2 Computer Creatief

Transcriptie

1

2 2 Computer Creatief

3 Voorwoord Welkom! Daar ligt-ie dan, de eerste editie van een nieuw computertijdschrift: Computer Creatief. Voor een uitgever van computer- en fotografieboeken en ooit van Corel Magazine is het misschien niet zo bijzonder om met een tijdschrift over het creatieve gebruik van computers te komen, maar op de burelen van Van Duuren Media wordt voornamelijk aandacht geschonken aan boeken: boeken over fotografie, boeken over computers, boeken over software en boeken over camera s. Daar komt met ingang van vandaag verandering in! De wens om actueler en breder te informeren speelde al langer, en wat kun je dan beter inzetten dan een tijdschrift. Met twee op fotografie gerichte voorjaarsbeurzen (Professional Imaging en FotoFair) is de keuze van digitale fotografie als thema dan ook niet zo verwonderlijk. Wat kunt u van ons verwachten? Computer Creatief zal vijf keer per jaar verschijnen en een mix bieden van artikelen over software, apps, hardware, fotografie, grafische technieken, gadgets, internet en meer. Vaste rubrieken als lezersvragen en appbesprekingen worden afgewisseld met actuele artikelen en een regelmatig thema; zo is dat volgende keer Windows 10. Uiteraard horen we graag wat u vindt van Computer Creatief! Mail naar redactie@computercreatief.nl of naar ondergetekende. En vergeet niet een abonnement te nemen (zie pagina 7); wanneer u dat doet ontvangt u een van de actuele boeken naar keuze, geheel cadeau. Bob van Duuren, bob@computercreatief.nl Inhoud Nieuws 2 De mooiste en handigste apps 4 Lezersvragen 8 Delen, downloaden, muziek luisteren, tv kijken en, en, en 10 De magie van de kleine flitser 14 Lightroom secrets 16 Hoofd en hart, een duivels dilemma 23 Silver Efex Pro 2 24 Macrofotografie: 10 tips 30 Reisfotografie: 10 tips 34 Micro-microcomputers 38 Veilig online 42 Windows Computer Creatief Volgende keer in Computer Creatief / Colofon 493

4 Informatief De redactie Nieuws Bellen en internet over de grens blijft duur Even leek het erop dat aan het eind van het jaar de zogeheten roamingkosten voor mobiele telefonie en mobiel internet zouden verdwijnen. Het Europees parlement wilde de belachelijke kosten die gemoeid zijn met grensoverschrijdend gebruik van een mobieltje laten vervallen. Een nobel initiatief, zeker als u zich bedenkt dat de providers niets extra s hoeven te doen voor over de grens bellen en internetten. Het doorsluizen van deze gegevens valt uiteraard in het niet bij binnenlands gebruik, terwijl een gigantische mobiele rekening na een vakantie in de Belgische Ardennen voor een hoop irritatie bij consumenten zorgt. Weg ermee dus zou je zeggen, maar daar is een aantal EU-landen fel op tegen. Niet helemaal verwonderlijk zijn dat veelal de wat kleinere landen en landen met relatief veel vakantiegangers. Want als zij de ludieke belasting op gebakken lucht zien verdwijnen kost ze dat flink wat geld. Immers: voor een paar megabyte over de grens betaal je zomaar een tientje of meer. Veel toeristen snappen nog altijd niet dat even een paar videofilmpjes naar het thuisfront mailen vele tientallen tot soms honderden euro s kost. En die vloeien veelal in de kas van lokale mobiele providers die zich een kriek lachen. Vandaar dat de kleintjes onder leiding van de huidige EU-voorzitter Litouwen aan het roer op de rem hebben getrapt. Zij eisen dat het verbod op roaming niet doorgaat maar stellen een compromis voor: u mag in het buitenland een riante 5 (vijf!) megabyte data tegen uw thuistarief verstoken, daarna begint de ellende alsnog. Ach ja, die EU. Samsung Galaxy S6 Met de introductie van de gloednieuwe Samsung Galaxy S6 wil het Koreaanse bedrijf draadloos laden standaard maken. Althans, dat valt op te maken uit het feit dat de ontvanger voor draadloze energieoverdracht van huis uit in de Android-smartphone is ingebouwd en er dus geen speciale hoesjes of andere accessoires meer nodig zijn voor laden zonder stekkertje. U hoeft het toestel dan ook alleen nog maar op een laadstation te leggen en het opladen begint. Een tweede opvallend detail is de idioot hoge resolutie van het AMOLED-aanraakscherm: 2560 x 1440 pixels. Tegelijkertijd spreken kenners zich uit tegen deze verkwisting : een veel lagere (denk aan full HD ofwel 1920 x 1080 pixels) levert voor het menselijk oog op het kleine oppervlak van een mobiel scherm al geen afzonderlijk te onderscheiden pixels meer op. Verhogen levert dus eigenlijk geen meerwaarde op, maar het kost wel veel meer (video)processorkracht en geheugen om deze enorme hoeveelheid pixels aan te sturen. En dat gaat ten koste van een hoger energieverbruik; of deze ultraresolutie daadwerkelijk tot een sneller leegrakende batterij leidt moet natuurlijk nog blijken. Opvallend is verder dat het bij Android-smartphones zo geliefde micro SD-kaartslot is verdwenen: u moet dus bij aankoop bepalen hoeveel opslagruimte u wenst. U kunt kiezen uit 32, 64 en 128 GB, waarbij de kleinste variant u 699 en de grootste u maar liefst 899 kost. Daarvoor krijgt u dan wel een strak vormgegeven smartphone draaiend op Lollipop en voorzien van een octacore-processor in handen. Voor de echte liefhebbers is er verder nog het topmodel met de naam Galaxy S6 Edge met een kek gebogen scherm. Ziet er schitterend uit, maar kost u ook weer wat extra geld. Nieuwe versie AMIDuOS Hier blijft bellen voorlopig duur zoals het er nu naar uitziet... Als u Android-apps op uw Windows-pc of notebook wilt draaien is AMIDuOS een prima keuze. Voor een prijs van slechts $ 9,99 haalt u hiermee een volwaardige Android-omgeving in huis, inclusief naar wens te installeren Google Play. Zowel ARM als x86-apps draaien moeiteloos en hardwareversnelling maakt het spelen van 3D-games op een groot beeldscherm een adembe- 2 Computer Creatief

