Nummer 6, november 2014

Transcriptie

1 Nummer 6, november 2014 Vanuit de Stuurgroep Wij zijn klaar voor de Externe Audit! De Stichting Certificering SNL controleert het particuliere certificeringsmodel van de FPG in een Externe Audit. Dat wil zeggen dat ze willen weten of we ons aan onze eigen regels houden en of de zaken die we zeggen bij te houden, ook gemakkelijk te vinden zijn. Waar andere organisaties met een certificeringsmodel om uitstel van de Externe Audit hebben gevraagd, is het particuliere certificeringsmodel van de FPG als eerste organisatie klaar voor een Externe Audit. Dit hebben we de Stichting Certificering SNL laten weten tijdens de voorbereiden gesprekken. We hebben vertrouwen is ons certificeringsmodel, en bij ieder model zijn er verbeteringen mogelijk. Dat past ook bij het certificeringsmodel. Kijk maar naar de kwaliteitscyclus. Plan Do, CHECK, act nietwaar? Daarom zijn wij erg benieuwd naar de bevindingen van de Auditers. Nog dit jaar zal de externe audit gaan plaatsvinden. Zodra de resultaten bekend zijn zullen we die aan u communiceren via deze Nieuwsbrief. Onderwerpen in deze nieuwsbrief: Geslaagd terreinbezoek Cluster Noord Verplichting SNL-certificaat bij aankoop natuurgronden Interne Audit Cluster Zuid Samenwerking met VBNE Wij zijn klaar voor de Externe Audit! Gestage groei aantal certificaten Certificering van groepen van eigenaren is mogelijk via natuur coöperatie model Terreinbezoek cluster Oost I-phone app voor bijhouden logboek Geslaagd terreinbezoek Cluster Noord Op 18 september vond het terreinbezoek van de certificering Noord plaats. Dit keer waren we uitgenodigd door het Fryske Gea, om het gebied het Bûtenfjild te gaan bekijken. Ook de terreinen van Romke Kinderman (certificaathouder FPG) zijn bezocht. De verschillende graslandtypen stonden dit keer centraal. Per boot vertrokken we vanaf de werkschuur van SBB, door de Houtwiel. Vervolgens gingen we naar Oer de Wiel, waar we graslandgebied van Romke Kinderman (certificaathouder FPG) heb-

2 Nieuwsbrief certificering herfst ben bezocht, naar d Amelannen bij en terug langs de Klyndobbe, het gebied dat nu helemaal wordt heringericht als nieuwe natuur. Onderweg wordt zowel door medewerkers van het Fryske Gea, Romke Kinderman en onze schipper (SBB) over de ontstaansgeschiedenis van het gebied, het gebied en het gevoerde beheer verteld. Dit keer waren er naast deelnemers aan de certificering van FPG en mensen van Fryske Gea, ook een aantal gasten aanwezig, particuliere eigenaren die (natuur)grond in het gebied in eigendom hebben. Het was een zeer geslaagd terreinbezoek, waar een goede kennisuitwisseling tussen de deelnemers tot stand kwam. Certificering verplicht bij aankoop BBL-grond Er is een praktische oplossing voor de verplichte certificering bij grondaankopen door eigenaren zonder certificaat. Hierbij geldt dat wanneer een potentieel eigenaar een contract met de FPG aangaat, en de FPG dit contract meldt bij de Stichting Certificering SNL, zij vervolgens een bewijs van ontvangst naar de FPG sturen. De FPG meldt dit dan bij de betreffende provincie. De eigenaar heeft vanaf het moment van koop drie maanden de tijd om de complete aanvraag voor het certificaat in te dienen. Dit is gedaan om particulieren die nog geen gronden/certificaat hebben toch in de gelegenheid te stellen gronden aan te kopen. Interne Audit Zuid Eind augustus vond de Interne Audit van Cluster zuid plaats. Voor deze interne audit waren alle certificaathouders van Zeeland, Brabant en Limburg aanwezig, die eind 2013 in het bezit waren van een certificaat. Tijdens de interne audit hebben alle eigenaren de verplichte berichtgevingen over 2013 op tafel gelegd (Ingevuld logboek 2013, evaluatie/verantwoording 2013, werkplan 2014, eventuele nieuwe beschikkingen, eventuele wijzigingen in meerjarig beheerplan). Deze zijn vervolgens door de aanwezigen beoordeeld en van commentaar voorzien. De bevindingen zijn vastgelegd in de checklist interne audit conform het handboek. In algemene zin zijn door de aanwezigen de volgende constateringen gedaan: 1. Het feit, dat de interne audit wordt gehouden, zet je weer even aan tafel om zaken te registreren en de audit voor te bereiden. 2. Noteringen, met name in het logboek zijn vaak te summier en moeilijk leesbaar zonder beheerplan te raadplegen. Dit moet in de komende tijd duidelijker. 3. In algemene zin wordt het steeds belangrijker om een logboek goed bij te houden. Hier zijn ook verschillende hulpmiddelen voor, zelfs een iphone-app ( zie ook verderop in de nieuwsbrief). 4. Het is goed om bijgekochte gronden, die geen beheersubsidie krijgen toch in de documenten (eigendomssituatie) op te nemen. Dit als voorloper voor mogelijk latere wijzigingen in de beschikking. Al met al een geslaagde interne audit! Samenwerking met VBNE: Ontwikkeling en beheer natuurkwaliteit (OBN) en terreinbezoeken Bij de Certificering gaat het (onder andere) om kennisuitwisseling rond vragen over het beheer van de natuur. Het kennisnetwerk Ontwikkeling en Beheer Natuur (OBN) beoogt dat ook, maar heeft bovendien de mogelijkheid om onderzoeksvragen uit de beheerpraktijk op te pakken. Hierbij is het essentieel dat de onderzoeken resulteren in concrete maatregelen, zodat terrein-

