Trier ontstond voor Rome
|
|
- Martina van Loon
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Trier ontstond voor Rome Zo staat het in een legende die alle Trierenaars met trots vertellen, maar de werkelijkheid ziet er natuurlijk anders uit. Sinds de 3 e eeuw v.c. was de stad het politieke en religieuze centrum van het gemengd Keltisch-Germaanse volk van de Trevieren. De Romeinen verschenen hier voor het eerst in de jaren 50 voor Christus: Julius Caesar bouwde toen een tijdelijke brug over de Rijn voor een verkenningstocht in Germanië. Tussen 18 en 13 v.c. (tijdens het bestuur van keizer Augustus) stichtten de Romeinen niet ver van de samenvloeiing van de Mosella (Moezel) en de Saravus (Saar) een stad met de naam Augusta Treverorum. De nieuwe stad lag aan een doorwaadbare plaats in de Moezel: door deze gunstige handelspositie kwam het oude Trier snel tot bloei. In 41 n.c. bouwden de Romeinen een houten brug over de rivier die de handel en het verkeer nog vergemakkelijkten. In de 2 e eeuw werd ze vervangen door een stenen brug die er nog steeds staat. Onder keizer Claudius (41-54) werd Trier een colonia. De Romeinen hadden ondertussen van de Rijn, die hier 120 km vandaan ligt, hun grens gemaakt en noemden het gebied rond Trier Belgica Prima. Het rijke Trier werd de hoofdstad. Van hieruit vertrokken heirbanen naar het westen (Orolaunum, nu Aarlen), het oosten (Mogontiacum, nu Mainz) en het noorden (Colonia Claudia Ara Agrippinensium, nu Keulen en Colonia Ulpia Traiana, nu Xanten). Om de belangrijke stad te beschermen, werd in 180 een 6,4 km lange stadsmuur opgetrokken. Sporen hiervan vind je nog terug bij de Romeinse brug, het amfitheater en de Porta Nigra. Rond 200 verschenen de eerste christenen in Trier. Wandeling door Trier - 1 -
2 In de derde eeuw maakte het Romeinse rijk een zware crisis door: de ene opstand volgde op de andere en een keizer regeerde zelden langer dan enkele jaren. Delen van het rijk scheurden zich (tijdelijk) af, waaronder ook Gallië, Belgica en Germania. De waakzaamheid aan de grenzen nam af. Regelmatig staken plunderende Germanen de Rijn over en in 275 verwoestte de stam van de Alemannen Trier en omstreken. Gelukkig herstelde het keizerlijke gezag zich en voor Trier brak een tweede bloeitijd aan. Het werd samen met Mediolanum (Milaan) de hoofdstad van het West- Romeinse Rijk. In de vierde eeuw groeide de stad tot inwoners: de grootste stad ten noorden van de Alpen werd vanaf nu Treveris genoemd. Constantijn was hier onderkeizer (caesar) van 306 tot 316, toen hij in Rome keizer van heel het rijk werd (augustus). Een eeuw lang speelde Trier een belangrijke rol in het politieke en culturele leven van het rijk, vooral op religieus gebied: het christendom werd de belangrijkste en later de enige godsdienst. Op het einde van de vierde eeuw vreesde men opnieuw voor Germaanse invallen en begonnen de Romeinse bestuurders de stad te verlaten. In de winter van 406 brak dan het einde van de Romeinse overheersing aan: verschillende Germaanse stammen (Franken, Bourgondiërs, Alemannen, Vandalen, ) staken de bevroren Rijn over. Deze keer kwamen ze niet om te plunderen, maar om zich definitief te vestigen. Ze hielpen de Romeinen zelfs om in 451 de Hunnen te verslaan. De stad Trier verviel na deze volksverhuizingen. In het begin van de Middeleeuwen woonden er nog slechts 2 à 3000 inwoners. De grote Romeinse stadsmuren werden stukje bij beetje afgebroken om huizen en een nieuwe, veel kortere muur te bouwen. Trier bleef wel een belangrijk godsdienstig centrum en werd onder keizer Karel de Grote een aartsbisdom. In 882 kreeg Trier even bezoek van plunderende Noormannen, die met hun schepen de Rijn en de Moezel waren opgevaren. In de 13 e eeuw werd de aartsbisschop van Trier één van de zeven keurvorsten: zij moesten na het overlijden van de Duitse keizer een opvolger aanduiden. Omdat Trier vlakbij de Franse grens lag, had het veel te lijden onder oorlogen tussen de buurstaten. In 1697 telde de stad nog slechts 2700 inwoners. Toch bleef de stad bestaan, vooral dankzij de rol die het als kerkelijk centrum vervulde en haar universiteit. In 1794 werd Trier veroverd door de Fransen, die de universiteit sloten en het keurvorstendom afschaften. Napoleon Bonaparte bezocht de stad in Na 1815 werd Trier Pruisisch en vanaf 1870 bloeide het weer op, maar tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog moesten de Trierenaars heel wat bombardementen doorstaan. In 1945 was 40% van de binnenstad verwoest. Het verarmde Trier werd slechts langzaam heropgebouwd, maar dit gaf de archeologen de kans om de ondergrond grondig te onderzoeken. Vandaag is Trier een universiteitsstad met inwoners en een handels- en bestuurscentrum voor de ruime omgeving. Iedere bouwput is hier een investering in de toekomst, maar tegelijkertijd ook een venster op het verleden. Wandeling door Trier - 2 -
3 Wandeling door Trier Op onze wandeling door de stad zullen natuurlijk vooral aandacht hebben voor de Romeinse overblijfselen. Op deze kaart (noord = boven) zie je waar de oude stadsmuren lagen ten opzichte van het moderne stratenplan. De grote onderbroken lijn geeft het tracé van de Romeinse muur aan, toen er mensen in Trier woonden. De streepjeslijn toont de middeleeuwse muur: de stad telde toen minder dan 3000 inwoners. De stippellijn bakent het gebied rond de Dom (of kathedraal) van Trier af. De Kerk speelde een belangrijke rol in de latere geschiedenis van Trier. Onze wandeling zal beginnen aan de Porta Nigra (6). Dan gaan we via de Hauptmarkt naar de Dom (3) en de Basilica (5). Na de verkenning van de Keizersthermen (4) bezoeken we het Landesmuseum (14). Onze dag in Trier sluiten we af in het amfitheater (1). Op deze maquette (noord = onder) zie je het oude Romeinse stadsplan. Dit dambordpatroon met zijn lange rechte straten en vierkante huizenblokken of insulae toont aan dat de stad niet langzaam gegroeid is, maar van meet af aan volgens een duidelijke planning uitgebouwd werd. De stad telt vier toegangspoorten en in het centrum, aan de kruising van de hoofdwegen, bevindt zich het marktplein of forum. Langs de Moezeloever liggen, nabij de brug, de Barbarathermen en een grote tempel Dit Romeinse stratenpatroon is tijdens de Middeleeuwen volledig verloren gegaan. Wandeling door Trier - 3 -
