DE SMISSEN anno 1916

Transcriptie

1 DE SMISSEN anno

2 2

3 3

4 4

5 5 VOORWOORD Veel is er over de Smissen niet terug te vinden uit de vorige eeuwen, wel is er in de 20 ste Cohierpenning te Sint-Amands van het jaar 1570 sprake van een pachthof genaamd het het Smissenhof. Een zekere Van Landegem Gillis houdt het in pacht van Esscherme Rombout. Waar het zich situeerde, is niet terug te vinden. Ook wordt een zekere Jan Kegel met een eigendom in de Smissen vermeld in tafel van de Heilige Geest of Pater Pauperum of de vader der armen van Deze Jan Kegel is ook terug te vinden in een boedelbeschrijving, ingevolge het overlijden van Segers Joanna uit de Smissen in het jaar 1735 (zie verder). Zowel op de Ferrariskaart van , als op een kadasterkaart van Sint- Amands van rond is de Smissen terug te vinden als een gesloten gemeenschap, een gehucht. De Smissen is als gehucht ingesloten tussen de Keten, het Heiken en de Laerendries. Zeg dus ook niet tegen een bewoner van de Smissen dat hij in de Keten woont, alhoewel daar ogenschijnlijk niet zo veel verschil op zit. De Smissen lijkt wel iets speciaals te zijn. Wanneer we de kaarten van Sint-Amands nader bekijken, dan valt het toch op dat daar vroeger en nu alleen maar landbouwgrond ligt, agrarisch gebied dus. Het is dan ook maar normaal dat er praktisch enkel hoeven of erven met landbouwers te vinden zijn. Uitzonderlijk waren er toch enkele huisgezinnen waarvan de man gekend stond als werkman of dagloner. Ja, wie waren dan die inwoners van de Smissen rond 1900, en waar woonden ze dan? Ik tracht hierop een antwoord te geven. Het was niet altijd eenvoudig om de juiste plaats te bepalen waar zij woonden in de periode Een gevolg van de onmogelijkheid om zich ver te verplaatsen was, dat men bijna verplicht werd te huwen in de nabije omgeving. Hierdoor vinden we in de Smissen een groot aantal Wielandtsen, Pauwelsen, Seghersen, Daelemansen, Van Dammen en Van Roy s, die er toen woonden. In die tijd was Iedereen daar familie van Iedereen. Bijkomend probleem was dat een zeker aantal woningen, kleine boerderijtjes, die aanleunden aan grotere boerderijen, zijn afgebroken in de loop der tijden. Het feit dat de nummering van de huizen, die als leidraad diende, in de loop van de jaren een paar maal is gewijzigd, maakte het niet eenvoudiger. Eén zaak is zeker, er was een verloop van bewoners ingevolge onderlinge huwelijken.

6 6 Hier geboren worden, werken en plezier maken en ten allerlaatste overlijden, speelde zich af binnen een straal van 50 meter, zodat bijna iedereen die er woonde, door verwant- en/of aanverwantschap die ze met elkaar hadden, zich ook direct betrokken voelde. Men was bijna verplicht elkaar dagelijks te ontmoeten. Die familieband zal blijken uit hetgeen verder volgt. Niet enkel de huizen boerderijen speelden een rol in het leven van de mensen die er toen woonden, maar ook de put, (nu verdwenen) gelegen in het centrum van de Smissen, op het land van Peer De Mulles, die in de eerste plaats als brandput dienst deed. Eind van de jaren 1800 hadden de meeste huizen daar nog strooien daken. Gevolg was dat er in de nabijheid water diende aanwezig te zijn. Joseé Tierens en André Lanckpaep Joseé Tierens aan de put In de winter wanneer het vroor, heeft de jeugd van de Smissen daar leren schaatsen, werd er kou geleden en is ze er door het ijs gezakt, met alle gevolgen van dien. Gelukkig was toen de Leuvense stoof niet veraf. Deze put werd pas later op de winteravonden verlicht door drie à vier schamele lichtpunten. Je kon dan maar best vooraf weten waar zich het kelderijs bevond. Maria en Irène Tierens op de dichtgevroren put in 1963

7 7 Hierna volgt een samenvatting van de mensen die er lang geleden woonden. In deze kleine omgeving hebben ze hun leven, hun plezier en verdriet met elkaar gedeeld. Zij waren de voorouders van sommige mensen die er nu nog wonen of verspreid zijn over Sint-Amands of omgeving. Wat de Wielandtsen betreft, sommigen zelfs tot in Amerika. Mocht er toch ergens een foutje zijn ingeslopen, vergeef het mij, want we gaan wel meer dan honderd jaar terug in de tijd. Willy Van Roy, die zijn jeugd in de Smissen doorbracht. Januari van het jaar des Heeren 2010 WIE ZIJN DE INWONERS VAN DE SMISSEN OMSTREEKS 1900? Ik vermeld ook de verschillende huisnummers die zijn teruggevonden uit die periode. Van verscheidene gebouwen is wel het huisnummer teruggevonden, maar niet de juiste plaats waar zich de woning bevond. Aan de hand van een oudere kaart van de Smissen moet ik vaststellen dat er zeker een aantal woningen tijdens een latere periode verdwenen zijn. De huizen waarvan 100% zekerheid is, heb ik als leidraad op een kaartje van de Smissen gezet. Woningen die door de tijd heen verdwenen zijn, worden apart vermeld. * * * * * * * * * De nummering van de huizen in de Smissen begint met als eerste huis (nummer 294, waar Roos Wielandts is geboren) aan de rechterkant wanneer u komt van de Laerendries, volgt u steeds de rechterkant richting Oude Heirbaan, om te eindigen bij Wielandts (nummer 271/300 bij Michellekens). Vervolgens gaat het richting Pauwels (nummer 273/302 bij Paals). Daar gaat de nummering verder aan de overkant van de straat, om via Hooft (nummer 277/306 bij Dictusses) te eindigen bij de Familie Van Buggenhout-Van Den Eede (nummer 281/310).

8 8 Woning nummer /294 Hier woont de familie Wielandts-Dalemans Wielandts Desiderius, landbouwer, geboren te Sint-Amands op 17 februari 1859, zoon van Wielandts Constantinus en Spiessens Joanna Catharina. Hij huwt te Sint-Amands op 23 mei 1894 met Dalemans Maria Elisabeth geboren te Sint-Amands op 17 augustus 1860, dochter van Dalemans Henricus en De Wachter Francine. Desiderius komt te overlijden op 14 april Kinderen uit dit huwelijk die er ook nog wonen rond de eeuwwisseling: - Wielandts Maria Rosalia, dochter, geboren te Sint-Amands op 18 september Zij zal later huwen met De Schutter Petrus Carolus, fruithandelaar. Ze zullen ook een herberg uitbaten op het Heiken, in de volksmond beter bekend als bij Sjale Schutters of Roos/RozekeWielandts ; - Wielandts Benedictus Constantinus, zoon, geboren te Sint-Amands op 24 maart 1899; - Wielandts Maria Philomena Justina, dochter, geboren te Sint-Amands op 24 mei 1901; - Wielandts Rosalia Francisca Carolina, dochter, geboren te Sint-Amands op 31 augustus ********** Deze Constantinus was de vader van Desiderius en Benedictus Wielandts.

9 9 * * * * * * * * * Woning nummer 265/295 Hier woonde de familie Wielandts-Heirbout. Wielandts Benedictus, landbouwer, geboren te Sint-Amands op 18 februari 1840, zoon van Wielandts Constantinus en Spiessens Joanna Catharina. Hij huwt te Sint-Amands op 25 april 1894 met Heirbout Anna Valentina, geboren te Lippelo op 18 mei 1870, dochter van Heirbout Joannes Franciscus en Hermans Euphenia Catharina. Anna Valentina was gedurende een zekere tijd dienstmeid op de boerderij. Benedictus komt te overlijden op 5 juni Wielandts Desiderius, broer van Benedictus, geboren te Sint-Amands op 17 februari Hij huwt te Sint-Amands op 23 mei 1894 met Dalemans Maria Elisabeth, geboren te Sint-Amands op 17 augustus 1860, dochter van Dalemans Henricus en De Wachter Francisca. Zij gaan later wonen op het nummer /294. Kinderen van Benedictus die er nog wonen rond de eeuwwisseling: - Wielandts Joannes Franciscus, zoon, geboren te Sint-Amands op 4 augustus 1894; - Wielandts Maria Catharina, dochter, geboren te Sint-Amands op 23 november Waren in die periode enige tijd dienstmeid: - Van Doren Maria Theresia, geboren te Opdorp op 27 maart 1863; - Van Riet Rosalia, geboren te Opdorp op 1 juni * * * * * * * * * Woning nummer 266/ 296 Hier woonde de familie Hermans-Dalemans. Hermans Pieter Alfons, landbouwer tapper, geboren te Buggenhout op 19 juni 1878, zoon van Hermans Petrus Joannes en Van Den Broeck Catharine Sidonia.

