Tekst: Drs. Daphne Westgeest, gezelschapsdierenarts, bestuurslid GGG en WSAVA-afgevaardigde

Transcriptie

1 Extra bij artikel Dierenwelzijn pagina 32 Dierenartsen moeten zich uit durven spreken Tekst: Drs. Daphne Westgeest, gezelschapsdierenarts, bestuurslid GGG en WSAVA-afgevaardigde Oproep tot dringende actie met betrekking tot brachycephale honden tijdens de paneldiscussie op het WSAVA/FECAVA-congres in Kopenhagen afgelopen september. Met de toenemende populariteit van brachycephale honden, zoals Mopshonden en Franse Bulldogs, neemt de zorg om de gezondheid en het welzijn van deze dieren toe, aldus de Federation of European Companion Animal Veterinary Associations (FECAVA), de World Small Animal Veterinary Association (WSAVA) en de Danish Small Animal Veterinary Association (DSAVA/FHKS). Tijdens het WSAVA/FECAVA-congres afgelopen september in Kopenhagen, Denemarken, organiseerden de 3 verenigingen daarom een panel discussie over de problematiek met betrekking tot brachycephale honden. Experts van over de hele wereld bediscussieerden de problemen waar deze rassen mee kampen en de implicaties voor dierenartsen tijdens een paneldiscussie die aansloot op een serie lezingen over erfelijke aandoeningen en het belang van verantwoord fokken. Meer dan 200 dierenartsen waren aanwezig, alsook de Deense tv-bekendheid Sebastian Klein, die bekend staat om zijn interesse in dierenwelzijn. Aan het einde van de sessie gaven de panelleden aan aantal aanbevelingen die dierenartsen kunnen helpen om de gezondheid en het welzijn van brachycephale honden te bevorderen (zie kader). Tijdens de discussies werden de panelleden ondervraagd over strategieën om het probleem aan te pakken. Panellid Helle Friis Proschowsky legde uit dat de Noorse Kennel Unie aanbevelingen en ras-specifieke richtlijnen heeft uitgegeven voor de keurmeesters, maar erkende dat het merendeel van de brachycephale honden waarschijnlijk niet geregistreerd is bij een kynologenvereniging. Panellid Peter Sandøe bevestigde dat slechts 15 procent van de Franse Bulldogs in Denemarken geregistreerd is, het overgrote deel komt van niet-geregistreerde fokkers. Het onderwijzen van eigenaren heeft nog steeds de grootste prioriteit, aldus Helle. Durf je uit te spreken Chirurg en panellid Laurent Findji vertelde dat hij de directe gevolgen ziet van de explosieve toename in populariteit van Franse Bulldogs in het grote aantal operaties dat hij uitvoert. FECAVA Vice President Wolfgang Dohne riep dierenartsen op om brachycephale dieren te helpen en eigenaren te adviseren dieren met een aangeboren afwijking te castreren. Panellid Gudrun Ravetz, Senior Vice President van de British Veterinary Association (BVA) legde uit dat in Groot-Brittannië eigenaren en fokkers nu toestemming kunnen geven om chirurgische correcties te

2 documenteren. Desondanks liet een recent onderzoek in Groot-Brittannië zien dat 67 procent van de dierenartsen zegt ras-specifieke problemen tegen te komen, maar slechts enkelen delen deze data met de rasverenigingen, terwijl dat juist tot evidence based oplossingen kan leiden. Wij dierenartsen moeten onszelf opvoeden, aldus Ravetz. Dierenartsen moeten zich uit durven spreken, merkte panellid Kristin Wear Prestrud op. Dierenartsen moeten eigenaren onderwijzen over alle gezondheids- en welzijnskwesties, of het nu gaat om overgewicht of fokadvies. Ook zouden dierenartsen geplande keizersnedes moeten weigeren. Spoor adverteerders aan geen foto s van brachycephale honden te gebruiken Toril Moseng, President van de Norwegian Veterinary Association, lichtte enkele Noorse initiatieven toe, waaronder een persbericht met het dringende verzoek aan adverteerders geen brachycephale honden in campagnes te gebruiken en hand-outs voor eigenaren van brachycephale rassen over wat ze van het ras kunnen verwachten. De BVA heeft vergelijkbaar werk gedaan, toen zij contact opnamen met adverteerders gaven velen van hen aan zich niet bewust te zijn van de problemen die deze honden hebben. Een dierenarts uit het publiek merkte op dat ook dierenartsen en medewerkers van dierenartsenpraktijken het goede voorbeeld moeten geven. Gebruik geen brachycephalen in marketinguitingen van de praktijk, plaats bijvoorbeeld geen foto s van deze rassen op social media, ook niet op persoonlijke accounts. Ook geef je een verkeerd signaal als medewerkers van een praktijk zelf deze dieren bezitten en ermee fokken. DSAVA President Anne Sørensen reageerde op de sessie: Het feit dat er zoveel dierenartsen actief hebben deelgenomen aan deze discussie laat zien hoe serieus dit probleem voor ze is. Er is geen simpel antwoord maar door samen te werken en ervaringen en successen te delen kunnen we een begin maken met het veranderen van de gedachten van huisdiereigenaren, die denken dat brachycephale dieren schattig zijn. De aanwezigheid van Sebastian Klein helpt om de problemen in ieder geval voor Deense hondeneigenaren op de kaart te zetten. Onderwijzen en bewustzijn verhogen FECAVA President Jerzy Gawor: Als dierenartsen stellen we het belang van onze patiënten voorop. Voor brachycephalen kan dit betekenen dat zij chirurgische ingrepen ondergaan om afwijkingen te corrigeren. Het is zorgelijk dat deze ingrepen, die zeldzaam zouden moeten zijn, de norm aan het worden zijn voor veel brachycephale rassen. WSAVA President Walt Ingwersen voegde hieraan toe: Onze leden zien de resultaten van extreme brachycephale kenmerken dagelijks in de praktijk en het is voor de WSAVA een van de belangrijkste welzijnsproblemen. Deze discussie helpt bij het in kaart brengen van de complexe kwesties die het gevolg zijn van de toegenomen populariteit van deze rassen en het onderzoeken van mogelijke oplossingen. Een afname

