Page 1 of 15. Vertaling NEDERLANDS

Transcriptie

1 INTERNATIONAL STANDARD ON AUDITING 450 EVALUATION OF MISSTATEMENTS IDENTIFIED DURING THE AUDIT (Effective for audits of financial statements for periods beginning on or after December 15, 2009) Introduction Scope of this ISA 1 Effective Date 2 Objective 3 Definitions 4 Requirements Accumulation of Identified Misstatements 5 CONTENTS Paragraph Consideration of Identified Misstatements as the Audit Progresses 6-7 Communication and Correction of Misstatements 8-9 Evaluating the Effect of Uncorrected Misstatements Written Representation 14 INTERNATIONAL STANDARD ON AUDITING 450 EVALUATIE VAN TIJDENS DE CONTROLE GEÏDENTIFICEERDE AFWIJKINGEN (Van toepassing op controles van financiële overzichten over verslagperioden die op of na 15 december 2009 aanvangen) Inleiding INHOUDSOPGAVE Paragraaf Toepassingsgebied van deze ISA 1 Ingangsdatum 2 Doelstelling 3 Definities 4 Vereisten Accumuleren van geïdentificeerde afwijkingen 5 In aanmerking nemen van geïdentificeerde afwijkingen naarmate de controle vordert 6-7 Communicatie en correctie van afwijkingen 8-9 Evaluatie van de invloed van niet-gecorrigeerde afwijkingen Schriftelijke bevestiging 14 Page 1 of 15

2 Documentation 15 Application and Other Explanatory Material Documentatie 15 Toepassingsgerichte en overige verklarende teksten Definition of Misstatement A1 Definitie van afwijking. A1 Accumulation of Identified Misstatements A2- A3 Accumuleren van geïdentificeerde afwijkingen A2-A3 Consideration of Identified Misstatements as the Audit Progresses A4- A6 In aanmerking nemen van geïdentificeerde afwijkingen naarmate de controle vordert A4- A6 Communication and Correction of Misstatements A7- A10 Communicatie en correctie van afwijkingen A7-A10 Evaluating the Effect of Uncorrected Misstatements A11-A23 Evaluatie van de invloed van niet-gecorrigeerde afwijkingen A11-A23 Written Representation A24 Documentation A25 Schriftelijke bevestiging Documentatie A24 A25 International Standard on Auditing (ISA) 450, Evaluation of Misstatements Identified during the Audit should be read in the context of ISA 200, Overall Objectives of the Independent Auditor and the Conduct of an Audit in Accordance with International Standards on Auditing. International Standard on Auditing (ISA) 450, Evaluatie van tijdens de controle geïdentificeerde afwijkingen, moet worden gelezen in samenhang met ISA 200 Algehele doelstellingen van de onafhankelijke auditor, alsmede het uitvoeren van een controle overeenkomstig de International Standards on Auditing. Introduction Scope of this ISA 1. This International Standard on Auditing (ISA) deals with the auditor s responsibility to evaluate the effect of identified misstatements on the audit and of uncorrected misstatements, if any, on the financial statements. ISA 700 deals with the auditor s responsibility, in forming an opinion on the financial statements, to conclude whether reasonable assurance has been obtained about whether the financial statements as a whole are free from material misstatement. The auditor s Inleiding Toepassingsgebied van deze ISA 1. Deze International Standard on Auditing (ISA) behandelt de verantwoordelijkheid van de auditor met betrekking tot de evaluatie van de invloed van geïdentificeerde afwijkingen op de controle en van eventuele niet-gecorrigeerde afwijkingen op de financiële overzichten. ISA 700 behandelt de verantwoordelijkheid van de auditor, wanneer hij zich een oordeel vormt over de financiële overzichten, om tot de conclusie te komen of er een redelijke mate van zekerheid is verkregen over de Page 2 of 15

3 Effective Date conclusion required by ISA 700 takes into account the auditor s evaluation of uncorrected misstatements, if any, on the financial statements, in accordance with this ISA 1. ISA deals with the auditor s responsibility to apply the concept of materiality appropriately in planning and performing an audit of financial statements. 2. This ISA is effective for audits of financial statements for periods beginning on or after December 15, Objective 3. The objective of the auditor is to evaluate: vraag of de financiële overzichten als geheel geen afwijking van materieel belang bevatten. De auditor houdt in de conclusie die hij op grond van ISA 700 moet trekken, rekening met zijn evaluatie van eventuele niet-gecorrigeerde afwijkingen in de financiële overzichten overeenkomstig deze ISA 3. ISA behandelt de verantwoordelijkheid van de auditor met betrekking tot het op passende wijze toepassen van het begrip materialiteit bij de planning en de uitvoering van een controle van financiële overzichten. Ingangsdatum 2. Deze ISA is van toepassing op controles van financiële overzichten over verslagperioden die op of na 15 december 2009 aanvangen. Doelstelling 3. De doelstelling van de auditor is het evalueren van: The effect of identified misstatements on the audit; and de invloed van geïdentificeerde afwijkingen op de controle; en The effect of uncorrected misstatements, if any, on the financial statements. de invloed van eventuele niet-gecorrigeerde afwijkingen op de financiële overzichten. Definitions Definities 4. For purposes of the ISAs, the following terms have the meanings attributed below: Misstatement A difference between the amount, classification, presentation, or disclosure of a reported financial statement item and the amount, classification, presentation, or disclosure that is required for the item to be in accordance with the applicable financial reporting framework. Misstatements can arise from error or fraud. (Ref: Para. A1) 4. Voor de toepassing van de ISA s hebben onderstaande termen de volgende betekenis: afwijking: een verschil tussen het bedrag, de rubricering, de presentatie of de toelichting van een gerapporteerd element in een financieel overzicht en het bedrag, de rubricering, de presentatie of de toelichting dat/die vereist is opdat dit element in overeenstemming is met het van toepassing zijnde stelsel inzake financiële verslaggeving. Afwijkingen kunnen het gevolg zijn ISA 700, Forming an Opinion and Reporting on Financial Statements, paragraphs ISA 320, Materiality in Planning and Performing an Audit. ISA 700 Het vormen van een oordeel en het rapporteren over financiële overzichten, de paragrafen ISA 320 Materialiteit bij de planning en uitvoering van een controle. Page 3 of 15

