Brzo en Externe veiligheid. Inspectiemethodiek BRZO (NIM) BRZO en Externe veiligheid. Artikel 24. Even voorstellen. Jan-Gerrit Veeneman

Transcriptie

1 Brzo en Externe veiligheid Inspectiemethodiek BRZO (NIM) 1 2 Even voorstellen Jan-Gerrit Veeneman BRZO inspecteur/ wabo coördinator BRZO en Externe veiligheid Artikel 24 inspectie Meerjarenprogramma, veiligheidsaspecten, QRA een onderdeel Voorbeeld in de GIR Handhaving strategie Voorbeeld rapportage Afsluitende vragen en discussie 3 4 Artikel 24 Definitie zwaar ongeval Gebeurtenis als gevolg van onbeheersbare ontwikkelingen tijdens de bedrijfsuitoefening in een inrichting, waardoor hetzij onmiddellijk, hetzij na verloop van tijd ernstig gevaar voor de gezondheid van de mens binnen of buiten de inrichting of voor het milieu ontstaat en waarbij een of meer gevaarlijke stoffen zijn betrokken. Verplichting tot BRZO inspectie: antwoord op de vijf hoofdvragen Praktijk: (1) Systeem audit op het veiligheidsbeheerssysteem (2) Controle op de genomen maatregelen (LOD s) om een zwaar ongeval te voorkomen 5 6 1

2 Uitvoering inspectie NIM in detail (1) Steekproef of Veiligheidsbeheerssysteem voldoende functioneert volgens de NIM. Naleving bepalen van de omgevingsvergunning. Goed naleefgedrag evt afdwingen HH. De nieuwe inspectiemethodiek (NIM) is modulair van opbouw. De modules, met uitzondering van de module voor de veiligheidsrapport (VR Een rapport als bedoeld in artikel 10 van het Brzo 1999) beoordeling, stellen ons als inspecteurs in staat om de antwoorden op de hoofdvragen nader in te vullen en deze te toetsen aan de relevante criteria. De modules passen in de planningscyclus. 7 8 NIM in detail (2) Onderdeel NIM inspectie QRA Zijn de juiste gevaren en de daaruit voortkomende risico s onderkend? Zijn de juiste maatregelen getroffen? Worden de maatregelen goed onderhouden? QRA beschreven in de omgevingsvergunning waarbij na selectie de maatgevende scenario s gekozen zijn. Uitgangspunten van de QRA? Kloppen die wel? Is er een deugdelijk beheerssysteem waarmee het onderkennen van gevaren en risico s, het treffen van de juiste maatregelen en het onderhouden van die maatregelen is geborgd? Voert het bedrijf, alles overziend, het juiste preventiebeleid? 9 10 Inspectievragen Uitvoering van QRA inspectie QRA Papieren QRA-beoordeling Is het QRA gedocumenteerd en geschikt (volledig en juist)? Kunnen de gepresenteerde PR en GR (in de praktijk) worden geverifieerd (geïmplementeerd)? Voldoen de gepresenteerde en geverifieerde PR en GR aan de wettelijke eisen van het Bevi? Inspectievraag: Is het QRA gedocumenteerd en geschikt (volledig en juist)? Inspectie QRA-deel Inspectievraag: Kunnen de gepresenteerde PR en GR (in de praktijk) worden geverifieerd (geïmplementeerd)? Oordeel EV Kernvraag: Is het externe veiligheidsrisico acceptabel?

3 De praktijk Checklist van de NIM Controle ter plaatse, zijn voorzieningen aanwezig, werkend en onderhouden? Uitspraak over de QRA GIR De Inspectieruimte is een online inspectiedatabase. De Inspectieruimte Voorbeeld: toelichting Pedro stelt de kernteams van inspecteurs in staat om gezamenlijk een inspectie voor te bereiden en af te ronden. Iedere inspectiedeelnemer heeft vanaf de eigen werkplek toegang tot het inspectiedossier en kan hier informatie in opslaan Handhavingsstrategie BRZO Waarom een handhavingsstrategie BRZO? Inspectiemethodiek BRZO (NIM)

