Fokken met gezelschapsdieren

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Fokken met gezelschapsdieren"

Transcriptie

1 Fokken met gezelschapsdieren Afbeelding 1: fotografie: W. Wouters Opleiding Animal Friends Schooljaar Martijn Smeets

2 Opbouw project Werkprocessen Je werkt tijdens de uitvoering van het fokproject aan onderstaande werkprocessen: 2.1 Begeleidt fokproces 2.2 Begeleidt geboorte 2.3 Socialiseert jonge dieren Doel Tijdens de uitvoering van dit project werk je aan het maken van een fokplan waarbij je rekening houdt met dierenwelzijn en diergezondheid. Tevens tref je voorbereidingen voor de geboorte en verzorg je moeder en jong(en). Je socialiseert vervolgens de dieren in het kader van tentoonstellingen. Samenwerkingsvorm Dit project wordt uitgevoerd in groepjes van vier á vijf leerlingen. Het is belangrijk dat er onderling afspraken gemaakt worden. Probeer de taken te verdelen, spreek af wie wat doet en leg dat ook vast in je planning. Bespreek ook waar jullie je gegevens bewaren (denk aan het maken van een backup!). Zorg dat alle groepsleden te allen tijde de beschikking hebben over deze gegevens. Mail aan het einde van elke projectles alle gegevens naar elkaar. Het is dus de verantwoording van de groep om ervoor te zorgen dat jullie altijd kunnen beschikken over alle gegevens. De uitvoering Het project bestaat uit 13 opdrachten die in de loop van het schooljaar gemaakt / uitgevoerd moeten worden. Onderstaande opdrachten worden verder in deze projectbeschrijving beschreven. 1. Planning 2. Diersoort in kaart 3. Dierenwelzijn 4. Begroting 5. Fokdoel + selectie van ouderdieren 6. Managementprogramma 7. Voorbereiden geboorte en het voorbereiden van het geboorteproces 8. Hanteren en socialiseren van jonge dieren met de juiste materialen en middelen 9. Bezoek aan een fokker 10. Bezoek aan tentoonstelling 11. Informatieve film 12. Organiseren van een tentoonstelling en presentatie van het project 13. Logboek 2

3 Opdracht 1 Planning Als je een project gaat doen, doe je er goed aan eerst een planning te maken. Hierin zet je op een rijtje wat je allemaal moet doen om het project tot een goed einde te brengen. Vervolgens worden de diverse activiteiten onder de groepsleden verdeeld en weggezet in de tijd. Doel opdracht Het maken van een planning heeft tot doel dat jullie leren om te plannen en te organiseren. Doorloop onderstaande zeven stappen om te komen tot een goede planning: 1. Beschrijf wat aan het einde van het project af moet zijn: het einddoel. 2. Splits dit einddoel op in tussenstappen/tussenproducten. 3. Bedenk hoeveel tijd/lessen jullie hebben om het eindproduct af te hebben. 4. Verdeel de verschillende tussenstappen in de tijd (ook de tijd die thuis gewerkt wordt, moet opgenomen worden in de planning!). NB: bedenk vooraf goed welke tussenstap veel tijd zal kosten en welke weinig. 5. Bespreek vervolgens wie voor welke tussenstap verantwoordelijk is. 6. In de planning moet ook tijd worden opgenomen voor het gezamenlijk bespreken van de tussenproducten en het eventueel verbeteren van producten. 7. Soms kan het handig zijn om een week/les "uitloop" aan het einde te plannen. Beter een week te vroeg klaar, dan een week te laat. Randvoorwaarden Maak een planning voor iedere opdracht! 3

4 Opdracht 2 Diersoort in kaart Voordat je een dier aanschaft doe je er goed aan om je eerst te verdiepen in de desbetreffende diersoort. Kortom: je brengt de diersoort in kaart. Doel opdracht Kennis opdoen over de aan jullie toebedeelde diersoort waarbij de volgende onderdelen aan bod komen: 1. Verzorgingsschema (dagelijks en periodiek). Geef ook aan: - Welk voer gebruikt wordt en in welke hoeveelheid; - Welke bodembedekking gebruikt wordt; - Waarmee ontsmet wordt en in welke dosering; - Welke middelen gebruikt worden in het kader van preventieve gezondheidszorg en in welke dosering; - Etc. 2. Huisvesting Tips: - Denk praktisch: zet konijnen niet in losse hokken met rennen, maar gebruik een konijnenflat; - Maak gebruik van broedkooien als je gericht wil kweken met zebravinken; - Etc. 3. Gezondheidszorg 3.1 monitoren gezondheid (gezondheidscontrole) 3.2 behandel 3 veel voorkomende ziektes. Beschrijf: o hoe het dier besmet raakt; o het ziekteverloop; o hoe je de ziekte kunt voorkomen en behandelen. 3.3 behandel 2 veel voorkomende aandoeningen / afwijkingen. Beschrijf: o wat de aandoening / afwijking is; o hoe de aandoening / afwijking veroorzaakt wordt / ontstaat; o hoe je de aandoening / afwijking kunt voorkomen en behandelen. 4. Voortplantingscyclus: 4.1 paarseizoen 4.2 Cyclus (alleen zoogdieren) 4.3 verloop dekking bij zoogdieren / baltsgedrag en paring bij vogels 4.4 hoe je het optimale dekmoment kunt bepalen a.d.h.v. 4.1 t/m 4.3 bij zoogdieren / het koppelen van vogels Let op! Bovenstaande informatie moet niet algemeen beschreven worden, maar het moet gaan over jullie diersoort! Overal op straat, in school, in de sportkantine of in het theater kom je posters tegen. Er zijn verschillende soorten posters. De ene poster kondigt een evenement aan en de andere poster vertelt je iets wat je vooral wel moet kopen. En weer een andere poster geeft je informatie over een bepaald onderwerp. Zo zijn er posters met heel veel tekst en er zijn posters met een grote afbeelding met weinig tekst. 4

5 Jullie gaan een poster maken waarop jullie bovenstaande onderwerpen gaan verwerken. Het ontwerp moet origineel en aantrekkelijk zijn, maak veel gebruik van beeldmateriaal. De poster moet eerst digitaal ontworpen worden, om deze vervolgens op papier uit te werken. Om tot een goed eindresultaat te komen moet je aan een aantal onderdelen werken: 1. Oriëntatie op verschillende soorten posters Posters hebben altijd een duidelijke boodschap. Inventariseer welke soorten posters er zijn en welke creatieve vorm deze posters hebben. 2. Maken van een goede lay-out De lay-out zegt iets over de opmaak en indeling van de poster. Wat komt waar? Welke vormen ga je gebruiken, welke kleuren zijn belangrijk, welk lettertype past het best bij het onderwerp,.. etc. 3. Poster maken De poster moet digitaal ontworpen worden om deze vervolgens te maken op een groot A1 vel. Denk er nogmaals goed aan dat jullie poster mensen moet aantrekken. Zorg dus dat hij opvalt. Programma van eisen: 1. Op de poster staat een titel. Probeer een leuke titel te verzinnen, die meteen de aandacht van de bezoekers trekt. 2. De poster moet aantrekkelijk zijn voor publiek, de poster moet uitnodigen om er naar te gaan kijken. Gebruik daarom verschillende kleuren en plaatjes. 3. over het onderwerp 4. Een poster moet niet teveel tekst bevatten en moet toch het hele verhaal dat je te vertellen hebt weergeven. 5. Houd de poster overzichtelijk, zodat iemand die naar jullie poster komt kijken direct ziet wat jullie gedaan hebben. Gebruik daarvoor o.a. tussenkopjes. 6. Namen van de makers. 7. Verdeling tekst en plaatjes. 8. Besteed ook aandacht aan lettersoort en lettergrootte. Zorg ervoor dat de tekst zo groot is dat je de poster van een meter of twee kunt lezen. 9. Tip: als jullie vragen willen uitlokken, stop dan een verrassing in de poster, iets dat op het eerste gezicht raar lijkt. 10. De inhoud op de poster moet juist zijn. 11. De poster is gecontroleerd op grammatica en spelling. Diersoort in kaart moet in week 42 op papier en digitaal ingeleverd worden (niveau 3) Diersoort in kaart moet in week 41 op papier en digitaal ingeleverd worden (niveau 4) 5