3 Nieuwsbrief certificering herfst beheerders de natuur kunnen herstellen en/of de natuur verder kan worden ontwikkeld. Omdat de VBNE (Vereniging van Bos- en Natuurterreineigenaren) het Kennisnetwerk OBN coördineert en zorg voor het aanbesteden van OBN onderzoeken, is met hen contact gezocht. Dit heeft geleid tot het gezamenlijke idee om in terreinbezoeken te organiseren, steeds rond één beheertype. Hiervoor wordt dan door de OBN-deskundigenteams een beheerrichtlijn opgesteld en deze wordt dan besproken in het veld en getoetst aan de beheerpraktijk en aan de lean en mean uitgangspunten van ons certificeringsmodel. Dat dient dan een wederzijds belang: de FPG kan dan extra terreinbezoeken verzorgen, terwijl voor de VBNE de meerwaarde zit in het beter aanhaken van Particulieren bij de OBN en de activiteiten van de VBNE. Een en ander wordt de komende weken verder uitgewerkt. In de volgende nieuwsbrief willen we u hierover verder informeren. Gestage groei aantal certificaten Het aantal certificaathouders blijft groeien: de teller staat nu op 60, inclusief 10 aanvragen die sinds september bij de Stichting Certificering ter beoordeling voorliggen; in oktober zijn er weer 5 aanvragen verzonden, en de verwachting is dan ook dat we aan het eind van het jaar op 80 certificaathouders zitten. Daarmee is het aantal certificaathouders dan in een jaar tijd verdubbeld. Voor 2015 verwachten we een verdere groei. Certificering van groepen van eigenaren is mogelijk via Natuurcoöperatie-model Groepen van eigenaren van één aaneengesloten gebied met 1 gezamenlijke visie kunnen zich ook via het FPG model laten certificeren: De coöperatie, vereniging, (maar ook bijvoorbeeld een NSW-BV!) krijgt dan het certificaat. De Stichting Certificering heeft dit goedgekeurd. Inmiddels is de eerste certificering van een Natuurcoöperatie een feit. Sedert maart 2013 voert de Natuurcoöperatie Krimpenerwaard in een pilot het beheer over circa 86 hectare in de EHS. De ecologische doelen voor polder Kattendijksblok zijn overwegend gericht op weidevogels, bloemrijke graslanden en vochtige- en natte schrale oevervegetaties. Daarnaast is het gebied landschappelijk en cultuurhistorisch van hoge waarde. De Natuur coöperatie heeft o.l.v. dhr Rudi Terlouw van Buitegewoon Groenprojecten deze zomer haar aanvraag voor het Certificaat natuurbeheer met succes afgerond: in Oktober is aan hen het Certificaat toegekend op basis van het FPG certificeringsmodel. Dhr. Terlouw begeleidt de leden/beheerders van de Natuurcoöperatie Krimpenerwaard bij de uitvoering van het beheer, verricht inventarisaties en verzorgd daarnaast een stuk interne opleiding aan de natuurboeren Terreinbezoek Cluster Oost Op 24 oktober vond het terreinbezoek van Cluster Oost plaats. We waren te gast op Landgoed Het Van der Huchtbos van familie J. van der Krol Bosbouw CV, met landgoederen in Utrecht en Gelderland.