4 Porta Nigra Vertrekpunt van onze kennismaking met Trier is de Porta Nigra, die voor velen het symbool van Trier geworden is. Zij dankt haar naam aan de zwarte laag op de stenen, die ontstaan is door roetafzetting in de Middeleeuwen. Het is de enige overgebleven poort van de Romeinse stadsmuur uit 180, die aanvankelijk 4 poorten had. De drie anderen - de Porta Alba in het oosten, de Porta Media in het zuiden en de Porta Inclyta in het westen aan de Romeinse brug over de Moezel - zijn verloren gegaan. De poort is 36 m breed, 23 m diep en 30 m hoog. Oorspronkelijk werd de poort gebouwd van lichte, niet gevoegde, maar met loden pennen verbonden blokken zandsteen. Die werden met grote, door molens aangedreven, bronzen zagen op maat gezaagd. In de Middeleeuwen hakten de Trierenaars gaten tussen de stenen om het kostbare lood te recupereren. De Porta Nigra werd tegen verdere afbraak beschermd toen in 1030 de Griekse kluizenaar Simeon zich in de oostelijke toren van de poort liet inmetselen. Na zijn dood vijf jaar later werd hij heilig verklaard en liet de toenmalige aartsbisschop van Trier, Poppo von Babenberg, een kerk bouwen, de St. Simeonskerk. In het kerkgebouw werd de Porta Nigra opgenomen. Vandaag herinneren alleen nog de kooraanbouw (absis) en enkele versieringen aan deze kerk. Alle andere aanbouwen, zoals de toren, zijn onder Napoleon in 1804 verwijderd. Wandeling door Trier - 4 -
5 Het Kaiserbezirk: de keizerlijke wijk De Sint-Petersdom Op de fundamenten van een oud Romeins paleis rees in de vierde eeuw de Sint-Petersdom op. In de volgende eeuwen werd het regelmatig herbouwd en werd er zelfs een gotische kerk naastgezet. De voornaamste bouwstijl is nu romaans, hoewel de binnenkant heel wat barokke versieringen telt. In deze kerk bewaart men ook een belangrijk relikwie. Helena, de moeder van keizer Constantijn, had namelijk het naadloze kleed dat Jezus droeg tijdens de kruisiging (of wat daar voor doorging) meegebracht uit het oosten. Deze zogenaamde Heilige Rok is ingemetseld in het hoofdaltaar. Wandeling door Trier - 5 -
6 De basilica De basilica of Aula Palatina was de troonzaal van keizer Constantijn. Om de grootsheid en de macht van de keizer te benadrukken heeft het gebouw reusachtige afmetingen: meer dan 27 m breed, 33 m hoog en 67 m lang, met de voorhal erbij zelfs 75 m. De fundamenten zijn 4 m breed en zitten 6 m in de grond, de muren zijn 2,7 m dik. Men schat dat er 1,5 miljoen bakstenen nodig waren voor de bouw. Door de vele hoge ramen in 2 rijen boven elkaar lijkt het gebouw nog veel hoger en door een optische truc - de ramen worden naar het midden toe kleiner - lijkt het gebouw nog veel langer, omdat het perspectief vertekend wordt. In de hoeken aan beide zijden van de apsis (halfcirkelvormige uitsprong voor het koor in de kerk) zijn wenteltrappen ingebouwd. Op bepaalde plaatsen zijn nog sporen van de stookinstallatie en van de schoorstenen van het hypocaustum te zien. Het nu kale gebouw was vroeger prachtig versierd. Het was aan de buitenkant met grijswitte mortel bepleisterd, de vensternissen hadden een roodgekleurde pleister als achtergrond, waarop okerkleurige ranken waren geschilderd. Binnenin was de vloer bekleed met marmer in een zwart-witpatroon gelegd. Ook de muren waren tot aan de tweede vensterrij met marmer bekleed, maar dan in veelkleurige geometrische motieven. De apsis was ingelegd met glasmozaïek en groene en blauwe ranken versierden de gouden, met rood omzoomde grond. Het plafond was versierd met houten cassetten, dit is het enige wat nog is overgebleven van de oorspronkelijke versieringen. In de nissen stonden marmeren standbeelden. In deze prachtige ruimte te-midden van zoveel luxe zetelde de keizer, heerser over een wereldrijk. Hier ontving hij vorsten en boodschappers. Tijdens de 5 e eeuw werd het gebouw door de Franken verwoest. Zij bouwden in de dakloze ruïne een nederzetting. Later werd het gebouw weer hersteld. Sinds het midden van de 19e eeuw werd de Paleisaula als eerste en oudste protestantse kerk in het katholieke Trier gebruikt. Door een bombardement in augustus 1944 werd het gebouw opnieuw een ruïne. In 1953 werd begonnen met de opbouw, die in 1956 werd voltooid. Sindsdien is het weer in gebruik als kerk. De uitbundige aankleding van het gebouw werd niet gerestaureerd. Wandeling door Trier - 6 -
7 De keizerthermen De pittoreske ruïne van de keizerthermen geeft aan het Trierse stadsbeeld iets bijzonder attractiefs. Ze bevindt zich in het oostelijke gedeelte van de stad. Thermen, afgeleid van het Griekse woord thermos (warm), zijn openbare badhuizen die in groten getale in het Romeinse wereldrijk voorkwamen. Trier bezat twee thermencomplexen. Vandaag zijn nog slechts ruïnes stille getuigen. De oudste van de twee werd in het midden van de 2 e eeuw gebouwd en worden omwille van hun ligging in de Trierse voorstad Sint- Barbarathermen genoemd. De Keizerthermen daarentegen ontstonden bij het begin van de 4e eeuw. Het initiatief voor de bouw van de Keizerthermen kwam er toen Trier in 293 residen-tiestad voor de keizer werd. Zij vormden de zuidelijke afsluiting van het paleisgebied. Volgens de plannen moest dit één der grootste thermencomplexen in het Romeinse rijk worden. Enkel de thermen van Caracalla en die van Diocletianus in Rome zouden groter geweest zijn. De binneninrichting en de technische uitrusting van de thermen kwamen echter nooit tot stand. De ruwbouw bleef jarenlang onafgewerkt na de politieke en economische crisis bij de verhuizing van keizer Constantijn de Grote naar Byzantium (later Constantinopel). Pas onder keizer Valentinianus I ( ) kreeg het gebouw een nieuwe bestemming. Kern van het nieuwe paleis werd de zaal van het voormalige caldarium met de rondbouw van het tepidarium als voorhal. Tijdens de Middeleeuwen werden de gebouwen uit de Romeinse tijd gedeeltelijk verder gebruikt. Hierdoor werden ze vaak bewaard. De keizerthermen maakten deel uit van de zuidelijke versterkingen. In het caldarium woonde de burggraaf als vertegenwoordiger van de wereldlijke macht. De grote Romeinse vensteropeningen werden dichtgemetseld en door kleinere vervangen. Eén der openingen werd naar onder toe uitgebroken en diende als stadspoort. Volgens de Trierenaars reed Napoleon als veroveraar de stad binnen door deze poort! Wandeling door Trier - 7 -
