Keuzedeel Mensen met niet-aangeboren hersenletsel

Transcriptie

1 Keuzedeel Mensen met niet-aangeboren hersenletsel

2 Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v Auteur: Cornelie de Ruiter Eindredactie: Martine Koekebakker, Odile Oort, Titsia Sandriman (Teamleider Thuiszorg), Wilma Smith - Spijkerboer (GZ Psycholoog) Titel: Mensen met niet-aangeboren hersenletsel ISBN: Bronvermelding: Lisa Ernste, Wendela van Maurik en Remco van Rijnsbergen (www. grensoverschrijdendgedrag.webnode.nl/), Verbaal Visuele Communicatie BV, Edu Actief b.v Behoudens de in of krachtens de Auteurswet gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van reprografische verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16h Auteurswet dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht ( Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in compilatiewerken op grond van artikel 16 Auteurswet kan men zich wenden tot de Stichting PRO ( De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden. Door het gebruik van deze uitgave verklaart u kennis te hebben genomen van en akkoord te gaan met de specifieke productvoorwaarden en algemene voorwaarden van Edu Actief, te vinden op

3 Inhoudsopgave Hoe werk je met een keuzedeel? Over dit keuzedeel Wat is NAH Omgang met de cliënt met hersenletsel in de praktijk Begeleiding van de NAH-cliënt Theoriebronnen Basisprincipes in gesprekken Begeleiding van mensen met NAH bij verliesverwerking Begeleidingsplan opstellen Communicatie in professionele relaties Culturele verschillen en communicatie De gevolgen van NAH De werking van het brein Een folder of brochure maken Film maken Hersenletsel heb je niet alleen In gesprek met een cliënt Intakegesprek Interview voorbereiden Interviewen NAH-Zorgfases Niet-aangeboren hersenletsel Omgaan met veranderd gedrag SMART-doelen formuleren Tips en adviezen voor getroffene, naastbetrokkenen en professionals Valkuilen in gesprekken Verschillende soorten gesprekken Wat te doen bij hersenletsel? Zes keer een A

4 Hoe werk je met een keuzedeel? In iedere opleiding volg je een aantal keuzedelen. Ze zijn bedoeld om je beter op de arbeidsmarkt voor te bereiden. Je school bepaalt het aanbod waaruit je kunt kiezen en wanneer je zo n keuzedeel kunt volgen. Hoelang je aan een keuzedeel werkt, varieert: 240, 480 of 720 studiebelastingsuren (SBU). Die informatie vind je in de inleiding Over dit keuzedeel, waarmee elk keuzedeel begint. Waar en wanneer je aan een keuzedeel werkt, bepaalt je school. Dat kan op school zijn, op je stageadres of thuis. Meestal zal het een mix van deze drie zijn. Inleiding Een keuzedeel van Edu Actief begint met een introductie. Dat kan naast een korte inleiding bijvoorbeeld een filmpje zijn over iemand die binnen zijn werkveld te maken krijgt met de inhoud van dit keuzedeel. Vervolgens vind je vermeld uit welke onderwerpen (leereenheden) het keuzedeel bestaat. Uitdaging In elk keuzedeel werk je stap voor stap toe naar een eindopdracht: de uitdaging, waarvoor je de stof van het gehele keuzedeel gebruikt. Het kan bijvoorbeeld gaan om de verzorging van een wijnproeverij met bijpassende hapjes, een compleet ondernemersplan voor een startup, een gevuld zorgdossier waarin je hebt gedocumenteerd welke begeleiding je een cliënt hebt gegeven en wat de resultaten waren, etc. Je werkt in een aantal stappen naar de eindopdracht toe. Elke stap levert per leereenheid ten minste één beroepsproduct op, dat wil zeggen een document, een (video)verslag van een gesprek of een fysiek product zoals je dat ook in de beroepspraktijk maakt. Dat kan bijvoorbeeld een wijnkaart zijn of het financiële hoofdstuk van een ondernemingsplan. Resultaten Daarna vind je een beschrijving van de doelen waaraan je gaat werken: een opsomming van de resultaten aan het eind van het keuzedeel. Beoordeling Je werkt individueel en soms samen met medestudenten aan je opdrachten. De beoordeling van je werk gebeurt op verschillende manieren en momenten. Het kan zijn dat je een of meer kennistoetsen maakt die mee tellen in de eindbeoordeling. Je zult ook een beoordeling krijgen van de beroepsproducten die je tijdens dit keuzedeel oplevert. En natuurlijk wordt je eindopdracht beoordeeld. Je vindt de beoordelingscriteria telkens kort beschreven in de inleiding Over dit keuzedeel op elke leereenheid. Hoe zwaar een onderdeel meetelt, hoor je van je docent. Oriëntatieopdrachten Voordat je met de eerste leereenheid van een keuzedeel begint, maak je een aantal opdrachten waarmee je je nader op de stof oriënteert. Zo verken je het terrein van dit keuzedeel. Bronnen en verwijzingen In dit keuzedeel vind je verwijzingen naar bronnen. Deze kun je herkennen aan een icoontje. Dit kan een theoriebron zijn, een internetlink of een filmpje. Zo zien de icoontjes eruit: 4

