BALTAN LABORATORIES JAARVERSLAG 2011 JAARVERSLAG 2011

Transcriptie

1 JAARVERSLAG

2 2

3 BALTAN LABORATORIES IN 2011 BALTAN LABORATORIES IN 2011 HOOGTEPUNTEN 1 Verhuizing van Strijp-S naar het Van Abbemuseum als onderdeel van een nieuwe samenwerking. Baltan Laboratories initieert, bemiddelt en deelt vernieuwende research en ontwikkeling op het snijvlak van kunst, vormgeving en technologische cultuur. Baltan ziet het laboratorium als een manier van werken. Het is zowel een netwerk als een methodologie voor het creëren en delen van nieuwe concepten, tools en kennis. Baltan is een flexibel, op samenwerking gericht platform voor reflectie op de toekomst, waarbij onderzoek op het gebied van kunst en vormgeving als kernactiviteit wordt beschouwd. Baltan streeft die doelstelling na door: > > ontwikkeling van researchprojecten en openbare activiteiten waarbij binnen- en buitenlandse creatieven interactie aangaan en innoveren doordat kunst, vormgeving en technologische cultuur elkaar daarbij ontmoeten; strategische samenwerking met lokale, landelijke en internationale organisaties, instituten, scholen en bedrijven die nieuwe manieren van werken bevorderen en mogelijkheden scheppen voor het ontwikkelen van talent en creatieve vernieuwing; > > vrije verspreiding van en discussie over kunst, technologie en kennis die op deze wijze ontwikkeld is; onderzoek naar en verdere ontwikkeling en bevordering van het laboratoriumconcept via de eigen praktijk van het Baltan Lab was een jaar van reconfiguratie en groei, waarbij werd voortgebouwd op het intensieve werk dat we de laatste jaren verricht hebben. Dat heeft geleid tot nieuwe werkwijzen en een sterk netwerk van partners, zowel binnen als buiten de culturele sector. Ons programma voor 2011 was de weerspiegeling van de nieuwe richtingen die Baltan is ingeslagen en de conclusies die we uit de pilotfase getrokken hebben. Het beste dat onze lokale context te bieden had en de kracht van ons internationale netwerk waren erin terug te vinden. Bovendien illustreerde het programma duidelijk de opgedane expertise, de geschiedenis en de dringende noodzaak van het bestaan van het lab en de nieuwe onderzoeksvelden en discussiegebieden die voor ons open staan. 3

4 Samenwerking met andere sectoren Er is het afgelopen jaar veel werk en toewijding geïnvesteerd in de ontwikkeling van samenwerkingsverbanden met educatieve, industriële en internationale partners die op de langere termijn kunnen inspireren tot, en informeren over, vernieuwend werken als culturele organisatie. Deze investering en de waarde die de partners duidelijk in Baltan zien, zijn het bewijs van de resultaten die we tot dusver geboekt hebben. Bijvoorbeeld: > > > Onze al drie jaar durende samenwerking met Fontys Hogeschool ICT heeft ertoe geleid dat Baltan officieel Partner in Educatie geworden is, hetgeen inhoudt dat we ons sinds september 2011 meer en op meerdere manieren met de studenten kunnen bezighouden, meer tastbare invloed op het leerplan kunnen uitoefenen, en nieuwe vormen van samenwerking kunnen verkennen. We zijn een samenwerking aangegaan met Holst Centre op de High Tech Campus in Eindhoven om zo de uitwisseling van kennis en expertise tussen hightech research en artistiek onderzoek te bevorderen. Deze twee domeinen worden op deze manier zichtbaarder voor een breder publiek, ook door samenwerking met organisaties als STRP Festival. Baltan is partner in Holst Centre s outreach programma. Beide organisaties investeren in gelijke mate in de samenwerking. Baltan is inmiddels een gevestigde naam die geassocieerd wordt met expertise gekoppeld aan kennis en netwerken met betrekking tot media labs. De twee door ons uitgebrachte publicaties worden verkocht en gedistribueerd onder universiteiten, kunstenaars, labs en bedrijven over de hele wereld; van Brazilië tot Canada en Noor wegen. We worden regelmatig uitgenodigd om te spreken over wat ons bezighoudt en om onze kennis te delen op conferenties, festivals en workshops wereldwijd. BALTAN LABORATORIES IN 2011 HOOGTEPUNTEN 2 Presentatie van de nieuwe publicatie A Blueprint for a Lab of the Future in het NatLab op Strijp-S. Samenwerking met het Van Abbemuseum In maart 2011 is Baltan gestart met een uniek samenwerkingsverband met het Van Abbemuseum in Eindhoven. Onze werkruimte is verhuisd naar het museum, maar de organisatie behoudt haar onafhankelijkheid. Baltan en het Van Abbemuseum willen beide een kader ontwikkelen voor een nieuw type cultureel instituut voor de 21ste eeuw. Beide instituten zijn 365 dagen per jaar op zoek naar een lokaal en internationaal publiek. Ze hechten beide aan openheid, kennisdeling en herdefiniëring van het publiek van de toekomst. Hiervoor is tweerichtingsverkeer van kennis, respons en betekenis met betrekking tot culturele productie noodzakelijk. Waar het museum deze kwestie in eerste instantie bekijkt vanuit het perspectief van een openbare instelling die zich bezighoudt met het presenteren van kunst, onderzoekt Baltan de mogelijke kennisen ervaringsstromen die voortkomen uit de ontmoeting van kunst, wetenschap en technologie door artistiek onderzoek en productie in een laboratoriumomgeving. De samenvoeging van deze complementaire werkmethoden zal beide instituten sterker en duurzamer maken. Door de plug-in die Baltan in het Van Abbemuseum vormt, kunnen flexibele organisatiestructuren voor de toekomst onderzocht worden. 4