10 10 Hij huwt te Sint-Amands op 1 oktober 1902 met Dalemans Anna Maria, geboren te Sint-Amands op 26 april 1877, dochter van Dalemans Carolus, strooidekker, en Pauwels Rosalia. Alfons HERMANS (op de voorgrond) met familieleden. Kinderen uit dit huwelijk die hier rond de eeuwwisseling nog woonden: - Hermans Maria Rosalia, dochter, geboren te Sint-Amands op 11 februari 1903; - Hermans Josephus Gerardus, zoon, geboren te Sint-Amands op 30 oktober 1904; - Hermans Henrica Maria, dochter, geboren te Sint-Amands op 2 december Later zullen er nog enkele kinderen geboren worden.

11 11 Graf van Pieter Alfons HERMANS en zijn echtgenote Anna Maria Dalemans. ********** Op dit nummer woonde daarvoor gedurende een zekere tijd, ook de familie Pauwels-Boey. Zij verhuizen voor de komst van de familie Hermans- Dalemans naar de Heikant n 154. Het laatste kind is nog wel op dat nummer ingeschreven. Pauwels Guilielmus, huidevetter, geboren te Puurs op 28 januari 1873, zoon van Pauwels Josephus en Ceulemans Cesarine Jacoba. Hij huwt te Sint-Amands op 5 augustus 1893 met Boey Maria Ludovica, geboren te Bornem op 25 december 1860, dochter van Boey Josephus en Spiessens Francisca. Kinderen die er nog wonen rond de eeuwwisseling: - Pauwels Josephus Theophilus, zoon, geboren te Sint-Amands op 18 maart 1895; - Pauwels Petrus Joannes, zoon, geboren te Sint-Amands op 3 oktober 1897; - Pauwels Ludovicus, zoon, geboren te Oppuurs op 16 december 1899; - Pauwels Albertus, zoon, geboren te Sint-Amands op 14 oktober 1901; - Pauwels Francisca Theresia, dochter, geboren te Sint-Amands op 5 februari * * * * * * * * *

12 12 * * * * * * * * * Woning nummer 267 / 297 Hier woonde de familie Dalemans-Pauwels. In de volksmond genaamd: bij Stroois. Dalemans Carolus, strooidekker winkelier, geboren te Sint-Amands op 7 mei Hij is de zoon van Dalemans Joannes Franciscus, strooidekker, geboren in Oppuurs en Van Gheel Maria Elisabeth, geboren te Londerzeel. Carolus huwt te Lippelo op 2 oktober 1867 met Pauwels Rosalia, geboren te Lippelo op 18 oktober 1841, dochter van Pauwels Josephus Gerardus en De Buyser Maria Catharina. Carolus overlijdt te Sint-Amands op 1april Rosalia overlijdt eveneens te Sint-Amands op 24 december Kinderen uit dit huwelijk die rond de eeuwwisseling nog op dit adres wonen: - Dalemans Josephus Gerardus, zoon, geboren te Sint-Amands op 11 mei Hij huwt te Sint-Amands op 22 juni 1898 met Van De Veken Julia, dochter van Van De Veken Philippus Jacobus en De Decker Maria Josepha; - Dalemans Maria Rosalia, dochter, geboren te Sint-Amands op 12 december Zij woont te Dendermonde op 21 augustus 1893; - Dalemans Joannes Gregorius, zoon, geboren te Sint-Amands op 28 april Hij overlijdt te Sint-Amands op 11 augustus 1914; - Dalemans Anna Maria, dochter, geboren te Sint-Amands op 26 april Zij huwt te Sint-Amands op 1 oktober 1902 met Hermans Pieter Alfons, geboren te Buggenhout op 19 juni 1878, zoon van Hermans Petrus Josephus en Van Den Broeck Sidonia; - Dalemans Felix Joannes, zoon, geboren te Sint-Amands op 25 juni Hij woont te Steenhuffel op 18 januari 1897 en keert terug naar Sint- Amands op 7 september Hij huwt te Boom op 12 mei 1906 met Moens A.M.C. en gaat er in de Noeverenstraat wonen;

13 13 Petrus Franciscus DALEMANS en echtgenote Leopoldina Florentina DE BOCK - Dalemans Petrus Franciscus, beenhouwertapper, geboren te Sint-Amands op 6 februari Hij huwt te Sint-Amands op 27 oktober 1905 met De Bock Leopoldina Florentina, geboren te Sint-Amands op 23 november 1882, dochter van De Bock Josephus en De Maeyer Philomena Francisca. Na hun huwelijk wonen zij een tijdje in een van de kleine huisjes die staan op het erf van de familie Dalemans. Dit had toen het nummer 297a. Deze Petrus Franciscus, slachter tapper, had voldoende kennis in huis om zelf op ambachtelijke wijze bier te brouwen, hetgeen hij dan ook deed. Zelfs het stoken van alcohol was hem niet vreemd. Hij had dus als tapper (herbergier) alle producten ter plaatse. Kinderen uit dit huwelijk die rond de eeuwwisseling nog op dit adres woonachtig zijn: o Dalemans Maria Josephine, dochter, geboren te Sint-Amands op 3 maart 1906; o Dalemans Josephus, zoon, geboren te Sint-Amands 27 maart 1907; o Daelemans Guilielmus Henricus Maria, zoon, geboren te Sint- Amands op 13 mei 1908; o Dalemans Oscar Frans Marie, zoon, geboren te Sint-Amands op 18 augustus Na deze datum zijn er wel nog een aantal kinderen geboren.

14 14 * * * * * * * * * Woning nummer / 298 Hier woonde de familie Borms-Van Campenhout. Van Campenhout Anna Francisca, landbouwster, geboren te Sint-Amands op 21 maart 1820, dochter van Van Campenhout Joannes Baptist en Dalemans Joanna Catharina. Zij is de weduwe van Borms Carolus Franciscus, geboren te Sint-Amands op 1 mei 1799, zoon van Borms Joannes en Robijns Maria Anna. Carolus Franciscus overlijdt te Sint-Amands op 30 december Anna Francisca Van Campenhout overlijdt er ook op 9 oktober Woont rond de eeuwwisseling ook nog in deze woning: - Lauwers Josephus, schoonzoon, geboren te Sint-Amands op 7 november 1862, zoon van Lauwers Joannes en Peleman Maria Justina. Hij huwt te Sint-Amands op 8 november 1895 met Borms Joanna Catharina, geboren te Sint-Amands op 31 maart 1865, dochter van Borms Carolus Franciscus en Van Campenhout Anna Francisca. * * * * * * * * * Woning nummer 270 / 299 De familie Van Nieuwenhove woonde op dit nummer. Later vestigde zich hier ook de familie Meskens. Van Nieuwenhove Joannes Franciscus, landbouwer, geboren te Sint-Amands op 28 juli 1830, zoon van Van Nieuwenhove Josephus en Van Ransbeeck Maria Anna.

15 15 Hij huwt te Weert op 22 mei 1861 met Pauwels Philomena Francisca, geboren te Weert op 8 juni 1838, dochter van Pauwels Joannes Baptista en Collier Joanna Catharina. Joannes Franciscus overlijdt te Sint-Amands op 17 juni Een paar jaar later, op 19 februari 1906, overlijdt zijn echtgenote Philomena Francisca. Kinderen uit dit huwelijk die er rond de eeuwwisseling nog woonachtig zijn: - Van Nieuwenhove Hortensia Francisca, dochter, geboren op 9 februari Zij huwt te Sint-Amands op 16 april 1896 met Van Den Bossche Jacques Renatus, landbouwer, geboren te Opdorp op 26 juli 1859, zoon van Van Den Bossche Pieter Jozef en Cruyplant Anna Rosalia. Na hun huwelijk vestigen zij zich te Opdorp; - Van Nieuwenhove Desiderius, zoon, geboren te Sint-Amands op 8 mei 1869; - Van Nieuwenhove Rosalia Stephania, dochter, geboren te Sint-Amands op 2 april ******** Meskens Joannes Camille, voerman-tapper, geboren te Liezele op 28 december 1880, zoon van Meskens Carolus en Yoanna Blommaert. Hij huwt te Sint- Amands op 25 november 1910 met Van Steen Maria Ludovica, geboren te Sint-Amands op 24 januari 1888, dochter van Van Steen Amandus en Maes Monica. Kind uit dit huwelijk dat er ook woonachtig is: - Meskens Maria Josephina Philomena, dochter, geboren te Sint-Amands op 27 maart Zij zal later huwen met Pauwels Victor, afkomstig van Mariekerke. Later zullen er nog enkele kinderen geboren worden. De familie Meskens verhuisde van de Smissen naar het Heiken nummer 424, op 1 april Camille Meskens komt vroegtijdig te overlijden te Bornem op 27 oktober 1949, zijn echtgenote Maria Ludovica Van Steen overlijdt te Sint-Amands op 17 januari * * * * * * * * *

