Collegevoorstel. Zaaknummer Harmonisatie kinderopvang en peuterspeelzalen

Transcriptie

1 Zaaknummer Onderwerp Harmonisatie kinderopvang en peuterspeelzalen Collegevoorstel Aanleiding / voorgeschiedenis Bijgaand treft u een raadsvoorstel aan over de harmonisatie van de kinderopvang en de peuterspeelzalen en het vormgeven aan de toekomstige peuteropvang in de gemeente Heusden. Alle informatie daarover leest u in dit raadsvoorstel. Daarnaast wordt u voorgesteld om de Regeling peuteropvang en voorschoolse educatie gemeente Heusden 2018 vast te stellen. Feitelijke informatie Door de voorgestelde harmonisatie van peuterspeelzalen en kinderopvang verdwijnt het onderscheid tussen deze vormen van voorschoolse voorzieningen. Het huidige peuterspeelzaalaanbod wordt geregistreerd als kinderopvang waardoor het verschil in wet- en regelgeving, financiering en kwaliteit van beide voorschoolse voorzieningen verdwijnt. Vanaf 1 januari 2018 kunnen werkende ouders kinderopvangtoeslag ontvangen voor peuteropvang. Gemeenten blijven verantwoordelijk voor het inkopen van plaatsen voor kinderen van niet werkende ouders en alleenverdieners. Ook voorschoolse educatie (VE) 1 blijft de wettelijke verantwoordelijkheid van gemeenten. De bijgaande Regeling peuteropvang en voorschoolse educatie gemeente Heusden 2018 gaat over de subsidiëring en legt de koppeling met de Algemene Subsidieverordening Heusden 2016 vast. Afweging Het voorstel is om vooruitlopend op, en onder voorbehoud van het raadsbesluit op 31 oktober aanstaande over het toekomstige model van peuteropvang en voorschoolse educatie in Heusden, de Regeling peuteropvang en voorschoolse educatie gemeente Heusden 2018 vast te stellen. Dan kan na het raadsbesluit in de communicatie in een keer duidelijkheid worden gegeven over het vastgestelde beleid en over de daaruit voortvloeiende regeling. Dit is gewenst omdat de periode tot de inwerkingtreding per 1 januari 2018 kort is en hard nodig voor de voorbereiding. De betrokken organisaties kunnen pas een aanvraag voor de door u vast te stellen regeling indienen na het voorgestelde besluit door de raad over de harmonisatie. Hiermee staat de aanvraagtermijn open vanaf 1 november 2017 voor het jaar In afwijking van de Algemene Subsidieverordening wordt voorgesteld om nieuwe aanbieders in de gelegenheid te stellen om nog gedurende het hele volgend jaar een aanvraag te doen voor subsidie 2018 op het moment dat zij voldoen aan de gestelde wetten en aan de kwaliteitseisen. Voor 2019 gelden dan gewoon weer de termijnen uit de Algemene Subsidieverordening Dit betekent dat alle aanbieders voor 1 juli 2018 een aanvraag moeten indienen voor een subsidie in Inzet van middelen De inwerkingtreding van de Wet harmonisatie kinderopvang en peuterspeelzaalwerk heeft financiële gevolgen. Het Rijk gaat vanaf 1 januari 2018 de opvang van alle werkende (tweeverdienende) ouders financieren en kort daarom het budget van de gemeenten. Tegenover deze korting staan minder uitgaven. Per saldo verloopt dit voor onze gemeente budgettair neutraal. Dit financiële gevolg is al verwerkt in de begroting Procedure / vervolgstappen Alle betrokken partijen worden geïnformeerd over de nieuwe regeling voor peuteropvang en voorschoolse educatie nadat de raad een besluit genomen heeft over de toekomstige peuteropvang in Heusden. 1 Voorschoolse educatie is een ondersteuningsaanbod aan de zogenaamde doelgroepkinderen, kinderen in de leeftijd van twee tot vier jaar, van wie is vastgesteld dat zij een (taal)achterstand hebben. 1

2 Zaaknummer Onderwerp Harmonisatie kinderopvang en peuterspeelzalen De regeling treedt pas na publicatie in het gemeenteblad in werking. De gemeente doet dit via een gemeenschappelijk voorziening voor officiële publicaties op de website Verder vindt publicatie van het besluit plaats op de gemeentelijke informatiepagina Nu & Morgen in de Heusdense Courant en op de gemeentelijke website. Gelet op het voorbehoud van het raadsbesluit zal de publicatie pas na dit besluit van 31 oktober a.s. plaatsvinden en de regeling treedt in werking met ingang van 1 januari Voorgenomen besluit Het voorstel is om bijgaand besluit vast te stellen. 2

3 Zaaknummer Onderwerp Harmonisatie kinderopvang en peuterspeelzalen BESLUIT Het college van Heusden heeft in de vergadering van 19 september 2017, gelet op de Wet harmonisatie kinderopvang en peuterspeelzaalwerk en Wet kinderopvang, besloten: de raad voor te stellen om: met ingang van 1 januari 2018 de landelijke kaders van de harmonisatie van kinderopvang en peuterspeelzaalwerk lokaal vorm te geven door een model aan te houden waarbij: de gemeente een vergoeding geeft tot een vastgesteld normtarief voor alle ouders die gebruik maken van de peuteropvang voor hun kinderen; voor voorschoolse educatie wordt gerekend met een hogere uuropbrengst ten opzichte van de reguliere peuteropvang; de ouderbijdrage voor peuteropvang inkomensafhankelijk wordt. De bijdrage wordt gekoppeld aan de tabel Kinderopvangtoeslag van de Belastingdienst; het derde en vierde dagdeel voorschoolse educatie voor peuters met een VVE-indicatie gratis is; de verordening Ruimte- en inrichtingseisen peuterspeelzaalwerk 2011 in te trekken per 1 januari onder het voorbehoud, dat de raad op 31 oktober 2017 conform het vorengenoemde voorstel een besluit neemt, de Regeling peuteropvang en voorschoolse educatie gemeente Heusden 2018 vast te stellen met als ingangsdatum 1 januari 2018; in afwijking van de Algemene Subsidieverordening 2016 te bepalen dat subsidieaanvragen op basis van de Regeling peuteropvang en voorschoolse educatie 2018 voor het jaar 2018 kunnen worden ingediend vanaf 1 november 2017 en ook nog gedurende 2018, waarbij subsidie niet met terugwerkende kracht wordt toegekend. namens het college van Heusden, de secretaris, mr. H.J.M. Timmermans 3