5 Baltan behoudt de bestaande naam, website, documentatie en samenwerkingsverbanden, terwijl het netwerk wordt uitgebreid en het lab zich door de samenwerking met het museum op een breder niveau kan bezighouden met ontwikkelingen in de hedendaagse kunst. Baltan blijft als tevoren aanwezig op Strijp-S. Het terrein blijft een zeer geschikte locatie voor de publieke activiteiten van het lab, door het gebruik van tijdelijke ruimtes op Strijp-S tijdens festivals en/of voor publieke evenementen. Door de verplaatsing van de dagelijkse bedrijfsvoering en het kantoorwerk naar het museum en de gezamenlijke ontwikkeling van projecten wordt de in het lab opgedane kennis steeds weer geconfronteerd met de kennis van het museum, en vice versa. PROGRAMMA 2011 BALTAN LABORATORIES IN 2011 HOOGTEPUNTEN 3 Productie van een nieuw werk van kunstenaar en choreograaf Hiroaki Umeda in samenwerking met het Van Abbemuseum, gepresenteerd tijdens het Glow Festival. Nieuwe gebieden van kennisoverdracht Tijdens de eerste helft van 2011 stond de samenwerking met Fontys Hogescholen en de faculteit Industrial Design van de TU/e centraal. Van februari tot en met juni 2011 werkte Baltan Laboratories voor het derde achtereenvolgende jaar samen met Fontys Hogeschool ICT in Eindhoven aan de minor Art & Technology die behoort bij de studieroute ICT & Lifestyle. Van Baltan en Maurer United Architects kregen de studenten een tweetal opdrachten die te maken hadden met het researchgebied van Baltan. Elke groep studenten werkte aan één opdracht en gedurende het gehele uitvoeringsproces voorzagen we hen van advies en feedback. De opdrachten varieerden van het verkennen van de ideeën van De Stijl in drie of vier dimensies tot het onderzoeken van mogelijkheden om het onzichtbare waarneembaar te maken in een interactieve installatie. Op 24 juni presenteerden de studenten het resultaat van hun werk bij Fontys tijdens een speciale open dag. Onze al drie jaar durende samenwerking met Fontys heeft ertoe geleid dat Baltan officieel Partner in Educatie geworden is, hetgeen inhoudt dat we ons sinds september 2011 meer en op meerdere manieren met de studenten kunnen bezighouden. Tevens is het mogelijk meer tastbare invloed op het leerplan uit te oefenen en kunnen we nieuwe vormen van samenwerking gaan verkennen. In februari 2011 gaf Baltan een eendaagse workshop voor TU/e studenten Industrial Design met Discovery & Learning als thema. De studenten werd gevraagd de processen van eerdere Baltan projecten te 5

6 ontleden en manieren te bedenken waarop het lab tijdens verschillende fasen van de projecten meer rechtstreeks met het publiek in contact kan treden. Zonder uitzondering kwamen de groepen studenten met het advies een aspect van publieksparticipatie in het proces op te nemen, en daarmee duidelijk aan te geven dat het publiek kan deelnemen aan, en invloed kan uitoefenen op, de projecten van het lab. Het juiste evenwicht vinden tussen de visie en de doelen van de kunstenaar en de wens andere creatieve mensen te bereiken en te betrekken bij het realiseren van die visie en het daaruit resulterende werk, was het belangrijkste advies dat het lab na de workshop kreeg. Als follow-up van deze samenwerking nodigde Lucid - de studentenvereniging van de TU/e-faculteit Industrial Design - Baltan uit een workshop te leiden als onderdeel van haar in juni te houden evenement Genius: A One-Day Invention, in het TAC in Eindhoven. Tijdens dit event konden studenten hun eigen feest ontwerpen. Overdag werden meerdere workshops aangeboden. Het resultaat daarvan werd gebruikt voor en tentoongesteld tijdens het feest diezelfde avond. Baltans workshop draaide om het gebruik van de Xbox Kinect voor motion tracking en om openframeworks, een open source C++ toolkit voor creative coding. De workshop stond onder leiding van de in Rotterdam gevestigde mediakunstenaar Erik Overmeire. Centraal stonden de mogelijkheden van deze tools om er nieuwe interactieve ervaringen mee te creëren. Er kwamen twee installaties tot stand die ook op deze avond gepresenteerd werden. BALTAN LABORATORIES IN 2011 HOOGTEPUNTEN 4 Benoeming tot officieel Partner in Education van Fontys Hogeschool ICT. Strijp-S als lab: verleden, heden en toekomst In 2011 initieerden we een reeks van drie activiteiten die met name de potentie belichten van Strijp-S als inspiratie en creatieve context voor innovatie op het raakvlak van kunst, design en technologie. Strijp-S is lange tijd een unieke speeltuin geweest; het terrein heeft een verleden van duidelijk innovatieve interdisciplinaire arbeid. Dit betreft in het bijzonder het voormalige NatLab; een laboratorium waar door uiteenlopende (niet logischerwijs met elkaar in contact staande) disciplines in nauwe verbondenheid werd geëxperimenteerd, hetgeen heeft geleid tot belangrijke technologische ontdekkingen en artistieke ontwikkelingen. Een rol/aanpak die het huidige medialab, Baltan, zich ook heeft toegeëigend. Baltans activiteiten vormen een hedendaagse interpretatie van die historische werkzaamheden. De traditie zet zich voort: innovatie voortkomend uit interdisciplinaire ontmoeting en samenwerking. De eerste activiteit in de reeks (in september 2011) gaf met presentaties en debatten een blik op de stand van zaken van het nieuwe medialab, geïnspireerd op voorloper NatLab. Verleden, heden en toekomstige mogelijkheden werden besproken. Tevens werden de uitkomsten van Baltans tweejarige onderzoek als publicatie gepresenteerd in aanwezigheid van internationale collega s; lokale key players uit onderwijs, cultuur, industrie en overheid, en ook van publiek. Bij de tweede activiteit (in oktober 2011), tot stand gekomen in samenwerking met het internationaal gerenommeerde medialab Kitchen Budapest, werd in een open lab ingezoomd op de manier waarop dat in de praktijk in zijn werk gaat. Het publiek kreeg als het ware een kijkje in de keuken en kon de stappen van ontwikkeling tot realisatie van een concrete toepassing van dichtbij meemaken. De derde activiteit tenslotte (in samenwerking BALTAN LABORATORIES IN 2011 HOOGTEPUNTEN 5 Aanvang nieuw partnership met Holst Centre op de High Tech Campus. 6

