Verantwoording definities, bronnen en methoden Marktscan Zorgverzekeringsmarkt 2015 deel B

Transcriptie

1 Verantwoording definities, bronnen en methoden Marktscan Zorgverzekeringsmarkt 2015 deel B 23 september 2015 In dit document is weergegeven hoe de belangrijkste cijfers en tabellen tot stand zijn gekomen. In onderstaande overzicht staat ook een paginanummer opgenomen. Dit paginanummer betreft de eerste pagina waarop het cijfer of de definitie is weergegeven. De getallen in de managementsamenvatting zijn niet in dit overzicht opgenomen, we hebben alleen verwezen naar de hoofdtekst van de marktscan. Dit document vormt samen met het hoofddocument Marktscan van de Zorgverzekeringsmarkt 2015 en het document Tabel reacties consultatiedocument één integraal geheel. Nr Hoofdstuk Pagina Begrip Bron(nen) Definitie/berekening Algemeen Basisverzekerden, premiebetalers of 18+verzekerden, NZa via Vektis van Zorgverzekeraars: In de tekst wordt gerefereerd aan drie begrippen voor het terugrekenen van cijfers naar verzekerden: AV- - Basisverzekerden zijn alle mensen met een basisverzekering. verzekerden. ; jaarlijks - Premiebetalers of 18+-verzekerden: Veel getallen berekenen we alleen voor het aantal volwassen verzekerden, omdat consumenten onder de 18 geen premie betalen. - AV-verzekerden: Dit zijn de mensen met een aanvullende verzekering. Dit aantal is kleiner dan het totaal aantal basisverzekerden, omdat een aanvullende verzekering niet verplicht is. Voor de aanvullende verzekering maken we geen onderscheid naar 18+ en 18- verzekerden. Algemeen Concerns, definitie grote en kleine concerns. Zie indicator 2 De totaalcijfers voor concerns worden bepaald aan de hand indicator 2. Bij de vier grote concerns tellen we Achmea, VGZ, CZ en Menzis. De overige concerns betreffen: DSW-SH, ONVZ, Zorg en Zekerheid, Eno, ASR. Algemeen Verzekerden-aantallen NZa en Vektis ; jaarlijks Voor veel indicatoren in de scan hebben we de verzekerdenaantallen gebruikt om tot de cijfers in de scan te komen. Het gaat dan om de cijfers waarvan een gewogen gemiddelde gebruikt is en om de cijfers die teruggerekend zijn naar een bedrag per verzekerde. Waar dat is gedaan hebben we niet telkens in de bronvermelding apart de bron voor de verzekerdenaantallen gezet Marktaandelen concerns NZa en Vektis Berekend op basis verzekerdenaantallen per zorgverzekeraar en geaggregeerd op concernniveau. ; jaarlijks Overzicht Zorgverzekeraars Zorgverzekeraars melden o.a. aanvang (nvt), beëindiging, fusies, naamswijziging bij de NZa. zorgverzekeraars HHI landelijk en per provincie NZa en Vektis De Herfindahl Hirschman Index (HHI) berekenen we op basis van de verzekerdenaantallen. We hebben deze in de scan berekend over het jaar 2015 en op het niveau van de zorgverzekeringsconcerns. De HHI is de som van de kwadraten van alle marktaandelen op de

2 ; jaarlijks landelijke markt Effect van overstappen NZa en Vektis ; jaarlijks Bij deze analyse hebben we de marktaandelen van de concerns berekend zoals bij indicator 3. Het enige verschil is dat we de marktaandelen van de zorgverzekeraar De Friesland niet hebben opgenomen in het marktaandeel van de grote vier concerns. Hierdoor krijgen we een virtueel marktaandeel van de grote vier concerns. Dit cijfer is een indicatieve schatting, we hebben niet gecorrigeerd voor eventuele effecten in de verzekerdenaantallen van het concern Achmea, die zijn opgetreden door de fusie met De Friesland in HHI per gemeente NZa (op basis van Zorginstituut Nederland Aantal Zvw-verzekerden naar leeftijdsklasse per De Herfindahl Hirschman Index (HHI) berekenen we op basis van de verzekerdenaantallen. We hebben deze in de scan berekend over het jaar 2015 en op het niveau van de zorgverzekeringsconcerns. De HHI is de som van de kwadraten van alle marktaandelen per gemeente. De gegevens hebben we op de kaart van de gemeenten van Nederland geplot. UZOVI en postcode, peildatum 1 mei 2015) Kaart op basis van Geodan Postcodekaart Nederland Gewogen marktaandelen NZa (op basis van Zorginstituut Nederland Aantal Zvw-verzekerden naar leeftijdsklasse per UZOVI en postcode, peildata 1 juni in 2011, 2012 en 2013, 1 mei in 2014 en 2015 Voor elk zorgverzekeringsconcern wordt eerst zijn marktaandeel in elk 4-positie postcodegebied berekend. Daarna wordt er voor elk zorgverzekeringsconcern een gewogen gemiddelde marktaandeel berekend over de postcodegebieden. De gewichten berekenen we door het verzekerden aantal van het concern binnen het postcodegebied te delen door het totale aantal verzekerden van het concern (dit is een benadering voor het belang van dit postcodegebied voor het zorgverzekeringsconcern) Schema stelsel en financiering Tabel omzet basisverzekering Geen, betreft een fictieve Geen berekening heeft plaatsgevonden, de gegeven bedragen dienen ter illustratie van de werking weergave om de werking van het systeem. van het systeem te illustreren Bron nominale premies: De tabel omzet basisverzekering bestaat uit verschillende onderdelen: 1 e 1. Omzet nominale premies: - aantal verzekerden 18+ per polis per contractsoort (individueel / collectief) en collectieve korting (bron ) 2 e - premiegrondslag (basispremie) per polis (bron bestand NZa Modelovereenkomsten vanuit