8 Geschreven bronnen uit de 13e eeuw vermelden de Keizerthermen als vetus castellum of vetus castrum (Oude burcht). De hoge en dikke muren van het ondertussen vervallen thermen-complex deden de middeleeuwers vermoeden dat ze met een militair gebouw te maken hadden. Hiernaast zie je het oorspronkelijke bouwplan van het thermencomplex. Van het originele grote bouwwerk zijn enkel de opgaande muren van het caldarium (c) bewaard gebleven. Het gebouw strekte zich uit van oost naar west over een lengte van 250 m en een breedte van 145 m. Het grondplan toont langsheen de lengteas een symmetrische opbouw. Van oost naar west: warmwaterbad (caldarium), warmeluchtbad (tepidarium), koudwaterbad (frigidarium) en gymnastiekzaal (palaestra). Wandeling door Trier - 8 -
9 Het amfitheater in Trier Het oudste, nog bewaard gebleven, Romeinse bouwwerk in Trier werd ca. 100 na C. gebouwd ter vervanging van een houten constructie. Het bood plaats aan toeschouwers. In tegenstelling tot de andere bekende amfitheaters werd het niet met stenen gebouwd, maar met zand. De oostelijke helft werd in de Petrisheuvel uitgegraven en met die aarde plus het uitgegraven zand van de kelder werd de westelijke helling opgehoogd. Deze kant werd verstevigd met steunmuren. We komen het amfitheater binnen via de zuidelijke hoofdingang, die vroeger drie verdiepingen telde. De middelste van de drie poortbogen voerde naar de arena, de twee zijbogen naar de toeschouwersplaatsen. Naast de hoofdingangen waren er trappen die naar de hoogste zitplaatsen leidden. Behalve de twee hoofdingangen in de lengteas zijn er in de westkant nog twee kleinere zij-ingangen. Er waren 26 rijen zitplaatsen, die verdeeld waren in drie rangen, van elkaar gescheiden door brede omgangen. De arena was van de eerste rij toeschouwers gescheiden door een vier meter hoge muur als bescherming. Parallel met deze muur was er een houten palissade met dezelfde bedoeling en tussen beide bevond zich een in de rotsen uitgehouwen afwateringsgracht. Ook de bovenste zitplaatsen waren afgeschermd met een hoge muur om zwartkijkers tegen te houden. Aan de westkant tussen de zij-ingangen was de ereloge voor de keizer of voor andere belangrijke gasten. In de onderste muur waren veertien symmetrisch geordende ingangen naar de kerkers. De ovalen arena was 75 m lang en 50 m breed. Onder het midden van de arena was een kelder uitgegraven. Hij heeft een kruisvormige oppervlakte en is nu met een houtconstructie ondersteund. In de oudheid diende hij als gevangenis en als lijkenhuis. Er was een houten hefbrug geïnstalleerd. De kelder was ook belangrijk voor de afwatering: het grond- en bergwater werd door een houten pomp in een kanaal geleid en afgevoerd naar de Olewigerbeek. Wandeling door Trier - 9 -
10 M = resten van de stadsmuur T = resten van torens E1 en E2 = artiesteningang V1 - V6 = toeschouwersingang Bij de bouw van de stadsmuur ca. 200 na C. werd het amfitheater in de verdedigingswal rond Trier opgenomen, waarbij de zitplaatsen en de arena aan de buitenkant bleven, de noordpoort aan de binnenkant. Zo ontstond een dubbele toren met binnenhof. In de 13de eeuw begon men de stenen van het amfitheater uit te breken: zitplaatsen en galerijen verdwenen, het complex verviel en diende als wijnberg. Wandeling door Trier
De Eerste Ingenieur. Image not found or type unknown. Image not found or type unknown
De Eerste Ingenieur. Vanaf de 9e eeuw verschenen er in Europa plotseling grote kathedralen. Deze grote godshuizen of basilieken werden in eerste instantie in de romaanse bouwstijl opgetrokken en pas naderhand
Nadere informatieNaam: De Romeinen. Vraag 1. De Romeinen hebben veel gebouwd. Noem vijf verschillende toepassingen. pagina 1 van 6
Naam: De Romeinen De Romeinse bouwkunst. De Romeinen behoren tot de beste bouwers uit de geschiedenis. Ze bouwden tempels, riolen, waterleidingen, wegen, kanalen, huizen, aquaducten, havens, bruggen en
Nadere informatieRome. Rome. Via Appia Antica
Via Appia Antica De Via Appia Antica was een van de meest belangrijke wegen ter wereld en een van de bekendste van alle wegen die vanuit naar zowat alle uiteinden van het inse Rijk uitzwermden. Langs de
Nadere informatieRomeinen. Romeinen. Germanen
Romeinen Romeinen Grieken en Romeinen lijken op elkaar qua levensstijl. Het Romeinse rijk is ontstaan in Rome (753 v. Chr.). De Romeinen kwamen 50 v. Chr. naar Nederland. De Romeinen hebben het Latijns
Nadere informatieBouwstijlen van kerken in Nederland. De volgende bouwstijlen worden kort toegelicht met tekst en beeldmateriaal:
Bouwstijlen Bouwstijlen van kerken in Nederland De volgende bouwstijlen worden kort toegelicht met tekst en beeldmateriaal: Oudste stenen gebouw Romaans Gotiek Neogotiek Renaissance Neorenaissance Classicisme
Nadere informatieVerslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen
Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen Verslag door Lotte 1570 woorden 19 juni 2017 3 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Tijdvak: Tijd van Grieken
Nadere informatieGeschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren
Geschiedenis kwartet jagers en boeren jagers en boeren jagers en boeren Reusachtige stenen die door mensen op elkaar gelegd zijn. Zo maakten ze een begraafplaats. * Hunebedden * Drenthe * Trechterbekers
Nadere informatieTijd van Grieken en Romeinen. Romeinen. Romeinen. 1. Invallen door Germaanse stammen
Pax Romana = Romeinse vrede, in 3 e eeuw n. Chr. onder druk door: 1. Invallen door Germaanse stammen 2. Conflicten om de macht (235 284 meer dan 50 soldatenkeizers ) 3. Waardevermindering van het geld
Nadere informatieTijd van Grieken en Romeinen. 2.4 De late oudheid. Romeinen. Romeinen. 1. Invallen door Germaanse stammen
De ontwikkeling van het jodendom en het christendom als de eerste monotheïstische godsdiensten Pax Romana = Romeinse vrede, in 3 e eeuw n. Chr. onder druk door: 1. Invallen door Germaanse stammen 2. Conflicten
Nadere informatieDR WILLEM VAK DER HELM. VAN LANSCHOT, 110
DE EN HAAR WINDVAAN De Koepoort, afgebroken in 1864, was niet de eerste poort van die naam doch de tweede. In gaf Hertog verlof aan de stad Leiden tot het optrekken van muren en poorten rondom de stad.