7 met MU en STRP Festival, en gepland voor juni 2012 tijdens de eerste Dutch Technology Week) is een masterclass voor lokale, nationale en internationale kunstenaars en ontwerpers door de befaamde kunstenaar Aram Bartholl (DE). De resultaten zullen te zien zijn in de openbare ruimte op Strijp-S. Door aan te tonen dat op Strijp-S dingen gebeuren die nergens anders voorkomen, maken we de unieke innovatieve context van dit gebied zichtbaar en voelbaar in Eindhoven en daarbuiten. De mogelijkheden om interdisciplinaire en cross-sector experimenten en kennis kenbaar te maken aan (en te delen met) het publiek op zo n historisch terrein is uniek voor Eindhoven, en uniek voor Baltan. BALTAN LABORATORIES IN 2011 HOOGTEPUNTEN 6 Deze reeks activiteiten kwam tot stand met steun van Cultuurfonds Strijp S. Van blueprint tot lab van de toekomst Eerste prijs International VIDA 13.2 Awards van Fundación Telefónica voor Naked on Pluto, een in 2010 tijdens een gedeelde residency bij Baltan, NIMk en Piksel ontwikkeld kunstwerk. In september 2011 verscheen Baltans tweede publicatie A Blueprint for a Lab of the Future. De eerste was The Future of the Lab, gelanceerd tijdens ISEA2010 RUHR (International Symposium on Electronic Art) in Dortmund, Duitsland. De vormgeving van dit nieuwe boek is van de hand van de Eindhovense ontwerpers Eric de Haas en Martijn Maas. De inhoud bestaat uit: essays, gesprekken, aanbevelingen, uitdagingen en statements die illustratief zijn voor het opbouwproces van het lab; uitgebreide documentatie van en bezinning op de internationale projecten die door Baltan van 2008 tot 2010 ondersteund zijn; interviews met kunstenaars en samenwerkingspartners die hun visie op het laboratorium geven. Aan de lancering in het NatLab op Strijp-S in Eindhoven werd luister bijgezet door een expert meeting die s middags gehouden werd voor genodigden uit de culturele sector, het bedrijfsleven en het onderwijs. De meeting, geleid door gastsprekers van de internationale labs Kitchen Budapest uit Hongarije en RIXC uit Letland, werd gevolgd door een openbaar evenement dat vroeg in de avond begon met een themalezing door Atau Tanaka, directeur van het Culture Lab van Newcastle University (UK). Onder de deelnemers aan dit eendagsevenement waren vertegenwoordigers van organisaties als Holst Centre, het Van Abbemuseum, TU/e, de High Tech Campus en het Virtueel Platform, evenals onafhankelijke kunstenaars, ontwerpers en studenten. Ingevolge een belangrijke aanbeveling die naar voren kwam tijdens de eerste Future of the Lab meeting in 2009, heeft Baltan bij dit evenement het faciliteren van meer intensieve dialoog tussen de verschillende sectoren centraal gesteld. open lab uitwisseling Eind september nam Baltan vier in Eindhoven gevestigde kunstenaars en ontwerpers mee naar Boedapest om daar een week lang met ons 7