6 Opdracht 3 Dierenwelzijn Bij het fokken met dieren is het ontzettend belangrijk dat het dierenwelzijn niet in het gedrang komt, dit heeft te maken met dierethiek. Nadenken over wat kan of niet kan, wat goed of slecht is in een bepaalde situatie (in dit geval fokken), noem je ethiek. Bij deze opdracht leer je na te denken over hoe je met dieren moet omgaan wanneer ze gebruikt worden voor de fokkerij. Doel opdracht Zelf een mening kunnen vormen rondom het aspect dierenwelzijn bij het fokken met gezelschapsdieren. Wat kan wel, wat kan niet en het kunnen beargumenteren van de keuzes die je maakt. Ontwerp een mooi logo waarin jullie onderstaande onderwerpen verwerken. Bedenk vervolgens bij ieder onderwerp richtlijnen die volgens jullie opgevolgd zouden moeten worden bij het fokken met dieren. Het ontwerp moet op één A4 ontworpen worden. Op de voorzijde verwerken jullie het logo met onderwerpen en richtlijnen, op de achterzijde schrijven jullie een toelichting bij de richtlijnen. Onderwerpen: 1. Gezondheid 2. Voeding 3. Huisvesting 4. Gedrag 5. Voortplanting Het logo moet op in week 45 op papier (gelamineerd) en digitaal ingeleverd worden. 6

7 Opdracht 4 Begroting Als je gaat beginnen met het fokken van dieren moeten er veel zaken aangeschaft worden, je hebt immers nog niks. De aanschaf van dieren, huisvesting, voeding etc. kost geld. Doel opdracht Inzicht krijgen op financieel gebied betreffende het fokken met de aan jullie toegewezen diersoort. Jullie gaan een begroting maken die op één jaar gebaseerd is. De volgende onderdelen moeten aan bod komen: 1. aanschaf dieren 2. verzorging 3. voeding 4. huisvesting 5. gezondheidszorg 6. registratie van dieren 7. lidmaatschap vereniging / bond Alle kosten moeten voorzien worden van een leverancier, dus waar ga je wat kopen? Denk ook praktisch ga geen kleine pakjes hooi kopen bij de Boerenbond, maar koop balen hooi bij de boer. De begroting moet in week 47 op papier en digitaal ingeleverd worden. 7

8 Opdracht 5 Bezoek aan een fokker Een fokker van het desbetreffende ras/diersoort is vaak al jarenlang bezig met het creëeren van dieren die de rasstandaard zo dicht mogelijk benaderen. Het spreekt voor zich dat dit niet gepaard is gegaan zonder druk of tegenslag. Deze mensen kunnen jullie uit ervaring heel veel vertellen over de diersoort/ras waarmee jullie binnen het fokproject gaan fokken. Het bezoek(en) aan een fokker is dan ook een heel belangrijke en leerzame activiteit binnen het fokproject. Doel Een bezoek aan een fokker leidt tot het vergroten van de kennis met betrekking tot de aan jullie toegewezen diersoort. Formuleer vragen in het kader van het bezoek aan de fokker. De antwoorden op deze vragen moeten jullie helpen om het fokproject verder vorm te geven. Bij het opstellen van de vragen (minimaal 20) moeten jullie gebruik maken van de volgende onderwerpen: Keuze diersoort/ras; Kenmerken diersoort/ras (hoe moet het ras eruit zien); Selecteren van de dieren; Huisvesting; Voeding; Gezondheid; Fokken; Spelen op tentoonstellingen (hoe moet het dier op tentoonstellingen voorgebracht worden?). Deze vragen moeten jullie ter goedkeuring voorleggen aan jullie begeleidend docent. Rangschik de vragen naar onderwerp. Jullie mogen geen fokker bezoeken alvorens de vragen goedgekeurd zijn! Afsluitende activiteit bezoek aan fokker Het bezoek aan de fokker dient vastgelegd te worden in de vorm van een collage! De collage moet in week 51 op papier en digitaal ingeleverd worden. 8

9 Opdracht 6 Fokdoel + selectie van ouderdieren Als je wilt gaan fokken is het heel belangrijk om je fokdoel heel precies te formuleren. Je kunt dan nauwkeurig aangeven wat voor product je wilt krijgen. In het fokdoel neem je alle waardevolle eigenschappen op. Daarnaast kun je ook eventuele ongewenste eigenschappen noemen. Alleen als je fokdoel duidelijk is, kun je de juiste ouderdieren selecteren. Doel opdracht Je leert hoe je dieren moet selecteren aan de hand van onderstaand stappenplan: 1. Welke eisen worden gesteld aan het ras 2. Selectie van de ouderdieren (bespreek de ouderdieren aan de hand van de gestelde eisen, bespreek ook de genetica) Laat tevens onderstaande onderwerpen aan bod komen: De positieve eigenschappen van de ouderdieren; De negatieve eigenschappen van de ouderdieren; Jullie beargumentatie waarom jullie gekozen hebben voor deze ouderdieren; De hypothese, oftewel, wat voor nakomelingen verwachten jullie; 3. Bepaal eventuele subdoelen en beargumenteer waarom jullie voor hiervoor gekozen hebben. Denk bij subdoelen bijvoorbeeld aan: - oorstructuur moet steviger; - voorhand moet gevulder; - achterhand moet beter afgerond; - kamvorm moet strakker; - pootkleur moet intenser; - etc. In het kader van het opstellen van het fokdoel en het selecteren van de ouderdieren gaan jullie een fotoalbum maken. Maak foto s van de diverse onderdelen van het dier zoals deze in de rasstandaard besproken worden. Licht vervolgens toe welke eigenschappen verbeterd kunnen worden en welke eigenschappen juist behouden moeten blijven. Per criterium uit de rasstandaard dient 1 A4 gebruikt te worden. Op te leveren producten: 1. Eén fotoalbum voor het mannelijke dier 2. Eén fotoalbum voor het vrouwelijke dier De albums moeten in week 51 op papier en digitaal ingeleverd worden. 9

10 Opdracht 7 Voorbereiden geboorte en het voorbereiden van het geboorteproces / verzorgen moederdier en jongen Bij een geslaagde dekking moeten er voorbereidingen getroffen worden ten behoeve van de geboorte en het geboorteproces. Dit komt ten goede aan een voorspoedige bevalling / uitkomen van de eieren. Daarnaast is het na het uitkomen van de eieren of de bevalling belangrijk dat je het moederdier en de jongen goed verzorgt. Doel opdracht Aan de hand van onderstaande stappen leer je hoe je ervoor zorgt dat de bevalling / het uitkomen van de eieren goed verloopt. 1. Beschrijf het dracht- of broedproces 2. De optimale omgeving en verzorging 3. Inrichten geboorteomgeving 4. Het verloop van de geboorte 5. Situaties waarin je een deskundige nodig hebt (beschrijf 3 situaties), wanneer je deze inschakelt en een lijst met deskundigen (als bijlage bijvoegen) Aan de hand van onderstaande stappen leer je hoe je ervoor zorgt het moederdier en de jongen gezond blijven na de bevalling / het uitkomen van de eieren. 1. Nazorg moederdier na de geboorte 2. Nazorg jongen na de geboorte 3. Opfok van de jonge dieren Schrijf een handleiding voor een beginnend fokker in het kader van voorbereiden geboorte en het voorbereiden van het geboorteproces en het verzorgen van moederdier en jong(en). Het is heel belangrijk om hoofd- en bijzaken te scheiden, dus wat is belangrijk en wat is niet belangrijk. Jullie moeten per onderwerp minimaal drie bronnen gebruiken om te komen tot betrouwbare richtlijnen / adviezen. Deze bronnen moeten ook onder bronvermelding per onderwerp vermeld worden (de fokker kan ook een bron zijn). In totaliteit worden er in de handleiding 8 onderwerpen / hoofdstukken beschreven. Kopiëren en plakken is niet toegestaan! Bij constatering wordt de handleiding beoordeeld met een 1,0. Gebruik bij het schrijven van de handleiding de richtlijnen voor het schrijven van een verslag. De handleiding moet voorzien worden van een ingevulde checklist schrijven van een verslag. De handleiding moet in week 5 op papier en digitaal ingeleverd worden. 10