3 bestand NZa Modelovereenkomsten premietabellen zorgverzekeraars) De berekening van het bedrag bevat de som van: - (per polis) aantal verzekerden 18+ individueel * basispremie - (per polis) aantal verzekerden 18+ collectief * basispremie * (1 - % collectieve korting) Bron overige cijfers tabel: Rijksbegroting VWS 2015, 19 september De overige cijfers zijn afgeleid uit tabel 16 van de Rijksbegroting VWS Deze tabel staat op pagina 184. Zoals te zien is in de tabel in de marktscan, zijn de overige baten 0,0 miljard. Er is wel een getal opgenomen, omdat de overige baten niet 0 zijn. Deze bedragen volgens de begroting in 2013 t/m 2015 elk jaar 27 miljoen euro Omzetstijging basisverzekering 2012 tot 2015 Bron betaalde premies : Zoals indicator hierboven Bron overige cijfers tabel 2013 t/m 2015: Zoals indicator 8. De totale berekening is voor de premies tot op twee decimalen achter de komma nauwkeurig (op basis van de door de zorgverzekeraars aangeleverde aantallen verzekerden en collectieve korting per polis). De getallen uit de begroting zijn nauwkeurig op honderdduizend euro. De verschillende bronnen zoals hiernaast benoemd zijn gecombineerd tot een soortgelijke tabel als is vermeld in de marktscan. De omzet in 2012 was 38,1 miljard. Vervolgens is de stijging van de omzet berekend door omzet 2015 te delen door omzet Wij hebben voor berekening van de cijfers de onafgeronde bedragen gebruikt, zoals ook is weergegeven bij de indicator hierboven. Dit betekent dat de genoemde 9,4% niet direct met de gegevens uit de marktscan berekend kan worden. Bron cijfers 2012 Rijksbegroting VWS 2014, 23 september Bedrijfskosten per Bedrijfskosten: verzekerde 18 jaar of NZA op basis data DNB uit ouder incl toenames Jaarstaten Wft Inflatie CBS-Statline, jaarcijfers. Peildatum 29 juli Bedrijfskosten afgezet Bedrijfskosten en premieinkomsten: tegen premie-inkomsten Som van bedrijfskosten volgens jaarstaten Wft gedeeld door som van verzekerden 18 jaar of ouder uit. Gespecificeerd naar BV en AV. De toename is berekend door de onafgeronde getallen per verzekerde te nemen. De genoemde toename van 10,7% is dus niet direct te berekenen met de andere getallen in de marktscan. Van de website van het Centraal Bureau voor de Statistiek hebben we de inflatiecijfers gehaald over de jaren 2011,2012, 2013, De inflatie in deze periode was 8,6%. De bedrijfskosten zijn bepaald zoals genoemd bij indicator 10. De premie-inkomsten zijn genomen zoals deze geboekt zijn in de jaarstaten onder de noemer verdiende premies eigen rekening.