16 16 Camille MESKENS Francisca VAN STEEN Carolus VAN DAM Johannes Frans WIELANDTS Onbekende Maria Ludovica Maria Stina Philomena Monica Philomena Maria Stephania VAN STEEN WIELANDTS MAES VAN STEEN Philomena Arthur Justina Francina Julia Clara Ivonna Maria Ludovica Bendicta MESKENS MESKENS WIELANDTS WIELANDTS WIELANDTS Maria Amanda VAN DAM Arthur WIELANDTS * * * * * * * * * Woning nummer 271 / 300 De familie Wielandts woonde op dit nummer. In de volksmond genaamd: bij Michellekens. Wielandts Michael (Michel), landbouwer, geboren te Sint-Amands op 13 juni Hij is het vijfde kind van Wielandts Joannes Baptist en Meltjens Anna Maria. Hij huwt te Bornem op 26 juni 1879 met Spiessens Joanna Francisca, geboren te Bornem op 24 oktober 1849, dochter van Spiessens Joannes en Michiels Maria Josepha.

17 17 Deze Joanna Francisca heeft reeds een natuurlijk kind, genaamd Joannes Franciscus, geboren te Bornem op 25 maart 1878, welke bij dit huwelijk gewettigd wordt op naam van Wielandts. Wielandts Michael(Michel) overlijdt te Sint-Amands op 6 december Zijn weduwe Spiessens Joanna Francisca huwt voor de tweede maal te Sint- Amands op 16 december 1882 met De Smet Joannes Baptist, geboren te Sint-Amands op 27 maart 1842, zoon van De Smet Joannes en Van Assche Anna Francisca. Joanna Francisca overlijdt te Sint-Amands op 7 augustus Kinderen uit het tweede huwelijk die er rond de eeuwwisseling nog woonachtig zijn: - De Smet Maria Josepha, dochter, geboren te Sint-Amands op 23 augustus 1883; - De Smet Coleta Juliana, dochter, geboren te Sint-Amands op 25 september 1884; - De Smet Benedictus, zoon, geboren te Sint-Amands op 17 augustus Hij huwt te Sint-Amands op 25 september 1908 met Philips Rosalia Francisca, geboren te Opdorp op 14 september 1880, dochter van Philips Leopoldus en Van De Voorde Anna Maria; - De Smet Joanna Justine, dochter, geboren te Sint-Amands op 2 april 1888; - Wielandts Joannes Franciscus, stiefzoon (natuurlijk kind, gewettigd bij het eerste huwelijk), geboren te Bornem op 25 maart Hij huwt te Sint-Amands op 28 oktober 1903 met Van Steen Maria Stephania, geboren te Sint-Amands op 5 januari Kinderen uit het huwelijk van Wielandts Joannes en Van Steen Maria die rond de eeuwwisseling ook op dit adres wonen: o Wielandts Arthur Armand Marie, zoon, geboren te Sint-Amands op 14 januari 1907; o Wielandts Rosalia Maria Alphonsina, dochter, geboren te Sint- Amands op 30 november o Er zullen later nog verschillende kinderen volgen. * * * * * * * * *

18 18 Woning nummer 272 / 301 De familie Van Roy woonde op dit nummer. Van Roy Johannes Philippus, geboren te Puurs op 3 mei 1838, zoon van Joannes Baptista Van Roy en Joanna Maria Caluwaerts, beiden uit Puurs. Hij huwt met Joanna Catharina Van Den Eede te Sint-Amands op 16 september 1868, zij is de dochter van Van Den Eede Peter en Van Breedam Maria Anna. Zij overlijdt te Sint-Amands op 26 januari Joannes Philippus Van Roy huwt voor de tweede maal te Sint-Amands op 18 juli 1883 met Janssens Theresia, landbouwster-tapster, geboren te Oppuurs op 22 mei Zij is de weduwe van De Cock Damianus, blokmaker, die overleden is te Sint-Amands op 2 augustus Hij was de zoon van De Cock Joannes Jacobus en Van Wal Maria Anna. Kinderen uit het eerste huwelijk die er rond de eeuwwisseling nog woonachtig zijn: - Van Roy Maria Philomena, dochter, geboren te Sint-Amands op 27 juni 1871, zij blijft ongehuwd en overlijdt te Sint-Niklaas in 1936; - Van Roy Petrus Franciscus, zoon, geboren te Sint-Amands op 13 maart 1873, hij blijft ongehuwd en overlijdt te Sint-Amands in 1946; - Van Roy Joannes Franciscus, zoon, geboren te Sint-Amands op 24 december 1875, die op 17 november 1903 huwt met Joanna Francisca De Smedt uit Malderen en verhuist naar het huis nummer 282/309. Joanna Francisca overlijdt te Sint-Amands op 13 augustus Hij huwt voor de tweede maal met Nathalie De Smet eveneens uit Malderen op 7 mei Dit huwelijk blijft kinderloos. Kinderen uit het huwelijk van De Cock Damianus ( 1882) en Janssens Theresia die er rond de eeuwwisseling nog woonachtig zijn : - De Cock Alphonsius, stiefzoon, geboren te Oppuurs op 31 maart Hij huwt met Van Ranst M.J. te Sint-Amands op 6 juli 1901; - De Cock Rosalia, stiefdochter, geboren te Sint-Amands op 10 mei 1879; - De Cock Petrus Joannes, stiefzoon, geboren te Sint-Amands op 3 december Hij huwt te Sint-Amands op 18 juni 1909 met Ivens Maria Leontina, dochter van Ivens Petrus Joannes en de Vos Rosalia Hortensia. Ivens Maria Leontina overlijdt te Sint-Amands op 25 April Hij huwt voor de tweede maal te Sint Amands op 18 Juli 1913 met Peeters Joanna Maria, geboren te Sint Amands op 12 april 1887, dochter van Peeters Petrus en Walschap Amelia Francisca. Uit dit huwelijk volgen later nog verschillende kinderen. Waaronder Julia en Maurice Van Cockes.

19 19 Deze Petrus was ook gekend als Péér van Cockes. ******** Veel later woonde hier ook Joanna Catharina Van Evercoren, geboren te Sint- Amands op de Valk, op 14 augustus 1869, zij bleef ongehuwd. Zij was in de Smissen beter gekend als Zjoo Vuyt of Zjoo Bot. Daarvoor verbleef ze lange tijd in de Abeelestraat, waar toen nog Van Evercorens woonden. Zij was ook een tijd dienstmeid op het hof genaamd Bij Bottes. Zij werd 93 jaar en is overleden te Sint-Amands op 7 juli ********* De grootouders van Joanna Catharina Van den Eede, echtgenote van Joannes Phillipus Van Roy, waren Judocus Van Den Eede en Cornelia Van Den Reyn. Zij hebben er voor gezorgd dat ook hun nazaten zich goed gevestigd hebben in de Smissen. * * * * * Woning nummer 273 / 302 * * * Op dit nummer woont de familie Pauwels. In de volksmond genaamd: bij Paals. Pauwels Joannes Baptista, landbouwer, geboren te Sint-Amands op 14 april 1814, zoon van Pauwels Joannes en De Smedt Joanna Catharina. Hij huwt te Opdorp met Dooms Catherina, geboren te Opdorp op 20 april *

20 20 Joannes Baptist overlijdt te Sint-Amands op 24 februari Catharina Dooms overlijdt eveneens te Sint-Amands op 2 december Kind uit dit huwelijk dat er rond de eeuwwisseling nog woonachtig is: - Pauwels Petrus Johannes, geboren te Sint- Amands op 17 januari Hij huwt op 20 augustus 1890 met Wielandts Maria Elisabeth, geboren te Sint-Amands op 28 januari 1854, dochter van Wielandts Constantinus en Spiessens Joanna Catharina. Kinderen uit het huwelijk hierboven, die rond de eeuwwisseling nog op dit adres wonen : o Pauwels Joannes Franciscus, zoon, geboren te Sint-Amands op 29 december 1890; o Pauwels Catharina Antonia, dochter, geboren te Sint-Amands op 21 november 1891, zij zal later huwen op 20 januari 1922 met Josephus Seghers, zoon van Philippus Seghers en Maria Ludovica van Herp; o Pauwels Joanna Carolina, dochter, geboren te Sint-Amands op 21 november 1892;