8 8

9 9

10 te werken bij Kitchen Budapest (KIBU). Dit als onderdeel van een intensieve workshopsamenwerking die uit twee delen bestond. Remco van de Craats en Jeroen Braspenning van designstudio Edhv; Angela de Weijer, kunstenares, winnares van de Jacques de Leeuwprijs 2011 en Baltan teamlid, en Jop Japenga, recent afgestudeerd aan de TU/e Master Industrial Design, verkenden tezamen met Loes Bogers, artistin-residence bij KIBU, en andere KIBU-researchers nieuwe manieren om digitale data te visualiseren en belichamen. Tijdens de Eindhovense Dutch Design Week in oktober 2011 presenteerden Baltan en KIBU het tweede deel van de workshopsamenwerking. Concepten die in september in Boedapest ontwikkeld waren, werden uitgewerkt tot fysieke interfaces en ervaringen en in de vorm van een open lab gepresenteerd op Strijp-S. Het publiek werd uitgenodigd vrijelijk deel te nemen aan het werk in deze labomgeving die inzicht gaf in nieuwe, interdisciplinaire manieren van werken en ontwerpen met behulp van nieuwe technologieën, en in de wijze waarop wij ons verhouden tot de digitale wereld. De resultaten van deze workshops (inclusief de neerslag van de publieksparticipatie in Eindhoven) werden in november 2011 in Boedapest gepresenteerd. Dit project werd mede mogelijk gemaakt door steun van o.a. de Nederlandse Ambassade in Boedapest. Een bij het project behorende publicatie wordt in 2012 afgerond en gepresenteerd tijdens het Dutch Electronic Arts Festival in Rotterdam. Tools shape practice, practice shapes tools 1 In oktober begon ook een nieuwe reeks Baltan Sessions, waarin onderzoek gedaan wordt naar de complexe en veranderende verhouding die kunstenaars hebben met de technologie en de tools die ze ontwikkelen, aanpassen of voor hun kunstwerken gebruiken. Ons doel daarbij is niet alleen het maatschappelijk besef rond de keuzes die zij hierin maken te verkennen, maar ook de (esthetische) invloed van die keuzes op hun kunstwerken. BALTAN LABORATORIES IN 2011 HOOGTEPUNTEN 7 Presentatie van het project Beyond Data tijdens de Dutch Design Days in Boedapest, met ondersteuning de Nederlandse Ambassade in Boedapest. 1 Libre Graphics Research Unit, Motivation. Online bron: index.php/projectdescription Ook onderzoeken we de rol van het lab als essentiële ondersteunende structuur voor de ontwikkeling van, toegang tot, en het delen van kennis ten aanzien van deze tools. De reeks sessies begon met een presentatie door de Libre Graphics Research Unit. Deze sessie werd gevolgd door: een workshop en presentatie door de vormgevers Eric de Haas en Jonathan Puckey, die samenwerkten aan een researchproject dat een tool zou opleveren voor de ontwikkeling van Baltans nieuwe visuele identiteit (waaronder een nieuwe website die inmiddels gelanceerd is). Ze maakten daarbij gebruik van Paper.js, een nieuwe tool voor grafisch ontwerpers van de hand van Jonathan Puckey en Jurg Lehni. De sessie in december werd geleid door Lucas Maassen en Unfold en vond plaats in de context van een in oktober in MU geopende tentoonstelling getiteld After the Bit Rush, die draaide om post-digitaal design. 10

11 BALTAN LABORATORIES IN 2011 HOOGTEPUNTEN 8 (Re)Presentatie van Baltan Laboratories op internationale evenementen in Zagreb, Keulen, Oslo, Nantes en Boedapest. Verhuizing naar het museum Ook in de zin van onze verhuizing van Strijp-S naar het Van Abbemuseum was 2011 een overgangsjaar. Sinds Baltan in maart bij het museum is ingetrokken, kan het lab gebruikmaken van de enorme hoeveelheid kennis en het uitgebreide internationale netwerk van het museum, terwijl het museum op zijn beurt profiteert van Baltans ervaring met nieuwe vormen van kunst en het creëren daarvan. Afgezien van de gesprekken en momenten waarop er informeel kennis gedeeld wordt die mogelijk gemaakt worden door onze fysieke aanwezigheid in het museum kon het publiek in november 2011 tijdens het Eindhovense lichtfestival Glow kennisnemen van de eerste artistieke resultaten van deze nieuwe samenwerking. Baltan werkte samen met conservator Annie Fletcher aan de aan kunstenaar, choreograaf en danser Hiroaki Umeda (Japan) verleende opdracht voor een nieuwe site-specific installatie, waarmee de kunstenaar zijn verkenning van licht en beweging voortzette. Dit was de derde installatie die Umeda ontwikkelde in het verlengde van zijn danskunst, waarbij hij zijn minutieuze belichtingsontwerp integreert met een minimalistische performance-esthetiek en interesse in het potentieel van technologie als tool voor vertaling en immersie. Research residency in samenwerking met Holst Centre BALTAN LABORATORIES IN 2011 HOOGTEPUNTEN 9 Deelname aan Dutch Design Week, Glow Festival en STRP Festival, met nieuw werk. Tot slot werd Holst Centre partner van Baltan Laboratories in het kader van een researchsamenwerking. Holst Centre is een onafhankelijk, op open innovatie gericht R&D-centrum op de High Tech Campus in Eindhoven. Het ontwikkelt generieke technologieën voor Wireless Autonomous Sensor Technologies and Flexible Electronics (draadloze autonome sensortechnologieën en flexibele elektronica). Karakteristiek voor Holst Centre is het partnershipmodel dat het centrum heeft opgebouwd met de industriële en academische sector op basis van gedeelde doelen en programma s. Meer specifiek ontwikkelen Baltan en Holst Centre gezamenlijk een serie Baltan Sessions die plaatsvinden bij Holst Centre, waarvan de eerste sessie, met kunstenares Sonia Cillari, plaatsvond in We nodigen kunstenaars uit die actief zijn op een terrein dat raakvlakken heeft met het researchgebied van Holst Centre om gedurende een halve dag met een kleine groep researchers van Holst Centre te werken aan een specifieke onderzoekskwestie of -vraag die door de kunstenaar is ingebracht, en die direct verband houdt met een project waar de kunstenaar aan werkt. Na de workshop geeft de kunstenaar nog een korte introductie tot zijn werk als onderdeel van de maandelijkse High T sessie die toegankelijk is voor alle medewerkers van Holst Centre. Deze samenwerking wordt in 2012 voortgezet. Naked on Pluto: installatieversie In 2010.organiseerden Baltan Laboratories, het Nederlands Instituut voor Mediakunst en Piksel een gezamenlijke residency als onderdeel 11