4 Film Enschede Waarom een handhavingsstrategie BRZO? Tot voor kort geen gezamenlijke handhaving Elke toezichthouder ging uit van een eigen strategie Afstemming op inspectieteamniveau na iedere inspectie Handhavingsstrategie Brzo, vooruitlopend op de Handhavingsstrategie Omgevingswet In opdracht van Lat Rb regiegroep opgesteld en momenteel vastgesteld door de bevoegde gezagen Sanctiestrategie/ doelstellingen (1) Sanctiestrategie/ doelstellingen (2) Eigenlijk is het een Sanctiestrategie. Óf iets een overtreding is komt voort uit het toezichtproces (NIM) Landelijk uniform Eenduidig (coördineren van mix van HH instrumenten) Tijdig (aanschrijving en hersteltermijn) Doelstellingen: (1) Overtredingen worden altijd gevolgd door handhaving (2) voor gelijksoortige overtredingen worden dezelfde meest adequate sanctiemiddelen toegepast Proportioneel (ernst en naleefgedrag en houding meewegen) Effectgericht (opheffen en beperken van risico en straffen) Transparant (Seveso III) Rechtsgelijkheid en rechtszekerheid (geen willekeur) Keuzes en uitgangspunten Ernstig gevaar direct zowel corrigerend en bestraffend sanctiemiddel, alle andere overtredingen Overtredingen die van invloed zijn op beheersing van zware ongevallen met gevaarlijke stoffen worden gehandhaafd op het Brzo 1999 HH strategie geldt voor alle Brzo verplichtingen. Bestuursrecht en strafrecht zijn complementair, maar zoveel mogelijk bestuursrechtelijk optreden (bestuursdwang- ongedaan maken en bestuurlijke boete straffen). Strafrecht is ultimum remedium Sanctie houdt rekening met zwaarte overtreding, risico, naleefgedrag en eventueel recidive. opheffingsstap/aanschrijving en na hercontrole ander instrument, onomkeerbare schade direct bestraffend. Inspecteur en team kunnen afwijken van de HH strategie, maar dan wel schriftelijk vastgelegd en gemotiveerd. Gaat over instrument, niet over of er gehandhaafd wordt! Sanctionering door de dienst met de meest effectieve instrumenten Inzetten van HH uiterlijk gelijk met verzenden rapport of eerder indien situatie daarom vraagt

5 Proces Score matig of slecht betekent handhaving. Bij redelijk in principe niet tenzij het team oordeelt dat HH nodig is om verbetering af te dwingen Inspectiegeschiedenis en naleefgedrag worden meegenomen in de zwaarte en/of aard van de sanctie Categorieën 2. Geen onmiddellijke dreiging van een zwaar ongeval, wel duidelijk 4 waarden te beschermen: werknemer, externe veiligheid, milieu en voorbereiding op rampenbestrijding. Waarden koppelen aan tijdsfactor levert 3 categorieën op. Indeling in drie categorieën overtredingen: onvoldoende maatregelen getroffen: herstel afdwingen met zware tot middelzware sanctie(s) binnen gepaste hersteltermijn. 3. Zeer geringe dreiging van een zwaar ongeval, wel lichtere tekortkomingen: herstel afdwingen met lichtere sanctie(s) binnen redelijke hersteltermijn. 1. Onmiddellijke dreiging en/of onomkeerbaar risico op een zwaar ongeval, er is sprake van ernstig gevaar: direct ingrijpen met zwaarste sanctie(s), werkzaamheden stilleggen en pas toestaan werk weer aan te vangen als adequate (nood)maatregelen zijn getroffen. Geen hersteltermijn Essentie strategie Omstandigheden meewegen Termijnen moeten redelijk zijn met (indien nodig) risicoverlagende noodmaatregelen Stapeling van overtredingen Herhaling/recidive Andere toezichtinformatie Blijft maatwerken en inbreng inspecteurs blijft mogelijk Verstand boven digitaal handhaven, maar afwijking altijd motiveren