11 Opdracht 8 Managementprogramma Als fokker moet je een nauwkeurige administratie bijhouden. Niet alleen met betrekking tot de dieren, maar ook inkoop en verkoop van benodigdheden zijn belangrijk. Doel opdracht Je leert waarom het belangrijk is om een administratie bij te houden. Tevens leer je hoe je een managementprogramma opstelt. Maak in Excel een managementprogramma met de volgende tabbladen: 1. huidige dierenbestand 2. planning fokproces (het nauwkeurig registreren van jullie fokactiviteiten is heel belangrijk. Neem dit in het managementprogramma op). Houd bijvoorbeeld rekening met inteelt, lijnenteelt, datum van geboorte, welke dieren worden aan elkaar gepaard etc.) 3. aankoop dieren 4. inkoop / verkoop 5. overlijden Tip: Het managementprogramma moet in week 8 op papier en digitaal ingeleverd worden. 11

12 Opdracht 9 Socialiseren en hanteren van jonge dieren met de juiste materialen en middelen Als fokker fok je dieren om het ras in stand te houden en te verbeteren. Deze dieren worden op tentoonstellingen gekeurd door speciaal daarvoor opgeleide keurmeesters. De fokker moet de dieren in optimale conditie voorbrengen, training en conditionering is heel belangrijk. Doel opdracht Je leert hoe je een dier optimaal kunt voorbrengen op een tentoonstelling. Voor dit onderdeel gaan jullie een instructiekaart maken. Beschrijf stap voor stap wat je moet doen bij het socialiseren en hanteren van jonge dieren. De instructiekaart moet voorzien worden van tekst en beeld. De instructiekaart moet in week 12 ingeleverd worden! 12

13 Opdracht 10 Bezoek aan tentoonstelling Bij het fokproject is het streven om het aan jullie toegewezen dier (ras) te verbeteren. Het spelen van dieren op tentoonstellingen speelt daarbij een grote rol. Dieren worden gekeurd door speciaal daarvoor opgeleide keurmeesters. Het dier wordt beoordeeld op basis van vooraf vastgestelde criteria. Aan de hand van het keuringsrapport kan de fokker analyseren of hij/zij op de goede weg is met zijn dieren. In het kader van het fokproject moet ieder groepslid twee verschillende tentoonstellingen bezoeken. Eén tentoonstelling wordt door school georganiseerd! We gaan namelijk in januari naar de Championshow in Nieuwegein. De tweede tentoonstelling moet in eigen tijd bezocht worden. Doel Zicht krijgen op hoe een tentoonstelling georganiseerd wordt Zicht krijgen op hoe het desbetreffende dier beoordeeld wordt Opdracht Jullie zijn verplicht om in het kader van het fokproject twee tentoonstellingen te bezoeken. Na ieder bezoek aan een tentoonstelling leggen jullie INDIVIDUEEL de volgende onderdelen vast in een rapport. De beide rapporten voegen jullie vervolgens individueel bij als bijlage in het uiteindelijke verslag. 1. Beoordelingscriteria Zoek uit op welke punten de aan jullie toegewezen diersoort beoordeeld wordt. Noteer deze criteria en geef een korte toelichting. 2. Aanwezige dieren Geef een overzicht van de aanwezige diersoorten op de tentoonstelling. Vraag daarnaast aan één iemand van de organiserende vereniging de aantallen van de diverse aanwezige diersoorten. 3. Bewijslast Je moet aantonen dat je een kleindiertentoonstelling bezocht hebt door: Foto bij ingang, één der kooien etc. (Let op! Verplicht!) Het bezoeken van twee tentoonstellingen is verplicht! Bij het niet bezoeken van een tentoonstelling of bij het bezoeken van maar één tentoonstelling volgt een grote omvangrijke vervangende opdracht! Het tentoonstellingsrooster voor het seizoen staat op wikiwijs pagina: Op zaterdag 31 januari moet je twee tentoonstellingen hebben bezocht. In week 17 moeten de verslagen op papier en digitaal worden ingeleverd. 13

14 Opdracht 11 Informatieve film Voor dit onderwerp gaan jullie een informatief filmpje maken, een soort documentaire over het fokken met het aan jullie toegewezen dier. Het filmpje mag maximaal 20 minuten duren! Zorg ervoor dat ieder groepslid zijn / haar aandeel heeft in het filmpje, kortom, iedereen moet iets vertellen. De volgende onderwerpen moeten aan bod komen: 1. - Geef kort en bondig weer wat de kijker kan verwachten bij het bekijken van jullie filmpje. 2. Maatregelen die een beginnend fokker moet treffen voordat hij/zij begint met fokken in het kader van dierenwelzijn. Laat daarbij de volgende onderwerpen aan bod komen: - Huisvesting (hokken, inrichting hokken, materiaal dat gebruikt kan worden etc.) - Dagelijkse en periodieke verzorging (voeding, preventieve gezondheidszorg, monitoren gezondheid, schoonmaken verblijven, materiaalkeuze etc.) - Voortplantingscyclus (wanneer paring, lengen dagen, korter worden dagen, hoe herkennen bronstgedrag, verloop dekking, draagtijd/broedtijd etc.) 3. Fokdoel, matchen van de ouderdieren en registratie van gegevens* - Geef aan wat jullie fokdoel(en) is. - Bespreek de eigenschappen van de ouderdieren (HEEL BELANGRIJK!) en licht toe waarom jullie deze samengesteld hebben om jullie fokdoel(en) te bereiken. De eisen die gesteld worden aan het ras worden besproken! - Waarom is het belangrijk om een fokdoel te hebben? Kunnen dieren niet zomaar bij elkaar worden gezet? - Wanneer hebben jullie de ouderdieren gekoppeld, waarom dan? Hoe hebben jullie dit aangepakt? - Hoe worden de gegevens geregistreerd, bijv. ram 1GK 101 heeft voedster 3GK -414 gedekt? Waarom is dit belangrijk? - Welke hypothese wordt gesteld, oftewel, wat voor nakomelingen verwachten jullie? 4. Voorbereiden geboorte en het voorbereiden van het geboorteproces. De volgende onderdelen moeten aan bod komen: - Verloop dracht- of broedproces - Optimale omgeving en verzorging - Inrichten geboorteomgeving - Verloop geboorte 5. Verzorgen moederdier en jong. De volgende onderdelen moeten aan bod komen: - Nazorg moederdier na de geboorte - Nazorg jongen na de geboorte - Opfok van jonge dieren 6. Socialiseren en hanteren van jonge dieren en registreren van gegevens. De dieren worden klaargestoomd voor de tentoonstelling. De volgende onderdelen moeten aan bod komen: 14

15 - Training en conditionering - Registratie t.b.v. tentoonstellingen + toelichting identificatiemiddel * Indien punt 3 niet volledig aan bod komt, wordt het filmpje met een 1 beoordeeld. Als het filmpje klaar is, moeten jullie het in drievoud branden op DVD. LET OP! Het filmpje telt voor 70% mee bij de beoordeling van de inhoud. Het filmpje moet in week 17 ingeleverd worden! 15

16 Opdracht 12 Organiseren van een tentoonstelling (niveau 4) en presentatie van het project Niveau 3 en 4 Naast de jongdierendag presenteert ieder groepje hun diersoort waarmee gefokt is. Ieder groepje wordt beoordeeld door diverse fokkers van diverse diersoorten/rassen. De volgende eisen worden aan de presentatie gesteld: Tijdens de presentatie moet het hele proces in beeld worden gebracht. Kortom: jullie presenteren het gehele project van begin tot eind. Elk groepje neemt, naast het filmpje, minimaal 5 voorwerpen mee die te maken hebben met het onderwerp. Deze voorwerpen worden tijdens de presentatie gebruikt om het onderwerp te verduidelijken. Jullie moeten in staat zijn om zelf het dier te keuren! Bij de beoordeling van de presentatie wordt gelet op: Originaliteit (presentatie zelf bedacht, aankleding stand, hulpmiddelen etc.) Uitvoering (parate kennis, te woord staan van docenten/externen, houding, inzet en motivatie). Er worden enkele fokkers uitgenodigd die jullie komen beoordelen! Ieder groepje wordt door meerdere fokkers / keurmeesters beoordeeld. Jullie moeten de presentatie zien als een soort informatiemarkt. Ieder groepje krijgt een stand (in de vorm van tafels) waar ze hun project kunnen presenteren. Niveau 4 In het kader van de afronding van het project gaan jullie een jongdierendag organiseren waar ook fokkers van kleindierverenigingen hun dieren kunnen inschrijven. Het organiseren van een jongdierendag is een omvangrijke klus en het is dan ook noodzaak dat hiermee tijdig begonnen wordt. Werkwijze Er wordt één A-groep gevormd die verantwoordelijk is voor de aansturing van de B- groepen. Coördinator overall: M. Smeets. A-groep - Inventarisatie benodigdheden tentoonstelling (leg contact met een lid van een kleindiervereniging) - Na inventarisatie taken verdelen aan B-groepen - Maken draaiboek tentoonstelling + taakverdeling B-groepen - Worden verantwoordelijk voor de taken die opgedragen worden door de A-groep. De presentaties vinden ergens in juni plaats! 16