12 12

13 13

14 van het Funware project. Tijdens deze residency ontwikkelden de kunstenaars Dave Griffiths, Aymeric Mansoux en Marloes de Valk Naked on Pluto, een Multiplayer Text Adventure op Facebook. Dit spel verkent de grenzen en het karakter van gecentraliseerde commerciële social networks door te onderzoeken hoe onbeschermd we zijn op dit soort platforms, en hoe onze gegevens ge- en misbruikt worden. In 2011 won Naked on Pluto de eerste prijs in de competitie VIDA 13.2 Awards. Als onderdeel van deze prijs stelden ze het project op ARCO in Madrid tentoon van 16 tot 20 februari De kunstenaars ontwikkelden voor de tentoonstelling een installatieversie van het spel en nieuwe tools, met medewerking van Baltan Laboratories. Het idee om het project in een installatie om te zetten is zowel gebaseerd op de wens een specifiek beeld te geven van wat zich binnenin het spel afspeelt als op die om de rol te benadrukken van een ruimte die in het verhaal van bijzonder belang is: de bibliotheek. De bibliotheek is het middelpunt van Elastic Versailles, waar alles in de gaten wordt gehouden, wordt vastgelegd en onder controle gehouden. Het is de ultieme metafoor voor de databases en toezichtsystemen van Facebook. BALTAN LABORATORIES IN 2011 HOOGTEPUNTEN 10 Subsidie voor 2012 toegekend door het Mondriaan Fonds. Baltan Cutter In 2011 gaf Baltan Eric de Haas opdracht om een nieuwe visuele identiteit en huisstijl voor Baltan te ontwikkelen die de essentie van het lab moest weerspiegelen. Tijdens het researchproces doken er meer en meer voorbeelden van generative graphic design op, waarvan hij de eventuele mogelijkheden begon te onderzoeken voor zijn Baltan project. Eric wilde een tool ontwerpen die wel een aantal eigenschappen gemeen had met generatieve tools, maar nog een menselijke hand en oog nodig had om de zaak te vervolmaken; een tool die de specifieke vaardigheid van de gebruiker nodig had. Veel Scriptographer tools zijn goede voorbeelden van dit soort tool, waarbij de hand of de muis/penvoering van de gebruiker de output in sterke mate bepaalt. Geïnspireerd door deze tools nam Eric contact op met Jonathan Puckey, een van de ontwikkelaars van het Scriptographer platform, en vroeg hem om hulp bij het creëren van de tool. Het onderwerp generatief versus intuïtief bleek interessante gespreksstof tussen Jonathan en Eric, hetgeen Jonathan ertoe bewoog met ons aan dit project te gaan werken. Jonathan en Eric begonnen een blog dat gebruikt werd om een periode te documenteren waarin ze correspondeerden als manier om hun gedachten rond de Baltan tool te bepalen : Eric schreef Jonathan bijvoorbeeld een brief of post op de blog waarop Jonathan antwoord gaf in de vorm van een script/tool. (Deze correspondentie is te vinden op: De definitieve versie van de Baltan Cutter staat nog heel dicht bij een van de eerste schetsen en laat zich nog het best beschrijven als een 2D sculptors tool (tweedimensionale sculptuurtool). In feite heeft de tool twee functies: hakken en kappen ( cutting and chipping ). Beide functies werken heel duidelijk, zodat de gebruiker feitelijk kan beeldhouwen als hij met de tool leert werken, maar er is ook nog ruimte voor intuïtief hak- en kapwerk. Hoewel we net begonnen zijn de Baltan Cutter te gebruiken voor zaken die met Baltans identiteit te maken hebben, komen BALTAN LABORATORIES IN 2011 HOOGTEPUNTEN 11 Als medeorganisator subsidie ontvangen van de Europese Commissie voor het project Techno-Ecologies ( ). 14

