Dialysecentrum en de verschillende vormen van

Transcriptie

1 Dialyse Dialysecentrum en de verschillende vormen van dialyse Inleiding In deze folder krijgt u informatie over de gang van zaken op het Dialysecentrum. Verder krijgt u informatie over de verschillende vormen van dialyse. In deze folder verwijzen we u regelmatig naar een aantal folders van de Nierstichting Nederland. We bedoelen de folder Dialyse en de folder Niertransplantatie. Deze kunt u krijgen op het Dialysecentrum. Wat is het Pré-dialyseteam? In de periode voordat u start met dialyseren, krijgt u informatie en begeleiding door het zogenaamde pré-dialyse team. Dit team bestaat uit vertegenwoordigers van verschillende disciplines: een nefroloog, een pré-dialyse verpleegkundige, een maatschappelijk werker en een diëtist. Elke pré-dialyse patiënt krijgt gesprekken met de verschillende leden van het team, in het ziekenhuis en soms thuis. Om u zo goed mogelijk te kunnen begeleiden hebben de zorgverleners ook onderling overleg. Verder worden er informatieavonden georganiseerd voor pré-dialyse patiënten. De pré-dialyse verpleegkundige is tijdens kantooruren telefonisch te bereiken, via (073) Wat is dialyse? Als de werking van de nieren niet goed meer is, hopen afvalstoffen zich op in het lichaam. Met dialyse is het mogelijk om deze afvalstoffen uit het lichaam te verwijderen. Er zijn twee manieren om afvalstoffen met dialyse kwijt te raken: hemodialyse en peritoneaal dialyse. Wat is hemodialyse? Bij hemodialyse zuivert een kunstnier het bloed buiten uw lichaam. Deze informatie voor patienten is met de grootste zorg samengesteld. Het betreft algemene informatie. Aan deze informatie kunnen geen rechten worden ontleend. Jeroen Bosch Ziekenhuis / (DIA-001, uitgave april 2016)

2 Wat is het brugstation? De eerste dialyse krijgt u op de acute kamer. Eventueel mag uw partner of naaste mee komen. Daarna krijgt u een dialyseplaats op het Brugstation, op unit De Beuk. Daar proberen we door persoonlijke begeleiding en training u zo zelfstandig mogelijk met de hemodialyse behandeling om te laten gaan. Na ongeveer twaalf weken bekijken we in overleg met u op welke unit u een vaste dialyseplaats krijgt. Kunt u terecht bij nachtdialyse? Er zijn mogelijkheden om s nachts te dialyseren. Maar hier is wel een wachtlijst voor. Samen met uw eigen arts kan gekeken worden naar deze mogelijkheid van hemodialyse. Voor nachtdialyse is de afdeling zes nachten per week geopend. Kunt u thuis dialyseren? Ons Dialysecentrum heeft een samenwerkingscontract met Stichting Thuisdialyse Utrecht. Hierdoor heeft u de mogelijkheid om thuis hemodialyse (bloeddialyse) te doen. Hiervoor zijn onder andere bouwtechnische aanpassingen in uw huis nodig. Verder heeft u hulp nodig van uw partner of een hiervoor opgeleide assistent(e). De zorgcoördinator of maatschappelijk werkende kan u meer informatie geven als u interesse heeft in deze vorm van dialyse. Wat is een shunt? Tijdens de dialyse is een verbinding tussen het lichaam en de kunstnier nodig. Om geregeld te kunnen dialyseren, is een goede, blijvende toegang tot de bloedbaan nodig. Dit heet een shunt. Meer informatie hierover leest u in de brochure Dialyse van de Nierstichting. Welke adviezen zijn belangrijk voor de shunt: Laat géén bloed prikken uit de arm waar de shunt in zit. Laat géén bloeddruk meten aan de waar de shunt in zit. Voorkom infecties aan de arm waar de shunt in zit. Dus niet krabben of peuteren aan korstjes. Controleer de shunt dagelijks op een normale bloeddoorstroming. Dit kunt u voelen aan het kloppen en ruisen van de shunt. Wordt de shunt plotseling rood of u voelt het kloppen van de shunt slechter dan daarvoor? Neem dan direct contact op met de dialyseafdeling of de dienstdoende arts. Belast de arm waar de shunt in zit niet te zwaar. Draag geen knellende kleding. Na de dialyse haalt de verpleegkundige de aanpriknaald(en) weg. De prikgaatjes worden meteen dichtgedrukt, dit duurt ongeveer 20 minuten. Bij de eerste dialyse krijgt u uitleg over wat u moet doen als de insteekplaats gaat nabloeden. Meestal krijgt u een pleister op de insteekplaats. De volgende dag mag u deze eraf halen. Extra huidverzorging is niet nodig. Er bestaat een pijnstillende zalf die u een uur voor het aanprikken op de shunt kunt smeren. Een recept voor deze zalf kunt u krijgen op de dialyseafdeling. Wat is peritoneaal dialyse? Bij peritoneaal dialyse zorgt uw eigen buikvlies (peritoneum) voor de zuivering van het bloed, in plaats van de kunstnier. Bij deze vorm van dialyse werkt uw buikvlies dus als een filter. De keuze voor hemodialyse of peritoneaaldialyse bespreekt de arts met u. De dialyse gebeurt in het lichaam. Via een katheter (slangetje) in uw buik, loopt de spoelvloeistof in en uit. Een vorm van peritoneaal dialyse is CAPD (Continue Ambulante Peritoneaal Dialyse). Hierbij doet u de behandeling zelf, zonder machine. Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 2 van 11