5 Hoe werk je met een keuzedeel? Internetsite Theoriebron Filmpje De theoriebronnen op alfabetische volgorde vind je na de opdrachten in dit boek. Je kunt de inhoudsopgave gebruiken om de juiste bronnen snel te vinden. Let op! Bronnen worden op verschillende manieren bij de opdrachten aangegeven: 1. bron voor een opdracht. In dit geval is de theoriebron van toepassing op de daaropvolgende opdrachten. 2. bron in een opdracht. In dit geval is de theoriebron alleen van toepassing op deze specifieke opdracht. Wordt er in een opdracht geen bron aangegeven, maar heb je wel bepaalde informatie nodig, dan zoek je de informatie in een van de eerder genoemde bronnen binnen deze leereenheid. De internetsites en filmpjes kun je vinden op 24boost, het leerplatform waarop de digitale versie van dit keuzedeel staat. Het keuzedeel in ingedeeld in leereenheden. De titel van de leereenheid vind je bovenaan de pagina in je boek. Zoek in dezelfde leereenheid op 24boost naar het juiste opdrachtnummer en/of de juiste bron. Om toegang te krijgen tot 24boost moet je eerst een account aanmaken en je licentie activeren. 1. Ga naar 2. Ga naar ACCOUNT AANMAKEN 5

6 3. Vul alle gevraagde gegevens in en klik op ACCOUNT AANMAKEN 4. Activeer je account via de link in de die je hebt ontvangen. Let op! De kan in je ongewenste terechtkomen. 5. Log in met jouw Gebruikersnaam en Wachtwoord. 6. Klik op OVERSLAAN in het scherm waar je nu op komt 6

7 Hoe werk je met een keuzedeel? 7. Klik op Activeer je licentie. 8. Voer de licentiecode in die voorin je boek staat en kies voor Uitgeverij Edu Actief. Klik op ACTIVEER. 9. Onder LEREN tref je de bronnen aan. Voor het gebruik van 24boost heb je een tablet, laptop of computer met internettoegang nodig. Je werkt je opdrachten uit op papier of digitaal. 7