4 When the auditor expresses an opinion on whether the financial statements give a true and fair view or are presented fairly, in all material respects, misstatements also include those adjustments of amounts, classifications, presentation, or disclosures that, in the auditor s judgment, are necessary for the financial statements to give a true and fair view or present fairly, in all material respects. Uncorrected misstatements Misstatements that the auditor has accumulated during the audit and that have not been corrected. van fouten of van fraude. (Zie Par. A1) Wanneer de auditor een oordeel tot uitdrukking brengt over de vraag of de financiële overzichten een getrouw beeld geven dan wel of zij in alle van materieel belang zijnde opzichten een getrouwe weergave vormen, omvatten afwijkingen ook de aanpassingen van bedragen, rubriceringen, presentatie of toelichtingen die, op grond van de oordeelsvorming van de auditor, noodzakelijk zijn opdat de financiële overzichten een getrouw beeld geven dan wel in alle van materieel belang zijnde opzichten een getrouwe weergave vormen; niet-gecorrigeerde afwijkingen: afwijkingen die de auditor tijdens de controle heeft geaccumuleerd en die niet gecorrigeerd zijn. Requirements Accumulation of Identified Misstatements 5. The auditor shall accumulate misstatements identified during the audit, other than those that are clearly trivial. (Ref: Para. A2-A3) Consideration of Identified Misstatements as the Audit Progresses 6. The auditor shall determine whether the overall audit strategy and audit plan need to be revised if: Vereisten Accumuleren van geïdentificeerde afwijkingen 5. De auditor dient tijdens de controle geïdentificeerde afwijkingen te accumuleren, met uitzondering van afwijkingen die duidelijk triviaal zijn. (Zie Par. A2-A3) In aanmerking nemen van geïdentificeerde afwijkingen naarmate de controle vordert 6. De auditor dient te bepalen of de algehele controleaanpak en het controleprogramma moeten worden herzien indien: The nature of identified misstatements and the circumstances of their occurrence indicate that other misstatements may exist that, when aggregated with misstatements accumulated during the audit, could be material; or (Ref: Para. A4) de aard van de geïdentificeerde afwijkingen en de omstandigheden waarin deze voorkomen, erop wijzen dat andere afwijkingen kunnen bestaan die, indien samengevoegd bij tijdens de controle geaccumuleerde afwijkingen, van materieel belang kunnen zijn; of (Zie Par. A4) The aggregate of misstatements accumulated during the audit approaches materiality determined in accordance with ISA 320. (Ref: Para. A5) het totaal van de tijdens de controle geaccumuleerde afwijkingen de overeenkomstig ISA 320 bepaalde materialiteit benadert. (Zie Par. A5) 7. If, at the auditor s request, management has examined a class of transactions, account balance or disclosure and corrected misstatements that were detected, the auditor shall perform additional audit procedures to determine whether misstatements remain. (Ref: Para. A6) Communication and Correction of Misstatements 7. Indien het management op verzoek van de auditor een transactiestroom, een rekeningsaldo of een in de financiële overzichten opgenomen toelichting heeft onderzocht en gedetecteerde afwijkingen heeft gecorrigeerd, dient de auditor aanvullende controlewerkzaamheden te verrichten om te bepalen of er nog afwijkingen resteren. (Zie Par. A6) Communicatie en correctie van afwijkingen 8. The auditor shall communicate on a timely basis all misstatements accumulated 8. De auditor dient alle afwijkingen die tijdens de controle zijn geaccumuleerd, tijdig Page 4 of 15

5 during the audit with the appropriate level of management, unless prohibited by law or regulation 5. The auditor shall request management to correct those misstatements. (Ref: Para. A7-A9) 9. If management refuses to correct some or all of the misstatements communicated by the auditor, the auditor shall obtain an understanding of management s reasons for not making the corrections and shall take that understanding into account when evaluating whether the financial statements as a whole are free from material misstatement. (Ref: Para. A10) Evaluating the Effect of Uncorrected Misstatements 10. Prior to evaluating the effect of uncorrected misstatements, the auditor shall reassess materiality determined in accordance with ISA 320 to confirm whether it remains appropriate in the context of the entity s actual financial results. (Ref: Para. A11-A12) 11. The auditor shall determine whether uncorrected misstatements are material, individually or in aggregate. In making this determination, the auditor shall consider: aan het management op het passende niveau mee te delen, tenzij dit op grond van wet- of regelgeving 6 verboden is. De auditor dient het management te verzoeken deze afwijkingen te corrigeren. (Zie Par. A7-A9) 9. Indien het management weigert om sommige of alle door de auditor meegedeelde afwijkingen te corrigeren, dient de auditor inzicht te verwerven in de redenen van het management om de correcties niet uit voeren, en dient hij met dat inzicht rekening te houden bij het evalueren of de financiële overzichten als geheel geen afwijking van materieel belang bevatten. (Zie Par. A10) Evaluatie van de invloed van niet-gecorrigeerde afwijkingen 10. Voordat hij de invloed van niet-gecorrigeerde afwijkingen evalueert, dient de auditor de overeenkomstig ISA 320 bepaalde materialiteit opnieuw te beoordelen om zich ervan te vergewissen dat deze passend blijft in de context van de feitelijke financiële resultaten van de entiteit. (Zie Par. A11-A12) 11. De auditor dient te bepalen of niet-gecorrigeerde afwijkingen, afzonderlijk of gezamenlijk, van materieel belang zijn. Hierbij dient hij het volgende te overwegen: The size and nature of the misstatements, both in relation to particular classes of transactions, account balances or disclosures and the financial statements as a whole, and the particular circumstances of their occurrence; and (Ref: Para. A13-A17, A19-A20) de omvang en de aard van de afwijkingen, zowel in relatie tot bepaalde transactiestromen, rekeningsaldi of toelichtingen en de financiële overzichten als geheel als in relatie tot de specifieke omstandigheden waarin zij voorkomen; en (Zie Par. A13-A17, A19-A20) The effect of uncorrected misstatements related to prior periods on the relevant classes of transactions, account balances or disclosures, and the financial statements as a whole. (Ref: Para. A18) de invloed van niet-gecorrigeerde afwijkingen die verband houden met voorgaande verslagperioden, op de relevante transactiestromen, rekeningsaldi of toelichtingen en de financiële overzichten als geheel. (Zie Par. A18) Communication with Those Charged with Governance 12. The auditor shall communicate with those charged with governance uncorrected misstatements and the effect that they, individually or in aggregate, may have on the opinion in the auditor s report, unless prohibited by law or regulation 7. The Communicatie met de met governance belaste personen 12. De auditor dient niet-gecorrigeerde afwijkingen alsmede de invloed die deze, afzonderlijk of gezamenlijk, op zijn oordeel in de controleverklaring kunnen hebben, aan de met governance belaste personen mee te delen, tenzij dit op grond ISA 260, Communication with Those Charged with Governance, paragraph 7. ISA 260 Communicatie met de met governance belaste personen, paragraaf 7. See footnote 3. Page 5 of 15