3 van de gezondheidsproblemen waar deze rassen mee kampen zal het meest effectief behaald kunnen worden door het onderwijzen van veterinaire professionals, fokkers en huisdiereigenaren en door verantwoording en consensusvorming onder stakeholders. Dierenartsen moeten de leiding nemen Alle 3 de verenigingen zijn vastberaden om initiatieven te ontwikkelen en ondersteunen die zich richten op de gezondheid en het welzijn van deze dieren. Panellid Professor Åke Hedhammar, lid van de WSAVA Hereditary Disease Committee en wetenschappelijk adviseur van de Zweedse Kennelclub benadrukte: We zullen blijven werken met alle stakeholders die de gezondheid en het welzijn van brachycephale rassen positief kunnen beïnvloeden. Extreme fenotypen moeten voorkomen worden en tijdens hondenshows dienen positieve veranderingen van deze fenotypen beloond te worden. Dieren met extreme kenmerken die een negatieve invloed hebben op gezondheid en welzijn moeten uitgesloten worden van de fokkerij. FECAVA past president Monique Megens, die de discussie leidde, concludeerde: Als voorstanders van en experts in diergezondheid en dierenwelzijn moeten dierenartsen zich uitspreken en de leiding nemen in het nemen van maatregelen tegen het fokken van honden met extreme kenmerken die leiden tot gezondheids- en welzijnsproblemen. De grote opkomst bij deze discussie laat de bereidheid hierin van onze professie zien. We hopen dat de aanbevelingen van de panelleden overgenomen worden door dierenartsen en dierenartsenverenigingen over de hele wereld, leidend tot een toekomst met gezonden en gelukkige honden. Expert aanbevelingen: de rol van de dierenarts Als voorstanders van en experts in diergezondheid en dierenwelzijn moeten dierenartsen zich uitspreken en de leiding nemen in het nemen van maatregelen tegen het fokken van honden met extreme kenmerken die leiden tot gezondheids- en welzijnsproblemen, zoals Brachycephalic Obstructive Airway Syndrome (BOAS). Op praktijkniveau moeten dierenartsen: 1. Consumenten adviseren geen dieren te kopen met extreme kenmerken. Dit geldt zowel voor rassen als individuele honden. 2. Het bewustzijn onder consumenten verhogen en hen adviseren over gezondheids- en welzijnsproblemen bij honden met extreme kenmerken. 3. Het bewustzijn onder fokkers, rasverenigingen en keurmeesters verhogen en hen adviseren over gezondheids- en welzijnsproblemen bij honden met extreme kenmerken. Neem een actieve rol in keuringen voor de fokkerij en geef advies over potentiele fokdieren.