21 21 o Pauwels Maria Sophie, dochter, geboren te Sint-Amands op 18 september Zij overlijdt te Sint-Amands op 7 maart * * * * * * * * * Woning nummer 274 / 303 Op dit nummer woont het echtpaar Van Dam-Seghers, en later ook het echtpaar De Decker-Seghers. Van Dam Augustinus Franciscus, landbouwer, geboren te Sint-Amands op 24 maart Hij is de zoon van Van Dam Amandus en Reyniers Maria Elisabeth, geboren te Ruisbroek op 11 juni Hij huwt te Sint-Amands op 24 mei 1871 met Seghers Anna Francisca, geboren te Sint-Amands op 6 augustus 1842, dochter van Seghers Josephus en Van Steen Rosalia. Deze Augustinus Franciscus is de broer van Van Dam Gratianus en Anna Francisca is de zuster van Seghers Philippus, alias Luppe Seghers. Maria Elisabeth Reyniers huwt dan voor de tweede maal te Sint-Amands op 20 september 1848 met De Potter Carolus Ludovicus, geboren te Liezele op 30 juni Deze Maria Elisabeth overlijdt te Sint-Amands op 6 augustus De Potter Carolus gaat tot en met zijn overlijden inwonen bij het echtpaar Van Dam-Seghers. Carolus de Potter overlijdt eveneens te Sint-Amands op 11 november ******** De Decker Carolus Ludovicus, ook genoemd Sjale Decker geboren te Sint- Amands op 8 november 1888, zoon van De Decker Petrus Franciscus en Van Den Berghe Joanna Ludovica. Hij huwt te Sint-Amands op 29 juni 1917 met Seghers Maria Rosalia geboren te Sint-Amands op 1 februari 1886, dochter van Seghers Philippus Adrianus en Van Herp Maria Ludovica. Later worden twee kinderen geboren. * * * * * * * * *

22 22 Woning nummer 275 / 304 Op dit nummer woont de familie Seghers. Deze familie is beter gekend als bij: Luppe Seghers en later bij: Naar Schelfthout Seghers Philippus, landbouwer, zoon van Seghers Josephus en van Rosalia Van Steen, geboren te Sint-Amands op 9 augustus Hij huwt te Sint- Amands op 16 oktober 1884 met Van Herp Maria Ludovica, geboren te Sint- Amands op 9 juni 1857, dochter van Van Herp Eugenius en De Decker Sophia. Deze Maria Ludovica Van Herp komt te overlijden op 16 januari Philippus Seghers overlijdt op 16 november 1918, de dag dat hij bericht krijgt dat zijn zonen, na vier jaar aan het front te zijn geweest, terug naar huis komen. Maria Leonia, Maria Rosalia en Philomena Joanna Seghers Philippus Seghers en echtgenote Maria Ludovica Van Herp

23 23 Kinderen uit dit huwelijk die er rond de eeuwwisseling nog woonachtig zijn: - Seghers Maria Rosalia, dochter, geboren te Sint-Amands op 1 februari 1886, ( 1932). Zij huwt te Sint-Amands op 29 juni 1917 met De Decker Carolus Ludovicus, geboren te Sint-Amands op 8 november 1888, zoon van De Decker Petrus Franciscus en Van Den Berghe Ludovica Zij gaan een tijd wonen bij Van Dam Franciscus Augustinus en Seghers Anna Francisca (haar tante), de ene broer van Van Dam Gratianus en de andere zuster van Seghers Philippus; - Seghers Maria Leonia, dochter, geboren te Sint-Amands op 1 juni 1888, zij bleef ongehuwd ( 1963); - Seghers Josephus, zoon, geboren te Sint- Amands op 31 maart 1890; - Seghers Petrus Aloysius, zoon, geboren te Sint-Amands op 6 november 1891, deze Petrus Aloysius werd later Broeder; - Seghers Philomena Joanna, dochter, geboren te Sint-Amands op 3 juli 1898, ( 1975) zij is de moeder van Antoinetta Schelfhout. Josephus Seghers (zie foto) ( 1966), zoon van Philippus Seghers en Maria Ludovica Van Herp, tijdens zijn legerdienst. Hij zal later huwen op 20 januari 1922, met een buurmeisje, Pauwels Catharina Antonia, zij is geboren te Sint-Amands op 21 november 1891.( 1981) Doodsprentjes van het echtpaar Seghers Van Herp

24 24 * * * * * * * * * Woning nummer 276 / 305 Op dit nummer woont de familie Van Dam De Wit. Van Dam Gratianus, landbouwer, zoon van Van Dam Amandus en Reyniers Elisabeth, geboren te Sint-Amands op 17 december Hij huwt te Sint- Amands op 10 januari 1867 met De Wit Joanna Coleta, geboren te Oppuurs op 2 september Gratianus overlijdt te Sint-Amands op 8 januari 1920, zijn echtgenote Coleta overlijdt een paar jaar later op 26 januari Zij woonden daarvoor op de Kerkhofdries, waar zich later de zagerij Van den Bergh vestigde en waar ook de meeste van zijn 15 kinderen zijn geboren. Hij verhuist rond 1887 naar de Smissen. Gratianus VAN DAM en Coleta DE WIT

25 25 Kinderen uit dit huwelijk die rond de eeuwwisseling nog op dit adres wonen: - Van Dam Franciscus Augustinus, zoon, geboren te Sint-Amands op 17 juli Hij huwt te Sint-Amands op 26 januari 1926 met De Volder Maria Bertha, weduwe van Van Weyenberg Petrus, overleden te Sint- Amands op 12 mei Samen met haar dochter Maria Leopoldina uit het eerste huwelijk, hield zij daar een kleine kruidenierswinkel en waren ze in de volksmond bekend als bij Mit van Bertha s. Later zal hier ook Fred Van Dam geboren worden ( 2009). - Van Dam Carolus, zoon, geboren te Sint-Amands op 29 januari Hij verhuist vóór 1900 naar het nummer 282/309, bij zijn oom Ludovicus Van Dam. Later zal hij huwen met Fransica Van Steen; - Van Dam Joanna Carolina, dochter, geboren te Sint-Amands op 20 juni 1875; - Van Dam Maria Pauline, dochter, geboren te Sint-Amands op 20 oktober 1876; - Van Dam Franciscus Henricus, zoon, geboren te Sint-Amands op 19 september 1878; - Van Dam Francisca Josephina, dochter, geboren te Sint-Amands op 10 januari 1880; - Van Dam Maria Julia, dochter, geboren te Sint-Amands op 7 oktober 1881, overleden te Beloeil op 19 oktober 1954; - Van Dam Maria Clementina, dochter, geboren te Sint-Amands op 27 december 1883; - Van Dam Virginia Francisca, dochter, geboren te Sint-Amands op 27 oktober Zij zal later huwen met Meskens Leopold, geboren te Liezele op 11 december 1882, zoon van Meskens Carolus en Joanna Blommaert. Meskens Leopold is de broer van Meskens Camille, die gehuwd is met Van Steen Maria Ludovica; - Van Dam Stephanie, dochter, geboren te Sint-Amands op 10 september 1887; - Van Dam Philomena Francisca, dochter, geboren te Sint-Amands op 6 juni Zij huwt later met Van Steen Petrus, ook genaamd Peer Castrom. Philomena VAN DAM ( 1924)