4 Nieuwsbrief certificering herfst Al vanaf het eind van de jaren zeventig wordt het bosbeheer door de familie uitgevoerd op basis van bosbeheerplannen met een looptijd van 10 jaar. De bosbeheerplannen dienen als basis voor het jaarlijks op te stellen werkplan. Het werkplan wordt tijdens jaarlijkse rondgang tussen de eigenaar en rentmeester besproken en daarna schriftelijk vastgelegd in een werkplan met beheerkaart. De heren A.J. van der Krol en B. van Dasselaar werken al sinds 1986 samen op basis van deze procedure, die voldoen aan FSC en het certificeringsmodel van de FPG. Als eerste is een Douglasopstand bekeken die is ontstaan uit verjonging van grove den door toepassing een traditionele coulissen kap waarbij in ,5 hectare en in 1982 wederom 1,5 hectare volgens een dambord indeling is gekapt en vervolgens weer is ingeplant met douglas. Het tweede excursiepunt was een in de jaren tachtig van de vorige eeuw ontstane stormvlakte van circa 3 hectare waarvan circa 1,5 hectare in 1992 is ingeplant met beuk (bosplantsoen; st per hectare, in totaal 5000 st.). De overige 1,5 hectare is ingeplant met douglas. Door natuurlijke verjonging van zaad uit de omliggende opstanden is er een menging van grove den, douglas, enkele lariks en enkele loofhoutsoorten ontstaan waarbij de beuk het onderspit delft. De opstand verkeert nu in de staken fase. Om de menging en met name de beuk in stand te houden zal sturend moeten worden ingegrepen in de opstand. Bosbouw/exploitatie technisch is dit echter nog te vroeg omdat het omslagpunt nog niet is bereikt. Dit is een dilemma voor de beheerder, met name wat het juiste moment is om in te grijpen. Wilddruk Het derde excursiepunt is een perceel met amerikaanse eik waar geen of erg weinig natuurlijke verjonging van de eiken van de grond komt, waarschijnlijk als gevolg van de vrij hoge zwijnen stand op de Veluwe. De zwijnen komen regelmatig langs om te snacken. Wel blijven zaailingen van de douglas staan waardoor hier in de loop van de tijd een douglasopstand zal ontstaan mits niet door de bosbeheerder wordt gestuurd. De amerikaanse eiken worden komend seizoen gedund. Het hout is goed verkoopbaar voor zaaghout en brandhout. Hinder van Mountainbikers Meer en meer wordt hinder ondervonden van mountainbikers. Deze komen soms in grote getale voor, met name na een plaatsing van een (illegale/ongewenste) route op internet of op sociale media. Het feit dat de route daar is geplaatst is voor de deelnemers aanleiding om de route officieel te verklaren. Beste remedie is afleiding, door zelf een meer gewenste route in het gebied te markeren. Er zijn trouwens ook organisaties, die te goeder trouw eerst toestemming vragen voor een route, en zelfs de rommel weer opruimen. De heren Dasselaar en van der Krol hebben de deelnemers een zeer leerzame en aangename middag bezorgd, met een levendige discussie. Tijdens het terreinbezoek werd ook het rapport Voedselkwaliteit en biodiversiteit in bossen van de hoge zandgronden van het kennisnetwerk Ontwikkeling en Beheer Natuurkwaliteit (VBNE) is aan alle deelnemers uitgereikt. U kunt dit rapport ook ontvangen, door contact op te nemen met Ekko Aertsen, zie colofon.

