'Schip van het Jaar' vaart in verband. Stappen in de reorganisatie. Alle Hens

Transcriptie

1 'Schip van het Jaar' vaart in verband Stappen in de reorganisatie Alle Hens 11 12

2 column Colofon: Coverfoto: Aan boord van het patrouilleschip Groningen maakt de bemanning zich gereed om gesleept te worden door zusterschip Zeeland (Foto: Sjoerd Hilckmann, AVDD). Uitgave: Alle Hens is een uitgave van de Koninklijke Marine, geproduceerd door het Dienstencentrum Defensiemedia. Aan de inhoud kunnen geen rechten worden verleend. Hoofdredactie: KLTZSD Robin Middel Eindredactie: LTZ2OC Maartje van der Maas Lay-out: Grafische Dienst, Audiovisuele Dienst Defensie, Den Haag Druk: OBT B.V., Den Haag Voor adreswijzigingen Adreswijzigingen KM-personeel: Adreswijzigingen Veteranen: Stichting Veteraneninstituut Postbus AC Doorn Telnr.: Adreswijzigingen betalende abonnees: Abonnementenland Postbus AA Uitgeest Telnr.: (10ct p/m) Redactieadres: Alle Hens Postbus CA Den Helder Telnr.: DSN Internet: Kopijdatum: De deadline voor het volgende nummer van Alle Hens valt op 8 januari Abonnementenwet Sinds 1 december 2011 is de nieuwe Abonnementenwet van kracht. Deze is van invloed voor abonnementen van betalende abonnees. Kijk voor meer informatie op de website nl en de specifieke pagina voor dit blad/ deze krant. Abonnementsprijs: 17,02 (buitenland 21,55 per jaar) Aanhaling uit en overname van artikelen uit dit blad is toegestaan met bronvermelding. ISSN Patrouilleschepen varen in verband Een kijkje aan boord van de Bruinvis Afmattende amfibische oefening Stappen in de reorganisatie En verder: 36 Cultuur 37 Logboek 43 Mensen & Mutaties Trots Het einde van een bewogen jaar is in zicht. We hebben in 2012 uitstekende operationele resultaten geboekt, op zee, op land, dicht bij huis of juist ver weg. Daarmee heeft u laten zien dat het Commando Zeestrijdkrachten voor Nederland belangrijk is. U heeft steeds als professionals opgetreden. Dat is niet alleen mij opgevallen maar ook anderen en dat vervult mij met trots. Relevante werkzaamheden Dat werd de laatste maanden van dit jaar meer dan duidelijk. Ik heb in december maar liefst vier marine-eenheden mogen verwelkomen die terugkwamen van een succesvolle missie. Hr.Ms. Van Amstel met een vangst van 840 kilogram cocaïne, Hr.Ms. Rotterdam na een geslaagde antipiraterij-operatie met aan boord de Nederlandse staf van SNMG 1 en een gemêleerd team van vloot en mariniers maar ook land- en luchtmacht. En Hr.Ms. Bruinvis die tijdens dezelfde operatie veel belangrijke informatie heeft verzameld. Ook het laatste blok mariniers en vloot van de Police Trainings Group 3 is teruggekeerd uit Kunduz. Zij hebben daar prima werk geleverd. Maar ook in onze eigen wateren is goed werk verricht, zoals tijdens de reddingsactie op de Noordzee waar de Friesland en de Groningen optraden. Terwijl zij met Sea Training Command op weg waren, wisselden ze razendsnel van rol om assistentie te bieden bij de aanvaring tussen een autocarrier en een vrachtschip. Er zijn ook werkzaamheden die minder in de spotlights staan maar die zeer relevant zijn. Mijnen ruimen, havens beschermen, explosieven onschadelijk maken, onderhoud plegen, werven, opleiden: het gaat allemaal gewoon door. Gedegen manier Ik ben trots dat u de schouders er steeds onder zet. Ook tijdens de grote reorganisatie van het Commando Zeestrijdkrachten. Verderop in deze Alle Hens staat een artikel over de stappen die zijn genomen sinds het uitkomen van de Beleidsbrief van de minister van Defensie op 8 april Dit laat zien hoeveel werk u en onze medezeggenschap heeft verzet om een nieuw en toekomstvast Commando Zeestrijdkrachten te bouwen. En dat werk is nog niet af. Het ontwerp van de nieuwe organisatie staat, maar de inrichting ervan moet in 2013 gaan gebeuren. U heeft onlangs een codebrief ontvangen op uw thuisadres. Hierin staat wat er met uw functie gebeurt in de nieuwe organisatie. Voor sommigen van u geeft die code aan dat u op zoek moet naar een andere functie. Weet dat we ons zoveel als mogelijk zullen inspannen om u allemaal goed terecht te laten komen. We zullen u begeleiden in uw zoektocht naar een nieuwe baan, binnen of buiten onze organisatie. Dat gaan we op een gedegen manier doen. jaar marine Nog een reden om trots te zijn, is het feit dat we volgend jaar een belangrijke mijlpaal bereiken in het bestaan van de marine. Op 8 januari 2013 beschikt Nederland precies 525 jaar over een eigen marine. Later in het jaar staat we ook stil bij het predicaat Koninklijk die de marine 200 jaar geleden kreeg. Dit dubbele jubileum willen we graag memoreren. Ik begrijp goed dat het voor sommigen onder u tegenstrijdig lijkt om in deze roerige tijden stil te staan bij een jubileum. Maar het is de afgelopen jaren duidelijk geworden dat het draagvlak voor Defensie niet vanzelfsprekend is. Meer dan ooit moeten we het nut van Defensie en de Koninklijke Marine, als beschermer voor de overzeese handel en aanjager van innovatie goed voor het voetlicht te brengen. Een groot deel van onze welvaart hebben we immers te danken aan de handel over zee. De marine speelt hier al eeuwen een essentiële rol in en is daarbij nog steeds niet weg te denken. Het jubileumjaar geeft ons de mogelijkheid om de kracht van de maritieme innovatie nog eens te benadrukken. Onlangs kreeg het innovatieve concept van de Hollandklasse zelfs de onderscheiding van Schip van het Jaar van de Koninklijke Nederlandse Vereniging van Technici op Scheepvaartgebied was een stormachtig jaar en ook in 2013 bevinden we ons in alles behalve rustig vaarwater. Toch ben ik ervan overtuigd dat we ons hier doorheen zullen slaan, schouder aan schouder en met respect voor elkaar. Zo zijn we de afgelopen 525 jaar als marinemannen en vrouwen met elkaar omgegaan en zo gaan we door: met dank aan ons thuisfront! Vooralsnog vieren sommigen van u eerst de Kerst en de jaarwisseling op zee of op missie. Ik wens u daar, ver van huis, veel sterkte. En voor diegenen die de feestdagen vieren samen met hun thuisfront: een heel fijne tijd, rust goed uit! Vice-admiraal Matthieu Borsboom Commandant Zeestrijdkrachten, Admiraal Benelux 2 3

3 oefening oefening Kleine bemanning brengt saamhorigheid op de Groningen Wij van de patrouilleschepen Tijdens het deployment van de Netherlands Maritime Force North Sea Dagger 2012 in de Noorse fjorden voeren Hr.Ms. Holland en de marinedetachementen Groningen en Friesland voor de eerste keer in verband. Voor het jongste Oceangoing Patrol Vessel de Groningen waren er nog meer primeurs: de eerste buitenlandse haven en de eerste echte oefenweek. De saamhorigheid aan boord en de solidariteit in de patrouilleschepen- community zorgden ervoor dat alles prima verliep. We werken nauw samen en gebruiken elkaars ervaringen om beter te worden. Tekst: Joost Ploegmakers en Maartje van der Maas Foto s: Sjoerd Hilckmann (AVDD) Foto onder: Hr.Ms. Holland en de Groningen liggen afgemeerd in Stavanger. Voor vertrek uit Stavanger haalt de commandant van de Groningen nog even een stofzuiger door de kajuit. Dat ik zelf schoonschip, past perfect in de werkwijze van deze schepen, aldus kapitein-luitenant-ter-zee Walter Hansen. De bemanning bestaat slechts uit vijftig personen. Er moet meer en harder gewerkt worden op een patrouilleschip en de diversiteit aan taken is groot. Hoofd Materi- eelsdienst luitenant-ter-zee 1 Joos Bongartz bevestigt die stelling. Soms hebben wij extra handjes nodig bij een technische klus en dan helpen de logistiekelingen ons. Maar als zij hulp nodig hebben, staan wij ook voor ze klaar. Sergeantmajoor van de wapentechnische dienst John Kamp vult hem aan. Er heerst enorme saamhorigheid aan boord van de Groningen. We zijn een kleine bemanning en dat vergt flexibiliteit. Je merkt zeker dat we met weinig zijn als we ontmeren. Zowat iedereen heeft een taak bij meerrol. Tijdens de deployment van de Netherlands Maritime Force North Sea Dagger 2012 in de Noorse fjorden voeren Hr.Ms. Holland en de marinedetachementen Groningen en Friesland voor de eerste keer in verband. Nieuwe scheepsklasse En dat is duidelijk als bij vertrek uit Stavanger op de brug de woorden Zeeland los klinken. Terwijl het zusterschip achter Hr.Ms. Holland de fjorden invaart, werkt de bemanning op de Groningen als één man om het verband zo snel mogelijk te completeren. Het trio is vertrokken om onder leiding van de Netherlands Maritime Force verschillende navigatorische oefeningen te doen in de diepe wateren van Noorwegen. Toen ik aangesteld werd, vertelde ik de bemanning dat we ons ontwikkelen in drie fases: leren staan, leren lopen en leren rennen, legt de commandant uit. De eerste fase hebben we achter ons gelaten. We kunnen staan: we varen veilig van A naar B. Op dit moment zijn we aan het begin van de tweede fase. We zijn aan het leren lopen: we oefenen met andere schepen. Achter elkaar varend valt het nog meer op dat de Holland als enige een mast heeft. Die lijkt nog het meest op een piramide met een bol erop, maar een echte bijnaam heeft de futuristische mast nog niet. De scheepsklasse is dan ook nog nieuw. Evenals de werkwijze aan boord. Daarmee kunnen we bellen, maar ook alle storingen van machines komen er op binnen. Daarom is de technische centrale voor het grootste deel van de tijd onbemand. Alleen de MD er van dienst of het wachtlopende personeel op de brug komt in actie bij een technisch alarm, vervolgt Bongartz. Er zitten nog wel kinderziektes in het systeem. Er gaat nog wat te vaak een alarm af voor iets waarvoor hij niet af had hoeven gaan. Dat komt omdat de veilige waardes die ingesteld staan, nog niet helemaal kloppen. Wij kunnen die waardes niet zelf aanpassen, dus dat moeten we melden als we weer in Den Helder zijn. Hoe geavanceerd de techniek aan boord van een OPV ook is, uiteindelijk kunnen ook machines het niet in hun eentje. Toen er in de eerste week van de oefening een dieselmotor uitviel, moesten er toch handen aan te pas komen om de motor weer aan de praat te krijgen. Een aantal dingen blijven toch mensenwerk. Leermoment Zo ook de uitvoering van de sleepoefening aan dek van de Groningen. De nautische dienst verstaat haar taak goed en het duurt dan ook niet lang of de ketting tussen de Zeeland en de Groningen is aangebracht. Na een tijdje slepen in de Noorse fjorden, blijkt dat de ketting wat meer gewicht nodig heeft om de deining goed te kunnen weerstaan. Een prima leermoment tijdens deze eerste echte oefenweek van de Groningen. Het zusterschip Zeeland vaart ruim een half jaar langer. Dat wordt duidelijk tijdens een averijoefening later die week. De oefeningen op de Zeeland gebeuren op basis van een gevechtsscenario. Een Duits koopvaardijschip dreigt te worden gekaapt door piraten. Als de Zeeland deze actie probeert te verijdelen, wordt ze geraakt door een raketwerper Foto rechts: Ondanks dat er een hoop geautomatiseerd is aan boord van de patrouilleschepen, blijft het sleutelen aan motoren toch mensenwerk. Mensenwerk Juist die werkwijze zorgde ervoor dat Hollandklasse Schip van het Jaar werd. Elk jaar kent de Koninklijke Nederlandse Vereniging van Technici op Scheepvaartgebied deze prestigieuze prijs toe aan een technisch innovatief schip. En dat is de Hollandklasse in alle opzichten. Het schip is ontworpen om op te treden in het lagere geweldspectrum, zoals inzet als stationsschip in het Caraïbisch Gebied of als wachtschip op de Noordzee. Maar het kan ook deelnemen in internationale taakgroepen of optreden tegen piraterij. Vanwege het grote scala aan geautomatiseerde systemen, vaart het schip met een kleine bemanning maar dat vraagt wel aanpassingen in de bedrijfsvoering. De grootste organisatorische verandering is te vinden bij de voormalige Technische Dienst (TD) en Wapentechnische Dienst (WD). Die twee onderdelen zijn nu samengevoegd onder de MD, de Materieelsdienst, aldus Bongartz. Ik kom als TD er op andere schepen niet snel met wapensystemen in aanraking. Mijn werkveld is hier dus meer divers. Dat is mooi. Deze vernieuwende bedrijfsvoering is alleen mogelijk vanwege de technologische innovaties aan boord. Bijna iedereen loopt rond met een soort smartphone. 4 5

