Compte rendu intégral des interpellations et des questions orales. Integraal verslag van de interpellaties en mondelinge vragen

Transcriptie

1 C.R.I. COM ( ) N 23 I.V. COM ( ) Nr. 23 ASSEMBLÉE RÉUNIE DE LA COMMISSION COMMUNAUTAIRE COMMUNE VERENIGDE VERGADERING VAN DE GEMEENSCHAPPELIJKE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE Compte rendu intégral des interpellations et des questions orales Integraal verslag van de interpellaties en mondelinge vragen Commission des affaires sociales Commissie voor de sociale zaken RÉUNION DU MERCREDI 9 JUILLET 2008 VERGADERING VAN WOENSDAG 9 JULI 2008

2 Le Compte rendu intégral contient le texte intégral des discours dans la langue originale. Ce texte a été approuvé par les orateurs. Les traductions - imprimées en italique - sont publiées sous la responsabilité du service des comptes rendus. Pour les interventions longues, la traduction est un résumé. Het Integraal verslag bevat de integrale tekst van de redevoeringen in de oorspronkelijke taal. Deze tekst werd goedgekeurd door de sprekers. De vertaling - cursief gedrukt - verschijnt onder de verantwoordelijkheid van de dienst verslaggeving. Van lange uiteenzettingen is de vertaling een samenvatting.

3 3 C.R.I. COM ( ) N I.V. COM ( ) Nr. 23 SOMMAIRE INHOUD QUESTION ORALE 4 MONDELINGE VRAAG 4 - de M. Jos Van Assche à M. Pascal Smet, membre du Collège réuni, compétent pour la Politique d'aide aux Personnes et la Fonction publique, et à Mme Evelyne Huytebroeck, membre du Collège réuni, compétente pour la Politique d'aide aux Personnes, les Finances, le Budget et les Relations extérieures, concernant "l'augmentation probablement continuelle du prix de la journée dans les maisons de repos bruxelloises suite à l'augmentation du coût de la vie". 4 - van de heer Jos Van Assche aan de heer Pascal Smet, lid van het Verenigd College, bevoegd voor het Beleid inzake Bijstand aan Personen en Openbaar Ambt, en aan mevrouw Evelyne Huytebroeck, lid van het Verenigd College, bevoegd voor het Beleid inzake Bijstand aan Personen, Financiën, Begroting en Externe Betrekkingen, betreffende "de vermoedelijk voortdurende stijging van de dagprijs in de Brusselse rusthuizen ten gevolge van de toegenomen levensduurte". 4 - de M. Jos Van Assche à M. Pascal Smet, membre du Collège réuni, compétent pour la Politique d'aide aux Personnes et la Fonction publique, et à Mme Evelyne Huytebroeck, membre du Collège réuni, compétente pour la Politique d'aide aux Personnes, les Finances, le Budget et les Relations extérieures, concernant "l'évolution du nombre de décès dans les maisons de repos bruxelloises et l'opportunité d'un meilleur accompagnement de fin de vie". 6 - van de heer Jos Van Assche aan de heer Pascal Smet, lid van het Verenigd College, bevoegd voor het Beleid inzake Bijstand aan Personen en Openbaar Ambt, en aan mevrouw Evelyne Huytebroeck, lid van het Verenigd College, bevoegd voor het Beleid inzake Bijstand aan Personen, Financiën, Begroting en Externe Betrekkingen, betreffende "de evolutie van het aantal sterfgevallen in de Brusselse rusthuizen en de wenselijkheid van een betere stervensbegeleiding". 6

