adobe Reader. Andere versies van dit programma

Nadere informatie

Welkom bij de online-cd voor Technische publicaties

Welkom bij de online-cd voor Technische publicaties Welkom bij de online-cd voor Technische publicaties Deze CD gebruiken Uw commentaar Handleidingen bekijken Handleidingen bestellen Deze CD gebruiken Bestanden bekijken: De bestanden op deze CD zijn in

Nadere informatie

Adobe Acrobat Reader 5.1 Help

Adobe Acrobat Reader 5.1 Help Adobe Acrobat Reader 5.1 Help Dit on line Help-bestand bevat de basisinformatie die u nodig hebt om PDF-bestanden te openen, te gebruiken en af te drukken met Adobe Acrobat Reader 5.1. Als u meer hulp

Nadere informatie

Gebruikershandleiding Oefenboek voor groepen. Bohn Stafleu van Loghum

Gebruikershandleiding Oefenboek voor groepen. Bohn Stafleu van Loghum Gebruikershandleiding Oefenboek voor groepen Bohn Stafleu van Loghum Inhoudsopgave 1. Opstarten cd rom na installatie 3 2. Zoeken in de cd rom Oefenboek voor groepen 5 1. Zoekopdracht 5 2. Geavanceerde

Nadere informatie

Met de intuïtieve interface van InDesign CC kunt u op eenvoudige wijze uitdagende lay-outs maken zoals u hier ziet. Het is belangrijk dat u het

Met de intuïtieve interface van InDesign CC kunt u op eenvoudige wijze uitdagende lay-outs maken zoals u hier ziet. Het is belangrijk dat u het Met de intuïtieve interface van InDesign CC kunt u op eenvoudige wijze uitdagende lay-outs maken zoals u hier ziet. Het is belangrijk dat u het werkgebied van InDesign kent zodat u de krachtige mogelijkheden

Nadere informatie

Via het tabblad Pagina-indeling, groep Pagina-instelling kun je de afdrukstand en het papierformaat instellen.

Via het tabblad Pagina-indeling, groep Pagina-instelling kun je de afdrukstand en het papierformaat instellen. SAMENVATTING HOOFDSTUK 9 Pagina-indeling, de Pagina-instelling Via het tabblad Pagina-indeling, groep Pagina-instelling kun je de afdrukstand en het papierformaat instellen. Klik op de knop Afdrukstand

Nadere informatie

PAGINATITEL SNELTOETSEN

PAGINATITEL SNELTOETSEN PAGINATITEL SNELTOETSEN STANDAARD SNELTOETSEN MARKERING Lijn L Ctrl + Alt + B Vergrendelen Ctrl + Shift + L Midden uitlijnen Ctrl + Alt + E Opmerking N Links uitlijnen Ctrl + Alt + L Pen O Horizontaal

Nadere informatie

Nero AG SecurDisc Viewer

Nero AG SecurDisc Viewer Handleiding SecurDisc Nero AG SecurDisc Informatie over auteursrecht en handelsmerken De handleiding en de volledige inhoud van de handleiding worden beschermd door het auteursrecht en zijn eigendom van

Nadere informatie

Versienotities voor de klant Fiery EX4112/4127, versie 2.5

Versienotities voor de klant Fiery EX4112/4127, versie 2.5 Versienotities voor de klant Fiery EX4112/4127, versie 2.5 Dit document bevat informatie over de Fiery EX4112/4127 versie 2.5. Voordat u de Fiery EX4112/4127 gebruikt, moet u een kopie maken van deze Versienotities

Nadere informatie

zoom en vergroten op een Chromebook

zoom en vergroten op een Chromebook Auteur G.J. van Rijswijk Adviseur Ondersteunende Technologie Communciatie Koninklijke Visio Rotterdam zoom en vergroten op een Chromebook Inhoud Wat is een Chromebook?... 2 Zoomen en vergroten op een Chromebook...

Nadere informatie

INSTRUCT Samenvatting Basis Word 2010, H1 SAMENVATTING HOOFDSTUK 1

INSTRUCT Samenvatting Basis Word 2010, H1 SAMENVATTING HOOFDSTUK 1 SAMENVATTING HOOFDSTUK 1 Word opstarten en afsluiten WORD kan opgestart worden via de startknop en de snelkoppeling in de lijst die boven de startknop staat: WORD kan ook worden opgestart via menu Start,

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE. Inhoudsopgave

INHOUDSOPGAVE. Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave Microsoft Word 7 Werken met het lint 7 Documenten maken en bewerken 8 In verschillende weergaven werken 11 Tekens en alinea s opmaken 13 Tekst en afbeeldingen bewerken en verplaatsen

Nadere informatie

Migreren naar Access 2010

Migreren naar Access 2010 In deze handleiding Het uiterlijk van Microsoft Access 2010 verschilt aanzienlijk van Access 2003. Daarom hebben we deze handleiding gemaakt, zodat u niet te veel tijd hoeft te besteden aan het leren werken

Nadere informatie

D4600 Duplex Photo Printer

D4600 Duplex Photo Printer KODAK D4000 Duplex Photo Printer D4600 Duplex Photo Printer Handleiding printerstuurprogramma januari 2015 TM/MC/MR-licentie van Eastman Kodak Company: Kodak Kodak Alaris Inc. 2400 Mount Read Blvd., Rochester,

Nadere informatie

Algemene basis instructies

Algemene basis instructies Inhoud: Algemene basis instructies... 2 Pictogrammen en knoppen... 2 Overzicht... 3 Navigeren (bladeren)... 3 Gegevens filteren... 4 Getoonde gegevens... 5 Archief... 5 Album... 5 Tabbladen en velden...