4 oefening operationeel Vuurcontact, trainingen en een medisch bezoek Een operationele afsluiting voor Hr.Ms. Rotterdam Hr.Ms. Rotterdam is op 11 juli vertrokken als NAVO-vlaggenschip voor de Operatie Ocean Shield in de wateren rondom Somalië. Naast het bestrijden van piraterij heeft de bemanning ook medische hulp verleend en anti-piraterijtrainingen gegeven aan Tanzaniaanse en Mozambikaanse partners aan de Oost-Afrikaanse kust. Na een havenbezoek aan het Indiase Mumbai vertrok het Landing Platform Dock naar Nederland, waar zij op 22 december wordt verwacht. Tekst: Maartje van der Maas Foto s: Hr.Ms. Rotterdam Schietincident voor de kust van Somalië Dankzij de commandobrug achter de navigatiebrug is de interactie tussen beide operationele posten tijdens calamiteitenbestrijding beter. Een deel van de bemanning loopt met smartphones waarop de alarmen van technische installaties binnen komen. Bij het afmeren is bijna de hele bemanning bezig. die een piraat vanaf de schouder afvuurt. Zij kunnen met dit soort scenario s oefenen omdat zij al gebruik maken van de commandobrug achter: nog een interessante innovatie van de Hollandklasse. De commandocentrale zoals we die kennen op de fregatten zit nu namelijk recht achter de navigatiebrug. Dit zorgt ervoor dat er een veel betere interactie is tussen deze beide operationele posten. Juist bij de taken waarvoor het patrouilleschip is ontworpen, is het heel belangrijk dat beide goed samenwerken. Denk maar aan een boarding waar de hele bemanning mee bezig is. Het zorgt dan voor een veel betere en efficiëntere aansturing als de calamiteitenbestrijding hier ook vandaan wordt gecoördineerd. De kleine bemanning staat duidelijk haar mannetje tijdens deze eerste oefenweek De Groningen is nog niet toe aan gevechtscenario s, dus lopen zij hun oefenaverij op een andere manier op. Na een aanvaring ontstaat er brand in twee bergplaatsen in de hangaar en de machinekamer achter heeft een lelijke scheur. Bij beide incidenten vallen ook nog gewonden. En of dat nog niet genoeg is, draait er ook nog een collega door die paniek zaait. Kortom, er is genoeg te doen op het schip. Maar de drills blijken er al goed in te zitten en alle problemen worden een voor een vakkundig opgelost. De kleine bemanning staat duidelijk haar mannetje tijdens deze eerste oefenweek. Tijdens deze week wordt weer duidelijk dat de patrouilleschepen gebruik maken van elkaar ervaring om beter te worden. Het is uniek om samen te werken met de Holland en de Zeeland, aldus een enthousiaste commandant. Er wordt vaak heen en weer gebeld en g d om aan collega s te vragen hoe zij een uitdaging aanpakken. Wij van de patrouilleschepen helpen elkaar en zo komt ook de Groningen steeds een stapje verder. Ik stond op de brug. Opeens klonk van buiten DEKKEN, DEKKEN! Onze scherpschutter reageerde onmiddellijk. Daarna volgde verder vuur ter zelfverdediging vanaf het brugdak. De rubberboten die wij te water hadden, trokken zich terug aan de veilige zijde van Hr.Ms. Rotterdam. Ik zag grote rookwolken en vlammen opstijgen vanaf de dhow waar de eerste schoten vandaan kwamen. Minstens twintig mensen sprongen vervolgens overboord. Kort en krachtig schetst kapitein-ter-zee Huub Hulsker, commandant van Hr.Ms. Rotterdam, het schietincident dat plaatsvond op de ochtend van 25 oktober. Er was net een helikopter opgestegen van het amfibische transportschip. Twee weken eerder hadden we vermeende piraten opgepakt na een aanval op het Spaanse visserschip Izurdia. Die brachten we door de lucht naar ons Spaanse zusterschip Castilla om hen over te dragen aan de Spaanse autoriteiten. Tegelijkertijd kreeg ik de opdracht om een Maritime Situational Awareness Approach (MSA) op een aantal dhows nabij de kust te maken. Voorzorgsmaatregelen Daarop lanceert Hr.Ms. Rotterdam drie RHIB s met daarin mariniers en een tolk voor de MSA. We varen tijdens zo n actie langs de vissersschepen en maken een praatje om inzicht te krijgen in de situatie in het gebied. Zijn er onlangs vissersschepen bezet door piraten? Hebben de vissers gehoord van zeeroveractiviteiten in de buurt? De Somalische piraten maken namelijk steeds vaker gebruik van de zeewaardige dhow s als moederschip voor de kaping van grotere koopvaardijschepen verder uit de kust. De dhow waar die ochtend op afgekoerst wordt, is ook een type dat piraten vaker als doelwit hebben. Er omheen voeren een hoop skiffjes (kleine bootjes met buitenboordmotoren) die voor visserij onder de kust gebruikt worden. Dat deed ons vermoeden dat het hier om een gewone vissersboot ging, aldus Hulsker. Er wordt echter geen MSA gedaan zonder dat alle voorzorgsmaatregelen uitgevoerd zijn. Er hangt een onbemand vliegtuigje in de lucht, de 6 7

5 Operationeel Operationeel Rotterdam is nabij en er zitten schutters op post. Dat zorgde ervoor dat we afdoende in actie konden komen toen het vuur werd geopend vanaf de dhow. Search and rescue Na een aantal salvo s heen en weer werd het weer stil. We zagen duidelijk dat er een grote brand was uitgebroken aan boord van de dhow en niet veel later sprong de ene na de andere opvarende van boord. Een zeeman is verplicht om zeelieden in nood te helpen en daarom besloot ik om een search and rescue-actie op touw te zetten om de mensen uit het water te halen. De RHIB s keerden terug naar de dhow. Daar werden ze echter weer onder vuur genomen en dit keer ook vanaf het land. Uit zelfverdediging is teruggeschoten maar uiteindelijk konden de opvarenden uit het water worden gehaald. Maar liefst 25 drenkelingen keerden in de RHIB s terug naar de Rotterdam waar de medische actiedienst en het Role 2-team klaar stond om hen op te vangen. Er waren acht gewonden. Eén van hen was er heel slecht aan toe. Het medische team is meteen full swing gaan reanimeren en opereren waardoor hij gered kon worden. Hulsker voegt eraan toe dat er helaas een overledene is te betreuren. Maar ons eigen personeel is ongedeerd gebleven. Medeleven In de groep van drenkelingen bevinden zich een aantal vermoedelijke piraten. Die zijn inmiddels overgebracht naar Nederland voor berechting. De commandant vertelt dat hij de avond van de actie naar de kapitein van de dhow is gegaan om zijn medeleven te betuigen, hij was tenslotte een collega kwijtgeraakt en verloor zijn schip. De man was behoorlijk aangeslagen. Maar nadat het ijs tussen ons gebroken was, bedankte hij ons meermaals voor onze inzet. Het was duidelijk dat hij ons als bevrijder zag. De bevrijdde vissers zijn een week na het incident van de grootste schok bekomen. Onder begeleiding mogen ze buiten komen en op bepaalde plekken rondlopen. Waar ze eerst met hangende schouders door het schip schuifelden, zien ze er nu steeds beter en meer opgelucht uit. Het is duidelijk dat de druk op de piraten opgevoerd wordt. Dat vermoedelijke piraten zo openlijk de confrontatie zoeken, heeft de Nederlandse marine al eerder meegemaakt, maar niet heel vaak. Het geeft vooral aan dat we bij de piraten een gevoelige snaar raken. Training in anti-piraterijvaardigheden Tijdens de oefening Cutlass Express trainde personeel van de Rotterdam hun Tanzaniaanse en Mozambikaanse partners in antipiraterijvaardigheden bij de Oost-Afrikaanse havenstad Dar-es-Salaam. Naast het uitwisselen van informatie en ervaringen worden praktische vaardigheden bijgebracht. De Spreekuur op landingsvaartuig Om het vertrouwen en ondersteuning van de lokale bevolking te krijgen, heeft het personeel van Hr.Ms. Rotterdam medische hulp verleend aan ruim 150 inwoners van twee dorpen in Somalië. Havenbezoek Mumbai Hr.Ms. Rotterdam bracht ook een bezoek aan de Indiase miljoenenstad Mumbai. Het schip lag er niet alleen om voeding en brandstof te laden. Gedurende dit havenbezoek was Hr.Ms. Rotterdam het platform om de Nederlandse scheepsbouwtechniek en de vernuftige bewapening aan boord aan de Indiase geïnteresseerden te tonen. En die interesse is er, aangezien India de komende jaren de omvang van haar defensieapparaat wil verdubbelen. Daarom werd er een boord een economische seminarie georganiseerd Afrikanen oefenden met Nederlandse RHIB s en leerden hoe ze met deze snelle motorboten zo snel en veilig mogelijk een verdacht schip moeten naderen. Het Nederlandse marinepersoneel, voor de gelegenheid oefenpiraat, werd na enige oefening kordaat benaderd en overmeesterd. Vertrouwen Medisch officier Klaas Visser gaf leiding aan het medische team aan boord van het landingvaartuig waar de Somaliers op spreekuur konden komen. We hadden tijdens onze missie al eerder basis gezondheidszorg gegeven aan deze twee dorpen. Het verbaasde me dat in vergelijking met het vorige bezoek, er nu voornamelijk vrouwen en kinderen kwamen zonder gezelschap van hun man. Voor mij is dit een duidelijk signaal dat de dorpelingen ons vertrouwen. De commandant van de NAVO anti-piraterijmissie commandeur Ben Bekkering vervolgt: We waar partners van de Koninklijke Marine zoals Thales, Rhode en Schwartz en Hascon aanwezig waren. Maritieme handelsnatie Ook werd er een uitgebreide anti-piraterijbijeenkomst gehouden waar de commandant van het NAVO-verband, de Nederlandse commandeur Ben Bekkering aan het woord kwam. Sleutel Oefeningen als Cutlass Express zorgen ervoor dat landen als Tanzania en Mozambique op termijn zelf het hoofd kunnen bieden aan maritieme bedreigingen voor de Oost-Afrikaanse kust. "Maritieme beveiliging is de sleutel tot maritieme handel die op zijn beurt de wereldeconomie draaiende houdt. Aangezien de wereldeconomie een gezamenlijk belang is, is de veiligheid op zee dat ook", verklaart commandeur Ben Bekkering, commandant van de anti-piraterijtaakgroep van de NAVO, het samenwerkingsinitiatief. "Daarom heb ik de Rotterdam, het vlaggenschip van de taakgroep, voor deze oefening vrijgemaakt van patrouilles en ingezet voor de opbouw van regionale anti-piraterijcapaciteit." bezoeken deze dorpelingen omdat er nergens medische hulp is. Eerder deze week hebben we met de ouderlingen van het dorp gespreken en hebben we afgesproken om de veiligheidssituatie te verbeteren zodat er meer hulp kan komen. Ook Bibi van Ginkel van het Instituut Clingendael deelde haar expertise op piraterijgebied met de aanwezigen. Voor een maritieme handelsnatie als Nederland blijft het van groot belang om de handelsroutes over zee te beschermen. Samenwerking Tijdens het havenbezoek was vice-admiraal Matthieu Borsboom aan boord. Hij had een ontmoeting met het personeels van de Nederlandse ambassade en de consul-generaal mevrouw Drunen-Littel. Op de laatste dag van het bezoek maakte hij kennis met de Indische Western Navy Commander, die aangaf de banden met de Nederlandse marine te willen versterken en vaker te willen samenwerken. 8 9

6 Operationeel Operationeel Onderzeeboten essentieel wapen in de strijd tegen piraterij Teamwork onderwater De Koninklijke Marine zendt diverse eenheden uit naar de wateren rondom de Hoorn van Afrika om de strijd aan te gaan tegen piraterij. Sinds 2010 worden ook de onderzeeboten ingezet. Hr.Ms. Zeeleeuw en Hr.Ms. Dolfijn gingen Hr. Ms. Bruinvis voor. Dit najaar is de jongste van de vier Walrusklasse onderzeeboten ook ingezet. Maar hoe gaat dat in zijn werk? Onderzeeboten opereren immers altijd in het geheim. Dit artikel geeft een unieke kijk in de keuken van de zwarte vloot. Tekst en foto s: Hr.Ms. Bruinvis De commandant van Hr.Ms. Bruinvis, luitenant-ter-zee 1 Pim Hol. De Bruinvis werd dit najaar toegevoegd aan de TF 508, de NAVO Task Force opererend in de Golf van Aden en het Somalisch Bassin. Om de unieke capaciteiten van de onderzeeboot te benutten en de behoeftes van TF 508 zoveel mogelijk te garanderen, werd er op het vlaggenschip Hr.Ms. Rotterdam een team van onderzeebootspecialisten gezet, die de onderzeeboot aanstuurden. Voordeel Het grote voordeel van een onderzeeboot is het feit dat zij ongezien heel dichtbij kan komen, zonder dat de piraten zich verbergen of anders gaan gedragen dan normaal, aldus de commandant van Hr.Ms. Bruinvis, luitenant-ter-zee 1 Pim Hol. Observe do not participate is daarbij ons credo. Een fregat participeert juist wel. Als een fregat er is, onderdrukt zij de piraterij. Maar soms wil je weten wat er eigenlijk gebeurt. De Bruinvis observeerde voornamelijk de bewegingen in een bepaald gebied of een gekaapt schip. Wat we zagen en fotografeerden, stuurden we direct door naar de Rotterdam zodat de staf eventueel een oppervlakte schip kon sturen. De commandant legt uit dat een onderzeeboot alleen goed kan functioneren als de gehele bemanning als één team opereert. De hele boot is bezig met de missie van de jongste matroos tot ikzelf. Uitdaging De Bruinvis is de eerste van de vier Walrusklasse onderzeeboten die uitgerust is met een Mine Avoidance Sonar. Navigatieofficier luitenant-ter-zee 2OC Jan-Willem Vroegop legt uit wat deze actieve sonar kan: De kustgebieden van Somalië zijn slecht en onbetrouwbaar gekarteerd met name als het ondieper wordt dan 100 meter. De sonar heeft een bottom mapping functie: hij kan ver voor de boot uit kijken en waarschuwt zo op tijd voor ondieptes. Door voorzichtig te manoeuvreren konden we dicht bij de gekaapte schepen of kampen komen. Sonarteamleider Korporaal Jim van Aalst vult aan: Het is een eenvoudig te bedienen systeem met kleurweergave waardoor het heel duidelijk is, ook voor de degene die op afstand meekijkt. We zijn inmiddels goed bekend met het systeem en vertrouwen er volledig op. Om de piraten op te sporen of om foto s te maken, of om de kust te verkennen zijn sensoren nodig. Aanpak Oudst officier luitenant-ter-zee 2OC Pieterbas Peters legt uit hoe de Bruinvis haar taak vervulde. We kregen steeds een paar dagen vooruit een opdracht, van de staf op de Rotterdam. Meestal moesten we uitzoeken wat er gedurende een langere periode in een bepaald gebied of op een gekaapt schip gebeurde. Of we moesten op zoek naar een verdachte dhow die ergens gezien was. Dagelijks beschouwden we de opdracht opnieuw en keken of we nog steeds bezig waren om die opdracht bereiken. Dagelijks zochten we contact met de staf, via een satelliet verbinding, om foto s te versturen en om te rapporteren wat we gezien hadden. Wat dat betreft is het wel anders dan onze normale patrouilles. In de radiohut kunnen ze dat beamen. Korporaal Niels de Bruijn, verbindelaar, vertelt: Tijdens onze normale operaties melden we ons soms maar eens in de twee dagen met een kort bericht. Hier waren we vrijwel continu in contact met zo veel mogelijk beeldmateriaal. onder de torpedo s liggen pakken vruchtensap en houdbare melk opgestapeld. Wij lopen continu de wacht boven en onder water. Dat wordt op de lange termijn behoorlijk vermoeiend. En met minimaal twaalf uur per dag werk is erg weinig tijd voor ontspanning. Eten is mede daarom erg belangrijk op een onderzeeboot. Het is voor de meesten het belangrijke ontspanmoment van de dag. De chefkok kan het moreel maken of breken. In die zin is hij dus heel belangrijk voor de missie. We hebben gelukkig een goed logistiek team. Er wordt elke avond vers brood gebakken. En als iemand jarig is, maakt de bakker een taart. Het grote voordeel van een onderzeeboot is dat zij ongezien heel dichtbij kan komen Schepen opsporen en observeren, doet de onderzeedienst al meer dan 100 jaar. Maaltijd Met 60 man meerdere weken op zee op maximaal 68 meter lengte zonder ramen en als enige privé ruimte een kast van 30 bij 30 cm: niet iedereen moet er aan denken. Chef der Equipage, sergeant-majoor Ed Laagland laat de kleine vriezer, koelcel en andere opslagplaatsen voor voedsel zien. Zelfs Complex Een kijkje in de keuken is niet compleet zonder een blik in de technische keuken: de machinekamer. Hoofd Materieels Dienst luitenant-ter-zee 2OC Karel Knevel laat de brandschone machinekamer zien. In sommige gebieden van ons operatiegebied was het erg warm, temperaturen hier in de ma