8 1. Over dit keuzedeel Inleiding Het keuzedeel Mensen met niet-aangeboren hersenletsel (NAH) gaat over mensen die na hun geboorte door een traumatisch of niet-traumatisch letsel een beschadiging aan de hersenen hebben opgelopen. Dit betekent een breuk in de levenslijn. De wereld is niet meer zoals hij was. Mensen met NAH kunnen zeer uiteenlopende problemen ondervinden op het gebied van denken, gedrag en gevoel als gevolg van hersenletsel. Voorbeelden daarvan zijn beperkingen en veranderingen van emoties en karakter. Mensen met niet-aangeboren hersenletsel kunnen stoornissen hebben in motoriek, denken, emotie en gedrag waardoor zij beperkingen ondervinden in het dagelijks leven en mogelijk vastlopen. Om mensen met NAH te kunnen begeleiden is inzicht nodig van de individuele situatie en vooral tonen van begrip en erkenning van de problematiek. Vaak is het een zoektocht om de cliënt als professional de juiste begeleiding te kunnen bieden. Een standaardaanpak is er niet. Het blijft altijd maatwerk omdat iedere situatie en ieder persoon anders is. Dat vraagt veel geduld, begrip, inlevingsvermogen en deskundigheid van de professional. Met dit keuzedeel leer je wat niet-aangeboren hersenletsel is, hoe je niet-aangeboren hersenletsel kunt herkennen, welke gevolgen er zijn en welke invloed het heeft op de betrokkene en zijn* omgeving. Met de beroepsgerichte kennis en vaardigheden die aan bod komen leer je als beginnend beroepsbeoefenaar hoe je niet-aangeboren hersenletsel kunt herkennen. Dat doe je op basis van instructie. Tot slot leer je hoe je mensen met NAH en de naastbetrokken het beste kan begeleiden. Je onderzoekt wat NAH is en wat het betekent voor de getroffene en naastbetrokkenen. Je leert meer over emoties en gedragingen van iemand met hersenletsel. Je leert hoe je hier zelf mee kunt omgaan en positief op kunt inspelen. Dit keuzedeel bestaat uit drie leereenheden. Het perspectief van mensen met NAH zal worden vormgegeven vanuit de driehoek: Wat is niet-aangeboren hersenletsel? (80 SBU) Omgang met mensen met niet-aangeboren hersenletsel in de praktijk (80 SBU) Begeleiding van mensen met niet-aangeboren hersenletsel. (80 SBU) *In dit keuzedeel zal omwille van de leesbaarheid iemand met NAH steeds als hij of zijn beschreven worden in de in de tekst. Waar hij of zijn staat kan uiteraard ook zij of haar worden gelezen. Hoe werk je met een keuzedeel? Verder met hersenletsel NAH heeft voor de cliënt en zijn directe naasten ingrijpende gevolgen. Van het ene op het andere moment wordt de cliënt geconfronteerd met beperkingen op diverse levensdomeinen of levensgebieden. Voor een aantal zal afhankelijkheid ontstaan. Voor anderen maar heel beperkt. Er kunnen vaardigheden verloren zijn gegaan die weer opnieuw getraind moeten worden, maar helemaal herstellen van het niveau van voor het hersenletsel gebeurt nagenoeg nooit. Problemen kunnen ontstaan met betrekking tot oriëntatie, concentratie, geheugen, planning, aanpassen of communicatie in de relationele sfeer. Daarnaast zijn mensen met hersenletsel vaak veel eerder moe of vaak sneller vermoeid. Mensen met een niet-aangeboren hersenletsel kunnen minder goed prikkels verwerken. Ook kan er sprake zijn van lichamelijke beperkingen, gedragsproblemen of verandering van karakter. 8

9 Over dit keuzedeel Bij niet-aangeboren hersenletsel gaat het vaak om rouw en verlies. Verwerken van datgene wat hen is overkomen. Afscheid nemen van leven voor het hersenletsel dat nooit meer terugkomt en daarnaast nieuwe mogelijkheden ontdekken. Door de breuk in hun levenslijn is er een leven vóór het NAH en een leven erna. Niet alleen voor de mensen met NAH zelf maar ook voor de naastbetrokkenen. Mensen met NAH kunnen beschadigingen hebben die voor de buitenwereld niet duidelijk zichtbaar zijn. Zij kunnen daardoor ook problemen ervaren die niemand kan zien. Dit vergt inzicht en goede begeleiding in hoe je NAH kunt herkennen. De uitdaging De uitdaging van het keuzedeel Mensen met niet-aangeboren hersenletsel is het maken van een (mini)documentaire. Deze zal bestaan uit een serie van drie korte afleveringen. Elke aflevering heeft betrekking op de leereenheid. Samen vormt dit de minidocumentaire. De documentaire is bedoeld om een inkijkje te geven aan mensen die niet weten wat NAH is en wat de gevolgen hiervan zijn. Maar ook voor iedereen die te maken heeft met NAH; cliënten en hun sociale netwerk en beroepsmatig geïnteresseerden zoals verzorgenden, verpleegkundigen, casemanagers enzovoort. In deze serie laat je zien wat NAH is, hoe een betrokkene dit ervaart en wat de gevolgen zijn. Je laat zien hoe de begeleiding eruit kan zien en hoe de naastbetrokken om kunnen gaan met iemand met NAH. In de documentaire moeten minimaal de volgende onderwerpen terugkomen: Wat is NAH? Een voorbeeld van iemand met NAH Uitleg over wat veranderd gedrag is in relatie tot NAH Een communicatiestoornis die ten gevolge van NAH Tips in de omgang met betrekking tot NAH, bijvoorbeeld bij ontremd gedrag of communicatiestoornissen enzovoort Een instrument om de zelfredzaamheid te inventariseren met toelichting 9