26 26 Een aantal dochters van Gratianus hebben reeds het huis verlaten of zullen later als dienstmeid gaan werken in het Brusselse of elders. Woning nummer 277 / 306 * * * * * * * * Op dit nummer woont de familie Hooft. In de volksmond genaamd: bij Dictusses. Hooft Benedictus, landbouwer, geboren te Sint-Amands op 9 juni Hij is de zoon van Hooft Joannes en Demaeyer Maria Catharina. Hij huwt te Lippelo op 29 april 1857 met Verlinden Anna Francisca, geboren te Lippelo op 17 september Benedictus overlijdt te Sint-Amands op 10 mei Anna Francisca overlijdt een paar jaar later eveneens te Sint-Amands op 17 januari Uit dit huwelijk komen verschillende kinderen voort, waaronder Hooft Petrus Joannes, landbouwer, geboren te Sint-Amands op 3 juli Hij huwt te Opdorp op 9 oktober 1896 met Van Den Bossche Maria Clementina, geboren te Opdorp op 9 juni Kinderen van Petrus Joannes en Van Den Bossche Maria Clementina die er rond de eeuwwisseling nog wonen : * - Hooft Edmondus Benedictus, zoon, geboren te Sint-Amands op 26 augustus Hij vestigt zich na zijn huwelijk op 20 oktober 1928 met Van De Vreken Ludovica Julia in de Dorekensstraat. Zij werden ook genoemd Mon Dictus en Julie van den Buute (zie foto). - Hooft Maria Clementina, dochter, geboren te Sint-Amands op 20 augustus 1898, overleden te Sint-Amands op 10 september 1910; - Hooft Petrus Clement, zoon, geboren te Sint-Amands op 20 november 1899, overleden te Sint-Amands op 20 december 1899; - Hooft Philomena Martha, dochter, geboren te Sint-Amands op 4 december 1900, overleden te Sint-Amands op 8 december 1900;

27 27 - Hooft Maria Augustina, dochter, geboren te Sint-Amands op 21 december 1901 ( 1979); - Hooft Cyrille Henri, zoon, geboren te Sint-Amands op 20 januari 1904 ( 1996); - Hooft Ludovicus Eugenius Leo, zoon, geboren te Sint-Amands op 24 maart 1906 ( 2002). Deze laatste drie blijven ongehuwd. Zij blijven samen in het ouderlijk huis wonen. Cyrille Hooft, buurman Frans (Sooike) Van Roy en Eugenius Hooft Edmond (Mon) Hooft tijdens zijn legerdienst ( 1989) * * * * * * * * *

28 28 Woning nummer 278 / 307 De familie De Mul woonde op dit nummer. In de volksmond genaamd : bij Peer de Mulles. De Mul Peeter, landbouwer, geboren te Sint-Amands op 17 augustus 1833, zoon van Johannes Baptista De Mul en Anna Maria Suyckens. Hij is de weduwnaar van Maria Magdalena Adriaenssens, die overleden is op 20 februari 1887 te Sint-Amands. Peeter zelf overlijdt op 29 april Kinderen van Peeter De Mul die er rond de eeuwwisseling nog wonen : - De Mul Maria Juliana, dochter, geboren te Sint-Amands op 9 maart Zij huwt te Sint-Amands op 25 oktober 1892 met Jozef Jan Van Droogenbroeck, zoon van Van Droogenbroeck Petrus Emmanuel en Van Grasdorff Rosalia Seraphina, en vestigen zich in de Jodenstraat n 196, is nu de Emmanuel Rollierstraat ; - De Mul Franciscus Alphonsius, zoon, geboren te Sint-Amands op 13 maart Hij blijft ongehuwd wonen in het ouderlijk huis ( 1939); - De Mul Joannes Franciscus, zoon, geboren te Sint-Amands op 23 oktober 1860.( 1930) Hij huwt te Sint-Amands op 11 juli 1906 met Van Droogenbroeck Maria Josephina, dochter van Van Droogenbroeck Petrus Emmanuel en Van Grasdorff Rosalia Seraphina; - De Mul Joanna Cornelia, dochter, geboren te Sint-Amands op 9 juli Zij huwt te Sint- Amands op 2 oktober 1900 met Van Eeckhout Carolus Franciscus, geboren te Opdorp op 3 oktober 1869, zoon van Van Eeckhout Franciscus Judocus en De Pauw Coleta Philomena; - De Mul Carolus Livinus, zoon, geboren te Sint- Amands op 11 november 1865.( 1938). Hij huwt met Laureys Maria Philomena, geboren te Sint-Amands op 5 maart 1886, dochter van Petrus Jacobus Laureys en Maria Philomena De Koster te Sint-Amands op 14 februari Ze zijn de ouders van Maria Philomena Petronella De Mul, geboren te Sint-Amands op 6 juni Zij huwt met Tierens Joannes Franciscus in het jaar Maria Philomena LAUREYS. ( 1968) Ook genaamd in de volksmond: Mie Cat.

29 29 - De Mul Maria Augustina, dochter, geboren te Sint-Amands op 15 juni 1867, zij bleef ongehuwd wonen in het ouderlijk huis. Links De Mul Franciscus Alphonsius en zijn zuster Maria Augustina en daarbij de familie De Mul-Laureys met hun bijna volledige kroost Het echtpaar Maria Philomena DE MUL en Frans TIERENS * * * * * * * * *

30 30 Woning nummer 279 / 308 Hier woonde de familie Van Dam Ludovicus Van Den Eede. Van Dam Ludovicus, landbouwer, geboren te Sint-Amands op 4 november Hij is de broer van Gratianus Van Dam die in de Smissen op nummer 276/305 woont. Ludovicus huwt te Sint-Amands op 28 april 1866 met Van Den Eede Virginie, geboren te Sint-Amands op 24 mei 1834, dochter van Van Den Eede Amandus en Ots Henrica. Ludovicus overlijdt op 19 januari Deze Amandus is een zoon van Judocus Van Den Eede en Coleta Van Den Reyn. Hij is eveneens de broer van Petrus Van Den Eede wiens dochter Joanna Catharina later zal huwen met Van Roy Johannes Philippus. Zij wonen met hun kinderen op nummer 272/301. Vóór 1900 verhuist Van Dam Carolus, of SjaleVan Dam, neef van Ludovicus, van huisnummer 276/305 naar deze woning.( 1960) Deze Carolus geboren te Sint-Amands op 29 januari 1874, zoon van Gratianus Van Dam en De Wit Coleta, huwt te Sint-Amands op 5 mei 1916 met Van Steen Francisca Ludovica, of Ca Castrom geboren te Sint-Amands op 6 augustus 1890, ( 1978) dochter van Van Steen Amandus en Maes Monica. (zie foto hiernaast Sjale Van Dam met echtgenote en dochterje Maria) Zij kregen samen 9 kinderen. Woning nummer 282 / 309 * * * * * * * * Op dit huisnummer is het een komen en gaan van bewoners. Hier woonde de familie Loverie. Loverie Joannes Franciscus, dagloner, geboren te Sint-Amands op 28 januari Zoon van Amandus Loverie en De Bondt Anna Maria. Hij huwt een eerste maal met Van den Driessche Joanna Catharina, geboren te Mariekerke op 9 januari 1870, waar zij overlijdt op 14 oktober Hij huwt een tweede maal te Londerzeel op 2 mei 1894 met D Hertefeld Elisabeth, geboren te Londerzeel in het jaar *

31 31 Kinderen uit beide huwelijken die er rond de eeuwwisseling nog woonachtig zijn : - Loverie Maria Rosalia, dochter, geboren te Mariekerke op 29 oktober 1892 en overleden te Sint-Amands op 17 november 1893; - Loverie Mathildis, dochter, geboren te Sint-Amands op 3 januari 1895; - Loverie Petrus Frans, zoon, geboren te Sint-Amands op 17 februari 1897; - Loverie Joannes, zoon, geboren te Sint-Amands op 30 april Op dit nummer woonde eveneens de familie Willaerts. Willaerts Petrus, landbouwwerkman, geboren te Sint-Amands op 7 februari 1870, zoon van Willaerts Josephus en Stevens Anna Maria. Zijn echtgenote is Van Schoor Maria Ludovica, geboren te Lippelo op 17 november 1872 en dochter van Van Schoor Augustinus en Adrianssens Maria Coleta. Petrus en Maria Ludovica zijn gehuwd in Lippelo op 6 februari Kinderen uit dit huwelijk die er rond de eeuwwisseling nog woonachtig zijn : - Willaerts Josephus, zoon, geboren te Sint-Amands op 1 april 1895; - Willaerts Pauline Joanna, dochter, geboren te Sint-Amands op 23 juli 1898; - Willaerts Alexander Alphonsius, zoon, geboren te Sint-Amands op 19 maart 1901; - Willaerts Joanna, dochter, geboren te Sint-Amands op 7 oktober 1902; - Willaerts Carolina Constantia, dochter, geboren te Sint-Amands op 10 maart 1904; - Willaerts Jozef Leopold Guilielmus, zoon, geboren te Sint-Amands op 1 mei 1905; - Willaerts Coleta Francina, dochter, geboren te Sint-Amands op 30 april Zij verhuizen later met hun kinderen naar de Valk nummer 252. Eén van die kinderen nl. Willaerts Coleta Francine, huwt op 7 augustus 1931 met Van Roy Gerardus. (zie foto hieronder)