6 auditor s communication shall identify material uncorrected misstatements individually. The auditor shall request that uncorrected misstatements be corrected. (Ref: Para. A21-A23) 13. The auditor shall also communicate with those charged with governance the effect of uncorrected misstatements related to prior periods on the relevant classes of transactions, account balances or disclosures, and the financial statements as a whole. Written Representation 14. The auditor shall request a written representation from management and, where appropriate, those charged with governance whether they believe the effects of uncorrected misstatements are immaterial, individually and in aggregate, to the financial statements as a whole. A summary of such items shall be included in or attached to the written representation. (Ref: Para. A24) Documentation 15. The auditor shall include in the audit documentation: 9 Ref: Para. A25) van wet- of regelgeving 8 verboden is. In deze mededeling dient de auditor nietgecorrigeerde afwijkingen die van materieel belang zijn, afzonderlijk te vermelden. De auditor dient te verzoeken om de niet-gecorrigeerde afwijkingen te corrigeren. (Zie Par. A21-A23) 13. De auditor dient ook de invloed van niet-gecorrigeerde afwijkingen die verband houden met voorgaande verslagperioden, op de relevante transactiestromen, rekeningsaldi of toelichtingen en de financiële overzichten als geheel aan de met governance belaste personen mee te delen. Schriftelijke bevestiging 14. De auditor dient bij het management en, in voorkomend geval, bij de met governance belaste personen om een schriftelijke bevestiging te verzoeken dat zij van oordeel zijn dat de invloed van niet-gecorrigeerde afwijkingen, afzonderlijk of gezamenlijk, niet van materieel belang is voor de financiële overzichten als geheel. Een overzicht van deze elementen dient te worden opgenomen in of toegevoegd aan de schriftelijke bevestiging. (Zie Par. A24) Documentatie 15. De auditor dient in de controledocumentatie op te nemen 10 : (Zie Par. A25) The amount below which misstatements would be regarded as clearly trivial (paragraph 5); het bedrag waaronder afwijkingen als duidelijk triviaal worden beschouwd (Zie Par. 5); All misstatements accumulated during the audit and whether they have been corrected (paragraphs 5, 8 and 12); and alle afwijkingen die tijdens de controle geaccumuleerd zijn, met de vermelding of zij gecorrigeerd zijn (Zie Par. 5, 8 en 12); en (c) The auditor s conclusion as to whether uncorrected misstatements are material, individually or in aggregate, and the basis for that conclusion (paragraph 11). (c) zijn conclusie met betrekking tot de vraag of niet-gecorrigeerde afwijkingen, afzonderlijk of gezamenlijk, van materieel belang zijn, en de basis voor die conclusie. (Zie Par. 11) *** *** Zie voetnoot 3. ISA 230, Audit Documentation, paragraphs 8-11, and paragraph A6. ISA 230 Controledocumentatie, de paragrafen 8-11 en paragraaf A6. Page 6 of 15

7 Application and Other Explanatory Material Definition of Misstatement (Ref: Para. 4) A1. Misstatements may result from: Toepassingsgerichte en overige verklarende teksten Definitie van afwijkingen (Zie Par. 4) A1. Afwijkingen kunnen het gevolg zijn van: An inaccuracy in gathering or processing data from which the financial statements are prepared; een onnauwkeurigheid bij het accumuleren of verwerken van gegevens op basis waarvan de financiële overzichten zijn opgesteld; (c) (d) An omission of an amount or disclosure; An incorrect accounting estimate arising from overlooking, or clear misinterpretation of, facts; and Judgments of management concerning accounting estimates that the auditor considers unreasonable or the selection and application of accounting policies that the auditor considers inappropriate. Examples of misstatements arising from fraud are provided in ISA (c) (d) een weglating van een bedrag of een in de financiële overzichten op te nemen toelichting; een incorrecte schatting doordat feiten over het hoofd zijn gezien of duidelijk verkeerd zijn geïnterpreteerd; en oordeelsvormingen van het management met betrekking tot schattingen die de auditor onredelijk acht, of met betrekking tot de keuze en toepassing van grondslagen voor financiële verslaggeving die de auditor als niet passend beschouwt. Voorbeelden van afwijkingen die het gevolg zijn van fraude, worden gegeven in ISA Accumulation of Identified Misstatements (Ref: Para. 5) Accumuleren van geïdentificeerde afwijkingen (Zie Par. 5) A2. The auditor may designate an amount below which misstatements would be clearly trivial and would not need to be accumulated because the auditor expects that the accumulation of such amounts clearly would not have a material effect on the financial statements. Clearly trivial is not another expression for not material. Matters that are clearly trivial will be of a wholly different (smaller) order of magnitude than materiality determined in accordance with ISA 320, and will be matters that are clearly inconsequential, whether taken individually or in aggregate and whether judged by any criteria of size, nature or circumstances. When there is any uncertainty about whether one or more items are clearly trivial, A2. De auditor kan een bedrag vaststellen waaronder afwijkingen duidelijk triviaal zijn en niet hoeven te worden geaccumuleerd omdat hij verwacht dat het accumuleren van zulke bedragen duidelijk geen invloed van materieel belang zal hebben op de financiële overzichten. Duidelijk triviaal is niet een andere wijze om niet van materieel belang tot uitdrukking te brengen. Duidelijk triviale aangelegenheden zijn van een geheel andere (kleinere) orde van grootte dan de overeenkomstig ISA 320 bepaalde materialiteit en zijn duidelijk onbeduidend, ongeacht of ze afzonderlijk dan wel gezamenlijk in overweging worden genomen, en ongeacht of ze naar omvang, aard of omstandigheden worden beoordeeld. Wanneer er enige onzekerheid bestaat over de vraag of een of meerdere elementen duidelijk triviaal ISA 240, The Auditor s Responsibilities Relating to Fraud in an Audit of Financial Statements, paragraphs A1-A6. ISA 240 Verantwoordelijkheden van de auditor met betrekking tot fraude in het kader van een controle van financiële overzichten, de paragrafen A1-A6. Page 7 of 15