15 we erachter dat de eenvoud, begrenzingen en het proces van het leren omgaan met de tool nieuwe resultaten opleveren en veel ruimte laten voor intuïtie en creativiteit. Door de output consequent op verschillende manieren toe te passen, heeft die ook een sterk effect op de identiteit omdat er grafische beelden mee gegenereerd worden die een zekere mate van autonomie en authenticiteit hebben die ze zeer herkenbaar maakt. De nieuwe tool is al gebruikt om er flyers, posters en nieuw briefpapier voor Baltan Laboratories mee te maken. Nieuwe website BALTAN LABORATORIES IN 2011 HOOGTEPUNTEN 12 In 2011 werd een nieuwe versie van Baltans website gelanceerd. Na zorgvuldige evaluatie van de eisen waaraan de site moest voldoen, ging Eric de Haas aan de slag met het bureau triptic om een toegankelijker en moderner website te ontwikkelen die een goed beeld geeft van de organisatie zoals die vandaag de dag functioneert. Projecten uit het archief, nieuws en informatie over Baltan zijn gemakkelijk en op intuïtieve wijze te vinden. Twee essays uit Baltans publicatie The Future of the Lab vertaald in het Pools en uitgebracht door Fundacja Ortus als onderdeel van de publicatie Medialab instrukcja obsługi. 15

16 16

17 17

18 18

19 OVERZICHT 2011 Januari 2011: 21 januari: Presentatie door Angela Plohman / Baltan Laboratories tijdens de Fair of Culture in het Student Center in Zagreb (HR). 27 januari: Baltan Session: Lineariteit vs. dynamische systemen Met presentaties door: Maarten Witteveen // The Lightbox: Lineaire vs. Dynamische Systemen Wim Hendriksen // ADHOC en sensornetwerken Geert Mul // Generatieve systemen. De invloed van technologie op ons dagelijks leven groeit exponentieel. In wiskundige processen is de computer ons menselijk kunnen met een factor duizend voorbijgestreefd. Dit werpt niet alleen ethische vragen op, maar tast ook onze gevoel van veiligheid aan. Welke plaats laten we de technologie innemen in de wereld die wij tot dusver geschapen hebben? Tijdens deze sessie zal in wetenschappelijke, filosofische en artistieke termen onderzocht worden wat technologie vermag als deze de vrijheid krijgt om zichzelf uit te drukken. Een avond samengesteld door Maarten Witteveen (student Fontys Hogeschool IMD en stagiair bij Baltan Laboratories) januari - 5 februari: Presentatie van de installatie 12_series van Telcosystems op het International Film Festival Rotterdam 2011: pakhuismeesteren/ Februari 2011: 2-6 februari: Bezoek aan het Transmediale Festival (inclusief meetings met Kitchen Budapest (HU), PNEK (NO) en de lancering van V2_ Agency, die 12_series van Telcosystems en God s Browser van Geert Mul distribueert) februari: Kick-off workshop bij Baltan Laboratories met 40 studenten, voor het studiethema Discovering & Learning van TU/e Industrial Design. 12 februari: Lezing van Angela Plohman / Baltan Laboratories op de werkconferentie Musik Prospektiv (georganiseerd door ON - Neue Musik Koeln e.v., Keulen, Duitsland). prospektiv&tx_ttnews[tt_news]=502&tx_ttnews[backpid]=68&chash=e6448c februari: Kick-off workshop bij Baltan Laboratories voor de minor Art & Technology van Fontys Hogeschool ICT. 19

20 Maart 2011: 1 maart: Verhuizing Baltan naar het Van Abbemuseum. 16 maart: Lezing van Angela Plohman / Baltan Laboratories over medialabs op Fontys Hogeschool ICT (voor studenten ICT & Lifestyle). 18 maart: Presentaties en mentoring door Baltan Laboratories in het Van Abbemuseum voor studenten van de minor Art & Technology, Fontys ICT. 26 maart: Presentatie van Baltan Laboratories op de Open Dag van Fontys Hogeschool ICT (voor de groep ICT & Lifestyle). April 2011: 7 april: Baltan Session: Baltan in de bushalte: De Stijl versus RGB. Op donderdag 7 april organiseerden Baltan Laboratories en het Van Abbemuseum een gespreksavond rond het project Baltan in de bushalte. DE STIJL versus RGB voor de bushalte van Rietveld aan het Stadhuisplein in Eindhoven. Na een toelichting van het project door de kunstenaars, Maurer United en Geert Mul, was er een discussie tussen de architect Bertus Mulder, die in de jaren zestig nauw samenwerkte met Rietveld, en Arie van Rangelrooy, architect en bestuurslid van de Stichting De bushalte van Rietveld. De avond vond plaats in de bibliotheek van het Van Abbemuseum en werd afgesloten met een bezoek aan het project op het Stadhuisplein. 8 april: Presentaties en mentoring door Baltan Laboratories voor de studenten van de minor Art & Technology van Fontys ICT. 13 april: Deelname Angela Plohman aan Brabant Brein als teamleider van de discipline Kunst/Nieuwe Media, Provinciehuis, Den Bosch. 26 april: Presentatie door Angela Plohman / Baltan Laboratories tijden het Philips Design Colloquium Mei 2011: 2-5 mei: Lezing door Angela Plohman op het congres Structural challenges for media art in Europe and Norway, georganiseerd door PNEK in Oslo, Noorwegen. Andere sprekers waren onder meer: Annette Schindler (CH) en Sarah Cook (UK) mei: Werkvergadering bij KIBU Budapest (HU) ter voorbereiding van het Beyond Data project waaraan KIBU en Baltan samenwerkten. 25 mei: Presentatie door Angela Plohman over Baltan Laboratories voor de medewerkers van het Van Abbemuseum. 27 mei: Presentaties en mentoring door Baltan Laboratories voor de studenten van de minor Art & Technology van Fontys ICT. Juni 2011: 7-10 juni: Deelname aan de LabtoLab meeting in Nantes, Frankrijk. Comoderator van de werkgroep Residency as a Lab. 20