5 Nieuws Draai alle Android-apps gewoon op uw vertrouwde Windows-pc of notebook met DuOS. Een Lollipop-versie zit eraan te komen! nemende ervaring. Voordeel van Google Play is natuurlijk dat al uw eerder aangeschafte apps zonder extra kosten ook binnen DuOS gebruikt kunnen en mogen worden. Pasgeleden is een nieuwe versie verschenen die voor meer stabiliteit zorgt en wat bugs heeft verholpen. Het betreft niet de langverwachte en ook al aangekondigde update naar Lollipop, maar ook die zit er volgens de makers echt aan te komen. Het huidige Android dat de basis vormt van DuOS vormt overigens geen enkele limitering: elke moderne Android-app behoort hierop moeiteloos te draaien. Gouden tipje: hoewel DuOS natuurlijk prima werkt met een muis-toetsenbordcombinatie is het ook heerlijk om via een aanraakscherm te bedienen. Hebt u toevallig een notebook met zo n scherm voor u staan, dan is er een extra reden om deze tool aan te schaffen. Computer Creatief

6 Software Ronald Smit De mooiste en handigste apps Voor Android en ios Apps maken of breken uw apparaat; het succes van een mobiel besturingssysteem is zelfs afhankelijk van kwalitatief goede software. Tijd om een serie mooie apps op een rijtje te zetten, waarbij we de categorie rommel als vanzelfsprekend geheel links laten liggen. Apps dus die enige kwaliteit bieden en vooral waar voor uw zuurverdiende geld! Het dagboek van Anne Frank kent iedereen, of het ook door iedereen daadwerkelijk gelezen is valt dan weer te betwijfelen. Mocht u een van die mensen zijn die er nooit aan is toegekomen, dan is de app Het Achterhuis een wel heel indrukwekkende methode om de achterstand in te halen. Niet alleen treft u in de app de integrale tekst van het dagboek aan, maar ook is voorzien in historische foto s, een tijdlijn en videofragmenten. En mocht lezen voor u toch een wat achterhaalde activiteit zijn, dan behoort luisteren naar de door de welbekende Carice van Houten ingesproken tekst eveneens tot de mogelijkheden. Prijs: 8,99 Puffin (ios) Apple s ios is een prachtig besturingssysteem met een uitstekende browser in de vorm van Safari. Deze heeft echter als nadeel dat Flash niet wordt ondersteund. Nu is Flash tegenwoordig dankzij de komst van HTML5 allang geen noodzaak meer, maar er zijn nog altijd veel old school -webdesigners die er nog steeds gebruik van maken. Het betekent dat sommige sites niet alle onderdelen tonen of in het ergste geval volledig onbruikbaar zijn. Voor dat soort gevallen is de alternatieve browser Puffin ideaal. Hiermee kunnen wél Flash-animaties, Flash-video s en Flash-spelletjes geconsumeerd worden. Een must have dus, al was het maar voor die ene keer dat u een op Flash gebaseerde site onderweg moet bekijken. Prijs volledige versie: 3,99 AppAdvice (ios) Een app die eigenlijk iedere gebruiker van ios verplicht moet installeren. Niet alleen treft u hierin actueel nieuws rondom alles wat Apple en ios betreft, ook wordt er dagelijks een serie apps gratis aangeboden. Apps waar normaliter geld voor betaald dient te worden, dus dat is alvast mooi meegenomen! AppAdvice zelf is niet gratis, maar veelal verdient u het aankoopbedrag via het installeren van een of twee actie-apps direct terug. Prijs: 1,99 Het Achterhuis (ios) Het Achterhuis. FileBrowser (ios) FileBrowser of kortweg FB is een uitermate handig stukje gereedschap waarmee u bestanden in netwerkmappen (gedeelde mappen) op uw pc of NAS kunt bekijken, kopiëren of openen in Puffin. FileBrowser. 4 Computer Creatief

