Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar IX B Vaststelling van de begroting van de uitgaven en de ontvangsten van hoofdstuk IX B (Ministerïe van Financiën) voor het jaar 1992 IMr. 5 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN FINANCIËN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 21 oktober 1991 In verband met het voor 24 oktober a.s. vastgestelde mondelinge overleg met uw commissie, de vaste Commissie voor welzijn en cultuur, de vaste Commissie voor binnenlandse zaken en de vaste Commissie voor sociale zaken en werkgelegenheid wil ik mede namens de Minister van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur en de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken graag nog het volgende onder uw aandacht brengen. 1. Inleiding Op 17 december 1990 hebben de Minister van Welzijn, Volksge zondheid en Cultuur, de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en ik aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal een notitie aangeboden inzake de BTW-heffing met betrekking tot het ter beschikking stellen van personeel in de sociaal-culturele sector, de banenpools en de Jeugd werkgarantiewet en de zgn. budgetfinanciering/-subsidies (Tweede Kamer, vergaderjaar , IX B, nr. 19). Naar aanleiding van een verzoek daartoe van de vaste Commissie voor financiën heb ik op 27 juni j.l., mede namens de Minister van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur en de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken een rapportage aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal gezonden inzake de stand van zaken (Tweede Kamer, vergaderjaar, , IX B, nr. 48). De problematiek betreft zoals bekend enerzijds het ter beschikking stellen van personeel en anderzijds de problematiek welke voortvloeit uit het verstrekken van (budget)subsidies. In dit kader acht ik het van belang u ook over de vorderingen van de werkgroep BTW en subsidies, belast met de totstandkoming van een aanvullende notitie over subsidiever lening en de eventuele BTW-heffing ter zake, te informeren. Deze werkgroep heeft daartoe een tussenrapport uitgebracht. Het doet mij genoegen u hierbij, mede namens de Minister van WVC en de Staatsse cretaris van BiZa, dat tussenrapport te kunnen aanbieden F ISSN Sdu Uitgeveri) Plantijnstraat s-gravenhage 1991 Tweede Kamer, vergaderjaar , IX B, nr. 5

2 Wat betreft de inhoud van dit tussenrapport volsta ik op deze plaats met u te verwijzen naar de samenvatting die daarin is opgenomen. In onderdeel 3.5. hierna ga ik nog in op de inhoud van het tussenrapport. 3. Kort resumé van de onderwerpen in notitie, verslag stand van zaken en tussenrapport Met het oog op het mondeling overleg heb ik voorts gemeend er goed aan te doen een kort resumé te geven van de verschillende onderwerpen die in de notitie van 17 december 1990, het verslag van stand van zaken van 27 juni j.l. en het bijgevoegde tussenrapport worden behandeld. Voor wat de inhoudelijke kant van een aantal onderwerpen betreft verwijs ik voorts naar mijn brief van 27 juni j.l. waarbij het verslag van de stand van zaken aan de Tweede Kamer is aangeboden Ter beschikking stellen van personeel in de sociaal-culturele sector Ter zake van het op structurele basis ter beschikking stellen van personeel aan instellingen in de sociaal-culturele sector zal geen BTW-heffing plaatsvinden. Met betrekking tot het op ad hoc-basis ter beschikking stellen van personeel zal wel BTW-heffing moeten plaats vinden Ter beschikking stellen van personeel in de gezondheidssector Met betrekking tot het ter beschikking stellen van personeel in de gezondheidssector geldt mutatis mutandis hetzelfde als ik hiervoor onder 3.1. heb opgemerkt. BTW-heffing kan voorts ook achterwege blijven bij de terbeschikking stelling van personeel in het kader van een opleiding. Indien met betrekkmg tot de terbeschikkingstelling van personeel bij fusie en reorganisatie in de gezondheidssector in de toekomst problemen rijzen, ben ik bereid het treffen van een nadere regeling in overweging te nemen. Met betrekking tot het ter beschikking stellen van medisch geschoold personeel door uitzendbureaus zie ik geen aanleiding een ander standpunt in te nemen dan ik reeds heb verwoord in mijn brief van 27 juni J.l Banenpools en JWG Met betrekking tot de banenpools in de zin van de Rijksbijdragere geling banenpools en de prestaties van de JWG-organisaties zal in de BTW-regelgeving een vrijstelling worden opgenomen. Het betreft in casu een aanpassing van de bij het Uitvoermgsbesluit omzetbelastmg 1968 behorende bijlage B (de lijst van vrijgestelde mstellingen) 3.4. Uitwerking Met betrekking tot de hiervoor in de onderdelen 3.1. en 3.2. bedoelde aangelegenheden zal ik na het mondelmg overleg richtlijnen aan de belastingdienst verstrekken. Wat betreft de in onderdeel 3.3. genoemde banenpools en JWG is de uitwerking van de voorgenomen vrijstelling door middel van een aanpassing van voornoemde bijlage B reeds ter hand genomen. In dit verband merk ik voorts nog op dat bij het ter beschikking stellen van personeel in de hiervoor bedoelde gevallen nogal eens sprake is van het verstrekken van subsidies. Het achterwege laten van BTW-heffing ten aanzien van die vormen van terbeschikkingstelling van personeel heeft