Nadere informatie

Sneltoesten in PowerPoint 2016 voor Mac

Sneltoesten in PowerPoint 2016 voor Mac Sneltoesten in PowerPoint 2016 voor Mac U kunt snel taken uitvoeren met sneltoetsen - een of meer toetsen die u op het toetsenbord indrukt om een taak te voltooien. Bijvoorbeeld, wanneer u met + P het

Nadere informatie

Handleiding XML Leesprogramma versie 2.1, juli 2006

Handleiding XML Leesprogramma versie 2.1, juli 2006 Handleiding XML Leesprogramma versie 2.1, juli 2006 Een uitgave van Dedicon Postbus 24 5360 AA GRAVE Tel.: (0486) 486 486 Fax: (0486) 476 535 E-mail: abonnee@dedicon.nl 1 Inhoudsopgave 1.1 De-installatie...

Nadere informatie

Internet Explorer 7 (IE7)

Internet Explorer 7 (IE7) Internet Explorer 7 (IE7) 1. HET VENSTER Het venster van Internet Explorer 7 ziet er als volgt uit: Het venster bestaat uit volgende onderdelen: De knoppen Volgende en Vorige. Adresbalk hierin vullen we

Nadere informatie

Beknopte handleiding. Uw bestanden beheren Klik op Bestand om uw Word-bestanden te openen, op te slaan, af te drukken en te beheren.

Beknopte handleiding. Uw bestanden beheren Klik op Bestand om uw Word-bestanden te openen, op te slaan, af te drukken en te beheren. Beknopte handleiding Microsoft Word 2013 ziet er anders uit dan de vorige versies. Daarom hebben we deze handleiding gemaakt, zodat u sneller vertrouwd raakt met het programma. Werkbalk Snelle toegang

Nadere informatie

PowerPoint Basis. PowerPoint openen. 1. Klik op Starten 2. Klik op Alle programma s 3. Klik op de map Microsoft Office

PowerPoint Basis. PowerPoint openen. 1. Klik op Starten 2. Klik op Alle programma s 3. Klik op de map Microsoft Office PowerPoint Basis PowerPoint openen 1. Klik op Starten 2. Klik op Alle programma s 3. Klik op de map Microsoft Office Klik op Microsoft PowerPoint 2010 Wacht nu tot het programma volledig is opgestart.

Nadere informatie

Google Drive: uw bestanden openen en organiseren

Google Drive: uw bestanden openen en organiseren Google Drive: uw bestanden openen en organiseren Met Google Drive kunt u bestanden, mappen en Google documenten opslaan en openen, waar u ook bent. Wanneer u een bestand op internet, uw computer of een

Nadere informatie

Bestanden ordenen in Windows 10

Bestanden ordenen in Windows 10 Bestanden ordenen in Windows 10 Waar heb ik dat bestand ook al weer opgeslagen? Vraagt je jezelf dat ook regelmatig af, dan is het tijd om je bestanden te ordenen. Sla bestanden op in een map met een logische

Nadere informatie

Je ziet het ontwerpscherm voor je. Ontwerpen is actief en dat zie je aan de linkeronderkant van je scherm net boven de taakbalk.

Je ziet het ontwerpscherm voor je. Ontwerpen is actief en dat zie je aan de linkeronderkant van je scherm net boven de taakbalk. Inhoudsopgave frontpage 2003... 2 een thema gebruiken... 4 afbeeldingen op de pagina zetten... 5 knoppen maken... 8 knoppen maken in linkerframe... 10 een tabel maken... 12 opdrachten... 14 een fotopagina

Nadere informatie

Je kunt de breedte van een kolom veranderen door de kolomrand te verslepen. Je kunt ook dubbelklikken op een kolomrand.

Je kunt de breedte van een kolom veranderen door de kolomrand te verslepen. Je kunt ook dubbelklikken op een kolomrand. SAMENVATTING HOOFDSTUK 2 Navigeren door records Je kunt bladeren door de velden en records van een tabel: Knop Omschrijving Naar volgend record Naar vorig record Naar laatste record Naar eerste record

Nadere informatie

Handleiding XML Leesprogramma versie 2.0

Handleiding XML Leesprogramma versie 2.0 Handleiding XML Leesprogramma versie 2.0 Een uitgave van Dedicon Postbus 24 5360 AA GRAVE Tel.: (0486) 486 486 Fax: (0486) 476 535 1 Inhoudsopgave 1. Installatie... 3 2. De-installatie... 3 3. Starten

Nadere informatie

Welkom bij de Picture Package Producer 2. Picture Package Producer 2 starten en afsluiten. Stap 1: Beelden selecteren

Welkom bij de Picture Package Producer 2. Picture Package Producer 2 starten en afsluiten. Stap 1: Beelden selecteren Welkom bij de Picture Package Producer 2 Picture Package Producer 2 starten en afsluiten Stap 1: Beelden selecteren Stap 2: Geselecteerde beelden controleren Stap 3: Voorbereidingen treffen om een korte

Nadere informatie

Formulieren maken. U kent ze waarschijnlijk wel, die notitieblokjes voor het noteren van een telefoongesprek.

