aderscan arrondissementsparket Assen 1996 Politieregio Drenthe Amsterdam, augustus 1998 Essy van Dijk Mireille Geldorp

Transcriptie

1 aderscan arrondissementsparket Assen 1996 Politieregio Drenthe Amsterdam, augustus 1998 Essy van Dijk Mireille Geldorp

2 Daderscan arrondissementsparket Assen 1996 Politieregio Drenthe Amsterdam, augustus 1998 Essy van Dijk Mireille Geldorp

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 Algemene gegevens Persoonskenmerken 2.2 Criminaliteitsgerelateerde kenmerken 2.3 Opgehelderde delicten 3 Recidivisten en beginners 3.1 Persoonskenmerken 3.2 Opgehelderde delicten 4 Jeugd van 12 tot en met 17 jaar 4.1 Persoonskenmerken 4.2 Criminaliteitsgerelateerde kenmerken 4.3 Opgehelderde delicten 5 Allochtonen 5.1 Persoonskenmerken 5.2 Criminaliteitsgerelateerde kenmerken 5.3 Opgehelderde delicten 6 Geweldsdelicten 6.1 Persoonskenmerken 6.2 Criminaliteitsgerelateerde kenmerken 6.3 Opgehelderde delicten Bijlage 1 Bijlage 2 Bijlage 3 Bijlage 4 Bijlage Onderzoeksverantwoording Gehanteerde begrippen Indeling naar delicten Aanvullende tabellen Pagina 2 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen 1996 DSP - Amsterdam

4 1 Inleiding De politie hanteert voor operationele doeleinden een geautomatiseerd verdachtenbestand, HKS genaamd. In principe is dit bestand niet bedoeld om statistische informatie te genereren. Voor beleidsdoeleinden van bijvoorbeeld de korpsleiding en de arrondissementsparketten is statistische informatie echter juist van vitaal belang. In het kader van het project Gegevensarchitectuur is in opdracht van het College van Procureurs Generaal onderzocht in hoeverre HKS toegankelijk en bruikbaar gemaakt kan worden om statistische beleidsinformatie te leveren. Het is mogelijk gebleken om HKS-gegevens op te schonen en vervolgens om te zetten in een SPSS-bestand1, waarna elke gewenste statistische bewerking kan worden toegepast. De resultaten van een eerste proeve hebben betrekking op HKS-gegevens over 1995 uit de politieregio Hollands Midden en zijn te vinden in een eerdere publicatie2 Hierbij is duidelijk geworden dat nauwe samenwerking tussen onderzoeksbureau en HKSdeskundigen belangrijk is bij de totstandkoming van een dergelijk product. In deze rapportage wordt de verdachtenpopulatie beschreven van het arrondissementsparket Assen. De gegevens zijn afkomstig van de afdeling HKD van de politie Drenthe en hebben betrekking op het jaar Leeswijzer De rapportage is als volgt opgebouwd: Hoofdstuk 1 is een inleiding op het onderzoek en bevat een leeswijzer. Hoofdstuk 2 biedt een algemene beschrijving van de verdachten waarvoor in 1996 een oplossingsverbaal werd aangemaakt en de feiten die hen worden aangerekend. De hoofdstukken 3, 4 en 5 richten zich op specifieke verdachtengroepen, achtereenvolgens recidivisten, minderjarigen en allochtonen. Hoofdstuk 6 'zoomt' ten slotte in op een aantal geweldsmisdrijven. In bijlage 1 wordt beschreven op welke wijze de onderzoeksgegevens zijn verkregen en welke consequenties de gevolgde procedure heeft voor de interpretatie van de gegevens. De in deze rapportage gehanteerde begrippen sluiten zoveel mogelijk aan bij de terminologie, zoals die door de politie wordt gehanteerd. Hierdoor is de gepresenteerde informatie direct te herleiden naar gegevens uit HKS. Om het leesgemak te vergroten worden hier en daar echter ook andere termen gebruikt. In bijlage 2 worden de gebruikte begrippen toegelicht. In bijlage 3 wordt vermeld welke strafrechtartikelen worden aangeduid met de delictomschrijvingen. Noot 1 Noot 2 SPSS is een toonaangevend softwarepakket voor statistische analyses. 'De ongekende mogelijkheden van HKS, een voorbeeld', R. van Overbeeke, M. Geldorp en K. Loef, Van Dijk, Van Soomeren en Partners, Amsterdam, maart Pagina 3 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen 1996 DSP - Amsterdam

5 Het is mogelijk dat sommige tabellen in dit rapport niet optellen tot een totaal van exact 100%. De oorzaak hiervan is gelegen in het feit dat alle percentages worden afgerond tot hele getallen. Verder wordt in tabellen met percentages onderscheid gemaakt tussen percentages die door afronding op 0 uit komen en percentages die op 0 uitkomen omdat geen enkele persoon in de betreffende categorie valt. In het eerste geval staat in de tabel een 0, in het tweede geval een -. Alle gegevens in dit rapport hebben, tenzij nadrukkelijk anders vermeld, betrekking op delicten en verdachten, waarvoor in 1996 binnen de regio Drenthe een oplossingsverbaal is opgemaakt. Pagina 4 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen 1996 DSP - Amsterdam

6 2 Algemene gegevens 1996 In dit hoofdstuk wordt een beschrijving gegeven van alle verdachten waarmee het parket Assen in 1996 te maken kreeg, alsmede van de feiten die deze groep wordt aangerekend. 2.1 Persoonskenmerken Voor de strafbare feiten waarvoor in 1996 binnen de regio Drenthe een oplossingsverbaal is opgemaakt, zijn in totaal verdachten doorgestuurd naar het parket. In deze paragraaf worden een aantal achtergrondkenmerken van deze personen beschreven. Tabel 2. 1 Geslacht van verdachten in 1996 abs. % man vrouw totaal De meerderheid van de verdachten is man; 16% is van het vrouwelijke geslacht. Tabel 2. 2 Leeftijd van verdachten in 1996 abs. % jaar jaar jaar jaar jaar en ouder 86 2 totaal De grootste groep verdachten is tussen de 25 en 39 jaar oud. 42% van de verdachten is jonger dan 25 jaar. Pagina 5 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen 1996 DSP - Amsterdam