17 Opdracht 13 Logboek en aanwezigheid Gedurende het hele project houdt de fokgroep een logboek bij. Het algemene doel van een logboek is dat later teruggelezen kan worden wat er precies gebeurd is op een bepaald moment. Op het moment van opschrijven is dus nog niet bekend wat jullie later terug willen lezen. Het is dus van groot belang dat alle details in het logboek terechtkomen, zodat jullie later niks missen. Ook de aanwezigheid van de groepsleden moet bijgehouden worden in dit logboek. Daarnaast wordt de aanwezigheid ook door de begeleidend docent bijgehouden. Houd er rekening mee dat teveel afwezig zijn kan leiden tot een onvoldoende voor dit project! Dit logboek moet iedere les ter inzage aan de docent worden getoond, bij goedkeuring zal de docent een paraaf zetten. Een format voor het logboek krijgen jullie per mail toegestuurd! Het logboek moet in week 17 op papier en digitaal ingeleverd worden. 17

Voortplanting en fokkerij

Voortplanting en fokkerij Keuzedeel mbo Voortplanting en fokkerij gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo Code K0132 Penvoerder: Sectorkamer voedsel, groen en gastvrijheid Gevalideerd door: Sectorkamer voedsel, groen en

Nadere informatie

Oriëntatie. Wat??? een zeepkist??? Oriëntatie. Welke. Dit ga je doen Onderzoeken wat nu eigenlijk een zeepkist is.

Oriëntatie. Wat??? een zeepkist??? Oriëntatie. Welke. Dit ga je doen Onderzoeken wat nu eigenlijk een zeepkist is. Oriëntatie Dit ga je doen Onderzoeken wat nu eigenlijk een zeepkist is. Welke Dit is een groepsopdracht. Dit doe je dus met je eigen groepje waar je de zeepkist mee gaat bouwen Aan deze vaardigheden ga

Nadere informatie

Praktische opdracht. klas 2. Moderne voortplantingstechnieken

Praktische opdracht. klas 2. Moderne voortplantingstechnieken 1 Praktische opdracht Moderne voortplantingstechnieken 2 Inhoud bladzijde Inleiding 3 Doelen 3 Eisen 3 Overzicht onderwerpen 3 Aanwijzingen voor het verwerken van informatie 4 Aanwijzingen poster 4 Opdrachten

Nadere informatie

Het Sectorwerkstuk 2015-2016

Het Sectorwerkstuk 2015-2016 Het Sectorwerkstuk 2015-2016 Inhoud Inleiding... 3 Het Sectorwerkstuk... 4 De opbouw... 4 De voorbereiding... 5 Het onderzoek... 6 De verwerking... 7 De presentatie... 7 Het filmpje... 7 Het werkstuk...

Nadere informatie

SECTORWERKSTUK 2013-2014

SECTORWERKSTUK 2013-2014 SECTORWERKSTUK 2013-2014 1 HET SECTORWERKSTUK Het sectorwerkstuk is een verplicht onderdeel voor alle leerlingen uit het Mavo. Het maken van een sectorwerkstuk is een manier waarop je, als eindexamenkandidaat,

Nadere informatie

Presenteren. Oriëntatie

Presenteren. Oriëntatie Oriëntatie Dit ga je doen Je gaat een stand (marktkraam) inrichten om te laten zien wat je gedaan hebt tijdens dit project en wat je eindresultaat is. Je probeert jullie stand zo te maken dat het aantrekkelijk

Nadere informatie

Project Verwenmorgen voor ouderen organiseren Groepen van 5 leerlingen Totaal: 560 minuten

Project Verwenmorgen voor ouderen organiseren Groepen van 5 leerlingen Totaal: 560 minuten Project Verwenmorgen voor ouderen organiseren Groepen van 5 leerlingen Totaal: 560 minuten Inleiding en werkwijze: De meeste ouderen vinden het leuk om samen met jongeren iets te doen. Op deze manier hebben

Nadere informatie

Uitnodigingen en promotie

Uitnodigingen en promotie Oriëntatie Wat ga je doen? Het is bijna zover, nog even en dan denderen de zeepkisten over het parcours. Wie wint er? Wie komt er heelhuids over de finish? Voor het zover is moeten er nog een aantal dingen

Nadere informatie

2 > Kerndoelen 11. 4 > Aan de slag 15. 5 > Introductie van de manier van werken 22. 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27

2 > Kerndoelen 11. 4 > Aan de slag 15. 5 > Introductie van de manier van werken 22. 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27 Inhoud 1 > Uitgangspunten 9 2 > Kerndoelen 11 3 > Materialen 12 4 > Aan de slag 15 5 > Introductie van de manier van werken 22 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27 7 > Waarom samenwerkend

Nadere informatie

De vragen sluiten aan bij de belevingswereld van de leerlingen en zijn onderverdeeld in de volgende vijftien categorieën:

De vragen sluiten aan bij de belevingswereld van de leerlingen en zijn onderverdeeld in de volgende vijftien categorieën: > Categorieën De vragen sluiten aan bij de belevingswereld van de leerlingen en zijn onderverdeeld in de volgende vijftien categorieën: 1 > Poten, vleugels, vinnen 2 > Leren en werken 3 > Aarde, water,

Nadere informatie

kunstbv beeldende vorming Afsluiting kunstbv 5 Havo / 6VWO afsluiting Naam:... Klas...

kunstbv beeldende vorming Afsluiting kunstbv 5 Havo / 6VWO afsluiting Naam:... Klas... Naam:... Klas... Afsluiting 5 Havo / 6VWO In periode 2, 3 en 4 gaan jullie werken aan een eigen thema om het vak af te sluiten. De volgende onderdelen zullen aan bod komen: - eigen werk rond thema + logboek

Nadere informatie

Beoordelingsformulier

Beoordelingsformulier Eamenstandaard: 730-1 Verzorgen recreatiedieren (niv. 4) Beoordelingsformulier naam Deelnemer geboortedatum te: opleiding Eamenlocatie naam bedrijf/locatie adres postcode + plaats code 730-1 Eamenstandaard

Nadere informatie

Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek

Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Welkom in de bibliotheek. Je gaat op ontdekking in de bibliotheek. Hierbij doe je een onderzoek naar verschillende soorten media; zoals

Nadere informatie

Oriëntatie: Samen Scholen Beeldende Kunsteducatie. Helma Molenaars en Grada Buren.

Oriëntatie: Samen Scholen Beeldende Kunsteducatie. Helma Molenaars en Grada Buren. Oriëntatie: Het doel van deze lessenserie is: bestaande foto s zoeken met een eigen verhaal erbij. Dan gaan jullie mensen deze fotoserie voorleggen en vragen welk verhaal zij erin zien. Tot slot gaan jullie

Nadere informatie

SECTORWERKSTUK. Beroepscollege Parkstad Limburg Locatie Brandenberg Schooljaar 2013-2014. Naam: Klas:

SECTORWERKSTUK. Beroepscollege Parkstad Limburg Locatie Brandenberg Schooljaar 2013-2014. Naam: Klas: SECTORWERKSTUK Beroepscollege Parkstad Limburg Locatie Brandenberg Schooljaar 2013-2014 Naam: Klas: INHOUDSOPGAVE Inhoud Algemeen Taakverdeling begeleidende docenten Indeling en omvang sectorwerkstuk Logboek

Nadere informatie

Sectorwerkstuk. Kandinsky College. locatie Sint Jorisschool

Sectorwerkstuk. Kandinsky College. locatie Sint Jorisschool Sectorwerkstuk Kandinsky College locatie Sint Jorisschool schooljaar 2015-2016 1 Wat is het sectorwerkstuk? Het sectorwerkstuk is een werkstuk dat je maakt in klas vier over de door jou gekozen sector.

