Lesbrief Vlinderkleuren 1

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Lesbrief Vlinderkleuren 1"

Transcriptie

1 Vlinderkleuren 1 Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Lesduur: Werkvorm: Leerstofgebied: ± 45 minuten Tweetallen Wereldoriëntatie, Kunstzinnige oriëntatie Doel van de opdracht: Het kennismaken met een aantal vlindersoorten in de eigen omgeving Het leren onderscheiden van dag- en nachtvlinders Het goed kijken naar vormen en kleuren van vlinders Het ontdekken wat de functies zijn van de verschillende vlinderkleuren Het zelf ontwerpen van een vlinder Vereiste voorkennis: Materiaal: Geen Kleurpotloden of verf Schaar Lijm A3 papier Smartboard Downloads: Werkblad, Knipblad, Ontwerpblad Websites: Les in het kort Waarom hebben vlindervleugels zulke schitterende tinten, schutkleuren en patronen? Leerlingen bekijken een aantal Nederlandse vlindersoorten. Ze zoeken de verschillen tussen dag- en nachtvlinders en bestuderen hun kleuren en vormen. Daarna ontwerpen ze zelf een perfect uitgeruste vlinder! Voorbereiding les Print voor elke leerling het Werkblad Vlinderkleuren uit. Print voor elk tweetal leerlingen het Knipblad Vlinderkleuren uit. Print voor elk tweetal leerlingen het Ontwerpblad Vlinderkleuren uit. Per tweetal is nodig: schaar, lijm, kleurpotloden, een vel A3 papier (of twee vellen A4 papier). Verdeel de klas in tweetallen. Introductie Vertel de klas dat jullie het gaan hebben over vlinders in Nederland. In Nederland leven ongeveer 2000 soorten vlinders. De meeste soorten zijn piepklein. Die noemen we microvlinders. Wij gaan het alleen hebben over de grote vlinders. Alle vlinders zijn in te delen in twee groepen: dagvlinders en nachtvlinders.

2 Vlinderkleuren 2 Vragen om te stellen: Wie heeft er wel eens een vlinder in de tuin gezien? Of een rups? Wat eten vlinders? (De meeste vlinders houden van zoet. Ze zuigen met hun zuigsnuitje nectar uit bloemen. In nectar zit veel suiker. Sommige vlinders houden van sap uit (rottend) fruit. En er zijn ook vlinders die sap uit poep of vlees van dode dieren drinken.) Hebben vlinders ook vijanden? (Ja, vooral vogels, vleermuizen en spinnen.) Wat zou het verschil zijn tussen een dagvlinder en een nachtvlinder? (Dagvlinders vliegen en eten overdag en slapen s nachts. De meeste nachtvlinders gaan juist s nachts op pad om te eten. Ze slapen overdag. Maar er zijn ook enkele nachtvlinders die overdag vliegen.) Zou je het verschil tussen een dagvlinder en een nachtvlinder kunnen zien? (Ja, dagvlinders zijn vaak mooi gekleurd en nachtvlinders hebben vaker een bruine schutkleur. Ook hier zijn weer talloze uitzonderingen.) Waarom hebben nachtvlinders eigenlijk vaak een schutkleur? (Als ze overdag slapen kunnen ze geen vijanden aan zien komen en wegvliegen. We gaan straks kijken of jullie het verschil kunnen zien, maar eerst gaan jullie heel goed naar alle vlinders kijken en een paar vragen beantwoorden.) Opdracht Werkblad In de eerste opdracht maken leerlingen groepjes van uitgeknipte vlinders. Dit doen ze in tweetallen. Bespreek deze opdracht direct na. Welke groepjes hebben ze gemaakt? Daarna maken leerlingen zelfstandig vraag 1 t/m 6. Bespreek deze vragen als ze klaar zijn met vraag 6. Antwoorden en uitleg bij alle opdrachten en vragen staan in de Bijlagen van deze lesbrief. In de laatste opdracht over dag- en de nachtvlinders proberen leerlingen alle dag- en alle nachtvlinders bij elkaar te leggen. Leerlingen werken in tweetallen en mogen overleggen. Laat leerlingen eerst zelf met ideeën komen en geef uiteindelijk de juiste oplossing. Poster Leerlingen plakken de vlinders op een poster. Zo raken de vlinders niet kwijt. De dagvlinders komen bij elkaar en de nachtvlinders komen bij elkaar. Elk tweetal maakt samen een poster. Laat er ook een titel boven schrijven, bijvoorbeeld: Dag- en nachtvlinders van Nederland. Tekst over de vlinders en/of versiering van de achtergrond is natuurlijk altijd een mooie aanvulling. Vlinder ontwerpen Nu ontwerpen leerlingen zelf een dag- of nachtvlinder. Een vlinder die zichzelf uitstekend kan redden in de natuur. Hij zal nooit opgegeten worden door een vogel, omdat hij een perfect camouflage- of afschrikpatroon heeft! Voor het maken van de vlinder mogen ze een ontwerpblad gebruiken. Het ontwerpblad kan direct ingekleurd worden of gebruikt worden als voorbeeld bij het tekenen of schilderen. Leerlingen geven hun vlinder ook een naam. Laat ze al hun fantasie gebruiken. Als enige regel geldt: alles mag, als je het maar goed kunt uitleggen. Beloon creativiteit. Denk eraan dat camouflage op vele manieren mogelijk is! En dat een afschrikpatroon vooral vogels moet afschrikken (en geen mensen). Afsluiting Bekijk samen het filmpje (3:47 min) Vlinders van Nederland Deel 6: 30 Nachtvlinders op Youtube. In het filmpje zijn vele soorten Nederlandse nachtvlinders te zien. Ook is te zien hoe je nachtvlinders met een sterke lamp en een wit laken s nachts kunt lokken.