10 Een benaderings- of begeleidingsprogramma gericht op mensen met NAH De relevante wet- en regelgeving passend bij NAH. Jouw documentaire laat je in de klas zien en bespreek je klassikaal en/of met iemand uit de praktijk. Jullie bepalen samen wie de beste documentaire heeft gemaakt. Deze documentaire wordt vervolgens gepubliceerd in een zelf uit te kiezen mediakanaal. Let op! Je gaat een documentaire maken over wat NAH is. Daarbij is niet de bedoeling dat je cliënten filmt. Binnen instellingen heersen strenge regels met betrekking tot het maken van opnames en het bewaken van de privacy van cliënten. Je kunt nooit en te nimmer zomaar een cliënt filmen. Wil je dit wel dan moet je te allen tijde toestemming vragen aan de cliënt zelf, zijn naastbetrokken en de instantie. Je zou wel kunnen vragen of je een professional mag interviewen. Let daar dus goed op bij maken van je film. Tip! Je zou iemand met NAH kunnen vragen om als ervaringsdeskundige mee te werken aan je documentaire. Ervaringsdeskundigheid wordt steeds meer ingezet in de zorg en blijkt een meerwaarde voor zowel de cliënt en als de professional. Een ervaringsdeskundige is iemand die door eigen ervaring van tegenslag, beperking, lotgeval of levensomstandigheid in staat is om de kennis die niet door studie of onderwijs over te dragen. De ervaringsdeskundige benut deze kennis door soortgelijke ervaringen van anderen te verhelderen en door zowel lotgenoten als professionals te helpen. Resultaten De resultaten van dit keuzedeel zijn: - Je kent de werking van het brein. - Je kunt de belangrijkste oorzaken en gevolgen van niet-aangeboren hersenletsel schetsen. - Je kunt de cliënt en naastbetrokkenen begeleiden bij het verwerkingsproces. - Je kunt, bij het geven van zorg en het begeleiden van veranderd gedrag, begrijpen en je eigen gedrag hierop aanpassen. - Je kunt kritisch kijken naar je eigen waarden en normen in relatie tot wat professioneel noodzakelijk is. - Je kunt een goede gespreksvoering hebben met mensen met NAH, naastbetrokkenen en directe- en indirecte zorgverleners. Beoordeling Door het maken van de opdrachten en eindopdracht richt de beoordeling zich enerzijds op de inhoudelijke kant die horen bij het keuzedeel Mensen met niet-aangeboren hersenletsel. Anderzijds richt de beoordeling zich op de praktische toepassing: Wat is NAH? Hoe herken je NAH? Hoe communiceer je met iemand met NAH en het sociale netwerk? Hoe begeleid je iemand met NAH? enzovoort. Iedere leereenheid bouwt op naar een eindproduct waarin alle informatie samenkomt. We noemen dat een beroepsproduct. Je levert het volgende op: een aantal losse beroepsproducten een documentaire in drie delen kennistoets via een Test je kennis! opdracht in de laatste leereenheid. De afsluitende uitdaging (de documentaire) wordt zowel door de docent als door de klas beoordeeld. De andere opdrachten uit de leereenheden maak je voor jezelf ter voorbereiding. De docent geeft hier geen beoordeling voor. Wel loopt hij deze na en beoordeelt gemaakte opdrachten als voldoende of onvoldoende uitgewerkt. Veel succes en veel plezier! 10