7 Operationeel Oefening chinekamer liepen hoog op. Vervelend, maar onderhoud moet plaatsvinden. Anders dan een oppervlakteschip zijn de meeste systemen essentieel voor onze veiligheid tijdens het onderwater varen. Daarnaast betekenen sommige storingen dat we niet meer onderwater kunnen en dus ogenblikkelijk niet meer inzetbaar zijn. Of hij precies weet waar alle leidingen voor zijn, kan hij kort zijn: Ja. Overigens weten alle bemanningsleden veel van de technische systemen van de boot. Iedereen moet over een bepaalde basiskennis beschikken en die gaat vrij ver. Uiteindelijk komen ze, na flink studeren, in het begin van hun carrière examen doen bij mij en de Oudste Officier. Korporaal Martijn Hageman en matroos Jim de Laat zijn net bezig met onderhoud van één van de diesels. Onderhoud hier is een uitdaging, alles zet net op een onbereikbare plek. Maar tot nu toe hebben we alle storingen kunnen verhelpen. Systeem Verantwoordelijk Officier luitenant-ter-zee 2OC Bart de Paauw legt de noodzaak van de wapentechnische dienst uit: Om de piraten op te sporen of om foto s te maken, of om de kust te verkennen zijn sensoren nodig. Die zijn complex. Zeker de nieuwe Mine Avoidance Sonar. Storingen komen voor maar de wapentechnische dienst weet hoe belangrijk het is dat het snel verholpen wordt. Sergeant Rodi Volkert knikt: Zonder periscoop kunnen we net zo goed in Den Helder blijven en zonder sonar hoort je die piratenskiff niet. Zaak dus om de sensoren snel weer online te hebben. Dit dienstvak is overigens naast monteur ook nog verantwoordelijk voor het bedienen van de Electronische Oorlogsvoeringsset (EOV). Dat geeft goed aan hoe alles is geïntegreerd hier. Dat blijkt, in de commando centrale bewaakt een matroos van de technische dienst het echolood, na een uur komt een collega van de logistieke dienst hem aflossen. Op de vraag of de inzet van de Bruinvis succesvol is, hoeft de commandant niet lang na te denken. Zeker wel. In de eerste plaats hebben we veel informatie verzameld over hoe de piraten opereren. Daarnaast hebben we gebieden verkend waardoor oppervlakteschepen elders konden worden ingezet. Verder hebben wij een aantal verdachte dhows opgespoord en gevolgd. Kijk: schepen opsporen en observeren, doet de onderzeedienst al meer dan 100 jaar. Die jarenlange ervaring gebruiken we nu in een hele andere context maar de boot en bemanning blijven er net zo geschikt voor. Bewijs daar voor is eenvoudig: we zaten langdurig onopgemerkt in het piratengebied dicht onder de kust, echt aan de frontlinie zeg maar. Joint Protector toont maatschappelijke waarde Defensie Een veilige haven dankzij goede samenwerking Het duikvaartuig Hydra ligt afgemeerd in de haven van Scheveningen Het is druk in de oude vissershaven van Scheveningen. Een aantal toeschouwers kijkt aandachtig naar de zwaar beladen marineduikers in het water. Een samengesteld team van de Defensie Duikgroep, de Explosieven Opruimingsdienst Defensie, de politie Haaglanden en de havenautoriteiten is bezig met de grote havenbeschermingsoefening Joint Protector. Plotseling schrikt het toegestroomde publiek op. Een harde knal galmt door de zonnige maar koude havenmonding. Er is weer een explosief onschadelijk gemaakt dankzij degelijke samenwerking. Tekst: Arjan Rietveld Foto s: Jasper Verolme (AVDD) Foto links boven: Dagelijks werd de opdracht van de staf van Task Force 508 beschouwd en keek de bemanning of ze nog steeds bezig waren om die opdracht bereiken. Foto links onder: Met minimaal twaalf uur per dag werk is erg weinig tijd voor ontspanning. Eten is mede daarom erg belangrijk op een onderzeeboot. Foto onder: Onderhoud is een uitdaging aan boord van onderzeeboten, alles zet net op een onbereikbare plek

8 oefening oefening De marineduikers van de Defensie Duikgroep (DDG) oefenen in Scheveningen tal van realistische scenario s op het gebied van havenbescherming. De duikgroep ontwikkelde zich de afgelopen jaren tot een structurele veiligheidspartner van justitie, politie, brandweer en gemeenten. Ook binnen de landsgrenzen staat Defensie schouder aan schouder met diverse instanties voor veiligheid. Uiteindelijk ligt de veiligheid van onze haven in handen van Defensie Foto links: De Defensie Duikgroep zorgt voor veiligheid onder water, de politie waarborgt de veiligheid op de kade. Dankzij hun specialistische en unieke capaciteit doen civiele autoriteiten steeds vaker een beroep op de speciaal opgeleide duikers van de marine. Zij ondersteunen justitie bij het opsporen van drugs en bewijsmateriaal, maar ook bieden zij hulp bij het opsporen van vermiste personen. Joint Protector dient dan ook niet alleen ter verbetering van de eigen werksystemen en processen. Juist de samenwerking met en de ondersteuning van de hulpdiensten staat centraal tijdens deze oefening. Bewijsmateriaal Dat de hulpdiensten op de specialisten kunnen rekenen, bewijzen zij als plotseling de telefoon rinkelt in Scheveningen. De Politie Haaglanden verzoekt om ondersteuning in een strafrechtelijke zaak. Er is een zaak en de politie heeft een verdachte, maar het bewijsmateriaal ontbreekt. Agenten hebben het vermoeden dat dit gedumpt is een Haagse vaart. Omdat de politie zelf niet de juiste middelen tot haar beschikking heeft, doet zij een beroep op de marineduikers. De DDG is snel ter plaatse. Aangekomen op de drassige locatie zoeken zij met hoogwaardige sonarapparatuur naar verdachte objecten. Flexibele inzetbaarheid is een vereiste voor de specialistische groep van de marine. Bij een verhoogde terroristische dreiging moet de marine binnen 48 uur twee duikpelotons van 32 personen kunnen leveren, zodat twee afzonderlijke havens gelijktijdig kunnen worden beschermd. Volle tevredenheid Terwijl de duikers onder het wateroppervlak de haven beschermen, waarborgt de politie Haaglanden de veiligheid boven water. Met behulp van de onderwaterrobot, de Remotely Operated Vehicle (ROV) traceren de onderwaterspecialisten de explosieven. De maritieme tak van de Explosieven Opruimingsdienst (EOD) zorgt er uiteindelijk voor dat de bom onschadelijk gemaakt wordt. Het zicht onder water in de Nederlandse havens is slechts een paar centimeter. Wij zijn opgeleid om adequaat op te treden in deze situaties. Onze kennis en de ondersteunende apparaten zorgen ervoor dat niets te gek is voor ons, licht een aanwezige duiker toe. Als de oefening afgelopen is, geeft het hoofd van de specialistische duikteam, luitenant-ter-zee 2OC Anton van Dijk aan dat de duikgroep naar volle tevredenheid van de politie is ingezet. Onze samenwerking verloopt goed en naar wens. Dat heeft deze oefening wel duidelijk gemaakt. Ook de Haagse wethouder Stadsbeheer, Boudewijn Revis, onderstreept het belang van een goede samenwerking met de krijgsmacht: Het is voor de gemeente belangrijk om goed samen te werken met Defensie, omdat de veiligheid van onze haven als het nodig is in haar handen ligt. We zijn dan ook blij dat we de duikgroep in Scheveningen mogen verwelkomen. De wethouder sprak ook zijn respect uit voor Defensie in zijn algemeen: Dit moment wil ik benutten om namens Den Haag mijn respect uit te spreken voor Defensie. Iedere dag zijn er talloze militairen bezig voor vrede en veiligheid. Overal ter wereld. Dat mogen we niet vergeten. Een team de Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EODD) doorzoekt museumschip Mercuur op explosieven. Foto rechts: Politie en Defensie werken intensief samen. Joint Protector De bescherming van havens heeft een hoge prioriteit in ons binnenlandse takenpakket. Volgens het Hoofd Specialistische Duikteams, luitenant-ter-zee 2OC Anton van Dijk is het daarom goed dat er een aantal keer paar jaar een grote havenbeschermingsoefening plaatsvindt. Voor ons is het nuttig om de grote en kwetsbare havens in Nederland van binnen en buiten te leren kennen. Ook zien wij het als een uitgelezen mogelijkheid om verder kennis te maken met de autoriteiten. Grote havenbeschermingsoefeningen vinden twee tot vier keer per jaar plaats. De havens van Amsterdam en Den Helder waren eerder dit jaar al het toneel van Joint Protector. De Defensie Duikgroep heeft zich ontwikkeld tot een structurele veiligheidspartner De Defensie Duikgroep De primaire taken van de specifieke groep zijn het uitvoeren van duikoperaties en het ruimen van explosieven. Oude mijnen en vliegtuigbommen vormen een groot gevaar voor de scheepvaart. Gemiddeld komen er bij de Koninklijke Marine 30 meldingen van mijnen of bommen binnen per maand. In 2005 kwamen nog twee vissers om het leven toen een opgeviste vliegtuigbom uit de Tweede Wereldoorlog aan boord van hun kotter ontplofte. Voor de Nederlandse economie is het van doorslaggevend belang om te beschikken over een vrije en veilige zee. Militaire bijstand verlenen behoort uiteraard ook tot de kerntaken van de DDG. Er zijn drie teams met eigen operationele duiktaken. Ieder team is gespecialiseerd in specifieke expedities. Het Very Shallow Water duikteam ondersteunt amfibische operaties door gebieden vrij te maken van mijnen en andere obstakels. Het Diepduikteam heeft zich gespecialiseerd in diepduikoperaties. Het team is in staat om op uitzonderlijke dieptes mijnen te ruimen. Ook bevrijdingsoperaties op onderzeeboten behoren tot de taken van het team. Naast deze twee teams is er ook nog het bergings- en constructieteam. De duikers van dit team richten zich vooral op schadeherstel van schepen onder water, onderwatercontructies (lassen en snijden), inspecties van haveninstallaties en overige zware werkzaamheden. In oktober zorgden de professionals van dit team er nog voor dat een Duits jachtvliegtuig uit de Tweede Wereldoorlog op een veilige manier uit het IJsselmeer gehaald is. Het vliegtuig zat nog vol met gevaarlijke wapens en munitie waar veel sportduikers op afkwamen. Om de veiligheid te garanderen greep de DDG snel in. Foto links: Een medewerker van de Explosieven Opruimingsdienst (EOD) maakt een bom onschadelijk. Foto rechts: Duikers springen het water in om de scheepshuid te onderzoeken op explosieven

