een klasse apart? Gonneke Stevens Violaine Veen Wilma Vollebergh Algemene Sociale Wetenschappen, UU

Transcriptie

1 Marokkaanse jeugddelinquenten: een klasse apart? Onderzoek naar jongens in preventieve hechtenis met een Marokkaanse en Nederlandse achtergrond Gonneke Stevens Violaine Veen Wilma Vollebergh Algemene Sociale Wetenschappen, UU

2 Marokkaanse jeugddelinquenten: een klasse apart Aanleiding tot het onderzoek Onderzoeksvragen Opzet van het onderzoek Resultaten Delictprofielen Emotionele en gedragsproblemen Oriëntatie op Nederlanders / Marokkanen a Discussie January 31, 2010

3 Aanleiding Marokkaanse jongens zijn oververtegenwoordigd in de jeugdcriminaliteit (bv. in Justitiële Jeugdinrichtingen) Eerder onderzoek richtte zich vooral op kleine groepen (criminele) Marokkaanse jongens Vergelijking met Nederlandse jeugddelinquenten en met Marokkaanse niet-criminele jongens is noodzakelijk January 31, 2010

4 Onderzoeksvragen In hoeverre is er een verschil in delictprofiel tussen jeugddelinquenten met een Marokkaanse en met een Nederlandse achtergrond? In hoeverre is er een verschil in emotionele en gedragsproblemen tussen jeugddelinquenten met een Marokkaanse en met een Nederlandse d achtergrond? In hoeverre zijn er verschillen in oriëntatie op Nederlanders en Marokkanen tussen jeugddelinquenten en jongens uit de algemene bevolking met een Marokkaanse achtergrond? January 31, 2010

5 Onderzoeksgroep Marokkaanse en Nederlandse jongens van in preventieve hechtenis en hun ouders Ten minste één ouder in Marokko geboren 10 van de (destijds) 11 Justitiële Jeugdinrichtingen met preventief gehechten Interviews en gegevens van justitie 150 Marokkaanse en 150 Nederlandse jongens 90 Marokkaanse en 80 Nederlandse ouders 140 Marokkaanse en 300 Nederlandse jongens en hun ouders uit de algemene bevolking January 31, 2010

6 Delictprofielen Marokkaanse jongens oververtegenwoordigd in criminaliteit en JJI s Maar: nog weinig bekend over het delictgedrag van deze jongens Wel wat onderzoek naar het delictgedrag van Marokkaanse volwassen delinquenten January 31, 2010

7 Delictprofielen Verschil in aantal delicten tussen Marokkaanse en Nederlandse preventief gehechte jongens? Verschil in leeftijd waarop jongens voor het eerst in preventieve hechtenis worden geplaatst? Hebben Marokkaanse en Nederlandse jongens in preventieve hechtenis verschillende delictprofielen? January 31, 2010

8 Delictprofielen Delictcategorieën Licht geweld (bv. wederspannigheid) Vermogensdelicten zonder geweld (bv. oplichting, diefstal, verduistering, fraude) Midden geweld (bv. bedreiging met geweld, gezamenlijke openlijke geweldpleging) Vermogensdelicten met geweld (bv. afpersing, overval) Zedendelicten (bv. verkrachting, ontucht) Brandstichting (bv. met gevaar voor leven) Zwaar geweld (zware mishandeling, doodslag, moord) January 31, 2010

9 Delictprofielen Marokkaanse jongens vaker in preventieve hechtenis Marokkaanse jongens verdacht van meer delicten (meer wetsartikelen op het strafblad) Marokkaanse jongens op jongere leeftijd voor het eerst in preventieve hechtenis dan Nederlanders January 31, 2010

10 Delictprofielen Delictprofielen vermogen geweld zeden brand 1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 vermogen vermogen geweld met licht geweld midden geweld zwaar geweld zedendelicten brandsticht ting Delictcategorie January 31, 2010

11 Delictprofielen Nederlands Marokkaans Vermogen Geweld Zeden Brand January 31, 2010

12 Delictprofielen Marokkaanse jongens: vaker, op jongere leeftijd en voor meer delicten in preventieve hechtenis Marokkaanse jongens behoren veel vaker tot het type vermogensdelinquent Sociaal-economische status is geen verklaring En hoe zit het nu verder met Marokkaanse jongens in preventieve hechtenis? January 31, 2010

13 Emotionele en gedragsproblemen Meerderheid van alle gedetineerde jongens heeft één of meer psychiatrische stoornissen Nog weinig bekend over psychiatrische stoornissen van etnische minderheden in JJI s In dit onderzoek: Zijn de emotionele en gedragsproblemen van Nederlandse en Marokkaanse jongens in preventieve hechtenis ht vergelijkbaar? Hebben Nederlandse en Marokkaanse jongens in preventieve hechtenis meer problemen dan hun leeftijdsgenoten uit de algemene bevolking? January 31, 2010

14 Emotionele en gedragsproblemen Zelfrapportage en ouderrapportage emotionele en gedragsproblemen Voorbeeld-vragen zelfrapportage: ik voel me waardeloos of minderwaardig, ik heb moeite met stilzitten Vergelijking met Marokkaanse en Nederlandse jongens in de algemene bevolking en hun ouders January 31, 2010