7 De mooiste en handigste apps een externe app. Erg handig, want zo maakt u optimaal gebruik van de soms beperkte en niet-uitbreidbare interne opslagruimte van uw i-device. Verder omzeilt u natuurlijk het onder Windows toch als wat onhandig bekend staande itunes. Wilt u voortaan bijvoorbeeld een pdf je bekijken of een muziekbestand beluisteren dan kan dat rechtstreeks vanuit FB zonder dat u uw iphone of ipad eerst aan de pc hoeft te koppelen. Ideaal! Prijs volledige versie: 5,99 PCalc (ios) Kaspersky Tablet Security. PCalc. Een goede en betrouwbare rekenmachine in appvorm is voor gebruik onderweg vrijwel onontbeerlijk voor de serieuze mobiele gebruiker. Gaan uw eisen net wat verder dan het optellen van een paar getallen, dan is de app PCalc aanbevelenswaardig. Het is verre van de goedkoopste softwarematige rekenmachine voor ios, maar de app heeft veel te bieden. De geschiedenis van dit stukje software loopt terug tot 1992 toen deze het levenslicht zag als programma voor de Apple Mac. De huidige app wordt goed onderhouden en is daarmee betrouwbaar. In staande stand heeft u de beschikking over een eenvoudige standaardrekenmachine, draait u uw tablet of mobiel dan verschijnt een uitgebreide wetenschappelijke rekenmachine. Een ingebouwd functiemenu laat u snel een scala aan formules in real-time berekenen en voor studenten en wetenschappers is het feitenlijstje bomvol constanten praktisch. Tot slot behoort converteren van en naar diverse eenheden tot de mogelijkheden, is er een tape-functie aanwezig en zijn veel instellingen geheel naar eigen hand te zetten. Is dit dan dé ideale rekenmachine voor ios? Prijs volledige versie: 9,99 ezpdf Reader Pro (Android) Om PDF-bestanden te kunnen lezen en annoteren is er meer onder de zon dan de standaard Adobe-app. ezpdf is een uitgebreide PDF-lezer die niet alleen prettig oogt, maar ook prettig werkt. Mocht u het willen, dan kunnen pdfbestanden mits voorzien van tekst ook voorgelezen worden, wat het een extra interessante app maakt voor bijvoorbeeld een smartphone: luister onderweg naar een rapport en houd bijvoorbeeld uw ogen op de weg. Annoteren ofwel het toevoegen van aantekeningen, stempels, opmerkingen en meer is eveneens mogelijk. Kaspersky Tablet Security (Android) Android is een erg open besturingssysteem wat betekent dat u ook apps van buiten de appstore Google Play kunt installeren. Dat is op zichzelf mooi, maar brengt natuurlijk ook risico s met zich mee in de vorm van virussen en malware. Ook binnen de vermeende veilige omgeving van Google Play zijn heel wat apps te vinden die een verborgen lading aan boord hebben. Als serieuze Android-gebruiker is het installeren van een fatsoenlijke virusscanner dus noodzakelijk! Kies bij voorkeur voor een betaald exemplaar van een gerenommeerd merk, zoals deze van Kaspersky (ook in smartphonevariant leverbaar). Alleen dan weet u zeker dat uw scanner altijd up-to-date is op momenten dat het nodig is. Wifi Analyzer (Android) Een app die met name voor wifi-freaks en techneuten zo ongeveer onmisbaar is: Wifi Analyzer. Niet alleen krijgt u hiermee in één oogopslag in grafische vorm alle draadloze netwerken in het bereik van uw apparaat te zien inclusief kanaalnummer maar ook het tonen van meer geavanceerde informatie is te realiseren. Met name het kunnen vinden van vrije of zo min mogelijk Computer Creatief

8 Software digitale vorm. Mocht u dus ooit uw bijsluiter kwijt zijn, dan kunt u hier alsnog lezen wat voor vervelende bijwerkingen uw pilletje of poedertje allemaal wel niet heeft. Ook handig voor in het buitenland, want u kunt naast de medicijnnaam ook op de naam van de werkzame stof zoeken. Die is meestal net wat universeler dan een merknaam. Ookla (Android & ios) Wifi Analyzer. bezette kanalen kan een uitkomst zijn voor als u in een drukbezette wifi-buurt of flat woont: door een vrij kanaal (of tenminste een kanaal met de zwakste toegangspunten) te kiezen wordt úw draadloze netwerkverbinding een heel stuk betrouwbaarder. Last but not least is Wifi Analyzer een van de weinige apps waar ios-gebruikers met jaloerse blik naar kijken: dit mag namelijk niet op de apparaatjes van Apple. FK (Android & ios) Met deze gratis app bent u overal en altijd verzekerd van correcte informatie betreffende medicijnen. De door Zorginstituut Nederland ontwikkelde database is feitelijk een volledig offline werkende verzameling van bijsluiters in Last but not least is Wifi Analyzer een van de weinige apps waar ios-gebruikers met jaloerse blik naar kijken. Altijd al eens willen weten hoe snel uw mobiele internetverbinding nou echt is? Met de gratis app Ookla meet u dat snel en nauwkeurig. Bedenk overigens wel dat de test zelf ook dataverkeer genereert; daarmee is het voor gebruikers met een beperkte databundel wellicht niet heel slim om deze app (veelvuldig) te gebruiken! Mocht de gemeten snelheid erg tegenvallen, probeer dan eens een paar andere locaties. Blijft de snelheid (ver) beneden de door uw provider beloofde snelheid, dan is het wellicht tijd om eens contact op te nemen met de helpdesk. Of om een nieuwe mobiel te kopen die de nieuwste 4G-standaarden ondersteunt. FK. Ookla. 6 Computer Creatief