3 Daarom kunt u deze behandeling thuis of op uw werk doen. Er is ook een vorm van peritoneaal dialyse waarbij wel een machine gebruikt wordt: APD (Automatische Peritoneaal Dialyse). Deze behandeling gebeurt thuis. De machine wordt s nachts aangesloten. Terwijl u slaapt vinden de wisselingen plaats. Meer achtergrondinformatie over dialyseren leest u in de folder Dialyse van de Nierstichting en in de zorgmap Dialyse. Komt u in aanmerking voor een niertransplantatie? In de folder Niertransplantatie van de Nierstichting leest u meer informatie hierover. U kunt deze folder op het Dialysecentrum krijgen. Veel dialysepatiënten komen in aanmerking voor een niertransplantatie. Helaas is transplantatie niet voor iedereen mogelijk. De behandelend arts kan u hierover meer vertellen. Is er een donornier voor u beschikbaar, dan belt een arts van ons ziekenhuis u op. Het is de bedoeling dat u op de afdeling uw medische gegevens ophaalt. Deze gegevens neemt u mee naar het Radboud ziekenhuis. Hierna gaat u met eigen vervoer of taxi naar het Radboud ziekenhuis in Nijmegen. Eén of twee keer per jaar organiseert het Radboud ziekenhuis voorlichtingsavonden over niertransplantaties. De zorgcoördinator of maatschappelijk werkende kan u hierover meer informatie geven. Wie werken er op het dialysecentrum? Wie hebben de leiding? Dhr. I. Clarisse is hoofd van het Dialysecentrum. Daarnaast zijn er vijf verpleegkundigen die ook verantwoordelijk zijn voor de dagelijkse leiding op de units. Dit zijn de Verpleegkundig Coördinatoren (Veco s). Wat is het dialyseteam? Het dialyseteam bestaat uit ongeveer 60 verpleegkundigen, praktijkbegeleiders, drie maatschappelijk werkers, secretaresses, technici, diëtisten, voedingsassistenten en afdelingsassistenten. Dialyseartsen Op onze afdeling werken zes dialyseartsen die zich bezighouden met nierfunctievervangende Therapie. Zij worden geassisteerd door een aantal arts-assistenten (dit zijn specialisten in opleiding). Wat is het dialysecentrum? Actief Dialysecentrum Ons Dialysecentrum is een actief dialysecentrum, voor zowel hemodialyse (bloeddialyse) als peritoneaal dialyse (buikdialyse). Dit betekent dat u de mogelijkheid krijgt om zoveel mogelijk zelf actief betrokken te zijn bij de dialysebehandeling. Het voordeel hiervan is dat u begrijpt wat er met u gebeurt, waardoor u minder afhankelijk bent van anderen. Natuurlijk zorgt de dialyseverpleegkundige voor een goede begeleiding hierbij. De verpleegkundige blijft uiteindelijk verantwoordelijk voor het dialyseproces. Wat is multidisciplinaire behandeling? Op het Dialysecentrum werken we met multidisciplinaire teams. Ieder team bestaat uit een arts, een verpleegkundige, een diëtist, en een maatschappelijk werker. Zij werken samen aan uw behandeling. Uw dialysearts is eindverantwoordelijk voor de behandeling. Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 3 van 11