8 the matter is considered not to be clearly trivial. A3. To assist the auditor in evaluating the effect of misstatements accumulated during the audit and in communicating misstatements to management and those charged with governance, it may be useful to distinguish between factual misstatements, judgmental misstatements and projected misstatements. Factual misstatements are misstatements about which there is no doubt. Judgmental misstatements are differences arising from the judgments of management concerning accounting estimates that the auditor considers unreasonable, or the selection or application of accounting policies that the auditor considers inappropriate. Projected misstatements are the auditor s best estimate of misstatements in populations, involving the projection of misstatements identified in audit samples to the entire populations from which the samples were drawn. Guidance on the determination of projected misstatements and evaluation of the results is set out in ISA Consideration of Identified Misstatements as the Audit Progresses (Ref: Para. 6-7) A4. A misstatement may not be an isolated occurrence. Evidence that other misstatements may exist include, for example, where the auditor identifies that a misstatement arose from a breakdown in internal control or from inappropriate assumptions or valuation methods that have been widely applied by the entity. A5. If the aggregate of misstatements accumulated during the audit approaches materiality determined in accordance with ISA 320, there may be a greater than acceptably low level of risk that possible undetected misstatements, when taken with the aggregate of misstatements accumulated during the audit, could exceed zijn, wordt de aangelegenheid niet als duidelijk triviaal beschouwd. A3. Als hulp voor de auditor bij het evalueren van de invloed van tijdens de controle geaccumuleerde afwijkingen en bij het meedelen van afwijkingen aan het management en aan de met governance belaste personen kan het zinvol zijn een onderscheid te maken tussen feitelijke afwijkingen, inschattingsafwijkingen en geprojecteerde afwijkingen. Feitelijke afwijkingen zijn afwijkingen waarover geen twijfel bestaat. Inschattingsafwijkingen zijn verschillen die ontstaan door oordeelsvormingen van het management met betrekking tot schattingen die de auditor onredelijk acht of met betrekking tot de keuze of toepassing van grondslagen voor financiële verslaggeving die de auditor als niet passend beschouwt. Geprojecteerde afwijkingen zijn de beste schatting die een auditor van afwijkingen in populaties kan maken, waarbij in controlesteekproeven geïdentificeerde afwijkingen worden geprojecteerd op de populaties als geheel waaruit de steekproeven werden getrokken. ISA geeft een leidraad voor het vaststellen van geprojecteerde afwijkingen en de evaluatie van de resultaten. In aanmerking nemen van geïdentificeerde afwijkingen naarmate de controle vordert (Zie Par. 6-7) A4. Een afwijking is niet noodzakelijk een op zichzelf staande gebeurtenis. Wanneer de auditor bijvoorbeeld vaststelt dat een afwijking het gevolg was van het niet meer functioneren van de interne beheersing of van niet passende veronderstellingen of waarderingsmethoden die breed door de entiteit zijn toegepast, kan dit mogelijkerwijs op het bestaan van andere afwijkingen wijzen. A5. Indien de tijdens de controle geaccumuleerde afwijkingen gezamenlijk de overeenkomstig ISA 320 bepaalde materialiteit benaderen, kan er sprake zijn van een groter dan aanvaardbaar laag risiconiveau dat mogelijkerwijs nietgedetecteerde afwijkingen, indien samengevoegd bij alle tijdens de controle ISA 530, Audit Sampling, paragraphs ISA 530 Het gebruiken van steekproeven bij een controle, de paragrafen Page 8 of 15