32 32 Wanneer de Willaertsen verhuisden, kwam zich hier op 20 november 1903 opnieuw een deel van de familie Van Roy vestigen. Hun vader heeft daar reeds vroeger tot en met zijn tweede huwelijk met Janssens Theresia met zijn kinderen gewoond. Van Roy Joannes Franciscus, Wanneske Van Roy, landbouwer, geboren te Sint-Amands op 24 december Hij verhuist van zijn vroegere woning nummer 272/301 naar zijn nieuwe verblijfplaats. Na zijn huwelijk te Malderen op 17 september 1903 met De Smedt Joanna Francisca, geboren te Malderen op 7 februari 1886, blijven zij tot 17 november 1903 op de Molenheide te Malderen wonen. Deze Joanna Francisca overlijdt te Sint-Amands op 13 augustus 1911, amper 25 jaar oud. Hij zal voor een tweede maal huwen met De Smet Nathalie eveneens te Malderen, op 7 mei Dit huwelijk blijft kinderloos. Kinderen uit het eerste huwelijk die er nog woonachtig zijn rond de eeuwwisseling : - Van Roy Franciscus Philippus, zoon, geboren te Sint-Amands op 23 januari 1905, hij blijft ongehuwd en blijft daar ook wonen ( 1986). {zie links op de foto, samen met Frans Van Weyenberg (ook genoemd Boerke ) in de Smissen rond 1940, toen er nog veel volk woonde}

33 33 - Van Roy Franciscus Leonardus, zoon, geboren te Sint-Amands op 14 april 1906, welke op 6 mei 1932 te Sint-Amands huwt met Van Dam Maria, dochter van Van Dam Carolus en Van Steen Francisca. (zie hieronder) Leonard VAN ROY ( 1976) en Maria VAN DAM ( 1993) - Van Roy Franciscus Gerardus, zoon, geboren te Sint-Amands op 5 juni 1907, welke later huwt met Willaerts Francine; - Van Roy Joannes Baptista Eugenius, zoon, geboren te Sint-Amands op 27 juni 1908, hij overlijdt op 14 augustus 1914; - Van Roy Maria Rosalia, dochter, geboren te Sint-Amands op 4 augustus 1909, welke overlijdt op 11 november * * * * * * * * * Woning nummer 281 / 310 Hier woont de familie Van Buggenhout Van Den Eede. Van Den Eede Maria Coleta, landbouwster, geboren te Sint-Amands op 15 augustus 1838, dochter van Van Den Eede Josephus en Van Den Eede Benedicta Bernardina. Zij is gehuwd te Sint-Amands op 4 juli 1866 met Van Buggenhout Domenicus Franciscus geboren te Sint-Amands op 1834, hij overlijdt te Sint-Amands op 1 december Maria Coleta Van Den Eede komt te overlijden te Sint-Amands op 1 maart 1919.

34 34 Woont ook nog in deze woning rond de eeuwwisseling : - Van Den Eede Domenicus Franciscus, neef, geboren te Sint-Amands op 20 oktober 1871, zoon Van den Eede Judocus en Van Buggenhout Virginia. * * * * * * * * * SLOT Tijdens mijn opzoekingwerk stelde ik vast dat er vóór 2009 verscheidene woningen zijn verdwenen: De woning die aanleunde aan de boerderij van Hermans, waar Roos Wielandts is geboren. De huisjes op het erf van de familie Dalemans, waarvan de bewoners in die tijd niet altijd juist te plaatsen waren, zijn een paar jaar geleden ook afgebroken. Met zekerheid kan ik zeggen dat hier gedurende een lange tijd de familie Van De Vreken (Den Buute) heeft gewoond. Hier is ook Gerard van Den Buute geboren in het jaar De woning naast de familie Dalemans waar, volgens de nummering van de huizen, de families Van Nieuwenhoven en Meskens zouden gewoond hebben. Later woonde daar de familie Boeykens, is nu nieuwbouw. De woning waar de familie Van Roy woonde, alsook zijn stiefkinderen, met name de kinderen De Cock. Hier woonde later ook Joanna Catharina Van Evercoren, beter bekend onder de roepnaam Zjoo Vuyt of Zjoo Bot. Zij kreeg ook regelmatig bezoek van haar broer de Paij om haar te helpen in den hof, en een ander personage genaamd de Vinck een onverbeterlijke drinkebroer verbleef daar regelmatig. Ook de woning waar de familie Van Dam-De Wit heeft gewoond. Hier is later Fred Van Dam, neef van Kamiel Van Dam, geboren. Hij heeft hier een nieuwbouw neergezet. ******

35 35 Hierna volgen nog enkele interessante gegevens over de Smissen en omgeving, uit die tijd en vroeger. Wat we weten over de omgeving van de Smissen is niet zo uitgebreid. De 20 ste Cohierpenning te Sint-Amands jaar ,(Stanny Van Grasdorff heeft deze bron bewerkt en omgezet in leesbare taal). Hier volgen enkele vermeldingen van zowel de benaming der velden als van de personen die destijds deze akkers en velden bewerkten in de omgeving van de Smissen: Het Vroonsveld: Ook de vroonis genaamd. Was in die tijd vroonland of gemeentegrond, dat ter beschikking stond van de inwoners, maar beheerd werd door de vroon of de heer (dominus). Het vroonsveld lag tegen de grens met Oppuurs en raakte met de ene zijde aan het binnewaerts en aan de andere zijde aan het vuylbroeck en de heyvelden. Tussen het vroonsveld en het binnenwaerts liep de heir bane of de heerbane die soms ook he(e)rwegh genaamd werd. Gilles Jacopts bezat daar een gemeten (300 roeden) land en ook Gillis van Praet, zoon van Joos, pachtte daar een gemeten land van Joos van Schouwenbroeck. Willem van Cuurvelt pachtte van de vrije Jans de Cuyper, twee dagwant land in het vroonsveld. Jan van Asbroeck bezat in eigendom een dagwant land op het veroonels (= het vroonvelt of de vronis). Het Binnenwaerts Lag naast het vronis en raakte aan de Lippelobeek, het terweland en de neer dijck. Jan de Pape bezat daar een dagwant land, in het binnewaerts, op de de sagge. Gillis de Donder pachtte daar een gemeten land van de wezen van Henderick Goossens. Ook Joos van Echhout had daar 26 roeden land in pacht van de heilige geest van Sint-Amands. In 1735 liet Seghers Joanna, vrouw van Borms Hendrick in het 2 de huwelijk, bij haar overlijden aan haar erfgenamen bij testament (zie verder), een dagwant en 14 roeden land, gelegen op de Sagghe en een stuk land groot 140 roeden, genaamd d helst en 175 roeden genaamd het meulemansveld. Op een landkaart van 1785 komt die naam de sagge niet meer voor. Vermoedelijk was dit een stuk land gelegen in het binnenwaerts.

36 36 Het Vuylbroeck Lag omsloten door het vronis, de heyvelden en het terweland. Tussen het Vuylbroeck en de heyvelden liep de firkens straete. Deze Fierkensstraat is nu de huidige verbinding tussen het Heiken, de Keten en de Smissen. Op hetvuylbroeck (Heiken), het vroegere knooppunt Smissen, het Heiken, de Keten en de Buisstraat lag vroeger de Castrumhoeve. Castrum dat in het latijn vesting of legerplaats betekent. Waarschijnlijk lag deze Castrumhoeve versterkte hoeve aan de oorsprong van de bewoning in die buurt. Hier woonde later de familie Van Steen, in de volksmond beter bekend als Bij Castroms. Zij zijn de nakomelingen van Van Steen Petrus (Joannes), geboren op 29 juni 1701, hij is de zoon van Van Steen Petrus en Van de Vreken Elisabeth. Petrus huwt op 17 maart 1723 met Seghers Maria (Elisabeth), dochter Van Zeghers Gerardus en Van Wesemael Elisabeth. Dit huwelijk zorgt voor 9 kinderen, waaronder als 8 ste kind, Van Steen Martinus, geboren op 10 december 1736, die voor een eerste maal zal huwen in 1759 met De Bouck Joanna Maria, geboren te Sint-Amands op 23 december Zijn tweede echtgenote is Keppens Joanna Catherina die hij huwt in Dit huwelijk blijft kinderloos. Vanaf hier noemen we de nakomelingen de tak Castroms. Hij is de broer van Egidius Van Steen (zie hieronder) ******** Het 9 de en laatste kind van de eerder vermelde Van Steen Petrus (Joannes) is Van Steen Egidius, broer van Petrus Van Steen, geboren op 7 juli Egidius huwt op 3 mei 1770 met Pauwels (Isabella) Francisca. Het 1 ste kind, met name Van Steen Joannes Baptist, geboren op 22 september 1770, zal verder voor een nageslacht zorgen. Zijn nakomelingen vormen later de tak Schepers. ******** De Zegers Joanna verder vermeld in de staat van goed blz. 36 komt zowel voor in de stamboom van de familie Van Steen Alfons (Castroms) als in de stamboom van de familie Van Steen Carolus Luduvicus (Schepers)-(de Cal) en de nakomelingen die er nu nog wonen of woonden. Deze nageslachten zijn nu wel sterk aan het uitdoven. ********