7 Tabel 2.3 Nationaliteit van verdachten in 1996 nationaliteit abs. % Nederland Marokko 29 Turkije 26 (voormalig) Joegoslavië 43 Iran 38 Algerije 33 Duitsland 22 overig onbekend 16 o totaal De meeste verdachten bezitten de Nederlandse nationaliteit. Onder de verdachten met een buitenlandse nationaliteit vormen (voormalig) Joegoslaven de grootste categorie. Tabel 2.4 Geboorteland van verdachten in 1996 geboorteland Nederland Marokko Turkije Suriname Nederlandse Antillen (voormalig) Joegoslavië Iran Indonesië Duitsland Algerije overig onbekend totaal abs % o 100 Nederland is in ruim acht van de tien gevallen het geboorteland van de verdachte. Wanneer verdachten in het buitenland geboren zijn, is dit relatief vaak in de Nederlandse Antillen. Pagina 6 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen 1996 DSP - Amsterdam

8 Tabel 2.5 District van woonadres van de verdachten in 1996 district abs. % Noord Oost West Zuid buiten politieregio onbekend 62 2 totaal De verdachten wonen vaker in de districten Noord, Oost of Zuid dan in district West. Een vijfde van de verdachten woonde ten tijde van de overtreding buiten de regio Drenthe. Tabel 2.6 Gemeente van woonadres van de verdachten in 1996 abs. % Assen Aa en Hunze 82 2 Borger-Odoorn Coevorden Emmen Hoogeveen Middenveld Meppel Noordenveld 82 2 Westerveld 81 2 De Wolden 98 3 Zuidlaren buiten politieregio onbekend 62 2 totaal Van de verdachten die binnen de politieregio wonen, woont de grootste groep in de gemeente Emmen. Op de tweede plaats komen de gemeenten Hoogeveen en Assen. Pagina 7 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen 1996 DSP - Amsterdam

9 Tabel 2.7 Land van woonadres van de verdachten in 1996 abs. % Nederland Duitsland 16 0 overig 21 onbekend 12 0 totaal Vrijwel alle verdachten wonen in Nederland. Een zeer klein aantal verdachten woont in Duitsland. 2.2 Criminaliteitsgerelateerde kenmerken In HKS wordt een zogenaamde gevarenclassificatie gehanteerd, welke tot doel heeft politiemedewerkers op de hoogte te brengen van eventuele bijzonderheden van de betreffende verdachte3 Tabel 2.8 Gevarencodes van verdachten in 1996 gevarencode abs. % alcoholist harddrugsgebruiker medische indicatie vuurwapengevaarlijk verzetpleger vluchtgevaarlijk zelfmoordneiging o o Van de verdachten uit de regio Drenthe die een gevarencode hebben, heeft de grootste groep de code harddrugsgebruiker. Tabel 2.9 Antecedenten van verdachten abs. % geen antecedenten (beginner) antecedenten (recidivist) totaal Noot 3 Registratie van deze gevarencodes vindt echter niet geheel eenduidig en consequent plaats. Zo vindt registratie met betrekking tot de code harddrugsgebruiker alleen plaats als de verdachte zelf aangeeft dat het opgehelderde feit verband houdt met zijn/haar verslaving. Voor de andere codes gelden weer andere aanwijzingen voor registratie. Ook wordt een eenmaal toegekende gevarencode aan alle vroegere en toekomstige politie-antecedenten van de betreffende persoon toegevoegd, ook als de gevarencode op dat moment niet meer of nog niet van toepassing is. Gegevens over dit onderwerp dienen daarom met de nodige voorzichtigheid te worden geïnterpreteerd. Pagina 8 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen 1996 DSP - Amsterdam

10 Vier op de tien verdachten die in 1996 werden geverbaliseerd, zijn voorafgaand aan het jaar 1996 al met de politie in aanraking geweest. 2.3 Opgehelderde delicten Tabel 2.10 Opgehelderde feiten in 1996 per politiedistrict district abs. % Noord Oost West Zuid politieregio algemeen 94 totaal In 1996 kreeg het parket volgens de gegevens uit HKS strafbare feiten te verwerken. De meesten hiervan werden door de politiedistricten Noord, Oost en Zuid aangeleverd. In de tabellen t/m wordt weergegeven voor wat voor feiten verdachten in 1996 bij het arrondissementsparket terecht kwamen. De feiten (en tabellen) zijn hierbij ingedeeld in de volgende negen delictgroepen: misdrijven tegen leven en persoon; misdrijven tegen openbare orde en gezag; vermogensmisdrijven; zedendelicten; verkeersmisdrijven; drugsdelicten, vuurwapendelicten en overige/onbekende delicten. De percentages in de tabellen zijn proporties van het totale aantal feiten dat in 1996 door het parket Assen is verwerkt. De tabellen t/m tellen, zoals in tabel 2.18 te zien is, dus gezamenlijk op tot 100%. Tabel Delicten tegen leven en persoon 1996 abs. % doodslag en moord gekwalificeerde mishandeling eenvoudige mishandeling eenvoudige belediging dood/letsel door schuld bedreiging overige tegen leven o o 2 totaal Eén op de veertien feiten waarvoor in 1996 een oplossingsverbaal is opgemaakt, betreft misdrijven tegen leven en persoon. In 4% van de gevallen ging het om eenvoudige mishandeling. Pagina 9 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen 1996 DSP - Amsterdam