4 Patiëntgericht verplegen Het verpleegkundig personeel is verdeeld over drie patiëntenunits, Magnolia, Knotwilg en Populier. Elke unit is verdeeld in twee ruimtes met vijf dialyseplaatsen. Als het nodig is, zijn er ook mogelijkheden om patiënten apart te dialiseren. Naast deze units voor hemodialyse is er ook een unit peritoneaal dialyse. Wie is de zorgcoördinator (zoco)? Eén van de verpleegkundigen op de afdeling is uw zorgcoördinator, kortweg zoco genoemd. Deze verpleegkundige regelt en organiseert de extra zorgonderdelen, zoals de voorbereiding op een transplantatie, overleg met de specialist, rapportage naar de specialist, contacten met uw familie, de voorbereiding op een vakantie enzovoort. De dagelijkse zorg bij het dialyseren krijgt u niet altijd van uw zorgcoördinator, maar ook van andere dialyseverpleegkundigen. Wat zijn de dialysetijden? Iedere patiënt heeft zijn eigen vaste dagen en aansluittijd. Deze tijd is een streeftijd waaraan we ons zoveel mogelijk proberen te houden. Mocht u van dialysetijd of dag willen veranderen, eenmalig of blijvend, dan kunt u dit bespreken met de verpleging. Wanneer lopen de artsen visite? De dialysearts begeleidt u op medisch gebied tijdens uw ziekteproces. Daarnaast is er een arts-assistent voor de patiënten die opgenomen zijn en een arts-assistent voor de poliklinische patiënten. U spreekt uw arts regelmatig persoonlijk. De arts en verpleegkundigen houden alles ook achter de schermen in de gaten. Heeft u belangrijke vragen voor de arts, dan kunt u dit altijd doorgeven aan de verpleegkundige. Die kan de arts zo nodig bellen. Hoe kunt u het centrum bereiken buiten de dialysetijden? Bij vragen of problemen over de dialyse is er altijd een arts-assistent bereikbaar. Daarmee kunt u via de telefoniste contact opnemen. De arts-assistent kan een beroep doen op de dienstdoende dialyseverpleegkundige, als dat nodig is. Wat krijgt u te eten en te drinken tijdens de dialyse? Tijdens de dialyse serveert de voedingsassistente koffie, thee, ranja, bouillon, beschuit en ontbijtkoek en een snack naar keuze. U kunt ook een broodmaaltijd gebruiken. Krijgt u een dieet? Zie ook brochure Dialyse van de Nierstichting. Bij elke vorm van nierfunctievervangende therapie hoort een bepaald dieet. Dit dieet is voor iedere patiënt anders en de diëtist stelt dit samen met u vast. Op onze afdeling werken een aantal diëtisten. Heeft u vragen over voeding? Dan kunt u via de verpleegkundige contact opnemen met de diëtist. Is er een bezoekuur? Tijdens de dialyse is er geen bezoekuur. Toch kan het voorkomen dat er bezoek voor u komt. Dit is meestal geen probleem. Wij vinden het fijn dat dit wel gebeurt in overleg met de verpleging. Uitleg aan familie en kennissen over de dialysebehandeling is mogelijk. Wij vinden het prettig als u dit van tevoren doorgeeft aan uw de verpleegkundige van de unit. Telefoon U kunt tijdens de dialyse gebruik maken van de telefoon. Lokale gesprekken hoeft u niet te betalen. Via de telefoniste kunt u uw gewenste nummer aanvragen. Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 4 van 11