9

10 Informatief De redactie Lezersvragen Computer Creatief opent haar (e-)brievenbus voor uw vragen. Mail of schrijf de redactie en wellicht wordt uw vraag in het volgende nummer van Computer Creatief behandeld. Rare Raspberry Ik heb al een tijdje een Raspberry Pi in huis. Als ik deze langer aan laat staan merk ik dat hij vastloopt en soms zelfs helemaal niet meer opstart. De volgende dag doet hij het wel weer. Ook een tweede Raspberry heeft hier last van. Hoe los ik het op? Van de eerste generatie Raspberry s is bekend dat ze erg gevoelig zijn voor storingen in de voedingsspanning. Helaas zijn veel goedkope USB-adaptertjes die u voor een appel en een ei bij de plaatselijke supermarkt koopt van een verbazingwekkend slechte kwaliteit. De spanning afkomstig uit deze apparaatjes is minder constant dan u zou mogen verwachten. Ruis, stoorpieken en meer maken het leven voor een Raspberry die aan zo n apparaat is gekoppeld zwaar. In het gunstigste geval leidt dit tot regelmatige vastlopers of spontane herstarts, in meer complexe gevallen tot een vervelender scenario. De Raspberry wordt namelijk beveiligd door een chemische zelfherstellende zekering. Echter: als deze zekering wordt geactiveerd duurt het een tijdje voor deze weer stroom doorlaat. Dat verklaart het vreemde gedrag van uw Raspberry die de ene dag helemaal niet meer werkt en daarna ineens weer wel. De oplossing ligt voor de hand: investeer in een goede USBvoeding. Overweeg bijvoorbeeld een ipad-adapter, deze levert een stabiele spanning in combinatie met een flinke stroomsterkte. Die kost rond de twintig euro, maar dan bent u ook van een hoop gezeur af. Meer zorgt voor minder Ik heb voor mijn smartphone een 64 GB geheugenkaart gekocht. Nadat ik deze in mijn smartphone hebt gestopt wordt de kaart niet herkend. Na omruilen voor een ander exemplaar van dezelfde grootte nog steeds hetzelfde probleem. Is mijn telefoon kapot? Met uw smartphone is niets mis. Althans, als u een harde limiet voor de grootte van te gebruiken geheugenkaartjes geen hardwareprobleem noemt. Want dat is namelijk wat hier speelt: veel smartphones, maar ook bijvoorbeeld digitale camera s en andere apparaten die gebruik (kunnen) maken van geheugenkaartjes, kunnen lang niet altijd overweg met alle beschikbare grootten. Voordat u vol enthousiasme naar de winkel rent om een grote geheugenkaart te kopen is het dus zaak om even goed in de specificaties van uw toestel na te lezen tot welke grootte externe opslag ondersteund wordt. Check dan ook meteen even welke typen kaartjes gebruikt kunnen worden, want er is nogal wat verschil tussen SD, SDHD en SDXC. Het vervelende is dat kaartjes met echt veel opslagruimte tegenwoordig zeer betaalbaar zijn en daardoor snel verleiden tot aankoop. Maar dat leidt dus niet altijd tot de gewenste opslaguitbreiding! De meeste min of meer recente digitale apparatuur kan overigens veelal moeiteloos overweg met SDHC-kaarten tot 32 GB. Daarboven wordt het gokken. Veel te veel versies Mijn tablet draait op Android 4.2 maar ik wil eigenlijk gewoon Lollipop (versie 5) gebruiken. Hoe kom ik daaraan? Ten eerste zijn lang niet alle tablets geschikt voor Lollipop vanwege andere hardware-eisen. Tegelijkertijd geldt 8 Computer Creatief

11 Lezersvragen ook weer dat verbazingwekkend veel tablets wel geschikt zouden zijn voor Lollipop, maar dat fabrikanten de moeite niet nemen om voor een nieuwe versie te zorgen. Zowel goedkope B- merken als A-merken maken zich hier schuldig aan. In het eerste geval ontbreekt simpelweg budget voor het prepareren van een nieuwe versie en in het tweede geval is het een kwestie van niet willen. Een A-merkfabrikant verkoopt namelijk veel liever een gloednieuwe tablet of smartphone dan dat hij uw oude toestel gratis en voor niks van een nieuw leven voorziet in de vorm van een update. Een bekend voorbeeld is de Samsung Galaxy S3 die qua hardware geen enkele moeite zou hebben met Lollipop. Het Koreaanse bedrijf ziet u echter veel liever overstappen naar een nieuw mobieltje en dus is er geen Lollipop voor de S3. Met een beetje zoeken zijn overigens wel door hobbyisten geschikt gemaakte Lollipop-varianten te vinden voor de S3 en soortgelijke slachtoffers, maar om dat te installeren moet u wel heel goed weten waar u mee bezig bent en in het begin wellicht enige ongemakken voor lief nemen. Gelukkig geldt ook dat een Android 4.x-toestel in vergelijking met Lollipop nog altijd prima voldoet. Voor de apps maakt het in ieder geval weinig uit! Overigens: we gaan ervan uit dat u de website van uw tabletfabrikant al gecontroleerd hebt op een eventueel klaarstaande Lollipopupdate...? Te groot Ik probeer een aantal documenten tegelijkertijd via mail te verzenden. Zelfs na zippen is het uiteindelijke bestand nog altijd 15 MB groot. Ik krijg de mail steeds terug met de melding dat het door de ontvanger niet is geaccepteerd. Wat nu? De ontvanger zelf weigert de mail niet; die krijgt uw bericht niet eens te zien. Het is de mailprovider van de ontvanger die een limiet heeft ingesteld aangaande de maximale grootte van een bericht. Ook uw eigen mailprovider heeft mogelijk een limiet gesteld aan de maximaal te verzenden berichtgrootte. Er zijn diverse oplossingen, eentje is een gmail-account aanmaken speciaal voor berichten met wat grotere bijlagen. De ontvangende partij moet dat dan eveneens doen, dus dit is vooral een oplossing als u regelmatig grotere bijlagen met vaste personen uitwisselt. De Google-limiet wat berichten met bijlagen betreft ligt op 25 MB, meestal een heel stuk meer dan die van uw standaardprovider. Tegelijkertijd kunt u uw Google-account ook gebruiken voor het delen van nog grotere bijlagen: bewaar ze op Google Drive en deel ze van daaruit. Een andere oplossing is een bestandsdeeldienst als WeTransfer. In de gratis versie zijn daarmee bestanden tot een grootte van 2 GB te versturen. Nieuw Ik wil een nieuwe laptop kopen, maar de laatste keer dat ik dat deed was in Ik weet eigenlijk niet zo goed waar ik tegenwoordig op moet letten. Het hangt er maar vanaf wat u wilt met de computer. Gezien het feit dat uw oude laptop alweer zo n acht jaar oud is gokken we dat u geen high-end - gebruiker bent. In dat geval zijn zelfs de goedkopere laptops al vele malen sneller dan het apparaat dat u nu gebruikt. Toch wel een beetje uitkijken, want de allergoedkoopste notebooks die momenteel worden verkocht zijn eigenlijk niets meer dan vermomde netbooks: leuk voor erbij maar ongeschikt als u het apparaat intensiever wilt gebruiken. Eigenlijk volstaat voor de meeste software een notebook met tenminste een Intel Core i3-processor, wilt u net iets meer dan zo n instapper ga dan voor een op een Core i5 gebaseerd systeem. In combinatie met tenminste 4 GB werkgeheugen hebt u dan een alleraardigst systeem! De grafische processor in de Intel Core-processoren is in staat om zelfs de wat meer complexe 3D-games te draaien, dus dat is mooi meegenomen. Voor de zware gebruikers is een investering in een systeem met een Core i7-processor een optie, maar ook kiezen voor een notebook met meer werkgeheugen (bijvoorbeeld 8 GB) is een mogelijkheid. Meer RAM zorgt ervoor dat als u meerdere programma s tegelijk draait, uw systeem vlot blijft werken. Windows 8.1 als besturingssysteem is prima, mist u de aloude Startknop heel erg dan is de eerste tool die u op uw nieuwe systeem installeert Start8. Voor minder dan vijf euro hebt u dan de voordelen van een rappe en moderne Windowsversie, maar geen last van het tegelscherm! Qua harde schijf, scherm en andere zaken bieden notebooks tegenwoordig eigenlijk allemaal waar voor hun geld. Waarbij geldt dat een Full HD-scherm net wat meer kost dan een scherm met beperktere resolutie. De keus is wat dat betreft aan u, ga vooral ook eens rustig vergelijken in een winkel. Computer Creatief