11 Tabel Delicten tegen openbare orde en gezag 1996 abs. huis/lokaalvredebreuk 23 openbare geweldpleging 633 wederspannigheid 2 belemmering ambtenaar in functie 14 discriminatie 4 % overig tegen openbare orde en gezag 38 totaal Bijna eentiende van de feiten die in 1996 ter kennis van het parket zijn gekomen, betreft openbare geweldpleging. De overige delicten uit deze delictgroep komen relatief weinig voor. Tabel Ruwheidsdelicten 1996 abs. % brandstichting 55 dierenmishandeling vernieling overige ruwheidsmisdrijven totaal Vernieling komt vaker ter kennis van het parket dan andere ruwheidsmisdrijven. Tabel Vermogensdelicten 1996 abs. valsheidsmisdrijven 203 eenvoudige diefstal gekwalificeerde diefstal % diefstal met geweld 67 afpersing 15 0 verduistering 46 verduistering in betrekking 12 bedrog 120 heling 253 overige vermogensmisdrijven totaal Van alle feiten die in 1996 bij het arrondissement Assen ter kennis zijn gekomen, gaat het in de helft van de gevallen om vermogensdelicten. In de meeste gevallen betreft het eenvoudige en gekwalificeerde diefstal. Pagina 10 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen 1996 DSP - Amsterdam

12 Tabel Zedendelicten 1996 abs. % schennis 31 0 verkrachting 60 aanranding 22 0 gemeenschap met kinderen 2 0 ontucht 11 0 ontucht ouders 3 0 zedendelicten overige 2 0 totaal % van de in 1996 opgeloste feiten betreft zedendelicten. Tabel Verkeersdelicten 1996 abs. % rijden onder invloed doorrijden na aanrijding rijden na ontzegging 0 weigeren bloedproef 13 0 dood/letsel door schuld 45 joyriding 16 0 overige verkeersmisdrijven 59 totaal Ruim eentiende van alle in 1996 opgeloste zaken betreft verkeersdelicten. Hierbij gaat het meestal om rijden onder invloed. Tabel Drugs, vuurwapendelicten en overige delicten 1996 abs. % opium wet harddrugs 106 opium wet softdrugs vuurwapens overige delicten / onbekend totaal Drugsdelicten maken 6% uit van alle in 1996 opgehelderde zaken, vuurwapendelicten 4%. In tabel is het percentage delicten dat in 1996 ter kennis van het parket is gekomen uitgesplitst naar politiedistrict. De delicten zijn in deze tabel samengevoegd tot delictgroepen. Een tabel met de bijbehorende aantallen is opgenomen in bijlage 4. Pagina 11 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen 1996 DSP - Amsterdam

13 Tabel Opgehelderde feiten in 1996, per delictgroep en naar politiedistrict (in %) delicten Noord Oost West Zuid alge- totaal meen tegen leven en persoon tegen openbare orde en gezag ruwheids vermogens zeden verkeers drugs vuurwapen overig/onbekend totaal In alle politiedistricten maken vermogensdelicten het grootste deel van de opgehelderde zaken uit. In district Noord worden echter meer vermogensdelicten aangebracht dan in de andere districten. In tabel worden de opgehelderde delicten per district, waarin de verdachten woonachtig zijn, weergegeven. Ook in deze tabel zijn de delicten samengevoegd tot delictgroepen. Bovendien beschrijft deze tabel de percentuele verdeling van de delicten per district. Een tabel met de bijbehorende aantallen is opgenomen in bijlage 4. Tabel District van woonadres van verdachten per delictgroep (in %) delicten Noord Oost West Zuid buiten totaal politie- regio tegen leven en persoon tegen openbare orde en gezag ruwheids vermogens zeden verkeers drugs vuurwapen overig/onbekend totaal Verdachten uit Noord worden naar verhouding vaker van vermogensdelicten verdacht dan verdachten uit de andere districten. Verdachten die in West wonen worden naar verhouding vaker van drugsdelicten verdacht. Pagina 12 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen 1996 DSP - Amsterdam

14 3 Recidivisten en beginners In dit hoofdstuk wordt een beschrijving gegeven van de verdachten waarmee het parket in 1996 te maken kreeg en die antecedenten vóór 1996 bezaten. Deze groep verdachten wordt vergeleken met verdachten die door ons als beginners worden aangemerkt: diegenen waarvoor in 1996 voor het eerst een verbaal van oplossing werd opgemaakt. In het totaal bestaat de verdachtengroep uit (6 1 %) beginners en (39%) recidivisten. 3.1 Persoonskenmerken Tabel 3.1 Geslacht van recidivisten en beginners in 1996 geslacht recidivisten beginners abs. % abs. % man vrouw totaal Onder beginners bevinden zich twee keer zoveel vrouwen als onder recidivisten. Tabel 3.2 Leeftijd van recidivisten en beginners in 1996 leeftijd recidivisten beginners abs. % abs. % jaar jaar jaar jaar jaar en ouder totaal Beginners zijn jonger dan recidivisten. Van de beginners is 48% jonger dan 25 jaar en van de recidivisten 34%. Pagina 13 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen 1996 OSP - Amsterdam

15 Tabel 3.3 Geboorteland van recidivisten en beginners in 1996 geboorteland recidivisten beginners abs. % abs. % Nederland Marokko Turkije Suriname Nederlandse Antillen (voormalig) Joegoslavië Iran 9 33 overig onbekend 11 totaal Recidivisten zijn iets vaker dan beginners in Nederland geboren. Tabel 3.4 District van woonadres van recidivisten en beginners in 1996 district recidivisten beginners abs. % abs. % Noord Oost West Zuid buiten politieregio onbekend totaal Recidivisten wonen vaker binnen de regio dan beginners. 3.2 Opgehelderde delicten Tabel 3.5 Gemiddeld en totaal aantal opgehelderde delicten in 1996, uitgesplitst naar recidivisten en beginners recidivisten (n = 1.509) beginners (n = 2.354) totaal (n = 3.863) gemiddeld 2.4 1,6 1,9 totaal % De helft van de in 1996 opgeloste feiten wordt op verdachten, die al eerder naar justitie zijn doorgestuurd, teruggebracht. Het gemiddeld aantal feiten dat deze groep verdachten in 1996 wordt aangerekend, is anderhalf keer Pagina 14 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen 1996 DSP - Amsterdam