4 Raadsvoorstel Zaak : Onderwerp Portefeuillehouder Harmonisatie kinderopvang en peuterspeelzaalwerk De heer W.A. van Engeland Datum raadsvergadering 19 september 2017 Samenvatting Op 1 januari 2018 treedt de Wet harmonisatie kinderopvang en peuterspeelzaalwerk in werking. Hierdoor valt peuterspeelzaalwerk onder de definitie van kinderopvang en worden alle resterende peuterspeelzalen omgezet tot kinderdagverblijven in het Landelijk Register Kinderopvang. Ouders van wie de kinderen nu naar de peuterspeelzaal gaan, kunnen daardoor recht krijgen op kinderopvangtoeslag. Dit heeft ook gevolgen voor de rol van de gemeenten in het voorschoolse stelsel en voor de subsidierelatie met voorschoolse voorzieningen. Een grotere groep ouders komt in aanmerking voor kinderopvangtoeslag. De gemeente blijft verantwoordelijk voor de voorschoolse educatie (VE) voor doelgroepkinderen en voor het aanbod voor peuters waarvan de ouders niet in aanmerking komen voor kinderopvangtoeslag. De voorbereiding op de harmonisatie is samen met gemeente Waalwijk en betrokken partners doorlopen met ondersteuning van Oberon 1. Op basis van de adviezen van Oberon wordt voorgesteld om te kiezen voor een model van harmonisatie waarbij: de gemeente voor alle reguliere ouders, die gebruik maken van de peuteropvang 2 voor hun kinderen, een normtarief boven het fiscale maximum vergoedt; voor voorschoolse educatie is gerekend met een hogere uuropbrengst ten opzichte van de reguliere peuteropvang. Feitelijk subsidieert de gemeente dan via de aanbieders vanaf 1 januari 2018 de ouder(s)/verzorger(s) die ervoor kiezen hun kind(eren) deel te laten nemen aan de peuteropvang. Voor de ouder(s)/verzorger(s) die recht hebben op de kinderopvangtoeslag is die subsidie relatief laag, omdat de Belastingdienst een deel van de kosten voor haar rekening neemt door de kinderopvangtoeslag. De aanbieder ontvangt een hogere gemeentelijke subsidie voor de peuteropvang van kinderen van ouder(s)/verzorger(s) die geen recht heeft/hebben op de kinderopvangtoeslag van de Belastingdienst. Voor de voorschoolse educatie krijgt de aanbieder een hogere uuropbrengst. Voor het vaststellen van de eigen bijdrage van de ouder(s)/verzorger(s) wordt de tabel van de Belastingdienst gebruikt. Het gezinsinkomen bepaalt de hoogte van de netto eigen bijdrage van ouders voor peuterarrangementen. De netto eigen bijdrage voor peuterarrangementen is voor ouders die recht hebben op de kinderopvangtoeslag van de Belastingdienst grosso modo gelijk als voor ouders die daar geen recht op hebben. Voor het derde en vierde dagdeel voor alle peuters met een VVE-indicatie brengt de aanbieder geen tarief in rekening. De kosten daarvan komen voor rekening van de gemeente. Aanleiding Het kabinet hecht veel waarde aan een kwalitatief goed en toegankelijk stelsel van voorschoolse voorzieningen. Deze voorzieningen zijn voor kinderen en voor ouders van cruciaal belang. Voor kinderen omdat voorschoolse voorzieningen een belangrijke bijdrage aan hun ontwikkeling kunnen leveren. Voor ouders omdat goede voorschoolse voorzieningen een belangrijke randvoorwaarde zijn om arbeid en zorg te combineren. Voorschoolse voorzieningen van hoge kwaliteit kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan 1 Oberon is een onafhankelijk onderzoeks- en adviesbureau op het gebied van onderwijs en welzijn en heeft bij diverse gemeenten een dergelijk traject begeleid. 2 kortdurende opvang van ten minste 5 en maximaal 6,5 uur per week verdeeld over 2 dagen ter voorbereiding op het basisonderwijs voor peuters van 2 tot 4 jaar;

5 CONCEPT Raadsvoorstel Harmonisatie kinderopvang en peuterspeelzaalwerk een goede start voor kinderen in de maatschappij. Kinderen vanaf jonge leeftijd stimuleren in hun ontwikkeling maakt hen kansrijker in hun latere schoolloopbaan en op de arbeidsmarkt. Met name achterstandskinderen profiteren van extra stimulering op jonge leeftijd, zodat zij een deel van hun achterstand kunnen inlopen voordat zij starten op de basisschool. Het kabinet vindt het belangrijk dat de keuze van ouders voor een voorschoolse voorziening gebaseerd is op wat het beste past bij de behoefte van het kind en ervoor zorgt dat ouders op een goede manier arbeid en zorg kunnen combineren. Het uitgangspunt daarbij moet zijn dat voor verschillende vormen van voorschoolse voorzieningen dezelfde eisen en voorwaarden gelden. Daarom wordt de wet- en regelgeving omtrent peuterspeelzaalwerk en kinderopvang geharmoniseerd. De Eerste Kamer heeft op 30 mei 2017 ingestemd met de wetsvoorstellen Innovatie en Kwaliteit Kinderopvang (IKK) en Harmonisatie Kinderopvang en Peuterspeelzaalwerk. De wetten treden per 1 januari 2018 in werking. Dit vraagt van gemeenten een herziening van het subsidiebeleid voor peuteropvang en Voorschoolse Educatie (VE). Daarnaast zal ook de verordening Ruimte- en inrichtingseisen peuterspeelzaalwerk 2011 moeten worden ingetrokken omdat deze eisen al in de Wet kinderopvang staan en nu ook voor de peuteropvang gaan gelden. Feitelijke informatie In de financieringssystematiek vanaf 1 januari 2018 spelen de kinderopvangtoeslag en het wel of niet hebben van een VVE-indicatie een rol. Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) is een ondersteuningsaanbod aan de zogenaamde doelgroepkinderen, kinderen in de leeftijd van twee tot zes jaar van wie is vastgesteld dat zij een (taal)achterstand hebben. Het consultatiebureau indiceert jonge kinderen vlak voor hun tweede verjaardag op (een risico op) taalachterstand. Voorschoolse Educatie (VE) vindt plaats in de voorschoolse voorzieningen en valt onder de verantwoordelijkheid van gemeenten. VVE-peuters gaan meer dagdelen naar de peuterspeelzaal dan niet VVE-peuters. Als er VVE-peuters op een groep aanwezig zijn, moet er gewerkt worden met een VVE-programma en worden er hogere eisen gesteld aan de leid(st)ers die voor de groep staan. Vroegschoolse Educatie is stimulering van taalontwikkeling bij kleuters (vier tot zes jaar) en valt onder de verantwoordelijkheid van het onderwijs. Het onderwijs mag dit naar eigen inzicht inrichten; de Onderwijsinspectie controleert of VVE-kleuters een rijk taalaanbod krijgen. Ouders zijn op te delen in een groep die recht heeft op kinderopvangtoeslag en een groep die geen recht heeft op kinderopvangtoeslag. Werkende en/of studerende ouders hebben recht op kinderopvangtoeslag, kostwinners of niet-werkende ouders kunnen geen aanspraak maken op de kinderopvangtoeslag. Daarnaast zijn ouders in te delen als ouders van een kind met een VVE-indicatie of zonder VVE-indicatie. Hierdoor zijn er vier groepen ouders te onderscheiden: wel/geen VVE wel/geen toeslagrecht geen VVE wel VVE wel toeslag (beide ouders werken) Rijk Rijk en/of gemeente (min. 10 uur) geen toeslag (een ouder werkt) Gemeente (2 dagdelen) Gemeente (min. 10 uur) Huidige situatie voorschoolse voorzieningen in Heusden In onze gemeente bieden twee organisaties peuterspeelzaalwerk aan: Stichting Peuterspeelzalen en Mikz. Stichting Peuterspeelzalen Heusden biedt op zeven locaties in de gemeente peuterspeelzaalwerk aan. Hier kunnen peuters van twee tot vier jaar gedurende 40 weken per jaar twee dagdelen per week (van ongeveer 2,5 uur) terecht. De ouders betalen een vaste ouderbijdrage die door de gemeente is vastgesteld. Dit geldt ook voor de peuterspeelzaallocaties van Mikz. Deze organisatie heeft twee peuterspeelzaallocaties en biedt daarnaast op diverse locaties kinderdagopvang aan. Daarnaast zijn er nog zeven kinderdagverblijven die kinderopvang aanbieden voor kinderen van nul tot vier jaar. Zaak:

6 CONCEPT Raadsvoorstel Harmonisatie kinderopvang en peuterspeelzaalwerk De tabel op de volgende bladzijde geeft inzicht in aantallen peuters, peuters met een VVE-indicatie en het bereik daarvan. Aantal peuters (2- en 3-jarigen) 840 Aantal peuters zonder VVE-indicatie 720 Aantal peuters met VVE-indicatie 120 Aantal peuterspeelzaallocaties 8 2 Bereik peuters zonder VVE-indicatie op peuterspeelzalen Bereik peuters met VVE-indicatie op peuterspeelzalen Aantal kinderopvangorganisaties Waarvan met VVE-aanbod Bereik peuters met VVE-indicatie op kinderdagverblijven SPH (Drunen 3x, Elshout 1x, Vlijmen 3x, Haarsteeg1x) Mikz (Oudheusden 1x, Drunen 1x ) 220 Mikz en SPH samen = 31% van alle peuters zonder indicatie 90 Mikz en SPH samen = 75% van totaal aantal peuters met doelgroepindicatie % van totaal aantal peuters met indicatie Harmonisatieproces vanaf januari 2017 Eind 2016 is gestart met de voorbereidingen van het harmonisatietraject. Samen met de gemeente Waalwijk is aan Oberon gevraagd om de gevolgen van de harmonisatie in beeld te brengen en de verschillende scenario s te onderzoeken. Na een informatiebijeenkomst in januari 2017 met de betrokken organisaties is eerst een uitvraag gedaan bij de ouders om het onderscheid dat de harmonisatie maakt in de groepen ouders (met of zonder Kinderopvangtoeslag en met of zonder VVE) inzichtelijk te krijgen. Ook zijn financiële gegevens opgevraagd bij de huidige aanbieders van het peuterspeelzaalwerk. In juni 2017 zijn de verschillende scenario s toegelicht in een tweede bijeenkomst. Vervolgens heeft Oberon de eindrapportage Toekomst peuteropvang in Heusden in concept aangeleverd. Deze is besproken met de huidige peuterspeelzaalaanbieders en gedeeld met de kinderopvanginstellingen. De reacties zijn verwerkt in het definitieve eindrapport. In het rapport staan achtereenvolgens de landelijke ontwikkelingen, de huidige situatie in onze gemeente, de verschillende scenario s en de gevolgen daarvan (voor ouders, aanbieders en gemeente), een aantal vraagstukken en een advies voor de inrichting van de toekomstige peutervoorziening in Heusden. Uiteindelijk volgt daaruit een voorstel tot een keuze voor een van de scenario s. Hieronder worden de vraagstukken uit het eindrapport en de adviezen van Oberon daarover, kort weergegeven: 1. Peuteropvang als apart product of integreren in de kinderopvang? Advies: peuteropvang blijft een apart product, naast de halve/hele kinderdagopvang. 2. Gaat de gemeente reguliere peuteropvang subsidiëren en zo ja voor welke doelgroepen ouders? Advies: gemeente gaat alle vier de groepen ouders subsidiëren als de aanbieder voldoet aan de wet- en regelgeving en de gemeentelijke kwaliteitseisen in de regeling Peuteropvang en VVE. Dit betekent dat alle ouders recht hebben op een bijdrage voor twee dagdelen als zij gebruikmaken van een organisatie die peuteropvang als apart product aanbiedt. 3. Subsidie aan aanbieder op basis van werkelijke afname (vraaggestuurde financiering) of een aantal plekken vast inkopen? Advies: subsidiëring aan aanbieder alleen bij werkelijke afname peuteropvang op basis van vraaggestuurde financiering ( geld volgt kind ). De aanbieders zijn verantwoordelijk voor een goede bezetting en de kosten worden door het maximum uurtarief begrensd. 4. Ouderbijdrage inkomensafhankelijk maken of niet? Advies: voor alle ouders wordt de ouderbijdrage voor peuteropvang inkomensafhankelijk vanaf Deze wordt gekoppeld aan de tabel Kinderopvangtoeslag van de Belastingdienst. Zaak:

7 CONCEPT Raadsvoorstel Harmonisatie kinderopvang en peuterspeelzaalwerk 5. Hoe het aanbod voor een peuter met VVE-indicatie financieel toegankelijk te houden voor ouders? Advies: peuters met een VVE-indicatie zijn de belangrijkste gemeentelijke doelgroep bij peuteropvang. Daarom wordt prioriteit gegeven aan een kwalitatief hoogwaardig VVE-aanbod en, net als nu, het derde en vierde dagdeel gratis beschikbaar gesteld. 6. Hoe om te gaan met ouders van een kind met VVE-indicatie met recht op toeslag? Advies: deze ouders vragen toeslag voor de eerste twee dagdelen aan via de Belastingdienst. Hierdoor kan de gemeente de VVE-middelen optimaal inzetten voor deze doelgroep door het gratis beschikbaar stellen van het derde en vierde dagdeel VVE. 7. Welke aanvullende kwaliteitseisen wenst de gemeente te stellen voor reguliere peuteropvang? Advies: gemeente stelt als aanvullende kwaliteitseis dat alle peuteropvang op VVE-niveau moet zijn. Alle peuters, ook peuters zonder VVE-indicatie, profiteren van de VVE-kwaliteit in de twee dagdelen dat zij naar de peuteropvang gaan. Het advies is om (bestaande) procesmatige afspraken op te nemen in de Regeling Peuteropvang en VVE zoals o.a. de overdracht van peuters naar basisschool. 8. Welke aanvullende kwaliteitseisen wenst de gemeente te stellen voor VVE-peuteropvang? Advies: gemeente stelt aanvullende kwaliteitseisen die in de Regeling Peuteropvang en VVE worden opgenomen, zoals een goede samenwerking van het voorschoolse veld met het onderwijs en werken in gemengde peutergroepen, waar kinderen met een (taal)achterstand en kinderen zonder een dergelijke achterstand samen spelen en leren. 9. Regeling peuteropvang ook toegankelijk maken voor kinderopvangaanbieders? Advies: VVE-peuteropvang openstellen voor kinderopvangaanbieders. Voor een VVE-peuter in de halve/hele dagopvang wordt een subsidie beschikbaar gesteld als de aanbieder aan alle regelgeving en VVE-kwaliteitseisen voldoet. Het betreft een jaarlijkse vergoeding van per VVE-peuter. 10. Welk aantal uren/dagdelen gaat de gemeente maximaal subsidiëren? Advies: gemeente stelt subsidie beschikbaar voor dagdelen van maximaal 3,25 uur. Dit betekent dat een reguliere peuter maximaal 6½ uur per week, verspreid over twee verschillende dagen per week, 40 weken per jaar naar de peuteropvang gaat. Een peuter met VVE-indicatie gaat maximaal dertien uur per week, verspreid over vier verschillende dagen per week, 40 weken per jaar naar de peuteropvang. 11. Hoe om te gaan met het aanbod in de twee kleinere kernen (Haarsteeg en Elshout)? Advies: vanaf harmonisatie dient de gemeente een regeling Peuteropvang en VVE op te stellen die voor alle aanbieders en voor alle locaties gelijk is. Aangezien kinderopvang een marktsector is, is het juridisch niet mogelijk om in bepaalde kernen of locaties een uitgebreidere regeling te treffen. De gemeente kan er dus niet voor kiezen om in deze twee kleinere kernen een aanbodgestuurde subsidiesystematiek erop na te houden en in de andere kernen een vraaggestuurde subsidiesystematiek. 12. Welke ondersteuning kan en wil de gemeente bieden aan SPH? Advies: beperkte ondersteuning in 2017, geen ondersteuning vanaf De omvorming naar een kinderopvangpartij is voor SPH een grote verandering. De huidige organisatiestructuur is hierop niet ingericht qua aansturing en administratie. Gezien de jarenlange expertise is het daarom goed te verdedigen als de gemeente SPH in het najaar 2017 een eenmalige subsidie verstrekt om de bedrijfsvoering om te vormen. Advies model Valkenburg Oberon adviseert te kiezen voor het scenario dat is beschreven als model Valkenburg. Zaak:

8 CONCEPT Raadsvoorstel Harmonisatie kinderopvang en peuterspeelzaalwerk Bij vraagstuk 2 is geadviseerd om alle ouders te subsidiëren, dus ook de reguliere ouders met recht op toeslag. Dit wordt gedaan in de modellen van de gemeenten Valkenburg en Eindhoven. Model Valkenburg onderscheidt zich van model Eindhoven door regulier peuterspeelzaalwerk apart te positioneren ten opzichte van VVE. Hierdoor wordt zowel voor reguliere peuteropvang als voor voorschoolse educatie een hoge kwaliteit verlangd. Maar er zijn nog wel verschillen in eisen (zoals bijvoorbeeld eisen over het taalniveau van pedagogisch medewerkers) en er kan door de pedagogisch medewerkers extra aandacht worden gegeven aan de kinderen die dit het hardst nodig hebben. In het Eindhovense model is er VVE voor alle peuters, dus ook voor de peuters die geen taalachterstand hebben en wordt er geen onderscheid gemaakt in het tarief. In dit model geldt verder dat de gemeente voor alle reguliere ouders, die gebruik maken van de kortdurende peuteropvang voor hun kinderen, het eerste deel boven het fiscale maximum vergoedt, zodat de ouderbijdrage lager wordt. In dit model wordt dus ook subsidie toegekend aan reguliere ouders met recht op toeslag. De gemeente vergoedt de ouderbijdrage boven het fiscaal maximum tot en met 8,50. Voor VVE is gerekend met een uuropbrengst van altijd 10,75 per uur. In dit model zijn het derde en vierde dagdeel VVE gratis. Inzet van middelen De inwerkingtreding van de Wet harmonisatie kinderopvang en peuterspeelzaalwerk heeft financiële gevolgen. Het Rijk gaat vanaf 1 januari 2018 de opvang van alle werkende (tweeverdienende) ouders financieren en kort daarom het budget van de gemeenten. Tegenover deze korting staan minder uitgaven. Per saldo verloopt dit voor onze gemeente budgettair neutraal. Een en ander is al verwerkt in de begroting De ingeschatte kosten van het model Valkenburg bedragen naar verwachting (zie rapport Oberon). Deze jaarlijkse subsidiebijdrage past binnen de budgetten in de begroting Risico's De VNG werkt aan een model van een subsidieregeling. Als mocht blijken dat op basis van dit model aanpassingen in de Heusdense systematiek nodig zijn, dan zullen wij u hierover een voorstel doen. Afweging Met de harmonisatie willen we een vraaggestuurde financieringssystematiek realiseren voor peuteropvang en VE. Binnen de landelijke en gemeentelijke kaders willen we: voldoende, kwalitatief hoogwaardig aanbod voor peuteropvang en VE realiseren; peuteropvang en VE die financieel toegankelijk is voor de ouders; stimuleren dat alle peuters naar een voorschoolse voorziening gaan invoeren van een inkomensafhankelijke ouderbijdrage voor alle ouders op basis van de Wet Kinderopvangtoeslag; dat VE ook na 2018 aangeboden wordt in gemengde groepen: gemeente wenst dus geen gesegregeerde groepen met zestien doelgroepkinderen; Het bestaande subsidiebeleid peuterspeelzaalwerk wordt herzien en beschreven in de Regeling peuteropvang en voorschoolse educatie Heusden Wij hebben deze regeling onder voorbehoud van uw besluit op 19 september jl. al vastgesteld. Alle aanbieders kunnen aanspraak maken op deze regeling als ze voldoen aan de landelijke en gemeentelijke kwaliteitseisen voor peuteropvang en VVE. Het nieuwe subsidiebeleid sluit aan op de bestaande Rijksbeleid Aanpak non-bereik peuters (ministerie SZW) en het Onderwijsachterstandenbeleid (ministerie OCW, VVE). Model Valkenburg en de geadviseerde maximum uurtarieven sluiten het beste aan bij de bovenstaande doelstellingen. Voor alle ouders blijft peuteropvang goed toegankelijk. Door voor ouders met Zaak:

9 CONCEPT Raadsvoorstel Harmonisatie kinderopvang en peuterspeelzaalwerk kinderopvangtoeslag de kosten boven het normtarief tot 8,50 te vergoeden wordt peuteropvang voor deze ouders niet duurder dan de kinderopvang. Alle ouders gaan een inkomensafhankelijke ouderbijdrage betalen aan de aanbieder. Ouders met een laag inkomen betalen minder dan nu, ouders met een hoog inkomen gaan meer betalen dan nu. Voor ouders met een peuter met een VVE-indicatie blijft het derde en vierde dagdeel gratis. Er wordt onderscheid gemaakt in de maximum uurtarieven die worden gehanteerd voor subsidie voor voorschoolse educatie en reguliere peuteropvang. Voor alle aanbieders van peuteropvang betekent dit model dat er voor elke bezette peuterplek een gegarandeerde opbrengst is van 8,50 per uur voor reguliere peuters en 10,75 per uur voor peuters met een VVE-indicatie. Het bedrag voor een peuter met VVE-indicatie is hoger omdat er hogere kwaliteitseisen gelden voor voorschoolse educatie en de organisaties kunnen hiermee de extra aandacht en zorg geven die nodig is voor de kinderen met een (taal)achterstand. Procedure / vervolgstappen Als u besluit de harmonisatie vorm te geven zoals in dit voorstel beschreven, wordt de door ons vastgestelde Regeling peuteropvang en voorschoolse educatie Heusden 2018 zo snel mogelijk gepubliceerd en kunnen de aanbieders op basis van deze regeling subsidie aanvragen. De communicatie over uw besluit richting de ouders gebeurt door de aanbieders van peuteropvang. De gemeente ondersteunt daarbij en zorgt voor een voorlichtingsfilmpje over de harmonisatie. Het vraagstuk over de mogelijke financiële ondersteuning van de gemeente voor de omvorming van SPH naar een marktpartij en voor de omschakeling naar een inkomensafhankelijke ouderbijdrage is nog onderdeel van verdere gesprekken met de betrokken organisaties. Voorgenomen besluit Wij stellen u voor bijgaand besluit vast te stellen. Het college van Heusden, de secretaris, de burgemeester, mr. H.J.M. Timmermans drs. R.H. Augusteijn Zaak:

10 CONCEPT Raadsvoorstel Harmonisatie kinderopvang en peuterspeelzaalwerk De raad van Heusden in zijn openbare vergadering van 31 oktober 2017; gezien het voorstel van het college van 19 september 2017; gelet op de Wet harmonisatie kinderopvang en peuterspeelzaalwerk; gelet op de beraadslaging; b e s l u i t : met ingang van 1 januari 2018 de landelijke kaders van de harmonisatie van kinderopvang en peuterspeelzaalwerk lokaal vorm te geven door een model aan te houden waarbij: de gemeente een vergoeding geeft tot een vastgesteld normtarief voor alle ouders die gebruik maken van de peuteropvang voor hun kinderen; voor voorschoolse educatie wordt gerekend met een hogere uuropbrengst ten opzichte van de reguliere peuteropvang; de ouderbijdrage voor peuteropvang inkomensafhankelijk wordt. De bijdrage wordt gekoppeld aan de tabel Kinderopvangtoeslag van de Belastingdienst; het derde en vierde dagdeel voorschoolse educatie voor peuters met een VVE-indicatie gratis is; de verordening Ruimte- en inrichtingseisen peuterspeelzaalwerk 2011 in te trekken per 1 januari de griffier, mw. drs. F.E.H.M. Backerra Zaak:

11 Regeling peuteropvang en voorschoolse educatie gemeente Heusden 2018 Het college van de gemeente Heusden; gelet op de Wet kinderopvang, de Wet harmonisatie kinderopvang en peuterspeelzaalwerk en de Algemene Subsidieverordening gemeente Heusden 2016; besluit: vast te stellen de navolgende Regeling peuteropvang en voorschoolse educatie gemeente Heusden Deze regeling treedt in werking op 1 januari Aldus besloten in de vergadering van het college van de gemeente Heusden, gehouden op 19 september 2017 De secretaris, de burgemeester, mr. H.J.M. Timmermans. drs. J. Hamming

12 Regeling peuteropvang en voorschoolse educatie gemeente Heusden 2018 Artikel 1 Begripsomschrijvingen In deze regeling wordt verstaan onder: a. ASV 2016: Algemene Subsidieverordening gemeente Heusden 2016; b. beroepskracht voorschoolse educatie (VE): pedagogische medewerker VE als bedoeld in artikel 1.1 van de wet; c. doelgroeppeuter: kind in de leeftijd van 2 tot 4 jaar, die woont in de gemeente Heusden, met een risico op (taal)achterstand, waarvoor de Jeugdgezondheidszorg een indicatie heeft afgegeven; d. houder/aanbieder: degene aan wie een onderneming als bedoeld in de Handelsregisterwet 2007 toebehoort en die met die onderneming een kindercentrum exploiteert; e. kindercentrum: kindercentrum als bedoeld in artikel 1.1 van de wet dat is gevestigd in gemeente Heusden en dat is opgenomen in het Landelijk Register Kinderopvang; f. Landelijk Register Kinderopvang (LRK): het landelijk register, als bedoeld in artikel 1.1 van de wet; g. ouderbijdrage: een inkomensafhankelijke bijdrage die ouders moeten betalen voor de afname van een peuterplek voor hun kind op basis van de uren die zij afnemen voor peuteropvang en VVE; h. ouderbetrokkenheid: activiteiten van ouders gericht op het stimuleren van de ontwikkeling van hun kind; i. peuteropvang: kortdurende opvang van ten minste 5 en maximaal 6,5 uur per week verdeeld over 2 dagen ter voorbereiding op het basisonderwijs voor peuters van 2 tot 4 jaar; j. peuterplek: opvangplek voor een peuter van 2 tot 4 jaar in een kindercentrum; k. reguliere peuter: kind in de leeftijd van 2 tot 4 jaar zonder indicatie van doelgroeppeuter; l. kinderopvangtoeslag: de tegemoetkoming van het Rijk aan ouders bedoeld als gedeeltelijke bijdrage in de kosten voor in het LRK geregistreerde kindercentrum; m. toezichthouder: de toezichthouder als bedoeld in artikel 1.61 van de wet; n. verzamelinkomen: door de Belastingdienst gehanteerde term voor het jaarinkomen uit box1, box2 en box3 verminderd met de aftrekposten. Het betreft hier het jaarinkomen van het hele gezin; o. VVE (voor- en vroegschoolse educatie): voorschoolse educatie vindt plaats in peuteropvang of kindercentrum en is bedoeld voor peuters van 2 tot 4 jaar. Vroegschoolse educatie vindt plaats in groep 1 en 2 van het basisonderwijs. Er wordt gewerkt met een VVE-programma waarmee op gestructureerde en samenhangende wijze de ontwikkeling van peuters en kleuters wordt gestimuleerd op het gebied van taal, rekenen, motoriek en sociaal- emotionele vaardigheden; p. VVE-peuter: VVE-geïndiceerd kind of te wel een doelgroeppeuter; q. wet: Wet kinderopvang. Artikel 2 Doel regeling Het doel van deze regeling is het bieden van gelijke en optimale ontwikkelkansen voor alle kinderen in de leeftijd van 2 tot 4 jaar door het subsidiëren van een kwalitatief hoogwaardig aanbod van peuteropvang en voorschoolse educatie. Artikel 3 Subsidiabele activiteiten 1. Subsidie wordt verleend aan kindercentrum die peuteropvang aanbiedt in gemeente Heusden: a. waar VVE wordt geboden aan een VVE-peuter, waarvan de ouders niet in aanmerking komen voor kinderopvangtoeslag; b. waar VVE wordt geboden aan een VVE-peuter, waarvan de ouders wel in aanmerking komen voor kinderopvangtoeslag; c. waar peuteropvang wordt geboden aan een reguliere peuter waarvan de ouders niet in aanmerking komen voor kinderopvangtoeslag;

