// Project renovatie. 42 // Bouwwereld. Tekstproductie Tom de Vries // Fotografie van aken architecten en Tom de Vries // Tekenwerk Henk Heusinkveld

Transcriptie

1 // Project renovatie Tekstproductie Tom de Vries // Fotografie van aken architecten en Tom de Vries // Tekenwerk Henk Heusinkveld Het grootste, zes verdiepingen hoge bouwdeel heeft rondom een tweede gevel van glas. Daarin is voor de accentuering van de entree een uitsnede gemaakt. Ook de natuurstenen gevels van de lagere bouwdelen zijn voorzetgevels, voor de eigenlijke glazen elementengevel langs. 42 // Bouwwereld

2 Transformatie kantoorpand // Locatie: Koningsweg 101, Den Bosch // Opdrachtgever: C.V. Kingsroad // Bouw: sept januari 2014 Dubbele gevels om gestript pand Tot op het bot gestript en voorzien van transparante dubbele gevels met natuurstenen toevoegingen. Zo werd een in onbruik geraakt kantoorpand geschikt gemaakt voor het nieuwste Nieuwe Werken. De directie van BrandLoyalty een jong en internationaal opererend bedrijf dat spaaracties voor consumenten in de foodretail bedenkt en ontwikkelt zag de potentie van een al lang leegstaand pand aan het eind van de Koningsweg in Den Bosch. Het was vooral de locatie die aantrekkelijk was, op de grens van stad en buitengebied en op de overgang naar historische binnen stad met het nieuw ontwikkelde Paleiskwartier. Het leegstaande pand uit de jaren zeventig bestond uit vier bouwvolumes van verschillende omvang maar oogde door de eenvormige huid van veel baksteen, kleine ramen en schuine kappen als een sombere en monolithische klomp. Architect Margriet Eugelink van het Eindhovense architectenbureau van aken architecten heeft met een bijzonder ontwerp het gebouw geschikt gemaakt voor de dynamische werkopvattingen van BrandLoyalty en tevens een nieuwe landmark gerealiseerd voor deze cruciale stedenbouwkundige situatie. Eenvormige gevelmodules Na het volledig en zorgvuldig strippen van het gebouw zodat gesloopte bouwmaterialen en -elementen gerecycled kunnen worden is het skelet van betonkolommen en en rondom voorzien van een glazen gevel. Deze door Oskomera geleverde thermische gevels bestaan uit overwegend eenvor Bouwwereld // 43

3 // Project renovatie // De dubbele glasgevel wordt geventileerd. Toevoer van lucht komt door roosters op maaiveldniveau. 2 // Ter hoogte van de vloeren is de luchtspouw tussen de twee glasgevels voorzien van beloopbare, luchtdoorlatende roosters. 3 // Aan de bovenzijde is de spouw voorzien van een schuine glaskap die lucht doorlaat en regen tegenhoudt. De bovenste glaspanelen hebben een verlopende print van witte stippen. 4 // De tweede, natuursteengevel wordt gedragen door een HEA-profiel, welke met consoles aan de gevelelementen en de vloerrand is bevestigd. 5 // De verhoogde tweede glasgevel zorgt ervoor dat vanaf de straat de op het dak staande installatieonderdelen uit het zicht blijven // Bouwwereld