16 groter als het gemiddelde aantal feiten dat verdachten zonder antecedenten wordt aangerekend. In de volgende tabel staat het type delicten waarvan beginners en recidivisten in 1996 worden verdacht. Tabel 3.6 Type opgehelderde delicten in 1996, uitgesplitst naar recidivisten en beginners delictgroep recidivisten beginners abs. % abs. % misdrijven tegen leven en persoon misdrijven tegen openbare orde en gezag ruwheidsmisdrijven vermogensmisdrijven zedendelicten verkeersdelicten drugsdelicten vuurwapen overig totaal Recidivisten worden vaker verdacht van het plegen van vermogensdelicten dan beginners. Drugsdelicten kunnen iets vaker op het conto van beginners worden geschreven. In de volgende tabel wordt nader ingegaan op de verschillen tussen mannen en vrouwen. In deze tabel wordt de percentuele verdeling beschreven. Een tabel met de bijbehorende aantallen is opgenomen in bijlage 4. Tabel 3.7 Type opgehelderde delicten in 1996, uitgesplitst naar recidivisten/beginners en geslacht (in %) type delict recidivisten beginners man vrouw man vrouw misdrijven tegen leven en persoon misdrijven tegen openbare orde en gezag ruwheidsmisdrijven vermogensmisdrijven zedendelicten 3 0 verkeersdelicten drugsdelicten vuurwapendelicten overig/onbekend totaal Pagina 15 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen 1996 DSP - Amsterdam

17 Vrouwen worden vaker opgepakt voor vermogensmisdrijven dan mannen; dit geldt zowel voor beginners als recidivisten. Vrouwelijke beginners worden naar verhouding ook vaker opgepakt voor drugsdelicten. Pagina 16 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen 1996 DSP - Amsterdam

18 Jeugd van 12 tot en met 17 jaar In hoofdstuk 2 werd al vermeld dat een zesde van de verdachtenpopulatie, waarover het parket zich in 1996 boog, bestaat uit jongeren van 12 tot en met 17 jaar. In dit hoofdstuk wordt een nadere beschrijving van deze minderjarige verdachtengroep gegeven en wordt deze groep vergeleken met verdachten die ouder dan 18 jaar zijn. 4.1 Persoonskenmerken Tabel 4.1 Leeftijd van jongeren in 1996 leeftijd abs. % 12 jaar jaar jaar jaar jaar jaar totaal Het aantal jongeren, waarmee het parket in 1996 te maken kreeg, loopt op van 1 % verdachten van 12 jaar tot 22% verdachten van 15 jaar. In de leeftijdscategoriën 15 t/m 17 jaar blijft het aantal jongeren min of meer gelijk. Tabel 4.2 Geslacht van jongeren in 1996 minderjarigen meerderjarigen abs. % abs. % man vrouw totaal Onder de jeugdige verdachten bevinden zich naar verhouding meer meisjes dan onder volwassenen. Pagina 17 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen 1996 DSP - Amsterdam

19 Tabel 4.3 District van woonadres jongeren in 1996 district minderjarigen meerderjarigen abs. % abs. % Noord Oost West Zuid buiten politieregio onbekend totaal Van de minderjarigen woont 14% buiten de regio. Onder de meerderjarige verdachten ligt dat percentage bijna twee keer zo hoog. Net als bij de meerderjarige verdachten, wonen minderjarigen relatief vaak in de districten Noord, Oost en Zuid. Tabel 4.4 Geboorteland van jongeren in 1996 geboorteland minderjarigen meerderjarigen abs. % abs. % Nederland Marokko Turkije 0 26 Suriname Nederlandse Antillen (voormalig) Joegoslavië 8 Iran overig onbekend 11 0 totaal Van de minderjarige verdachten is negen op de tien in Nederland geboren. Minderjarigen zijn daarmee vaker in Nederland geboren dan meerderjarigen. 4.2 Criminaliteitsgerelateerde kenmerken Het aantal jongeren waarvoor een gevarencode is geregistreerd is laag. In het totaal kregen verdachten beneden de 18 jaar acht keer een gevarencode, waarvan één keer de code alcoholist en zeven keer de code harddrugsgebruiker. In tabel 4.6 wordt weergegeven hoeveel van de jongeren, die in 1996 werden doorgestuurd naar justitie, al over politie-antecedenten beschikte (recidivisten) en hoeveel niet (beginners). Pagina 18 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen 1996 DSP - Amsterdam

20 Tabel 4.5 Politie-antecedenten van jongeren minderjarigen meerderjarigen abs. % abs. % geen tenminste één totaal Van de minderjarige verdachten is 17% al eerder met de politie in aanraking gekomen. Dit percentage ligt veel lager dan bij de meerderjarigen. Uit verdere analyses blijkt dat het percentage jongeren met antecedenten wel toeneemt naarmate zij ouder zijn: van 3% onder jongeren van 13 jaar tot 38% onder jongeren van 17 jaar. 4.3 Opgehelderde delicten Tabel 4.6 Gemiddeld en totaal aantal opgehelderde delicten in 1996, uitgesplitst naar minder- en meerderjarigen gemiddeld aantal totaal aantal totaal % minderjarigen (n = 748) 2, meerderjarigen (n = ) 1, totaal (n = 3.863) 1, Jongeren werden in 1996 gemiddeld van ongeveer net zoveel delicten verdacht als volwassenen, namelijk van 1,8 delicten per persoon. In tabel 4.8 wordt nagegaan of dit voor elke leeftijdscategorie geldt. Tabel 4. 7 Gemiddeld en totaal aantal opgehelderde delicten in 1996, uitgesplitst naar leeftijd leeftijd gemiddeld totaal 12 jaar 1, jaar 2, jaar 2, jaar jaar 2, jaar 2,3 464 totaal 2, In vrijwel elke leeftijdscategorie, uitgezonderd jongeren van 12 en 15 jaar, worden jongeren van gemiddeld meer feiten verdacht als volwassenen. jongeren van 16 jaar worden van gemiddeld de meeste feiten verdacht. Uit verder analyses blijkt dat jongens en meisjes verschillen in het gemiddelde aantal feiten dat hen wordt aangerekend: op jongens worden in 1996 gemiddeld 1,7 feiten teruggebracht en op meisjes 1, 1 feiten. Pagina 19 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen 1996 DSP - Amsterdam