Formulieren maken. U kent ze waarschijnlijk wel, die notitieblokjes voor het noteren van een telefoongesprek. Les 14 Formulieren maken In deze les leert u een hoe u met velden een invulformulier voor een telefoonnotitie maakt. Hierbij wordt gebruikgemaakt van velden, secties en beveiliging. Daarvoor moet wel een

Nadere informatie

Welkom bij de Picture Package DVD Viewer. De Picture Package DVD Viewer starten en afsluiten. Beelden bekijken. Beelden naar een computer kopiëren

Welkom bij de Picture Package DVD Viewer. De Picture Package DVD Viewer starten en afsluiten. Beelden bekijken. Beelden naar een computer kopiëren Welkom bij de Picture Package DVD Viewer De Picture Package DVD Viewer starten en afsluiten Beelden bekijken Beelden naar een computer kopiëren Gekopieerde beelden bewerken Overbodige gedeelten van films

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Afbeeldingen scannen via Intramed OnLine

Hoofdstuk 1 Afbeeldingen scannen via Intramed OnLine Hoofdstuk 1 Afbeeldingen scannen via Intramed OnLine Voortaan kunt u in Intramed OnLine gebruik maken van uw scanner U kunt van deze functionaliteit gebruik maken als u een Basic of Dynamisch account heeft,

Nadere informatie

Welkom bij de Picture Package Producer 2

Welkom bij de Picture Package Producer 2 Handleiding voor Picture Package Producer2 Welkom bij de Picture Package Producer 2 Welkom bij de Picture Package Producer 2 Picture Package Producer 2 starten en afsluiten Stap 1: Beelden selecteren Stap

Nadere informatie

Welkom bij de Picture Package DVD Viewer

Welkom bij de Picture Package DVD Viewer Handleiding van de Picture Package DVD Viewer Welkom bij de Picture Package DVD Viewer Welkom bij de Picture Package DVD Viewer De Picture Package DVD Viewer starten en afsluiten Beelden bekijken Beelden

Nadere informatie

Een koptekst is een tekst, die boven aan elke pagina verschijnt. Een voettekst is een tekst, die onder aan elke pagina verschijnt.

Een koptekst is een tekst, die boven aan elke pagina verschijnt. Een voettekst is een tekst, die onder aan elke pagina verschijnt. SAMENVATTING HOOFDSTUK 9 Koptekst en voettekst Een koptekst is een tekst, die boven aan elke pagina verschijnt. Een voettekst is een tekst, die onder aan elke pagina verschijnt. Je hoeft een koptekst en

Nadere informatie

Handleiding Word de graad

Handleiding Word de graad Handleiding Word 2010 3de graad Inhoudsopgave Regelafstand 3 Knippen 3 Kopiëren 5 Plakken 6 Tabs 7 Pagina-instellingen 9 Opsommingstekens en nummeringen 12 Kopteksten en voetteksten 14 Paginanummering

Nadere informatie

Sneltoetsen in PowerPoint 2016 voor Windows

Sneltoetsen in PowerPoint 2016 voor Windows Sneltoetsen in PowerPoint 2016 voor Windows Hieronder een overzicht van veelgebruikte sneltoetsen in Microsoft PowerPoint. Deze sneltoetsen zijn van toepassing in vrijwel alle versies, waaronder PowerPoint

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE Hoofdstuk 1: Kennismaken met Word 2010 Hoofdstuk 2: Vensters en knoppen Hoofdstuk 3: Dialoogvensters en rechtermuisknop

INHOUDSOPGAVE Hoofdstuk 1: Kennismaken met Word 2010 Hoofdstuk 2: Vensters en knoppen Hoofdstuk 3: Dialoogvensters en rechtermuisknop INHOUDSOPGAVE Hoofdstuk 1: Kennismaken met Word 2010 2 Word activeren 3 Beginscherm en het lint 4 Meer elementen van het programmavenster 5 Een programma sluiten 6 Hoofdstuk 2: Vensters en knoppen 8 Het

Nadere informatie

Voor alle printers moeten de volgende voorbereidende stappen worden genomen: Stappen voor snelle installatie vanaf cd-rom

Voor alle printers moeten de volgende voorbereidende stappen worden genomen: Stappen voor snelle installatie vanaf cd-rom Windows NT 4.x In dit onderwerp wordt het volgende besproken: "Voorbereidende stappen" op pagina 3-24 "Stappen voor snelle installatie vanaf cd-rom" op pagina 3-24 "Andere installatiemethoden" op pagina