12 Hardware Ronald Smit Delen, downloaden, muziek luisteren, tv kijken en, en, en Wat kun je met een NAS? Hoewel de term NAS veelvuldig valt in diverse artikelen en computerzaken er veelvuldig mee adverteren, is het lang niet iedereen duidelijk wat dit blijkbaar populaire stukje hardware eigenlijk is en wat het kan. Tijd dus voor wat uitleg, want deze slimme harde schijf met netwerkaansluiting kan heel wat meer dan alleen bestanden delen. In z n allersimpelste vorm is de NAS wat staat voor Network Attached Storage niks meer of minder dan een harde schijf met een netwerkaansluiting. En precies in die vorm zijn ze als instappertjes voor nauwelijks meer dan de aanschafprijs van een externe harddisk met USB-aansluiting verkrijgbaar. Toch zien we dat fabrikanten zich zelfs bij deze allereenvoudigste versies nog maar nauwelijks kunnen inhouden qua features. Processoren en bijbehorende elektronica zijn tegenwoordig zó goedkoop dat extra functies eenvoudig zijn toe te voegen. Want feitelijk huist er in de behuizing van de NAS naast een harde schijf (of soms meer, komen we nog op terug) een complete miniatuurcomputer. Extra functionaliteit is dus grotendeels een kwestie van software Zelfs een basis-nas als deze My Cloud beschikt nog over heel wat instellingsmogelijkheden; bovendien is het apparaat lekker snel! voor het ding schrijven. Zo zien we dat een basismodel als de My Cloud van Western Digital ( products/products.aspx?id=1140)al zaken als gebruikersbeheer en het online delen van bestanden via internet mogelijk maakt. Spiegelen maar Meer geavanceerde NASsen van bekende merken als bijvoorbeeld Synology ( of QNAP ( draaien feitelijk een compleet besturingssysteem, veelal gebaseerd op een of andere Linux-variant. Tegelijkertijd zijn deze meer uitgebreide modellen vaak voorzien van plaats voor tenminste twee harde schijven. Dat biedt voordelen, want door de inhoud van de ene schijf volledig te spiegelen op de andere hebt u altijd een volledige reservekopie achter de hand als een van de schijven onverhoopt de geest geeft. Zo n gespiegelde opstelling wordt ook wel een RAID (1)- combinatie genoemd en het aardige is dat zo n systeem volledig zelfherstellend is. Met andere woorden: als u de defecte schijf vervangt door een nieuw 10 Computer Creatief

13 Delen, downloaden, muziek luisteren, tv kijken en, en, en exemplaar draait alles na een poosje (soms een paar uur, afhankelijk van het aantal en de grootte van de schijven) weer als vanouds. Zonder dat u verder ook maar na hoeft te denken, gewoon inprikken en klaar! Omdat het besturingssysteem van deze veelzijdige NASsen (grotendeels) op een afgeschermd stuk van de harde schijf draait, zijn de uitbreidingsmogelijkheden op softwaregebied nagenoeg onbegrensd. Extra software U hoeft niet eens een whizzkid te zijn om gebruik te maken van features als een ingebouwde downloadtool, een Verkenner of ander moois. Moderne NASsen zijn veelal eenvoudig te bedienen via een virtueel bureaublad dat gewoon in uw browser werkt, zonder dat hiervoor hulpprogramma s of addons voor in die browser nodig zijn. De NASsen van Synology bijvoorbeeld, Moderne NASsen zijn veelal eenvoudig te bedienen via een virtueel bureaublad dat in de browser werkt. Extra software maakt uw NAS nog veelzijdiger dan ie al is. achterhalen via een meegeleverd installatiehulpje) belandt u op het beloofde in-browser bureaublad met linksboven een startknop. Door hierop te klikken krijgt u toegang tot geïnstalleerde software, een configuratiescherm en andere zaken. Ontbreekt er naar uw smaak iets, check dan vooral even het Package Center. Hierin treft u een scala aan software aan veelal gratis waarmee u extra functionaliteit toevoegt aan uw NAS. Denk aan een virusscanner, een downloadhulp, een digitaal notitieblok en een scala aan systeemtools. Voor fotografen is Photo Station ten zeerste aan te bevelen. Gebruikt u deze alleen op uw eigen interne (thuis)netwerk, dan is dit een prima hulpmiddel om een zee aan in de afgelopen jaren digitale foto s en films op gebruiksvriendelijke wijze mee te beheren. Tegelijkertijd kan een NAS ook online geholpen worden en dan is Photo Station ook ideaal om foto s met vrienden en bekenden te delen. U kunt verschillende gebruikersaccounts aanmaken zodat bijvoorbeeld naaste familie andere foto s te zien krijgen dan verre vrienden. draaien allemaal op het besturingssysteem Disk Station Manager ofwel DSM. Het maakt daarbij niet uit of u voor een instapmodel of een zeer uitgebreid bedrijfsmodel kiest: het besturingssysteem is hetzelfde. Dat heeft als voordeel dat er heel veel extraatjes voor DSM beschikbaar zijn. Na inloggen op het adres van uw NAS (eenvoudig te Maak en bewaar uw notities centraal en beschermd tegen nieuwsgierige blikken op uw eigen NAS. Computer Creatief