13 d. waar peuteropvang wordt geboden aan een reguliere peuter waarvan de ouders wel in aanmerking komen voor kinderopvangtoeslag. 2. Subsidie wordt verleend aan kindercentrum in gemeente Heusden waar VVE wordt geboden aan een VVEpeuter in de dagopvang, waarvan de ouders in aanmerking komen voor kinderopvangtoeslag en die omwille van de combinatie arbeid en zorg hun kind naar de dagopvang brengen. 3. Om in aanmerking te komen voor subsidieverlening op grond van lid 1 sub a en b dient het kindercentrum 40 weken per jaar voorschoolse educatie aan te bieden. Het gaat dan per week om een aanbod van tenminste 10 en maximaal 13 uur verdeeld over ten minste 4 dagen. 4. Om in aanmerking te komen voor subsidieverlening op grond van lid 1 sub c en d dient het kindercentrum 40 weken per jaar peuteropvang aan te bieden. Het gaat dan per week om een aanbod van ten minste 5 en maximaal 6,5 uur verdeeld over 2 dagen. Artikel 4 Hoogte subsidiebedrag 1. Het college subsidieert per uur per bezette peuterplek. Voor de in artikel 3 lid 1 genoemde doelgroepen gelden de volgende maximale subsidiebedragen: a. voor de in artikel 3 lid 1 sub a en b genoemde doelgroep bedraagt de maximale subsidie per bezette peuterplek per jaar: 10 tot maximaal 13 uren per week * maximaal 10,75 per uur * 40 weken minus de geldende ouderbijdrage; b. voor de in artikel 3 lid 1 sub c genoemde doelgroep bedraagt de maximale subsidie per bezette peuterplek per jaar: 5 tot maximaal 6,5 uren per week * 8,50 per uur * 40 weken minus de geldende ouderbijdrage; c. Voor de in artikel 3 lid 1 sub d genoemde doelgroep bedraagt de maximale subsidie per bezette peuterplek per jaar: 5 tot maximaal 6,5 uren per week * 1,05 per uur * 40 weken. 2. Het college subsidieert per jaar een door een VVE-peuter bezette plek in de dagopvang voor een bedrag van Dit bedrag is gebaseerd op 500 uur VVE-uren peuteropvang * 2,25 (verschil tussen 10,75 bedrag VVE-peuter per uur in peuteropvang minus 8,50 bedrag reguliere peuter per uur in peuteropvang). 3. Het college kan jaarlijks de maximale subsidiebedragen aanpassen. Artikel 5 Ouderbijdrage 1. Ouders betalen een inkomensafhankelijke bijdrage op basis van de tabel Kinderopvangtoeslag van het Rijk: a. ouders zonder recht op kinderopvangtoeslag betalen voor VVE voor de eerste twee dagdelen, 5 tot maximaal 6,5 uren per week, een inkomensafhankelijke bijdrage aan de aanbieder. De overige uren VVE zijn gratis; b. ouders met recht op kinderopvangtoeslag betalen voor VVE voor de eerste twee dagdelen, 5 tot maximaal 6,5 uren per week, het fiscaal maximum aan de aanbieder. De overige uren VVE zijn gratis; c. ouders zonder recht op kinderopvangtoeslag betalen voor peuteropvang voor twee dagdelen, 5 tot maximaal 6,5 uren per week, een inkomensafhankelijke bijdrage aan de aanbieder; d. ouders met recht op kinderopvangtoeslag betalen voor peuteropvang voor twee dagdelen, 5 tot maximaal 6,5 uren per week, het fiscaal maximum aan de aanbieder. 2. De hoogte van de ouderbijdrage wordt door de houder bepaald op basis van het verzamelinkomen op basis van het voorgaande kalenderjaar. 3. Ouders die geen recht op kinderopvangtoeslag hebben vragen hiervoor de verklaring aan bij de belastingdienst en leveren deze in bij de houder zodat deze kan vaststellen dat de ouders geen recht hebben op kinderopvangtoeslag. Artikel 6 Aanvraag en vaststelling subsidie 1. Op deze regeling is de ASV 2016 van toepassing. Dit betekent dat de aanvraag- en vaststellingsprocedure van de ASV 2016 wordt gevolgd.

14 2. Subsidie voor peuteropvang kan uitsluitend worden aangevraagd door de houder van een kindercentrum dat is gevestigd in gemeente Heusden en dat is geregistreerd in het Landelijk Register Kinderopvang. 3. Subsidie voor voorschoolse educatie kan alleen aangevraagd worden door de houder van een kindercentrum dat is gevestigd in gemeente Heusden en dat gecertificeerd is voor VVE en als zodanig is geregistreerd in het Landelijk Register Kinderopvang. 4. De vaststelling vindt plaats op basis van het werkelijke aantal bezette peuterplekken (daaronder wordt verstaan het aantal afgenomen uren per werkelijk bezette peuterplek (regulier en VVE), het werkelijk gehanteerde uurtarief, het aantal VVE-peuters waarvoor (naar rato) het VVE-jaarbedrag wordt ontvangen en de totaal in rekening gebrachte ouderbijdragen). Uit de aangeleverde gegevens moet dus blijken hoeveel kinderen in de leeftijd van 2 tot 4 jaar per jaar werkelijk peuteropvang en/of voorschoolse educatie heeft afgenomen en voor hoeveel uren. Indien bij vaststelling blijkt dat er sprake is van minder bezette peuterplekken (het aantal afgenomen uren per werkelijke bezette peuterplek regulier en VVE) dan kan het te veel aan verleende subsidie worden teruggevorderd. Artikel 7 Weigeringsgronden In aanvulling op artikel 10 van de ASV 2016 kan het college weigeren subsidie te verlenen indien door de toezichthouder één of meer overtredingen zijn geconstateerd van de belangrijkste voorwaarden voor de wettelijke basiskwaliteit van kindercentra: i. voldoende gekwalificeerd personeel; ii. goed pedagogisch klimaat; iii. veilige situatie; iv. gezonde omgeving; v. goede accommodatie. Artikel 8 Aanvullende verplichtingen 1. Naast de verplichtingen op grond van artikel 11 van de ASV 2016, is aan de subsidie bedoeld in artikel 3 de verplichting verbonden dat de subsidieontvanger voldoet aan alle voorschriften voor de basiskwaliteit van kindercentra, gesteld bij of krachtens de wet. 2. In aanvulling op de verplichting als genoemd in het eerste lid, is aan de subsidie voor het aanbieden van peuteropvang, bedoeld in artikel 3 lid 1 sub c en d, de verplichting verbonden dat de aanbieder werkt op VVE-niveau. Hieronder wordt verstaan: i. pedagogische medewerkers hebben taalniveau 3F voor lezen en spreken; ii. aanbieder werkt met een VVE-programma dat is gericht op het gestructureerd en samenhangend stimuleren van de ontwikkeling op het gebied van taal, rekenen, sociaal-emotionele- en motorische vaardigheden; iii. aanbieder werkt aantoonbaar samen met basisscholen, gericht op het realiseren van een doorgaande leer- en ontwikkelingslijn; dit wordt uitgewerkt in een gezamenlijke notitie met een aantal vaste onderwerpen: programma, overleg, zorg voor kinderen, overdracht, ouderbetrokkenheid en anderstaligen. 3. In aanvulling op de verplichtingen als genoemd in het eerste en tweede lid, zijn aan de subsidie voor het aanbieden van voorschoolse educatie, bedoeld in artikel 3 lid 1 sub a en b en artikel 3 lid 2, de volgende verplichtingen verbonden: a. VVE-peuter van 2-2,5 jaar gaat 2 dagdelen van tenminste 5 en maximaal 6,5 uur naar een peuteropvang met een VVE-aanbod; b. VVE-peuter van 2,5-4 jaar gaat 4 dagdelen van tenminste 10 en maximaal 13 uur naar een peuteropvang met een VVE-aanbod; c. iedere VVE peuter wordt warm overgedragen via gemeentelijk overdrachtsformulier naar het basisonderwijs; d. VVE wordt uitgevoerd in gemengde groepen met maximaal 50% VVE-peuters per groep. Alleen met schriftelijke toestemming kan hier van worden afgeweken;

15 e. aanbieder VVE heeft doorgaande lijn VVE-afspraken gemaakt met scholen waar een substantieel aantal peuters heengaan; f. aanbieder VVE neemt deel aan relevante overleggen over zorg VVE-kinderen; g. aanbieder staat als VVE-gecertificeerd in het Landelijk Register Kinderopvang. Artikel 9 Hardheidsclausule Het college kan in bijzondere gevallen ten gunste van de aanvrager afwijken van de bepalingen in deze regeling, indien toepassing van deze regeling leidt tot onbillijkheden van overwegende aard. Inwerkingtreding Deze regeling treedt in werking op 1 januari 2018.