Nadere informatie

Spreken - Presenteren HV 1. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/52520

Spreken - Presenteren HV 1. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/52520 Spreken - Presenteren HV 1 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 21 July 2015 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/52520 Dit lesmateriaal is gemaakt

Nadere informatie

Aan welke eisen moet het evenement voldoen:

Aan welke eisen moet het evenement voldoen: Opdracht nr 5 Organiseren biologische fair Inleiding De komende weken gaan jullie het evenement biologische fair organiseren. Maar wat is een evenement nu eigenlijk? Is een verjaardagsfeest een evenement?

Nadere informatie

Wereldgodsdiensten. Project Levensbeschouwing 2 e klas St. Nicolaaslyceum. Naam:

Wereldgodsdiensten. Project Levensbeschouwing 2 e klas St. Nicolaaslyceum. Naam: Wereldgodsdiensten Project Levensbeschouwing 2 e klas St. Nicolaaslyceum Naam: Inhoudsopgave Inleiding Schema Beoordeling Deel 1 Test jezelf! Deel 2 Kies je onderwerp en aan de slag! Deel 3 Het ervaren

Nadere informatie

SECTORPROJECT 4 VMBO - T

SECTORPROJECT 4 VMBO - T SECTORPROJECT 4 VMBO - T 2016-2017 handleiding leerlingen inhoud: inleiding stappenplan logboek beoordelingsformulier tijdpad 1 INLEIDING SECTORPROJECT VOOR 4 VMBO-T Alle leerlingen van het vmbo theoretische

Nadere informatie

Dit stappenplan is ingevuld door:

Dit stappenplan is ingevuld door: STAPPENPLAN Dit stappenplan is ingevuld door: Dit is jullie opdracht: Bekijk de kranten en/of nieuwssites die je toegewezen krijgt. Ga op zoek naar een nieuwsartikel waarin techniek een belangrijke rol

Nadere informatie

Sport en Gezondheid Hoe fit ben ik? Inleiding

Sport en Gezondheid Hoe fit ben ik? Inleiding Inleiding Dat bewegen gezond is, dat weten we. Maar wat is gezonde beweging voor je? Hoeveel beweging heb je nodig? Om antwoord te krijgen op deze vragen en te ontdekken hoe fit je bent, is er de Fitkit.

Nadere informatie

project Escher Je werkt tijdens dit project individueel en samen. Welke opdracht je alleen doet en welke samen wordt per opdracht beschreven.

project Escher Je werkt tijdens dit project individueel en samen. Welke opdracht je alleen doet en welke samen wordt per opdracht beschreven. instructie De komende vijf weken gaan we drie uur per week aan dit project werken. Binnen dit project zijn er vijf opdrachten die je moet doen. Je mag zelf weten wanneer je welke opdracht maakt, maar denk

Nadere informatie

Vincent-stripverhaal MAKEN VOELEN SAMENWERKEN KIJKEN. Expertisecentrum Kunsttheorie Primair Onderwijs www.expertisecentrum-kunsttheorie-po.

Vincent-stripverhaal MAKEN VOELEN SAMENWERKEN KIJKEN. Expertisecentrum Kunsttheorie Primair Onderwijs www.expertisecentrum-kunsttheorie-po. Vincent-stripverhaal Expertisecentrum Kunsttheorie Primair Onderwijs Vincent-stripverhaal Een opdracht voor groep 5 of 6 gericht op inleven en maken. Leerlingen maken samen een stripverhaal, gebaseerd

Nadere informatie

Lesbrief: Beroepenmagazine Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk

Lesbrief: Beroepenmagazine Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk Lesbrief: Beroepenmagazine Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding In de lesbrieven van het thema Aan het werk hebben jullie

Nadere informatie

Business Ondernemingsplan opstellen en uitvoeren. Inleiding

Business Ondernemingsplan opstellen en uitvoeren. Inleiding Inleiding Nederland heeft meer ondernemers nodig, zeker nu met de economische crises. Jongeren worden in Nederland vooral opgeleid om te werken voor een baas, maar in werkelijkheid wordt 1 op de 8 jongeren

Nadere informatie

Tentoonstelling Beeldende Kunst Middeleeuwen

Tentoonstelling Beeldende Kunst Middeleeuwen Tentoonstelling Beeldende Kunst Middeleeuwen De Middeleeuwen kennen verschillende stijlen en uitingsvormen van religieuze thema s Om de leerlingen hier een goed inzicht in te geven en zelf mee aan te slag

Nadere informatie

Kim Dalessi. K.dalessi@student.fontys.nl

Kim Dalessi. K.dalessi@student.fontys.nl 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave...2 Hallo!!...3 Aflevering 1...7 Opdracht 1...7 Opdracht 2...8 Aflevering 2...9 Opdracht 3...9 Opdracht 4...10 Aflevering 3...11 Opdracht 6...12 Opdracht 7...13 Werkblad Logboek...14

Nadere informatie

Open je eigen winkel!

Open je eigen winkel! Open je eigen winkel! Naam: Klas: Naam winkel: Eindcijfer: De opdracht Je gaat met je groepje een winkel open. Wat voor een winkel dat is, bepaal je helemaal zelf. Je gaat ook een website openen waar je

Nadere informatie

Houder van overige zoogdieren

Houder van overige zoogdieren Keuzedeel mbo Houder van overige zoogdieren gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo Code K0471 Penvoerder: Sectorkamer voedsel, groen en gastvrijheid Gevalideerd door: Sectorkamer voedsel, groen

Nadere informatie

Lesplan atheneum 5. Woensdag 16 mei 2007, 3 e uur, blok 6: literatuur, les 1

Lesplan atheneum 5. Woensdag 16 mei 2007, 3 e uur, blok 6: literatuur, les 1 Woensdag 16 mei 2007, 3 e uur, blok 6: literatuur, les 1 - Leerlingen weten wat er dit blok van ze wordt verwacht. - Ze vormen groepen, verdelen de taken (logboek en planning, contextonderzoek, filmen

Nadere informatie

Voorbeeld: Ik werk het liefst met een tweetal.

Voorbeeld: Ik werk het liefst met een tweetal. & OHHUOLQJHQKDQGOHLGLQJ LQOHLGLQJ Het sectorwerkstuk staat voor de deur. Misschien heb je er al slapeloze nachten van, misschien lijkt het je de leukste opdracht van je hele opleiding. Eindelijk iets leren

Nadere informatie

CHALLENGE 2 Water footprint - Stappenplan

CHALLENGE 2 Water footprint - Stappenplan In de vorige les heb je gezien dat er wereldwijd vraagstukken zijn rond water. Op sommige plekken is er te veel water. Op andere plekken is er geen druppeltje meer te vinden. Je zag ook dat de oorzaken

Nadere informatie

Beschrijving vaardigheidsexamen Ter voorbereiding op BHvD herpeten. Keuzedeel: Houder van herpeten Code: K0469

Beschrijving vaardigheidsexamen Ter voorbereiding op BHvD herpeten. Keuzedeel: Houder van herpeten Code: K0469 Beschrijving vaardigheidsexamen Ter voorbereiding op BHvD herpeten Keuzedeel: Houder van herpeten Code: K0469 Vastgesteld op 12 april 2018 Instructie kandidaat Inleiding Je gaat beginnen met het vaardigheidsexamen

Nadere informatie

Handleiding profielwerkstuk HAVO examen 2016

Handleiding profielwerkstuk HAVO examen 2016 1. INLEIDING. Handleiding profielwerkstuk HAVO examen 216 Een van de onderdelen van het schoolexamen (SE) is het profielwerkstuk (PWS). Het PWS kun je beschouwen als een uitgebreide praktische toets. Het

Nadere informatie

VORMGEVERRPC/ SIGNSPECIALIST

VORMGEVERRPC/ SIGNSPECIALIST NAAM: KLAS: VAK: PROJECT MEDIA & RECLAME CODE: PRO 271 LEERJAAR: 2 PERIODE: 7 TIJD: 22 OPDRACHT: Deze periode ga je tijdens de lessen PRO 7 weken werken aan het project MEDIA & RECLAME. Het project bestaat

Nadere informatie

Naam:. Namen groepsleden:... Begeleider:

Naam:. Namen groepsleden:... Begeleider: Naam:. Klas: Namen groepsleden:........ Begeleider: 1 Inleiding In deze projectweek ga je onderzoek doen. Dit onderzoek is ter voorbereiding op het sectorwerkstuk in de vierde klas. Dit boekje is jouw

Nadere informatie

Sectorwerkstuk 2012-2013

Sectorwerkstuk 2012-2013 Sectorwerkstuk 2012-2013 Namen: ---------------------------------------------------------------------------------------- Klas: -------------------- Sector: --------------------------------------------

Nadere informatie

Ontdek de Bibliotheek

Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Welkom in de bibliotheek. Je gaat op ontdekking in de bibliotheek. Hierbij doe je een onderzoek naar verschillende soorten media; zoals boeken, tijdschriften, video, audio etc. Zo

Nadere informatie

Met welk werk kunnen kinderen uit groep 5-6 thuiskomen en hoe kunt u uw kind thuis helpen?