4 C.R.I. COM ( ) N I.V. COM ( ) Nr Présidence : Mme Magda De Galan, présidente Voorzitterschap: mevrouw Magda De Galan, voorzitter. QUESTIONS ORALES MONDELINGE VRAGEN Mme la présidente.- L'ordre du jour appelle les questions orales. QUESTION ORALE DE M. JOS VAN ASSCHE À M. PASCAL SMET, MEMBRE DU COLLÈGE RÉUNI, COMPÉTENT POUR LA POLITIQUE D'AIDE AUX PERSONNES ET LA FONCTION PUBLIQUE, ET À MME EVELYNE HUYTEBROECK, MEMBRE DU COLLÈGE RÉUNI, COMPÉTENTE POUR LA POLITIQUE D'AIDE AUX PERSONNES, LES FINANCES, LE BUDGET ET LES RELATIONS EXTÉRIEURES, concernant "l'augmentation probablement continuelle du prix de la journée dans les maisons de repos bruxelloises suite à l'augmentation du coût de la vie". Mevrouw de voorzitter.- Aan de orde zijn de mondelinge vragen. MONDELINGE VRAAG VAN DE HEER JOS VAN ASSCHE AAN DE HEER PASCAL SMET, LID VAN HET VERENIGD COLLEGE, BEVOEGD VOOR HET BELEID INZAKE BIJSTAND AAN PERSONEN EN OPENBAAR AMBT, EN AAN MEVROUW EVELYNE HUYTEBROECK, LID VAN HET VERENIGD COLLEGE, BEVOEGD VOOR HET BELEID INZAKE BIJSTAND AAN PERSONEN, FINANCIËN, BEGROTING EN EXTERNE BETREKKINGEN, betreffende "de vermoedelijk voortdurende stijging van de dagprijs in de Brusselse rusthuizen ten gevolge van de toegenomen levensduurte". Mme la présidente.- Le membre du Collège Pascal Smet répondra à la question orale. La parole est à M. Van Assche. M. Jos Van Assche (en néerlandais).- Les personnes âgées éprouvent de plus en plus de difficultés à payer la facture de leur maison de repos en raison de l'augmentation continuelle du prix de la vie. Ce prix journalier est soumis depuis longtemps à l'indexation automatique. Avec l'accord du ministère, plus de 60% des maisons de repos flamandes ont en outre augmenté leur tarif Mevrouw de voorzitter.- Collegelid Pascal Smet zal de mondelinge vraag beantwoorden. De heer Van Assche heeft het woord. De heer Jos Van Assche.- Door de almaar stijgende levensduurte wordt het voor de bejaarden in de rusthuizen steeds moeilijker om de eindfactuur te betalen. De kloof tussen het meestal kleine pensioen van de bejaarden en de rusthuisfacturen wordt steeds groter. In Vlaanderen steeg de dagprijs van de rusthuizen in minder dan een jaar met ruim 7% en het aantal aanvragen om de dagprijs te mogen verhogen neemt steeds toe.

5 5 C.R.I. COM ( ) N I.V. COM ( ) Nr. 23 journalier. En Flandre, le système d'assurance-dépendance couvre une partie des suppléments, ce qui n'est le plus souvent pas le cas à Bruxelles. En Région bruxelloise également, le prix de la journée en maison de repos est identique pour tous les résidents, quel que soit le niveau de leur pension. Un nombre croissant parmi eux se retrouvent dans une situation de précarité. Comme en Région flamande, le fossé entre les petites et grosses pensions continue de s'accroître. Constate-t-on en Région bruxelloise une évolution bruxelloise spécifique? Comment se situent les institutions de repos et de soins à cet égard? Avez-vous eu des concertations avec elles afin d'enrayer cette évolution inquiétante? Disposezvous de statistiques concernant l'intervention respective des familles et des CPAS? Nu stond die ligdagprijs door de automatische indexatie al langer onder druk. Toch heeft ruim 60% van de Vlaamse rusthuizen, mits een toelating van het ministerie van Economische Zaken, een verhoging van de dagprijs doorgevoerd. Bovenop de stijgende personeelsuitgaven komt dus niet alleen de levensduurte, maar bovendien blijft ook de federale overheid in gebreke. In Vlaanderen betaalt de Vlaamse zorgverzekering nog een deel van de bijkomende kosten. Daarvan is in Brussel nauwelijks sprake. Ook in dit gewest is de dagprijs voor iedereen dezelfde en dus niet afhankelijk van de hoogte van het pensioen. Toch bevinden zich meer Brusselse rusthuisbewoners in een precaire situatie en wordt de kloof tussen grote en kleine pensioenen, net zoals in Vlaanderen, steeds groter. Is er in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest sprake van een andere, specifiek Brusselse evolutie? Wat vinden de rust- en verzorgingsinstellingen van deze ontwikkelingen en heeft de minister met hen overlegd om deze bedenkelijke evolutie bij te sturen? In hoeverre wordt de hulp ingeroepen van familieleden en OCMW's? Beschikt de minister in dit verband over betrouwbare gegevens en cijfers? Mme la présidente.- La parole est à M. Smet. M. Pascal Smet, membre du Collège réuni (en néerlandais).- Dans l'évolution du prix de la journée, il faut faire une distinction entre l'indexation reposant sur une décision facultative de la maison de repos et les augmentations à proprement parler qui sont soumises à l'approbation du Service des Prix du SPF Economie. Si l'on compare les prix forfaitaires de 2001 et de 2008, il s'avère que le prix de la journée a diminué en Région bruxelloise, notamment dans le secteur privé. En comparant le prix de la journée moyen et la Mevrouw de voorzitter.- De heer Smet heeft het woord. De heer Pascal Smet, lid van het Verenigd College.- Bij de evolutie van de dagprijzen moeten we een onderscheid maken tussen de indexering van de dagprijs op basis van een facultatieve beslissing door het bejaardentehuis zelf en de eigenlijke verhogingen van de dagprijs die afhankelijk zijn van de goedkeuring door de Prijzendienst van de federale overheidsdienst Economie. De FOD Economie publiceert de gemiddelde dagprijzen per provincie en voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Als men 2008 met 2001 vergelijkt, dan blijkt dat in vaste prijzen (die gecorrigeerd zijn voor de inflatie) de dagprijzen in