3 tot gevolg dat daarmee een oplossing is geboden voor een niet onbelangrijk aantal gevallen waarin potentieel een probleem zou kunnen liggen Budgetfinanciering/-subsidiëring (tussenrapport) De werkgroep die de problematiek inzake eventuele BTW-heffing onderzoekt, heeft haar werkzaamheden nog niet afgerond. Het bijge voegde tussenrapport bevat nog geen eindconclusies. Wel zijn daarin een aantal voorlopige conclusies neergelegd. Naar het oordeel van de werkgroep is het thans nog niet mogelijk gebleken criteria te formuleren die het mogelijk maken op eenvoudige en eenduidige wijze vast te kunnen stellen of een bepaalde subsidiever strekking al dan niet tot BTW-heffing leidt. Naar het oordeel van de werkgroep is dit een gevolg van een samenstel van feiten. Het gaat om de uitwerking van het begrip dienst. In de praktijk wordt zulks door de belastingdienst en de gerechtshoven van geval tot geval vastgesteld. Naast deze fiscaaltechnische omstandigheid noemt de werkgroep ook de omstandigheid dat de overheid in verschillende hoedanigheden optreedt. Enerzijds wendt de overheid de haar toevertrouwde gelden aan voor overheidsbestedingen, zoals aanleg van wegen en opdrachten tot het doen van onderzoek. Anderzijds gebruikt de overheid een deel van de overheidsgelden om anderen, waaronder BTW-ondernemers, te stimu leren handelingen te doen of achterwege te laten die zij gewenst respec tievelijk ongewenst acht. Uit de literatuur komt naar voren dat het bijzonder moeilijk is een duidelijke scheidslijn aan te brengen tussen beiden geldstromen Duidelijkheid op een aantal terreinen Een deel van de bestaande onduidelijkheid kan volgens de werkgroep thans echter worden weggenomen. De werkgroep doet dit door het «weg schrappen» van de gevallen waarin subsidieverstrekking niet tot BTW-heffing leidt. Subsidieverstrekking leidt naar het oordeel van de werkgroep niet tot BTW-heffing ingeval van subsidieverstrekking aan dan wel bij: a. Anderen dan BTW-ondernemers. BTW-heffing kan alleen aan de orde komen bij subsidieverstrekking aan BTW-ondernemers. Die heffing speelt derhalve geen rol bij subsidiever strekking aan anderen dan BTW-ondernemers. b. Lagere overheden. BTW-heffing komt in beginsel evenmin aan de orde als het Rijk subsidies verstrekt aan lagere overheden (Rijk aan provincie of gemeente, provincie aan gemeente). c. Interne subsidiëring. Als de overheid subsidies verstrekt aan eigen organen, dat wil zeggen onzelfstandige onderdelen van het subsidiërende overheidslichaam, leidt zulks evenmin tot BTW-heffing Subsidies bij vrijgestelde prestaties De werkgroep meent dat zou kunnen worden overwogen om in de gevallen waarin subsidies worden toegekend aan ondernemers die voor de BTW-wetgeving vrijgestelde prestaties verrichten die vrijstelling mede van toepassing te achten ten aanzien van de eventuele afzonderlijke, jegens de subsidieverstrekker te verrichten prestaties. In deze gedachte

4 zou de vrijstelling overigens alleen toepassing kunnen vinden indien de subsidie wordt aangewend in het kader van het verrichten van de vrijge stelde prestaties. Deze gedachte doet naar het oordeel van de werkgroep ook recht aan de bedoeling van de wetgever, namelijk dat ondernemers die vrijgestelde prestaties verrichten buiten de BTW-heffing blijven. Het volgen van de hier bedoelde opvatting betekent dat BTW-heffing niet aan de orde komt bij het verstrekken van subsidies aan onder andere instellingen in de gezondheidssector, sportorganisaties, sociaal-culturele instellingen, zoals kruisverenigingen, consultatiebureaus voor alcohol en drugs, dagverblijven voor gehandicapten, instellingen werkzaam op het gebied voor club en buurthuiswerk en het jeugd en jongerenwerk, openbare musea, bejaardenoorden en onderwijsinstellingen. Een en ander voor zover deze instellingen voldoen aan de voorwaarden die met betrekking tot de vrijstelling zijn gesteld en indien de subsidie in het kader van de