16 Toekomst peuteropvang in Heusden Eindrapport Anne Ketelaar Marco Zuidam

17

18 Toekomst peutervoorzieningen in Heusden 3 Inhoudsopgave 1 Inleiding Landelijke ontwikkelingen van invloed op peutervoorzieningen in Heusden Huidige situatie in Heusden Naar toekomstige peutervoorzieningen Doorrekening scenario s Indicatoren voor berekeningen Consequenties voor ouders Consequenties voor de gemeente Heusden Consequenties voor aanbieders Adviezen Oberon voor toekomstige inrichting peutervoorzieningen in Heusden Bijlage 1: Voorbeelden Harmonisatie Bijlage 2: Nieuwe wettelijke kaders Bijlage 3: Onderzoek effecten VVE... 33

19 1 Inleiding Per 1 januari 2018 gaan nieuwe wetten gelden voor de peutervoorzieningen. Dit betekent dat voor peuterspeelzalen en kinderopvang dezelfde kwaliteitseisen gaan gelden. Ook veranderen de financieringsstromen en voorwaarden. Voor de gemeente Heusden betekent dit dat ze haar financieringssystematiek voor peutervoorzieningen aan moet passen en de voorwaarden onder de loep moeten nemen. Alle aanbieders van peuterwerk (dus ook het huidige peuterspeelzaalwerk) worden aanbieders in een open markt. De gemeente Heusden heeft Oberon gevraagd in dit proces van omvorming van peutervoorzieningen te adviseren. Voor u ligt het eindrapport van onze begeleiding. Om te komen tot een passend voorschools aanbod vanaf 2018 zijn alle partijen benaderd die voorschool, peuterspeelzaalwerk of kinderopvang aanbieden. Op 25 januari 2017 is een gemeentebrede bijeenkomst gehouden om hen te informeren over het traject en uit te nodigen hierin actief deel te nemen. Vervolgens hebben we op basis van aangeleverde gegevens van de gemeente en de huidige aanbieders van peuterspeelzaalwerk (SPH en MIKZ) berekeningen gemaakt voor enkele mogelijke scenario s. De scenario s zijn gebaseerd op de beleidskeuzes en richtingen die op 1 juni 2017 zijn besproken met wethouder Van Engeland en met de betrokken beleidsmedewerker Educatie, Annerie van Gelder. De scenario s hebben we op 26 juni 2017 besproken met kinderopvangorganisaties in Heusden en de huidige aanbieders. De reacties van de organisaties zijn verwerkt in de adviezen. Oberon, augustus 2017

20 Toekomst peutervoorzieningen in Heusden 5 2 Landelijke ontwikkelingen van invloed op peutervoorzieningen in Heusden Er zijn een aantal landelijke ontwikkelingen waar Heusden rekening mee moet houden in de vormgeving van de toekomstige peutervoorzieningen. We noemen ze hier kort. In de rest van het rapport gaan we uit van een realisatie binnen deze landelijke kaders, aangevuld met wensen vanuit de gemeente Heusden. Harmonisatie peuterspeelzaalwerk en kinderopvang Per 1 januari 2018 zet het Rijk via twee wetsveranderingen in op een verdere harmonisatie peuterspeelzaalwerk en kinderopvang. Dit zijn: Wet Harmonisatie: gelijktrekken peuterspeelzaalwerk en kinderopvang. Wet Innovatie en Kwaliteit Kinderopvang (IKK): hogere kwaliteitseisen voor het hele veld. Gelijktrekken kinderopvang en peuterspeelzaalwerk (harmonisatie) Harmonisatie van peuterspeelzaalwerk en kinderopvang betekent dat peuterspeelzalen vanaf 1 januari 2018 onder de wet Kinderopvang gaan vallen. Hiermee moeten zij voldoen aan de voor kinderopvang fungerende eisen. Het betekent ook dat beide vormen van opvang ook in financieel opzicht gelijk gesteld worden, waardoor ouders met recht op kinderopvangtoeslag deze toeslag ook kunnen aanvragen als hun kind naar de peuterspeelzaal gaat. Na de harmonisatie is het niet meer mogelijk om als gemeente een instellingssubsidie te verstrekken aan de huidige partner(s), omdat dit staatssteun zou zijn aan een marktpartij. Voor gemeenten betekent dit daarom een einde van de veelal toegepaste instellingssubsidie peuterspeelzaal. Om plekken te realiseren voor de gemeentelijke doelgroep zal de subsidie ingericht moeten worden op basis van kindplaatsen voor die gemeentelijke doelgroep. Hogere kwaliteit (IKK) Het Rijk wil het kwaliteitsniveau van peuterspeelzaal en kinderopvang op een hoger niveau brengen. Dit houdt onder andere in dat er altijd minimaal één professional per acht kinderen aanwezig moet zijn (en dus twee professionals op iedere groep bij negen kinderen of meer). Tevens wenst het Rijk een kwaliteitsimpuls in beide voorzieningen door onder meer extra inzet van hoger opgeleid personeel (met diploma hoger beroeps onderwijs, hierna HBO-ers), hoger taalniveau, meer aandacht voor scholing en invoeren van mentor per kind. De Tweede Kamer heeft beide wetsvoorstellen eind februari 2017 goedgekeurd. Op 30 mei 2017 heeft de Eerste Kamer de Harmonisatie en Innovatie en Kwaliteit Kinderopvang wetten goedgekeurd. Impuls tegengaan non-bereik voorschoolse voorzieningen Het Rijk en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) hebben in april/mei 2016 afgesproken dat gemeenten zullen trachten het non-bereik van landelijk circa peuters tegen te gaan 1. Hiervoor wordt vanaf 2016 tien miljoen extra gestort in het gemeentefonds en dit bedrag zal jaarlijks met tien miljoen toenemen tot en met In totaal wordt er vanaf 2021 dus 60 miljoen op jaarbasis uitgegeven om het non-bereik tegen te gaan. De VNG en het Rijk hebben afgesproken dat gemeenten met dit geld een aanbod doen aan ouders 2 zonder recht op kinderopvangtoeslag die momenteel geen gebruik maken van een voorschoolse voorziening. Gemeenten dienen zich dus in te spannen om 1 2 Bestuurlijke afspraken: een aanbod voor alle peuters, 27 mei Overal waar in dit rapport ouders staat, kan ouders/verzorgers gelezen worden.