3 Vlinderkleuren 3 Bijlagen Antwoorden Werkblad Maak groepjes Eigen inzicht leerlingen. Het gaat in deze opdracht vooral om het kijken en vergelijken. Elk groepje is goed als leerlingen maar uit kunnen leggen waarom ze het groepje gemaakt hebben. Benoem de groepjes Ook hier gaat het om het kijken. Leerlingen bedenken zelf gekke namen, zoals de rondvleugels, snuitkoppen, straaljagers, bruintjes of oogvlinders. Daarnaast schrijven ze wat de vlinders in dit groepje gemeen hebben met elkaar of waarom ze bij elkaar liggen. Vragen 1. Eigen inzicht 2. Eigen inzicht 3. Wat zouden vlinders met hun gekleurde vleugels kunnen doen? Zich verstoppen. Met een schutkleur of camouflagekleur lijken vlinders op de omgeving waardoor ze niet opvallen. Vijanden waarschuwen met opvallende kleuren. Rood en zwart-geel zijn waarschuwingskleuren. Roofdieren leren giftige of oneetbare prooien met deze kleuren te vermijden. Vijanden laten schrikken met afschrikkleuren op de achtervleugels. Sommige nachtvlinders (rood weeskind, pauwoogpijlstaart) hebben felle kleuren op de achtervleugels. Deze worden overdag bedekt door de voorvleugels met schutkleur. Wordt de vlinder ondanks zijn schutkleur toch ontdekt, dan toont hij plotseling zijn achtervleugels waardoor de vogel schrikt. Zonlicht weerkaatsen of juist absorberen. 4. Welke patronen zie je? Wat zouden ze met hun patronen kunnen doen? Afschrikpatronen zoals ogen op de achtervleugels. Vijanden schrikken wanneer vlinders plotseling hun achtervleugels met afschrikpatronen tonen. De ronde vormen op de vleugels lijken op grote ogen. Vlinders met ogen op de vleugels lijken groter en gevaarlijker. Camouflagepatronen, zoals de schors van een boom. Hierdoor vallen ze minder op. Ter info: Vlinders hebben meer manieren om aan vijanden te ontkomen. Namelijk: Wegvliegen. Zich pardoes uit de lucht laten vallen. Nachtvlinders doen dit bijvoorbeeld als ze de ultrasone geluiden van een vleermuis horen. Giftig zijn, zoals de sint-jacobsvlinder. Deze vlinder leeft op het giftige jakobskruiskruid. De rups van de sint-jacobsvlinder eet van de plant. De gifstoffen worden opgeslagen zijn lichaam. Daardoor is de rups ook giftig en dat laat hij zien met zijn geel-zwarte waarschuwingskleuren. Als de rups in een vlinder verandert is deze ook giftig. De vlinder laat dat met de zwart-rode kleuren weten. Een beschut plekje zoeken, bijvoorbeeld in schuren, schuttingen, begroeid hekwerk, muurtjes of hagen. Heel klein zijn. 5. Drie hier zichtbaar verschillende manieren waarop vlinders hun vleugels vouwen zijn: Vleugels wijd gespreid opzij. Vleugels plat over het lijf gevouwen. Vleugels omhoog gevouwen (citroenvlinder).

4 Vlinderkleuren 4 6. Drie soorten voelsprieten op het knipblad zijn: Draadvormige voelspriet met glad uiteinde. Voelspriet met knopje aan het uiteinde. Geveerde voelspriet met haren (lieveling). Dag- en nachtvlinders Eigen inzicht leerlingen. Laat ze eerst zelf uitleggen waarom ze deze indeling gemaakt hebben. Bespreek het met de hele klas. Wie denkt hetzelfde? Wie dacht iets anders? Beloon hun argumentatie. Het gaat niet om goed of fout, maar om het redeneren. Hierna geeft u het goede onderstaande antwoord: De belangrijkste verschillen tussen dag- en nachtvlinders zitten in de lichaamsbouw. Vaak, maar niet altijd zie je het ook aan de kleur. Dagvlinders: Voelsprieten eindigen altijd in een knopje. Vleugels staan meestal omhoog als de vlinder in rust is, vlak tegen elkaar aan geklapt. Meestal felle kleuren. Nachtvlinders: Voelsprieten eindigen niet in een knopje. Nachtvlinders hebben draadvormige of geveerde antennen. De voelsprieten van nachtvlinders zijn aangepast om ook in het donker voedsel of een partner te vinden. Ze gebruiken de voelsprieten als neus. Bij sommige soorten hebben de mannetjes extreem grote sprieten, waarmee ze een vrouwtje al op kilometers afstand kunnen ruiken. Vleugels zijn plat over het lijf gevouwen als de vlinder in rust is. Veel nachtvlinders hebben een camouflagepatroon zodat ze overdag niet opvallen als ze op een boom zitten te rusten. Er zijn een paar soorten nachtvlinders die overdag vliegen en wel erg opvallend zijn. De sint-jacobsvlinder is bijvoorbeeld rood met zwart, maar behoort tot de nachtvlinders. Dagvlinders: Groot koolwitje, kleine vos, dagpauwoog, landkaartje, bont zandoogje, atalanta, boomblauwtje en citroenvlinder. Nachtvlinders: Groot avondrood, rood weeskind, kleine zomervlinder, bruine snuituil, pauwoogpijlstaart, grote beer, sint-jacobsvlinder, lieveling. Zelf vlinders kijken Vlinders kijken doe je met mooi weer. Als er niet te harde wind staat, het lekker warm is en het zonnetje een beetje schijnt. In maart zie je al soorten die als vlinder hebben overwinterd zoals dagpauwoog, citroenvlinder, gehakkelde aurelia en kleine vos. Juni is meestal een slechte vlindermaand omdat de meeste soorten dan eitje, rups of pop zijn. In juli en augustus vliegen er juist heel veel verschillende soorten. In september en oktober zijn er al soorten uitgevlogen maar op zonnige herfstdagen zijn de laatvliegers zoals de atalanta vaak in grote aantallen te zien. Alles bij elkaar heb je de grootste kans om veel vlinders te zien in de perioden half mei tot eind mei en van begin juli tot half september. Bron:

5 Vlinderkleuren 5 Aansluiting kerndoelen Oriëntatie op jezelf en de wereld > Natuur en techniek 40 Leerlingen leren in de omgeving veel voorkomende planten en dieren onderscheiden en benoemen en leren hoe ze functioneren in hun leefomgeving. 41 Leerlingen leren over de bouw van planten, dieren en mensen en over de vorm en functie van hun onderdelen. Kunstzinnige oriëntatie 54 De leerlingen leren beelden, taal, muziek, spel en beweging te gebruiken, om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om er mee te communiceren. 55 De leerlingen leren op eigen werk en dat van anderen te reflecteren. Links naar interessante websites

Lesbrief Vlinderkleuren

Lesbrief Vlinderkleuren Lesbrief Vlinderkleuren Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Lesduur: ± 45 minuten Leerstofgebied: Wereldoriëntatie, Kunstzinnige oriëntatie Werkvorm: Tweetallen Doel van de opdracht: Het kennismaken met een aantal

Nadere informatie

Lesbrief Vlinderkids 1

Lesbrief Vlinderkids 1 Vlinderkids 1 Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Lesduur: Werkvorm: Leerstofgebied: ± 30 minuten Tweetallen Wereldoriëntatie, Kunstzinnige oriëntatie Doel van de opdracht: Het kennismaken met een aantal vlindersoorten

Nadere informatie

Lesbrief Vlinderkids. Doelgroep: Groep 5 t/m 8. Lesduur: ± 30 minuten. Leerstofgebied: Wereldoriëntatie, Kunstzinnige oriëntatie. Werkvorm: Tweetallen