4 NZA op basis data DNB uit Jaarstaten Wft Reclamekosten, per concern en als totaal Zorguitgaven (schadelast) voor BV+AV en AV en BV apart Jaarcijfers Basisverzekering 2014, peildatum juli 2015 Zorguitgaven: NZA op basis data DNB uit Jaarstaten Wft De reclamekosten en de acquisitiekosten zijn als aparte posten weergegeven in de rapportage Jaarcijfers Basisverzekering Deze cijfers zijn meestal beschikbaar op zorgverzekeraarsniveau. Voor de berekeningen hebben we de concerns gebruikt als eenheid. Hiervoor hebben de absolute bedragen van alle zorgverzekeraars bij elkaar opgeteld. Om te komen tot bedragen per verzekerde voor de totalen hebben we de totaalbedragen gedeeld door het aantal premiebetalers in Die bedragen zijn dus een gewogen gemiddelde. De genoemde bedragen voor DSW-SH en ASR in de scan zijn eveneens een bedrag per premiebetalende verzekerde. Het bedrag van ASR is rechtstreeks af te leiden uit de bron. Voor het bedrag van DSW hebben we de totale kosten gedeeld door het verzekerdenaantal. Ook de cijfers van Achmea per persoon hebben we zelf berekend door de kosten van de afzonderlijke zorgverzekeraars in het concern te delen door het verzekerdenaantal De verhouding van de reclame- en acquisitiekosten tot de nominale premie is berekend door het onafgeronde bedrag per verzekerde te delen door de gewogen gemiddeld betaalde nominale premie in Deze indicator leiden we rechtstreeks af uit de jaarstaten Wft. BV+AV: schadelast AV+BV / aantal verzekerden 18+ BV Deze indicator is ter indicatie van de lasten per verzekerde 18+, die al dan niet tevens AVverzekerd is. BV: schadelast BV / aantal verzekerden 18+ BV AV: schadelast AV / aantal verzekerden 18+ AV Exploitatieresultaten BV+AV, AV en BV apart Exploitatieresultaat: NZA op basis data DNB uit Jaarstaten Wft Deze indicator leiden we rechtstreeks af uit de jaarstaten Wft. BV+AV: exploitatieresultaat AV+BV / aantal verzekerden 18+ BV Deze indicator is ter indicatie van de lasten per verzekerde 18+, die al dan niet tevens AV-

5 aantal verzekerden: verzekerd is. BV: exploitatieresultaat BV / aantal verzekerden 18+ BV AV: exploitatieresultaat AV / aantal verzekerden 18+ AV nb: exploitatieresultaat na aftrek beleggingsresultaat Resultaten ex ante risicoverevening Resultaten ex postcompensaties Resultaten ex post risicoverevening Gemiddelde ex ante bijdrage per verzekerde Gemiddelde solvabiliteit ten opzichte BV+AV ten opzichte van norm. NZa (op basis van data van het Zorginstituut, vaststelling vereveningsbijdrage) NZa (op basis van data van het Zorginstituut, vaststelling vereveningsbijdrage) NZa (op basis van data van het Zorginstituut, vaststelling vereveningsbijdrage) Werkelijke schade t.l.v. verplicht eigen risico: NZa en ZIN, Jaarstaten Zvw Zorginstituut, vaststelling vereveningsbijdrage DNB De bedragen volgen rechtstreeks uit de bron: (ex ante deelbijdragen werkelijke kosten) / verzekerden 18+ betreffend jaar De bedragen volgen rechtstreeks uit de bron: (ex post compensaties werkelijke kosten) / verzekerden 18+ betreffend jaar De bedragen volgen rechtstreeks uit de bron: (ex post deelbijdragen werkelijke kosten + resultaat verplicht eigen risico) / verzekerden 18+ Resultaat eigen risico = werkelijke schade t.l.v. verplicht eigen risico minus geraamde opbrengst normatief eigen risico. Dit laatste doen we omdat de geraamde opbrengst in de verevening in mindering wordt gebracht op de deelbijdragen voor zorgkosten. We hebben hiervoor het gemiddelde genomen van de bijdrage van alle afzonderlijke zorgverzekeraars (nb: niet de concerns). De bijdrage per zorgverzekeraar is opgebouwd uit de herberekende ex ante bijdrage voor: vaste zorgkosten, kosten geneeskundige GGZ volwassen verzekerden, kosten geneeskundige GGZ verzekerden onder 18, variabele kosten medisch specialistische zorg en de overige prestaties. De indicator is al berekend per verzekerde in de bron. De weergegeven cijfers zijn rechtstreeks afkomstig van DNB. Dit cijfer gebruiken we ook om de toename van de solvabiliteit te meten. De Jaarcijfers Basisverzekering zijn niet beschikbaar over meerdere jaren.