14 Hardware Windows op de NAS De NASsen van QNAP staan bekend om een ander trucje dat vooral voor de wat meer gevorderden erg handig is. Het QNAP-eigen besturingssysteem QTS biedt namelijk de mogelijkheid om zogeheten virtuele machines te bouwen. Dat betekent eigenlijk dat de NAS een complete pc in software nabootst; op die virtuele pc kunt u vrijwel alles installeren aan besturingssystemen wat uw hart begeert. Kortom: u kunt bijvoorbeeld Windows in een virtuele machine draaien en deze via internet van waar dan ook ter wereld benaderen. Zo hebt u altijd en overal een pc bij de hand die desnoods met gebruik van de juiste apps en software vanaf uw tablet of zelfs smartphone is te bedienen. Natuurlijk bestanden delen Wat alle NASsen gemeen hebben is dat ze bestanden kunnen delen op het thuisnetwerk en desgewenst via internet. Elk modern zichzelf respecterend besturingssysteem waaronder natuurlijk Windows, Linux en OSX kan overweg met netwerkmappen. Met een NAS maakt u snel en eenvoudig deze netwerkmappen aan, waarin u kunt plaatsen wat u wilt. Tegelijkertijd geldt dat deze mappen desgewenst te beveiligen zijn met een gebruikersnaam en wachtwoord, zodat bijvoorbeeld gezinsleden allemaal over hun eigen privé-netwerkopslag kunnen beschikken. Bestanden en mappen delen is feitelijk de hoofdtaak van een NAS, maar om echt volop gebruik te kunnen maken van netwerkopslag moet u wel uw thuisnetwerk even goed onder de loep nemen. De meeste NASsen beschikken over een gigabitethernetpoort. Op gigabitsnelheid is een netwerkmap eigenlijk net zo snel als een lokale map en werkt het dus prettig. Hebt u nog een 100 Mbit-router in huis staan, dan wordt het dringend tijd om die te vervangen als u serieus gebruik Alles zullen we delen Het aardige is dat de meeste moderne NASsen zelfs de meest eenvoudige niet alleen bestanden van de interne harde schijf of schijven kunnen delen, maar ook bestanden op een aangesloten externe USB-schijf of -stick. Ook USB-printers kunnen vaak eenvoudig via de NAS gedeeld worden, waarbij soms ook AirPrint-functionaliteit gerealiseerd wordt zodat u rechtstreeks vanaf bijvoorbeeld uw iphone of ipad kunt afdrukken. Zo geeft u een oude printer ineens weer een heel nieuw leven zonder dat het u een cent wilt maken van uw NAS! Ook draadloos via wifi werken veel NASsen kunnen dat, al dan niet geholpen door een USB-wifistick levert bij lange na niet de snelheid van een bedraad gigabitnetwerk. Gelukkig scoort u tegenwoordig al voor hooguit een paar tientjes een capabele gigabitrouter, dus daar hoeft u het alvast niet om te laten! Hebt Gedeelde mappen zijn gewoon in de Windows Verkenner beschikbaar. extra hoeft te kosten. Sommige NASsen kunnen ook fungeren als mediaspeler of als leverancier van digitale tv via het netwerk. Door inprikken van bijvoorbeeld een USBgeluidskaartje sluit u de NAS aan op uw Hifi-installatie en speelt u uw op het apparaat opgeslagen muziekverzameling af, daarbij uw smartphone als afstandsbediening gebruikend. Of prik een digitale tv-stick in en kijk overal vanuit huis Nederland 1, 2 en 3 via Digitenne. u eenmaal een gigabitnetwerk in huis, dan gaat er in combinatie met de NAS een nieuwe wereld open. U kunt voortaan al uw belangrijke documenten op de NAS bewaren, wel is het verstandig om dan voor een exemplaar met twee schijven te kiezen. Dit is wat duurder, maar maakt van de NAS tegelijk een veilige back-up-oplossing! Via veelal meegeleverde back-up-tools is verder op gezette tijden een back-up te maken van alle belangrijke mappen en bestanden op uw pc. Vooral als u met een laptop werkt en daar ook regelmatig mee de wijde wereld intrekt is een NAS als bestandsbewaarder eigenlijk onmisbaar. Gaat uw laptop kapot of wordt deze gestolen, dan hebt u altijd de bestanden nog, die eventueel zelfs via internet gewoon bereikbaar zijn! 12 Computer Creatief

