De glazen liggers waren prefab voorzien van een aluminium glasprofiel op afschot.

Transcriptie

1 De glazen liggers waren prefab voorzien van een aluminium glasprofiel op afschot. Glas vereist een zorgvuldige montage, met kleine toleranties. 40 // Bouwwereld

2 Tekstproductie Henk Wind // Fotografie Brakel Atmos // Tekenwerk Henk Heusinkveld Project nieuwbouw // Glazen liggers zijn opgelegd tussen IPE-profielen. De glasprofielen staan met pootjes op de glazen liggers, waarmee afschot kon worden gecreëerd. Hoogstaand glaswerk in kantoortoren Met een licht gebogen atriumkap en een transparante luifel met glazen liggers telt kantoortoren First in Rotterdam twee bijzondere glastoepassingen. In de atriumkap is een dilatatie opgenomen die een beweging van +25 mm tot -60 mm moet kunnen opvangen. Kantoorcomplex First is een grootschalig nieuwbouwproject pal tegenover het Centraal Station in Rotterdam. Het project telt onder meer een ruim 120 meter hoge toren en een publiek toegankelijk binnenplein in het lagere bouwdeel naast de toren. Dat binnenplein is voorzien van een gebogen glaskap met stalen kokerliggers. Het gebouw krijgt tevens een grote glazen luifel, die middels glazen liggers zo transparant mogelijk zal zijn. Luifelconstructie met scharnierende oplegging De draagconstructie van de glazen luifel bestaat uit stalen kolommen en doorgaande liggers van IPE-staal. Tussen de parallel lopende IPE-liggers zijn glazen liggers aangebracht. Deze glazen liggers steunen af op de onderflens van de IPE-profielen. Het aluminium glasprofiel boven op de glazen liggers gaat echter over de IPE-liggers heen, zodat het glasdak doorloopt over de staalconstructie. Om dat mogelijk te maken is de bovenflens van de IPE ter plaatse van elke glazen ligger ingefreesd. De oplegging van de ligger op de onderflens van de IPE is niet rechtstreeks, maar is gedaan middels een L-profiel op een kunststof blok. Het L-profiel is los opgelegd in een stalen schoen, zodat een scharnierende constructie ontstaat waarbij de glazen ligger altijd voldoende ondersteuning heeft van het L-profiel. Dit voorkomt puntbelastingen op het glas. Stalen schoen In de zijdelingse richting wordt het glas geplaatst in een stalen schoen die aan het lijf van de IPE is bevestigd. De ruimte tussen de lippen van de schoen en het glas is gevuld met kit. Achter de koppen van de glazen liggers zijn kunststof blokken aangebracht om contact tussen staal en glas te voorkomen. Aan de bovenzijde zijn de aluminium glasprofielen en de glazen ligger ter plaatse van de bovenflens van het IPE-profiel geborgd om opwaaien te voorkomen. Op pootjes Met deze inklemming en oplegging was het niet nodig om bevestigingsmiddelen aan te brengen door de liggers heen. Ook Bouwwereld // 41

3 // Project nieuwbouw Bouw kantoortoren // Locatie: Weena, Rotterdam // Opdrachtgever: FIRST Rotterdam cv // Bouwperiode atriumdak en luifel: augustus oktober 2015 het glasprofiel boven op de glazen liggers is niet mechanisch bevestigd, maar volledig verlijmd. Dit is gedaan door middel van een omgekeerd aluminium U-profiel over de bovenzijde van de ligger. Op dit U-profiel zijn in hoogte verlopende pootjes aangebracht, waarop het aluminium glasprofiel ligt. Met deze pootjes werd het noodzakelijke afschot gerealiseerd. Stuiknaad De glazen liggers (3 x 12 mm half gehard glas) hebben een lengte van 4,5 meter en liggen h.o.h mm. Daaroverheen liggen steeds twee ruiten, met een stuiknaad in het midden. De beglazing is voorzien van een zeefdruk in een blokjespatroon in drie kleuren. De stuiknaad tussen de ruiten is semistructureel, met een kitnaad aan de bovenzijde en een (waterafvoerende) aluminium roede aan de onderzijde. De kitnaad aan de bovenzijde is nodig voor een onbelemmerde waterafvoer. Vanwege de grootte van de ruiten en het flauwe afschot is het glas overigens ook berekend op doorbuiging. De ruiten mochten namelijk niet zo ver doorbuigen dat er water op blijft staan. Het kantorencomplex tegenover het Centraal Station telt onder meer een 120 meter hoge toren. Koudgebogen glas in atriumkap Behalve de glazen luifel realiseert Brakel Atmos bij First ook een atriumkap, die is voorzien van koudgebogen glas. Brakel Atmos heeft het glas in deze kap vierzijdig opgelegd. De aluminium glasprofielen zijn met voetjes bevestigd op de gebogen stalen kokerliggers. Onder de stuiknaden tussen de glasruiten zijn glasroedes geplaatst. Aan de bovenzijde zijn die 42 // Bouwwereld