Nadere informatieC. Het amfitheater 1. beschrijving. Dit is het oudste nog bewaard gebleven Romeinse bouwwerk van Trier : het werd ca. 100 n.c. gebouwd en verving een
TRIER A. Geschiedenis 1. historisch belang : Vanaf zijn stichting onder Augustus was Trier een welvarende stad. Onder keizer Constantijn werd Trier residentie van de keizers en hoofdstad van het westelijk
Nadere informatieParagraaf 4: De Germaanse cultuur - TL 1
Auteur Floris Sieffers Laatst gewijzigd 28 October 2015 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/65939 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieWerkgroep Bouwhistorie Zutphen. Informatiekaart St. Janskerk. St. Janskerk
Informatiekaart St. Janskerk St. Janskerk De spits van deze lange slanke toren staat al eeuwen scheef. Hoe dat komt weten we niet, maar het zal tot in lengte van dagen wel zo blijven. De toren heeft niet
Nadere informatieKorte geschiedenis van de parochie
Korte geschiedenis van de parochie Het dorp Schin op Geul is zeer oud. Onder de naam Schina komt het reeds voor in het oudste gedenkboek der abdij van de H.Remigius te Reims, dat omstreeks 847 werd opgesteld.
Nadere informatieTijd van Grieken en Romeinen. Romeinen. Romeinen. 1. Invallen door Germaanse stammen
Pax Romana = Romeinse vrede, in 3 e eeuw n. Chr. onder druk door: 1. Invallen door Germaanse stammen 2. Conflicten om de macht (235 284 meer dan 50 soldatenkeizers ) 3. Waardevermindering van het geld
Nadere informatieV4 cp3 Romaans Gotiek
ART HISTORY De middeleeuwen 500-1400 V4 cp3 Romaans 1000-1200 Gotiek 1200-1400 Tijdlijn Vroege middeleeuwen Gotiek RomaRoans Romaans Christendom als bindende factor Doordat het centrale gezag in Europa
Nadere informatieInhoud: Geschiedenis Bouw Toerisme Arco di Constantino Weetjes
Inhoud: Geschiedenis Bouw Toerisme Arco di Constantino Weetjes geschiedenis Vespasianus' amfitheater was het beroemdste in de Romeinse wereld. Het werd bekend als Amphitheatrum Flavium - afgeleid van Flavius,
Nadere informatieNaam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel
Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel Willibrord Willibrord werd geboren als zoon van pas bekeerde ouders en werd als zevenjarige jongen door zijn vader Wilgis toevertrouwd aan het klooster van Ripon nabij
Nadere informatieBERLIJN. Vlak daarbij is er het Europa-Center waarvan de bouw in 1963 begon en veel winkels en restaurants bevat.
BERLIJN Toen ik student was ben ik in 1963 voor het eerst in Berlijn geweest. Er was nog geen muur maar om naar Oost-Berlijn te gaan moest je langs de Vopo s die het geweer op de mensen hielden. Geen prettig
Nadere informatieHoofdstuk 14: De romaanse en gotische kunst
Hoofdstuk 14: De romaanse en gotische kunst Inleiding Inleidende oefening: bespreek met je buur de chronologische volgorde van deze zes gebouwen en noteer de corresponderende letters in die volgorde A
Nadere informatieReisverslag Heidelberg 2016 Deel 7 (2 augustus 2016) [1]
Gepubliceerd op Willem-Jan van der Zanden (http://www.wjvanderzanden.nl) Home > Reisverslag Heidelberg 2016 Deel 7 (2 augustus 2016) Reisverslag Heidelberg 2016 Deel 7 (2 augustus 2016) [1] Door wjvanderzanden[2]op
Nadere informatieDe gebouwen en stijlen in chronologische volgorde
De gebouwen en stijlen in chronologische volgorde STIJL GEBOUW LOCATIE Romaans Oude Kerk (toren) Naaldwijk Gotisch Oude Kerk (kerkgebouw) Naaldwijk Renaissance Oude Raadhuis Naaldwijk Classicisme Nederhof
Nadere informatieDe renaissance!! Waarschijnlijk heb je al eens van deze term gehoord bij het bezoeken van museums of tijdens lessen geschiedenis.!