Lesbrief Vlinderkids. Doelgroep: Groep 5 t/m 8. Lesduur: ± 30 minuten. Leerstofgebied: Wereldoriëntatie, Kunstzinnige oriëntatie. Werkvorm: Tweetallen Lesbrief Vlinderkids Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Lesduur: ± 30 minuten Leerstofgebied: Wereldoriëntatie, Kunstzinnige oriëntatie Werkvorm: Tweetallen Doel van de opdracht: Het kennismaken met een aantal vlindersoorten

Nadere informatie

Nachtvlinders. Glasvleugelpijlstaart. De sint-jansvlinder is een dagactieve nachtvlinder

Nachtvlinders. Glasvleugelpijlstaart. De sint-jansvlinder is een dagactieve nachtvlinder Nachtvlinders Wist je dat er 2 groepen vlinders zijn? De ene groep noemen we dagvlinders, de andere groep noemen we nachtvlinders. Het verschil tussen dag- en nachtvlinders lijkt heel simpel: dagvlinders

Nadere informatie

Lesbrief Beestjes tekenen naar waarneming

Lesbrief Beestjes tekenen naar waarneming Lesbrief Beestjes tekenen naar waarneming Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Lesduur: ± 45 minuten Leerstofgebied: Wereldoriëntatie, Kunstzinnige oriëntatie Werkvorm: Zelfstandig Doel van de opdracht: Het kennismaken

Nadere informatie

Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg? 1

Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg? 1 Bij, wesp, hommel of zweefvlieg? 1 Doelgroep: Groep 4 t/m 8 Lesduur: Werkvorm: Leerstofgebied: ± 45 minuten Groepjes of zelfstandig Wereldoriëntatie Doel van de opdracht: Het leren herkennen van een bij,

Nadere informatie

Verwerkingsopdracht. voor in de klas. Duistere Dierenrijk Groep 5-6

Verwerkingsopdracht. voor in de klas. Duistere Dierenrijk Groep 5-6 Verwerkingsopdracht voor in de klas Duistere Dierenrijk ------------------------------------------ Groep 5-6 - 4 Nachtvlinders Wist je dat er 2 groepen vlinders zijn? De ene groep noemen we dagvlinders,

Nadere informatie

Dagvlinders vouwen in rust hun vleugels verticaal, recht boven hun lijf samen (met één uitzondering: de dikkopjes).

Dagvlinders vouwen in rust hun vleugels verticaal, recht boven hun lijf samen (met één uitzondering: de dikkopjes). 1 Vlinders herkennen Er zijn veel meer nachtvlinders dan dagvlinders; in Nederland leven 53 soorten dagvlinders en zo n 2000 soorten nachtvlinders. Nachtvlinders zie je echter veel minder omdat veel soorten

Nadere informatie

Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg

Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg Doelgroep: Groep 4 t/m 8 Lesduur: ± 45 minuten Werkvorm: Groepjes of alleen Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Doel van de opdracht: Het leren herkennen van een bij,

Nadere informatie

inhoud blz. Vlinders 3 1. Insecten 4 2. De kop 5 3. De vleugels 6 4. Van ei tot vlinder 7 5. Dag en nachtvlinders 8 6. Voedsel 9 7. Vijanden 10 8.

inhoud blz. Vlinders 3 1. Insecten 4 2. De kop 5 3. De vleugels 6 4. Van ei tot vlinder 7 5. Dag en nachtvlinders 8 6. Voedsel 9 7. Vijanden 10 8. Vlinders inhoud blz. Vlinders 3 1. Insecten 4 2. De kop 5 3. De vleugels 6 4. Van ei tot vlinder 7 5. Dag en nachtvlinders 8 6. Voedsel 9 7. Vijanden 10 8. Vlinders in Nederland 11 9. Filmpjes 15 Pluskaarten

Nadere informatie

Hier zien jullie alweer de zesde uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw.

Hier zien jullie alweer de zesde uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw. Hier zien jullie alweer de zesde uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw. Vlinders in de tuin Vooral op warme dagen kun je veel vlinders zien in allerlei

Nadere informatie

Lesbrief T. rex voedselweb

Lesbrief T. rex voedselweb Lesbrief T. rex voedselweb Doelgroep: Groep 4 t/m 8 Lesduur: ± 45 minuten Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Zelfstandig Doel van de opdracht: Het ontdekken dat niet alle dinosauriërs in dezelfde

Nadere informatie

Vlinders. Tijdstip: op een mooie zonnige dag in mei, juni of juli

Vlinders. Tijdstip: op een mooie zonnige dag in mei, juni of juli KB8 Tijdsinvestering: 45 minuten 1/2 3/4 5/6 7/8 lente zomer herfst winter Vlinders. Tijdstip: op een mooie zonnige dag in mei, juni of juli 1. Inleiding Vlinders in alle kleuren en maten spreken de mensen

Nadere informatie

Vraag 1. Waarom moet je goed voor de rupsen zorgen als je vlinders wilt hebben?

Vraag 1. Waarom moet je goed voor de rupsen zorgen als je vlinders wilt hebben? Naam: VLINDERS Vlinders zijn niet weg te denken uit onze leefomgeving. In het voorjaar kunnen we haast niet wachten tot de eerste Kleine vosjes of Citroenvlinders zich laten zien. En dan in de zomer en

Nadere informatie

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Doelgroep: Groep 6 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Groepjes Duur: ± 30 minuten Doel van de opdracht: Leerlingen leren wat het favoriete voedsel

Nadere informatie

Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg

Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg Doelgroep: Groep 4 t/m 8 Leerstofgebied: Natuur en techniek Werkvorm: Klassikaal en deels alleen Duur: ± 45 minuten Doel van de opdracht: Leerlingen leren over

Nadere informatie

Van eitje tot vlinder

Van eitje tot vlinder Werkblad Van eitje tot vlinder Wat is de goede volgorde van de plaatjes? Begin bij plaatje : de vlinder legt eieren. Schrijf de letter a in hokje. Welk plaatje is de volgende? Zet de letter ervan in hokje

Nadere informatie

Vlinders kijken. op Landgoed Schothorst

Vlinders kijken. op Landgoed Schothorst Vlinders kijken op Landgoed Schothorst Enke Kleine vos erdpa In de maanden mei tot en met september zie je ze vliegen: eeg vandaag ga je op zoek naar s. In dit boekje s!iveook nst Du vind je allerlei spelletjes

Nadere informatie

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Doelgroep: Groep 4 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Groepjes Duur: ± 30 minuten Doel van de opdracht: Leerlingen leren wat het favoriete voedsel

Nadere informatie

Lesbrief Beestjes tekenen naar verhaal

Lesbrief Beestjes tekenen naar verhaal Lesbrief Beestjes tekenen naar verhaal Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Lesduur: ± 45 minuten Leerstofgebied: Wereldoriëntatie, Kunstzinnige oriëntatie Werkvorm: Zelfstandig Doel van de opdracht: Het leren hoe

Nadere informatie

Camouflage is handig in het dierenrijk. Veel prooidieren vallen door hun kleur niet

Camouflage is handig in het dierenrijk. Veel prooidieren vallen door hun kleur niet William van den Akker camouflage opvallend onopvallend Camouflage is handig in het dierenrijk. Veel prooidieren vallen door hun kleur niet op in hun omgeving en worden daarom minder snel gevangen door

Nadere informatie

Wist je dat?... Overwintering van vlinders. Vragen. De vlinder. De levenscyclus..