Met welk werk kunnen kinderen uit groep 5-6 thuiskomen en hoe kunt u uw kind thuis helpen? Met welk werk kunnen kinderen uit groep 5-6 thuiskomen en hoe kunt u uw kind thuis helpen? In groep 5-6 nemen kinderen steeds vaker werk mee naar huis. Vaak vinden kinderen het leuk om thuis aan schooldingen

Nadere informatie

project: Problemen in de wijk

project: Problemen in de wijk project: Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Una van Maarseveen en ROC Mondriaan

Nadere informatie

Introduceren thema Indeling planten- en dierenrijk. fauna in de wereld. Thema: Indeling planten- en dierenrijk. Dierenrijk.

Introduceren thema Indeling planten- en dierenrijk. fauna in de wereld. Thema: Indeling planten- en dierenrijk. Dierenrijk. Natuur & Techniek indeling planten- en dierenrijk Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Indeling planten- en dierenrijk Introduceren thema Indeling planten- en dierenrijk

Nadere informatie

Praktijkboek CKV onderzoek

Praktijkboek CKV onderzoek Praktijkboek CKV onderzoek Actief onderzoekend Nieuwsgierig naar kunst Inhoud 10 stappen voor de onderzoeksopdracht Overzichtsschema CKV onderzoek Wat ga ik onderzoeken? Invulblad 1 onderwerp en vraag,

Nadere informatie

Doel: Welke vaardigheid of welk inzicht leren kinderen? De kinderen leren dat bij meer inzet een hoger resultaat gehaald zal worden.

Doel: Welke vaardigheid of welk inzicht leren kinderen? De kinderen leren dat bij meer inzet een hoger resultaat gehaald zal worden. Titel van deze les: Hambijnelle (hamburger, konijn, gazelle) Uitdaging: Motivatie/overtuigingen Denkwolk onderwerp: Inzet Vakgebied(en): Psycho-educatie, omgaan met hoogbegaafdheid Doelgroep (OB/MB/BB):

Nadere informatie

project: Organiseren van een multicultureel event

project: Organiseren van een multicultureel event project: Organiseren van een multicultureel event Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl

Nadere informatie

Praktijkboek CKV onderzoek

Praktijkboek CKV onderzoek Praktijkboek CKV onderzoek Actief onderzoekend Nieuwsgierig naar kunst Praktijkboek CKV onderzoek, edumap.nl 1 Voorblad Inhoudsopgave, totaal pagina s inclusief 1 invulschema s Stappenplan voor CKV onderzoek

Nadere informatie

Het profielwerkstuk. 2. Eisen en voorwaarden Het profielwerkstuk moet aan een aantal eisen en voorwaarden voldoen:

Het profielwerkstuk. 2. Eisen en voorwaarden Het profielwerkstuk moet aan een aantal eisen en voorwaarden voldoen: -1- Het profielwerkstuk 1. Inleiding Hier staat hoe u te werk gaat bij het maken van het profielwerkstuk. Ook de eisen waaraan het moet voldoen zijn opgesomd. Verder geeft het u een voorbeeld van een plan

Nadere informatie

What s up Zuiderzeeland? maatschappijleer/geschiedenis praktische opdracht

What s up Zuiderzeeland? maatschappijleer/geschiedenis praktische opdracht What s up Zuiderzeeland? Maatschappijleer/ geschiedenis praktische opdracht, 4hv Naam: Klas: Geschiedenis Chronologie In dit onderdeel ga je zelf met je groepje op onderzoek. Je hebt geleerd dat de geschiedenis

Nadere informatie

Handleiding profielwerkstuk. Mavo 4

Handleiding profielwerkstuk. Mavo 4 Handleiding profielwerkstuk Mavo 4 2019 2020 Inleiding: Je gaat dit jaar een profielwerkstuk maken. Het doel van het profielwerkstuk is dat je leert op een zelfstandige manier onderzoek te doen. Daarnaast

Nadere informatie

Meesterproef. Dienstverlening & Commercie. Pleincollege Nuenen

Meesterproef. Dienstverlening & Commercie. Pleincollege Nuenen Meesterproef Dienstverlening & Commercie Pleincollege Nuenen Schooljaar 2015/2016 1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Werkomschrijvingen... 4 Algemene eisen... 4 Specifieke eisen... 5 Handel & Administratie...

Nadere informatie

De ideale duurzame stad! 10-14

De ideale duurzame stad! 10-14 De ideale duurzame stad! 10-14 Inhoud Inleiding... 1 Stap 1: De stad verkennen... 2 Stap 2: Jullie ideale stad maken!... 6 Stap 3: Het vormen van groepjes... 8 Stap 4: Help, wat is duurzaam?... 9 Stap

Nadere informatie

What s up Zuiderzeeland? aardrijkskunde, praktische opdracht

What s up Zuiderzeeland? aardrijkskunde, praktische opdracht What s up Zuiderzeeland? Aardrijkskunde praktische opdracht praktisch onderzoek in zuiderzeeland 4 HV Naam: Klas: In dit onderdeel ga je zelf met je groepje op onderzoek. Je hebt geleerd dat Waterschap

Nadere informatie

Explorers. Begeleiding. Explorerraad

Explorers. Begeleiding. Explorerraad Explorers De oudste leden van de Graaf Ottogroep zijn lid van het speltak Explorers. Explorers zijn zelfstandige, creatieve, gezellige en nieuwsgierige jongeren die niet bang zijn iets vreemds uit te proberen.

Nadere informatie

Een poster voor een goed doel maken

Een poster voor een goed doel maken Een poster voor een goed doel maken Taalhandeling: Betogen Betogen ervaarles Schrijftaak: Een reclameposter voor maken voor een zelfbedacht goed doel. instructieles oefenles Lesdoel: Leerlingen kunnen

Nadere informatie

Introduceren thema Natuurgeweld. tsunami s. centraal rondom natuurgeweld: Thema: Natuurgeweld. laten ontstaan?

Introduceren thema Natuurgeweld. tsunami s. centraal rondom natuurgeweld: Thema: Natuurgeweld. laten ontstaan? Aardrijkskunde Natuurgeweld Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Natuurgeweld In dit thema staan de volgende hogere orde denkvragen centraal rondom natuurgeweld: 1. Wat zou er moeten gebeuren

Nadere informatie

Hoe werk je met het projectenboek?

Hoe werk je met het projectenboek? Hoe werk je met het projectenboek? In dit boek ga je allerlei opdrachten maken met dieren in de hoofdrol. Je gaat toepassen wat je in de afgelopen jaren hebt geleerd. Ook leer je er nog een hoop nieuwe

Nadere informatie

Rubrics voor de algemene vaardigheden - invulblad. 1. Zelfstandig leren Het kunnen sturen van het leerproces en daarop reflecteren.

Rubrics voor de algemene vaardigheden - invulblad. 1. Zelfstandig leren Het kunnen sturen van het leerproces en daarop reflecteren. ingevuld door :. Zelfstandig leren Het kunnen sturen van het leerproces en daarop reflecteren Aanpak kiezen en planning maken Ik verdiep me in een opdracht zodat ik overzicht heb. Ik kan een passende aanpak

Nadere informatie

Nu nog beter... Toegepaste kunst Kunst BV

Nu nog beter... Toegepaste kunst Kunst BV Nu nog beter... Toegepaste kunst Kunst BV H4 ~ periode B Toegepaste vormgeving Autonome kunst Inleiding INLEIDING In de eerste periode ben je vooral bezig geweest met het onderzoeken van vormen, materialen

Nadere informatie

INHOUD LET OP: STOP? GO!