De renaissance Waarschijnlijk heb je al eens van deze term gehoord bij het bezoeken van museums of tijdens lessen geschiedenis. Deze term betekent letterlijk de wedergeboorte, en is een kunststroming uit
Nadere informatieRomeinen. Bouwkunst. Beeldhouwkunst. Schilderkunst
Romeinen Romeinen Bouwkunst Beeldhouwkunst Schilderkunst Tijdlijn 750 0 500 Het Romeinse rijk De Romeinen hadden hun opkomst, bloei en ondergang tussen de jaren 750 v. Chr. en 500 n. Chr. Het Romeinse
Nadere informatieCataloniëenstraat St Niklaasstraat, Bennesteeg. Gent 22a. afgebroken. De verdwenen Kromsteeg
Cataloniëenstraat St Niklaasstraat, Bennesteeg Gent 22a afgebroken De verdwenen Kromsteeg Hoek Cataloniestraat met de Veldstraat heden en verleden www.sint-pietersdorp.be Kaart van 1825 rond de St Niklaaskerk
Nadere informatie23 oktober 2011 Daguitstap regio Oudenaarde
23 oktober 2011 Daguitstap regio Oudenaarde Na één jaartje afwezigheid knoopt de VDK Vriendenkring terug aan bij de traditie om haar leden jaarlijks een daguitstap aan te bieden. Onze ondervoorzitter,
Nadere informatieVallis ❿ 61. Prachtige gebouwen en panorama's
Route 6 60 Vallis 61 Prachtige gebouwen en panorama's In Vaals en Lemiers getuigen monumentale gebouwen van een bewogen verleden. De groene heuvels in de omgeving bieden allerlei fascinerende vergezichten.
Nadere informatieL ang geleden zag de Achterhoek er. De geschiedenis van Doetinchem, Wehl en Gaanderen
Vuurstenen werktuigen steentijd [Stadsmuseum] L ang geleden zag de Achterhoek er heel anders uit dan tegenwoordig. Er waren uitgestrekte heidevelden, moerassen en veel bossen. Kortom, een ruig en onherbergzaam
Nadere informatie5,1. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders.
Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart 2013 5,1 27 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders. Paragraaf 1 De Romeinen trekken zich terug. 1. Welke
Nadere informatieJeruzalem. Veertigdagenkalender Een wandeling over de muren van. Een goede wandeling gewenst!
Veertigdagenkalender 2014 Een wandeling over de muren van Jeruzalem Jezus was op een ezel Jeruzalem binnengekomen. Het leek toen of hij de koning was, maar in de dagen daarna zou hij gevangengenomen worden
Nadere informatie1 Belangrijk in deze periode
1 Belangrijk in deze periode De Romeinen en de Grieken zijn in hun tijd twee machtige volkeren. Ze hebben beiden zaken bedacht en uitgevoerd die ook nu voor ons eigen, hedendaagse leven belangrijk zijn.
Nadere informatieStadswandeling. Kruispoort
Brugge Brugge is de hoofdstad van de provincie West-Vlaanderen. De gemeente telt bijna 117.000 inwoners. Ongeveer 20.000 daarvan wonen in het historisch centrum. In 2002 was Brugge Culturele hoofdstad
Nadere informatieLimburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon. les 1: Wie waren de graven van Loon
Limburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon les 1: Wie waren de graven van Loon Na deze les kan je de geschiedenis van het graafschap Loon aanduiden op je tijdbalk; kan je informatie opzoeken
Nadere informatieBrugge, Sint-Salvatorskathedraal
Komvest 45 8000 Brugge T +32 [0]50 44 50 44 F +32 [0]50 61 63 67 E info@raakvlak.be www raakvlak.be Brugge, Sint-Salvatorskathedraal Dossiernr. 2010/067 onderzoek t.h.v. het koorgestoelte Elisabeth Van
Nadere informatieKopstukken: Constantijn de Grote I. Prof.dr. L.V. Rutgers
Kopstukken: Constantijn de Grote I Prof.dr. L.V. Rutgers Thema s Politieke geschiedenis Geschiedschrijving Religie Kunst Voorgeschiedenis: Problemen in de 3e eeuw 1. Erfopvolging: keizers = beroepssoldaten:
Nadere informatieInhoudsopgave Inhoudsopgave...2 1. Geschiedenis...3 2. Interieur...4 3. Copy...5
De Kerk Inhoudsopgave Inhoudsopgave...2 1. Geschiedenis...3 2. Interieur...4 3. Copy...5 2 1. Geschiedenis De grote bevolkingsgroei in de tweede helft van de 14de eeuw maakte het noodzakelijk nieuwe kerken
Nadere informatieen nog andere straten moest nog worden aangelegd.
In de Belle Epoque had de Brabantstraat en de Brabantdam. De Brabantstraat liep van de Vogelmarkt tot aan het François Laurentplein. Deze straat is een van de oudste van Gent want werd reeds vermeld in
Nadere informatieGymnasium. Op het Hondsrug College. Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst!
Gymnasium Op het Hondsrug College Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst! Gymnasium Hondsrug Het Gymnasium Hondsrug is een afdeling van het Hondsrug College. Het is onderdeel van het vwo,
Nadere informatieRomeinen. Bouwkunst. Beeldhouwkunst. Schilderkunst
Romeinen Romeinen Bouwkunst Beeldhouwkunst Schilderkunst Tijdlijn 750 0 500 Het Romeinse rijk De Romeinen hadden hun opkomst, bloei en ondergang tussen de jaren 750 v. Chr. en 500 n. Chr. Het Romeinse
Nadere informatieDrempt. Rapport Ned. 52. Gld. 4.
Drempt. Rapport Ned. 52. Gld. 4. Vraagstelling. Wat zijn de maten, versieringen en vorm van de van de kerk van Drempt (kaart afb. 1) gerapporteerde grafplaat uit de (ruim te nemen) 12 e eeuw? Wat is zijn
Nadere informatieChina. - De geschiedenis en cultuur van Peking -
Pagina 1 Groep 8 Colofon China - De geschiedenis en cultuur van Peking - Leerling - informatie Inleiding In deze les gaan wij het hebben over de Chinese stad Peking. We kijken met elkaar naar een stukje
Nadere informatieKruittoren. Ω Hoogte: ca. 18 m Ω Bouwjaar: ca Ω Muurdikte: ruim 1 m Ω Basisvorm: vierkant
Informatiekaart Kruittoren Kruittoren De Kruittoren staat aan de noordzijde van de Nieuwstad, naast het spoor, in een verloren hoekje. Circa 700 jaar geleden werd deze hoektoren gebouwd bij het verbeteren
Nadere informatieEen uitgave van Eifel vakanties thema vakanties in de Eifel
Een uitgave van Eifel vakanties thema vakanties in de Eifel Eifel thema vakanties Pad door de Middeleeuwen Eifel Thema Vakanties Haal meer uit uw vakantie! Wie zijn wij en wat bieden wij u? Wij zijn het
Nadere informatieeen zee Sparta Sparta is een stad in Griekenland. Rond 600 voor Christus waren de steden in
Werkblad 9 Ω Grieken en Romeinen Ω Les : Grieken: goden en mensen Sparta Sparta is een stad in Griekenland. Rond 600 voor Christus waren de steden in Griekenland heel belangrijk. Ze werden stadstaten genoemd.