9 materiality. Undetected misstatements could exist because of the presence of sampling risk and non-sampling risk 15. A6. The auditor may request management to examine a class of transactions, account balance or disclosure in order for management to understand the cause of a misstatement identified by the auditor, perform procedures to determine the amount of the actual misstatement in the class of transactions, account balance or disclosure, and to make appropriate adjustments to the financial statements. Such a request may be made, for example, based on the auditor s projection of misstatements identified in an audit sample to the entire population from which it was drawn. geaccumuleerde afwijkingen, de materialiteit overschrijden. Het steekproefrisico en het uitvoeringsrisico 16 kunnen tot gevolg hebben dat er niet-gedetecteerde afwijkingen voorkomen. A6. De auditor kan het management verzoeken om een transactiestroom, rekeningsaldo of in de financiële overzichten opgenomen toelichting te onderzoeken opdat het inzicht zou verwerven in de oorzaak van een door hem geïdentificeerde afwijking, om werkzaamheden te verrichten om het bedrag van de feitelijke afwijking in de transactiestroom, het rekeningsaldo of de in de financiële overzichten opgenomen toelichting te bepalen, alsmede om passende aanpassingen in de financiële overzichten aan te brengen. Een dergelijk verzoek kan bijvoorbeeld worden gedaan op basis van een door de auditor verrichte projectie van in een controlesteekproef geïdentificeerde afwijkingen op de gehele populatie waaruit de steekproef werd getrokken. Communication and Correction of Misstatements (Ref: Para. 8-9) Communicatie en correctie van afwijkingen (Zie Par. 8-9) A7. Timely communication of misstatements to the appropriate level of management is important as it enables management to evaluate whether the items are misstatements, inform the auditor if it disagrees, and take action as necessary. Ordinarily, the appropriate level of management is the one that has responsibility and authority to evaluate the misstatements and to take the necessary action. A8. Law or regulation may restrict the auditor s communication of certain misstatements to management, or others, within the entity. For example, laws or regulations may specifically prohibit a communication, or other action, that might prejudice an investigation by an appropriate authority into an actual, or suspected, illegal act. In some circumstances, potential conflicts between the auditor s obligations of confidentiality and obligations to communicate may be complex. In such cases, the auditor may consider seeking legal advice. A9. The correction by management of all misstatements, including those communicated by the auditor, enables management to maintain accurate accounting books and records and reduces the risks of material misstatement of future financial statements because of the cumulative effect of immaterial A7. Het is belangrijk dat afwijkingen tijdig worden meegedeeld aan het management op het passende niveau, omdat dit het management in staat stelt te evalueren of de elementen afwijkingen zijn, de auditor te informeren indien het een andere mening is toegedaan, en zo nodig actie te ondernemen. Gewoonlijk is het passende managementniveau het niveau dat de verantwoordelijkheid en bevoegdheid heeft om de afwijkingen te evalueren en de noodzakelijke actie te ondernemen. A8. De mededeling van bepaalde afwijkingen door de auditor aan het management of anderen binnen de entiteit kan op grond van wet- en regelgeving beperkt worden. Zo kan bij wet- of regelgeving specifiek zijn verboden dat een mededeling wordt gedaan of een andere actie wordt ondernomen die een nadelige invloed zou kunnen hebben op een onderzoek door een bevoegde instantie naar een feitelijke of vermoede illegale handeling. In bepaalde omstandigheden kunnen potentiële conflicten tussen de geheimhoudings- en de communicatieverplichtingen van de auditor complex van aard zijn. In dergelijke gevallen kan de auditor overwegen om juridisch advies in te winnen. A9. Wanneer het management alle afwijkingen, met inbegrip van de door de auditor meegedeelde afwijkingen, corrigeert, kan het de administratie en de vastleggingen accuraat houden en verminderen de risico s op een afwijking van materieel belang in toekomstige financiële overzichten vanwege de cumulatieve invloed van niet van materieel belang zijnde niet-gecorrigeerde afwijkingen die verband houden ISA 530, paragraphs 5(c)-(d). ISA 530, paragraaf 5(c)-(d). Page 9 of 15

10 uncorrected misstatements related to prior periods. A10. ISA 700 requires the auditor to evaluate whether the financial statements are prepared and presented, in all material respects, in accordance with the requirements of the applicable financial reporting framework. This evaluation includes consideration of the qualitative aspects of the entity s accounting practices, including indicators of possible bias in management s judgments, 17 which may be affected by the auditor s understanding of management s reasons for not making the corrections. met eerdere verslagperioden. A10. Overeenkomstig ISA 700 wordt van de auditor vereist dat hij evalueert of de financiële overzichten in alle van materieel belang zijnde opzichten zijn opgesteld en gepresenteerd in overeenstemming met de door het van toepassing zijnde stelsel inzake financiële verslaggeving gestelde vereisten. Bij deze evaluatie dient de auditor rekening te houden met de kwalitatieve aspecten van de praktijken inzake administratieve verwerking van de entiteit, met inbegrip van aanwijzingen voor mogelijke tendentie in de oordeelsvormingen van het management, 18 waarbij het inzicht dat hij heeft verworven in de redenen van het management om die correcties niet aan te brengen, een rol kan spelen. Evaluating the Effect of Uncorrected Misstatements (Ref: Para ) Evaluatie van de invloed van niet-gecorrigeerde afwijkingen (Zie Par ) A11. The auditor s determination of materiality in accordance with ISA 320 is often based on estimates of the entity s financial results, because the actual financial results may not yet be known. Therefore, prior to the auditor s evaluation of the effect of uncorrected misstatements, it may be necessary to revise materiality determined in accordance with ISA 320 based on the actual financial results. A12. ISA 320 explains that, as the audit progresses, materiality for the financial statements as a whole (and, if applicable, the materiality level or levels for particular classes of transactions, account balances or disclosures) is revised in the event of the auditor becoming aware of information during the audit that would have caused the auditor to have determined a different amount (or amounts) initially 19. Thus, any significant revision is likely to have been made before the auditor evaluates the effect of uncorrected misstatements. However, if the auditor s reassessment of materiality determined in accordance with ISA 320 (see paragraph 10 of this ISA) gives rise to a lower amount (or amounts), then performance materiality and the appropriateness of the nature, timing and extent of the further audit procedures are reconsidered so as to obtain sufficient appropriate audit evidence on which to base the audit opinion. A11. Voor het bepalen van de materialiteit overeenkomstig ISA 320 baseert de auditor zich vaak op schattingen van de financiële resultaten van de entiteit, omdat de werkelijke financiële resultaten mogelijkerwijs nog niet bekend zijn. Daarom kan het noodzakelijk zijn dat de auditor, voordat hij de invloed van niet-gecorrigeerde afwijkingen evalueert, de overeenkomstig ISA 320 bepaalde materialiteit herziet op basis van de werkelijke financiële resultaten. A12. In ISA 320 is uiteengezet dat, naarmate de controle vordert, de materialiteit voor de financiële overzichten als geheel (en, indien van toepassing, het (de) niveau(s) van materialiteit voor bepaalde transactiestromen, rekeningsaldi of in de financiële overzichten opgenomen toelichtingen) wordt herzien wanneer de auditor tijdens de controle zich bewust wordt van informatie op basis waarvan hij oorspronkelijk een ander bedrag (of andere bedragen) zou hebben bepaald 20. Het is derhalve waarschijnlijk dat als er van een significante bijstelling sprake is, deze heeft plaatsgevonden voordat de auditor de invloed van niet-gecorrigeerde afwijkingen evalueert. Indien de herbeoordeling van de overeenkomstig ISA 320 bepaalde materialiteit door de auditor (zie paragraaf 10 van deze ISA) evenwel tot een lager bedrag (of lagere bedragen) leidt, worden de uitvoeringsmaterialiteit en de geschiktheid van de aard, timing en omvang van de verdere controlewerkzaamheden opnieuw overwogen teneinde voldoende en geschikte controle-informatie te verkrijgen waarop de auditor zijn controleoordeel kan ISA 700, paragraph 12. ISA 700, paragraaf 12. ISA 320, paragraph 12. ISA 320, paragraaf 12. Page 10 of 15