11 Over dit keuzedeel 1.1 Oriëntatie Voordat je gaat starten met de eerste leereenheid maak je eerst een aantal opdrachten ter oriëntatie op dit keuzedeel. Het is belangrijk dat je deze opdrachten met overtuiging uitwerkt. Het keuzedeel Mensen met niet-aangeboren hersenletsel is een van de meest gekozen keuzedelen binnen opleidingen Zorg en welzijn. Ook jij gaat hier nu nader kennis mee maken. Mensen met niet-aangeboren hersenletsel (NAH) vormen een specifieke, complexe en eigenlijk nog behoorlijk onbekende doelgroep in onze maatschappij. De afkorting NAH doet voorkomen of het al een heel bekend terrein is maar NAH is echter nog voor veel (aankomende) professionals een vakgebied waar nog veel over te leren valt. Dat terwijl ongeveer mensen in Nederland met de gevolgen van NAH te maken hebben. Een van de redenen waarom er nog zo veel onbekend is over NAH is dat het door heel veel verschillende oorzaken kan ontstaan en ook hele diverse gevolgen kan hebben. Deze gevolgen worden nog niet altijd direct herkend. Door middel van theorie en opdrachten ga je leren wat NAH is en hoe je betrokkenen met NAH hier later in kunt gaan begeleiden. Ervaren in de praktijk Hoe kun je beter leren wat NAH is dan door in de praktijk mee te kijken? Je gaat voor dit keuzedeel een meeloopstage regelen van een week. Dit hoeft geen aaneengesloten periode te zijn maar kan ook verdeeld worden over een bepaalde periode. Dit kan zijn bij een instelling in de gehandicaptenzorg, thuiszorg, revalidatie, verpleeghuis, geestelijke gezondheidszorg, ziekenhuis of bij een MEE-organisatie. Het doel is dat je in gesprek komt met professionals en eventueel cliënten en naastbetrokken en zo een beter beeld gaat krijgen over NAH. Bedenk bij deze ervaring in de praktijk goed dat mensen met een niet-aangeboren hersenletsel mensen zijn zoals jij en ik. Die goed weten wat ze willen en niet willen. Het kan voorkomen dat cliënten helemaal niet willen dat een student zomaar een week meeloopt om te observeren. Het is van belang om je dit te realiseren. Wat vaak wel werkt is: vragen of een cliënt met niet-aangeboren hersenletsel jou als student en aankomend professional wil helpen. Bijvoorbeeld of hij/zij de student mee wil nemen in zijn ervaringen. Wil vertellen over wat hem is overkomen. Hoe dit zijn leven heeft veranderd. Wat hij nu nog goed zelf kan en wil. Waar hij hulp bij nodig heeft en hoe hij dit heeft georganiseerd. Of een cliënt die ten gevolge van afasie niet goed kan praten en met behulp van een spraakcomputer communiceert. Vaak vinden mensen met NAH het juist fijn om anderen te laten zien welke nieuwe manieren zij ontdekt hebben om toch te kunnen spreken. Uitdaging Voor je uitdaging ga je een minidocumentaire maken van drie afleveringen. Bij elke leereenheid lever je een aflevering op. Denk vooraf goed na over het maken van je film en wat je wilt filmen. Je verzamelt stukjes film gedurende het werken aan je leereenheden. Let hier goed op, want het is lastig om achteraf nog geschikt beeldmateriaal te maken. Doe dit bijvoorbeeld door een interview op te nemen, vlogs te maken van je ervaringen, beelden te schieten van situaties en mensen (wel altijd toestemming vragen vooraf!), een instructie op te nemen enzovoort. Opdrachten Voordat je aan een leereenheid begint is het verstandig eerst alle opdrachten goed door te lezen. Sommige opdrachten hebben een wat meer theoretische component en andere kun je zelfstandig uitvoeren. Maar er zitten ook opdrachten bij die je uitvoert op je stageadres. 11