6 Solvency 1 Jaarcijfers Basisverzekering 2014 Voor deze indicator hebben we de solvabiliteit bepaald van alle zorgverzekeringsconcerns. Dit hebben we gedaan door de absolute bedragen die vereist zijn en de bedragen die in kas zijn per zorgverzekeraar bij elkaar op te tellen. Deze bedragen zijn rechtstreeks te herleiden uit de bron, afgerond op duizendtallen. Vervolgens hebben we het (ongewogen) gemiddelde genomen van de negen concerns. Ook de cijfers over individuele concerns volgen uit deze berekening Solvency 2 Jaarcijfers Basisverzekering Opslagpremie NZa, Marktscan Zorgverzekeringsmarkt 2015, deel A Vergoedingen voor nietgecontracteerde NZa, bestand zorg Modelovereenkomsten Verschil in premie NZa, bestand modelovereenkomsten Polissen met beperkende NZa, Marktscan voorwaarden Zorgverzekeringsmarkt 2015, deel A, juli 2015 De Jaarcijfers Basisverzekering geven iets andere resultaten dan de Wft-staten van DNB. Idem als Solvency 1. Zie bladzijde 47, Marktscan Zorgverzekeringsmarkt 2015, deel A op de website van de NZa. De vergoedingsbedragen voor niet-gecontracteerde zorg volgen uit de polisvoorwaarden van zorgverzekeraars. In het bestand met alle polissen van 2015 is gekeken naar polissen die op alle vlakken gelijk waren. Vervolgens zijn van een drietal groepen de prijsverschillen tussen de duurste en de goedkoopste polis van de groep opgenomen in de marktscan. De tekst op deze pagina is geschreven aan de hand van twee eerdere publicaties van de NZa. NZa, Rapport zeventien zorgpolissen nader bekeken, juni Aantallen verkochte polissen met beperkende voorwaarden NZa, Marktscan Zorgverzekeringsmarkt 2015, deel A, juli 2015 De tekst op deze pagina is geschreven aan de hand van twee eerdere publicaties van de NZa. NZa, Rapport zeventien zorgpolissen nader bekeken, juni 2015

7 Aantal polissen NZa: Modelovereenkomsten De NZa beschikt over een bestand met alle basisverzekeringen van 2006 tot Dit is gebruikt om te kijken hoeveel en wat voor polissen er op de markt waren. Het bestand is gebaseerd op de opgaaf van verzekeraars, zoals ook genoemd in indicator Afgesloten basisverzekeringen per poliscategorie Categorie polis: Modelovereenkomsten 2015, conform indicator 2 Aantal verzekerden per categorie polis / totaal aantal verzekerden Aantal verzekerden per soort polis: Aantal aanvullend verzekerden Aantal zorgverzekeraars NZa, Websites die zelf AV s aanbieden ziektekostenverzekeraars Aantal volmachten NZa, Websites ziektekostenverzekeraars Aantal labels NZa, Websites ziektekostenverzekeraars Soorten aanvullende NZa, Websites verzekeringen ziektekostenverzekeraars Aanvullend? Dan ook basis. Percentage aanvullend verzekerden = (aantal verzekerden AV / aantal verzekerden BV) * 1% Alle websites van zorgverzekeraars zijn bekeken op het aanbod aan aanvullende verzekeringen. Aan de hand van de website analyes is ook bekeken of een andere partij dan de risicodrager de verzekering uitvoert. In sommige gevallen wordt de verzekering uitgevoerd onder een andere naam dan de risicodrager. Dit kan ook gelden voor volmachten die onder een andere naam worden uitgevoerd dan de gemachtigde. De NZa heeft op basis van het aangetroffen aanbod zelf een categorisatie gemaakt. Som van aantal verzekerden per verzekeraar met alleen een AV bij een verzekeraar (en de basisverzekering elders) / totaal AV verzekerden Acceptatievoorwaarden AV Acceptatievoorwaarden AV 2015 NZa, Marktscan Zorgverzekeringsmarkt 2013 NZa, Websites ziektekostenverzekeraars Cijfers zijn overgenomen uit de genoemde bron. Bij de inventarisatie van de aanvullende verzekeringen zoals beschreven in indicator 31 is ook bekeken of voor de aanvullende verzekering acceptatievoorwaarden gelden. De percentages zijn de aantallen polissen met acceptatievoorwaarden gedeeld op het totaal aantal AV-polissen 2015.