4 mige aluminium modules, verdiepingshoog, 1,80 meter breed en volledig beglaasd. De elementen zijn aan de bovenzijde per bouwlaag aan de bestaande vloerranden opgehangen, zodat van maaiveld tot dakrand een vrijwel vlakke gevel ontstaat. De transparante huid zorgt voor veel daglicht in het voorheen zo donkere kantoorgebouw. Een gebouwhoge vide in de centrale entreehal, met daarboven een glazen dakopbouw, zorgt er bovendien voor dat het daglicht een groot deel van het gebouw kan bereiken. Een huid van baksteen, kleine ramen en schuine kappen maakte het gebouw tot een monolithische, zware klomp. (Foto: van aken architecten) Ventilerende, dubbele glasgevel Alle vier de gebouwvolumes zijn vervolgens voorzien van een extra gevel om daarmee de massaliteit van het gebouw te beïnvloeden en om aansluiting te kunnen vinden bij de omgeving. Het grootste, zes verdiepingen hoge, bouwdeel heeft een extra glazen huid gekregen. Walter Kuipers, projectmanager bij van aken architecten: Aan de bovenzijde steekt die extra glasgevel boven het dak uit. Daarmee worden de op het dak staande installaties aan het oog onttrokken. Door geen massieve dakrand te maken en op de bovenste glaspanelen een verlopende print van witte stippen aan te brengen, verandert deze gevel van onder naar boven van transparant naar diffuus. Hierdoor lijkt de bovenkant van de gevel langzaam in de lucht op te lossen. De dubbele gevel is een surplus want de primaire gevel met isolatieglas is van voldoende kwaliteit om ook solo te kunnen functioneren. Naast het transparanter maken van de voorheen zo zwaar ogende architectuur, biedt de tweede huid echter ook de voordelen van meer geluidwering en extra warmte- en koude-isolatie. Bovendien kon hierdoor de gewenste buitenzonwering met lamellen worden toegepast. De dubbele gevel heeft een natuurlijke ventilatie door een open onder- en bovenzijde. Aan de bovenzijde zorgt een omgevouwen glasdak ervoor dat de spouw wel open blijft, maar tegelijkertijd regen dicht is. Ter hoogte van de verdiepingsvloeren zijn stalen consoles aan de vloerrand bevestigd. Aan de consoles is een gezette staalplaat bevestigd waaraan de verticale aluminium profielen van de tweede glasgevel zijn bevestigd, alsmede de beloopbare vloerroosters. Om hinderlijke horizontale luchtstromen te voorkomen, is de luchtspouw op de hoeken van het gebouw met glas pa nelen dichtgezet. De verticale luchtstroom laat de mogelijk in de vroege ochtenduren optredende condens snel verdwijnen. Natuurstenen schijven De gevels van de overige drie, lagere bouwvolumes hebben dezelfde primaire glasgevel als het hoge bouwdeel. Maar hier heeft de tweede gevel een andere uitvoering en ook een andere betekenis. Met een los voor de glasgevel geplaatst spel van natuurstenen kolommen en gevelstroken wordt aansluiting gezocht bij de context waarin het gebouw staat. Kuipers: Het gebouw vormt het sluitstuk van de Koningsweg, een straat met bijzondere architectuur uit de periode rond Eén zijde van de straat is zelfs beschermd stadsgezicht. Veel panden zijn van baksteen met kenmerkende witte gevelbanden en ornamenten. Door deze tweede gevel een gevarieerde invulling te geven van vrijstaande verticale schijven van bruinrode natuursteen en ter hoogte van de vloeren een witte band van polyesterbeton te maken, krijgen we een natuurlijke aansluiting met de architectuur in de straat. Ook aan de pleinzijde van het gebouw is met dit gevelontwerp Na de transformatie oogt het bouwvolume minder massaal en sluit het beter aan bij het gebruik én de stedenbouwkundige context. Bouwwereld // 45

5 // Project renovatie De bruinrode natuurstenen schijven tussen de witte banden van polye s- terbeton sluiten aan bij de bestaande architectuur aan de Koningsweg. een relatie gelegd met het Bastion, het grote, markante baksteengebouw van Essent dat hier staat. Door te variëren in de ritmiek van de natuurstenen schijven verloopt de dichtheid van de gevel, van links naar rechts en van onder naar boven en wordt de aansluiting op de omringende bebouwing vanzelfsprekend. Lichte opbouw De natuurstenen schijven zijn opgebouwd uit een frame van verzinkte staalprofielen waaraan de 30 mm dikke natuursteenplaten zijn bevestigd. De uit India afkomstige splijtsteen (Indian Slate Dessert Sand) heeft een zandkleur met een zachte bruinrode kleurtoets en heeft een oppervlaktestructuur die massa uitdrukt. De schijven zijn ter plaatse van de vloeren opgesloten door witte banden van lichtgewicht polyesterbeton, waarachter plaats is voor de zonwering. Deze lichte opbouw rust op een horizontaal profiel (HEA 140) dat met stalen vinnen (via de elementen van de primaire gevel) aan de bestaande vloerrand is bevestigd. De ombouw van de schijven is zoveel mogelijk op maaiveld geassembleerd en vervolgens als nagenoeg complete geprefabriceerde schijf met een kraan in de gevel geplaatst. Daarna moeten alleen de onderste en bovenste tegels van de schij ven nog worden gemonteerd. Als gevolg van een vertraging in de levering van de natuursteen heeft de assemblage van een deel van de schijven plaatsgevonden bij de leverancier van de natuursteen. Het Nieuwe Werken Het voorheen duistere interieur van het gebouw is dankzij de transparante gevels en de imposante vide veranderd in een licht en luchtig gebouw, dat past bij de ambities van de gebruiker. Het werkklimaat is optimaal en dat geldt ook voor de installaties. Klimaatplafonds zorgen voor verwarming en koeling naar wens. Ventilatietoevoer komt uit de plafondopstanden rond de kernen; de afvoer gebeurt via koven langs de gevels. Die koven bieden overigens mogelijkheden voor het ophangen van vitrage. Om de tot de vloer doorlopende gevels te beschermen zijn zogenoemde schrikstroken gemaakt die tevens als kabelgoot dienst doen. Voor de eigenaar van het gebouw, C.V. Kingsroad, zijn alle maatregelen voor zowel de vernieuwde gebouwschil als de installaties mede getroffen om zo de levensduur te verlengen. De grootschalige transformatie is beoordeeld volgens de richtlijnen van BREEAM-NL Nieuwbouw en scoort daarbij met twee sterren, aangeduid als good. De natuursteenschijven bestaan uit een frame van thermisch verzinkte staalprofielen, die rondom bekleed zijn met natuursteenplaten. door de tweede gevel een gevarieerde invulling te geven, ontstaat een natuurlijke aansluiting met de architectuur in de straat 46 // Bouwwereld