Nadere informatieProject Prehistorie, Grieken en Romeinen ABC
Project Prehistorie, Grieken en Romeinen ABC Week 1ABC: Algemeen Info: Prehistorie De geschiedenis in Nederland begint al heel lang geleden. Lang voordat de Romeinen in Nederland kwamen, waren er al mensen.
Nadere informatieHoe Maartensdijks is de heilige St. Maarten?
Hoe Maartensdijks is de heilige St. Maarten? Een kort beeldverhaal Door Anne Doedens Op 11 november gaan de kinderen in Maartensdijk langs de deuren, bij de vering van Sint Maarten. Zij zingen fbeelding
Nadere informatieROUTEBESCHRIJVING STADSWANDELING OIRSCHOT
ROUTEBESCHRIJVING STADSWANDELING OIRSCHOT Een van de mooiste marktpleinen van Brabant ligt in Oirschot. Dit marktplein is beschermd dorpsgezicht en de kastanje- en lindebomen, de gaaf bewaarde oude huizen,
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Ro Samenvatting door S. 1180 woorden 29 maart 2016 6,4 11 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Hoofdstuk 5 De Ro Paragraaf 1 t/m 7 1 Van dorp
Nadere informatieB1 Hoofddorp pagina 1
B1 Hoofddorp pagina 1 Inhoud 1. Inleiding 2. Geschiedenis 3. Ontwikkeling 4. Bezienswaardigheden 1. Inleiding Hoofddorp is een stad in de provincie Noord-Holland en de hoofdplaats van de gemeente Haarlemmermeer.
Nadere informatieDe klassieke tijdlijn
De klassieke tijdlijn In de lessen geschiedenis heb je waarschijnlijk al gehoord over de tijdlijnen, of de historische periodes en waarschijnlijk ook over exacte datums zoals 476. In dit documentje kom
Nadere informatieDe Germaanse cultuur hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62219
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 25 June 2015 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62219 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieToetsvragen Geschiedenis Toelatingstoets Pabo. Tijdvak 3 Toetsvragen
Tijdvak 3 Toetsvragen 1 Op veel afbeeldingen wordt de Romeinse keizer Constantijn als een heilige afgebeeld met een stralenkrans om zijn hoofd. Welke reden was er om Constantijn als christelijke heilige
Nadere informatieIn het oude Rome De stad Rome
In het oude Rome De stad Rome In het oude Rome De stad Rome is héél oud. De stad bestaat al meer dan tweeduizend jaar. Rome was de hoofdstad van het grote Romeinse rijk. De mensen die naar Rome kwamen,
Nadere informatieKastelen in Nederland
Kastelen in Nederland J In ons land staan veel kastelen. Meer dan honderd. De meeste van die kastelen staan in het water. Bijvoorbeeld midden in een meer of een heel grote vijver. Als er geen water was,
Nadere informatieSYNAGOGE SCHOOL OPDRACHT. Dienst in de Grote Synagoge Vervaardiger: Martin Monnickendam. Materiaal: pastel, aquarel, plakkaatverf.
b WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. Het onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: SCHOOL OPDRACHT e g o g a Syn Dienst in de Grote Synagoge Vervaardiger:
Nadere informatieBroederenkerk. Ω Bouwjaar: 1772
Informatiekaart Broederenkerk Broederenkerk De Broederenkerk is een van de drie grote kerken in de binnenstad van Zutphen. De toren van de kerk bevat een klok die elke avond om tien voor tien wordt geluid
Nadere informatieBIJLAGE 1 BEELD BEZOEK DE KERK in Ede
BIJLAGE 1 BEELD BEZOEK DE KERK in Ede voor groep 5 t/m 8 1.1 DE OUDE KERK IN EDE IN 1910 Toelichting bij de praatplaten bij het thema ARCHEOLOGISCHE VONDSTEN 1.1 DE OUDE KERK IN EDE IN 1910 1.2 EEN KERK
Nadere informatieOudenburg in het Brugse Ommeland
Oudenburg in het Brugse Ommeland Oudenburg, nu eigenlijk een rustig plattelandsstadje op de grens tussen polder- en zandstreek in het Brugse Ommeland, behoort tot de oudste steden van ons land. De Romeinen
Nadere informatieSpreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info
De Chinese Muur 1. Voorwoord. 2. Wat is de Chinese Muur? 3. Waar ligt de Chinese Muur? 4. Waarom bouwden de Chinezen de Chinese Muur? 5. Hoe bouwden de Chinezen de Chinese Muur? 6. Hoe lang en hoe groot
Nadere informatieIntroductie. De val van het Romeinse Rijk 2.1
2? 66 Introductie Dit hoofdstuk gaat over de vroege middeleeuwen. De middeleeuwen zijn namelijk op te delen in drie delen: de vroege, hoge en late middeleeuwen. De vroege middeleeuwen beginnen rond het
Nadere informatieS C.F.
Ref. 3413 Lionard Luxury Real Estate Via dei Banchi, 6 - ang. Piazza S. Maria Novella 50123 Firenze Italia Tel. +39 055 0548100 Fax. +39 055 0548150 Assisi Fantastisch mooi pand te koop in Assisi BESCHRIJVING
Nadere informatieTijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus
138 Tijdwijzer Het begin Op deze tijdbalk past niet de hele geschiedenis van de mens. Er lopen namelijk al zo n 100.000 jaar mensen rond op aarde. Eigenlijk zou er dus nog 95.000 jaar bij moeten op de
Nadere informatieMiddenbeemster, Korenmolen De Nachtegaal
Inleiding In opdracht van Cultureel Erfgoed Noord-Holland heeft op 1 december 2010 een kort onderzoek plaatsgevonden naar de opbouw en datering van de lage voetmuur van de korenmolen De Nachtegaal, gelegen
Nadere informatieDe achterkant van Kampen door Ernst Hupkes
De achterkant van Kampen door Ernst Hupkes Wanneer een bezoeker voor de eerste keer de oude binnenstad van Kampen betreedt kan deze zomaar het gevoel krijgen een 19de-eeuwse stad binnen te treden. Met
Nadere informatieProbusclub Merwestad Het Paleis op de Dam te Amsterdam
Cees de Wit Het Paleis op de Dam te Amsterdam 16 48-1665 Architect: Jacob van Campen Constructeur: Daniël Stalpaert Het paleis is In de 17 e eeuw gebouwd als Stadhuis van het toen rijke en oppermachtige
Nadere informatieReisverslag Boedapest 2015 Deel 2 [1]
Gepubliceerd op Willem-Jan van der Zanden (http://www.wjvanderzanden.nl) Home > Reisverslag Boedapest 2015 Deel 2 Reisverslag Boedapest 2015 Deel 2 [1] Door wjvanderzanden[2]op vr, 07/24/2015-13:29 Tags:reizen
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 tijd van grieken en romeinen, paragraaf 3 Imperium Romanum
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 tijd van grieken en romeinen, paragraaf 3 Imperium Romanum Samenvatting door Anisha 1170 woorden 23 januari 2018 0 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks
Nadere informatieSessie 68. Meningen over Wat Tyler. Mening in 1381. Mening Nu. Niet waar of Valt niet te zeggen
Sessie 68. Meningen over Wat Tyler Mening in 1381 Mening Nu Niet waar of Valt niet te zeggen Sessie 68. Uitspraken over Wat Tyler Mensen moeten niet als slaven hoeven werken alleen maar omdat ze arm zijn.