21 17 juni: Presentaties en begeleiding door Baltan Laboratories voor studenten van de minor Art & Technology van Fontys ICT. 23 juni: Baltan Laboratories en kunstenaar Erik Overmeire leidden een workshop voor TU/e studenten Industrial Design als onderdeel van het evenement Genius: a one day invention, georganiseerd door studentenvereniging Lucid. Tijdens dit event ontwierpen studenten hun eigen feest. Overdag namen ze deel aan verschillende workshops waarvan de resultaten gebruikt en tentoongesteld werden tijdens een feest in het TAC (Eindhoven) dat s avonds gehouden werd. 24 juni: Eindpresentaties van de projecten die ontwikkeld waren tijdens de minor Art & Technology van Fontys ICT & Media Design. 25 juni: Presentatie van de Poème Numérique Case Studies en Baltan House door Maurer United Architects tijdens de Dag van de Architectuur, georganiseerd door Architectuurcentrum Eindhoven. September 2011: 7 september: Presentatie van de Baltan Blueprint publicatie. Aan de lancering in het NatLab op Strijp-S in Eindhoven werd luister bijgezet door een expert meeting die s middags gehouden werd voor genodigden uit de culturele sector, het bedrijfsleven en het onderwijs. De meeting, geleid door gastsprekers van de internationale labs Kitchen Budapest uit Hongarije en RIXC uit Letland, werd gevolgd door een openbaar evenement dat vroeg in de avond startte met een themalezing door Atau Tanaka, directeur van het Culture Lab van Newcastle University (UK). 9 september: Ondertekening van een convenant met Fontys Hogescholen: Baltan Laboratories is nu officieel Partner in Educatie. 22 september: Angela Plohman presenteert Baltan Laboratories voor de medewerkers en researchers van Holst Centre op de High Tech Campus als onderdeel van het outreach programma van Holst Centre. 27 september - 2 oktober: Beyond Data workshop bij Kitchen Budapest, Hongarije. Baltan Laboratories en Kitchen Budapest werkten samen om hun verschillende netwerken en methodologieën samen te brengen in een tweetal workshops waarin Nederlandse en Hongaarse kunstenaars en designers nieuwe manieren onderzoeken om digitale data zichtbaar te maken. De Nederlandse deelnemers van de workshop in Boedapest met Baltan Laboratories waren Jeroen Braspenning en Remco van de Craats van Edhv, Jop Japenga en Angela de Weijer. Oktober 2011: oktober: Baltans nieuwe website online oktober: Kunstenaar Hiroaki Umeda (JP) als artist-in-residence bij Baltan Laboratories en het Van Abbemuseum. 5 oktober: Baltan Session: The Tools Series #1 in de Studio van het Van Abbemuseum. Voor deze eerste sessie in de nieuwe reeks was de Libre Graphics Research Unit uitgenodigd om een workshop over collective co-positioning voor designers te leiden. Die avond presenteerden zij co-positioning in de ruimere context van de Libre Graphics Research Unit, een samenwerking tussen Medialab Prado (ES), WORM (NL), Piksel (NO), Constant (BE) en anderen. 21

22 22

23 23

24 20-30 oktober: Open lab Beyond Data tijdens de Dutch Design Week. Concepten die in september 2011 in Boedapest ontwikkeld waren, werden omgezet in fysieke interfaces en ervaringen. Dit geheel werd gepresenteerd in de vorm van een open, voor publiek toegankelijk lab in het Klokgebouw op Strijp-S. kibu.hu oktober: Kunstenaar Hiroaki Umeda (JP) in-residence bij Baltan Laboratories en het Van Abbemuseum. November 2011: 5-11 november: GLOW Festival. Presentatie van de nieuwe installatie split flow door de Japanse kunstenaar Hiroaki Umeda in het Van Abbemuseum. Dit werk werd ontwikkeld in opdracht van Baltan Laboratories tezamen met het Van Abbemuseum. 6 november: Lezing door Hiroaki Umeda in het auditorium van het Van Abbemuseum als onderdeel van het GLOW Festival. 6 november: Presentatie van het Beyond Data project door Baltan Laboratories en Kitchen Budapest tijdens de designbeurs WAMP in Millenáris Park te Boedapest, als onderdeel van de Dutch Design Days geïnitieerd door de afdeling cultuur van de gemeente Boedapest. 26 november: Koen Snoeckx (manager communicatie van het Holst Centre) en Angela Plohman (directeur van Baltan Laboratories) spraken op het STRP Festival over de samenwerking tussen Holst en Baltan. Bovendien werden de resultaten gepresenteerd van het eerste artistieke project in deze samenwerking, een onderzoek van de kunstenaar Sonia Cillari (Optofonica Lab) naar hartritme november: Workshop bij Holst Centre voor researchers, met kunstenaar Sonia Cillari en hardwareontwikkelaar Stock. December 2011: 1 december: Baltan Session: The Tools Series #2 in de studio van Edhv. Een sessie rond het thema Create or Generate, met ontwerpers Jonathan Puckey, Eric de Haas en Edhv. 8 december: Baltan Session: The Tools Series #3 in samenwerking met MU in de context van de tentoonstelling After the Bit Rush. Design in a Post Digital Age. Een workshop over post-digital tools, geleid door de ontwerpers Lucas Maassen en Dries Verbruggen. 24