6 Projectgegevens // Locatie: koningsweg 101, den Bosch // Opdrachtgever: c.v. kingsroad, den Bosch, kingsroad101.nl // Vertegenwoordiger opdrachtgever: Built to Build Projectontwikkeling, den Bosch, builttobuild.nl // Ontwerp en directievoering: van aken architecten, eindhoven, vanakenarchitecten.nl // Constructieadviseur: advies- en ingenieursbureau voor bouwconstructies Van de laar, eindhoven, vandelaar.info // Adviseur installaties en bouwfysica: deerns nederland, eindhoven, deerns.nl // Adviseur brandveiligheid en akoestiek: dgmr, den haag, dgmr.nl // Uitvoering: Bouwcombinatie hurks/moonen v.o.f. eindhoven // Gevelleverancier: oskomera Projecten, deurne, oskomera.nl // Natuursteenleverancier: kolen natuursteen, eindhoven, kolen.nl // Bouwperiode: september 2012 januari 2014 (m.u.v. natuurstenen gevel) // Bouwkosten: ca ,- euro (excl. btw en excl. inbouwpakket gebruiker) Alu dakrandprofiel Hellingbaan parkeerkelder Dakopbouw glas tbv daglicht vide Bouwdeel 4 Daklichtstraat met polycarbonaat beplating Bouwdeel 1 Bouwdeel 2 Bouwdeel 3 Dakopbouw gesloten tbv installaties Bouwdeel 1, 3 en 4 met tweede huidgevel van natuursteen Bouwdeel 2 met tweede huidgevel van glas Tweede huidgevel, alu profielen + blank, gelaagd veiligheidsglas Alu zetwerk Ventilatierooster Spuwer Dakbedekking Grindpakket Alu dakrand Underlayment Gevelband prefab polyesterbeton Dakbedekking Grindpakket Sedumdak Afsteuning Dakisolatie op afschot HEA140 drager tweede huidgevel van natuursteen Dakisolatie op afschot Ophangconstructie gevelkozijn aan vloerrand HEA320 HEA320 Minerale wol Lamellen zonwering Mogelijke positie lichtwering/vitrage Alu kozijn Isolerende beglazing Retourlucht ventilatie Klimaatplafond 900x900mm Minerale wol Alu kozijn Isolerende beglazing Retourlucht ventilatie Klimaatplafond 900x900mm Tweede huidgevel, natuursteen 30mm op stalen frame en strips 80.8 Gevelband prefab polyesterbeton Vloerrooster Multiplex 18mm Schrikstrook/ kabelgoot Mortelvloer aangeheeld Stalen vin = koppeling drager aan vloerrand Stalen zetwerk tbv ophangen kozijn aan vloerrand Mortelvloer aangeheeld Gezet staal d=3mm betonkolommen betonkolommen Stalen zetwerk tbv ophangen gevelkozijn aan vloerrand 1:20 Bouwwereld // 47