Nadere informatieTIJDLIJN VAN DE MIDDELEEUWEN TIJDLIJN
e-book Deze serie bestaat uit... 978-94-6175-209-3 (HB) 978-94-6175-153-9 (HB) 978-94-6175-963-4 (e-book) 978-94-6175-967-2 (e-book) 978-94-6175-210-9 (HB) 978-94-6175-155-3 (HB) 978-94-6175-154-6 (HB)
Nadere informatieHet verval van het uitgestrekte keizerrijk
Het verval van het uitgestrekte keizerrijk Problemen in Rome Problemen in Rome Uitgestrekte grenzen / groot leger nodig Groot leger kost geld: belastingen Crisis en burgeroorlogen Volksverhuizing (Hunnen...)
Nadere informatieGent 24b. De Predikherenlei anno 1820 door de Hollandse soldaat Wynantz. Onderbergen. Het pand van de Dominicanen. Predikherenlei
De Predikherenlei anno 1820 door de Hollandse soldaat Wynantz Gent 24b Onderbergen. Het pand van de Dominicanen Predikherenlei Rue de la Valléé nr 40 /Onderbergen Onderbergen nr 57 in 1940 Tweede gedeelte
Nadere informatieART HISTORY Barok en Classicisme
ART HISTORY Barok en Classicisme H4-profiel Barok 17e eeuw Classicisme 18de eeuw ART HISTORY Barok en Rococo H4-profiel 17e eeuw Barok De barok is een Europese stijlperiode die aan het begin van de 17e
Nadere informatieGRIEKEN EN ROMEINEN KENNISVRAGEN VWO-4
GRIEKEN EN ROMEINEN KENNISVRAGEN VWO-4 1. Leg uit wat een sofist was. score: 2. Welke rol speelden de sofisten in de Atheense democratie? 3. Waarom is het niet juist te spreken van Griekenland in de tijd
Nadere informatieExcursie ijzerzandsteen Diest 19 september 2014
Excursie ijzerzandsteen Diest 19 september 2014 Marleen De Ceukelaire & Michiel Dusar KBIN - BGD Wandeling Diest met aanduiding van de belangrijkste gebouwen met ijzerzandsteen Inhoud 1. Begijnhofkerk
Nadere informatieGrondplan Alden Biesen
Grondplan Alden Biesen Vind makkelijk je weg in Landcommanderij Alden Biesen en ontdek op de plattegrond van het domein wat er allemaal te zien is. Bezoek de schitterende historische gebouwen en prachtige
Nadere informatie[vanuit de middenbeuk, met de rug naar het westportaal heb je de volle ruimte vóór je.]
Mannaerts R., De Onze-Lieve-Vrouwekathedraal van Antwerpen: een openbaring mits de juiste sleutel, Antwerpen, 2012 [vanuit de middenbeuk, met de rug naar het westportaal heb je de volle ruimte vóór je.]
Nadere informatieNu'ge bouwwerken Realis5sche beeldhouwkunst Schilderkunst met perspec5ef Veel mozaïek Vereren van de keizer Afname geloof in goden Toename geloof in
750 0 500 Nu'ge bouwwerken Realis5sche beeldhouwkunst Schilderkunst met perspec5ef Veel mozaïek Vereren van de keizer Afname geloof in goden Toename geloof in God 4 de 10 de eeuw 10 de 13 de eeuw 13 de
Nadere informatieTijd van monniken en ridders ( ) 3.1 Leenheren en leenmannen ( ) ( ) Plundering Rome door Alarik in 410, tekening uit de 20 e eeuw
3.1 Leenheren en nen 3.1 Leenheren en nen Gallië was rond 450 n. Chr. al meer dan 4 eeuwen (sinds Caesar) onder Romeins bestuur en een sterk geromaniseerd gebied, cultuur, bestuur, economie, taal en geloof
Nadere informatieDagboek Sebastiaan Matte
Vraag 1 van 12 Dagboek Sebastiaan Matte Uit het dagboek van Sebastiaan Matte: "Ik ben vandaag bij een hagenpreek geweest, in de duinen bij Overveen. Wel duizend mensen uit de stad waren bij elkaar gekomen
Nadere informatieTijd van monniken en ridders (500 100) 3.1 Leenheren en leenmannen (500 100) (500 100) Plundering Rome door Alarik in 410, tekening uit de 20 e eeuw
3.1 Leenheren en nen 3.1 Leenheren en nen Gallië was rond 450 n. Chr. al meer dan 4 eeuwen (sinds Caesar) onder Romeins bestuur en een sterk geromaniseerd gebied, cultuur, bestuur, economie, taal en geloof
Nadere informatieGent 25c. Goudstr Beersteeg Oudevest, Katelijnenstr Minnemeers Kongobrug Reke Blekersdijk Nieuwland Godshuishammeken Huidevetterken Ham
Goudstr Beersteeg Oudevest, Katelijnenstr Minnemeers Kongobrug Reke Blekersdijk Nieuwland Godshuishammeken Huidevetterken Ham Gent 25c De Minnemeersbrug lag in het verlengde van de Goudstraat Goudstr /Beersteeg
Nadere informatieSTADSWANDELING ZUTPHEN
STADSWANDELING ZUTPHEN ROUTE 5 km 20 17 Deze route laat u de hoogtepunten van de oude Hanzestad Zutphen zien. Zutphen is een van de oudste steden van Nederland, en is al 1700 jaar bewoond. In Zutphen is
Nadere informatieDe Germaanse cultuur hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62219
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 14 July 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62219 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieDE ROMEINEN KOMEN!! Groep 5 en 6. Vragenlijst Museumzaal Thermenmuseum. 1. Namen leerlingen: Naam van de school: Te:
DE ROMEINEN KOMEN!! Groep 5 en 6 Vragenlijst Museumzaal Thermenmuseum 1. Namen leerlingen: Naam van de school: Te: 1 In de museumzaal hangen banieren met tekst. Een banier is een soort vlag. Er staan ook
Nadere informatieVeldwerk Haarlem Aardrijkskunde. Naam:.