21 In onderstaande tabel wordt het type delict waarvoor jongeren in 1996 werden geverbaliseerd vergeleken met volwassenen. Tabel 4.8 Type opgehelderde delicten in 1996, uitgesplitst naar minder- en meerderjarigen delictgroep minderjarigen meerderjarigen abs. % abs. % misdrijven tegen leven en persoon misdrijven tegen openbare orde en gezag ruwheidsmisdrijven vermogensmisdrijven zedendelicten verkeersdelicten drugsdelicten vuurwapendelicten overige delicten totaal Minderjarigen worden vaker dan meerderjarigen verdacht van drugsdelicten en misdrijven tegen openbare orde en gezag. In de volgende tabel wordt ingegaan op mogelijke verschillen in de type delicten waarvan jongens en meisjes van verschillende leeftijden worden verdacht. Deze tabel geeft de percentuele verdeling weer. Een tabel met de bijbehorende aantallen is opgenomen in bijlage 4. Tabel 4.9 Type opgehelderde delicten in 1996, uitgesplitst naar leeftijd en geslacht (in %) delictgroep jaar jaar jaar m m m misdrijven tegen leven en persoon misdrijven tegen openbare orde en gezag ruwheidsmisdrijven vermogensmisdrijven zedendelicten 2 verkeersdelicten 2 drugsdelicten vuurwapendelicten overige delicten totaal In elke leeftijdscategorie worden vermogensdelicten vaker op jongens teruggebracht en drugsdelicten op meisjes. Pagina 20 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen 1996 DSP - Amsterdam

22 5 Allochtonen Volgens de huidige, landelijk vastgelegde, definitie is een persoon allochtoon indien hij of zij zelf of ten minste één van diens ouders niet in Nederland is geboren. De registratie van etniciteit binnen HKS beperkt zich alleen tot gegevens omtrent geboorteland en nationaliteit van de verdachten zelf en niet van de ouders. Daarom kunnen allochtonen 'van de tweede generatie' binnen dit registratiesysteem niet worden onderscheiden. Om allochtonen toch enigszins te kunnen onderscheiden van autochtonen worden in dit hoofdstuk zowel het geboorteland als de nationaliteit van verdachten in aanmerking genomen. Indien een persoon een niet Nederlandse nationaliteit heeft of niet in Nederland is geboren, dan wordt deze persoon als allochtoon aangemerkt. Hiermee wordt dus afgeweken van de landelijke definitie, waardoor de uitspraken in dit hoofdstuk een beperkte reikwijdte hebben. Het aantal allochtone verdachten is volgens de door ons gehanteerde definitie in ieder geval een onderschatting van het werkelijke aantal. 5.1 Persoonskenmerken Tabel 5.1 Etniciteit verdachten abs. % Nederlands Marokkaans Turks Surinaams Antilliaans (voormalig) Joegoslavisch Iraans Indonesisch Algerijns Duits overig onbekend o totaal Volgens de HKS-registratie is 86 % van de verdachten van Nederlandse afkomst. Van de allochtone verdachten is de grootste groep uit de Nederlandse Antillen afkomstig. Pagina 21 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen 1996 DSP - Amsterdam

23 Tabel 5.2 Geslacht van allochtonen (in %) man vrouw abs. % abs. % Nederlands Marokkaans Turks Surinaams Antilliaans (voormalig) Joegoslavisch Iraans Indonesisch Algerijns Duits overig Onder Marokkanen, Turken en Iraniërs is het aantal vrouwelijke verdachten in vergelijking met Nederlanders en andere etnische groepen lager. Tabel 5.3 Leeftijd van allochtonen (in %) totaal Nederlanders Marokkanen Turken Surinaams Antilliaans (voormalig) Joegoslavisch Iraans Indonesisch Algerijns Duits overig Nederlandse, Duitse en Joegoslavische verdachten zijn vaker jonger dan 18 jaar dan verdachten uit de andere etnische groepen. In de rest van dit hoofdstuk zijn, naast Nederlanders, alleen de allochtone groepen opgenomen die het grootste deel van het verdachtenbestand uitmaken, namelijk Antillianen, Surinamers en Joegoslaven. In onderstaande tabel staan de districten waarin Nederlandse, Antilliaanse, Surinaamse en Joegoslavische verdachten in 1996 wonen. Noot 4 Dezelfde tabel met aantallen is opgenomen in bijlage 4. Pagina 22 Verdachten populatie arrondissementsparket Assen 1996 DSP - Amsterdam

24 Tabel 5.4 District van woonadres van allochtonen in 1996 (in %)5 Noord Oost West Zuid buiten politieregio onbekend 4 15 totaal Antilliaanse en Surinaamse verdachten wonen vaker buiten de regio dan Nederlanders en Joegoslaven. 5.2 Criminaliteitsgerelateerde kenmerken In onderstaande tabel staat het type gevarencodes dat de allochtone verdachten in 1996 kregen. Tabel 5.5 Gevarencodes naar etniciteit (in %) district Nederlan- Antillianen Suri- (voorders na- malig) mers Joegoslaven gevarencode Neder- Antillia- Surinamers (voormalig) Ianders nen Joegoslaven alcoholist harddrugsgebruiker medische indicatie vuurwapengevaarlijk 0 2 verzetpleger 4 vluchtgevaarlijk zelfmoordneiging 0 2 De gevarencode harddrugsgebruiker werd in 1996 bij alle onderzochte etnische groeperingen, behalve bij de Joegoslaven, vaker geregistreerd dan de andere gevarencodes. Noot 5 Dezelfde tabel met aantallen is opgenomen in bijlage 4. Pagina 23 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen 1996 DSP - Amsterdam

25 Tabel 5.6 Eerdere politie-antecedenten naar etniciteit abs. % Nederlands Marokkaans Turks Surinaams Antilliaans (voormalig) Joegoslavisch Iraans 9 21 Indonesisch Algerijns 5 15 Duits 8 23 overig Het percentage verdachten dat in 1996 reeds bekend was bij de politie is onder marokkaanse verdachten het hoogst en onder Algerijnse verdachten het laagst. 5.3 Opgehelderde delicten Tabel 5.7 Gemiddeld en totaal aantal opgehelderde delicten in 1996, uitgesplitst naar etniciteit feiten etniciteit gemiddeld totaal aantal totaal % aantal Nederlands 1, Marokkaans 1,9 71 Turks 1,3 43 Surinaams 1,7 75 Antilliaans 2, (voormalig) Joegoslavisch 3, Iraans 1,5 62 Indonesisch 2,6 94 Algerijns 2,0 67 Duits 1,5 52 overig 1, onbekend 1,2 17 totaal 1, Het gemiddeld aantal opgeloste delicten per persoon is voor Joegoslaven het hoogst, namelijk 3,7. Pagina 24 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen 1996 DSP - Amsterdam