11 A13. Each individual misstatement is considered to evaluate its effect on the relevant classes of transactions, account balances or disclosures, including whether the materiality level for that particular class of transactions, account balance or disclosure, if any, has been exceeded. A14. If an individual misstatement is judged to be material, it is unlikely that it can be offset by other misstatements. For example, if revenue has been materially overstated, the financial statements as a whole will be materially misstated, even if the effect of the misstatement on earnings is completely offset by an equivalent overstatement of expenses. It may be appropriate to offset misstatements within the same account balance or class of transactions; however, the risk that further undetected misstatements may exist is considered before concluding that offsetting even immaterial misstatements is appropriate 21. A15. Determining whether a classification misstatement is material involves the evaluation of qualitative considerations, such as the effect of the classification misstatement on debt or other contractual covenants, the effect on individual line items or sub-totals, or the effect on key ratios. There may be circumstances where the auditor concludes that a classification misstatement is not material in the context of the financial statements as a whole, even though it may exceed the materiality level or levels applied in evaluating other misstatements. For example, a misclassification between balance sheet line items may not be considered material in the context of the financial statements as a whole when the amount of the misclassification is small in relation to the size of the related balance sheet line items and the misclassification does not affect the income statement or any key ratios. A16. The circumstances related to some misstatements may cause the auditor to evaluate them as material, individually or when considered together with other misstatements accumulated during the audit, even if they are lower than baseren. A13. Er wordt rekening gehouden met elke afzonderlijke afwijking om de invloed ervan op de relevante transactiestromen, rekeningsaldi of in de financiële overzichten opgenomen toelichtingen te evalueren, met inbegrip van de vraag of het eventuele materialiteitsniveau voor die bepaalde transactiestroom, dat bepaalde rekeningsaldo of die bepaalde in de financiële overzichten opgenomen toelichting is overschreden. A14. Indien een afzonderlijke afwijking wordt aangemerkt als zijnde van materieel belang, is het onwaarschijnlijk dat deze door andere afwijkingen kan worden gecompenseerd. Indien bijvoorbeeld opbrengsten op een van materieel belang zijnde wijze te hoog zijn opgenomen, zullen de financiële overzichten als geheel een afwijking van materieel belang bevatten, zelfs indien de invloed van de afwijking op het resultaat volledig wordt gecompenseerd door een overeenkomstige te hoge opgave van de lasten. Het kan passend zijn om afwijkingen binnen eenzelfde rekeningsaldo of transactiestroom te compenseren; er wordt evenwel rekening gehouden met het risico dat er nog andere nietgedetecteerde afwijkingen kunnen voorkomen, voordat wordt geconcludeerd dat het passend is om zelfs niet van materieel belang zijnde afwijkingen te compenseren 22. A15. Het bepalen of een afwijking in de rubricering van materieel belang is, houdt de evaluatie van kwalitatieve overwegingen in, zoals de invloed van de afwijking in de rubricering op schuldovereenkomsten of andere contractuele afspraken, de invloed op afzonderlijke elementen of subtotalen dan wel de invloed op kernverhoudingscijfers. Er kunnen omstandigheden bestaan waarin de auditor concludeert dat een afwijking in de rubricering niet van materieel belang is in de context van de financiële overzichten als geheel, zelfs indien zij het (de) bij de evaluatie van andere afwijkingen toegepaste materialiteitsniveau(s) overschrijdt. Een onjuiste rubricering van balansposten kan bijvoorbeeld worden beschouwd als niet van materieel belang in de context van de financiële overzichten als geheel, wanneer het bedrag van de onjuiste rubricering klein is in verhouding tot de omvang van de desbetreffende balansposten en de onjuiste rubricering niet van invloed is op de winst- en verliesrekening of eventuele kernverhoudingscijfers. A16. De omstandigheden die verband houden met sommige afwijkingen, kunnen de auditor ertoe aanzetten om deze afwijkingen, afzonderlijk of gezamenlijk met andere tijdens de controle geaccumuleerde afwijkingen, als zijnde van materieel The identification of a number of immaterial misstatements within the same account balance or class of transactions may require the auditor to reassess the risk of material misstatement for that account balance or class of transactions. Wanneer de auditor een aantal niet van materieel belang zijnde afwijkingen binnen eenzelfde rekeningsaldo of transactiestroom identificeert, kan het nodig zijn dat hij het risico op een afwijking van materieel belang voor dat rekeningsaldo of die transactiestroom opnieuw inschat. Page 11 of 15