5 Huisregels Gebruik van mobiele telefoons In het dialysecentrum is het gebruik van mobiele telefoons toegestaan. In de rest van het ziekenhuis is het gebruik van mobiele telefoons uitsluitend toegestaan in de bezoekershal en in gangen die voor het publiek toegankelijk zijn. Roken Roken in het ziekenhuis is verboden, behalve op de daartoe aangewezen plaatsen op het buitenterrein van het ziekenhuis. Dit rookbeleid geldt ook voor de elektrische sigaret. Alcohol Het gebruik van alcohol in het ziekenhuis is verboden, behalve in de daarvoor bestemde ruimtes. Het onder invloed zijn van alcohol in het ziekenhuis is niet toegestaan. Drugs Het gebruiken of het onder invloed zijn van drugs in het ziekenhuis is niet toegestaan. Wapens, diefstal, vandalisme en geweld Wapenbezit, diefstal, vandalisme, fysiek en verbaal geweld zijn in het ziekenhuis niet toegestaan. Van overtreding wordt aangifte gedaan bij de politie. Overtreders worden aan de politie overgedragen. In alle gevallen worden gemaakte kosten verhaald op de overtreder. Aanwijzingen medewerkers en overtredingen Aanwijzingen van medewerkers van de dienst Bewaking/Beveiliging en van andere medewerkers van het Jeroen Bosch Ziekenhuis moet u altijd opvolgen. Als u de regels overtreedt of aanwijzingen niet opvolgt, kunt u een waarschuwing krijgen of toegangsontzegging van het ziekenhuis. Cameratoezicht Er is cameratoezicht in en om het ziekenhuis. Aansprakelijkheid U wordt geacht zelf over uw eigendommen te waken. Het Jeroen Bosch Ziekenhuis is niet aansprakelijk voor schade, verlies of diefstal van eigendommen van medewerkers, patiënten en bezoekers. Fotograferen en filmen U mag medewerkers van het ziekenhuis en andere aanwezigen niet ongevraagd filmen of fotograferen. Om te mogen filmen/fotograferen moet van tevoren (schriftelijk) toestemming worden gevraagd. Bovendien dient iedereen die op de foto of film komt ook zijn/haar toestemming te geven. Ook het maken van geluidsopnamen en het opnemen van gesprekken met mobiele telefoons is niet toegestaan. Het dialysecentrum heeft verder ook nog onderstaande regels: Algemeen Het is de bedoeling dat u plaatsneemt in de wachtruimte (groene banken) voor de afdeling, tot u binnengeroepen wordt voor de dialysebehandeling. U kunt zich alvast wegen op de weegschaal bij de ingang. Door een druk op de zwarte knop krijgt u een bon met uw gewicht. Deze geeft u aan de verpleegkundige, die zorg draagt voor uw behandeling. Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 5 van 11

6 Toegang tot de afdeling Als u de dialysemachine zelf opbouwt én dialyseert in de ochtend heeft u vanaf uur toegang tot de afdeling. Wat neemt u mee? Zorg dat u altijd uw patiëntenpas bij u heeft. Voor de dialyse heeft u deze niet nodig, maar wel op elke andere afdeling in het ziekenhuis. Gebruikt u bloedverdunners? Dan moet u elke dialysebehandeling de gele kaart mee te brengen. Heeft u van de verpleegkundige een communicatieschrift ontvangen? Breng deze dan elke dialysebehandeling mee. Neem ook elke dialyse de medicijnlijst mee, die u op het dialysecentrum heeft ontvangen. Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 6 van 11

7 Overige informatie Maatschappelijk werk Als u een nierfunctievervangende behandeling (dialyse) krijgt, roept dat veel vragen op. Bij iemand die langdurig ziek is, kunnen er naast de lichamelijke problemen ook persoonlijke en sociale problemen ontstaan. De maatschappelijk werker kan u begeleiden door middel van gesprekken bij u thuis of in het ziekenhuis. Bijvoorbeeld over het inpassen van de dialyse in uw leven en gezin, werkverandering, omscholing, hulp in de huishouding en huisvesting. Ook kan de maatschappelijk werker u informeren over andere instanties en u daarmee in contact brengen. De maatschappelijk werker heeft een beroepsgeheim. Alleen als u toestemming geeft, wordt informatie over u doorgegeven aan anderen. U kunt de maatschappelijk werker van het Dialysecentrum telefonisch bereiken, zie telefoonnummer onder het hoofdstuk Heeft u nog vragen? Huisarts Uw huisarts is natuurlijk op de hoogte van uw dialyse-achtergrond. Nadat u opgenomen bent geweest in ons ziekenhuis of als het nodig is, krijgt uw huisarts schriftelijk bericht van uw specialist. Het is de bedoeling dat u voor algemene klachten, zoals bijvoorbeeld een verkoudheid, naar uw huisarts gaat. Vertel uw huisarts en tandarts dat u dialysepatiënt bent. Ook als u naar andere specialisten en/of een ander ziekenhuis gaat is het belangrijk dat u dit doorgeeft. Dialysevereniging Patiënten die dialyseren in het Jeroen Bosch Ziekenhuis hebben een vereniging gevormd. Hun doel is: opkomen voor de belangen van dialysepatiënten. De vereniging organiseert verschillende activiteiten zoals voorlichtingsbijeenkomsten, vergaderingen, dagtochtjes en etentjes. Eén keer per maand komt een bulletin uit. Mag u op vakantie gaan? Het blijft voor u natuurlijk mogelijk om op vakantie te gaan. U moet dan wel ruim op tijd een plaats reserveren in een ander dialysecentrum in de buurt van uw vakantie bestemming. Onze maatschappelijk werker kan u hierbij helpen. Bij voldoende belangstelling organiseert ons centrum samen met de Nierstichting ook groepsreizen. Uw arts moet wel toestemming geven voor de reis. Wanneer kunt u niet gedialyseerd worden? op zondag, behalve acute dialyses; alle feestdagen die in het weekend vallen; eerste kerstdag en nieuwjaarsdag, deze dialysedagen verschuiven dan. Taxi Voor het vervoer naar het Dialysecentrum en terug naar huis wordt meestal gebruik gemaakt van de taxi. Uw ziektekostenverzekering vergoedt dit. Per jaar moet u wel een eigen bijdrage betalen. Uw taxichauffeur kan bellen om na te vragen hoe laat u gehaald kunt worden. Taalproblemen Bij taalproblemen bestaat de mogelijkheid gebruik te maken van een telefonische tolk. Met behulp van een telefoon met een luidspreker kan iedereen het gesprek volgen. Wilt u hiervan gebruik maken, dan kunt u contact opnemen met een verpleegkundige van het dialysecentrum. Soms komt er ook een tolk op de afdeling. Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 7 van 11