21 6 Oberon voldoende peuterplekken te realiseren en een goede toeleiding te creëren voor alle ouders naar deze peuterplekken. Ook maken gemeenten aan ouders duidelijk wat het belang van voorschoolse voorzieningen zijn. De ouders die momenteel geen gebruik maken van een voorschoolse voorziening, maar die dit wel van plan zijn, vallen onder dezelfde regeling als alle andere reguliere ouders zonder recht op toeslag. Zij betalen dus ook een eigen ouderbijdrage. De VNG en het Rijk monitoren de voortgang van het extra aanbod en de bezette plekken. Er zijn echter geen wettelijke plichten of sancties genoemd voor gemeenten als deze plekken niet gerealiseerd worden. Het Rijk en de VNG hebben wel aangekondigd in 2017 de huidige verdeelsleutel te toetsen en mogelijk te herijken. OAB kader 2018 In het kader van de OAB ontvangen gemeenten middelen van het Rijk om onderwijsachterstanden tegen te gaan middels in elk geval de Voorschoolse Educatie en mogelijk (op basis van lokaal beleid) andere interventies. Het Rijk heeft aangekondigd de verdeelsleutel van de OAB-middelen te herzien en tevens een gefaseerde bezuiniging te gaan toepassen van in eerste instantie 30 miljoen in 2018 oplopend naar 50 miljoen vanaf 2020 en verder. Daarnaast worden extra kwaliteitseisen aan VVE ingesteld. 3 Eind 2017 zou de huidige Onderwijsachterstandenbeleid (OAB)-periode aflopen. In januari 2017 heeft het CBS haar onderzoek naar nieuwe verdeelsystematiek afgerond met de oplevering van een rapport 4. Ze doen in dit rapport ook een voorstel hoe deze indicatoren toe te passen bij de berekening van de onderwijsachterstandsmiddelen. Op 30 mei 2017 heeft de staatssecretaris middels een Kamerbrief aangekondigd het huidige verdeelmodel en kader nog een jaar te verlengen. De gemeente Heusden ontvangt voor het jaar 2018 op dezelfde grondslag als 2017 de OAB-middelen, maar wel volgt er een korting van circa 11% op het totale OAB-budget. Deze korting is het gevolg van de geplande bezuiniging OAB die in 2018 doorgevoerd wordt. In bijlage 2 zijn de nieuwe wettelijke kaders van IKK en het kwaliteitskader Voorschoolse Educatie (VE) ter informatie opgenomen. 3 4 Staatsblad 184, jaargang 2017: Besluit van 26 april 2017, houdende wijziging van het Besluit basisvoorwaarden kwaliteit voorschoolse educatie in verband met aanscherping van de kwaliteitseisen aan beroepskrachten voorschoolse educatie. Herziening gewichtenregeling primair onderwijs, Hoofdlijnenrapport, CBS, februari 2017

22 Toekomst peutervoorzieningen in Heusden 7 3 Huidige situatie in Heusden Peutervoorzieningen In de gemeente zijn 840 peuters in de leeftijd van 2 en 3 jaar. Het betreft hier 720 peuters zonder een VVE-indicatie. De gemeente Heusden werkt voor het verzorgen van peuterspeelzaalwerk en voorschoolse educatie samen met SPH en MIKZ die 8 locaties peuterspeelzaalwerk hebben in de gemeente. MIKZ heeft 1 locatie in Oudheusden en 1 locatie in Drunen, SPH heeft 3 locaties in Drunen, 2 in Vlijmen en 1 in zowel Elshout als Haarsteeg. SPH en MIKZ vangen samen ongeveer 220 peuters op zonder VVE-indicatie (31% van alle niet VVE- peuters). De peuterspeelzalen van SPH en MIKZ zijn locaties waar groepen alleen peuterspeelzaalwerk wordt aangeboden, er worden dus geen combinatiegroepen gemaakt met kinderdagopvang. In het verleden had MIKZ wel enige combinatiegroepen, maar daar is MIKZ mee gestopt o.a. omdat die leidde tot veel onrust op de groepen. Op bijna alle locaties (behalve in Elshout) wordt gewerkt met VVE-programma s. Ook veel niet VVE-peuters profiteren dus mee van een verrijkt taalaanbod. Daarnaast kent Heusden nog andere kinderopvangaanbieders. Het is niet exact bekend hoeveel peuters zij opvangen. VVE VVE staat voor Voor- en Vroegschoolse Educatie. Voorschoolse Educatie is stimulering van taalontwikkeling van peuters (2-4 jaar) en valt onder de verantwoordelijkheid van gemeenten. VVEpeuters gaan meer dagdelen naar de peuterspeelzaal dan niet VVE-peuters. Als er VVE-peuters op een groep aanwezig zijn, moet er gewerkt worden met een VVE-programma en worden er hogere eisen gesteld aan de leidsters die voor de groep staan. Vroegschoolse Educatie is stimulering van taalontwikkeling bij kleuters (4-6 jaar) en valt onder de verantwoordelijkheid van het onderwijs. Het onderwijs mag Vroegschoolse Educatie naar eigen inzicht inrichten, de OnderwijsInspectie controleert of VVE-kleuters een rijk taalaanbod krijgen. Het consultatiebureau indiceert jonge kinderen vlak voor hun tweede verjaardag op (risico op) taalachterstand. Jaarlijks ontvangen circa 60 jonge kinderen in Heusden deze indicatie, zodat het aantal 2- en 3-jarigen met een indicatie op (mogelijke) taalachterstand circa bedraagt. SPH en MIKZ vangen gemiddeld 90 VVE-peuters op die 4 dagdelen naar de peuterspeelzaal gaan. Circa 75% van alle geïndiceerde peuters bezoekt dus het VVE-aanbod van SPH en MIKZ. Daarnaast bezoeken circa 15 VVE peuters (circa 10%) een kinderopvanginstelling met een VVE-aanbod. Veel kinderdagopvangorganisaties in Heusden bieden ook een VVE-aanbod aan. Het bereik onder VVE-geindiceerde peuters is derhalve rond de 85%. Dit is op basis van wat gedateerde bereikcijfers boven het landelijke gemiddelde (Sardes monitor bereik VVE 2011 komt uit op 80% voor alle gemeenten en 70% voor gemeenten met meer dan inwoners buiten de G37). Ouderbijdragen 2017 De ouderbijdrage bij SPH en MIKZ is afhankelijk van een ochtend- of middagafname. Als er twee ochtenden worden afgenomen (meest voorkomende variant) betalen ouders 47,90 per maand. Ouders betalen 10,5 maanden per jaar een ouderbijdrage. De ouderbijdrage bedraagt circa 500 per jaar. De peuters gaan in totaal gemiddeld 200 uur per jaar naar de peuterspeelzaal bij SPH en 224 bij MIKZ. Dit betekent een gemiddelde netto uurtarief van 2,50 bij SPH en 2,23 bij MIKZ. Er geldt verder een 50% korting op de ouderbijdrage voor Heusdenpashouders. Deze pas wordt verstrekt aan huishoudens met een laag inkomen.