Nadere informatie

Gebruikershandleiding Edit

Gebruikershandleiding Edit Gebruikershandleiding Edit Maak gebruik van de inloggegevens die je terugvindt in jouw mailbox. Noteer ze eventueel ook hier: url: www.. nl/edit Navigeer naar dit adres, door de url in te typen in de adresbalk

Nadere informatie

Gebruik. Wanneer u FreeMind opent, krijgt u het volgende scherm:

Gebruik. Wanneer u FreeMind opent, krijgt u het volgende scherm: FreeMind Starten FreeMind is een gratis programma om een mindmap te maken. Je kan Freemind gratis downloaden op je computer. Om FreeMind te downloaden surf je naar: http://freemind.nl.softonic.com/download.

Nadere informatie

Inhoudsopgave Voorwoord... 13 Nieuwsbrief... 13 Introductie Visual Steps... 14 Wat heeft u nodig?... 15 De volgorde van lezen...

Inhoudsopgave Voorwoord... 13 Nieuwsbrief... 13 Introductie Visual Steps... 14 Wat heeft u nodig?... 15 De volgorde van lezen... Inhoudsopgave Voorwoord...13 Nieuwsbrief...13 Introductie Visual Steps...14 Wat heeft u nodig?...15 De volgorde van lezen...16 Hoe werkt u met dit boek?...17 Uw voorkennis...18 De website...19 1. Windows

Nadere informatie

Welkom bij BOEKLEZER

Welkom bij BOEKLEZER Welkom bij BOEKLEZER Claro Boeklezer is een boek lezer die gebruikers in staat stelt om PDF bestanden te lezen of laten voorlezen met de ingebouwde schermlezer. Met deze boeklezer is het mogelijk om digitale

Nadere informatie

1. Installeren van de app ibooks

1. Installeren van de app ibooks Omschrijving ibooks is een ideaal programma voor het downloaden en lezen van boeken. ibooks bevat de ibookstore, waar u dag en nacht de nieuwste bestsellers en oude favorieten kunt downloaden. Uw boeken

Nadere informatie

Kennismaking. Versies. Text. Graph: Word Logo voorbeelden verschillende versies. Werkomgeving

Kennismaking. Versies. Text. Graph: Word Logo voorbeelden verschillende versies. Werkomgeving Kennismaking Word is een tekstverwerkingsprogramma. U kunt er teksten mee maken, zoals brieven, artikelen en verslagen. U kunt ook grafieken, lijsten en afbeeldingen toevoegen en tabellen maken. Zodra

Nadere informatie

Google Drive: uw bestanden openen en ordenen

Google Drive: uw bestanden openen en ordenen Google Drive: uw bestanden openen en ordenen Gebruik Google Drive om vanaf elke gewenste locatie uw bestanden, mappen, Google-documenten, Google-spreadsheets en Google-presentaties op te slaan en te openen.

Nadere informatie

Een nieuwe presentatie maak je met de sneltoets <Ctrl+N> of via het tabblad,. Vervolgens kies je Lege presentatie en klik je op de knop Maken.

Een nieuwe presentatie maak je met de sneltoets <Ctrl+N> of via het tabblad,. Vervolgens kies je Lege presentatie en klik je op de knop Maken. SAMENVATTING HOOFDSTUK 1 PowerPoint opstarten en afsluiten POWERPOINT kan worden opgestart via. Als POWERPOINT al vaker is gestart kun je direct op Microsoft PowerPoint 2010 klikken. Typ anders in het

Nadere informatie

Microsoft WordPad Sinaleri Opleiding

Microsoft WordPad Sinaleri Opleiding Werken met WordPad WordPad is een zeer simpele tekstverwerker voor het schrijven en bewerken van tekstdocumenten. Het maakt standaard onderdeel uit van het Windows besturingssysteem van Microsoft. Voorwoord

Nadere informatie

Mac OS X 10.6 Snow Leopard Installatie- en configuratiehandleiding

Mac OS X 10.6 Snow Leopard Installatie- en configuratiehandleiding Mac OS X 10.6 Snow Leopard Installatie- en configuratiehandleiding Lees dit document voordat u Mac OS X installeert. Dit document bevat belangrijke informatie over de installatie van Mac OS X. Systeemvereisten

Nadere informatie

PDF XCHANGE EDITOR Waarom PDF XHCANGE Editor?