15

16 Thema: Digitale fotografie Frank Doorhof De magie van de kleine flitser Fotografie is verhalen vertellen en als fotograaf is licht onze taal. Vandaar dat ik denk dat het zeer belangrijk is dat we als fotografen onze taal beheersen. Vaak hoor ik fotografen opmerken Ik kan dat niet want. Natuurlijk zullen er altijd beperkende factoren zijn, maar in mijn optiek moeten we als fotograaf daar omheen werken, creatieve oplossingen vinden als het ware. In mijn workshops geef ik altijd erg veel aandacht aan het simpele motto: je moet het licht niet jou laten sturen, maar jij moet het licht sturen. In het kort komt het erop neer dat je alles kunt met licht, als je snapt hoe het licht werkt. Dit is ook vaak waar het mis gaat bij foto shoots. Veel fotografen werken bijvoorbeeld met een vast aantal lichtopstellingen, laten we ze even voor het gemak A, B en C noemen. Ze kijken naar de situatie en kiezen dan A, B of C en in veel gevallen komt er dan natuurlijk ook een goede foto uit, maar denk je nu eens in dat je in een situatie terechtkomt waar het totaal anders is dan je gewend en waar A, B en C niet werken? gekleurd, met een fantastische zon in de hemel. Op de foto een mooie combinatie, maar zet je het model erin dan kom je er snel achter dat je meer licht op het model nodig hebt, waardoor de kleuren en de lucht van een mooie verzadigde look naar een wat meer uitgewassen look veranderen. Door twee systeemflitsers te gebruiken (op elkaar geplakt) kreeg ik genoeg licht om het model mooi natuurlijk uit te lichten, en toch die mooie donkere tinten in zowel de lucht als het zand te houden. Je moet eigenlijk altijd onthouden dat als je een lucht of kleur onderbelicht, de verzadiging hoger wordt. Met andere woorden: als je een zonsondergang echt mooi op de foto wilt zetten maar de kleuren zijn nog niet zoals je verwacht, speel dan eens met de sluitertijd of het diafragma (op manueel) of de belichtingscompensatie (op AV/TV-modes). Je zult snel zien dat de kleuren een stuk meer verzadigd worden als je onderbelicht. Deze techniek gebruiken we heel veel met opnames buiten, door het aanwezige licht weg te drukken wordt niet alleen de lucht zeer dreigend, maar worden ook alle kleuren veel intenser. Nu hoor ik je denken: daar hebben we krachtige flitsers voor nodig en die heb Als je snapt hoe licht werkt en hoe je het kunt manipuleren en sturen, kun je overal wegkomen met een mooie en pakkende foto. Voor mij is het werken met licht soms zeer tegenstrijdig; in de ene situatie wil ik het licht dat aanwezig is eigenlijk gebruiken maar is dit onmogelijk om dan het resultaat te krijgen dat ik wil. In foto 1 waren we in de woestijn van Dubai en was het zand mooi rood Foto Computer Creatief

17 De magie van de kleine flitser maken om eigenlijk exact hetzelfde te doen met de kleine flitser als met de studioflitsers (behalve in veel gevallen de modellamp). Zie foto 3. Magisch? Foto 2. Hoewel de titel aangeeft dat er iets magisch zou zijn aan de kleine flitser is dat natuurlijk eigenlijk niet waar. In feite kan de fotograaf die zijn licht goed kent met alles een goede foto neerzetten. De kleine flitser is alleen vaak een accessoire die word afgedaan als een leuk alternatief voor het echte werk, terwijl als je het goed bekijkt je (vooral op locatiewerk) met de kleine flitser vaak flexibeler bent dan met de grotere accu powered flitsers. En dat is toch eigenlijk wel erg magisch voor zo n klein ding. ik niet. Dat is een excuus waarom het niet zou lukken. Zie hier de magie van de kleine flitser. De systeemflitser werkt vaak zeer goed samen met de camera en heeft daardoor een extra optie die niet-systeemflitsers niet hebben. Deze niet-systeemflitsers zijn vaak beperkt door de X-sync (de maximale sluitertijd) van de camera. Bij de systeemflitsers is er een bepaalde stand genaamd HSS (High Speed Sync), die het mogelijk maakt om op een veel hogere sluitertijd flits te gebruiken. Nederland gemaakt). Door de magie van de kleine flitser maak je dus foto s waarbij je normaal zou denken dat je een zware flitser nodig hebt. Maar ook in de studio is de systeemflitser goed inzetbaar. Dankzij merken als Lastolite en Rogue (flashbenders) zijn er zeer mooie zogehten modifiers of zelfs adapters op de markt die het mogelijk Lees drie dagen gratis: De magie van de kleine flitser: yin.do/p5943. Er kleven wel wat nadelen aan deze stand, maar in dit artikel heb ik niet de ruimte om dit allemaal te belichten (pun intended). Zoals je in foto 2 ziet hebben we overdag de zon weggedrukt en knallen de kleuren van de jurk je tegemoet. Als we ditzelfde effect met niet-systeemflitsers moeten doen, dan praat je over een diafragma van rond de f22 of zelfs f32, en dit is vaak net niet wat je wilt bij een foto; laat staan als het nog wat helderder buiten is (want deze foto is gewoon in Foto 3. Computer Creatief

18 Thema: Digitale fotografie Pieter Dhaeze Lightroom secrets Haal (nog) meer uit de software! Fotografeer je in RAW, dan werk je met Lightroom. Steeds meer fotografen gebruiken dit prachtige programma om hun foto s te beheren, te bewerken en te presenteren. Daarbij ontwikkelt iedereen zijn eigen traject om snel tot het gewenste resultaat te komen. Door tijdgebrek blijven echter veel zijpaden in de workflow van Lightroom onbetreden. In dit artikel onthullen we daarom een serie geheimen in Lightroom, die u misschien niet in uw dagelijkse praktijk zult gaan gebruiken, maar die hopelijk wel de inspiratie en creativiteit prikkelen en ooit nog eens een keer van pas zullen komen. 16 Computer Creatief