12 Voorkennis Het keuzedeel Mensen met niet-aangeboren hersenletsel draait voor een groot deel om ondersteunen en begeleiden. Bij het keuzedeel wordt ervanuit gegaan dat je gedurende je opleiding al kennis hebt opgedaan over onder andere methodisch begeleiden, het sociale netwerk- en systeem, het maken van een zorg/begeleidingsplan en dat je de benodigde kennis hebt over verschillende communicatietechnieken met cliënten. Opdracht 1: Eigen ervaring met NAH Verder met hersenletsel mensen lopen per jaar hersenletsel op. Dit kan bijvoorbeeld door een ongeluk of door een ziekte. Niet altijd is het even duidelijk dat iemand hersenletsel heeft. Op het oog functioneert iemand heel normaal en lijkt hij alles te kunnen. Maar schijn bedriegt. Er zijn ook veel onzichtbare gevolgen van hersenletsel. a. Ken jij iemand in je omgeving die hersenletsel heeft? Als je niemand kent vraag dan thuis of aan je kennissenkring of zij iemand kennen die hersenletsel heeft. Geef een omschrijving van deze persoon. b. Waaraan kun je zien dat deze persoon een beschadiging aan de hersenen heeft? c. Zijn er ook onzichtbare gevolgen bij deze persoon? Zo ja, welke? d. Wat kan hij/zij niet meer of minder goed? e. Welke consequenties heeft het hersenletsel gehad voor de omgeving van deze persoon? f. Is deze persoon veranderd? Waar merk je dit aan? g. Welke begeleiding heeft hij/zij gehad? h. Hoe wordt hij/zij nu begeleid? i. Hoe zou jij het vinden om met iemand om te gaan die NAH heeft? Motiveer je antwoord j. Hoe denk je dat je iemand zou kunnen helpen die NAH heeft? Opdracht 2: Zo ervaar je zelf hersenletsel Zo ervaar je zelf hersenletsel Mensen met NAH voelen zich soms heel onthand. Soms voelen ze zich zelfs dom omdat ze wat ogenschijnlijk simpel lijkt niet meer kunnen. Ze willen het heel graag voor elkaar krijgen maar hun beschadigde hersenen werken op dat moment niet mee. Om een beeld te krijgen van waar iemand met NAH tegenaan loopt volgen hier een paar voorbeelden die je op jezelf gaat betrekken. 12

13 Over dit keuzedeel Situatie 1 Je staat in China op een vliegveld. Je moet overstappen en verder vliegen naar een ander vliegveld. Daarvoor moet je naar een andere gate. Alles is echter aangegeven in het Chinees en dat kun je niet lezen. Je wilt de weg aan iemand vragen maar niemand verstaat of spreekt Engels. a. Hoe voel je je? b. Hoe zou je je uiten? c. Hoe had je dit kunnen voorkomen? Situatie 2 Je krijgt de opdracht om een exclusief gerecht te maken. Maar je krijgt alleen de ingrediënten en een maatbeker. Er zitten enkele groentes tussen die je niet kent, een stuk vlees waarvan je de herkomst niet weet en een groot aantal kruiden. Er is geen recept, geen kookboek en geen internet of mobiel bereik. Je kunt dus niets opzoeken. Aan jou om zonder recept en kennis van de ingrediënten dit exclusieve gerecht te maken. d. Hoe voel je je? e. Hoe zou je je uiten? f. Hoe had je dit kunnen voorkomen? g. Om te ervaren wat het is om hersenletsel te hebben ga je de Steroefening doen op de website Zo ervaar je zelf hersenletsel. Deze oefening doe je samen met een ander. Dit mag zijn een medestudent zijn maar ook iemand in je privéomgeving. Ga naar de bron Zo ervaar je zelf hersenletsel en doe de steroefening zoals beschreven is. Stop niet halverwege met de oefening maar ga door met tekenen van de lijnen totdat het je lukt. h. Wat gebeurde er volgens jou toen je de oefening aan het maken was? i. Wat deed het met je toen je de oefening aan het maken was? j. Hoe was het om een beroep op je maatje te moeten doen voor iets dat zo normaal is? k. Voelde het ongemakkelijk om in het bijzijn van een ander te ervaren dat iets niet of moeilijk lukte? Opdracht 3: Hersenletsel is voor iedereen anders Hersenletsel-uitleg.nl Onze hersenen regelen alles wat wij denken, voelen en doen. Dat betekent dat na letsel aan de hersenen er fysieke of cognitieve gevolgen kunnen zijn waardoor het gedrag ook kan veranderen. Soms heel subtiel. Soms heel duidelijk. De één wordt drukker, de ander juist rustiger of meer passief. Ook veranderingen als chaotisch gedrag of dwangmatigheid komen voor. Omdat het bij iedereen 13