4 Het gebogen atriumdak is relatief klein, maar moest in het midden toch worden voorzien van een dilatatie. stuiknaden vanwege de gewenste afwatering structureel gekit en ontbreekt dus een klemprofiel. Niettemin moesten de gebogen ruiten hier wel worden ingeklemd. Een tweezijdige inklemming is voor koud gebogen glas niet voldoende. Daarom zijn extra plaatselijke inklemmingen gemaakt op de dwarsprofielen. Die inklemming is in een mockup getest om te zien of het glas tussen de inklemmingen niet zou gaan opbollen. Dat kusseneffect bleek echter ruim binnen de tole ranties te blijven, vertelt projectleider Koen Akkermans. Forse dilatatie De glaskap op circa 35 meter hoogte meet 22 x 8 meter. De gebogen stalen kokerprofielen hebben een h.o.h.-afstand van 1800 mm. De incidenteel beloopbare ruiten in de kap meten circa 1400 x 1800 mm. Gekozen is voor vrij donker glas met een in de massa grijs gekleurde buitenruit en een zonwerende coating. De LTA komt daardoor uit op slechts 11% en de ZTA op 10%. Ondanks de vrij beperkte afmetingen moest de glaskap toch worden voorzien van een ruime dilatatie, vanwege het verschil in beweging tussen toren en laagbouw. De dilatatie zou 60 mm moeten kunnen inschuiven en 25 mm moeten kunnen uitschuiven. Brakel Atmos heeft daarvoor twee glasprofielen naast elkaar geplaatst, op een staalplaat waarmee het oppervlak van de kokerligger werd verbreed. Het ene glasprofiel is aan deze staalplaat bevestigd; het andere glasprofiel is bevestigd op een andere staalplaat die glijdend is opgelegd. Waterkering Aan de bovenzijde is tussen de twee glasprofielen eveneens een constructie gemaakt van in elkaar schuivende platen. Deze beplating dient als eerste waterkering. Daaronder is een flexibele slabbe aangebracht als tweede waterkering. Water dat hierop terechtkomt, wordt over de slabbe afgevoerd richting de goot of het platte dak. De inklemming van het koudgebogen glas is getest in een mockup om te zien of het glas niet zou opbollen Bouwwereld // 43

5 16 72 // Project nieuwbouw Projectgegevens // Locatie: weena, rotterdam // Opdrachtgever: FIrst rotterdam cv // Ontwerp: de architekten Cie., amsterdam, cie.nl // Uitvoering: Bouwcombinatie FIrst (Boele & van eesteren en wessels Zeist) // Atriumdak en luifel: Brakel atmos, uden, brakelatmos.com // Bouwperiode atriumdak en 1e deel luifel: augustus oktober 2015; 2e deel luifel nog te realiseren 4x1800 Aanzicht glasprofiel Plaatselijke inklemming Dilatatie 1675 Gebogen staalprofiel 1675 Bk stalen kokerprofiel 1:200 5x1800 Schuivende staalplaten EPDM-slabbe Plaatselijke inklemming Staalprofiel Staalplaat Staalplaat schuivend opgelegd 1:200 Afschot Aanzicht glasprofiel Structurele kit Var Pootjes Alu U-profiel Alu U-profiel 60x60x4, verlijmd op glazen ligger Pootjes voor afschot Pootjes voor afschot Aanzicht U-profiel op glazen ligger Glazen ligger Lijf IPE Kunststof blokken 70 IPE500 Stalen schoen Kitwerk Hoh :10 44 // Bouwwereld