37 37 Op het Heiken (Fierkensstraat) woonden rond 1750 reeds voorouders van de familie De Bleser-(De Blaiser), in de volksmond ook genoemd bij de Feks (zie hieronder) ******* Hoe leefden onze voorouders ongeveer 150 jaar geleden? Hetgeen hierna volgt kan een voorbeeld zijn voor allen die toen als landbouwer door het leven gingen en is bijgevolg ook van toepassing op hen die in de Smissen woonden. Oude archieven en akten leren ons hoe onze voorouders leefden. Een voorbeeld daarvan is te vinden in een akte uit Wanneer één der ouders overleed, werd er een beschrijving en inventaris gemaakt van de eigendom van de overleden persoon, wat men noemt : de staat van goed. Al wat in de woning aanwezig was, werd beschreven en geschat, alsook de onroerende goederen, om zo te komen tot baten en schulden (inkomen en uitgaven). Wanneer er minderjarige kinderen in het gezin waren, werd er een wettelijke voogd en een toeziende voogd aangeduid. In 1860 vinden we te Sint-Amands op het Heiken (de Fierkensstraat) een boerderij van een familie De Bleser Felix Constantinus, gehuwd met Joanna Petronella Moens afkomstig van Buggenhout. Wanneer de boerin sterft op 27 september 1860 is ze amper vijftig jaar oud en laat Felix De Bleser achter met twee minderjarige kinderen. Zoals we kunnen lezen uit de boedelbeschrijving, was het een tamelijk grote boerderij en Felix heeft dus hulp nodig. Meestal hertrouwde de boer dan vlug en een goed jaar later trouwt Felix dan ook met ene Joanna Catharina Reyniers uit Oppuurs, die een zestal jaren jonger is dan Felix zelf. Ze krijgen nog zes kinderen, allen geboren te Sint-Amands, waarvan er drie overlijden op jonge leeftijd. Maar op zes september 1860 wordt er dan een inventaris opgemaakt door Notaris Peeters van Sint-Amands in aanwezigheid van Felix Constantinus De Bleser en de getuigen Damiaan Van Ranst en David De Laet, beiden landbouwers en inwoners van Sint-Amands. De derde getuige is Carolus Moens uit Buggenhout die de toeziende voogd is over de twee minderjarige kinderen Pelagia De Bleser, drie jaar oud, en Carolus De Bleser, zes jaar oud. De akte is geschreven in het schrift en de spelling uit het jaar Ik geef de tekst meestal weer in onze huidige spelling, behalve voor sommige woorden.

38 38 Notaris Peeters : Tot bewaring der goederen en interesten van partijen en van alle anderen die het behoren zal, en zouden dat de hiervoor genome hoedanigheden hun konnen benadelen, gaet er door ons, Josephus Jacobus Peeters, Koninklijke notaris te Sint- Amands, kanton Puurs, arrondissement Mechelen, provincie Antwerpen, verblijvende, samen met de voornoemde getuigen, een staet en inventaris gemaekt worden van alle goederen, landbouwgereedschap, contante penningen, schulden en inlichtingen. In de keuken : Een emmer, koperen koffiepot, tang en vuurschop, twee roosters, twee koperen vispannen, lamp, korf met elf talloren, schotel, koffiemolen, een tafel, vijf stoelen, zes tafelmessen, oliekan, drie vorken, twee bierglazen, zoutvat, blikken melkpan, bluspot, geschat op twee en twintig francs. In het washuis : Een melkkuip, blikken gieter, verzijp, ijzeren kom, ijzeren pot, vijf schotels, houten lepel, zes taskens, twee kopkens, lanteern, mostaardpot, vier talloren, uisel, vijf vorken, seig (is een zeef), soeplepel, talkpot, vijf tinnen lepels, een bierglas, geschat op dertien francs. In de kelder : Twaalf ledige flessen, twee stenen potten, boterteil, vier aarden kommen, vier teilen, bierschraaf, ijzeren pot, geschat op zestien francs. Op de kelderkamer : Eenen bedstoel met kaffen bed, hoofdpeluwe, een paar lakens, katoenen sargie (= deken), ene ekel met bank, garenwinde, een koffer, tafel, stoel, hangijzer, een spinnewiel met meerdere kleinigheden, geschat op twee en zeventig francs. In de kamer : Een horlogie, een kasken, een koffer, een tafel, zes tinnen lepels, acht gelaze talloren, vier tinnen schotels, tinnen mostaardpot, peperbus en zoutvat, een melkpot, een suikerpot, een zift, een stenen liespot met een weinig lies, een boterkorf, geschat op een en vijftig francs. Op de zolder : Een partij tarwe, koren, een deel bollen van vlas, garenmaet, schop, een behangsel, twee ledige bedden, hoofdpeluwen, twee katoenen sargiën (=dekens), lijnwaadkoorden, een deel varkensvlees, een spinnewiel, een deel oud ijzer, geschat op honderd acht en dertig francs.

39 39 In de houtstal : Twee beerkuipen, waskuip, vleeskuip, beerschepper, beerblok, sijsen, een stoof met toebehoren, een mouille, een ladder, een viendeling, handzaag, boor, zwingelbord, een pik, ijzeren paal, houillie bak (=kolenbak), ijzeren vijs, geschat op vijf en veertig francs. In de schuur : Een partij ongedorst koren, een partij gerst, een deel tarwe klappaers, een partij gezaagd hout, een vlegel, een vijs, garenwinde, een bookhamer, schelfthouten, geschat op drie honderd zes en vijftig francs. In de koeistal : Twee koeien, twee kalveren, een varken, met schelfhouten, geschat op vierhonderd vijf en tachtig francs. In de voederij : Twee wateremmers, dampbak, drie braskuipen, ijzeren pot, ladder, een zift, mande, trevel, geschat op veertien francs. Op de koer : Vijftien kiekens, geschat op negen francs. In den hof : Groot omtrent twee aren, de vervoedheid (1), potagie en boonstaken, geschat op zes francs. (1) De vervoedheid : de mest en het zaad dat in een stuk bouwland steekt en waarvoor een nieuwe pachter vergoeding moet betalen aan hem wiens pacht ophoudt. Vervoedheid en houtrechten op de landen. Een stuk land genaemd de Donk, groot acht en zeventig aren en vijf en zeventig centiaren, bezaaid met kruid en klaveren, geschat met vervoedheid, vijf en negentig francs. Een stuk land genaemd de fillo, twee en tachtig aren en zeventig centiaren, bezaaid met jonge klaveren, kruid, peeën en patatten, geschat met de vervoedheid, honderd acht en zestig francs en dertig centiemen. Een stuk land genaemd het Ameland, groot vijf en vijftig aren en vijf en veertig centiaren, beplant met patatten, peeën en een deel vlas, geschat met de vervoedheid en houtuus (2), twee honderd en een francs en vijftig centiemen.