8 38 54 Integrale verzekeringspakketten NZa, Websites ziektekostenverzekeraars Bij de analyse van de websites is apart gekeken naar hoe vaak integrale pakketten van BV en AV voorkomen. Het probleem van integrale pakketten is onder andere beschreven in het NZa-rapport: Rapport Analyse Verhouding tussen de aanvullende verzekering en de basisverzekering bij de sturing van verzekerden (juni 2015) Toeslag op AV Websites Bij de analyses voor de kortingen is dit voorbeeld gevonden op een website. zieketekostenverzekeraars Gecombineerde polissen AV NZa, Websites ziektekostenverzekeraars Op basis van de website-analyse signaleerden we een verschuiving in het aanbod aan aanvullende verzekeringen. Er komen meer pakketten met bredere dekking ofwel meer verschillende zorgvormen in één verzekering Aantal collectief verzekerden Som van aantal collectief verzekerden per modelovereenkomst (modelpolis) Soorten collectiviteiten NZA uitvraag Collectiviteiten Aantal verzekerden per soort collectiviteit Aantal collectieve contracten per soort collectiviteit Collectiviteitsgraad per verzekeraar Collectiviteitsgraad per zorgverzekeraar = (aantal collectief verzekerden / totaal verzekerden per zorgverzekeraar)*1%, We hebben vervolgens de afzonderlijke zorgverzekeraars ingedeeld naar categorie 0-20%, 20 40%, etc Collectiviteitskortingen NZA uitvraag Collectiviteiten Op aantal verzekerden gewogen gemiddelde korting per soort collectiviteit Prijsverschil individuele en collectieve verzekeringen Premiegrondslag: bestand NZa Modelovereenkomsten = 1- (gemiddeld betaalde nominale premie collectief verzekerden / gemiddeld betaalde nominale premie individueel verzekerden) * 100% (met aantal verzekerden 18+ gewogen gemiddelde van betaalde premie per polis door individueel respectievelijk collectief verzekerden) Input per polis (modelovereenkomst): - premiegrondslag (basispremie) - aantal verzekerden 18+ individueel

9 - aantal verzekerden 18+ collectief - gemiddelde collectieve korting voor collectief verzekerden Absoluut prijsvoordeel collectieve verzekeringen Premiegrondslag: bestand NZa Modelovereenkomsten en Gemiddelde collectieve korting per soort collectiviteit: NZA uitvraag Collectiviteiten Berekening gaat als volgt: Gemiddeld betaalde nominale premie individueel verzekerden - gemiddeld betaalde nominale premie collectief verzekerden (naar soor collectiviteit) Input: - premiegrondslag (basispremie) (modelovereenkomsten) - aantal verzekerden 18+ individueel ( en keuze) - aantal verzekerden per soort collectiviteit (uitvraag Collectiviteiten) - gemiddelde korting per zorgverzekeraar per soort collectiviteit (uitvraag Collectiviteiten) Totaal aantal verzekeringsopties NZa, bestand modelovereenkomsten voor basisverzekeringen. NZa; voor deze marktscan opgesteld overzicht van alle aanvullende verzekeringen op de markt. Hiervoor is website-onderzoek gedaan. We zijn de berekening gestart door het (ongewogen) gemiddeld aantal polissen per zorgverzekeraar in 2015 te berekenen. BV 2,85 AV 4,55 Tand 2,35 ER (exclusief 0 ER) 4,23 Voor een berekening van het aantal opties zijn nog een aantal bewerkingen nodig. Per basisverzekering zijn er 4,55 aanvullende en 2,35 tandartsverzekeringen. AV-combinaties kennen al een tand-dekking. Deze polissen kunnen niet worden vermenigvuldigd met het aantal mogelijke tanddekkingen. Gecorrigeerd zijn er dan (182-44)/40=3,45 aanvullende verzekeringen in combinatie met een tandartsverzekering mogelijk. Hieronder is de optelling gegeven van het aantal opties dat een verzekerde heeft in Aantal mogelijke combinaties: Geen Av en tand (alleen basisverzekering): 71 Alleen AV: 71*4,55= 323 Alleen Tand: 71*2,35= 167 AV en Tand: 71*3,45*2,35= 575 Totaal: 1.136