6 C.R.I. COM ( ) N I.V. COM ( ) Nr pension minimum, on constate qu'une personne âgée bénéficiant d'une telle pension ne peut payer que 80% du prix moyen. Mais cette situation n'est pas différente d'il y a cinq ans. En outre, pour ce qui est des maisons de repos des CPAS, l'évolution du déficit social de ces institutions n'a rien de préoccupant. Les chiffres des exercices sont en nette baisse et les plus récentes données budgétaires ne présagent pas une hausse sensible. En ce qui concerne les suppléments au prix de la journée, la nouvelle ordonnance du 24 avril 2008 stipule que le contrat liant la maison de repos et le résident doit mentionner clairement et intégralement les éléments couverts par le prix de la journée et les coûts imputés en supplément, ce qui accroît la transparence des tarifs. En conclusion, les données dont nous disposons actuellement ne mettent pas en évidence un problème financier croissant pour ce secteur à Bruxelles, à la suite del'augmentation du coût de la vie. het Brussels Gewest de facto zijn gedaald, met name in de commerciële sector. Dat wil dus zeggen dat de dagprijzen de evolutie van de index van de consumptieprijzen niet volgen. Vergelijkt men de gemiddelde dagprijs en het minimum pensioen, dat voor een alleenstaande 956,47 euro bedraagt, dan blijkt dat een bejaarde die afhankelijk is van een minimumpensioen slechts 80% van de gemiddelde dagprijs kan betalen. Maar deze situatie is niet anders dan vijf jaar geleden. Verder kunnen wij uit de gegevens van de gewestelijke administratie betreffende de OCMWrusthuizen afleiden dat de evolutie van het sociaal deficit van deze instellingen helemaal niet onrustwekkend is. Met sociaal deficit bedoelen we de financiële tussenkomst van het OCMW voor residenten die de dagprijs niet kunnen betalen. De cijfergegevens van de rekeningen zijn overwegend dalend en de recentere begrotingsgegevens laten geen opmerkelijke stijging vermoeden. Wat de supplementen bovenop de dagprijs betreft, bepaalt de nieuwe ordonnantie van 24 april 2008 dat de overeenkomst tussen het rusthuis en de bejaarde duidelijk en volledig moet vermelden welke elementen door de dagprijs zijn gedekt en welke kosten als supplementen kunnen worden aangerekend. Het is onze bedoeling in een uitvoeringsbesluit bij deze ordonnantie artikelen op te nemen die de transparantie in de prijsvorming van de rusthuizen moeten verhogen. - L'incident est clos. - Het incident is gesloten. Tot besluit kunnen we dus stellen dat hoewel het voor sommige mensen niet gemakkelijk is, de gegevens voorlopig niet wijzen op een stijgend financieel probleem voor deze sector in Brussel ingevolge de stijging van de levensduurte. QUESTION ORALE DE M. JOS VAN ASSCHE À M. PASCAL SMET, MEMBRE DU MONDELINGE VRAAG VAN DE HEER JOS VAN ASSCHE AAN DE HEER PASCAL SMET, LID VAN