19 Lightroom secrets Oproepen sneltoetsen Als u al wat langer met Lightroom werkt, dan zult u bepaalde opdrachten en taken steeds vaker uitvoeren door de rechtermuisknop te gebruiken of met behulp van een sneltoets(combinatie). Dat scheelt tijd en ook muisverplaatsingen. Zelden zult u nog de menubalk gebruiken en die kunt u ter vergroting van het werkgebied dan ook verbergen met Shift-F (F in Lightroom 4). Wilt u per module weten wat de belangrijkste sneltoetsen zijn, roep dan met Ctrl-/ een venster op waarin ze netjes worden weergegeven. Wilt u dit scherm weer laten verdwijnen, druk dan op Esc. Panelen Veel handelingen, trefwoorden en recepten kunnen met de Spuitbus in de Bibliotheek ook snel op andere foto s worden toegepast. De panelen links/rechts en boven/onder kunt u tonen/verbergen met de functietoetsen F5, F6, F7, F8 of met de sneltoetsen Tab en Shift-Tab. U kunt ook op de driehoekjes klikken. Als u dit met de rechtermuisknop doet, dan verschijnt een pop-up met verschillende opties om het verbergen/tonen naar eigen wens in te stellen. de Gereedschapbalk van de module Bibliotheek en heeft als functie om bepaalde eigenschappen van een foto met behulp van een spuitbusje ook op andere foto s toe te passen. Zo kunt u in de Rasterweergave (G, grid) snel trefwoorden toekennen aan afzonderlijke foto s of een bepaalde gebruikersinstelling laten uitvoeren, zoals bijvoorbeeld zwart-wit. Doelverzameling+ Als u in de Bibliotheek een of meerdere miniaturen hebt geselecteerd en u drukt op de sneltoets B, dan worden de betreffende foto s in de Snelle verzameling gezet. Dit gebeurt zo omdat de Snelle verzameling de standaard Doelverzameling is in Lightroom. Dat ziet u aan het plusteken achter de Snelle verzameling. U kunt echter ook elke andere verzameling tot doelverzameling maken, Wilt u meer ruimte om uw foto s te zien en te bewerken, verberg dan eens een of meerdere panelen. Spuitbus Een spuitbus in Lightroom? U denkt dan waarschijnlijk dat u in de module Ontwikkelen uit de vrije hand bepaalde delen van een foto van een apart kleurtje kunt voorzien, als ware het een soort airbrush. Helaas is dat niet het geval. De Spuitbus van Lightroom is te vinden in Met de Snelverzameling maak je snel een selectie uit een sessie of je gehele archief, zoals alle herfstfoto s of Favorieten. Computer Creatief

20 Thema: Digitale fotografie door met de rechtermuisknop op die verzameling te klikken en de optie Instellen als doelverzameling kiezen. Of u klikt op het plusteken in de titelbalk van het deelvenster Verzamelingen en kiest daar Verzameling maken. Vervolgens vinkt u in het volgende dialoogvenster de optie Instellen als doelverzameling aan. Drukt u nu op de B als u een of meerdere foto s geselecteerd hebt, dan wordt deze direct opgenomen in de nieuwe doelverzameling. Zo zou u eenvoudig een verzameling Favorieten kunnen bijhouden. Sensorvlekjes zien Elke sensor van elke digitale camera is vuil. Zelfs als hij nieuw uit de doos komt. Daar hoeft u geen smetvrees door te krijgen, want stof op de sensor is pas een probleem als ze op uw foto s zichtbaar worden bij praktische diafragma s, dus bij f/11 of groter. Hebt u daarmee een strakblauwe lucht gefotografeerd en ziet u bij alle foto s op dezelfde plek zwarte puntjes of grijze cirkeltjes, dan wordt het tijd voor een reinigingsbeurt van de sensor. De foto s die al besmet zijn, kunt prima schoonmaken in Scherpe foto s zijn mooi. Verscherpte foto s kunnen echter lelijk (ruis en rimpels) worden. Verscherp dus met mate (Masker) en houd daarbij de Alt-toets ingedrukt. Lightroom met het lokale gereedschap Vlekken verwijderen (Q). Zet daarbij de optie Vlekken visualiseren in de gereedschapbalk aan en u kunt de vlekjes prima in kaart brengen. Tip: met Ctrl- Shift-C en Ctrl-Shift-V kunt u dit vaste vlekkenpatroon snel naar de betreffende foto s kopiëren. R, X, O Als u een foto wilt bijsnijden, dan komt u vanuit elke module met de sneltoets R direct in de modus Uitsnijdbedekking (Crop). Wilt u van een liggend naar een staand kader of omgekeerd, gebruik dan de sneltoets X. Wilt u een ander raster zien tijdens het bijsnijden, druk dan een paar keer op de sneltoets O (geen nul). Verscherpen Hoewel vlekken verwijderen en verscherpen niets met elkaar overeenkomstig hebben, gebruiken ze wel allebei een soort randdetectie in negatief om scherpe overgangen in het onderwerp van een foto te kunnen zien. Om dit hulp -beeld op te roepen tijdens verscherpen, moet u in het deelvenster Detail bij het verschuiven van de optie Masker de Alt-toets ingedrukt houden. Naarmate u de waarde van Masker verhoogt, zullen contrastarme gebieden (zoals ruis) niet in de verscherping die u met de optie Hoeveel regelt worden betrokken. Alleen wat al enigszins scherp is, zal zo verder worden verscherpt en ruis wordt buiten beschouwing gelaten. Op elke sensor zitten stofvlekjes. Worden ze zichtbaar op een foto, dan kunnen ze in Lightroom prima worden weggepoetst. Zet daarbij de optie Vlekken visualiseren aan. 18 Computer Creatief