5 Nieuwsbrief certificering herfst Logboek-app een tip van Hanneke Hietink, voorzitter werkgroep cluster West Wellicht herkent u dit: Als beheerder kan me de hele papierwinkel eigenlijk gestolen worden. Liefst besteed ik mijn tijd op het land. Een heg snoeien, wat wilgen trekken rond de poelen, een stukje maaien of gewoon eens rustig wandelen, waarnemen en genieten. Natuurlijk begrijp ik als geen ander dat het ontvangen van subsidie met zich meebrengt dat er controle mogelijk moet zijn op het gevoerde beheer. Met de certificering volgen het kwaliteitshandboek van de FPG kunnen we daar als beheerders zelf invulling aan geven. In plaats van wachten op controle achteraf geven wij proactief inzicht in onze plannen, onze beheer en onze evaluatie van dat beheer. Maar een beheerder als ikzelf, zonder enige affiniteit met administratie, moet nu wel een logboek gaan bijhouden van het uitgevoerde beheer. Daar zag ik in eerste instantie tegenop. Gelukkig werd mij verzekerd het bijhouden van een logboek vooral praktisch van aard moest zijn en in allerlei vormen kon plaatsvinden, in een excel sheet of op een kalender. Ik ging op zoek naar een voor mij passende vorm. Iets dat ik overal en altijd kon invullen, waar ik niet voor hoefde 'te gaan zitten'. Op de app store (de mobiele telefoon is immers altijd bij de hand) ging ik op zoek naar een mogelijkheid om uren te registreren. Er zijn een groot aantal apps die dat mogelijk maken. Waarschijnlijk zijn meerdere apps toepasbaar, ik koos voor de ZZP Admin app. ZZP Admin App Binnen deze app kan je verschillende 'klanten' en 'projecten' aanmaken. Voor de verschillende werkzaamheden binnen mijn gebied heb ik een project aangemaakt. Zo zijn daar "maaien en hooien", "haag", "Poelenbeheer", "Knotwilgen" maar ook "Klussen algemeen". Wanneer ik nu werkzaamheden zijn gedaan is het een kwestie van aanmaken van een nieuwe registratie: - datum selecteren (die staat altijd automatisch op de huidige datum, maar het is dus ook mogelijk de klus van de dag eerder nog in te voeren). - de klant selecteren (dat is bij mij 'land', als ik nog andere uren wil bijhouden kan dat ook) - het project selecteren (bv poelenbeheer of knotwilgen) - de activiteit selecteren of invoeren (net als projecten is hier een lijst aan te maken waarbij bijvoorbeeld onderscheid te maken is tussen knotten of opscheren van de wilgen) - vervolgens volgt een veld 'toelichting'. Hierin zijn aantekeningen te plaatsen, het aantal balen dat geperst is bij het hooien, de mate van wilgenopslag die bij de poelen aanwezig was en is verwijderd. Hier kan ook informatie worden opgeslagen die interessant is voor de verantwoording aan het einde van het beheerjaar) - Uiteindelijk wordt het aantal uren en minuten ingevoerd en wordt de registratie opgeslagen. Tot zover de registratie, die met deze app op iedere gewenste plaats en op ieder gewenst moment kan worden gedaan. Tot slot de vraag hoe deze informatie nu beschikbaar wordt voor het opstellen van het uiteindelijke logboek aan het einde van het jaar. Aan het einde van het jaar laat ik de app door middel van de knop "overzichten" een overzicht maken per project. Daarin staan alle 'activiteiten' onder elkaar vermeld met datum, aantal besteedde uren op die datum de 'toelichtingen' en uiteindelijk het totaal aantal besteedde uren aan die activiteit in dat jaar. Met deze overzichten is het een fluitje van een cent om mijn excel sheet met werkplan en logboek samen te stellen. Met de toelichtingen in de hand is ook de verantwoording al grotendeels klaar. Het mooie van het werken met het kwaliteitshandboek is dat wij ieder op onze eigen manier vorm kunnen geven aan de manier waarop wij onze werkzaamheden in een logboek bijhouden. Dit is een manier die voor mij uitermate goed werkt, wellicht inspirerend voor anderen.

6 Nieuwsbrief certificering herfst Colofon Nieuwsbrief Certificering Uitgave van de Landelijke Stuurgroep Certificeringsmodel Particulier Natuurbeheer Contact Bestuurlijk: Jan Hak Inhoud: Ekko Aertsen en Tineke de Vries Redactie Ekko Aertsen Floris van Arkel Contactgegevens secretariaat / meedoen: Postadres Federatie Particulier Grondbezit Postbus AW Veenendaal Telefoon Fax fpg@grondbezit.nl Website Ook eigenaren met minder dan 75 hectare verdienen het om individueel erkenning te krijgen voor het beheer van hun natuur, waar zij dagelijks vol passie mee bezig zijn. Roel Robbertsen, voorzitter FPG Contactgegevens werkgroepen Cluster Zuid (werkgroep certificering Brabant; werkgroep certificering Limburg; werkgroep certificering Zeeland) Aart Veder voorzitter Bestuurslid LPG veder1@xs4all.nl Jaap van der Schroeff secretaris medewerker FPG schroeff@planet.nl Cluster Noord (Werkgroep Certificering Friesland, Groningen, Drenthe) Tineke de Vries voorzitter bestuurslid HFG tnkdevr@planet.nl Yvonne Wijchers secretaris Stafmedewerker FPG yvonne@grondbezit.nl Cluster Oost (werkgroep certificering Overijssel; werkgroep certificering Gelderland) Gijs van Heemstra voorzitter bestuurslid GPG gijsvanheemstra@xs4all.nl - Femke Maes secretaris Stafmedewerker FPG f.maes@grondbezit.nl Cluster West (werkgroep certificering Utrecht; werkgroep certificering De Hollanden) Hanneke Hietink voorzitter lid UPG hanneke@hetlangebroek.nl Lynn Hagendoorn secretaris medewerker FPG lynnhagendoorn@hotmail.com