7 7 C.R.I. COM ( ) N I.V. COM ( ) Nr. 23 COLLÈGE RÉUNI, COMPÉTENT POUR LA POLITIQUE D'AIDE AUX PERSONNES ET LA FONCTION PUBLIQUE, ET À MME EVELYNE HUYTEBROECK, MEMBRE DU COLLÈGE RÉUNI, COMPÉTENTE POUR LA POLITIQUE D'AIDE AUX PERSONNES, LES FINANCES, LE BUDGET ET LES RELATIONS EXTÉRIEURES, concernant "l'évolution du nombre de décès dans les maisons de repos bruxelloises et l'opportunité d'un meilleur accompagnement de fin de vie". HET VERENIGD COLLEGE, BEVOEGD VOOR HET BELEID INZAKE BIJSTAND AAN PERSONEN EN OPENBAAR AMBT, EN AAN MEVROUW EVELYNE HUYTEBROECK, LID VAN HET VERENIGD COLLEGE, BEVOEGD VOOR HET BELEID INZAKE BIJSTAND AAN PERSONEN, FINANCIËN, BEGROTING EN EXTERNE BETREKKINGEN, betreffende "de evolutie van het aantal sterfgevallen in de Brusselse rusthuizen en de wenselijkheid van een betere stervensbegeleiding". Mme la présidente.- Le membre du Collège Pascal Smet répondra à la question orale. La parole est à M. Van Assche. Mevrouw de voorzitter.- Collegelid Pascal Smet zal de mondelinge vraag beantwoorden. De heer Van Assche heeft het woord. M. Jos Van Assche (en néerlandais).- Selon une enquête réalisée par un parlementaire flamand, couvrant un cinquième des hôpitaux de Flandre occidentale, il y aurait en moyenne une centaine de résidents par maison de repos en Flandre et deux décès y seraient enregistrés chaque mois. Il appert également qu'à moins d'avoir un besoin urgent et réel de soins, les candidats résidents attendent en moyenne un an pour obtenir une place dans une maison de repos. Ce serait dû au fait que les directions toucheraient des indemnités plus élevées pour les résidents nécessitant des soins. En outre, ces dernières années, de plus en plus de résidents décèdent en maison de repos, car on préfère laisser les mourants dans leur environnement familier plutôt que les conduire en toute urgence à l'hôpital, ainsi qu'on procédait précédemment. Y a-t-il une évolution similaire dans les maisons de repos bruxelloises? Le personnel ne devrait-il pas suivre un recyclage le préparant à l'accompagnement des mourants? Existe-t-il des De heer Jos Van Assche.- In Vlaanderen duurt het gemiddelde verblijf in een rusthuis twee tot drie jaar. De rusthuizen hebben er een gemiddelde bevolking van ongeveer honderd bewoners. Dit betekent concreet dat er gemiddeld twee overlijdens per maand zijn. Deze cijfers zijn het resultaat van een enquête door een Vlaams volksvertegenwoordiger bij alle West-Vlaamse ziekenhuizen. Overigens heeft slechts een vijfde van de ziekenhuizen op de gestelde vragen geantwoord en gaat het hier dus om een zeer fragmentarisch onderzoek. Uit de enquête blijkt ook dat kandidaatrusthuisbewoners die niet echt zorgbehoevend zijn, meer dan een jaar op de wachtlijst staan. De reden hiervoor zou zijn dat de betrokken directies van de bevoegde overheden meer zorgvergoeding krijgen voor wie veel zorg behoeft. Wie dus nog enigszins voor zichzelf kan zorgen, maakt zo goed als geen kans op een plaats in een rusthuis binnen een redelijke termijn. Een opmerkelijke evolutie van de laatste jaren is ook dat steeds meer residenten in een rusthuis overlijden. Vroeger werden stervenden nog in