Wist je dat?... Overwintering van vlinders. Vragen. De vlinder. De levenscyclus.. Lesbrief groep 5 6 Inhoudsopgave Wist je dat?... Vlinderwiel Stripverhaal.. Overwintering van vlinders. Vlinder mobiel Het voedsel van rupsen.. Vragen. De vlinder. De levenscyclus.. 1 Wist je dat Allerlei

Nadere informatie

Dagpauwoog Hoe ziet hij eruit? Wanneer vliegt hij? Waar kun je hem vinden? Waar leven de rupsen? Atalanta

Dagpauwoog Hoe ziet hij eruit? Wanneer vliegt hij? Waar kun je hem vinden? Waar leven de rupsen? Atalanta Je hebt vast wel eens een vlinder gezien. Maar heb een vlinder wel eens goed bekeken? Weet je welke planten een rups lekker vindt? En weet je het verschil tussen dagvlinders en nachtvlinders? De vlinders

Nadere informatie

dag- en nachtdieren land dag is het dan nacht is aan de andere kant van de wereld de zon op is de zon onder is

dag- en nachtdieren land dag is het dan nacht is aan de andere kant van de wereld de zon op is de zon onder is Tijd GROEP 3-4 30 50 minuten 1, 23 en 46 De leerling: dag- en nachtdieren land dag is het dan nacht is aan de andere kant van de wereld de zon op is de zon onder is en nacht Haal voor de activiteit Dieren

Nadere informatie

De kleine beestjesclub

De kleine beestjesclub Thema: mini Biologie Dieren Insecten en spinnen Moeilijkheid: * Tijdsduur: ** Juf Nelly De kleine beestjesclub Doel: Na deze opdracht weet je meer over verschillende insecten Uitleg opdracht Je luistert

Nadere informatie

Lesbrief Slakkenevolutiespel 1

Lesbrief Slakkenevolutiespel 1 Slakkenevolutiespel 1 Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Lesduur: Werkvorm: Leerstofgebied: ± 15 minuten Klassikaal Wereldoriëntatie Doel van de opdracht: Het begrijpen waarom slakken verschillende kleuren hebben

Nadere informatie

Lesbrief Evolutiespel slakken. Doelgroep: Groep 5 t/m 8. Leerstofgebied: Wereldoriëntatie. Werkvorm: Klassikaal. Duur: ± 15 minuten

Lesbrief Evolutiespel slakken. Doelgroep: Groep 5 t/m 8. Leerstofgebied: Wereldoriëntatie. Werkvorm: Klassikaal. Duur: ± 15 minuten Lesbrief Evolutiespel slakken Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Klassikaal Duur: ± 15 minuten Doel van de opdracht: Kinderen leren hoe dieren zich aanpassen aan hun omgeving.

Nadere informatie

Lesbrief groep 7 8. Inhoudsopgave. Insecten. Soorten. Knipblad. Vlinders lokken. Leefgebied van de vlinder. Stripverhaal

Lesbrief groep 7 8. Inhoudsopgave. Insecten. Soorten. Knipblad. Vlinders lokken. Leefgebied van de vlinder. Stripverhaal Lesbrief groep 7 8 Inhoudsopgave Insecten Soorten Knipblad Vlinders lokken Leefgebied van de vlinder Stripverhaal Maak van de tuin een vlindertuin Trek Eten en gegeten worden De verdelgers De voedselketen

Nadere informatie

Lesbrief Spinnendiversiteit 1

Lesbrief Spinnendiversiteit 1 Spinnendiversiteit 1 Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Lesduur: Werkvorm: Leerstofgebied: ± 45 minuten Zelfstandig, deel klassikaal Wereldoriëntatie Doel van de opdracht: Het kennismaken met de spinnensoorten in

Nadere informatie

L I EDBIJLAGE. Liedbijlage Insecten

L I EDBIJLAGE. Liedbijlage Insecten Liedbijlage Insecten L I EDBIJLAGE Samenstelling Chrystal Cochius Illustraties Elsbeth Cochius, grafisch kunstenaar en winnares van de HeArtpool grafiekprijs Overijssel 2005 I N SECTEN Zonder insecten

Nadere informatie

14 Speuren naar dieren Handleiding voor begeleiders 01

14 Speuren naar dieren Handleiding voor begeleiders 01 Handleiding voor begeleiders 01 Ten opzichte van 50 jaar geleden zijn veel diersoorten verdwenen. Dit is vooral een gevolg van de toename van de bevolking en de steeds grotere ruimte waarop mensen beslag

Nadere informatie

Een vlinder wordt niet geboren als vlinder. Het leven van de vlinder bestaat uit vier fases: Het eitje, de larve, de pop en de vlinder.

Een vlinder wordt niet geboren als vlinder. Het leven van de vlinder bestaat uit vier fases: Het eitje, de larve, de pop en de vlinder. Vlinders zijn prachtige, vliegende insecten met grote, opvallende vleugels. De snelheid waar vlindersoorten mee kunnen vliegen varieert nogal. De snelste vlinders kunnen maar liefst 45 kilometer per uur

Nadere informatie

Fossiele brandstoffen? De zon is de bron!