9 Operationeel Operationeel De Friesland en de Groningen assisteren tijdens aanvaring op zee Patrouilleschip Friesland coördineert reddingsactie Nadat de distress call was binnengekomen, bleek dat de plek van de aanvaring tussen de autocarrier Baltic Ace en het containerschip Corvus J slecht 40 mijl bij ons vandaan was. We hebben meteen koers gewijzigd en zijn er met maximale vaart naar toe gevaren, vertelt de commandant van het marinedetachement Friesland. Daar aangekomen ging de bemanning als één man aan de slag om de reddingsactie in goede banen te leiden en hield zich gereed om eventueel slachtoffers aan boord op te vangen. Die voorbereidingen gingen vrijwel automatisch en dat wekt vertrouwen. Het patrouilleschip met haar kleine bemanning is uitstekend in staat om te doen waarvoor ze ontworpen is. Tekst: Maartje van der Maas Foto s: Friesland, archief Er zijn ook meerdere vissersboten betrokken bij de zoekactie. Een van de slachtoffers wordt met een helikopter uit het water gehaald. Het is al een paar weken geleden dat de grote scheepsramp voor de kust van Zeeland plaatsvond. De Friesland is ondertussen klaar met haar pre deployment training. Die deed het Oceangoing Patrol Vessel (OPV) onder leiding van Commander Seatraining als voorbereiding op haar eerste operationele inzet als stationsschip in het Caribisch Gebied in het voorjaar van Deze scheepsklasse is ontwikkeld voor taken die laag in het geweldsspectrum liggen, vervolgt kapiteinluitenant-ter-zee Arjen Warnaar. In de West of tijdens een antipiraterij-operatie maar ook als schip van de wacht op de Noordzee. Dat we tot die laatste taak in staat zijn, is nu wel gebleken. Ik heb er het volste vertrouwen in dat we onze taak in het Caribisch Gebied ook goed aan kunnen. Veiligheid waarborgen Warnaar beschrijft de avond van de aanvaring tussen de Baltic Ace en de Corvus J als guur en kil. Het waaide hard, de golven waren hoog en de sneeuw vloog horizontaal langs de brugramen. De Friesland was, samen met de Groningen, net vertrokken uit Zeebrugge en op weg naar de oefengebieden voor de kust van Zuid-Engeland toen ze van het Rescue Coordination Centre (RCC) in Den Helder een noodbericht kreeg. Omdat wij snel terplekke konden zijn, kregen wij het verzoek om de reddingsoperatie te coördineren. Samen met de Groningen, vertrok de Friesland naar de plek van de aanvaring. De Baltic Ace was al binnen een kwartier gezonken. We wisten dat er mensen in het water lagen. Ter plaatse troffen we boten van de Koninklijke Nederlandse Reddingsmaatschappij (KNRM), koopvaardijschepen, vissers en loodsboten die aan het zoeken waren naar overlevenden. Ook hingen er een aantal helikopters en een kustwachtvliegtuig in de lucht. Om de actie in goede banen te leiden en de veiligheid van al die zoekende eenheden te waarborgen, hebben wij de coördinatie vervolgens op ons genomen. De Friesland nam de coördinatie van de reddingsoperatie op zich. Dienstvakoverschrijdend En dat verliep goed voor een patrouilleschip zonder mast. Omdat het zoekgebied niet heel groot was, konden we met onze navigatieradar niet alleen de schepen maar ook de vliegtuigen goed onderscheiden. De commando centrale officier, luitenant-ter-zee 2OC Kevin Stolk, zat op de brug waar het Combat Management System (CMS) met daarin de informatie over de verschillende zoekgebieden eveneens is uit te lezen. De combinatie van de gegevens in dit CMS en onze elektronische zeekaart zorgde voor een uitstekend bewustzijn van onze omgeving. "Om de reddingsactie in goede banen te laten verlopen, hebben wij de coördinatie op ons genomen" De FRISC, een supersnelle speedboot, zoekt samen met een vissersboot naar overlevenden. Vanaf de brug kon hij met de marifoon de zoekende schepen aansturen. De Helikopter Directie Officier (HDO) onderhield vanaf de Commando Brug Achter (COBRA) de verbinding met helikopters en patrouillevliegtuigen. Daarnaast hadden we continu uitkijken op de brugvleugels staan met zoeklichten. De commandant vertelt dat de Fast Raiding Interception and Special Forces Craft, de supersnelle speedboot FRISC, ook steeds te water was om naar overlevenden te zoeken. We hebben de reddingsvlotten gecontroleerd en gezocht naar reddingsvesten tussen de wrakstukken. Vanwege de kou en de sneeuw moest er vooral op de buitenposten regelmatig gerouleerd worden. De bemanning kwam automatisch met roulatieschema s en er werd meteen dienstvakoverschrijdend gedacht, aldus een trotse commandant. De mensen van de materieelsdienst gingen als uitkijk met een zoeklicht op de brugvleugels staan. In de FRISC traden vloot en mariniers als goed geïntegreerd team op. Steeds stond de logistieke dienst klaar met wat warms als ze weer terugkwamen. De samenwerking was fantastisch om te zien. Na een halve nacht zoeken werd duidelijk dat er geen overlevenden meer zouden worden gevonden. De overlevingskans van mensen in het water was gereduceerd tot nul. We hebben vervolgens de overige eenheden bedankt zodat alleen de Groningen en wij nog overbleven. Wij zijn samen met de Groningen de rest van de nacht in het gebied blijven zoeken. De omstandigheden op zee bleven heel slecht. Toen in de ochtend het incidenten- en meetvaartuig Arca van Rijkswaterstaat in het gebied aankwam, hebben wij onze coördinerende taak overgedragen en hebben we, samen met de Groningen, onze route richting Plymouth weer opgepakt. De commandant heeft na aankomst in de Zuid-Engelse haven een Alle Hens gehouden. Ik ben trots op de bemanning. Het is onmogelijk om een goed gevoel te hebben bij een scheepsramp, maar we hebben, samen met de Groningen, gedaan wat we konden. 13 van de 24 opvarenden van de Baltic Ace zijn door de doeltreffende inzet van de vliegende en varende eenheden gered. Er vallen helaas vijf slachtoffers te betreuren en er worden zes mensen vermist

10 Personeel Personeel De Seven Skills van Crew Resource Management Soepele samenwerking in team De prestaties in de commando centrale zullen ook verbeteren als de zeven vaardigheden van crew resource management in acht worden genomen. Bijna alles wat we bij de Koninklijke Marine doen, doen we in teamverband. Op de brug van een schip, in de technische centrale, op het helikopterdek of bij de mariniers in het veld. Hier werken allemaal teams die regelmatig voor oefening of in de praktijk met complexe en risicovolle situaties geconfronteerd worden. Om de samenwerking binnen en tussen die High Performance Teams te optimaliseren, is het Commando Zeestrijdkrachten al langere tijd bezig met de ontwikkeling van Crew Resource Management -trainingen. Het is nu tijd voor de volgende stap: de uitrol van deze trainingen in de organisatie. Tekstsamenstelling: Maartje van der Maas Foto's: Archief Om goed te functioneren in een team in een complexe situatie zijn naast technische vaardigheden, zoals het besturen van een vaartuig of voertuig, niet-technische vaardigheden nodig. Deze niet-technische vaardigheden of skills, worden getraind en ontwikkeld met behulp van de Seven Skills, de zeven vaardigheden van Crew Resource Management (CRM), aldus hoofd bureau leiderschap, kapitein-luitenant-ter-zee John van Buren. Flexibiliteit, aanpassingsvermogen, communicatie, besluitvaardigheid, assertiviteit, inzicht in de situatie en leiderschap. Bij het Commando Zeestrijdkrachten (CZSK) zijn we goed in beoordelen van teams op technische vaardigheden. Denk maar aan de searider die na een averij-oefening aangeeft hoe een stut beter gebouwd kan worden of welke stappen er gezet moeten worden in het bestrijden van een brand. De niet-technische vaardigheden van CRM worden daarbij nog niet overal optimaal getraind, terwijl juist die ervoor zorgen dat de samenwerking in het team soepeler verloopt en de averij efficiënter, beter en veiliger verholpen kan worden. SEATRAIN bereikt momenteel zeer goede resultaten met CRM ook met het oog op Integriteit is CRM een krachtig instrument, aldus luitenant-ter-zee 2OC Johan Ringma, Coordinator vertrouwenspersonen CZSK. In mijn vorige functie gaf ik onder andere CRM trainingen en integriteitstrainingen. Ik legde toen al de verbanden in vooral de vaardigheden leiderschap, besluitvaardigheid en integer handelen. De nieuwe definitie van Integriteit binnen Defensie past daar ook prima in. Respectvol met elkaar omgaan, waarbij rekening wordt gehouden met rechten en gerechtvaardigde belangen en wensen van alle betrokkenen. Elke CZSK-medewerker moet de niettechnische vaardigheden herkennen en er mee kunnen omgaan foto lrechts: Naast technische vaardigheden, zoals het goed bestrijden van een brand, zijn ook niet-technische vaardigheden nodig om goed te functioneren in een team. Beslissen onder druk In 1993 onderkende de Koninklijke Marine naar aanleiding van een aantal vliegtuigongelukken in de burgerluchtvaart dat de mens de zwakke schakel is in beslissingsprocessen die plaatsvinden onder druk. Binnen de Marine Luchtvaartdienst introduceerde de Koninklijke Marine Aircrew Coordination Training(ACT) voor vliegende bemanningen. Op hetzelfde moment werd op het Koninklijk Instituut voor de Marine (KIM) het Bridge Resource Management (BRM) ingevoerd voor officieren van de wacht op de brug van schepen. In 2006 gaf een gebeurtenis op de brug van Hr.Ms. Van Speijk aanleiding om nog meer aandacht te besteden aan de menselijke factoren, de niet-technische vaardigheden op de brug. BRM bleek namelijk teveel gericht op het individu zoals bij de koopvaardij gewerkt wordt, en te weinig op het werken in samengestelde teams zoals bij de schepen van de Koninklijke Marine. Er was een nieuwe aanpak nodig: een training voor het gehele team. Die aanpak werd gevonden bij de Instructor Course CRM op het Naval Air Station Pensacola in de Verenigde Staten, waar ook de CRM-instructeurs van de MLD werden opgeleid. Deze opleiding diende als basis voor een nieuw curriculum voor officieren in opleiding. Sinds die tijd werden alle adelborsten voor de zeedienst onderwezen in CRM. Toen dat succesvol bleek, werd later ook een programma ontwikkeld voor adelborsten van de technische en elektrotechnische dienst. Zij werken tenslotte ook in kleine samengestelde teams in de technische centrale. Extra bagage Maar niet alleen op het KIM worden teams opgeleid. Om CRM te borgen binnen het CZSK heeft Bureau Leiderschap het onderwerp opgepakt, vervolgt Van Buren. Het is nu tijd om de trainingen in alle opleidingen bij CZSK in te voeren, zodat straks iedereen dezelfde taal spreekt bij het opleiden en trainen van teams. We willen elke CZSK-medewerker breder opleiden, zodat ze de niet-technische vaardigheden herkennen en ermee leren omgaan. Ook instructeurs moeten extra tools krijgen om groepen beter te trainen. Bureau Leiderschap wil CRM in drie fases invoeren bij het CZSK. CRM moet onderwezen worden in de initiële opleidingen: op de School voor Maritieme Vorming, Bedrijfsvoering en Onderwijskunde (SMVBO), bij het Mariniers Opleidingscentrum (MOC) en op het KIM. Zodra alle individuele teamleden de CRM-vaardigheden hebben geleerd, is het tijd voor de volgende fase. Teams worden opgeleid voor hun specifieke taak. Dat gebeurt op de Ship Handling Simulator (SHS), in de technische centrale van de KMTO, de commando centrales van de Nederlands Belgische Operationele School of op de school voor Chemische, Biologische, Radiologische en Nucleaire verdediging, Damage Control en Bedrijfsveiligheid. Ook de jungle-, winter- en bergtrainingen van het Korps Mariniers zal aandacht gaan geven voor de zeven vaardigheden van CRM. Uiteindelijk, in de laatste fase, maken de opwerkeenheden SEATRAIN en MARINETRAIN de opgeleide teams operationeel gereed, om waar ook ter wereld te worden ingezet. Dit plan is positief ontvangen door de verschillende relevante key-spelers en leidinggevenden. Binnen het Platform Leiderschap CZSK zullen de plannen ter invoering van de zeven vaardigheden-training de komende jaren worden ingebed in de organisatie met als uiteindelijk doel: High Performance Teams in een High Risk Environment effectiever, efficiënter en veiliger te laten opereren. Bureau Leiderschap zal na de reorganisatie de naam Bureau Maritieme Teamtraining en Toegepast Leiderschap krijgen