8 Bureau Patiëntencommunicatie Bureau Patiëntencommunicatie kunt u vinden aan de boulevard. Hier kunt u terecht met vragen over onder andere: de gezondheidszorg in het algemeen; de gang van zaken in het ziekenhuis; patiëntenverenigingen; rechten en plichten van de patiënt. Klachtenfunctionaris Het kan dat u niet tevreden bent over de gang van zaken op het Dialysecentrum. Bespreekt u dit dan in eerste instantie met de unitleider of uw behandelend arts. Als u dit moeilijk vindt, kunt u terecht bij de klachtenfunctionaris van het Jeroen Bosch Ziekenhuis. Zij kan u advies geven en zo nodig gaat zij samen met u een gesprek aan met de medewerkers van het ziekenhuis of de behandelend specialist. Als de klachtenfunctionaris niet aanwezig is, kunt u contact opnemen met bureau Patiëntencommunicatie. De klachtenfunctionaris is te bereiken via telefoonnummer (073) of (073) Klachtencommissie Wilt u geen bemiddeling bij uw klacht, of bent u niet tevreden over een bemiddelde klacht? Dan kunt u uw klacht schriftelijk indienen bij de Klachtencommissie. De Klachtencommissie brengt over de behandelde klachten advies uit aan de Raad van Bestuur. Voor meer informatie over de klachtenprocedure in het Jeroen Bosch Ziekenhuis kunt u contact opnemen met de klachtenfunctionaris of bureau Patiëntencommunicatie. Recht op privacy Als onderdeel van uw behandeling vragen uw behandelend arts en andere ziekenhuismedewerkers informatie over u. U hoeft niet meer informatie te geven dan nodig is. Om de administratieve en medische gegevens van patiënten te verwerken, maken we in het ziekenhuis gebruik van computers. Deze informatie is alleen toegankelijk voor bevoegden. Dit om de privacy van patiënten te beschermen. Ziekenhuismedewerkers mogen geen informatie over patiënten doorspelen aan buitenstaanders. Zij hebben een geheimhoudingsplicht. Deze zwijgplicht geldt ook voor niet strikt medische zaken. Toestemmingsvereiste Een hulpverlener mag u in principe alleen behandelen met uw toestemming. Om een goede beslissing te kunnen nemen, is het belangrijk dat u goede informatie over de voorgestelde behandeling ontvangt. Bij ingrijpende behandelingen vraagt de zorgverlener uitdrukkelijk om uw toestemming. In de andere gevallen kan de zorgverlener er vanuit gaan dat u uw toestemming stilzwijgend geeft. Als u bijvoorbeeld uw mouw opstroopt omdat de hulpverlener bloed wil gaan prikken, blijkt hieruit dat u uw toestemming geeft voor de bloedafname. In acute situaties mag de zorgverlener handelen zonder uw toestemming. Wilt u een Second opinion? U heeft altijd de mogelijkheid een second opinion (tweede mening) te vragen. Dit wil zeggen dat u aan een andere arts vraagt wat zijn oordeel of advies is over uw behandeling. Voor een second opinion heeft u geen toestemming nodig van uw eigen arts. Wij raden u wel aan om het met uw arts te bespreken. Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 8 van 11