INHOUD LET OP: STOP? GO! Naam: mul 09 INHOUD Maak samen een mindmap 4 Formuleer hoofdvraag en deelvragen 6 Overleg met je begeleider 7 Buitenschoolse activiteit 8 Maak een planning 10 Controleer 12 Schriftelijk verslag van je

Nadere informatie

PWS informatieboekje (4H/5V)

PWS informatieboekje (4H/5V) PWS informatieboekje (4H/5V) 1. Wat is een PWS? Het ProfielWerkStuk (PWS) is een groot werkstuk waarmee je je opleiding op het Havo of Vwo afrondt. Het wordt vaak gezien als de meesterproef van de middelbare

Nadere informatie

Sectorwerkstuk 2010-2011

Sectorwerkstuk 2010-2011 Sectorwerkstuk 2010-2011 Namen: ---------------------------------------------------------------------------------------- Klas: -------------------- Sector: --------------------------------------------

Nadere informatie

Profielwerkstuk. Kandinsky College. locatie Jorismavo

Profielwerkstuk. Kandinsky College. locatie Jorismavo Profielwerkstuk Kandinsky College locatie Jorismavo schooljaar 2018-2019 1 Wat is het profielwerkstuk? Het profielwerkstuk is een werkstuk dat je maakt in klas vier over het door jou gekozen profiel. In

Nadere informatie

Oefenen 1 punt verdienen Onderwerpen van de presentaties

Oefenen 1 punt verdienen Onderwerpen van de presentaties Presenteren vmbo-4 Presenteren is aan de ene kant een kunst de één is er beter in dan de ander maar aan de andere kant valt of staat elke presentatie met een goede voorbereiding en veel oefening. Bij presenteren

Nadere informatie

Beroepenwerkstuk 3 MAVO

Beroepenwerkstuk 3 MAVO Beroepenwerkstuk 3 MAVO 2015 2016 1 INLEIDING Het beroepenwerkstuk: Een van de onderdelen van het programma beroepenoriëntatie in 3 mavo is het maken van een beroepenwerkstuk en het presenteren hiervan

Nadere informatie

Handleiding profielwerkstuk. Mavo 4

Handleiding profielwerkstuk. Mavo 4 Handleiding profielwerkstuk Mavo 4 2018 2019 Inleiding: Je gaat dit jaar een profielwerkstuk maken. Het doel van het profielwerkstuk is dat je leert op een zelfstandige manier onderzoek te doen. Daarnaast

Nadere informatie

WikiKids Atlas. Lerarenhandleiding Project WikiKids Atlas

WikiKids Atlas. Lerarenhandleiding Project WikiKids Atlas WikiKids Atlas Lerarenhandleiding Project WikiKids Atlas 1. Inhoudsopgave. 1. Inhoudsopgave. p. 43 2. Inleiding. p. 44 3. Uitleg en kerndoelen WikiKids Atlas. p. 46 3.1. Inleiding. p. 46 3.2. Uitleg WikiKids.

Nadere informatie

A person who never made a mistake never tried anything new.

A person who never made a mistake never tried anything new. Beroepenproject klas 3 droomberoep A person who never made a mistake never tried anything new. Albert Einstein Naam:.. Klas:. Mentor:.. Schooljaar: 2016-2017 1 Als je droomt, is alles mogelijk. Een droomberoep

Nadere informatie

Presentatie door: Dr. Wim Hilberdink. 1 december 2015

Presentatie door: Dr. Wim Hilberdink. 1 december 2015 Presentatie door: Dr. Wim Hilberdink 1 december 2015 THORBECKE SCHOLENGEMEENSCHAP Zwolle atheneum havo mavo 1820 leerlingen 160 docenten 10 jaar Mediawijsheid Relatie tot digitale geletterdheid Opzet en

Nadere informatie

Organiseer een feestdag!

Organiseer een feestdag! Er is altijd wel reden om een feestje te vieren. Ook op school. Maar hoe organiseer je een spetterend feest? Bijvoorbeeld een klassenavond of een speciale feestdag? Daarover gaat deze lesbrief. TIP! Nog

Nadere informatie

Een gebouw inrichten. Lesbrief over inrichting en afwerking. Project Topstages www.ontdektechniek.nu

Een gebouw inrichten. Lesbrief over inrichting en afwerking. Project Topstages www.ontdektechniek.nu Een gebouw inrichten Lesbrief over inrichting en afwerking Project Topstages www.ontdektechniek.nu Deel A: Voorbereiding Inleiding Het Mondial College krijgt binnenkort een nieuw gebouw. In dit gebouw

Nadere informatie

Een gebouw ontwerpen en dan.

Een gebouw ontwerpen en dan. Een gebouw ontwerpen en dan. Waar maak je het van??? Lesbrief over bouwmaterialen Project Topstages www.ontdektechniek.nu Deel A: Voorbereiding Inleiding In de eerste fase van het bouwproces wordt door

Nadere informatie

Tijdens dit blok richten wij ons op een van de volgende ontwerpdisciplines: Grafisch Ontwerp Product Ontwerp (ook wel Industrieel Ontwerp)

Tijdens dit blok richten wij ons op een van de volgende ontwerpdisciplines: Grafisch Ontwerp Product Ontwerp (ook wel Industrieel Ontwerp) Inleiding Ontwerpen komt in veel verschillende disciplines terug; bijvoorbeeld in mode, grafisch, product en meubel. Wat ontwerpers in elk vakgebied gemeen hebben is dat zij allemaal een kritische blik

Nadere informatie

Werkstuk of verslag. de vormvoorschriften

Werkstuk of verslag. de vormvoorschriften Werkstuk of verslag de vormvoorschriften begeleider: (naam van de docent) het vak waarvoor je het verslag maakt naam en klas van de leerling schooljaar en datum van inleveren 2 Samenvatting Elk onderzoeksverslag

Nadere informatie

3: Inhoudsopgave Duidelijk overzicht. Strakke lay-out. Eerst lettertype, tab, pagina beschrijving?

3: Inhoudsopgave Duidelijk overzicht. Strakke lay-out. Eerst lettertype, tab, pagina beschrijving? OPZET DRAAIBOEK: Alle onderdelen waaraan gedacht kan worden nog eens op een rijtje gezet. Te gebruiken voor alle evenementen en activiteiten binnen de opleiding. 1: Voorkant - flyer evenement Dag + datum

Nadere informatie

algemeen uitgangs punten voor de film Maak een scenario Scene 1 Scene 2 Sprekende beelden in de klas

algemeen uitgangs punten voor de film Maak een scenario Scene 1 Scene 2 Sprekende beelden in de klas 1 algemeen Jullie gaan in een groepje een documentaire maken over een monument. Je maakt samen met je groepje het hele proces door: monument kiezen, achtergrondinformatie verzamelen, scenario bedenken,

Nadere informatie

Plan van aanpak horizon verbreden Zuid-Afrika

Plan van aanpak horizon verbreden Zuid-Afrika Plan van aanpak horizon verbreden Zuid-Afrika Welk gebied heb je gekozen? Het gekozen thema voor horizon verbreden is Zuid-Afrika. Ik ben zelf 4 keer in Zuid-Afrika geweest voor vrijwilligerswerk en ga

Nadere informatie

Voortgezet onderwijs. Junior company 3. aandelen

Voortgezet onderwijs. Junior company 3. aandelen Voortgezet onderwijs Junior company 3. aandelen Stichting Jong Ondernemen: Postbus 93002 2509 AA Den Haag Bezuidenhoutseweg 12 12 2594 AV Den Haag www.jongondernemen.nl http://mijn.jongondernemen.nl Kamer

Nadere informatie

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent?

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent? Workshop Handleiding Verhalen schrijven wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen stelt zich kort voor en vertelt

Nadere informatie

Beeldverslag van een Haagse wijk

Beeldverslag van een Haagse wijk Beeldverslag van een Haagse wijk In deze opdracht maken de leerlingen een beeldverslag van een Haagse wijk of een deel daaruit over de situatie in de periode van rond en tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Nadere informatie

HANDLEIDING TALENTENQUIZ

HANDLEIDING TALENTENQUIZ HANDLEIDING TALENTENQUIZ STAPPENPLAN TALENTENQUIZ 1. Download alle nodige bestanden van de talentenquiz kleur bekennen met kinderen op de studentenpagina bij de pagina voor de coördinator bedenk & doe

Nadere informatie

Hoe maak je een werkstuk?