PDF XCHANGE EDITOR Waarom PDF XHCANGE Editor? PDF XCHANGE EDITOR PDF XHCANGE editor is een programma om PDF bestanden te lezen en te bewerken. Deze handleiding is geschreven voor versie 5.5 van PDF XCHANGE editor. Als je een andere versie gebruikt

Nadere informatie

Versienotities voor de klant Xerox EX Print Server Powered by Fiery voor de Xerox igen4 Press, versie 3.0

Versienotities voor de klant Xerox EX Print Server Powered by Fiery voor de Xerox igen4 Press, versie 3.0 Versienotities voor de klant Xerox EX Print Server Powered by Fiery voor de Xerox igen4 Press, versie 3.0 Dit document bevat belangrijke informatie over deze versie. Zorg dat deze informatie bij alle gebruikers

Nadere informatie

Middelste knop (wiel)

Middelste knop (wiel) Sneltoetsen Muisnavigatie Middelste knop (wiel) Pannen Weergave opnieuw centreren Klikken + slepen Dubbelklikken Linkerknop Rechterknop Gereedschap gebruiken Klikken Contextmenu Klikken Pannen Klikken

Nadere informatie

00_PhotoshopCC-CiaB-boek.indb 18

00_PhotoshopCC-CiaB-boek.indb 18 Tijdens het werken met Adobe Photoshop ontdekt u dat er vaak meerdere manieren zijn om een taak uit te voeren. Om optimaal gebruik te kunnen maken van de uitgebreide bewerkingsmogelijkheden van Photoshop

Nadere informatie

Sn el aan d e s l ag. Stap een: Uw foto's openen in Corel AfterShot Pro. Door uw foto's navigeren

Sn el aan d e s l ag. Stap een: Uw foto's openen in Corel AfterShot Pro. Door uw foto's navigeren Snel aan de slag In deze sectie maakt u kennis met een aantal basistaken die u in Corel AfterShot Pro kunt uitvoeren. Neem een aantal minuten de tijd om de onderstaande stappen door te nemen als u op zoek

Nadere informatie

Gebruikershandleiding

Gebruikershandleiding Gebruikershandleiding In deze gebruikershandleiding worden de basisfuncties en mogelijkheden van de toegelicht. Additionele opties en technische achtergrondinformatie kunt u vinden in de technische handleiding

Nadere informatie

10. Pagina-instellingen

10. Pagina-instellingen 10. Pagina-instellingen Voordat u begint met het schrijven van een document in het programma Writer, is het raadzaam eerst te bepalen hoe het er uiteindelijk uit moet komen te zien. In deze module leert

Nadere informatie

2 mei 2014. Remote Scan

2 mei 2014. Remote Scan 2 mei 2014 Remote Scan 2014 Electronics For Imaging. De informatie in deze publicatie wordt beschermd volgens de Kennisgevingen voor dit product. Inhoudsopgave 3 Inhoudsopgave...5 openen...5 Postvakken...5

Nadere informatie

Dick Grooters Raadhuisstraat 296 5683 GM Best tel: 0499-392579 e-mail: d.grooters@home.nl. Printen en Scannen

Dick Grooters Raadhuisstraat 296 5683 GM Best tel: 0499-392579 e-mail: d.grooters@home.nl. Printen en Scannen Dick Grooters Raadhuisstraat 296 5683 GM Best tel: 0499-392579 e-mail: d.grooters@home.nl Printen en Scannen Als een nieuwe printer wordt gekocht en onder Windows XP aangesloten zal Windows deze nieuwe

Nadere informatie

Afdrukken in Calc Module 7

Afdrukken in Calc Module 7 7. Afdrukken in Calc In deze module leert u een aantal opties die u kunt toepassen bij het afdrukken van Calc-bestanden. Achtereenvolgens worden behandeld: Afdrukken van werkbladen Marges Gedeeltelijk

Nadere informatie

Zoekblokje. Om snel een beetje leesbaar beeld te krijgen is het vergrootblokje met de ezelsoren een handig hulpmiddel.

Zoekblokje. Om snel een beetje leesbaar beeld te krijgen is het vergrootblokje met de ezelsoren een handig hulpmiddel. Pagina 1 van 7 VOORAF BIJ READER 5 Reader 5 en 7 kunnen zonder bezwaar naast elkaar worden gebruikt. Voor het bekijken en doorzoeken van de cd/dvd hebt u in Reader 5 eigenlijk alleen het zoekblokje nodig.

Nadere informatie

Werkbalk Snelle toegang Titelbalk. Tabbladen

Werkbalk Snelle toegang Titelbalk. Tabbladen SAMENVATTING HOOFDSTUK 1 PowerPoint verkennen POWERPOINT kan worden opgestart via. Als POWERPOINT al vaker is gestart kun je direct op Microsoft PowerPoint 2010 in het menu Start klikken. Typ anders in

Nadere informatie

Word 2010: rondleiding

Word 2010: rondleiding Word 2010: rondleiding Microsoft Word is in de eerste plaats een tekstverwerkingsprogramma, maar er is meer. Men kan standaardbrieven, memoranda, fax, enveloppen, etiketten, en andere types van documenten

Nadere informatie

Gedigitaliseerd archief 125 jaar Het Belang van Limburg

Gedigitaliseerd archief 125 jaar Het Belang van Limburg Gedigitaliseerd archief 125 jaar Het Belang van Limburg Het archief De volledige collectie van ingebonden edities van Het Belang van Limburg is ingescand: 520.000 pagina s uit 620 banden van de periode

Nadere informatie

Basiskennis van Word

Basiskennis van Word Basiskennis van Word Word is een krachtige toepassing voor tekstverwerking en opmaak. Om deze toepassing zo doeltreffend mogelijk te kunnen gebruiken, hebt u eerst enige basiskennis nodig. In deze zelfstudie

Nadere informatie

Muisnavigatie. Middelste knop (wiel) Pannen. Klikken + slepen. Weergave opnieuw centreren. Dubbelklikken. Contextmenu. Gereedschap gebruiken.