11 Materieel Materieel Zorgvuldige planning, weerbarstige praktijk De uitdagingen van een onderhoudsproject Elk marineschip kent een cyclus waarin het opwerkt, operationeel ingezet wordt en weer tegen de kant gaat voor onderhoud. Het Marinebedrijf weet een behoorlijke tijd van tevoren dat een schip eraan komt, maar toch blijkt het onderhoud regelmatig langer te duren dan gepland. Patrick Kuiper legt uit hoe ingewikkeld een onderhoudsproject is en hoeveel verschillende partijen erbij komen kijken. Denk maar aan de verbouwing van je huis die je tot in de puntjes hebt uitdacht Totdat je op die verrotte vloerdelen stuit en de aannemer vertelt dat de leveringstijd van nieuwe delen twee maanden is. Tekst: Maartje van der Maas Foto s: Archief Kuiper is hoofd van de productunit Groot Bovenwater. Onder zijn verantwoordelijkheid vallen Hr.Ms. Rotterdam, Johan de Witt en Amsterdam en het Joint Support Ship, de Karel Doorman. De productunit Groot Bovenwater is echter een vreemde eend in de bijt bij het Marinebedrijf. Omdat het dok 6 te klein is voor deze mastodonten, moet Kuiper namelijk bij een civiele werf onderdak zoeken voor de schepen. De overige productunits: Fregatten, Onderzeeboten en een gedeelte van Klein Bovenwater maken wel gebruik van de faciliteiten in Den Helder. Maar, dat maakt voor het onderhoudsproject niet veel verschil. We lopen allemaal tegen dezelfde uitdagingen aan. werkt en de werkplaatsen gaan het benodigde materiaal bestellen en de bemensing inplannen. In het geval van de groot bovenwaterschepen wordt dan de zoektocht naar een werf afgerond zodat ook die aan het werk kan. Daarna begint het onderhoud, dat meestal zo n half jaar in beslag neemt. Als het schip daarna weer begint aan de beproevingen en het opwerken, ligt er voor ons nog een berg werk. We moeten alle modificaties in het systeem muteren en maken onze administratie op orde zodat we de volgende keer lering kunnen trekken uit eerder opgedane ervaring. Gevolgen Dit proces is duidelijk in stappen opgedeeld die elkaar in tijd opvolgen. Als er aan het begin van deze periode iets anders loopt dan verwacht, heeft dat vaak gevolgen voor het hele traject. Toch gebeurt dat wel, verklaart Kuiper. Omdat het CZSK een schip nog niet kan missen en het langer operationeel wil inzetten. Of omdat het Marinebedrijf vanwege het onderhoud aan een ander schip nog niet gereed is om een nieuw project te ontvangen. Want tijdens het zorgvuldig geplande onderhoud pakken zaken wel eens wat anders uit. Net zoals bij de verbouwing van een huis stuiten wij ook wel eens op dingen die we van tevoren niet hadden ingecalcu- De Groot Bovenwaterschepen moeten onderhouden worden bij een civiele werf. Dat maakt het onderhoudsproject echter niet minder ingewikkeld. Onze schepen hebben allemaal een uniek ontwerp, ze zijn technisch ook complex en hebben specifieke eisen waaraan ze moeten voldoen. leerd. Hij geeft daarbij een voorbeeld uit het dit jaar afgeronde onderhoud van Hr.Ms. Johan de Witt. We dachten dat de hydraulische cilinder die de klep van het amfibische transportschip opent en sluit slechts periodiek onderhoud moest krijgen. Toen de cilinder echter open ging, bleek die van binnen helemaal verrot en werd afgekeurd. Die moest dus vervangen worden. Daardoor kwam de doorlooptijd in het gedrang en moest er opnieuw gepland worden. Uniek In het geval van de groot bovenwaterschepen gebeurt het onderhoud aan het platform bij een civiele werf. De overige schepen blijven bij het Marinebedrijf maar bij alle schepen worden de sensoren, wapen- en commandosystemen (SE- WACO), de dieselmotoren en de hydrauliek in Den Helder gereviseerd. Dit vanwege de aanwezige specialistische kennis en ervaring. Onze schepen hebben niet alleen allemaal een uniek ontwerp, ze zijn technisch ook complex en hebben specifieke eisen waaraan ze moeten voldoen. Op het Marinebedrijf zijn er dan ook maar liefst twintig verschillen- Onderhoudsproces Voordat hij uit de doeken doet met welke uitdagingen hij te maken heeft, schetst de ingenieur kort de fases van het proces. We beginnen ongeveer anderhalf jaar van te voren. Op basis van een mandaat schrijft de projectmanager een plan van aanpak van het onderhoud van een bepaald schip. Op basis van ervaringsgegevens, kennis van het schip en gesprekken met de bemanning schatten we in of ons gereserveerde budget voldoende is. Als dit plan, het Project Initiatie Document, vastgesteld is moet het uitgevoerd worden. Dat begint met de specificatie van alle onderhoudstaken. Hiervoor gaat ongeveer een jaar voor aanvang van onderhoud een team van technici aan boord voor een grondige inspectie. Aan de hand van die inspectie maken we een preciezere schatting van de onderhoudstijd en de kosten. Daarop volgt een onderhoudscontract waarin afspraken tussen het Marinebedrijf en de klant het Commando Zeestrijdkrachten (CZSK)- worden vastgelegd. Dit contract wordt drie maanden voor aanvang onderhoud tijdens de aanbestedingvergadering afgesloten als zeker is gesteld dat alle afdelingen van het Marinebedrijf en alle in te huren civiele specialisten tijd en materialen hebben om het werk uit te voeren. Als het contract is getekend, kunnen we de werkvoorbereiding afmaken. De planning wordt nog meer in detail uitgede werkplaatsen die zich met deelgebieden van de schepen bezig houden. Zoals bijvoorbeeld het drinkwatersysteem, het radarsysteem of het lenssysteem. De planningen van al die werkplaatsen en alle ingehuurde bedrijven moeten nauw op elkaar aansluiten. Als er bij de een iets misgaat, heeft dat weer gevolgen voor de ander. "Net zoals bij de verbouwing van een huis stuiten wij ook op dingen die we van tevoren niet hadden ingecalculeerd" Het Marinebedrijf is als onderdeel van het CZSK een overheidsbedrijf en moet dus aan bepaalde eisen voldoen. Bij een civiele werf weten ze vaak snel nieuw personeel te vinden als er iemand uitvalt of er ineens extra werk is. Ons personeel heeft allemaal een verklaring van goed gedrag. Dat betekent dat wij dus verder vooruit moeten denken als we capaciteit inplannen. Hetzelfde geldt volgens Kuiper voor de bestelling van extra materieel. We hebben nagenoeg geen voorraad. Als er dus ineens extra pijpstukken of afsluitringen besteld moeten worden, kost dat tijd. De vergelijking met een grote verbouwing van een huis is dus niet zo n gekke. Soms blijken de leidingen ineens niet verroest te zijn maar dan vallen de verrotte vloerdelen weer zwaar tegen. In elk geval wordt hard gewerkt om het project op tijd en naar het zin van alle partijen af te ronden

12 Materieel Materieel Schepen varen de historie in Het afscheid van vier mijnenjagers van de Alkmaarklasse Als gevolg van de bezuinigingen heeft het Commando Zeestrijdkrachten in 2011 afscheid genomen van vier mijnenjagers van de Alkmaarklasse. Achtereenvolgens werden Hr.Ms. Maassluis (9 mei), Hr.Ms. Hellevoetsluis (14 oktober), Hr.Ms. Haarlem (29 november) en Hr.Ms. Middelburg (14 december) uit dienst werden gesteld. In dit artikel leest u over bijzondere hoogtepunten in de levensloop van deze vier schepen. Tekst: Marion van Drunen (NIMH) schip weer ging varen bleek er een lek te zijn door speling van de roerkoning. Het opwerktraject moest worden afgebroken en pas in maart 2008 kon het worden voortgezet. Na in 2008 actief te zijn geweest op Middellandse Zee, moest het schip in 2009 afzien van deelname aan operatie Baltic Archer vanwege ondeugdelijke koppen in de hoofdmotor. Een jaar later kon het wel deelnemen aan operatie Frontex. Begin vorig jaar kreeg de bemanning tijdens oefening Joint Warrior te horen dat dit de laatste internationale oefening van het schip zou zijn. vertrok de Haarlem in augustus 1984, op verzoek van de regering van Saudi-Arabië, naar de Rode Zee om daar mijnen op te sporen. Na terugkeer in 1991 verkeerde het schip een lange tijd in mobilisabele status die tot 2000 duurde. Drie jaar later nam het succesvol deel aan de grootscheepse NAVO-oefening Northern Light in het Caribisch gebied. Het laatste opmerkelijke optreden van de Haarlem was zijn deelname aan de NAVO-missie Operatie Unified Protector in de Middellandse Zee, met als doel het handhaven van het wapenembargo tegen Libië. Op 29 november werd op de Haarlem voor de laatste maal de vlag gestreken. Foto s: NIMH De mijnenjagers, die vernoemd waren naar steden die een actieve rol speelden tijdens de Tachtigjarige Oorlog, werden gedoopt door de echtgenotes van de burgemeesters van de betreffende steden. Hoewel de schepen veelvuldig voor uiteenlopende taken werden ingezet, was hun hoofdtaak het mijnenvrij houden van de zee, kustwateren en havenmondingen. Maar ook was er ieder jaar de adelborstenkruisreis. Er waren altijd wel enkele mijnenjagers die gastvrijheid boden aan officieren in opleiding. Bij de laatste uitdienststellingen werden de scheepsklokken, zoals de traditie voorschrijft, aan de naamgevende gemeentes aangeboden. De mijnenjagers zijn allemaal vernoemd naar steden die een grote rol speelden tijdens de Tachtigjarige Oorlog Hr.Ms. Maasluis De Maassluis werd op 5 mei 1983 te water gelaten en gedoopt. De proeftochten vingen aan in het najaar van 1983 en op 12 december werd het schip aan de Koninklijke Marine overgedragen. Na de opwerkperiode en het uitvoeren van de standaardtaken, werd het schip in 1987 ingezet in operatie Octopus in de Perzische Golf. Het was voor het eerst sinds Nieuw-Guinea dat de marine schepen naar een oorlogsgebied uitzond. In de Straat van Hormuz en de Golf van Oman voerde de Maassluis, samen met Hr.Ms. Hellevoetsluis mijnenbestrijdingswerk uit om een vrije doorgang in de Golf te garanderen. Toen de Amerikanen een vergeldingsactie uitvoerden nadat de US Samuel B. Robberts, ten noordoosten van Quatar op een mijn was gelopen, was het niet langer verantwoord in het operatiegebied te blijven. Daarom trokken beide schepen zich in zuidelijke richting tijdelijk terug. In 2010 werd de Maassluis ingezet bij operatie Indalo, een onderdeel van operatie Frontex, om in de Middellandse Zee de zuidelijke grenzen van de Europese Unie te bewaken Op 20 september vertrok het schip naar Zeebrugge voor onderhoud, maar in 2011 kwam het terug naar Den Helder voor de laatste uitdienstelling. Op de brug van Hr.Ms. Hellevoetsluis in Foto rechts: Voorop Hr.Ms. Middelburg, gevolgd door Hr.Ms. Schiedam en een mijnenveger van de Dokkumklasse (1987). Hr. Ms. Haarlem De Haarlem kwam in 1981 uit de mal om op 9 juli te worden gedoopt. De eerste commandant van het schip kreeg in 1984 tijdens de eerste oefenreis naar Southampton de opdracht zich aan te sluiten bij de zoekactie naar overboord geslagen vaten gif, operatie Dirty Barrel. Samen met Hr.Ms. Harlingen Hr.Ms. Middelburg De Middelburg, die op 10 december 1986 in dienst werd gesteld, zou aanvankelijk voor Egypte bestemd zijn. Toen dat niet doorging, werd het schip toegevoegd aan de marinevloot. Al heel snel, in maart 1987, was het schip operationeel actief tijdens de reddingsactie voor de omgeslagen veerboot Herald of Free Enterprise. Evenals de andere schepen van zijn klasse maakte de Middelburg regelmatig deel uit van het NAVO-eskader op de Noordzee, het Kanaal en de Middellandse Zee. In 1994 was het schip stafschip en voerde commando over enkele Nederlandse, Belgische en Duitse eenheden tijdens oefening Strong Resolve. Toen in 2000, tijdens een door Zweden en Letland geleide operatie, een record aantal op scherp staande mijnen moest worden geruimd, nam de Middelburg er hiervan negentien voor zijn rekening. Het schip werd in zijn loopbaan ook regelmatig ingezet als wervings- of promotieschip'. De laatste jaren heeft het schip veel gevaren. De laatste missie die de bemanning van het schip uitvoerde, de aflossing van de bemanning van de Haarlem in de Operatie Unified Protector, mag zeker niet onvermeld blijven. Hr.Ms. Hellevoetsluis De bouw van de Hellevoetsluis begon in december 1983 en op 22 november 1986 werd het schip gedoopt. Na bijna een jaar van proeftochten en opwerken werd op 20 februari 1987 de indienststelling verricht. Al snel vertrok het schip, samen met de Maassluis naar de Golf. In 1995 stak het schip de Atlantische Oceaan over voor het Westland-Mine Counter Measure-deployment. Nadat in 2003 het rapport-brak was goedgekeurd, waarin de reductie van het aantal bemanningsleden op de schepen van de Alkmaarklasse werd voorgesteld, werd de accommodatie aan boord grondig aangepast. De werkzaamheden verliepen echter niet helemaal naar wens en toen het De doop van Hr.Ms. Haarlem in

13 Achtergrond Achtergrond De Maritieme week van Stichting Nederland Maritiem Land Maritieme sector in de schijnwerpers De Hollandklasse won de titel Schip van het Jaar van de Koninklijke Nederlandse Vereniging van Technici op Scheepvaartgebied. De commandant van Hr.Ms. Evertsen gaf een les over anti-piraterij op het Regionaal Opleidingscentrum Kop van Noord- Holland. hielden open dagen. Ook kregen Tweede Kamerleden een rondleiding in de maritieme sector. De branche-organisaties van scheepsbouw, reders, binnenvaart, Koninklijke Marine, watersport en leading maritime firms, zoals Damen Shipyards, IHC Merwerde, Wärtsilä, Imtech en MARIN bezochten in de Rotterdamse havenregio onder meer Imtech Marine en het Scheepvaart- en Transport College en voeren langs een aantal bedrijven gevestigd in de Rotterdamse haven, zoals Damen Shiprepair, Huisman Itrec, Wärtsilä Schiedam en Mammoet. Doel was te laten zien dat de maritieme sector een van de motoren is van de Nederlandse economie. Juist in de crisistijd is het een goed moment om de politiek te laten zien dat de maritieme sector durft te investeren in innovatieve scheepsbouw, vervoer over water, offshore en aanleg van havens. en het offshore vaartuig Marineco Shamal. De Hollandklasse won vanwege het baanbrekende maritieme concept dat aan het ontwerp ten grondslag ligt. Het patrouillevaartuig is het resultaat van een unieke samenwerking tussen overheid, industrie, leveranciers en kennisinstituten binnen het Nederlands maritiem cluster. Damen Schelde Naval Shipbuilding en de Defensie Materieel Organisatie besloten mee te dingen met de Holland vanwege de hoge score op de voorwaarden baanbrekendheid, veiligheid, economie en milieu. De maritieme sector is een van de motoren van de Nederlandse economie Met de realisatie van de Hollandklasse laat de Nederlandse maritieme sector zien dat ze op een snel veranderende politiek-militaire omstandigheden toegesneden platform kan ontwikkelen en bouwen. De Hr.Ms. Holland is met zijn kleine geïnstalleerd vermogen en beperkte bemanning een zuinig schip voor de vele taken waarvoor het is ontworpen en uitgerust, aldus de begeleidende tekst bij de prijs. De Nederlandse maritieme sector biedt met een toegevoegde waarde van 14,8 miljard werkgelegenheid aan mensen. De export bedraagt 15,6 miljard en er zijn ondernemingen maritiem actief in Nederland. Nederland is daarmee het maritieme centrum van Europa en bezit een van de sterkste maritieme clusters van de wereld. Tijdens de Maritieme Week van 8 tot 17 november stond deze sector in de schijnwerpers. De Koninklijke Marine werd daarbij zeker niet onderbelicht. Tekst: Maartje van der Maas Foto s: NML en Archief Wij hebben de grootste havencapaciteit van Europa, een omvangrijke, jonge en moderne vloot binnenvaart- en zeeschepen, een toonaangevende positie op het gebied van offshore en maritieme dienstverlening, superjachtbouw en levering van complexe maritieme systemen. Ook zijn we wereldmarktleider op het gebied van baggeren, havenontwikkeling en landuitbreiding. Het is en blijft onze ambitie onze sector verder uit te bouwen, zodat Nederland aan de maritieme wereldtop kan blijven staan, aldus Arie Kraaijeveld, voorzitter Stichting Nederland Maritiem Land (NML) bij de aftrap van de week. Maritieme gastlessen Tijdens de Maritieme Week konden geïnteresseerden met eigen ogen zien en ervaren wat de opleidings- en carrièremogelijkheden binnen de maritieme industrie zijn. Daartoe werd onder andere een recordpoging maritieme gastlessen gedaan, waarvan de eerste les werd gegeven aan boord van Hr.Ms. Holland aan de Wilhelminakade in Rotterdam. De recordpoging is bedoeld om zichtbaar te maken hoe interessant het is om in de maritieme industrie te werken en te leren. Veel jongeren zijn namelijk niet bekend met de opleidings- en beroepsmogelijkheden, concludeert Mieke Bakker-Mantjes, algemeen directeur scheepsbouw Nederland. Aan boord van de Holland bestond het publiek dan ook uit groep 6 en 8-leerlingen van basisschool de Globe en klas 2 van de Veenoord LMV VMBO uit Rotterdam. Zij kregen les van Martin Dorsman van de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders. In Den Helder kregen leerlingen uit verschillende klassen op het Regionaal Opleidingscentrum Kop van Noord-Holland een voordracht van de oudste officier van Hr.Ms. Dolfijn en de commandant van Hr.Ms. Evertsen. Deze laatste sprak ook op de Koninklijke Roei- en Zeilvereniging de Maas in Rotterdam. Zij vertelden over het leven aan boord van een marineschip en de recente ervaringen antipiraterij-operaties. Op het Koninklijk Instituut voor de Marine was er een gastcollege over Crew Resource Management. Rondleiding voor Tweede Kamerleden Naast de maritieme gastlessen werden er verschillende activiteiten georganiseerd voor personen die reeds in de maritieme sector werkzaam zijn. Er waren seminars en bedrijven De prijswinnaars van het Maritime Awards Gala. De commandant van Hr.Ms. Holland en de projectleider bij de DMO nemen de prijs voor de Hollandklasse in ontvangst. Schip van het jaar Tijdens het Maritime Awards Gala stond Hr.Ms. Holland een moment alleen in de schijnwerpers. Het schip werd namelijk uitgeroepen tot Schip van het Jaar. Deze prestigieuze prijs van de Koninklijke Nederlandse Vereniging van Technici op Scheepvaartgebied is voor het meest innovatieve schip, ontworpen en grotendeels gebouwd in Nederland. De Holland moest concurreren met de zelfvarende snijkopzuiger Athena De Stichting Nederland Maritiem Land kreeg vorig jaar nieuw leven in geblazen en vindt tezamen met de reders, scheepsbouw en toeleveranciers onderdak in het Maritime House in Rotterdam. Daar wordt gewerkt aan het consolideren van partnerschappen met alle maritieme bedrijfstakken en opleidings- en kennisinstituten. Kraaijeveld: En dat is van onschatbaar belang. Niet alleen voor onze eigen sector en voor de maritieme cluster maar voor het herstel van de Nederlandse economie als geheel