10 Voor het totale aantal opties moeten we ook kijken naar het eigen risico. Bij de meeste zorgverzekeringen kan een verzekerde kiezen voor één of meer eigen risico categorieën. Bij de 71 aangeboden basisverzekeringen zijn 300 vrijwillig eigen risico s mogelijk. Dit zijn gemiddeld 4,23 vrijwillig eigen risico-categorieën per polis. Een verzekerde kan ook kiezen voor geen vrijwillig eigen risico. Gemiddeld zijn er dan 5,23 mogelijkheden. Wanneer alle opties voor een eigen risico worden meegenomen in het aanbod betekent dit dat er ongeveer 5,23*1.136=5.940 combinaties mogelijk zijn. Deze berekening betreft een benadering, we hebben niet precies voor alle opties uitgewerkt of dit in praktijk mogelijk was. Collectiviteiten hebben we buiten de berekening gelaten, omdat het per consument verschilt hoeveel en welke collectiviteiten deze toegang toe heeft. Het aantal labels en volmachten voor de basisverzekering hebben we ook niet apart meegeteld. 48 H8 63 Publicatiedatum premie Zorgverzekeraars; persberichten, websites (t/m 2012 ministerie van VWS) De grafiek geeft eerdere jaren en het jaar De eerdere jaren hebben we uit eerdere marktscans. Deze figuur betreft de eerst gepubliceerde premie per zorgverzekeraar Boxplot spreiding data publicatie premie Aantal overstappers en onderverdeling naar collectief en individueel. Zorgverzekeraars; persberichten, websites (voor het eerst gedaan in 2015) Vektis/Vecozo-bestand Aanlevering Verzekerden Gegevens (2014,2015). Voor de publicatiedata zijn we websites nagegaan van zorgverzekeraars en hebben we persberichten nagelopen. Deze indicator is bijna gelijk aan indicator 48, maar weergegeven als publicatiedatum per polis i.p.v. alleen de eerste polispublicatie per zorgverzekeraar t/m 2013 op basis Op basis uitstroom en instroom van verzekerden per zorgverzekeraar van 31 december jaar t-1 op 1 januari jaar t. Afgezet tegen totaal aantal verzekerden op peilmoment 1 januari 00:00 uur Prijsgevoeligheid Formule prijsgevoeligheid: NZA-researchpaper: Measuring consumer premium elasticities in health insurance: A new approach (2007) De definitie van prijsgevoeligheid komt uit het genoemde NZa-researchpaper. We gebruiken onderstaande formule uit dit paper: Premiegrondslag:

11 bestand NZa Modelovereenkomsten Betaalde premie en aantal verzekerden: * ( ) 1 2 N N x i, l, t P l 1 m 1 i, l (( P i, l N l 1 k i, g P i, m ) 2 P k, l ( x ( P k, l, t i, l x P k, l, t 1 g, m ) 2 x ) ) P De formule vullen we met de andere bronnen zoals die genoemd staan. Voor een nadere uitleg wordt verwezen naar het researchpaper. g, l, t g, l ( P g, l P g, m ) Overstapwinst premiegrondslag: bestand NZa Modelovereenkomsten Som van (prijs per polis en contractsoort jaar t * aantal verzekerden 18+ per polis en contractsoort jaar t) - som van (prijs per polis en contractsoort jaar t * aantal verzekerden 18+ per polis en contractsoort jaar t-1) Overstapredenen betaalde premie en aantal verzekerden: Reitsma-van Rooijen, M., Brabers, A.E.M., Jong, J.D. de. Vrije keuze van zorgaanbieders van belang bij het kiezen van een polis. Utrecht: NIVEL, H9 68 Opbouw basispremie Bron: Websites 55 H9 68 Gemiddeld betaalde premie zorgverzekeraars voor opbouw premie Bewerking is door de NZa Contractsoort: individuele of collectieve verzekerd Een verschil in aantal verzekerden tussen jaar t en jaar t-1 wordt geëlimineerd door het aantal verzekerden verschil op te nemen tegen gemiddelde premie. We hebben de belangrijkste cijfers uit de genoemde NIVEL-publicatie overgenomen. De opbouw van de premies is rechtstreeks te vinden op de websites van zorgverzekeraars. Voor deze analyse hebben wij een bewerking gemaakt. Als een zorgverzekeraar meerdere polissen aanbiedt, hebben we het gemiddelde genomen van die polissen. Vervolgens hebben we een gewogen gemiddelde genomen van de getallen per zorgverzekeraar, om zo tot het eindbeeld te komen in de marktscan. Met aantal verzekerden 18+ gecombineerd met de premies voor de polissen is een gewogen gemiddelde berekend van de betaalde premie per polis inclusief collectieve kortingen, exclusief andere kortingen. premiegrondslag:

12 bestand NZa Modelovereenkomsten Gemiddelde betaalde premie per polissoort premiegrondslag: bestand NZa Modelovereenkomsten Idem als hierboven, maar dan per polissoort. De indeling in vier categorieën betekent wel iets voor de interpretatie van de uitkomsten. We hebben apart de gemiddelde prijs gedefinieerd van de naturapolissen en de polissen met beperkende voorwaarden. In de categorie naturapolissen zitten dus niet alle naturapolissen. Hetzelfde geldt voor de combinatiepolissen: Een tweetal combinatiepolissen valt onder de categorie polissen met beperkende voorwaarden en is dus in die categorie geteld. 57 H9 70 Inkomensafhankelijke bijdrage Rijksbegroting VWS 2015, tabel 16 Website Belastingdienst De indicatieve tabel op de pagina is gemaakt aan de hand van informatie van de Belastingdienst over het tarief voor de inkomensafhankelijke bijdrage en de maximumbijdrage. De loonsommen die worden genoemd zijn zo gekozen, dat ze een beeld geven van de bijdragen in praktijk voor verzekerden. Het is geen exacte berekening van daadwerkelijke bedragen. Verzekerdenaantallen NB: Hoewel we op deze pagina de bedragen terugrekenen naar individuele verzekerden, betalen verzekerden niet alle bijdragen zelf uit eigen zak. Zo wordt onder andere de inkomensafhankelijke bijdrage betaald door de werkgever. Het gemiddelde bedrag aan inkomensafhankelijke bijdrage is verkregen door de som die staat voor de inkomensafhankelijke bijdrage uit de Rijksbegroting 2015 in tabel 16, te delen door het aantal volwassen verzekerden Overige betalingen belastingen tbv Zorgverzekeringswet Kortingen op nominale premie Modelovereenkomsten 2015, conform indicator 2 Websites zorgverzekeraars Voor de bepaling van het gemiddelde bedrag aan belastingen hebben we de Rijksbijdrages opgeteld minus de overige baten. Vervolgens hebben we het resterende bedrag gedeeld door het aantal volwassen verzekerden Omdat het slechts een illustratieve berekening hebben relatief grof afgerond. Voor deze analyse hebben we alle ons bekende kortingen op de nominale premie op een rij gezet. We hebben hiervoor verschillende bronnen gebruikt. Onder andere onze eigen gegevens over de aangeboden polissen in 2015, de websites van zorgverzekeraars, naast een inventarisatie van andere kortingen via zoekmachines op intranet. Verschillende websites van

13 tussenpersonen 60 H10 74 Gemiddeld betaald bedrag verplicht eigen risico 61 H10 75 Gemiddelde premiekorting vrijwillig eigen risico Spreiding premiekorting vrijwillig eigen risico Gemiddeld bedrag betaald aan vrijwillig eigen risico per persoon die een vrijwillig eigen risico had. NZa / ZIN, Jaarstaten zorgverzekeraars Zvw 2014 Modelovereenkomsten 2015, conform indicator 2 Modelovereenkomsten 2015, conform indicator 2 schade t.l.v. vrijwillig ER: NZa / ZIN, Jaarstaten zorgverzekeraars Zvw 2014 aantal verz met vrijwillig ER: De berekening betreft de schade ten laste van het eigen risico per premiebetaler. Het bedrag aan schade komt rechtstreeks uit de bron en wordt vervolgens gedeeld door het aantal verzekerden 18+. Vanwege de bron gaat het om gegevens over We berekenen een ongewogen gemiddelde van alle polissen, om een beeld te vormen van de geboden korting. De exacte prijzen van polissen zijn bekend door de melding van wijzigingen. Ontbrekende prijzen, als een bepaalde categorie eigen risico niet wordt aangeboden bij een verzekering, zijn niet meegeteld in de berekening. In het overzicht dat zorgverzekeraars ons aanleveren met betrekking tot het polisaanbod staan de premies per polis voor elke variatie in het eigen risico. Voor deze analyse hebben we per categorie eigen risico de hoogste en de laagste waarde genomen en daarvan eveneens het verschil laten zien. Deze indicator betreft de schade t.l.v. het vrijwillig eigen risico / aantal verzekerden 18+ met een vrijwillig eigen risico Percentage personen per categorie van het eigen risico. Som van aantal verzekerden per polis per vrijwillig eigen risico categorie (categorie 0, 100, 200, 300, 400, 500 euro vrijwillig ER) Aantallen mensen met een herverzekering van het NZA uitvraag Collectiviteiten (waarin ook uitvraag Som van aantal verzekerden 18+ met herverzekering van het verplicht en/of vrijwillig eigen risico per zorgverzekeraar. verplicht eigen risico. herverzekering) Onderverdeling van de groep herverzekerden NZA uitvraag Collectiviteiten (waarin ook uitvraag Som van aantal verzekerden 18+ met herverzekering van het verplicht en/of vrijwillig eigen risico per zorgverzekeraar per doelgroep herverzekering) Aantal onverzekerden Zorginstituut Zorginstituut: Zorgmagazine, Extra editie jaaroverzicht 2014