Hoe maak je een werkstuk? Hoe maak je een werkstuk? Je gaat een werkstuk maken. Maar hoe zit een werkstuk nou eigenlijk in elkaar? Hoe moet je beginnen? En hoe kies je nou een onderwerp? Op deze vragen en nog vele anderen krijg

Nadere informatie

Onderzoeksboekje. Klas: Namen:

Onderzoeksboekje. Klas: Namen: Onderzoeksboekje Klas: Namen: De onderdelen van de onderzoekscyclus: 1. Introductie 2. Verkennen 3. Opzetten onderzoek 4. Uitvoeren onderzoek 5. Concluderen 6. Presenteren 7. Verdiepen/verbreden 2 Science

Nadere informatie

Opdracht Stop kindersekstoerisme

Opdracht Stop kindersekstoerisme Opdracht Stop kindersekstoerisme Opdracht voor 4 personen MBO Toerisme ECPAT Nederland ECPAT wereldwijd actief ter bescherming van kinderen tegen seksuele uitbuiting ECPAT Nederland - Postbus 11103-2301

Nadere informatie

De Romeinen in nederland

De Romeinen in nederland geschiedenis De Romeinen in nederland Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: De Romeinen in Nederland Introduceren thema De Romeinen in Nederland In dit thema staan

Nadere informatie

Profielen. Inhoud. 1. Het profielwerkstuk. Stappenplan, tips en ideeën Profielwerkstuk

Profielen. Inhoud. 1. Het profielwerkstuk. Stappenplan, tips en ideeën Profielwerkstuk Ben je op zoek naar een onderwerp voor je profielwerkstuk? Dan is het Woudagemaal misschien interessant voor je. Profielen Volg je het profiel Natuur & Techniek, dan zit je goed! Want in dit stappenplan

Nadere informatie

ROC Zeeland Opzet Tijdschrift

ROC Zeeland Opzet Tijdschrift ROC Zeeland Opzet Tijdschrift Tijdschrift (25 april 2008 voor Meivakantie) 1.Doelgroep beschrijf je doelgroep naar welke muziek luisteren ze wat zijn hun hobbies welke tv-programmas kijken ze welke (soort)

Nadere informatie

Je eigen bedrijf. Schooljaar klas 3 BBL/KBL. Handel & Administratie

Je eigen bedrijf. Schooljaar klas 3 BBL/KBL. Handel & Administratie Je eigen bedrijf Schooljaar 2011-2012 klas 3 BBL/KBL Handel & Administratie Inleiding In dit project ga je een eigen bedrijf beginnen. Wat moet je hiervoor doen? Je gaat een ondernemingsplan maken. Onderdeel

Nadere informatie

Beoordelingseenheid A Proeve van Bekwaamheid. Leg het fundament. Crebonummer 91370. Opleiding Sociaal Cultureel Werker Kwalificatieniveau 4 BOL/BBL

Beoordelingseenheid A Proeve van Bekwaamheid. Leg het fundament. Crebonummer 91370. Opleiding Sociaal Cultureel Werker Kwalificatieniveau 4 BOL/BBL Beoordelingseenheid A Proeve van Bekwaamheid Leg het fundament Crebonummer 91370 Opleiding Sociaal Cultureel Werker Kwalificatieniveau 4 BOL/BBL EXAMENBANK PROVE2MOVE 2 Inhoudsopgave Inleiding 3 Opdrachten

Nadere informatie

Reflectiegesprekken met kinderen

Reflectiegesprekken met kinderen Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen

Nadere informatie

LESBRIEF LES 1 DE VOEDSELKETENLES SAMENVATTING LES 1 VOORBEREIDING BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN LINK ZAAKVAKKENINHOUD. Wat is voedselverspilling?

LESBRIEF LES 1 DE VOEDSELKETENLES SAMENVATTING LES 1 VOORBEREIDING BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN LINK ZAAKVAKKENINHOUD. Wat is voedselverspilling? SAMENVATTING In deze les wordt het begrip voedselverspilling geïntroduceerd. De leerlingen maken kennis met een voedselketen en ontdekken welke partijen daarbij betrokken zijn (de schakels in de voedselketen:

Nadere informatie

Gedocumenteerd schrijven Schrijfopdracht klas 2. Brainstorm maak hieronder je brainstorm inzichtelijk

Gedocumenteerd schrijven Schrijfopdracht klas 2. Brainstorm maak hieronder je brainstorm inzichtelijk Gedocumenteerd schrijven Schrijfopdracht klas 2 Wat? Datum? Aftrek punten paraaf? Hoofdvragen & deelvragen - ½ punt Bronnen (2 verscheidene) - 1 punt 1 e versie - 2 punten Beoordeling (klasgenoot) - ½

Nadere informatie

Werkboek Maatschappelijke stage. Stichting Oude Groninger Kerken

Werkboek Maatschappelijke stage. Stichting Oude Groninger Kerken Werkboek Maatschappelijke stage Stichting Oude Groninger Kerken 2011 Inhoud: Inleiding Wat is de SOGK? Wat ga je doen? Voorbereiding Uitvoering Verwerking Evaluatie Bijlagen p3 p X p X p X p X p X p x

Nadere informatie

Kop. Romp. Lesbrief Seksualiteit Leerjaar 1-Profiel1,2,3

Kop. Romp. Lesbrief Seksualiteit Leerjaar 1-Profiel1,2,3 Lesbrief Seksualiteit Leerjaar 1-Profiel1,2,3 Tijd: 50 minuten Voorbereiding: op www.meerdanliefde.nl is veel informatie te vinden in redelijk eenvoudige taal. Ook in het App Note Mouse draaiboek staan

Nadere informatie

Erik Kessels, Holland Doc, De kijk van Kessels http://www.hollanddoc.nl/programmas/20008070/afleveringen/42285155/

Erik Kessels, Holland Doc, De kijk van Kessels http://www.hollanddoc.nl/programmas/20008070/afleveringen/42285155/ Eerste les: Bronnen: Erik Kessels, Holland Doc, De kijk van Kessels http://www.hollanddoc.nl/programmas/20008070/afleveringen/42285155/ Website van Erik Kessels met fotoseries. http://www.kesselskramerpublishing.com/

Nadere informatie

Herinrichting Schoolplein mavo 3

Herinrichting Schoolplein mavo 3 Herinrichting Schoolplein mavo 3 Pagina 1 van 7 Inleiding Binnenkort ga je aan de slag met het project Herinrichting van het schoolplein. Alle leerlingen van het derde leerjaar gaan ervoor zorgen dat ons

Nadere informatie

Maatschappelijke Stages

Maatschappelijke Stages Maatschappelijke Stages Inhoudsopgave 3 4 4 6 7 8 11 12 13 15 Inleiding Wat is een Maatschappelijke Stage? De stage Overzicht belangrijke data Hulp bij het zoeken naar stageplekken De eindopdracht en de

Nadere informatie

Met Word een hoger cijfer halen. Word ken je al, toch kun je nog veel meer doen met Word. Nog beter leren omgaan met Word

Met Word een hoger cijfer halen. Word ken je al, toch kun je nog veel meer doen met Word. Nog beter leren omgaan met Word Nog beter leren omgaan met Word Met Word een hoger cijfer halen. Word ken je al, toch kun je nog veel meer doen met Word. Informatiekunde Omgaan met Word College De Heemlanden 2005. Informatiekunde Leerjaar

Nadere informatie

Handleiding voor: * spreekbeurt * nieuwskring * leeskring * website * voorlezen

Handleiding voor: * spreekbeurt * nieuwskring * leeskring * website * voorlezen Handleiding voor: * spreekbeurt * nieuwskring * leeskring * website * voorlezen Antoniusschool Groep 7/8 Let op: deze heb je het hele schooljaar nodig! Hoe maak je een spreekbeurt? Mijn voorbereiding:

Nadere informatie

Introduceren thema Áchtbanen. Thema: Achtbanen. centraal: 2. Hoe komt het dat de wagentjes toch op de rails blijven zelfs

Introduceren thema Áchtbanen. Thema: Achtbanen. centraal: 2. Hoe komt het dat de wagentjes toch op de rails blijven zelfs Natuur & Techniek Achtbanen Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Achtbanen In deze les staan de volgende hogere orde denkvragen centraal: 1. Ontwerp een wagentje voor je eigen achtbaan. 2.

Nadere informatie

Goede voornemens. Gelukkig Nieuwjaar! Heb je goed gefeest en het oude jaar uitgeluid?

Goede voornemens. Gelukkig Nieuwjaar! Heb je goed gefeest en het oude jaar uitgeluid? Door Caroline Wisse-Weldam Inleiding Goede voornemens Gelukkig Nieuwjaar! Heb je goed gefeest en het oude jaar uitgeluid? Wat zou je graag in 2013 willen doen? Eindelijk eens een ballonvlucht maken, bmx

Nadere informatie