Muisnavigatie. Middelste knop (wiel) Pannen. Klikken + slepen. Weergave opnieuw centreren. Dubbelklikken. Contextmenu. Gereedschap gebruiken. BLUEBEAM REVU SNELTOETSEN Muisnavigatie Middelste knop (wiel) Pannen Weergave opnieuw centreren Klikken + slepen Dubbelklikken Linkerknop Rechterknop Gereedschap gebruiken Klikken Contextmenu Klikken Pannen

Nadere informatie

Basiskennis van PowerPoint

Basiskennis van PowerPoint Basiskennis van PowerPoint Pow erpoint is een krachtige toepassing voor presentaties. Om Pow erpoint echter zo doeltreffend mogelijk te kunnen gebruiken, hebt u eerst enige basiskennis nodig. In deze zelfstudie

Nadere informatie

Handleiding voor bloemenboek (open boek)- PP 2010

Handleiding voor bloemenboek (open boek)- PP 2010 Handleiding voor bloemenboek (open boek)- PP 2010 Belangrijk!!! De 2 animaties "Samenvouwen" en "Uittrekken", die nodig zijn om het boek te maken, ontbreken in de versie PP 2010. Daarom is het nodig dat

Nadere informatie

Vanuit het venster Pagina-instelling kun je de vensters Afdrukken en Afdrukvoorbeeld openen.

Vanuit het venster Pagina-instelling kun je de vensters Afdrukken en Afdrukvoorbeeld openen. SAMENVATTING HOOFDSTUK 9 Pagina-instelling tabblad Pagina. Via het venster Pagina-instelling, tabblad Pagina kun je de afdrukstand, het papierformaat en de afdrukkwaliteit instellen. Bij Schaal kun je

Nadere informatie

LearnOSM. Onderzoek met behulp van veldformulieren. Overzicht van veldformulieren

LearnOSM. Onderzoek met behulp van veldformulieren. Overzicht van veldformulieren LearnOSM Onderzoek met behulp van veldformulieren Bijgewerkt op 2015-08-22 In dit hoofdstuk zullen we zien hoe we de coördinaten van plaatsen kunnen opnemen zonder een GPS. We zullen gereedschap gebruiken,

Nadere informatie

Medische Beelden Portaal AZ Sint-Lucas

Medische Beelden Portaal AZ Sint-Lucas Medische Beelden Portaal AZ Sint-Lucas Gebruikershandleiding Deze handleiding is van toepassing voor externe artsen en patiënten die aan de hand van referenties in het verslag een bepaald onderzoek willen

Nadere informatie

Fiery Driver Configurator

Fiery Driver Configurator 2015 Electronics For Imaging, Inc. De informatie in deze publicatie wordt beschermd volgens de Kennisgevingen voor dit product. 16 november 2015 Inhoud 3 Inhoud Fiery Driver Configurator...5 Systeemvereisten...5

Nadere informatie

I) Wat? II) Google documenten. Deel 2 documenten

I) Wat? II) Google documenten. Deel 2 documenten Google Drive Deel 2 documenten I) Wat? 1) De meeste mensen bewerken teksten in de tekstverwerker Word van Microsoft Office. Het is echter ook mogelijk teksten op internet te bewerken en te bewaren. Het

Nadere informatie

P-touch Editor starten

P-touch Editor starten P-touch Editor starten Versie 0 DUT Inleiding Belangrijke mededeling De inhoud van dit document en de specificaties van dit product kunnen zonder voorafgaande kennisgeving worden aangepast. Brother behoudt

Nadere informatie

Een toekomst voor ieder kind. www.altra.nl

Een toekomst voor ieder kind. www.altra.nl Een toekomst voor ieder kind www.altra.nl Excel Tips en trucs Knippen/kopiëren Kolommen verplaatsen Het is handig om de kolommen met de module en locatie als eerste twee in het overzicht te hebben. Selecteer

Nadere informatie

Het maakt in adressen niet uit of je hoofdletters gebruikt of niet. Maar er mogen geen spaties in zitten.

Het maakt in  adressen niet uit of je hoofdletters gebruikt of niet. Maar er mogen geen spaties in zitten. SAMENVATTING HOOFDSTUK 1 Wat is e-mail E-mail is Elektronische post. Een bericht dat we op een computer typen, kan via internet verstuurd worden. Het verzenden van e-mail kost weinig tijd. Een e-mailbericht

Nadere informatie

Fiery Remote Scan. Fiery Remote Scan openen. Postvakken

Fiery Remote Scan. Fiery Remote Scan openen. Postvakken Fiery Remote Scan Met Fiery Remote Scan kunt u scantaken op de Fiery-server en de printer beheren vanaf een externe computer. Met Fiery Remote Scan kunt u het volgende doen: Scans starten vanaf de glasplaat

Nadere informatie

OrgPublishergebruikershandleiding. voor diagrammen in meerdere browsers

OrgPublishergebruikershandleiding. voor diagrammen in meerdere browsers OrgPublishergebruikershandleiding voor diagrammen in meerdere browsers Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 3 Zelfstudies weergeven voor diagrammen die in meerdere browsers zijn gepubliceerd... 3 Zoeken in een

Nadere informatie

Aan de slag. Onlineaccounts bekijken of hiertussen schakelen Klik op uw account-id om instellingen te wijzigen of tussen accounts te schakelen.