4 4. Geef hondeneigenaren en fokkers een negatief fokadvies als een hond chirurgisch behandeld is voor BOAS of andere problemen gerelateerd aan extreme kenmerken. Adviseer dieren te castreren ten tijde van de behandeling als de situatie het toelaat. 5. Deel gegevens over gezondheids- en welzijnskwesties gerelateerd aan extreme kenmerken. Als er een systeem bestaat, dien data in over chirurgische behandelingen en keizersnedes gerelateerd aan extreme kenmerken. Op het niveau van professionele organisaties moeten dierenartsen: 1. Een communicatiecampagne implementeren om proactief het bewustzijn onder het algemene publiek te vergroten en hen te adviseren over gezondsheids- en welzijnsproblemen bij honden met extreme kenmerken. 2. Samenwerken met nationale kynologenverenigingen en andere stakeholders om een register op te stellen voor het registeren van chirurgische behandelingen en keizersnedes gerelateerd aan extreme kenmerken, evenals screening programma s. 3. Oproepen tot bijstellen van ras-standaarden ter preventie van BOAS en andere aan brachycephalen gerelateerde aandoeningen. In rasstandaarden moeten evidence based grenzen van fysieke eigenschappen (bijvoorbeeld snuitlengte) opgenomen worden en maatregelen zoals outcrossing moeten overwogen worden. 4. Lanceer en verspreid veterinaire gezondheidsverklaringen voor pups en/of checklists voor potentiele kopers ter ondersteuning van verantwoorde, gezonde fok. 5. Ontwikkel evidence based internationaal gestandaardiseerde protocollen voor het onderzoeken van fokdieren met betrekking tot respiratoire functie en thermoregulatie. 6. Zet systemen op die het mogelijk maken data te verzamelen van dierenartsenpraktijken met betrekking tot gezondsheids- en welzijnskwesties van honden met extreme kenmerken. PETSCAN 7. Zet nascholing op om dierenartsen te equiperen zodat ze een actievere rol kunnen spelen bij het geven van advies aan fokkers, rasverenigingen en keurmeesters, gerelateerd aan extreme kenmerken en screeningen. Het expert panel bestond uit Prof. Peter Sandøe, hoogleraar bio-ethiek aan de Universiteit van Kopenhagen, Dr. Helle Friis Proschowsky, dierenarts werkzaam bij de Deense Kennel Club, Dr. Laurent Findji, specialist chirurgie werkzaam bij Fitzpatrick Referrals in de UK, Dr. Gudrun Ravetz, BVA President met uitgebreide media-ervaring m.b.t. brachycephale honden, Dr. Kirstin Wear Prestud, veterinaire directeur van de Noorse Kennel Club en prof. Åke Hedhammar, hoogleraar interne geneeskunde, veterinaire consultant voor de Zweedse Kennel Club en lid van de WSAVA Hereditary Disease Committee. De discussie werd geleid door voormalig FECAVA President Monique Megens.

5 KNMvD standpunt brachycephale honden en katten Snurkende honden zijn niet schattig Dierenartsen van de KNMvD maken zich zorgen over de stijgende populariteit van kortsnuitige honden en katten zoals de Franse Bulldog, de Mopshond en de Exotic Shorthair. Door het gericht fokken op een schedels met een extreem korte snuit ontstaan er bij deze dieren onder andere ernstige problemen met de ademhaling. Dierenartsen moeten dan chirurgisch ingrijpen om deze klachten te verhelpen. Het is ongewenst dat operaties bij dergelijke rassen de norm zijn geworden. Zolang de gezondheidsproblemen bij deze rassen niet zijn opgelost adviseren dierenartsen om terughoudend te zijn met de aanschaf van een dergelijke hond of kat. Sowieso is het verstandig als mensen zich voor de aanschaf van een dieren goed informeren over mogelijke erfelijke- of rasgebonden aandoeningen. Op de website van het Landelijk Informatiecentrum voor Gezelschapsdieren is hierover veel informatie te vinden. Bovendien kunnen dierenartsen mensen helpen bij hun keuze voor een gezond en geschikt huisdier. Om de problemen op te lossen moeten honden- en kattenfokkers met hun rasverenigingen werken aan veranderingen in het fokbeleid die leiden tot gezonde dieren met een passende snuitlengte. Dit kan door het fokken op extreme uiterlijke kenmerken te voorkomen en dieren met gezondheidsen welzijnsproblemen uit te sluiten van de fokkerij. Tijdens shows moet meer nadruk op de gezondheid en het welzijn van rashonden en -katten komen te liggen. Tot slot roept de KNMvD op om geen dieren met extreem korte snuiten te gebruiken in reclamecampagnes. Gezondheidsproblemen door een korte snuit Honden en katten met een extreem korte snuit hebben tal van gezondheidsproblemen. De kleine neusgaten, het verdikte zachte gehemelte en een nauwe luchtpijp zorgen bij deze voor benauwdheid en een snurkend geluid tijdens de ademhaling. Mensen vinden dit soms schattig maar beseffen niet dat dit betekent dat deze dieren last hebben van benauwdheid. Daarnaast ontstaan er door de overtollige huidplooien rondom de neus ook vaak huidproblemen. Bovendien zorgen deze huidplooien voor oogonstekingen, doordat de haren tegen het oog aan komen te liggen. Tenslotte hebben kortsnuitige rassen geboorteproblemen omdat de schedel van de pups of kittens te breed is in verhouding tot het bekken van het moederdier. Een normale geboorte is dan vaak niet mogelijk waardoor dierenartsen een keizersnede moeten doen. De rol van dierenartsen Dierenartsen helpen individuele dieren die gezondheidsklachten hebben vanwege een te korte snuit door het uitvoeren van de noodzakelijke

6 operaties. Daarnaast geven ze voorlichting aan consumenten en adviseren ze fokkers en rasverenigingen. Om de populatie rashonden gezonder te maken leveren dierenartsen ook gegevens aan het Expertisecentrum Genetica Gezelschapsdieren van de Faculteit Diergeneeskunde. In 2015 publiceerde de KNMvD een richtlijn over erfelijke aandoeningen en schadelijke raskenmerken bij honden en katten. In deze richtlijn is beschreven hoe dierenartsen een bijdrage kunnen leveren aan het oplossen van de welzijnsproblemen in de honden- en kattenfokkerij. Naast advisering en het aanleveren van data staan daar ook adviezen in over het beperken van (electieve) keizersnedes en kunstmatige inseminatie.