6 Toepassen strategie: bepaal handhavende partij Bijzonderheden: Vaak voorkomend: bedreiging arbo en milieu, of milieu en beperken gevolgen van een incident voor gebouwen en personen buiten de inrichting, of andere samenloop. Dan handhaving door beide partijen overwegen, eventueel splitsen in twee Bij herhaling/recidive van dezelfde overtreding: (verzwaarde) handhaving door dezelfde partij die eerder heeft gehandhaafd. Een partij is afwezig: De ontbrekende inspecteur wordt geïnformeerd en bepaalt in overleg of de overtreding zelf wil constateren, of dat verklaringen / waarnemingen (op te nemen in GIR) van de andere partijen volstaan om de HH op te pakken. overtredingen, handhaving en op te leggen herstelmaatregelen op elkaar afstemmen. Of, Kies toch voor één handhavende partij, op basis van meest effectieve beschikbare instrument Termijnen Hersteltermijnen zijn maatwerk en worden bepaald door: het risico dat de overtreding met zich brengt en de aard van de overtreding. voor categorie 2 exploitatieverbod wordt een kortst mogelijke termijn gegeven om een installatie veilig te sluiten/achter te laten (meestal 1 week). voor overige categorie 2 en 3 overtredingen meer ruimte mogelijk om goede maatregelen te laten nemen. Per situatie te bepalen. termijnen van behoorlijk bestuur (Awb) zoals redelijkheid en billijkheid voor de benodigde tijd om de overtreding ongedaan te maken. Wel aantal aanwijzingen mogelijk: categorie 1 is direct handelen en dit betekent werk niet laten aanvangen en/of direct personen uit een gevaarlijke omgeving evacueren en/of direct actie nemen om gevaarlijke stoffen te laten verwijderen en/of adequate noodmaatregelen te nemen om toch verder te kunnen in afwachting van de noodzakelijke structurele maatregelen volgens de vereisten in het Brzo Categorie 1: wat nu? Overleg met Functioneel parket OMWB medewerker neemt per direct contact op met directeur In een aantal situaties is het gewenst of noodzakelijk in overleg te OMWB en bevoegd gezag. I-SZW heeft een beleidslijn voor de stillegging op grond van artikel 28 Arbeidsomstandighedenwet. In ieder geval zinvol: Bij constatering van een categorie 1 ligt afbreken van de inspectie voor de hand. Direct handelen is noodzakelijk voor het verlaten van de inrichting, anders is het achteraf moeilijk beargumenteren dat het een onmiddellijke dreiging betrof. Direct overleg met de eigen coördinator/teamleider of het management/bestuur. gaan met het FP: Bij een stillegging, of negeren stillegging Als een exploitatieverbod wordt genegeerd Als een last onder dwangsom geen resultaat oplevert en er een nieuwe hogere last wordt opgelegd (en aangifte) Bij bestuursdwang (en aangifte) Strafrechtelijk onderzoek na zwaar ongeval met causaal verband met overtreding Brzo Bij notoire overtreders en hier een maatwerk traject op is/wordt gezet Als elke handhavinginzet tot niets leidt en sluiting en/of intrekken vergunning en/of strafrechtelijk opsporingsonderzoek aan de orde zijn. Overleg binnen het team over te nemen (nood)maatregelen

7 resultaat Inspectie Overtreding Brzo (relateren aan artikel) Bepaal categorie overtredin g Vastleggen in GIR + toelichting Registratie in GIR Gebruiken in toelichting/ motivatie Omstandighed en: -Stapeling -Recidive -Naleefgedrag Inschakelen OM-fp Bepaal handhavend e partij Betrekken bij Strafrecht Bepaal HH inzet Bestuursrecht Vastleggen in GIR Vastleggen in GIR, afwijkingen motiveren Categorie Afmelding in GIR Ja Inzet bestuurlijke hh richting bedrijf Overtredi ng (tijdig) opgeheven? Nee Toelichting op Categorie Voorbeeld GIR Voorbeeld GIR Voorbeeld GIR Vragen?