Fossiele brandstoffen? De zon is de bron! Energie 5 en 6 3 Fossiele brandstoffen? De zon is de bron! Filmpjes werkblad Doelen Begrippen Materialen Duur De leerlingen: weten dat fossiele brandstoffen hele oude resten van planten zijn. kunnen een

Nadere informatie

Lesbrief Dierenzoekermoorden

Lesbrief Dierenzoekermoorden Lesbrief Dierenzoekermoorden Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Lesduur: ± 20 minuten Leerstofgebied: Wereldoriëntatie, Nederlands Werkvorm: Tweetallen of zelfstandig Doel van de opdracht: Het oefenen met het gebruik

Nadere informatie

Lesbrief Spinnen diversiteit. Doelgroep: Groep 5 t/m 8. Leerstofgebied: Wereldoriëntatie. Werkvorm: Zelfstandig, deels klassikaal. Duur: ± 45 minuten

Lesbrief Spinnen diversiteit. Doelgroep: Groep 5 t/m 8. Leerstofgebied: Wereldoriëntatie. Werkvorm: Zelfstandig, deels klassikaal. Duur: ± 45 minuten Lesbrief Spinnen diversiteit Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Zelfstandig, deels klassikaal Duur: ± 45 minuten Doel van de opdracht: Kinderen maken kennis met de meest

Nadere informatie

Voorbereiding post 3. Even schrikken Groep 5-6

Voorbereiding post 3. Even schrikken Groep 5-6 Voorbereiding post 3 Even schrikken Groep 5-6 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 3: Even schrikken, voor groep 5 en 6. Inhoud: Algemeen Verhaal Spel Werkblad Opruimen

Nadere informatie

Vormen van een raket Raketten

Vormen van een raket Raketten Vormen van een raket Raketten Vgroep 1-2 17 tijdsduur 65 minuten kerndoelen 1, 23, 32, 44, 45 en 54 lesdoelen De leerling: herkent een aantal wiskundige vormen: een cirkel, een driehoek, een rechthoek

Nadere informatie

Voorbereiding post 3. Even schrikken Groep 7-8

Voorbereiding post 3. Even schrikken Groep 7-8 Voorbereiding post 3 Even schrikken Groep 7-8 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 3: Even schrikken, voor groep 7 en 8. Inhoud: Algemeen Verhaal Spel Werkblad Opruimen

Nadere informatie

Vrolijke vrije vlinders

Vrolijke vrije vlinders Vrolijke vrije vlinders Vlinder schoolkrant Je ziet in de zomer vast wel eens vlinders als je buiten loopt. Ze hebben vaak prachtige heldere kleuren en fladderen van bloem naar bloem. Deze krant gaat over

Nadere informatie

Voorwoord. We zijn ervan overtuigd dat iedereen die het vlinderleerpad volgt veel zal bijleren en zal kunnen genieten van een prachtig stukje Lokeren.

Voorwoord. We zijn ervan overtuigd dat iedereen die het vlinderleerpad volgt veel zal bijleren en zal kunnen genieten van een prachtig stukje Lokeren. Vlinderleerpad Voorwoord De zomer is één en al uitbundigheid! Bomen, struiken, bloemen, gewassen, laten zich van hun aantrekkelijkste kant zien. Met hun fantastische kleurenpracht en hun zoete geuren

Nadere informatie

Voorbereiding post 3. Even schrikken Groep 5-6

Voorbereiding post 3. Even schrikken Groep 5-6 Voorbereiding post 3 Even schrikken Groep 5-6 Welkom bij IVN Valkenswaard Dit is de Powerpointserie als voorbereiding op post 3: Even schrikken, voor groep 5 en 6. Inhoud: Algemeen Verhaal over het infobord

Nadere informatie

Ontwerp je eigen superbijzondere dier

Ontwerp je eigen superbijzondere dier Ontwerp je eigen superbijzondere dier Activiteit in de klas Doelgroep: basisonderwijs groep 1 t/m 4 Duur: ongeveer 1 uur Doelen: - Leerlingen zien hoe divers de natuur is; - Leerlingen denken na over vorm

Nadere informatie

Amfibieën. Les 1 Kenmerken amfibieën en de kikker. 1. De leerkracht vertelt dat de les gaat over hoe je amfibieën kunt herkennen.

Amfibieën. Les 1 Kenmerken amfibieën en de kikker. 1. De leerkracht vertelt dat de les gaat over hoe je amfibieën kunt herkennen. Amfibieën Les 1 Kenmerken amfibieën en de kikker Inhoud 1. De leerkracht vertelt dat de les gaat over hoe je amfibieën kunt herkennen. Hulpmiddel Prezi les 1: http://prezi.com/hwpatwdyvqpv/?utm_campaign

Nadere informatie

Docentenhandleiding Onderzoek Leefomgeving

Docentenhandleiding Onderzoek Leefomgeving Docentenhandleiding Onderzoek Leefomgeving Doelgroep: Groep 6,7 en 8 Leerstofgebied: Natuur en techniek Werkvorm: Buiten in groepjes van 3 leerlingen Duur: 45 minuten buiten + 30 minuten nabespreken in

Nadere informatie

Stripverhaal.. De vlinder.. De vleugels van een vlinder... De levenscyclus.. Vlinderlied en dans. Verstopte vlinders.. Opvallen of niet..

Stripverhaal.. De vlinder.. De vleugels van een vlinder... De levenscyclus.. Vlinderlied en dans. Verstopte vlinders.. Opvallen of niet.. Lesbrief groep 3 4 Inhoudsopgave Stripverhaal.. De vlinder.. De vleugels van een vlinder... De levenscyclus.. Vlinderlied en dans Verstopte vlinders.. Opvallen of niet.. Het koolwitje Zo maak je een vlinder

Nadere informatie

Arie Aardvarken. Lesbrief. Tips

Arie Aardvarken. Lesbrief. Tips Lesbrief Arie Aardvarken In Naturalis ontmoet u met uw groep Arie Aardvarken. Hij laat uw leerlingen ontdekken dat dieren heel handig in elkaar zitten. Het museumbezoek bestaat uit een interactieve rondleiding

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 21 augustus 2018

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 21 augustus 2018 De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 21 augustus 2018 Beste natuurliefhebber/-ster, Het was een prima dag. In de loop van de dag werd het warmer, een beetje benauwd zelfs en wat mij betreft had er iets

Nadere informatie

VLINDERS. generatie van o.a. de Kleine vos en Gehakkelde aurelia NATUURRIJK TESPELDUYN AUGUSTUS 2018

VLINDERS. generatie van o.a. de Kleine vos en Gehakkelde aurelia NATUURRIJK TESPELDUYN AUGUSTUS 2018 Als je je bal weer eens in de waterkant ziet verdwijnen, hebben sommige golfers toch enige huiver om in de kant te zoeken. De kikkers springen onverwacht op, libellen grazen over je hoofd en vreemde beestjes

Nadere informatie

China. Chinees porselein versieren. Vakgebied: Beeldende Vorming. Lesduur: 60 minuten

China. Chinees porselein versieren. Vakgebied: Beeldende Vorming. Lesduur: 60 minuten China Chinees porselein versieren Vakgebied: Beeldende Vorming Lesduur: 60 minuten China Pagina 1 - Chinees porselein versieren - Colofon Chinees porselein versieren Les voor groep 5/6 60 minuten Tekenen