26 In de volgende tabel staat het type delict waarvan Nederlandse, Antilliaanse, Surinaamse en Joegoslavische verdachten in 1996 werden verdacht. Tabel 5_8 Type opgehelderde delicten in 1996, uitgesplitst naar etniciteit (in %)6 delictgroep Nederlan- Antillia- Surinamers (voormalig) ders nen Joegoslaven misdrijven tegen leven en persoon misdrijven tegen openbare orde en gezag ruwheidsmisdrijven vermogensmisdrijven zedendelicten 2 3 verkeersdelicten drugsdelicten vuurwapendelicten overig/onbekend totaal Joegoslaven worden naar verhouding vaker verdacht van vermogensdelicten, Antillianen van drugsdelicten en Surinamers van vuurwapendelicten. Noot 6 Dezelfde tabel met aantallen is opgenomen in bijlage 4. Pagina 25 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen DSP - Amsterdam

27 6 Geweldsdelicten In dit hoofdstuk wordt een beschrijving gegeven van de kenmerken van verdachten van geweldsdelicten en de hen aangerekende feiten. Voor een exacte definiëring van geweldsdelicten is naast het overtreden wetsartikel ook informatie nodig omtrent de modus operand i. Deze informatie is in dit onderzoek om diverse redenen echter nog niet voorhanden 7 Daarom worden in dit onderzoek de volgende delicten tot de geweldsdelicten gerekend: alle misdrijven tegen leven en persoon, alsmede diefstal met geweld, openbare geweldpleging en wederspannigheid. Gegeven deze definitie worden in 1996 in het totaal. 780 personen (20%) verdacht van het plegen van één of meer geweldsdelicten. 6.1 Persoonskenmerken Tabel 6.1 Geslacht van de verdachten van geweldsdelicten in 1996 geweldplegers overige verdachten abs. % abs. % man vrouw totaal Het percentage mannen is onder verdachten van geweldsdelicten hoger dan onder de verdachten van niet-gewelddadige feiten. Tabel 6.2 Leeftijd van de verdachten van geweldsdelicten in 1996 geweldplegers overige verdachten abs. % abs. % jaar jaar jaar jaar jaar en ouder totaal Verdachten van geweldsdelicten zijn jonger dan de andere verdachten. Van de geweldplegers is 29 % jonger dan 1 8 jaar en van de overige verdachten 17%. Noot 7 Zie bijlage 1: Verantwoording. Pagina 26 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen 1996 DSP - Amsterdam

28 In onderstaande tabel wordt de etniciteit van de verdachtenb van geweidsdelicten gepresenteerd. Tabel 6.3 Etniciteit van verdachten van geweldsdelicten in 1996 geweldplegers overige verdachten abs. % abs. % Nederlands Marokkaans 9 28 Turks 9 23 Surinaams 8 35 Antilliaans (voormalig) Joegoslavisch 4 42 Iraans 4 38 Indonesisch 5 31 Algerijns Duits 6 29 overig onbekend 14 totaal De etnische achtergrond van verdachten van geweldsdelicten is vrijwel gelijk aan die van niet-geweldplegers. 6.2 Criminaliteitsgerelateerde kenmerken Tabel 6.4 Gevarencodes van verdachten van geweldsdelicten in 1996 (in %)9 gevarencode geweldplegers overige verdachten alcoholist 2 3 harddrugsgebruiker 3 5 medische indicatie 0 vuurwapengevaarlijk 0 verzetpleger 2 vluchtgevaarlijk 0 zelfmoordneiging 0 De verschillende gevarencodes worden ongeveer net zo vaak voor verdachten van geweldsdelicten geregistreerd, als voor de andere verdachten. Noot 8 Gedefinieerd als het land waarin de verdachte geboren is en/of waarvan hij/zij de nationaliteit bezit. Noot 9 Dezelfde tabel met aantallen is opgenomen in bijlage 4. Pagina 27 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen 1996 DSP - Amsterdam

29 Tabel 6.5 Eerdere politie-antecedenten, uitgesplitst naar verdachten van geweidsdelicten en overige verdachten geweldplegers overige verdachten abs. % abs. % geen tenminste totaal Van de geweldplegers is 42% al eerder door de politie geverbaliseerd. Dit percentage is ongeveer gelijk aan dat van verdachten die niet voor een geweidsdelict naar justitie werden doorgestuurd. 6.3 Opgehelderde delicten Tabel 6.6 Gemiddeld en totaal aantal delicten in 1996, uitgesplitst naar verdachten van geweldsdelicten en overige verdachten gemiddeld totaal % verdachten geweldsdelicten 1, (n=780) overige verdachten 2, (n=3.083) totaal (n = 3.863) 1, Uit de tabel blijkt dat verdachten van geweldsdelicten gemiddeld minder feiten wordt aangerekend dan verdachten van andere delicten. In de volgende tabel staat een specificatie van het type geweldsdelicten waarvan deze groep verdachten wordt verdacht. In deze tabel is ook het verschil tussen beginners en recidivisten opgenomen. Tabel 6.7 Type opgehelderde geweldsdelicten in 1996, uitgesplitst naar beginners en recidivisten beginners reci- geweldplegers divisten % % abs. % doodslag en moord gekwalificeerde mishandeling eenvoudige mishandeling eenvoudige belediging 14 dood/letsel door schuld bedreiging openbare geweldpleging wederspannigheid diefstal met geweld totaal Pagina 28 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen 1996 DSP - Amsterdam