Veldwerk Haarlem Aardrijkskunde Naam:. Klas:... De opzet: Op 11 juni gaan wij voor de vakken geschiedenis en aardrijkskunde naar Haarlem. De aardrijkskunde opdracht gaan jullie voor een deel in de klas/thuis
Nadere informatieOver de kerk van Marum
Over de kerk van Marum De kerk van Marum is een van de oudste bakstenen kerken in Groningen. Het oudste gedeelte, het koor, dateert uit de 12 e eeuw. De toren is 13 e -eeuws. De preekstoel werd in 1826
Nadere informatieHet kasteel begin 19e eeuw. Naar een gouache van J.A. Knip. RHCe, fotocollectie nr. 108658.
2. Huidige kasteel Anders dan in het verleden vaak gedacht is, heeft het kasteel van Helmond een eeuwenlange bouwgeschiedenis gekend. Begonnen in het tweede kwart van de veertiende eeuw (ca. 1325) werd
Nadere informatieIn Münster volg je een route met behulp van een routebeschrijving en een plattegrond.
Naam: Klas: Fotozoektocht Opdracht In Münster volg je een route met behulp van een routebeschrijving en een plattegrond. In deze werkbladen vind je vragen en fotofragmenten. Ook heb je een los blad gekregen
Nadere informatieLonden ipad. Londen. Tower of Londen. Tower of London. Samengesteld door: BusTic.nl
Londen ipad Londen Tower of Londen Tower of London 1 Londen ipad De Tower of London werd aan het begin van de 11e eeuw gebouwd door Willem de Veroveraar. In de 13e eeuw werd het sterk uitgebreid tot de
Nadere informatieMet bus 5 vaalbeek. We vertrekken naar leuven we zijn allemaal benieuwd!!!!!!
Met bus 5 vaalbeek We vertrekken naar leuven we zijn allemaal benieuwd!!!!!! dit is ons groepjeeee!!! STADHUIS Het stadhuis werd gebouwd in 1439 omdat ze in Mechelen een mooi stadhuis hadden. Maar de Leuvenaren
Nadere informatieIn een vorig artikel is uiteengezet hoe de monumentenwet
In een vorig artikel is uiteengezet hoe de monumentenwet funktioneert en is opgegeven welke gebouwen in Hilversum door het Rijk beschermd zijn (de z g n o Rijksmonumenten) Van de mogelijkheid om voor objekten
Nadere informatieWie gaan het nieuwe Jeruzalem binnen?
Zacharia en de definitieve overwinning in Openbaring. Wie gaan het nieuwe Jeruzalem binnen? Zie Zacharia 14:5, 4, 9 Christus daalt neer op de Olijfberg, vanwaar Hij na zijn opstanding ten hemel was gevaren
Nadere informatieDe geschiedenis van de Onze- Lieve-Vrouwkerk van Herent & Toelichting bij de kunstwerken. Tentoonstelling
Tentoonstelling 14 maart tot 5 april 2010 O.L.Vrouwkerk, Herent-centrum De geschiedenis van de Onze- Lieve-Vrouwkerk van Herent & Toelichting bij de kunstwerken Teksten: Erfgoedcel Herent, M. Piot (Geschiedenis
Nadere informatieKarel III Filips van de Palts: Neuburg, 4 november Mannheim, 31 december 1742
Karel III Filips van de Palts: Neuburg, 4 november 1661 - Mannheim, 31 december 1742 Hij als paltsgraaf van de Rijn, keurvorst van het Rooms-Duitse Rijk. Andere titels waren prins van Palts-Neuburg, hertog
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Tijd van Grieken en Romeinen: kern, perspectief en kenmerkende aspecten
Samenvatting Geschiedenis Tijd van Grieken en Romeinen: kern, perspectief en kenmerkende aspecten Samenvatting door Lotte 2036 woorden 19 juni 2017 5,4 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks
Nadere informatieTraptorens. meestal veel hoger gemaakt dan noodzakelijk. Men
Informatiekaart Traptorens Traptorens Ooit bouwden de rijkste Zutphenaren torens tegen hun huizen aan met een wenteltrap erin. Zo n traptoren gaf status. Nu zijn ze vaak vergeten en verborgen. Iedereen
Nadere informatieInhoud. Thema 5.1 Jagers en boeren 3. Thema 5.2 Grieken en Romeinen 6. Thema 5.3 Monniken en ridders 9. Thema 5.4 Steden en staten 12.
Inhoud Thema 5.1 Jagers en boeren 3 Thema 5.2 Grieken en Romeinen 6 Thema 5.3 Monniken en ridders 9 Thema 5.4 Steden en staten 12 Eigentijds Eigentijds Toets Thema 5.1 Jagers en boeren 1. Rondtrekken 3.
Nadere informatie5,8. Samenvatting door een scholier 933 woorden 28 november keer beoordeeld. Geschiedenis. Begrippen:
Samenvatting door een scholier 933 woorden 28 november 2012 5,8 118 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Begrippen: Atheense democratie: een vorm waarbij het bestuur het volk (demos) via stemming
Nadere informatieOver land en over zee. Veroveraars
De Romeinen hadden een heel groot rijk van Azië, Noord- Afrika en ook nog Europa. Ze hadden sterke legers en hele slimme generaals met stevige wegen en snelle boten. Over land en over zee In Nederland
Nadere informatie1000 jaar Borgloon verkennen in enkele uren
1000 jaar Borgloon verkennen in enkele uren Naam:. schooljaar 2010-2011 1000 jaar Borgloon in enkele uren Een leerzoektocht voor fijnproevers Beste leerling Vandaag is het meer dan een schooldag. Het is
Nadere informatie