Aan de slag. Onlineaccounts bekijken of hiertussen schakelen Klik op uw account-id om instellingen te wijzigen of tussen accounts te schakelen. Aan de slag Microsoft OneNote 2013 ziet er anders uit dan eerdere versies, dus hebben we deze handleiding gemaakt, zodat u zo snel mogelijk aan de slag kunt. Schakelen tussen aanraken en muis Als u OneNote

Nadere informatie

Menu. Open een document. Zoomen. Het Claro Boeklezer's menubalk bevat een aantal nuttige functies.

Menu. Open een document. Zoomen. Het Claro Boeklezer's menubalk bevat een aantal nuttige functies. Welkom Claro Boeklezer is een boek lezer die gebruikers in staat stelt om PDF bestanden te lezen of laten voorlezen met de ingebouwde schermlezer. Met deze boeklezer is het mogelijk om digitale boeken

Nadere informatie

Elementen bewerken. Rev 00

Elementen bewerken. Rev 00 Rev 00 I N H O U D S O P G A V E 1 INLEIDING... 1 2 ELEMENTEN SELECTEREN... 1 2.1 Meerdere individuele elementen selecteren... 1 2.2 Een bereik van elementen selecteren... 1 2.3 Een bereik via het toetsenbord

Nadere informatie

PowerPoint 2010: rondleiding (deel 1)

PowerPoint 2010: rondleiding (deel 1) PowerPoint 2010: rondleiding (deel 1) Met PowerPoint kan men voorstellingen maken door middel van dia's die zijn gevuld met teksten, afbeeldingen, films, grafieken en geluiden. PowerPoint is een uitstekend

Nadere informatie

Met een mailing of massaverzending kunt u een groot aantal documenten verzenden naar gebruikelijke adressen, die in een gegevensbestand staan.

Met een mailing of massaverzending kunt u een groot aantal documenten verzenden naar gebruikelijke adressen, die in een gegevensbestand staan. Een mailing verzorgen Met een mailing of massaverzending kunt u een groot aantal documenten verzenden naar gebruikelijke adressen, die in een gegevensbestand staan. Voor deze techniek zijn twee bestanden

Nadere informatie

OneNote 2013 Snelstartgids

OneNote 2013 Snelstartgids Aan de slag Microsoft OneNote 2013 ziet er anders uit dan eerdere versies. Daarom hebben we deze handleiding samengesteld om de leercurve zo kort mogelijk te maken. Uw notities in de cloud houden Als u

Nadere informatie

Nieuwe functies van de GM EPC

Nieuwe functies van de GM EPC Nieuwe functies van de GM EPC Grafische navigatie De GM Next Gen EPC heeft talrijke nieuwe functies die het vinden van het juiste onderdeel sneller en eenvoudiger maken. Gedetailleerde instructies over

Nadere informatie

Microsoft Offi ce OneNote 2003: een korte zelfstudie

Microsoft Offi ce OneNote 2003: een korte zelfstudie Microsoft Offi ce OneNote 2003: een korte zelfstudie Werken met OneNote: zelfstudie 1 MICROSOFT OFFICE ONENOTE 2003 ZORGT VOOR OPTIMALE PRODUCTIVITEIT DOOR EENVOUDIGE VASTLEGGING, EFFICIËNTE ORGANISATIE

Nadere informatie

Zorg dat u alle items hebt die worden getoond in Afbeelding 1. (De etiketten in het pakket kunnen verschillend zijn.)

Zorg dat u alle items hebt die worden getoond in Afbeelding 1. (De etiketten in het pakket kunnen verschillend zijn.) Insert % Shift Beknopte handleiding Zorg dat u alle items hebt die worden getoond in Afbeelding 1. (De etiketten in het pakket kunnen verschillend zijn.) Garantiekaart D1 etikettencassette warranty card

Nadere informatie

Aan de slag met AdminView

Aan de slag met AdminView Aan de slag met AdminView uitgebreide handleiding S for Software B.V. Gildeweg 6 3771 NB Barneveld tel 0342 820 996 fax 0342 820 997 e-mail info@sforsoftware.nl web www.sforsoftware.nl Inhoudsopgave 1.