30 Het grootste deel van de opgeloste geweldsdelicten betreft openbare geweldpleging, gevolgd door eenvoudige mishandeling en bedreiging. Gekeken naar de verschillen tussen recidivisten en beginners valt op dat geweldplegers die voor het eerst worden doorgestuurd naar justitie, naar verhouding vaker verdacht worden van openbare geweldpleging dan recidivisten. Recidivisten worden vaker verdacht van bedreiging. In de onderstaande tabel wordt nagegaan in welke mate geweldplegers ook verdacht worden van het plegen van andere type misdrijven. In deze tabel zijn alleen de delicten die in 1996 in de regio Drenthe veelvuldig door geweldplegers zijn gepleegd opgenomen. Tabel 6.8 Type niet-geweldsmisdrijven waarvan geweldplegers in 1996 ook worden verdacht geweldplegers overige verdachten abs. % abs. % vernieling eenvoudige diefstal gekwalificeerde diefstal vuurwapens Van de verdachten van geweldsdelicten is eentiende in 1996 ook geverbaliseerd voor het plegen van vernieling. Het percentage geweldplegers dat in 1996 van vernieling wordt verdacht is daarmee hoger dan het percentage vernielers onder niet-geweldplegers. Pagina 29 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen 1996 DSP - Amsterdam

31 Bijlage 1 Onderzoeksverantwoording Voor het verkrijgen van een bestand met statistische verdachteninformatie dienen diverse databasebestanden uit HKS aan elkaar te worden gekoppeld. Voordat met bewerking en analyse van de gegevens wordt aangevangen, vindt uitgebreide 'opschoning' plaats, om diverse redenen: invoer van de gegevens is niet altijd eenduidig; de te koppelen deelbestanden hebben betrekking op verschillende eenheden; één feit wordt vaak met meerdere wetsartikelnummers geregistreerd; de gegevens dienen te worden geanonimiseerd. Het resulterende bestand heeft betrekking op verdachten waarvoor in 1996 binnen de politieregio een oplossingsverbaal werd opgemaakt. Voor elke verdachte is informatie gegenereerd over: de feiten waarvoor in 1996 binnen de regio een oplossingsverbaal werd opgemaakt; de feiten waarvoor in 1996 buiten de regio een oplossingsverbaal werd opgemaakt; de feiten waarvoor in eerdere jaren binnen de regio een oplossingsverbaal werd opgemaakt; de feiten waarvoor in eerdere jaren buiten de regio een oplossingsverbaal werd opgemaakt. De verdachten kunnen zowel binnen als buiten de politieregio woonachtig zijn. Voorzover het feiten betreft waarvoor buiten de regio een oplossingsverbaal werd opgemaakt, blijft de beschikbare informatie beperkt tot de datum van het antecedent (ofwel oplossingsverbaall, het type delict en het aantal opgeloste delicten. Het proces verbaal van aangifte is in deze gevallen eveneens opgemaakt buiten de politieregio. Hierdoor ontbreekt de meer specifieke informatie omtrent het geregistreerde delict. De informatie kan op drie niveaus worden geanalyseerd : processen-verbaal van oplossing; delicten; verdachten. In deze rapportage wordt vooral gefocust op verdachten en de delicten waarvoor zij verantwoordelijk worden geacht. Persoons- en delictkenmerken worden afzonderlijk en in combinatie gepresenteerd. Bepaalde informatie wordt wel geregistreerd in HKS, maar niet meegenomen in de onderhavige rapportage. Het gaat dan bijvoorbeeld om de modus operandi en om informatie op basis waarvan kan worden vastgesteld of een misdrijf al dan niet is gepleegd door meerdere personen. Het is uitdrukkelijk de bedoeling om in de toekomst deze aanvullende informatie eveneens te beschrijven. Daarvoor dient een aanvullende procedure te worden ontwikkeld en moet worden nagegaan wat de kwaliteit is van de invoer van gegevens binnen de diverse regio's lo. Noot 10 Er is overigens nog veel meer informatie in HKS aanwezig, met name gerelateerd aan het type delict: naast pleeg plaats en modus operandi, zijn dat gegevens als delictdatum, gebruikte gereedschappen, buit, slachtoffer en object waarop de handeling is gericht. Verder is er veel informatie beschikbaar over uiterlijke kenmerken van daders. Pagina 30 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen DSP - Amsterdam

32 Het type gegevens dat in dit onderzoek gebruikt wordt, betreft: persoonlijk identificatienummer verdachte; code van het korps dat het proces verbaal van oplossing heeft gemaakt; geboortejaar verdachte; geboo.rteland verdachte; nationaliteit verdachte; geslacht verdachte; woonadres verdachte; district van woonadres verdachte; wijk-/buurt-/subbuurtcode van woonadres verdachte; landcode van woonadres verdachte; antecedent identificatienummer; jaar van het antecedent; overtreden wetsartikel; aantal keer dat het wetsartikel is overtreden; gevarenclassificatie. Pagina 31 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen 1996 DSP - Amsterdam

33 Bijlage 2 Gehanteerde begrippen Proces-verbaal van oplossing Een proces-verbaal waarin een verdachte als (mogelijke) dader wordt gekoppeld aan één of meerdere gepleegde feiten. Antecedent Een administratieve registratie van de opmaak van een proces-verbaal van oplossing tegen een verdachte. Een proces-verbaal, en dus een antecedent, kan meerdere feiten bevatten. Geweldsdelicten Tot geweldsdelicten worden alle misdrijven tegen leven en persoon gerekend alsmede diefstal met geweld, openbare geweldpleging en wederspannigheid. Op agressie gerichte delicten Delicten die gericht zijn op het toebrengen van schade aan personen of goederen. Hiertoe behoren misdrijven tegen leven en personen, misdrijven tegen openbare orde en gezag en ruwheidsdelicten. Beginner Een persoon waartegen niet eerder dan in het jaar van verbalisatie (1996), een proces verbaal werd opgemaakt. Recidivist Een persoon waartegen voorafgaand aan het jaar van verbalisatie (1996) al één of meerdere processen verbaal werden opgemaakt. Allochtoon Een persoon die niet in Nederland geboren is en/of die een niet Nederlandse nationaliteit heeft. Hiermee wordt afgeweken van de landelijk vastgestelde definitie waarbij naar het geboorteland van de ouders wordt gekeken. Opgehelderd delict Pagina 32 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen 1996 DSP - Amsterdam