8 C.R.I. COM ( ) N I.V. COM ( ) Nr directives en ce sens pour les maisons de repos à Bruxelles? allerijl naar een ziekenhuis overgebracht om daar te overlijden. Nu kiest men er eerder voor om ze zo waardig mogelijk te laten sterven in hun vertrouwde omgeving. Is deze evolutie de laatste jaren ook merkbaar in de Brusselse rusthuizen? Moet er daarom geen bijzondere aandacht gaan naar de nascholing voor het betrokken personeel, zodat zij voorbereid zijn op een passende stervensbegeleiding? Bestaan er in Brussel recente richtlijnen hierover voor de rusthuizen? Mme la présidente.- La parole est à M. Smet. M. Pascal Smet, membre du Collège réuni (en néerlandais).- La tendance suivant laquelle un nombre croissant de personnes âgées décèdent en maisons de repos se dessine également à Bruxelles, bien que de manière moins nette qu'en Flandre. Le nombre de décès à l'hôpital enregistre une légère diminution, tandis que celui des décès à domicile reste relativement stable. Ces chiffres concernent toutes les personnes âgées, et pas uniquement celles qui résident en maison de repos. Nous ne disposons pas de statistiques suffisantes pour analyser l'évolution de l'âge moyen au moment de l'admission en maison de repos, de la durée moyenne du séjour et des listes d'attente. Les soins de fin de vie méritent certes une attention accrue, en collaboration éventuelle avec le groupe de recherche de la VUB "Zorg rond het levenseinde". Cet intérêt n'est pas encore converti pour l'instant en directives concernant la formation continue. Les arrêtés d'exécution de la nouvelle ordonnance sont principalement axés sur la lutte contre la maltraitance, la qualité des soins, la manière de faire face à la diversité et de favoriser la participation des personnes âgées. Mevrouw de voorzitter.- De heer Smet heeft het woord. De heer Pascal Smet, lid van het Verenigd College.- De tendens dat steeds meer bejaarden in een bejaardentehuis sterven, blijkt zich ook in Brussel af te tekenen, maar niet zo uitgesproken als in Vlaanderen. Het aantal overlijdens in ziekenhuizen daalt lichtjes, terwijl het aantal overlijdens thuis vrij stabiel blijft. Deze cijfers hebben betrekking op alle bejaarden, en niet enkel op de bejaarden die zijn opgenomen in de bejaardentehuizen. Welke evolutie zich daar aftekent is ons niet bekend. Wij beschikken immers wij niet over voldoende statistieken om een analyse te kunnen maken van de evolutie van de gemiddelde leeftijd bij opname in een bejaardentehuis, de gemiddelde verblijfsduur en de wachtlijsten. Meer aandacht voor de zorg rond het levenseinde is zeker noodzakelijk. Hierbij kan worden gedacht aan een samenwerking met de onderzoeksgroep aan de VUB "Zorg rond het levenseinde", die recent heel wat heeft gepubliceerd rond de plaats van het overlijden. Op dit ogenblik is deze interesse nog niet omgezet in richtlijnen inzake nascholing. In de uitvoeringsbesluiten bij de nieuwe ordonnantie gaat onze aandacht eerder uit naar de bestrijding van mis(be)handeling, naar de kwaliteit van de zorg, naar het omgaan met de diversiteit en naar het bevorderen van de participatie van de bejaarden. Mme la présidente.- La parole est à M. Van Assche. Mevrouw de voorzitter.- De heer Van Assche heeft het woord.

9 9 C.R.I. COM ( ) N I.V. COM ( ) Nr. 23 M. Jos Van Assche (en néerlandais).- Compte tenu du vieillissement accéléré de la population, il serait avisé de mener une politique anticipative dans ce domaine. De heer Jos Van Assche.- Regeren is vooruitzien. Wij vernemen bijna dagelijks in de media dat de vergrijzing er in versneld tempo aankomt. Het lijkt mij dan ook aangewezen om ter zake een anticiperend beleid te voeren. - L'incident est clos. - Het incident is gesloten.