14 Aantallen zijn rechtstreeks overgenomen uit de bron. Vergelijking over jaren is gedaan aan de hand van eerdere marktscans NZa, eveneens gebaseerd op data Zorginstituut Aantal wanbetalers. Zorginstituut Zorginstituut: Zorgmagazine, Extra editie jaaroverzicht Vertrouwen in zorgverzekeraars Factsheet van het NIVEL: Hoefman, R., Brabers, A.E.M., en Jong, J.D. de. Vertrouwen in zorgverzekeraars hangt samen met opvatting over taken zorgverzekeraars. Utrecht: NIVEL, 2015). Aantallen zijn rechtstreeks overgenomen uit de bron. Vergelijking over jaren is gedaan aan de hand van eerdere marktscans NZa, eveneens gebaseerd op data Zorginstituut. Tekst geschreven aan de hand van het onderzoek van NIVEL. De cijfers komen rechtstreeks van het Vragen Informatielijn De analyse is gemaakt door eerst uit alle vragen van de NZa uit de gepeilde maanden te destilleren NIVEL. of het bericht ging over een zorgverzekeraar. Vervolgens is door een team van mensen van de Informatie de categorisering opgesteld en zijn de vragen ingedeeld in een categorie. In de slotalinea wordt genoemd dat 13,4 miljoen mensen een zorgverzekering hebben. We bedoelen dan premiebetalers, aangezien het onwaarschijnlijk is dat jeugdigen bellen met vragen. Redactionele aanpassingen Op maandag 14 september op de markscan officieel verzonden aan de minister van VWS. De versie die wij hebben gepubliceerd op onze website verschilt minimaal van de versie die is verzonden op 14 september. Op ons verzoek wordt de publicatieversie met werkende hyperlinks en correcties verzonden aan de Tweede Kamer. Het gaat om de volgende aanpassingen: - De hyperlinks en navigatie werkten nog niet in de versie van 14 september. Dat is toegevoegd in de nieuwe versie. - In de samenvatting op pagina 9, rechts stond Zo komen de integraal aangeboden pakketten van basisverzekeringen en aanvullende verzekeringen bijna niet meer voor. De toevoeging bijna in deze zin was niet juist, we hebben geen enkele aanbieding van een integraal pakket gezien. Dit stond al correct op pagina 54. In de definitieve versie is het woord bijna uit de betreffende zin verwijderd. - De legenda bij het kaartje op pagina 15 is verbeterd, deze geeft nu dezelfde weergave als de tabel op pagina Op pagina 18 stonden verkeerde paginaverwijzingen. Die zijn nu gecorrigeerd.

15 - Pagina 21, laatste woord van kader links op de pagina: Het woord toetsen is vervangen door het woord analyseren. Dit is in de lijn met de managementsamenvatting en een betere term voor onze activiteiten. - Op pagina 35 is het kopje Conclusies hernoemd naar Oorzaken om het verschil met de blauwe kaders met de beleidsmatige conclusie te verhelderen. - Op pagina 37 stond: omdat de ex-postverevening dan volledig wordt afgeschaft en zorgverzekeraars dus volledig risicodragend zullen zijn. Dit is niet helemaal correct en daarom aangepast naar omdat de ex-postverevening dan grotendeels wordt afgeschaft en zorgverzekeraars dus bijna volledig risicodragend zullen zijn. - Op pagina 37, rechts stond de zin risico s zorgverzekeraars groter zijn geworden als van de afschaffing - van de meeste ex-postvergoedingen. Dit is gecorrigeerd naar risico s zorgverzekeraars groter zijn geworden als gevolg van de afschaffing - van de meeste ex-postvergoedingen. - Op pagina 38 rechts in de conclusies stond dat zorgverzekeraars 253% van de minimumnorm aan solvabiliteit in kas hebben. Links op de pagina staat dat dit 251% is. Het getal in de conclusies was incorrect. Dit moest zijn 251%. Dit is gecorrigeerd. - Pagina 43: Links op de pagina stond zorg-aanbieder. Het koppelteken is verwijderd. - Pagina 44 heeft nu een kop in de tekst: Vergoedingen niet-gecontracteerde zorg - Pagina 54 en 55: De oorspronkelijke navigatie in de tekst vermeldde: Aanvullende verzekeringen: Conclusies NZa. Conform de rest van het document is de zinssnede: conclusies NZa verwijderd. - Op pagina 70 staat dat de bron van de tabel: VWS is. Dit is gecorrigeerd: De juiste bron is de website van de Belastingdienst. - Hoofdstuk 12 van de marktscan is geschreven aan de hand van een vergevorderd concept van het NIVEL-factsheet. In de versie voor publicatie is de titel van het factsheet veranderd van Vertrouwen in zorgverzekeraars hangt samen met opvatting over rol zorgverzekeraars naar Vertrouwen in zorgverzekeraars hangt samen met opvatting over taken zorgverzekeraars. In onze publicatieversie hebben we de definitieve titel overgenomen. - Hoofdstuk 12: Abusievelijk stond op een aantal plaatsen in de tekst Nivel in plaats van NIVEL. Dit hebben we aangepast.