25 Kengetallen B begroting 2011 realisatie 2011 Ontwikkelen van communicatiemiddelen om zichtbaarheid te vergroten Baltan bereikt mensen door haar activiteiten en de inzet van eigen communicatiemiddelen, waaronder een nieuwsbrief die regelmatig verzonden wordt en een website met relevante inhoud die zeer frequent wordt bijgehouden. Tevens wordt er gebruik gemaakt van social media zoals Facebook, Twitter, Vimeo en Flickr. Om de inhoud van het programma bij een bredere doelgroep kenbaar te maken heeft Baltan uiteenlopende acties ondernomen. Baltan was partner van een aantal grotere festivals zoals STRP Festival, GLOW Festival, en Dutch Design Week en heeft zij samenwerkingsprojecten opgezet met MU, Kitchen Budapest, Holst Centre, Van Abbemuseum, etc. De zichtbaarheid van Baltan werd vergroot, zowel face-to-face als via een groot aantal websites en diverse promotiemiddelen, waardoor Baltan sneller en meer gericht publiek kon werven. Ook heeft Baltan haar internationale netwerk ingeschakeld om alle bij Baltan tot stand gekomen kennis, projecten en tools die interessant kunnen zijn voor collega-professionals toegankelijk te maken. Dit is gelukt. Goed aangeschreven en bezochte events zoals festivals en conferenties zijn zoveel mogelijk ingezet als sleutelmomenten voor de communicatie van Baltanprojecten. Verder is Baltan een samenwerking aangegaan met vormgever Eric de Haas om het Baltan-merk te verfijnen. Hierdoor is de uitstraling van Baltan speelser geworden, waardoor de huisstijl beter overeenstemt met het experimentele en artistieke karakter van onze instelling. Samenwerking met onderwijs Aantal projecten 2 2 Aantal studenten Lezingen/workshops/debatten/Platform activiteiten (voor kunstenaars, ontwerpers, professionals en andere geïnteresseerden) Aantal activiteiten 8 9 Totaal bereik Publieksactiviteiten (i.s.m. festivals en andere evenementen en organisaties) Aantal activiteiten 3 4 Aantal bezoekers Aantal Internetbezoekers (op onze website, social networks, partner websites, etc.) Aantal Artists-in-residence

26 26

27 PERSKNIPSELS

28 Baltan trekt in bij Van Abbemuseum vrijdag 04 maart :31 Laatst bijgewerkt op: vrijdag 04 maart :57 EINDHOVEN - Twee Eindhovense culturele instellingen, Baltan Laboratories en het Van Abbemuseum werken vanaf deze week intensief samen om een optimale verbinding tussen kunst en technologie te realiseren. Beide organisaties verwachten de nodige voordelen van deze meer efficiënte en duurzame manier van samenwerken. Baltan Laboratories kan gebruik maken van de kennis en het internationale netwerk van het museum. Tegelijkertijd kan het museum profiteren van nieuwe kennis en extradisciplinaire perspectieven en haar aanwezigheid op Strijp-S verstevigen. De samenwerking zal onder meer zichtbaar worden in het jaarlijkse STRP Festival. Baltan Laboratories houdt vanaf maart kantoor in het Van Abbemuseum, maar blijft een zelfstandige stichting en zal in haar publieke activiteiten en kunstprojecten gericht zijn op Strijp-S. Eindhovens Dagblad 2011, op dit artikel rust copyright. 28

29 29

30 30

31 31

32 32

33 33

34 34

35 35

36 36

37 Dutch Design Days Dutch Design Days festival offers the following programmes: 3 November Kick-off Dutch party aboard A38 Ship 4, 5, 6 November Dutch eating designer Marije Vogelzang s performances in the A38 exhibition hall (in co-operation with WAMP and Chili & Vanilia) 6 November The exhibition inspired by the book Subjective Atlas of Hungary opens at Európa Pont at Millenáris Park (in co-operation with Kitchen Budapest) 6 November Leading Amsterdam architect Allard Meine Jansen (Allard Architecture) is to the Dutch designing practice at WAMP design fair at Millenáris Park (in co-operation with KÉK - Hungarian Contemporary Architecture Centre) 6 November Presentation of the results of the joint research project of creative lab Kitchen Budapest and the Eindhoven Baltan Laboratories at WAMP design fair at Millenáris Park Partners of DDD: WAMP design fair, Kitchen Budapest, KÉK - Hungarian Contemporary Architecture Centre, Chili & Vanilia gastroblog, A38, HVG Books, Annelys de Vet, Marije Vogelzang, Bernardo Flemming, Baltan Laboratories 37

38 38

39 39

40 40