14 oefening oefening Afmattende competitie en amfibische operatie Tres Kolòs: meer dan blue tegen red Come on, you can do it! Ondanks de motiverende aanmoedigingen van zijn kameraden heeft de Amerikaanse marinemilitair het zichtbaar benauwd hangend aan een wiebelig smal speleoladdertje tientallen meters boven stevig deinende golven in één van de baaien van Curaçao. De toon van Tres Kolòs is gezet. En het is nog maar het begin van de afmattende amfibische oefening die van ongeveer 260 Nederlandse en Amerikaanse militairen zowel fysiek als tactisch het uiterste vergde. Tekst: Vanessa Strijbosch Foto s: Gerben van Es (AVDD) Hr. Ms. Pelikaan fungeerde tijdens Tres Kòlos als amfibisch platform en vervulde een rol tijdens de uitwisselingstraining van het bootpeloton en het Amerikaanse Riverine Squadron. Curaçao was van 9 tot en met 18 november het strijdtoneel voor de internationale oefening Tres Kolòs, tot 2010 bekend onder de naam Deux Tricolores. Een amfibische oefening die dit jaar uitgevoerd werd door Nederlandse en Amerikaanse strijdkrachten in het Caribisch gebied. De oefening is door de jaren heen uitgegroeid tot een volwaardige internationale oefening. Dit jaar was de organisatie in handen van de Commandant Zeemacht in het Caribisch gebied (CZMCARIB). Tres Kolòs kende een kleurrijk deelnemersveld. Naast de Nederlandse mariniers uit Aruba (32e infanteriecompagnie), namen ook een peloton van het Riverine Squadron van de Amerikaanse marine, marinemilitairen van de Explosieven Opruimingsdienst Defensie, de Landmachtcompagnie op Curaçao (Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando, DGLC) en het Bootpeloton van CZMCARIB deel. Voor DGLC gold Tres Kolòs als eindoefening en daarmee afsluiting van hun tijdelijke tewerkstelling op Curaçao. Naast de landeenheden nam ook ondersteuningsvaartuig Hr.Ms. Pelikaan een prominente rol in. Het ondersteuningsvaartuig van CZM- CARIB fungeerde tijdens de oefening als amfibisch platform en vervulde een rol tijdens de uitwisselingstraining van het bootpeloton en het Riverine Squadron. De Kustwacht Caribisch gebied participeerde in de oefening met hun cutter en Superrhibs. Slim omgaan met kracht Tres Kolòs kenmerkte zich door twee fasen. De eerste fase had een sterk competitief karakter. Twee dagen lang testten de militairen hun militaire en fysieke vaardigheden. Zo kregen de deelnemers te maken met oriëntatieopdrachten, tactische orders en een schietvaardigheidtest. Daarnaast legden ze speedmarsen af, een zwemparcours en beklommen een rots, de zogenoemde amfibische cliff assault. Op elk onderdeel konden punten en strafpunten verdiend worden. De ongelukkige Amerikaanse militair kreeg het uiteindelijk voor elkaar om de speleoladder te bedwingen. Nog zichtbaar aangeslagen en steunend tussen twee kameraden vervolgde hij de uitgestippelde route op het uitgestrekte woestijnachtige terrein. Een uitdagend parcours dat dit jaar niet vanzelfsprekend door het meest fysieke team gewonnen hoefde te worden. Voor ieder wat wils, licht senior onderofficier amfibische operaties sergeant-majoor der mariniers Marnix Haverkamp toe. Hij bedacht de competitie en voegde er interessante onderdelen aan toe. De echte spierbundels hoeven nu niet per se de winnaar te worden. We hebben ook competitie-elementen toegevoegd die meer van het concentratieniveau vergden, zoals afstand schatten of volgordes onthouden. Teams moesten slimmer omgaan met hun krachten en goed bedenken wie ze waarvoor wilden inzetten. Uiteindelijk bleek de 32e infanteriecompagnie te beschikken over de sterkste en slimste militairen. Twee teams uit deze compagnie eindigden op de eerste en tweede plaats. De derde plaats ging naar één van de teams van de Landmachtcompagnie. Kennisuitwisseling In de tweede fase kregen de militairen te maken met een scenario waarin ze een vijandelijke militie, gespeeld door de Landmachtcompagnie, moesten overmeesteren. In de amfibische operatie werden de welbekende blue en red forces weer uit de kast getrokken, maar wel onder spectaculaire omstandigheden en met diverse tactische elementen erin verwerkt. Op amfibisch gebied konden de Boston Whaler-bestuurders van het Bootpeloton van CZMCARIB en hun counterparts van de US Navy hun hart ophalen. This was great! concludeert Alex Finnel, de pelotonscommandant van het Riverine Squadron op een klassieke Amerikaanse manier. Tijdens de eindaanval kregen deelnemers te maken met oriëntatieopdrachten, tactische orders en een schietvaardigheidtest

15 oefening oefening Deelnemers legden speedmarsen af, een zwemparcours en beklommen een rots, de zogenoemde amfibische cliff assault. In de amfibische operatie vochten de blue en red forces tegen elkaar onder spectaculaire omstandigheden en met diverse tactische elementen erin verwerkt. Finnel roemde vooral de kennisuitwisseling op het gebied van de strandverkenningen en de amfibische operaties vanaf schip naar land. Deze ship to shore acties zijn bij het Riverine Squadron nog niet zo ingesleten als bij de Nederlandse mariniers. Het is op termijn de bedoeling dat het Squadron ook deze capaciteit als kerntaak krijgt. Daarom is deze crosstraining zo nuttig geweest, onderstreept de pelotonscommandant eerste luitenant der mariniers Michiel Alberts. Beide eenheden oefenden al vaker samen in Amerika met de stevig uitgeruste patrouille boten van het Squadron. Tijdens Tres Kolòs deden alleen de vertrouwde Boston Whalers dienst in de wateren rondom Curaçao. Alberts: De Amerikanen hebben veel ervaring in het oppikken en afzetten van eenheden in een vijandelijk gebied. Deze zogeheten anti ambush drills hebben we mooi van hen kunnen afkijken tijdens Tres Kolòs. Interoperabiliteit De Commandant Zeemacht in het Caribisch gebied, brigadegeneraal der marniers Dick Swijgman, formuleerde een duidelijke mission statement voorafgaand aan de oefening. De nadruk bij de uitvoering van Tres Kolòs moet liggen op het afstemmen van verschillende procedures, technieken en tactieken. Zo moet de samenwerking van de deelnemende strategische partners worden vergroot. De interoperabiliteit wordt door deze oefening daadwerkelijk op de proef gesteld en er vindt een goede kennisuitwisseling plaats. Die twee doelstellingen zijn goed uit de verf gekomen, concludeert sergeant-majoor der mariniers Marnix Haverkamp. Lollig gezegd kan je na afloop van dergelijke oefeningen altijd stellen dat het succesvol verlopen is omdat de vijand is verslagen. Maar het draait om meer dan blue tegen red, vindt Haverkamp. Hij noemt een voorbeeld van een illegale wapenoverdracht die door vakkundig en strategisch werk van een gecombineerde eenheid vanaf zee verijdeld kon worden. En er werd ook veel aandacht besteed aan verkennen, voegt Haverkamp toe. Er zijn zelfs daarvoor luchtopnamen gemaakt. Haverkamp onderstreept ook het optreden van het team van de Explosieven Opruimingsdienst Defensie, die volgens hem een extra trainingswaarde toevoegde door boobytraps en IED s te verstoppen en het de blue forces in de eindopmars extra moeilijk te maken. En ook de gespeelde vijand, de landmachtcompagnie op Curaçao (DGLC), maakte het de mariniers nog best lastig. Vanuit hun strategisch slim gebouwde fort wisten ze nog stevig tegenvuur te geven in de eindaanval. Een verrassingstegenaanval van achteruit mocht uiteindelijk niet meer baten. Blauw verslaat rood, maar met zoals Haverkamp besluit een scala aan geleerde lessen. Overleven in de bergen is één, een militaire operatie uitvoeren een tweede Knokken in de Schotse Hooglanden Voor de 350 mariniers die eind oktober in de Schotse Hooglanden opereren, is het afzien. Naast het behalen van de koudweer-speld, moeten de mariniers in de slotfase van de bergtraining bewijzen dat ze ook het tactisch optreden in bergachtig terrein beheersen. Een negendaagse training die van de geweerschutter tot compagniescommandant het uiterste vergt. Tekst: Marlous de Ridder Foto s: Gerben van Es, AVDD De afsluitende fase bestaat uit de Mountain Warfare Training (MWT) en de eindoefening Celtic Yomp waarbij het gehele bataljon volledig bepakt en onder zware geografische en klimatologische omstandigheden wordt getraind. In deze tactische training draait het om gevechtsoperaties voor lichte infanterie. De mariniers gaan in een kinetisch scenario actief op zoek naar vijandelijke eenheden, lopen gevechtspatrouilles en bereiden aanvallen en hinderlagen voor. De kennis die ze de eerste drie weken van de bergtraining hebben opgedaan over het verplaatsen en overleven in de bergen komt hier goed van pas. Foto boven De Mountain Movement and Survival Course (MMSC), voorafgaand aan de tactische training, wordt afgesloten met een driedaagse mars in de omgeving van Garelochhead en Kinochleven. In de MMSC geven mountain leaders les in onder meer veiligheid, hygiëne, voeding, kleding en navigeren in bergachtig terrein. In totaal sluiten 185 leden van het Korps Mariniers de MMSC succesvol af. Van hen krijgen 91 de felbegeerde speld met het hert voor het afronden van de bergtraining in combinatie met de koudweertraining in Noorwegen. (foto: Cees Baardman) 28 29

16 reorganisatie reorganisatie Boven: Commandant 2e Mariniersbataljon luitenant-kolonel Jeff Mac Mootry houdt zijn bevelsuitgifte voor de eindoefening Celtic Yomp. Tijdens Celtic Yomp komen de infanteriecompagnieën en de ondersteunende eenheden, zoals het mortierpeloton, samen. Deze bergtraining leert mariniers om met minimale middelen te overleven en daarnaast militaire operaties uit te voeren, onderstreept Mac Mootry het nut van een dergelijke training. In een gevecht zijn niet altijd zware vuursteun of helikopters beschikbaar. Daarom moeten de mariniers continu afwegen wat ze mee die berg op nemen. De missie-ervaring binnen het bataljon betaalt zich op dit vlak uit. Het besef dat ze altijd inzetbaar moeten zijn voor een volgende opdracht, waar ook ter wereld, zit goed tussen de oren. Foto's boven Op dag 2 van de MWT wordt onder meer geoefend op patrouille lopen in de bergen en mogelijke gevechtssituaties. Tijdens de MWT krijgen de compagniescommandanten de mogelijkheid om op hun niveau/specialisme de eenheid te trainen. De bekwaamheid van jonge officieren ( junior leadership) en het doorzettingsvermogen komt hierbij volop aan bod. Foto onder Winterse omstandigheden op de top van de Ben Nevis, de hoogste berg van het Verenigd Koninkrijk. De beklimming van de meter hoge berg is een vast element in het programma van de bergtraining. De steile kliffen en het grille weer maken de tocht extra verraderlijk. (Foto: Cees Baardman) Links: De 81 mm-mortieren worden in stelling gebracht. Het belangrijkste vuursteunmiddel van het bataljon wordt gedurende de hele bergtraining op de rug meegesjouwd (manpacked, red.). Wat goed is voor zo n zestig kilo aan bepakking. Ik zie dat mijn mannen aan het doorbijten zijn, zegt korporaal van de mariniers Maarten. Normaal treden we bereden op en kunnen we meteen beginnen met vuren. Nu moeten we eerst de grondplaat ingraven en het stuk stabiel krijgen. Manpacked is daarom niet onze ideale manier van optreden, maar we moeten het wel kunnen. Onder: Een marinier houdt de wacht. De voeten zijn vermoeid en de uitrusting is doornat. Negen dagen nonstop in de bergen doet verlangen naar het basiscomfort van het trainingskamp in Garlochhead. Schotland blijkt een perfecte test voor het kweken van zowel lichamelijke als mentale hardheid. Om de vijand niet wijzer te maken dan ze is, vinden veel verplaatsingen in het holst van de nacht plaats. Het navigeren is de grootste uitdaging, zegt pelotonscommandant bij 23 Infanteriecompagnie Koen Dreijer. Het is lastig om hoogtelijnen te onderkennen en je te oriënteren. Daarnaast zie je absoluut niet waar je je voeten neerzet