Nadere informatie

Aanvullend bestand Meer doen met uw Samsung Galaxy Tab

Aanvullend bestand Meer doen met uw Samsung Galaxy Tab 1 Aanvullend bestand Meer doen met uw Samsung Galaxy Tab In dit aanvullende PDF-bestand staat een overzicht van wijzigingen van het boek in combinatie met een Samsung Galaxy tablet met Android 5 1 Foto

Nadere informatie

Afbeeldingen Module 11

Afbeeldingen Module 11 11. Afbeeldingen Er zijn veel manieren waarop u een afbeelding in kunt voegen in een tekst. U kunt bijvoorbeeld plaatjes die met een ander programma zijn gemaakt in uw documenten opnemen. Zo kunt u met

Nadere informatie

Opstarten Word 2013 bij Windows 7 Opstarten Word 2016 bij Windows 10

Opstarten Word 2013 bij Windows 7 Opstarten Word 2016 bij Windows 10 SAMENVATTING HOOFDSTUK 1 Word opstarten, verkennen en afsluiten WORD kan opgestart worden via de startknop en de snelkoppeling in de lijst die boven de startknop staat: Opstarten Word 2013 bij Windows

Nadere informatie

Handleiding InCD Reader

Handleiding InCD Reader Handleiding InCD Reader Nero AG Informatie over auteursrecht en handelsmerken De handleiding en de volledige inhoud van de handleiding worden beschermd door het auteursrecht en zijn eigendom van Nero AG.

Nadere informatie

SOFTWAREHANDLEIDING. P-touch P700

SOFTWAREHANDLEIDING. P-touch P700 SOFTWAREHANDLEIDING P-touch P700 P-touch P700 De inhoud van deze handleiding en de specificaties van het product kunnen zonder voorafgaande kennisgeving worden aangepast. Brother behoudt zich het recht

Nadere informatie

Handleiding voor printersoftware

Handleiding voor printersoftware Handleiding voor printersoftware (Voor Canon Compact Photo Printer Solution Disk versie 6) Windows 1 Inhoud Veiligheidsvoorzorgsmaatregelen...3 Lees dit eerst...4 Handleidingen...4 Stappen van het afdrukken...5

Nadere informatie

INSTRUCT Samenvatting Basis Word 2007, H1 SAMENVATTING HOOFDSTUK 1

INSTRUCT Samenvatting Basis Word 2007, H1 SAMENVATTING HOOFDSTUK 1 SAMENVATTING HOOFDSTUK 1 Word opstarten WORD kan worden opgestart via menu Start, Alle Programma s, Microsoft Office, Microsoft Office WORD 2007. Soms staat er op het bureaublad een snelkoppeling naar

Nadere informatie

www.sencomp.nl 194 Aldi Windows Laatst gewijzigd 15 oktober 2012 Uw keuze voor het maken van een fotoboek is Aldi. Deze cursus bestaat uit 5 delen.

www.sencomp.nl 194 Aldi Windows Laatst gewijzigd 15 oktober 2012 Uw keuze voor het maken van een fotoboek is Aldi. Deze cursus bestaat uit 5 delen. www.sencomp.nl 194 Aldi Windows Laatst gewijzigd 15 oktober 2012 Uw keuze voor het maken van een fotoboek is Aldi. Deze cursus bestaat uit 5 delen. Deel 1 Aldi printsoftware downloaden en installeren Deel

Nadere informatie

INSTRUCT Samenvatting Praktijk Access 2010, H2 SAMENVATTING HOOFDSTUK 2

INSTRUCT Samenvatting Praktijk Access 2010, H2 SAMENVATTING HOOFDSTUK 2 SAMENVATTING HOOFDSTUK 2 Sorteren en filteren in een tabel Sorteren kun je met de knoppen (Oplopend) en (Aflopend). Hiermee zet je records in alfabetische of numerieke volgorde. Er wordt gesorteerd op

Nadere informatie

Inhoudsopgave Voorwoord 7 Nieuwsbrief 8 Introductie Visual Steps 8 Wat heeft u nodig? 9 Hoe werkt u met dit boek? 10 De website bij het boek

Inhoudsopgave Voorwoord 7 Nieuwsbrief 8 Introductie Visual Steps 8 Wat heeft u nodig? 9 Hoe werkt u met dit boek? 10 De website bij het boek Inhoudsopgave Voorwoord... 7 Nieuwsbrief... 8 Introductie Visual Steps... 8 Wat heeft u nodig?... 9 Hoe werkt u met dit boek?... 10 De website bij het boek... 11 Toets uw kennis... 11 Voor docenten...

Nadere informatie

bron: windows.microsoft.com Dubbelzijdig of enkelzijdig. Grijstinten of kleur. Liggend of staand.

bron: windows.microsoft.com Dubbelzijdig of enkelzijdig. Grijstinten of kleur. Liggend of staand. maandag, 12 juli 2010 13:25 Laatst aangepast vrijdag, 16 juli 2010 bron: windows.microsoft.com Dubbelzijdig of enkelzijdig. Grijstinten of kleur. Liggend of staand. Dit zijn slechts enkele opties die u

Nadere informatie

Handleiding Sportlink Club

Handleiding Sportlink Club Handleiding Sportlink Club Dit document is automatisch gegenereerd. We raden u aan de handleiding online te raadplegen via www.sportlinkclub.nl/support. 1. Installatiehandleiding.........................................................................................

Nadere informatie