vrijgestelde prestaties wordt aangewend. De werkgroep heeft overigens geconstateerd dat de lijst van vrijge stelde instellingen niet volledig is. Aanvulling van die lijst is op een aantal terreinen zeer wel mogelijk Overblijvende problematiek Na het elimineren («wegschrappen») van de gevallen waarin subsidie verstrekking niet tot BTW-heffing leidt resteert de problematiek van de subsidieverstrekking aan BTW-ondernemers die belaste prestaties verrichten, bij voorbeeld bibliotheken, musea voor wat betreft de wisse lende collecties (met betrekking tot de vaste collectie geldt een vrijstelling), theater en bioscoopexploitanten, toneel en muziekgezel schappen, kunstenaars en onderzoekinstellingen. De werkgroep heeft de inventariserende fase afgesloten en is volop bezig met het analyseren van de verzamelde informatie. De werkgroep is echter nog niet zo ver dat zij kan aangeven of en zo ja, in welke van deze gevallen subsidieverstrekking aan de hier bedoelde categorie onder nemers - ondernemers die belaste prestaties verrichten - aanleiding kan geven tot BTW-heffing. Om dit te kunnen aangeven, is het volgens de werkgroep noodzakelijk eerst de informatie verkregen door middel van de inventarisatie van subsidieregelingen en jurisprudentie nog verder te analyseren. De in de literatuur en jurisprudentie gebruikte criteria en subcriteria moeten, zowel afzonderlijk als in onderling verband, nog nader door de werkgroep worden beoordeeld. De analyse van de juris prudentie zal er op zijn gericht een beeld te geven van feiten en omstan digheden die van belang zijn bij de beoordeling van de vraag of sprake is van belastbaarheid van prestaties. Het is naar de mening van de werkgroep denkbaar dat na afronding van de analyse zal blijken in welke gevallen van subsidieverstrekking aan ondernemers BTW-heffing mogelijk aan de orde kan komen. De werkgroep wil vervolgens bezien welke mogelijkheden er zijn die een aanknopingspunt kunnen bieden om tegemoet te komen aan de bezwaren tegen BTW-heffing. De werkgroep wil daarbij in principe elke denkbare fiscale en niet-fiscale mogelijkheid onder ogen zien. In dit verband noemt de werkgroep de volgende voorbeelden waaraan kan worden gedacht. a. Een eventuele uitbreiding van BTW-vrijstellingen. Naar de mening van de werkgroep zou nog eens kunnen worden bezien of het vrijstellin genregime voor prestaties in de sociaal-cultureel sector nog kan worden aangepast. b. Mogelijke toepassing van het verlaagde BTW-tarief (6%). Bij deze mogelijkheid gaan de gedachten van de werkgroep met name uit naar het eventueel zodanig vorm geven van de subsidieverstrekking dat de

5 subsidie als vergoeding voor een thans reeds naar het verlaagde tarief belaste prestatie kan worden aangemerkt. Alsdan wordt de BTW-heffing over de subsidie, als deze aan de orde komt, in ieder geval beperkt tot 6%. c. Een eventuele aanpassing van de wijze van subsidiëring. d. De mogelijkheid van financiële compensatie. De werkgroep wijst er met nadruk op dat de opsomming niet limitatief is en dat uit de opsomming ook geen waardering, voorkeur of rangorde dient te worden afgeleid. 4. Slot In aanvuliing op het vorenstaande merk ik op dat ik de gedachte van de werkgroep deel om BTW-heffing achterwege te laten bij het verstrekken van subsidies aan instellingen die vrijgestelde prestaties verrichten. Deze benadering leidt er toe dat voor veel gevallen in onder meer de sociaal-culturele sector aan de discussie inzake de belast baarheid van subsidies een eind komt. Wat betreft de lijst van sociaal-culturele instellingen die zijn vrijgesteld van BTW-heffing, merk ik op dat aanvulling van die lijst op een aantal terreinen zeer wel mogelijk is. In samenwerking met het Ministerie van WVC en de Vereniging van Ondernemingen in de gepremieerde en gesubsidieerde sector (VOG) wordt thans een aanvulling van bedoelde lijst voorbereid. Opgemerkt zij verder nog dat ik over het tussenrapport geen bestuurlijk overleg heb gevoerd. Zodra de werkgroep haar werkzaam heden heeft afgerond en de notitie heeft uitgebracht, zal ik over de uitkomsten van dat onderzoek zo nodig bestuurlijk overleg voeren. De Voorzitters van de vaste Commissies voor welzijn en cultuur, binnenlandse zaken en sociale zaken en werkgelegenheid en de Voorzitters van de Tweede en de Eerste Kamer der Staten-Generaal heb ik overeenkomstig het vorenstaande geïnformeerd. Het tussenrapport inzake BTW-heffing en subsidieverlening heb ik bij deze brief gevoegd. 1 De Staatssecretaris van Financien, M. J. J. van Amelsvoort Ter inzage gelegd op de bibliotheek Tweede Kamer, vergaderjaar , IX B, nr. 5