34 Bijlage 3 Indeling naar delicten De in de rapportage gehanteerde naamgeving van delicten is gebaseerd op de onderstaande indeling van het WODe naar artikelnummers uit het Wetboek van Strafrecht. Delict en delictgroep Wetboek van Strafrecht artikelnummer 1 Agressieve misdrijven a Tegen openbare orde en gezag huis-/lokaalvredebreuk openlijke geweldpleging wederspannigheid belemmering ambtenaar in functie discriminatie overige misdr. openbare orde en gezag 138*/1 39* */1 82* * 13* /1 4 * /1 50* /1 77* /- 179*/1 8*/1 9*/201 b Tegen leven en persoon Doodslag en moord gekwalificeerde mishandeling eenvoudige mishandeling eenvoudige belediging dood/zwaar lich. letsel door schuld bedreiging overige misdrijven tegen leven 287/288/289/290/ * /302 * /303 * /304 * /- 306* 300* 266/ / * 293 c Ruwheidsmisdrijven brandstichting dierenmishandeling vernieling overige vernielingen 157*/1 58* 350.2/254* 350/350.1/351 * / /354 2 Vermogensmisdrijven valsheidsmisdrijven eenvoudige diefstal diefstal in vereniging diefstal in vereniging met braak diefstal met braak diefstal met geweld afpersing verduistering verduistering in dienstbetrekking bedrog heling schuld heling overige vermogensmisdrijven 208/209/21 * /22 * /230/- 231/ / / * 317* 321/ * /327/328 * /329 * /33 * 416/ S 31 1/31 1.1/31 1.2/31 1.3/- 314 * /31 5 * /31 6 * /3 1 8 * / titel1 1 Pagina 33 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen 1996 DSP - Amsterdam

35 3 Zedendelicten schennis der eerbaarheid verkrachting feitelijke aanranding der eerbaarheid gemeenschap met kinderen ontucht met bewusteloze/kind ontucht door ouders overige zedendelicten 239* 242/ / /240 * /250 * /251 bis/- 252 * /titel14 4 Verkeersmisdrijven rijden onder invloed doorrijden na ongeval rijden na ontzegging medewerking bloedproef weigeren dood letsel door schuld joyriding overige verkeersmisdrijven WvW 26* WvW 30* WvW 32* WvW 33A* WvW 36* WvW 37 WvW 10*/WvW 14* 5 Orugsmisdrijven opiumwet-harddrugs opiumwet-softdrugs opiumwet 2* opiumwet 3* 6 Vuurwapenmisdrijven vuurwapenwet VWW* /WWM * &008/- WWM * &A 1 1 t/m A A Overige misdrijven ibb overige misdrijven 188* * Pagina 34 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen 1996 DSP - Amsterdam

36 Bijlage 4 Aanvullende tabellen Tabel Opgehelderde feiten in 1996, per delictgroep en naar politiedistrict (in aantallen) delicten Noord Oost West Zuid alge- totaal meen tegen leven en persoon tegen openbare orde en gezag ruwheids vermogens zeden verkeers drugs vuurwapen overig/onbekend totaal Tabel 84.2 District van woonadres van verdachten per delictgroep (in aantallen) delicten Noord Oost West Zuid buiten totaal politie regio tegen leven en persoon tegen openbare orde en gezag ruwheids vermogens zeden verkeers drugs vuurwapen overig/onbekend totaal Pagina 35 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen 1996 DSP - Amsterdam

37 Tabel 84.3 Type opgehelderde delicten in 1996, uitgesplitst naar recidivisten/beginners en geslacht (in aantallen) type delict recidivisten beginners man vrouw man vrouw misdrijven tegen leven en persoon misdrijven tegen openbare orde en gezag ruwheidsmisdrijven vermogensmisdrijven zedendelicten verkeersdelicten drugsdelicten vuurwapendelicten overig totaal Tabel 84.4 Type opgehelderde delicten in 1996, uitgesplitst naar leeftijd en geslacht (in aantallen) delictgroep jaar jaar jaar m m m misdrijven tegen leven en 4 persoon misdrijven tegen openbare orde 17 5 en gezag ruwheidsmisdrijven 5 vermogensmisdrijven 71 5 zedendelicten 3 verkeersdelicten drugsdelicten vuurwapendelicten overige delicten 3 totaal Pagina 36 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen 1996 DSP - Amsterdam

38 Tabel 84.5 Leeftijd van allochtonen (in aantallen) totaal Nederlanders Marokkanen Turken Surinaams Antilliaans (voormalig) Joegoslavisch Iraans Indonesisch Algerijns Duits overig Tabel 84.6 District van woonadres van allochtonen in 1996 (in aantallen) district Nederlanders Antillianen Suri- (voorna- malig) mers Joegoslaven Noord Oost West Zuid buiten politieregio onbekend totaal Tabel 84.7 Gevarencodes naar etniciteit (in aantallen) gevarencode Nederlanders Antillianen Surinamers (voormalig) Joegoslaven alcoholist 98 harddrugsgebruiker medische indicatie 17 vuurwapengevaarlijk 9 verzetpleger 29 2 vluchtgevaarlijk 14 2 zelfmoordneiging 8 Pagina 37 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen 1996 DSP - Amsterdam

39 Tabel 84.8 Type opgehelderde delicten in 1996, uitgesplitst naar etniciteit (in aantallen) delictgroep Nederlan- AntilIia- Surinamers (voormalig) ders nen Joegoslaven misdrijven tegen leven en persoon misdrijven tegen openbare orde en gezag ruwheidsmisdrijven vermogensmisdrijven zedendelicten verkeersdelicten drugsdelicten vuurwapendelicten overig/onbekend totaal Tabel 84.9 Gevarencodes van verdachten van geweldsdelicten in 1996 (in aantallen) gevarencode geweldplegers overige verdachten alcoholist harddrugsgebruiker medische indicatie vuurwapengevaarlijk verzetpleger vluchtgevaarlijk zelfmoordneiging Pagina 38 Verdachtenpopulatie arrondissementsparket Assen 1996 DSP - Amsterdam