9 Recht op informatie U heeft recht op volledige en begrijpelijke informatie van de hulpverlener over: uw ziekte of aandoening; de voorgestelde onderzoeken of behandeling; andere behandelingsmogelijkheden; de gevolgen of de eventuele risico s van de behandeling of het onderzoek; de medicijnen en eventuele bijwerkingen. Recht op inzage dossier Uw zorgverlener is verplicht een dossier bij te houden, waarin alle gegevens staan die over uw behandeling gaan. Het ziekenhuis is verplicht dit dossier vijftien jaar te bewaren. (Tot 2005 werd in ons ziekenhuis het medisch dossier tien jaar bewaard). U kunt het dossier niet meenemen. Wel heeft u recht op inzage in dit dossier, met uitzondering van gegevens die niet over uzelf gaan. Op verzoek kunt u ook een kopie krijgen van (delen uit) uw dossier. Hiervoor wordt een vergoeding gevraagd. U kunt een kopie aanvragen bij de polikliniek. Nefrologie. Een formulier waarmee u inzage - of een kopie van uw dossier - kunt aanvragen, kunt u krijgen bij de polikliniek of downloaden via de website van het ziekenhuis en dan uitprinten. Op het formulier vindt u meer informatie over het aanvragen van uw dossier. Plicht tot medeverantwoordelijkheid U moet de hulpverlener duidelijk en volledig informeren, zodat deze een goede diagnose kan stellen en een deskundige behandeling kan geven. U bent zelf verantwoordelijk voor het opvolgen van de adviezen die u van hulpverleners krijgt. Heeft u nog vragen? Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Neemt u dan contact op met een verpleegkundige of een maatschappelijk werkende van het Dialysecentrum. Zij zijn te bereiken via telefoonnummer (073) Wilt u meer informatie? Neemt u ook eens een kijkje op onze website: Voor meer informatie kunt u ook terecht bij het pré-dialyseteam (073) Nierpatientenvereniging s-hertogenbosch e.o. Secretaris (073) Landelijke organisaties Nierstichting Nederland (035) Nierpatiëntenvereniging L.V.D. (035) Telefoonnummers Dialysecentrum, tijdens kantooruren Secretaresse dialysecentrum (073) Polikliniek Nefrologie (073) Pré dialyse verpleegkundige (073) Maatschappelijk werk Telefoonnummer: (073) Dietiste Telefoonnummer: (073) Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 9 van 11

10 HD units Knotwilg (073) Populier (073) Magnolia (073) Verklarende woordenlijst Arterie Slagader (komt van het hart af). Badwater Bloedlijn C.A.P.D. Concentraat Femoralis katheter Fosfaat Hemodialyse Hb Heparine Kalium Katheter Kocher Membraan Natrium Perm katheter Spoelvloeistof, die rond de membranen in de kunstnier stroomt. Doorzichtige kunststof slang waardoor het bloed vervoerd wordt vanuit het lichaam naar de kunstnier en weer terug. Continue Ambulante Peritoneaal Dialyse: dialysetechnieken waarbij het buikvlies als membraan gebruikt wordt (vier keer per dag uit en weer in laten lopen van twee liter vocht via een katheter in de buik). Onverdunde samenstelling van het badwater. Katheter, ingebracht in de lies, te gebruiken als ingang naar debloedbaan. Mineraal dat voorkomt in eiwit. Een te hoog fosfaatgehalte geeft botproblemen en jeuk. Door eiwitbeperking en medicijnen (fosfaatbinders) kan het fosfaatgehalte in het bloed laag gehouden worden. Kunstnierbehandeling. Hemoglobine, stof die voor opname en transport van zuurstof door het lichaam zorgt. Stof die de bloedstolling vertraagt. Mineraal, vooral voorkomend in aardappelen, groente, fruit, peulvruchten, koffie en noten. Dun kunststof slangetje. Metalen of plastic klem om bloedlijnen of slangen af te klemmen. Vlies; in de kunstnier zit een half doorlatend membraan. Zout; mineraal dat van nature in weinig voorkomt in vlees, vis, groente, aardappelen en zelfs drinkwater. Katheter die operatief wordt ingebracht in een bloedvat onder het rechter sleutelbeen als ingang naar Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 10 van 11

11 Shunt Streefgewicht Tensie Ureum Vene de bloedbaan. Verbinding tussen een ader en een slagader. Het voor u ideale gewicht. Uw arts bepaalt dit onder andere aan de hand van de bloeddruk). Bloeddruk. Afbraakproduct van eiwitten. Eiwitten komen vooral voor in vlees, kaas, ei, melk, melkproducten en peulvruchten. Ader (terug van het hart). Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 11 van 11