40 40 (2) Houtuus of houthuus : houtschuur. Een stuk land genaemd De hand, groot een en dertig aren en vijf en dertig centiaren, beplant met patatten en kruid, geschat met de vervoedheid en houtuus, honderd vijftien francs en vijftig centiemen. Comptante penningen : twee honderd en tien francs. Bedragende de laten samen : duizend negen honderd zes en zestig francs en dertig centiemen. Schulden : Voor landpachten aan de heren Servaes, De Coster, Van Grootvent, den armen (3) en de kerk van Sint-Amands, samen tweehonderd zeven en veertig francs en veertig centiemen. (3) Den armen = ook genoemd de tafel van de heilige geest (= het huidige OCMW). Aan de weduwe Wouters over schupmest, veertien francs. Voor rijkslasten en activi, een en twintig francs. De slootmaker verklaart dat de doodschulden, bedragende acht en dertig francs en dertig centiemen, betaald zijn. De Bleser Felix en de getuigen ondertekenen de akte samen met notaris Peeters. De slootmaker verklaart niet te kunnen schrijven: Met dank aan : Joseé Tierens die het origineel document in leen gaf; Stanny Van Grasdorff die het omzette in leesbare taal. ******** Nog een voorbeeld van staat van goed Zegers (Seghers) Joanna, geboren te Sint Amands op dinsdag 24 september Gedoopt te Sint Amands (getuige(n) : Egidius Boykens en Joanna Houwers). Zij is de dochter van Zegers (Segers-Seghers-De Sager) Franciscus, geboren te Sint-Amands en er ook overleden op 6 december Deze Franciscus huwt voor de kerk op 5 januari 1647 (getuigen : Mattheus De Sager en Egidius Boykens), met Boijkens (Boeykens in 1667) Maria, zij is ge-

41 41 boren te Sint-Amands op 22 december 1624 en is de dochter van Boykens Egidius en Danckaert Maria. Maria overlijdt te Sint-Amands op 4 oktober Zegers Joanna huwt voor de kerk te Sint-Amands op 28 juni 1670 (getuigen: Van Riet Henricus en Zegers Franciscus, vader), met Borms Henricus, geboren te Sint-Amands op 11 mei 1645, ( getuigen bij de doop Demaeyer Henricus en De Keygel Anna), zoon van Borms (Bornhems) Egidius en De Maeyer Elisabeth. Henricus overlijdt te Sint-Amands op 20 oktober 1720 op 75-jarige leeftijd. Zegers Joanna is overleden te Sint Amands op maandag 31 oktober 1735 op 88-jarige leeftijd. (bij haar overlijden liet ze volgend onroerende goed na, gelegen te Sint-Amands in de Smissen, gebruikt en gepacht bij Hendrick de Bock (vermoedelijk haar schoonzoon) : 1-een huis en erf, groot 25 roeden, palende aan de ene zijde de hofstede van wijlen jan de keghel (zie ook voorwoord) 2-aan cornelis van verren. 3-aan wijlen jan borms. 4-aan s'heeren straete, gestaen en gelegen binnen Sint Amands "in de smissen". Daar kwam nog bij, een stuk land genaamd "het meulemansveld", omtrent 175 roeden. Ook nog een stuk land, één dagwant en 14 roeden groot, genaamd "de sagghe". En ook nog een stuk land, 140 roeden groot, genaamd "d'helst". In haar huis noteerde men het volgende : een rok, hemden, een roksken, nog een rok, een "jacxken", een neusdoek, een "rockelijf", een paar schoenen, 6 mutsen, een spinnewiel en 4 gulden en 4 stuivers in geld. Huis en erf werden verkocht aan Hendrick de Bock op 20 december 1735, voor 312 gulden. Men betaalde aan begrafeniskosten : 13 gulden en 13 stuivers voor het kerkrecht, begrafenis en uitvaart, met levering van was en licht (= de kaarsen). Voor het maken van de lichter en het begraven betaalde men 2 gulden en 14 stuivers. Aan Hendrick de Bock betaalde men 37 gulden voor het tracteren aan de geburen en de vrienden op de uitvaart van de overledene. De erfgenamen waren schuldig aan hendrik de bock, 18 gulden en 16 stuivers, over een tijd van 5 maanden en 22 dagen, voor de tafelkosten van de overledene, en 2 gulden en 11 stuivers voor de reparatie die gedaan werd aan de hoven op de voornoemde hoeve. Elisabeth Borms, dochter van de overledene, reclameerde de som van 22 pond grooten, voor haar getrouwe dienst die ze aan haar ouders had gedaan, volgens een contract, gemaakt door Notaris Verheyden te Puurs op datum van 5 augustus 1719.

42 42 De meesterchirurgijn Petrus Wieshof vroeg voor de behandeling van de overledene 8 stuivers. De likwidatie van het sterfhuis sloot af met een tegoed van 842 gulden en 16 stuivers, te verdelen onder 5 partijen, of ieder 168 gulden, 11 stuivers en 4 denieren. Er wonen misschien in de Smissen nog afstammelingen van de vader van deze Seghers Joanna, zijnde Seghers Franciscus. ******** In 1841 verkoopt een zekere Joannes Segers (bij notaris Peeters te Sint- Amands), hoefsmid te Sint-Amands, aan Macharius Rochtus en Coleta Van de Perre, landbouwers en gehuisen (=getrouwd) aldaar, 21 aren land gelegen te Sint-Amands in de Smissen, mits het betalen van de som van 834 francs. Deze Joannes Seghers, geboren 8 december 1786, zoon van Joannes Franciscus Seghers en Anna Maria Verlinden, huwt te Sint-Amands op 2 mei 1827 met Anna Catharina Van Doorslaer. Joannes Seghers overlijdt op 17 september 1846, hij was ook een van de vele slachtoffers van een besmettelijke ziekte die hier gedurende een korte periode heerste.(lees verder). ******* Dat bepaald jaar (1846) was een rampjaar voor Sint-Amands en omgeving, het werd getroffen door een besmettelijke ziekte, Dysenterie of in de volksmond ook genaamd de rode loop. Het betreft een zware vorm van diaree, gekenmerkt door bloed in de ontlasting. Deze ziekte was door gebrek aan hygiene gemakkelijk overdraagbaar, een simpele handdruk, het aanraken een deurklink en zeker de toiletten van vroeger waren een bron van ziektekiemen. Zij was fataal voor kinderen, oudere personen en zelfs die met een goede gezondheid zijn er niet aan ontsnapt. Aangezien de gezinnen toen meestal bestonden uit een tiental personen of meer, ging de besmetting heel snel. Hoogtepunt van deze plaag waren de maanden augustus, september en oktober van dat jaar. In Sint-Amands alleen overleden er ongeveer 200 personen aan deze ziekte. De toenmalige pastoor, Eerwaarde heer Beijens, had het bijgevolg heel druk met het organiseren van begrafenissen. Praktisch iedere familie werd met een of meerdere overlijdens geconfronteerd. Ter illustratie: Voor het gezin Van Dam-De Vos, wonende in de wijk B, n 178, verloopt die periode dramatisch. Uit aangifte van overlijden gedaan door Amandus Van Dam, 60 jaar, oom, blijkt dat :

43 43 - Op 22 augustus het zoontje Joannes Hyronimus Van Dam, oud 4 maand overleed; - Op 23 augustus, het dochtertje Anna Catharina Van Dam, oud 3 jaar overleed; - Op 25 augustus, Joannes Guilielmus Van Dam, oud 46 jaar, vader van de kinderen overleed; - Op 4 september, Maria Theresia De Vos, oud 38 jaar, weduwe van Joannes en moeder van beide kinderen overleed. Op veertien dagen tijd was dit gezin ten onder gegaan aan deze verschrikkelijke ziekte, en volgden er nog veel. Wat een ellende en verdriet in dat jaar. Daarna is deze epidemie even plots verdwenen als ze gekomen is. ********** De Smissen in al zijn glorie Schilderij van Emile Creyne, geschilderd in 1968 naar een foto van rond Hier heeft de schilder zijn best gedaan om naar eigen inzicht de put in de Smissen weer te geven, met zicht op de boerderij van Péér de Mulles en Dictusses. Deze schilderij is in het bezit van een afstammeling van de familie De Mul uit de Smissen, de toenmalige eigenaars van de Put, met name Benny Rosiers woonachtig te Liezele.

44 44 Bronnen: - Van Grasdorff Stanny, Rijksarchief Antwerpen, oud archief Sint-Amands, Staten van Goed - Gemeentearchief Sint-Amands, Registers Burgerlijke Stand - Bibliografie: Hertsens Yolande, Geschiedenis Van Sint-Amands, jaar 1987, drukkerij Wils Sint-Amands - Van Grasdorff Stanny, De 20 ste Cohierpenning van Sint-Amands jaar Uitgave in eigen beheer. - Dank aan Frans Spiessens en Benny Rosiers voor de foto van de schilderij van de Smissen Bijlagen : - Kaart van de Smissen , getekend door Willy Van Roy - Kaart van de Smissen , met duiding van de onderlinge verwantschap - Ferrariskaart , Koninklijke Bibliotheek Albert Ι te Brussel - Kadasterkaart Sint-Amands , met dank aan Ludo Heyvaert - Kadasterkaart Sint-Amands 1904, met dank aan Maryke Heyvaert Bijzondere dank aan die personen die mij nog gegevens of fotos uit die tijd en/of later hebben bezorgd. Ook dank aan mijn echtgenote en secretaresse Rita Boodts, die dit alles in de juiste vorm heeft gegoten. Dit is een realisatie in samenwerking met de vereniging voor familiekunde van Sint-Amands

45 SMISSEN ANNO

46 46

47 47