Nadere informatie

inhoud 1. Bloemen 2. Planten 3. Wat is een bloem? 4. Binnen in de bloem 5. De bloem krijgt bezoek 6. Van stamper naar vrucht

inhoud 1. Bloemen 2. Planten 3. Wat is een bloem? 4. Binnen in de bloem 5. De bloem krijgt bezoek 6. Van stamper naar vrucht Bloemen inhoud. Bloemen 2. Planten 4. Wat is een bloem? 5 4. Binnen in de bloem 6 5. De bloem krijgt bezoek 7 6. Van stamper naar vrucht 8 7. De bloem wordt een vrucht 9 8. Meer hulp 0 9. Kun je me ruiken

Nadere informatie

Lesbrief T. rex talenten

Lesbrief T. rex talenten Lesbrief T. rex talenten Doelgroep: Groep 4 t/m 8 Lesduur: ± 45 minuten Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Groepjes Doel van de opdracht: Het zelf onderzoeker zijn Het gedrag van T. rex imiteren

Nadere informatie

DOCENT. Thema: natuur BOMEN BIJ MIJN SCHOOL. groep 3 en 4. Stadshagen

DOCENT. Thema: natuur BOMEN BIJ MIJN SCHOOL. groep 3 en 4. Stadshagen In groep 1 en 2 hebben de leerlingen binnen dit thema geleerd dat er in de natuur verschillende kleuren, vormen en texturen te vinden zijn. De leerlingen in groep 3 en 4 richten zich in dit thema op bomen.

Nadere informatie

4 Vind me dan. Achtergrondinfo Planten en dieren hebben allerlei manieren om niet op te vallen. Deze kunnen onderverdeeld worden in:

4 Vind me dan. Achtergrondinfo Planten en dieren hebben allerlei manieren om niet op te vallen. Deze kunnen onderverdeeld worden in: 4 Vind me dan Er is altijd wel een verjaardag of een ander feestje om te vieren. En bij een feestje horen cadeautjes. Maar voor het zover is, wil je het cadeautje natuurlijk zo goed mogelijk verstoppen.

Nadere informatie

Verwerkingsles biodiversiteit onderbouw

Verwerkingsles biodiversiteit onderbouw Verwerkingsles biodiversiteit onderbouw Doelen: Kinderen weten dat sommige dieren, zoals kikkers en vlinders, gedaanteverwisselingen doormaken tijdens hun leven Kinderen ontdekken dat rupsen en vlinders

Nadere informatie

Vlinderlessen in de klas. groep 5 & 6

Vlinderlessen in de klas. groep 5 & 6 Vlinderlessen in de klas groep 5 & 6 Vlinderlessen in de klas Hieronder vindt u lesideeën over het onderwerp vlinders voor kinderen van groep 5 en 6 waarmee u direct aan de slag kunt. Elk hoofdstuk bestaat

Nadere informatie

Vormen van een raket Raketten

Vormen van een raket Raketten Vormen van een raket Raketten Vgroep 1-2 17 tijdsduur 65 minuten kerndoelen 1, 23, 32, 44, 45 en 54 lesdoelen De leerling: herkent een aantal wiskundige vormen: een cirkel, een driehoek, een rechthoek

Nadere informatie

dieren in de dierentuin

dieren in de dierentuin dieren in de groep 4-5 Geachte leerkracht, Dit lespakket ondersteunt u bij het voorbereiden van uw schoolreisje naar Burgers Zoo. Daarnaast kan het ook prima worden ingezet als u een thema over en of exotische

Nadere informatie

Arie Aardvarken. Lesbrief

Arie Aardvarken. Lesbrief Arie Aardvarken Lesbrief Arie Aardvarken Lesbrief In Naturalis ontmoet u met uw groep Arie Aardvarken. Hij laat uw leerlingen ontdekken dat dieren heel handig in elkaar zitten. Het museumbezoek bestaat

Nadere informatie

China Pagina 1. - Wie nodig jij uit voor een Chinese maaltijd? -

China Pagina 1. - Wie nodig jij uit voor een Chinese maaltijd? - China Pagina 1 Colofon Uitnodiging voor maaltijd in Chinees Les voor groep 6-8 150-180 minuten Handvaardigheid Let op! In deze les opzet werken leerlingen in tweetallen, en maken samen 1 werkstuk, maar

Nadere informatie

Wandelroute langs insecten en andere kleine beestjes

Wandelroute langs insecten en andere kleine beestjes Wandelroute langs insecten en andere kleine beestjes Tijdens deze buitenopdracht komen jullie verschillende insecten tegen. Ook vind je andere kleine beestjes, die geen insecten zijn. De route is met een

Nadere informatie

KRIEBELENDE KRUIPERTJES

KRIEBELENDE KRUIPERTJES 13 Plattegrond dreuzelpad KRIEBELENDE KRUIPERTJES Dit boekje is onderdeel van het eindproject van de IVN natuurgidsencursus van Henriëtte Beers, Fred van Hoof en Afke Schoo. Maart 2003. IVN afd. Bergeijk-Eersel

Nadere informatie

KRIEBELENDE KRUIPERTJES

KRIEBELENDE KRUIPERTJES KRIEBELENDE KRUIPERTJES Een insectenwandeling over het dreuzelpad door natuurtuin 't Loo voor kinderen van groep 1-4 onder leiding van een volwassene. 2 Een insectentocht over het dreuzelpad door natuurtuin

Nadere informatie

Een les cardboards maken in aansluiting op het dag project Een beestenboel op school.

Een les cardboards maken in aansluiting op het dag project Een beestenboel op school. TITEL: Leerjaar Groep 1 en 2. Type les Lesduur Omschrijving van de les Cardboardles - kartonbeest (lesformat) Een les cardboards maken in aansluiting op het dag project Een beestenboel op school. 90 Minuten.

Nadere informatie

Sprinkhanen en krekels

Sprinkhanen en krekels Sprinkhanen en krekels Springende herrieschoppers Er bestaan ongeveer 20.000 soorten sprinkhanen en krekels! En behalve in de koudste gebieden op aarde kun je ze overal tegenkomen. De verschillende soorten

Nadere informatie

Hier zien jullie alweer de een uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw.