17 reorganisatie reorganisatie Wat is er gebeurd sinds april 2011? Stap voor stap naar een nieuwe organisatie Het jaar loopt bijna ten einde. De afgelopen maanden is er regelmatig een artikel verschenen in Alle Hens over de reorganisatie van het Commando Zeestrijdkrachten. Dit artikel belicht nogmaals de stappen die al genomen zijn. Een groot deel van het werk ligt al achter ons maar er moet nog veel werk verzet worden voor het omklapmoment naar de nieuwe organisatie. Tekst: Maartje van der Maas Foto s: Archief Schets van de Defensieorganisatie In Den Haag werken projectleiders aan de schets van de toekomstige Defensieorganisatie. Dit wordt het kader waarin de grote functionele clusters zoals materieellogistiek, personeellogistiek, bestuur of informatievoorziening opnieuw vorm krijgen. De operationele commando s moeten deze plannen vertalen naar concrete reorganisatieplannen. Op 1 augustus liggen de belangrijk- Zomer Functievergelijkingstabel Er is veel werk verzet in het afronden van het Concept Voorlopig Reorganisatieplan en de orgaanbeschrijvingen. Daarnaast is de functievergelijkingstabel opgesteld en zijn de beschrijvingen van de nieuwe functies gemaakt. De functievergelijkingstabel is per deelopdracht besproken met de Medezeggenschap in de eerste conversievergaderingen. Ook de tweede conversievergadering vond plaats, waar met de Medezeggenschap de CZSK-brede functievergelijkingstabel aan de orde is gekomen. Voorlopig Reorganisatieplan, aanvang besluitvormingsfase Het Concept Voorlopig Reorganisatieplan is informeel besproken met de centrales voor overheidspersoneel. Naar aanleiding van deze informele bespreking is het Voorlopig Reorganisatieplan 'Reorganisatie CZSK 2013' vastgesteld en aangeboden aan de DMC-CZSK voor advies. Hiermee eindigt de voorbereidingsfase van de reor Voorjaar 2012 oktober april 2011 Najaar 2011 Zomer Beleidsbrief De beleidsbrief van oud-minister van Defensie Hans Hillen is het startschot voor de ombuigingsoperatie van de krijgsmacht. In de brief staan een aantal bezuinigingsmaatregelen aangegeven die de organisatie moet verwerken. Daarnaast wordt gewerkt aan de numerus fixus waarbij het aantal medewerkers per rang/schaal wordt bepaald. Een van de maatregelen is dat de staven met dertig procent moeten reduceren. Tevens wordt de infrastructuur van de krijgsmacht opnieuw bekeken. Om dit alles bij het Commando Zeestrijdkrachten in goede banen te leiden, wordt de Transitiemanager aangesteld die een team van projectleiders en specialisten om zich heen verzamelt. ste pijlers van de reorganisatie gereed: de Startbrief, de blauwdrukken en het document 'Besturen bij Defensie'. De numerus fixus en het integraal herbeleggingsplan volgen begin september. Beleidsvoornemen CZSK De projectorganisatie Reorganisatie Commando Zeestrijdkrachten gaat aan de slag met het formele reorganisatietraject. De vier deelopdrachten: Operaties, Materiële Instandhouding, Personeel en Bedrijfsvoering en CZMCARIB worden verder uitgewerkt. De voorbereidingsfase van de reorganisatie is gestart: de herinrichting en vorming van de nieuwe directies komt tot stand. Vanaf het begin is de medezeggenschap (de DMC-CZSK) hier nauw bij betrokken. Tegelijkertijd neemt het Commando Zeestrijdkrachten afscheid van een aantal eenheden, zowel bij de vloot als bij het Korps Mariniers. Nieuwe CZSK-organisatie Het afscheid nemen van eenheden gaat door in het voorjaar van De voorbereidingsfase voor de reorganisatie ook. Alle deelopdrachten werken in onderlinge samenhang de nieuwe organisatie nader uit in een nieuw ontwerp dat wordt vastgelegd in orgaanbeschrijvingen van het nieuwe Commando Zeestrijdkrachten. De orgaanbeschrijvingen gaan dieper in op de doelstellingen, taken en omgeving van de directie en afdelingen en vormen een onderdeel van het nog op te stellen concept Voorlopig Reorganisatieplan van het Commando Zeestrijdkrachten. De knelpuntcategorieën die uit de numerus fixus komen, zijn bekend. ganisatie CZSK en begint de besluitvormingsfase. De DMC-CZSK stelt een formeel advies op ten aanzien van het Voorlopig Reorganisatieplan, na overeenstemming zal het plan formeel behandeld worden met de centrales voor overheidspersoneel. Na instemming van de bonden kan het DRP aansluitend worden vastgesteld door C-ZSK. Hoewel het Voorlopig Reorganisatieplan nog niet is goedgekeurd door de bonden, wordt er wel alvast gecommuniceerd over het belang van de functievergelijkingstabel en de coderingen die daarin staan. Medewerkers zijn door hun leidinggevenden op de hoogte gesteld van de transitiecode die hun functie heeft in de functievergelijkingstabel

18 reorganisatie reorganisatie november Sleutelfunctionarissen De vacante sleutelfuncties binnen het Commando Zeestrijdkrachten worden opengesteld in de vacaturebank. Sleutelfuncties zijn de functies die bij de inrichting en voorbereiding van de nieuwe organisatie essentieel zijn voor de initiële vulling. De sleutelfunctionarissen worden eerder benoemd, zodat zij betrokken kunnen worden bij de voorbereidingen van de implementatie. De besluitvormingsfase is deze maand nog volop in gang. Op verzoek van de DMC-CZSK is het Voorlopig Reorganisatieplan (VRP) op een aantal punten aangescherpt en/of aangevuld, waarna een positief advies ten aanzien van het VRP Reorganisatie CZSK 2013 volgde. Het plan wordt vervolgens formeel behandeld in het georganiseerd overleg van de bonden. De projectgroepen werken achter de schermen aan de implementatieplannen per project. De medezeggenschap wordt hier al informeel bij betrokken. december 2012 Definitieve plaatsingsbrieven Het concept Personeelsvullingsplan (c- PVP) wordt, indien nodig, aangepast en voor de tweede maal voorgelegd aan de begeleidingscommissie personele implementatie (BCO). De definitieve plaatsingsbrieven, voor functies met code 1 en 2 en niet plaatsing code 2- en code 4 worden verzonden. Rond dezelfde tijd kunnen medewerkers ook gaan reageren op vacatures. De nieuwe functies met code 3 en 2+ staan in de vacaturebank en worden vrijgegeven om op te solliciteren. Na de reactieperiode van drie weken start de intensieve periode vol sollicitatierondes en selectieprocedures. Voorjaar 2013 Omklapmoment Het laatste overleg met de begeleidingscommissie personele implementatie (BCO) kondigt de afsluitende fase van de reorganisatie CZSK aan. Deze periode krijgen medewerkers die gesolliciteerd hebben op nieuwe functies te horen of zij die functies wel of niet krijgen. Zij ontvangen een afwijzingsbrief of een plaatsingsbrief. Het omklapmoment nadert en op enig moment in deze maanden wordt de nieuwe CZSK organisatie officieel operationeel. Het omklapmoment is voor overtollige burgermedewerkers tevens het startmoment van het eerste interne herplaatsingstraject. Voor militairen start deze interne herplaatsingsperiode 3 maanden later. Deze periode duurt drie maanden en valt onder de verantwoordelijkheid van het CZSK. Indien de medewerker in de eerste herplaatsingsperiode niet kan worden herplaatst vangt de tweede herplaatsingsperiode aan die drie maanden duurt. De medewerker wordt overgedragen aan de Bemiddelings- en Begeleidingsorganisa december 2012/ juni 2013 januari 2013 Definitief Reorganisatieplan De medezeggenschap CZSK en de centrales voor overheidspersoneel stemmen in met het VRP, waarop op 30 november 2012 C-ZSK het Definitief Reorganisatieplan (DRP) vaststelt. Hierna volgt een implementatieopdracht: een opdracht tot bouwen van de organisatie. Vervolgens start de implementatiefase met het opstellen van het personeelsvullingsplan. De functievergelijkingstabel vormt hierbij het uitgangspunt. Nu de functievergelijkingstabel vastgesteld is, worden codebrieven verzonden naar het personeel (code 1, 2 en 4) om hen officieel op de hoogte te stellen van de codering van hun functie. De nieuwe formatie in Peoplesoft zal dan zijn afgerond. Personeelsvullingsplan Deze maand is het concept Personeelsvullingsplan (c-pvp) gereed en wordt de inhoud ervan afgestemd met de begeleidingscommissie personele implementatie (BCO). De brieven met het voornemen tot plaatsing voor medewerkers met code 1 en 2 en niet plaatsing 2- en 4 worden hierop verzonden. Tegen dit voornemen kan binnen 14 dagen een verzoek tot heroverweging worden ingediend. In de eerste maanden van het nieuwe jaar worden in overleg de sleutelfunctionarissen officieel aangewezen en beginnen zij met de inrichting en voorbereiding van de nieuwe CZSK organisatie. tie (BBO), die start met het zoeken naar werk buiten Defensie. In deze periode wordt het onderzoek naar herplaatsing intern Defensie voortgezet. Tijdens de derde herplaatsingsperiode zijn de activiteiten volledig gericht op het vinden van een functie buiten Defensie. Deze periode duurt voor iedere externe herplaatsingskandidaat minimaal 6 maanden. De externe herplaatsingstermijn wordt afhankelijk van het aantal dienstjaren verlengd tot maximaal 12 maanden. Dit arbeidsintensieve traject heeft veel tijd in beslag genomen. Tijd die ervoor heeft gezorgd dat we gezamenlijk een sterk en toekomstvast Commando Zeestrijdkrachten hebben gebouwd waar we onze operationele taak prima mee kunnen vervullen