12 materiality for the financial statements as a whole. Circumstances that may affect the evaluation include the extent to which the misstatement: Affects compliance with regulatory requirements; Affects compliance with debt covenants or other contractual requirements; Relates to the incorrect selection or application of an accounting policy that has an immaterial effect on the current period s financial statements but is likely to have a material effect on future periods financial statements; Masks a change in earnings or other trends, especially in the context of general economic and industry conditions; belang aan te merken, zelfs als zij lager zijn dan de materialiteit voor de financiële overzichten als geheel. Omstandigheden die van invloed kunnen zijn op deze evaluatie, zijn onder meer de mate waarin de afwijking: van invloed is op het naleven van vereisten op grond van regelgeving; van invloed is op het naleven van schuldovereenkomsten of andere contractuele vereisten; verband houdt met de niet-correcte keuze of toepassing van een grondslag voor financiële verslaggeving die een niet-materieel effect heeft op de financiële overzichten van de lopende verslagperiode, maar waarschijnlijk wel een materieel effect zal hebben op de financiële overzichten van toekomstige verslagperioden; Affects ratios used to evaluate the entity s financial position, results of operations or cash flows; Affects segment information presented in the financial statements (for example, the significance of the matter to a segment or other portion of the entity s business that has been identified as playing a significant role in the entity s operations or profitability); een verandering in het resultaat of andere trends verhult, met name in de context van de algemene economische omstandigheden en de omstandigheden in de sector; van invloed is op verhoudingscijfers die worden gehanteerd voor het evalueren van de financiële positie, resultaten van activiteiten of kasstromen van de entiteit; Has the effect of increasing management compensation, for example, by ensuring that the requirements for the award of bonuses or other incentives are satisfied; Is significant having regard to the auditor s understanding of known previous communications to users, for example, in relation to forecast earnings; Relates to items involving particular parties (for example, whether external parties to the transaction are related to members of the entity s management); Is an omission of information not specifically required by the applicable financial reporting framework but which, in the judgment of the auditor, is important to the users understanding of the financial position, financial performance or cash flows of the entity; or Affects other information that will be communicated in documents containing the audited financial statements (for example, information to be included in a Management Discussion and Analysis or an Operating and Financial Review ) that may reasonably be expected to influence the van invloed is op in de financiële overzichten gepresenteerde gesegmenteerde informatie (bijvoorbeeld de significantie van de aangelegenheid voor een segment of een ander onderdeel van de activiteiten van de entiteit waarvan is vastgesteld dat het een significante rol speelt in de activiteiten of de winstgevendheid van de entiteit); tot een verhoging van de beloning van het management leidt, bijvoorbeeld door ervoor te zorgen dat aan de vereisten voor de toekenning van bonussen of andere stimulansen wordt voldaan; significant is, rekening houdende met het inzicht van de auditor in bekende eerdere mededelingen aan gebruikers, bijvoorbeeld met betrekking tot resultaatprognoses; betrekking heeft op elementen waarbij bepaalde partijen betrokken zijn (bijvoorbeeld of bij een transactie betrokken externe partijen een relatie hebben met met leden van het management van de entiteit); een weglating is van informatie die niet specifiek vereist is krachtens het van toepassing zijnde stelsel inzake financiële verslaggeving, maar die op grond Page 12 of 15

13 economic decisions of the users of the financial statements. ISA deals with the auditor s consideration of other information, on which the auditor has no obligation to report, in documents containing audited financial statements. These circumstances are only examples; not all are likely to be present in all audits nor is the list necessarily complete. The existence of any circumstances such as these does not necessarily lead to a conclusion that the misstatement is material. van de oordeelsvorming van de auditor belangrijk is voor het inzicht van de gebruikers in de financiële positie, de financiële prestaties of de kasstromen van de entiteit; of van invloed is op andere informatie die zal worden meegedeeld in documenten die de gecontroleerde financiële overzichten bevatten (bijvoorbeeld informatie die zal worden opgenomen in een Management Discussion and Analysis of een Operating and Financial Review ) en waarvan redelijkerwijs mag worden verwacht dat zij de economische beslissingen van de gebruikers van de financiële overzichten zal beïnvloeden. ISA behandelt het door de auditor in aanmerking nemen van andere informatie, waarover hij niet verplicht is te rapporteren, in documenten die gecontroleerde financiële overzichten bevatten. Deze lijst bevat slechts voorbeelden en het is ook niet waarschijnlijk dat al deze omstandigheden bij alle controles zullen voorkomen. Het bestaan van omstandigheden zoals hierboven beschreven hoeft niet noodzakelijkerwijs te leiden tot de conclusie dat de afwijking van materieel belang is. A17. ISA explains how the implications of a misstatement that is, or may be, the result of fraud ought to be considered in relation to other aspects of the audit, even if the size of the misstatement is not material in relation to the financial statements. A18. The cumulative effect of immaterial uncorrected misstatements related to prior periods may have a material effect on the current period s financial statements. There are different acceptable approaches to the auditor s evaluation of such uncorrected misstatements on the current period s financial statements. Using the same evaluation approach provides consistency from period to period. Considerations Specific to Public Sector Entities A17. In ISA is uiteengezet hoe rekening behoort te worden gehouden met de gevolgen van een afwijking die het gevolg van fraude is of kan zijn, bij andere aspecten van de controle, zelfs als de omvang van de afwijking niet van materieel belang is voor de financiële overzichten. A18. Niet van materieel belang zijnde niet-gecorrigeerde afwijkingen die verband houden met eerdere verslagperioden, kunnen cumulatief een effect van materieel belang hebben op de financiële overzichten van de lopende verslagperiode. De auditor beschikt over verschillende aanvaardbare methoden om dergelijke nietgecorrigeerde afwijkingen in de financiële overzichten van de lopende verslagperiode te evalueren. Het hanteren van dezelfde evaluatiemethode zorgt voor consistentie van periode tot periode. Overwegingen die specifiek voor entiteiten in de publieke sector gelden A19. In the case of an audit of a public sector entity, the evaluation whether a A19. Bij controles van entiteiten in de publieke sector kan de evaluatie of een afwijking ISA 720, The Auditor s Responsibilities Relating to Other Information in Documents Containing Audited Financial Statements. ISA 720 De verantwoordelijkheden van de auditor met betrekking tot andere informatie in documenten waarin gecontroleerde financiële overzichten zijn opgenomen. ISA 240, paragraph 35. ISA 240, paragraaf 35. Page 13 of 15