14 anders is en omdat de situatie voor iedereen anders is zijn er weinig pasklare manieren om hier mee om te gaan. Ieder mens is uniek en iedere vorm van hersenletsel is uniek. Dat betekent dat je als professional dus ook altijd maatwerk moet leveren. Om te ervaren hoe anders hersenletsel voor eenieder kan zijn ga je eerst een aantal ervaringsverhalen lezen. a. Lees tien willekeurige ervaringsverhalen op de site Hersenletsel uitleg. Maak van elk van deze tien verhalen een korte samenvatting van maximaal 50 woorden. Vat samen hoe het hersenletsel is ontstaan en wat de gevolgen zijn. b. Geef in een algemene samenvatting van maximaal 200 woorden weer wat je geleerd hebt door het lezen van deze verhalen. Zijn er grote verschillen of zijn er ook overeenkomsten? Lever de samenvatting in. Opdracht 4: Op zoek naar een hulpinstantie Je gaat op zoek naar een hulpinstantie die mensen met NAH begeleiden. Dit kan zijn bij een instelling in de gehandicaptenzorg, thuiszorg, revalidatie, verpleeghuis, geestelijke gezondheidszorg, ziekenhuis of bij een MEE-organisatie enzovoort. Je gaat een afspraak maken met deze instelling. Je gaat regelen dat je minimaal vier dagen mee mag lopen bij deze instelling: een meeloopstage. Je gaat zo meer leren over NAH en hoe cliënten begeleid worden. Zo leer je meer over het beroep en vergroot je je kennis. Als tegenprestatie bied je aan dat jij graag een of twee keer wilt helpen bij de dagelijkse ondersteuning. Denk hierbij bijvoorbeeld aan helpen met activiteiten, een wandelingetje maken, spelletjes doen of iets dergelijks. Misschien heb je zelf wel een hele leuk creatieve tegenprestatie! Let op! De meeloopstage is een onderdeel van je eindopdracht. a. Kijk in je omgeving welke hulpinstantie of welk centrum er is voor mensen met NAH. b. Noteer de contactgegevens. c. Je gaat informatie verzamelen over de instelling 1. Geef aan wat de instelling precies doet. 2. Geef aan wie er terecht kunnen. 3. Met welke partijen werkt de instelling samen. 4. Welke behandelvormen zijn er. Maak hiervan een kort verslag. Zo heb je alvast een idee wat er allemaal bij de instantie gedaan wordt en wat je kunt verwachten. Lever dit verslag in bij je docent. Je kunt meestal voldoende informatie vinden op internet. Iedere instantie heeft wel een webpagina waar wordt uitgelegd wat de instantie doet en waar zij voor staan. d. Je gaat je meeloopstage regelen. Neem contact op met de instantie. Vraag naar de contactpersoon die zich bezighoudt met de praktijkbegeleiding. Je legt uit wie je bent en wat je doet. Maar vooral ook waarom je graag een aantal dagen wilt meelopen bij een instelling die zorg en begeleiding biedt aan mensen met een niet-aangeboren hersenletsel. Vergeet niet je tegensprestatie aan te kaarten. 14