Hier zien jullie alweer de een uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw. Hier zien jullie alweer de een uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw. De Specht Er zijn verschillende soorten spechten: de groene, de zwarte en

Nadere informatie

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS LESBRIEVEN LEERLINGEN WERKBLAD LESBRIEF 3: VLIEGEN Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier (deel 3) Vliegen Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Ontwerp een vliegmachine Proefvliegen: drijven op

Nadere informatie

Museum De Buitenplaats Kijken is een kunst

Museum De Buitenplaats Kijken is een kunst Museum De Buitenplaats Kijken is een kunst Groep 5 Les 1 Ik en mijn selfie Les 1 Ik en mijn selfie Samenvatting van de les De kinderen kijken naar een selectie portretten waaronder selfies. Ze analyseren

Nadere informatie

7-12 jaar Scharrelavontuur. 7-12 jaar Scharrelavontuur

7-12 jaar Scharrelavontuur. 7-12 jaar Scharrelavontuur Geluiden Wees 1 minuut helemaal stil. Luister naar de geluiden om je heen. Hoeveel geluiden heb je gehoord? Welke geluiden heb je herkend? Je eigen geur maken Verzamel verschillende soorten blaadjes, mos,

Nadere informatie

Voorbereiding post 5. Kleuren om (van) te snoepen Groep 1-2

Voorbereiding post 5. Kleuren om (van) te snoepen Groep 1-2 Voorbereiding post 5 Kleuren om (van) te snoepen Groep 1-2 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 5: Kleuren om (van) te snoepen, voor groep 1 en 2. Inhoud: Algemeen

Nadere informatie

inhoud blz. 1. Soorten 3 2. Zo herken je een insect 4 3. Insecten en hun jong 6 4. Vijanden Meer insecten Filmpjes 15 Pluskaarten 16

inhoud blz. 1. Soorten 3 2. Zo herken je een insect 4 3. Insecten en hun jong 6 4. Vijanden Meer insecten Filmpjes 15 Pluskaarten 16 Insecten inhoud blz. 1. Soorten 3 2. Zo herken je een insect 4 3. Insecten en hun jong 6 4. Vijanden 10 5. Meer insecten 11 6. Filmpjes 15 Pluskaarten 16 Bronnen en foto s 17 Colofon en voorwaarden 18

Nadere informatie

Koolwitjes in de klas! (Groep 7 & 8)

Koolwitjes in de klas! (Groep 7 & 8) Koolwitjes in de klas! (Groep 7 & 8) Via internet kunnen van maart tot en met september bij De Vlinderstichting levende eitjes, rupsen en poppen van het groot koolwitje besteld worden. Dit lespakket hoort

Nadere informatie

2. Maak met de 4 buizen een vierkant op de grond. Dit is het zoekraam.

2. Maak met de 4 buizen een vierkant op de grond. Dit is het zoekraam. Opdracht 1. Gebruik je ogen goed. In het bos kun je van alles ontdekken! Komen er onder de bomen verschillende soorten insecten en of bodemdiertjes voor? Het beste bos 1. Materiaal tas 1: zoekraam, 1 schepje,

Nadere informatie

Raar, maar waar! deel 1. groep 3 en 4

Raar, maar waar! deel 1. groep 3 en 4 Raar, maar waar! deel 1 Natuur groep 3 en 4 Inhoud 1 Raar, maar waar! 3 2 Een vreemd ei 4 3 Spring er maar uit 5 4 Verstopt 6 5 Slim 7 6 Vlieg er niet in 8 7 Een kever met een luchtje 9 8 Een zware hap

Nadere informatie

Voorbereiding post 5. Kleuren om (van) te snoepen Groep 3-4

Voorbereiding post 5. Kleuren om (van) te snoepen Groep 3-4 Voorbereiding post 5 Kleuren om (van) te snoepen Groep 3-4 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 5: Kleuren om (van) te snoepen, voor groep 3 en 4. Inhoud: Algemeen

Nadere informatie

inhoud blz. Vleugels 3 1. Zweven 4 2. Vleugels om te zwemmen 5 3. De boemerang 6 4. Vogels op de grond 7 5. Het geheim van vliegen 8 6.

inhoud blz. Vleugels 3 1. Zweven 4 2. Vleugels om te zwemmen 5 3. De boemerang 6 4. Vogels op de grond 7 5. Het geheim van vliegen 8 6. Vleugels inhoud blz. Vleugels 3 1. Zweven 4 2. Vleugels om te zwemmen 5 3. De boemerang 6 4. Vogels op de grond 7 5. Het geheim van vliegen 8 6. Snelle vleugels 9 7. Geboren zonder vleugels 10 8. Zaden

Nadere informatie

Vlinders in de schooltuin Eindrapportage

Vlinders in de schooltuin Eindrapportage Vlinders in de schooltuin Eindrapportage Vlinders in de schooltuin Tekst: Ineke Koopmans, De Vlinderstichting Met medewerking van: Elena Francissen, Amsterdams NME Centrum Rapportnummer: VS2008.051 Projectnummer:

Nadere informatie

Introductieles. Vogels in de klas. groep 5/6. Handleiding leerkracht. Inhoud in het kort. Kerndoelen. Lesdoelen

Introductieles. Vogels in de klas. groep 5/6. Handleiding leerkracht. Inhoud in het kort. Kerndoelen. Lesdoelen Handleiding leerkracht Vogels in de klas Introductieles Inhoud in het kort Voor de groepen 5-6 bieden we, naast verbale activiteiten, een werkblad aan waarmee de leerlingen aan de slag gaan. In deze les

Nadere informatie

Overlevingsstrategieën vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Overlevingsstrategieën vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 20 December 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/73580 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

De Stilte danst Alice

De Stilte danst Alice Lesbrief Alice Als in het boek begint de voorstelling met het boottochtje op de Theems van Lewis Carroll met de drie zusjes Liddell. Wat er daarna gebeurt? De schrijver verandert in een konijn en de achtervolging

Nadere informatie

Lessuggesties energie Ter voorbereiding van GLOW. Groep 6, 7, 8

Lessuggesties energie Ter voorbereiding van GLOW. Groep 6, 7, 8 Lessuggesties energie Ter voorbereiding van GLOW Groep 6, 7, 8 Eindhoven, 8 september 2011 In het kort In deze lesbrief vind je een aantal uitgewerkte lessen waarvan je er één of meerdere kunt uitvoeren.

Nadere informatie

lesformulier en -planning

lesformulier en -planning lesformulier en -planning opleiding docent Beeldende Kunst en Vormgeving student(e) :.Danique Voorthuijzen stagecoach : meneer Arends studiejaar: : 1 2 3 4 (LiO) school : van Heemskerkschool RENN 4 VSO

Nadere informatie

Voorbereiding post 4. Ik zie, ik zie wat jij niet ziet Groep 4-5

Voorbereiding post 4. Ik zie, ik zie wat jij niet ziet Groep 4-5 Voorbereiding post 4 Ik zie, ik zie wat jij niet ziet Groep 4-5 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 4: Ik zie, ik zie wat jij niet ziet voor groep 4 en 5. Inhoud:

Nadere informatie

Vlinderlessen in de klas. groep 7 & 8

Vlinderlessen in de klas. groep 7 & 8 Vlinderlessen in de klas groep 7 & 8 Vlinderlessen in de klas Hieronder vindt u lesideeën over het onderwerp vlinders voor kinderen van groep 7 en 8 waarmee u direct aan de slag kunt. Elk hoofdstuk bestaat