15 Emotionele en gedragsproblemen Marokkaanse jongens in preventieve hechtenis minder emotionele en gedragsproblemen dan Nederlandse jongens Nederlandse preventief gehechte groep veel meer emotionele en gedragsproblemen dan Nederlandse d jongens uit de algemene bevolking Marokkaanse preventief gehechte jongens iets meer emotionele en gedragsproblemen dan Marokkaanse jongens uit de algemene bevolking Ouderrapportage: sterk vergelijkbaar

16 Emotionele en gedragsproblemen

17 Emotionele en gedragsproblemen Uit zowel de zelf- en ouderrapportages blijkt dat: Bij Marokkaanse preventief gehechte jongens minder emotionele problemen en gedragsproblemen dan bij de Nederlandse jongens Beide groepen jongens in preventieve hechtenis meer emotionele en gedragsproblemen dan jongens in de algemene bevolking Bij Nederlandse jongens in preventieve hechtenis veel meer problemen dan bij leeftijdsgenoten in de algemene bevolking, bij Marokkaanse jongens klein verschil

18 Oriëntatie op Nederland(ers) en Marokkanen In hoeverre zijn er verschillen in oriëntatie op Nederlanders en Marokkanen tussen preventief gehechte Marokkaanse jongens en jongens uit de algemene bevolking met een Marokkaanse achtergrond? Twee tegengestelde verwachtingen: Sociale controle ole theorie General strain theorie

19 Oriëntatie op Nederland(ers) en Marokkanen: jongens Preventief gehechte Marokkaanse jongens spreken minder vaak Berber/Arabisch met familie en vrienden Zien zichzelf veel meer als Nederlander Zien zichzelf iets minder als Marokkaan

20 Oriëntatie op Nederland(ers) en Marokkanen: jongens 1 0,9 0,8 0,7 0,6 05 0,5 0,4 0,3 0,2 0, Nederlanders Marokkanen

21 Oriëntatie op Nederland(ers) en Marokkanen: jongens 1 0,9 Integratie 0,8 0,7 0,6 05 0,5 0,4 0,3 0,2 0, Nederlanders Marokkanen

22 Oriëntatie op Nederland(ers) en Marokkanen: jongens 1 0,9 Integratie 0,8 0,7 0,6 05 0,5 0,4 0,3 Separatie 0,2 0, Nederlanders Marokkanen

23 Oriëntatie op Nederland(ers) en Marokkanen: jongens 1 0,9 Integratie 0,8 0,7 75% preventief gehechte jongens 54% algemene bevolking 0,6 05 0,5 0,4 0,3 Separatie 0,2 0, Nederlanders Marokkanen

24 Oriëntatie op Nederland(ers) en Marokkanen: ouders Ouders van preventief gehechte Marokkaanse jongens spreken vaker Nederlands met familie en vrienden Hebben vaker Nederlandse vrienden Zien zichzelf veel meer als Nederlander Zien zichzelf iets minder als Marokkaan Hebben een hogere sociaal economische status

25 Oriëntatie op Nederland(ers) en Marokkanen: ouders 1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0, Nederlanders Marokkanen

26 Oriëntatie op Nederland(ers) en Marokkanen: ouders Integratie:identificatie 1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0, Nederlanders Marokkanen

27 Oriëntatie op Nederland(ers) en Marokkanen: ouders Integratie:identificatie 1 0,9 0,8 0,7 0,6 Integratie:gemak 0,5 0,4 0,3 0,2 0, Nederlanders Marokkanen

28 Oriëntatie op Nederland(ers) en Marokkanen: ouders Integratie:identificatie 1 0,9 0,8 0,7 0,6 Integratie:gemak 0,5 0,4 0,3 0,2 Separatie 0, Nederlanders Marokkanen

29 Oriëntatie op Nederland(ers) en Marokkanen: ouders Integratie:identificatie 1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 Integratie:gemak 32% ouders met preventief gehechte zoon 9% algemene bevolking 0,3 0,2 Separatie 0, Nederlanders Marokkanen

30 Oriëntatie op Nederland(ers) en Marokkanen: ouders Integratie:identificatie 1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 Integratie:gemak 32% ouders met preventief gehechte zoon 9% algemene bevolking 0,3 0,2 Separatie 0,1 29% ouders met preventief gehechte zoon 53% algemene bevolking Nederlanders Marokkanen

31 Oriëntatie op Nederland(ers) en Marokkanen Conclusie: Marokkaanse preventief gehechte jongens en hun ouders zijn sterker georiënteerd op Nederlanders en iets minder sterk op Marokkanen dan Marokkanen uit de algemene bevolking

32 Conclusie (1) Marokkaanse jongens in preventieve hechtenis: een klasse apart Relatief minder ernstige delicten (vermogensdelicten) Meer delicten, jonger bij eerste preventieve hechtenis Minder emotionele en gedragsproblemen Verklaringen: Marokkaanse groep Justitiële systeem Combinatie Marokkaanse groep en justitiële systeem

33 Conclusie (2) Marokkaanse jongens in preventieve hechtenis en hun ouders zijn sterker georiënteerd op Nederland(ers) dan Marokkaanse jongens die niet in preventieve hechtenis zijn genomen Marokkaanse jongens in preventieve hechtenis komen uit gezinnen met een hogere sociaaleconomische status dan Marokkaanse jongens die niet in preventieve hechtenis zijn genomen Gevoeligheid voor de Nederlandse context?

34 Conclusie (3) Kennis over kenmerken van Marokkaanse preventief gehechte populatie Startpunt voor discussie