14 misstatement is material may also be affected by the auditor s responsibilities established by law, regulation or other authority to report specific matters, including, for example, fraud. A20. Furthermore, issues such as public interest, accountability, probity and ensuring effective legislative oversight, in particular, may affect the assessment whether an item is material by virtue of its nature. This is particularly so for items that relate to compliance with law, regulation or other authority. van materieel belang is, ook worden beïnvloed door de bij wet- en regelgeving of andere van kracht zijnde voorschriften vastgestelde meldplicht van de auditor ten aanzien van specifieke aangelegenheden, met inbegrip van bijvoorbeeld fraude. A20. Verder kunnen kwesties zoals openbaar belang, verantwoordingsplicht, integriteit en met name het verzekeren van effectief wettelijk toezicht van invloed zijn op de beoordeling of een element van materieel belang is krachtens zijn aard. Dit is met name het geval voor elementen die betrekking hebben op de naleving van wet- en regelgeving of andere van kracht zijnde voorschriften. Communication with Those Charged with Governance (Ref: Para. 12) Communicatie met de met governance belaste personen (Zie Par. 12) A21. If uncorrected misstatements have been communicated with person(s) with management responsibilities, and those person(s) also have governance responsibilities, they need not be communicated again with those same person(s) in their governance role. The auditor nonetheless has to be satisfied that communication with person(s) with management responsibilities adequately informs all of those with whom the auditor would otherwise communicate in their governance capacity 27. A22. Where there is a large number of individual immaterial uncorrected misstatements, the auditor may communicate the number and overall monetary effect of the uncorrected misstatements, rather than the details of each individual uncorrected misstatement. A23. ISA 260 requires the auditor to communicate with those charged with governance the written representations the auditor is requesting (see paragraph 14 of this ISA) 29. The auditor may discuss with those charged with governance the reasons for, and the implications of, a failure to correct misstatements, having regard to the size and nature of the misstatement judged in the surrounding circumstances, and possible implications in relation to future financial statements. A21. Indien niet-gecorrigeerde afwijkingen zijn meegedeeld aan een persoon (personen) met leidinggevende verantwoordelijkheden en die persoon (personen) heeft (hebben) ook verantwoordelijkheden op het gebied van governance, dan hoeven zij niet opnieuw te worden meegedeeld aan diezelfde persoon (personen) in de uitoefening van zijn (hun) rol in het kader van governance. De auditor er evenwel van overtuigd zijn dat door de mededeling aan (een) persoon (personen) met leidinggevende verantwoordelijkheden op adequate wijze alle personen worden geïnformeerd met wie de auditor anders zou hebben gecommuniceerd in de uitoefening van hun functie in het kader van governance 28. A22. Wanneer er een groot aantal afzonderlijke niet van materieel belang zijnde nietgecorrigeerde afwijkingen bestaat, kan de auditor het aantal en het totale monetaire effect van de niet-gecorrigeerde afwijkingen meedelen in plaats van de details van elke afzonderlijke niet-gecorrigeerde afwijking. A23. Overeenkomstig ISA 260 wordt van de auditor vereist dat hij de schriftelijke bevestigingen waarom hij verzoekt, meedeelt aan de met governance belaste personen (zie paragraaf 14 van deze ISA) 30. De auditor kan de redenen voor, en de gevolgen van, een verzuim om afwijkingen te corrigeren, bespreken met de met governance belaste personen, rekening houdend met de omvang en de aard van de afwijking in het licht van de gegeven omstandigheden en met de mogelijke gevolgen voor toekomstige financiële overzichten ISA 260, paragraph 13. ISA 260, paragraaf 13. ISA 260, paragraph 16(c)(ii). ISA 260, paragraaf 16(c)(ii). Page 14 of 15

15 Written Representation (Ref: Para. 14) Schriftelijke bevestiging (Zie Par. 14) A24. Because the preparation of the financial statements requires management and, where appropriate, those charged with governance to adjust the financial statements to correct material misstatements, the auditor is required to request them to provide a written representation about uncorrected misstatements. In some circumstances, management and, where appropriate, those charged with governance may not believe that certain uncorrected misstatements are misstatements. For that reason, they may want to add to their written representation words such as: We do not agree that items and constitute misstatements because [description of reasons]. Obtaining this representation does not, however, relieve the auditor of the need to form a conclusion on the effect of uncorrected misstatements. A24. Omdat het opstellen van de financiële overzichten van het management en, in voorkomend geval, van de met governance belaste personen vereist dat zij de financiële overzichten aanpassen om van materieel belang zijnde afwijkingen te corrigeren, wordt van de auditor vereist dat hij hen verzoekt om een schriftelijke bevestiging te verschaffen met betrekking tot niet-gecorrigeerde afwijkingen. In bepaalde omstandigheden is het mogelijk dat het management en, in voorkomend geval, de met governance belaste personen van mening zijn dat bepaalde nietgecorrigeerde afwijkingen geen afwijkingen zijn. Om die reden kunnen zij ervoor kiezen formuleringen zoals: Wij zijn het er niet mee eens dat de elementen en een afwijking vormen omdat [opgaaf van redenen] aan hun schriftelijke bevestiging toe te voegen. Wanneer een auditor deze bevestiging krijgt, betekent dat evenwel niet dat hij geen conclusie meer hoeft te trekken over de invloed van niet-gecorrigeerde afwijkingen. Documentation (Ref: Para. 15) Documentatie (Zie Par. 15) A25. The auditor s documentation of uncorrected misstatements may take into account: (c) The consideration of the aggregate effect of uncorrected misstatements; The evaluation of whether the materiality level or levels for particular classes of transactions, account balances or disclosures, if any, have been exceeded; and The evaluation of the effect of uncorrected misstatements on key ratios or trends, and compliance with legal, regulatory and contractual requirements (for example, debt covenants). A25. In de documentatie van de auditor van niet-gecorrigeerde afwijkingen kan rekening worden gehouden met: de afweging van de gezamenlijke invloed van niet-gecorrigeerde afwijkingen; de evaluatie of het (de) materialiteitsniveau(s) voor eventuele bijzondere transactiestromen, rekeningsaldi of in de financiële overzichten opgenomen toelichtingen is (zijn) overschreden; en (c) de evaluatie van de invloed van niet-gecorrigeerde afwijkingen op kernverhoudingscijfers of trends en van de naleving van vereisten uit hoofde van wet- of regelgeving of contractuele vereisten (zoals schuldovereenkomsten). Page 15 of 15