Nadere informatie

Resultaat vlinder monitoring Juli 2013

Resultaat vlinder monitoring Juli 2013 Resultaat vlinder monitoring Juli Algemeen In Juli is het wisselend weer geweest. Toch hebben we het Vreewater 3x en de Ravenvennen plus Heideverbindingsroute 2x gelopen (begin aug bij Juli geteld) Bij

Nadere informatie

Opdrachten thema. Veluwe

Opdrachten thema. Veluwe en thema Totaal materialen heide Materialen per groepje 1A Sporen van grazers 3 Witte bakken 3 Pincetten Zoekkaart bos- en heideplanten 1B Dennen trekken Handschoenen voor elk kind Zoekkaart bos- en heideplanten

Nadere informatie

Werkblad. LES 5: Spijsvertering (2) www.gavoorgezond.nl GROEP 3-4

Werkblad. LES 5: Spijsvertering (2) www.gavoorgezond.nl GROEP 3-4 LES 5: Spijsvertering (2) Quiz: gezond eten en drinken Vraag 1: wat zijn vezels? A: Kleine deeltjes van planten en vruchten die belangrijk zijn om je darmen te laten bewegen. B: Ongezond eten zoals snoep

Nadere informatie

S C I E N C E C E N T E R

S C I E N C E C E N T E R HET DUIZELT VOOR JE OGEN Maar je hersenen maken er een mooie film van. Met een speciale ronddraaiende trommel met spleetjes: een zoötroop, kunnen jullie je eigen bioscoop maken. Maak allebei een aantal

Nadere informatie

Lessuggesties voor groep 1 & 2

Lessuggesties voor groep 1 & 2 Lessuggesties voor groep 1 & 2 1 Inhoud pakket - Achtergrondinformatie vindt u op: www.rotterdam.nl/downloadslesmateriaal - Leskaarten met lessuggesties groep 1 & 2 - Materialen van het pakket: Leskaart

Nadere informatie

Docentenhandleiding Rijksmuseum Groep 7-8

Docentenhandleiding Rijksmuseum Groep 7-8 Docentenhandleiding Rijksmuseum Groep 7-8 1 Inhoud Voorbereidende les Afsluitende les Aanvullend materiaal bij deze lessen staat op de website: Introductiefilmpje PowerPoint presentatie Werkbladen 2 Voorbereidende

Nadere informatie

China. Stadsgeluiden in China. 3 lessen rond geluiden in een Chinese stad. Vakgebied: Muziek. Lesduur: 60 minuten per les

China. Stadsgeluiden in China. 3 lessen rond geluiden in een Chinese stad. Vakgebied: Muziek. Lesduur: 60 minuten per les China Stadsgeluiden in China 3 lessen rond geluiden in een Chinese stad Vakgebied: Muziek Lesduur: 60 minuten per les China Pagina 1 - Stadsgeluiden in China - Colofon Stadsgeluiden in China Les voor groep

Nadere informatie

Vlinderlessen in de klas. derde graad

Vlinderlessen in de klas. derde graad Vlinderlessen in de klas derde graad Vlinderlessen in de klas Vlinderlessen in de klas is een verzameling lessuggesties ter introductie van het onderwerp vlinders. Als vervolg op deze lessen kun je de

Nadere informatie

LESPAKKET ECOLOGIE. Naam. Dierenrijk is onderdeel van

LESPAKKET ECOLOGIE. Naam. Dierenrijk is onderdeel van LESPAKKET ECOLOGIE VMBO Naam Docent Klas LEKKER BEESTEN TUSSEN DE DIEREN Dierenrijk is onderdeel van WELKOM IN DIERENRIJK SPOREN Om ervoor te zorgen dat je een leuke en leerzame excursie hebt, volgen hier

Nadere informatie

China. Landschapsschildering. Vakgebied: Beeldende Vorming. Lesduur: 60 minuten

China. Landschapsschildering. Vakgebied: Beeldende Vorming. Lesduur: 60 minuten China Landschapsschildering Vakgebied: Beeldende Vorming Lesduur: 60 minuten China Pagina 1 Colofon Chinese landschapsschildering Les voor groep 7/8 60 minuten Tekenen - Landschapsschildering - Leerkracht

Nadere informatie

Gebruik het vragenmachientje en bedenk een onderzoeksvraag

Gebruik het vragenmachientje en bedenk een onderzoeksvraag Instructieblad Gebruik het vragenmachientje en bedenk een onderzoeksvraag Onderzoeken is leuk omdat je wat over jezelf leert: wat je kunt en hoe creatief je bent. Ook leer je over je omgeving en de wereld.

Nadere informatie

SPREEKBEURT VINK VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n

SPREEKBEURT VINK VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT VINK l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE VINK BIJ ELKAAR GEZOCHT.

Nadere informatie

MENU. Tekenevenement Tussen de lijnen = GROEI! 1. Help de boom - groep 1 t/m 4 (hoofdopdracht)

MENU. Tekenevenement Tussen de lijnen = GROEI! 1. Help de boom - groep 1 t/m 4 (hoofdopdracht) MENU Tekenevenement Tussen de lijnen = GROEI! In deze bijlage wordt het menu voor het tekenevenement beknopt weergegeven. Per opdracht leest u: - het idee van de opdracht - de duur hiervan - de daarbij

Nadere informatie

Leef je in/uit! Leef je in/uit! KIJKEN, MAKEN Kerndoel 54 en 55 van kunstzinnige oriëntatie. KIJKEN VOELEN NADENKEN SAMENWERKEN MAKEN

Leef je in/uit! Leef je in/uit! KIJKEN, MAKEN Kerndoel 54 en 55 van kunstzinnige oriëntatie. KIJKEN VOELEN NADENKEN SAMENWERKEN MAKEN Een opdracht voor groep 5/6, gericht op goed kijken, inleven en creëren. Leerlingen kijken aandachtig naar wat er allemaal te zien is op het schilderij. Leerlingen plakken tekstballonnetjes met een zelfbedacht

Nadere informatie

LESSENSERIE VLIEGTUIGEN GROEP 3/4

LESSENSERIE VLIEGTUIGEN GROEP 3/4 LESSENSERIE VLIEGTUIGEN GROEP 3/4 1. Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 De lessenserie in het kort 3 Doelstellingen 3 Benodigdheden 3 Trefwoorden en kernbegrippen 3 Overzicht lesinhouden 4 Les 1 Probleem constateren

Nadere informatie

Lesbrief bij de voorstelling Aardblij

Lesbrief bij de voorstelling Aardblij Lesbrief bij de voorstelling Aardblij Voor de groepen 1 en 2 van het basisonderwijs (4-6 jaar) Deze lesbrief is te gebruiken bij de voorstelling Aardblij. Aardblij is een voorstelling met zang, acrobatiek

Nadere informatie