19 Cultuur logboek Documentaire De Uitverkorenen De Uitverkorenen is een rauwe documentaire over de Eerste Vakopleiding van het Korps Mariniers. Anderhalf uur lang worden kijkers ondergedompeld in de harde werkelijkheid van een rekruut die bij een elitekorps wil. Eindstreep Documentairemaker Geertjan Lassche: Tijdens de negen maanden die ik heb gefilmd heb ik duidelijk gezien dat een elitemilitair niet groot wordt met zandkoekjes. Ze zien af en moeten tot in het diepst van hun lichaam weten wat kou en regen is. Ze vechten tegen de slaap maar moeten continu alert blijven. Ze slepen hun hele uitrusting mee in een loodzware rugzak en moeten werken onder tactische omstandigheden. Om dit te kunnen worden ze tijdens de opleiding gebroken en daarna zorgvuldig opgebouwd. Waarom haalt iemand de eindstreep wel of juist niet? Dat wilde ik in beeld brengen. Professionals En dat is gelukt. De kijker komt in een klas rekruten terecht waarvan er een aantal uitgelicht worden. Bij sommigen is het meteen duidelijk dat ze niet zijn opgewassen tegen de af en toe ogenschijnlijk meedogenloze instructeurs. Anderen weten het optreden van hun kaderleden goed te plaatsen en bijten door. Wat voor iedereen duidelijk wordt, is dat de mariniersopleiding van jonge mannen taakvolwassen professionals maakt die waar ook te wereld onder de meest extreme en complexe omstandigheden hun werk kunnen uitvoeren. Velen zijn geroepen, slechts enkelen De Uitverkorenen. Het boek Pugno pro patria Pugno Pro Patria - ik strijd voor het vaderland- beschrijft vanuit Haags perspectief het wel en wee van de Koninklijke Marine in de tweede helft van de twintigste eeuw. De schrijver Dr. Dick Schoonoord, historicus en oud-officier der mariniers, is als geen ander thuis in deze materie. Inhoudsopgave De rode draad door dit intrigerende verhaal is de voortdurende spanning tussen de tomeloze ambitie van de Marinestaf en de beperkt beschikbare fondsen om een omvangrijke vloot te verwezenlijken met materieel dat aan de hoogste kwaliteitseisen voldeed. De wens om met nucleair voortgestuwde onderzeeboten te gaan varen viel niet te verwezenlijken. Ook bij de bouw van fregatten, die verouderde kapitale schepen als vliegkampschip en kruisers gingen vervangen, moesten concessies worden gedaan in aantallen en bewapening. Bovendien diende de marine zich rekenschap te geven van de werkgelegenheid in de Nederlandse scheepsbouwindustrie. Investeringen in varend materieel kregen prioriteit, met als gevolg het voortdurend zoeken naar besparingen op de exploitatie en het personeel. Tegelijkertijd moest zoveel als mogelijk was in NAVO-verband worden geoefend. Het boek Lodo De marineofficier Lodo van Hamel was de eerste, in Londen opgeleide, geheim agent in Nederland. Na uitgebreid onderzoek, schreef Han Korting een indrukwekkend boek over het korte leven van deze marineofficier. Inhoudsopgave Het dappere gedrag van de jonge marineofficier Lodo van Hamel bij de evacuatie van Engelse en Franse troepen uit Duinkerken in 1940 blijft niet onopgemerkt. De Nederlandse regering in Londen vraagt hem om als eerste geheim agent naar bezet Nederland te gaan. Na een succesvolle missie wordt hij tijdens zijn terugkeer naar Engeland door de Duitsers opgepakt, berecht en gefusilleerd. Zijn vader, prof. J.A. van Hamel gaan tot het uiterste om zijn zoon te redden. Het boek Corrupt Congo LTZ2OC Maartje van der Maas schreef op basis van haar ervaringen tijdens een missie naar Goma, in Oost-Congo, de roman Corrupt Congo. Inhoudopgave Emilie Struijff is een jonge kapitein bij de krijgsmacht. Ze vertrekt zes maanden op uitzending naar Congo. Na een lange burgeroorlog is het land in chaos achtergebleven. Vooral de soldaten die hard hebben gevochten voor vrijheid treffen het slecht. De regering betaalt hen aan maanden geen salaris meer en ze leven in diep armoede. Emilie is vastberaden om het lot van deze militairen te verbeteren. Maar al snel na haar aankomst loopt ze tegen de corrupte op die tot diep in de poriën van het land is doorgedrongen. Langzaam keldert haar motivatie naar een dieptepunt en dan krijgt ze ook nog problemen met haar vriend in Nederland. Slaagt ze er toch in haar ambities waar te maken? En hoe loopt het af met die leuke collega Daniel die steeds op het juiste moment opduikt? Jeanine Hennis Plasschaert: de nieuwe minister van Defensie. Ik heb me in al mijn functies ingezet voor een sterk Nederland. Een fitte krijgsmacht speelt daarin een grote rol. Ik zie het dan ook als een eer én een uitdaging hieraan te mogen bouwen." Dat waren de eerste woorden van de nieuw aangetreden minister van Defensie Jeanine Hennis-Plasschaert. De bewindsvrouw van de VVD heeft het roer overgenomen van van CDA-politicus Hans Hillen, die sinds 14 oktober 2010 minister van Defensie was. Nederland rust volgens Hennis-Plasschaert op 3 stevige pijlers: vrijheid, veiligheid en welvaart. "Onze militairen werken elke dag aan het beschermen en versterken van deze pijlers, in Nederland en daarbuiten. Want werken aan internationale vrede en veiligheid, is voor een handelsland als Nederland, van groot belang. De krijgsmacht doet daarmee belangrijk werk voor alle burgers en bedrijven in Nederland. Wij profiteren daar allemaal van, elke dag. Daarom zal ik mij de komende vier jaar sterk maken voor Defensie. Dat is niet alleen van belang voor Defensie zelf, maar vooral ook voor iedereen in Nederland." Ongeveer twee weken na de beëdiging van het kabinet bracht de minister haar eerste werkbezoek als bewindsvrouw aan de marine. In Den Helder werd ze ontvangen voor C-ZSK. Na een korte introductie vertrok de minister naar het Marine Situatie Centrum waar ze kennismaakte met de admiraliteitsraad en een briefing kreeg over de operationele inzet van de marine. Na deze kennismaking stapte de minister aan boord van een landingsvaartuig voor een rondvaart door de Nieuwe Haven. Vanaf het water was ze getuige van verschillende demonstraties en zag zij het Schip van het Jaar: Hr.Ms. Holland. Kerstgeschenk In december krijgt iedere CZSK-medewerker een kerstgeschenk. Het geschenk wordt geschonken aan: Alle werknemers die per 1 december werkzaam zijn binnen het CZSK Militairen die in de periode van 1 juli tot en met 30 november 2012 de dienst met LOM, FPU of UBM hebben verlaten Nabestaanden van in 2012 overleden CZSK militairen en burgers Reservisten die in 2012 zijn ingezet Vrijwilligers van het CZSK Stagiaires die per 1 december 2012 werkzaam zijn binnen het CZSK. Personeel in het Caribische Gebied krijgt een apart kerstpakket. Later kwam zij aan boord van het Luchtverdedigings- en Commandofregat Hr.Ms. De Ruyter waar de mariniers van de Maritime Special Operations Forces hun werkzaamheden met foto s en materieel weergaven. Hierna bezocht de minister verschillende ruimtes aan boord van het schip, waar het personeel haar vertelde over hun werk. Het bezoek eindigde op de brug van de De Ruyter. Ik ben erg onder de indruk van de passie en de betrokkenheid van het marinepersoneel, aldus een enthousiaste minister. Als kind heb ik gedroomd van een carrière bij de krijgsmacht maar mijn leven is anders gelopen. Wel heb ik door mijn werk voor het Europarlement en in mijn tijd in Letland altijd beseft dat vrede en veiligheid niet vanzelfsprekend zijn. Dit komt nu samen in mijn ministerschap. De Koninklijke Marine speelt een grote rol in het beschermen van die waarden. Dat is voor een maritiem handelsland, wat Nederland is, enorm belangrijk. Het kerstgeschenk wordt naar het postadres van de medewerker verzonden zoals vermeld in Peoplesoft op 8 november Verzending van het kerstgeschenk vindt plaats vanaf 6 december Dit jaar kunt u kiezen uit diverse geschenken. Om de geschenken te bekijken en uw keuze te maken gaat u naar de speciaal voor het Ministerie van Defensie ingerichte website www. mijnkadoklikken.nl/defensie. Heeft u geen kerstgeschenk ontvangen of heeft u vragen over het te bestellen kerstgeschenk dan is de leverancier bereikbaar via het adres: helpdesk@kadoklikken.nl. U kunt de helpdesk telefonisch bereiken, maandag t/m vrijdag van uur op telefoonnummer Voordat u gaat mailen of bellen, kunt u de veelgestelde vragen op raadplegen. Heeft u na het plaatsen van uw bestelling een vraag? Vermeld dan het bestel-id dat in uw bevestiging staat. De website is geopend van 6 december 2012 t/m 28 februari

20 logboek logboek Partnerdag SHS op het KIM De nieuwe Ship Handling Simulator (SHS) krijgt steeds meer vorm. Bij de aanbouw van deze simulator zijn naast de Defensie Vaarschool (DVS) en het KIM vele civiele partners betrokken. Bedrijven die meewerken aan de SHS zijn: CSC NL, Pro Systems, MARIN, Sperry NL en Contour. Deze bedrijven maakten van de gelegenheid gebruik om een schilderij te overhandigen aan Commandant Opleidingen KIM. De in aanbouw zijnde SHS vervangt de huidige, verouderde brugsimulator Van Amstel terug van counterdrugsoperaties Opgewacht door familie, vrienden en collega s meerde Hr. Ms. Van Amstel af in de thuishaven Den Helder binnengevaren. De afgelopen drie maanden fungeerde het multipurposefregat als stationsschip voor de Koninklijke Marine in het Caribisch Gebied. Naast maritieme presentie, was de belangrijkste taak van het stationsschip het uitvoeren van counterdrugsoperaties. Hiervoor werd de Van Amstel de afgelopen maanden veelvuldig Parttime wervingsvoorlichter De opleidingen tot parttime werver zijn gestart. Meerdere collega s hebben zich aangemeld om de medewerkers van Werving en Selectie te ondersteunen op beurzen en evenementen. Tijdens de eerste cursus werd er aandacht besteed aan het leggen van contacten op beurzen en evenementen. De eerste cursisten gaan zo spoedig mogelijk een praktijkdag in het land volgen om daarna als parttime werver aan de slag te kunnen. Na het volgen van de cursus krijgen zijn een certificaat dat wordt opgenomen in Peoplesoft. Er zijn nog plaatsen beschikbaar voor collega s die ons willen versterken. en de radarsimulatoren van de DVS. Met de nieuwe scheepssimulator kan het brugpersoneel zich beter voorbereiden op missies. met succes ingezet voor zowel de Koninklijke Marine als voor de Kustwacht van het Koninkrijk der Nederlanden in het Caribisch Gebied. Op vrijdag 26 oktober onderschepte het marineschip na een spectaculaire achtervolging 840 kilo cocaïne. Ook werd tijdens de diverse patrouilles de scheepvaart in de regio in kaart gebracht. Tijdens de periode in het Caribisch Gebied stond er een Belgische Alouette-helikopter aan boord. Mocht u interesse hebben neem dan contact op met AOODOPS Henk Mulder of AOOTDE Jan Dekker Themadag Integrale Beveiliging druk bezocht Honderdveertig geïnteresseerden, waaronder commandanten, afdelingshoofden en beveiligingsfunctionarissen waren aanwezig op de jaarlijkse themadag Integrale Beveiliging gehouden in de Witte Raaf in Den Helder. Gedurende de dag werd in het bijzonder aandacht gegeven aan betrouwbaarheid en beschikbaarheid van (IT-) diensten die nodig zijn voor de (operationele) bedrijfsprocessen. Daarbij speelt de commandant en zijn beveiligingsfunctionaris een cruciale rol. De beveiligingcoördinator KOLMARNS Carlo van den Berg presenteerde in zijn inleiding een drietrapsraket die bestaat uit: 1. Noodzakelijke bewustwording voor afbreukrisico s als beveiliging niet op orde is, in combinatie met nut en noodzaak van de te nemen maatregelen; 2. Kennis, overzicht en inzicht in het defensiebeveiligingsbeleid, kennis van de te beschermen belangen in de eigen organisatie in relatie tot personele-, fysieke-, informatiebeveiliging; 3. Het belang, de verantwoordelijkheid en de rol van de beveiligingsfunctionaris daarin die het werk in hapklare brokken in nevenfunctie dient uit te voeren. Voor meer informatie: homepage CZSK stafbureau Integrale Beveiliging beveiligingsbewustwording Doe een wens De stichting Make a wish zet zich in voor ernstig zieke kinderen en laat de meest uiteenlopende wensen in vervulling gaan. Zo ook de wens van Fabian, die een dagje wilde doorbrengen bij het Korps Mariniers. Een spannend programma werd gemaakt om de knul van 13, met 6 kameraden, een kijkje te geven in de wereld van de mariniers. In alle vroegte vertrokken twee Scania s en een Unimog om de kinderen thuis op te halen. Vervolgens werden ze naar de Rucphense Heide gebracht. Tijdens de ochtend moesten de jongens de koks helpen in het veldkombuis, wapenlessen volgen, schieten met losse flodders en gooien met pyrotechnische Doe een wens middelen. Tijdens het middagprogramma deden de jongens mee aan Operatie Skyfall, een spannende oefening waarbij een vrouw die gegijzeld was, bevrijd moest worden Zeeland schenkt geldbedrag aan KWF kankerbestrijding Na een sterfgeval als gevolg van kanker in de nabije omgeving van de broers André Geense (werkzaam bij de Dienst Vastgoed Defensie) en SGTTDW Marco Geense (bemanningslid MARDET Zeeland) besloten zij geld in te zamelen voor KWF Kankerbestrijding. Zij organiseerden een benefietconcert aan boord van patrouilleschip Zeeland. De band M.I.N.D. gaf een concert in een grote tent op het helikopterdek. Na een geslaagde avond, werd een bedrag van 2.000,-, opgeteld uit giften van de concertgangers en een gift Leidschendamse Bussiness Club tijdens een MARVO-vaardag. Dit bedrag is door de commandant en chef der Equipage aan KWF Kankerbestrijding aangeboden Johan de Witt slaagt voor SARC 3 Hr. Ms. Johan de Witt heeft de Safety and Readiness Checks 3 (SARC3) succesvol afgerond. Het opwerkprogramma bestond in 2012 verder uit varende materieelbeproevingen en beproevingen met Cougar helikopters. In februari en maart 2013 doet het schip de SARC Winnaars Facebook-actie beleven topdag op Hr.Ms. de Ruyter Twee oud-matrozen Vincent Diepstraten en Bert Kolbach beleefden een topdag aan boord van Hr.Ms. De Ruyter. Via de Facebook-pagina van de Koninklijke Marine wonnen zijn een fotowedstrijd ter ere van de 7000 marinefans die de pagina inmiddels telt. Tijdens de vaardag kregen de heren onder meer een exclusieve tour over het schip, een spectaculaire vaardemonstratie op hoge snelheid en zagen het boordkanon meerdere malen in actie, waarbij Hr.Ms. de Ruyter liet zien waar een LCF toe in staat is. We hebben enorm genoten van deze prachtige vaardag en komen zeker terug. Naast een bezoek aan het Marinemuseum zullen we de Marinedagen en Sail Den Helder 2013 vast in de agenda zetten en onze kinderen nog eens de wereld van de Koninklijke Marine laten Samenwerking optimaliseren Het Koninklijke Instituut voor de Marine (KIM) en de Defensie Vaarschool (DVS) hebben een overeenkomst getekend waarbij de DVS voortaan gehuisvest wordt op het KIM om de samenwerking op het gebied van maritiem militaire navigatorische opleidingen en trainingen te optimaliseren. Het KIM en de DVS maken al langer gebruik van elkaars expertise voor opleidingen en trainingen. Deze bestaande samenwerking wordt vanaf medio 2013 vergroot doordat beide gezamenlijk gebruik gaan maken van de in aanbouw zijnde Ship Handling Simulator. De DVS blijft echter onderdeel van de CZSK onderwijsorganisatie maar er komt wel een clustering van militaire zeemanschappelijke en navigatorische opleidingen op de locatie KIM. Door efficiënt en effectief gebruik te maken van zowel kennis zien, aldus Vincent. De Koninklijke Marine gelooft in de mogelijkheden van sociale media om onder andere de bekendheid van de organisatie te vergroten, en zo het draagvlak in Nederland te bevorderen. Via kunt ook u op de hoogte blijven van het laatste nieuws, de mooiste foto s, video s en verhalen van onze eigen marine. en personeel als schaarse en kapitaalintensieve maritieme opleidingsmiddelen en trainingsfaciliteiten willen KIM en DVS gezamenlijk invulling geven aan de groeiende behoefte aan basisvaaropleidingen en militaire zeemanschappelijke en navigatorische trainingen