Papier. Technische ondersteuning SCA Publication Papers
|
|
- Fanny de Vos
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Papier Technische ondersteuning SCA Publication Papers
2 Grondstoffen Inleiding Deze handleiding wil de lezer wegwijs maken in de materialen en de technieken die gebruikt worden in een moderne papierfabriek om producten van hoge kwaliteit voor offset en diepdruk te maken. Grondstoffen Er kunnen vele boomsoorten worden gebruikt om papier te maken. In deze handleiding zullen we het vooral hebben over het gebruik van naaldbomen en gerecyclede vezels voor de productie van papier. Verse houtvezels als grondstof Hout van naaldbomen heeft lange, sterke vezels die op de papiermachine een fijnmazig net vormen, de basis voor goed papier. In Europa en Scandinavië worden vooral sparren en dennen gebruikt omdat deze de beste vezels leveren voor het papier maken. Gerecyclede vezel als grondstof In dichtbevolkte gebieden van West-Europa is het economisch voordelig en milieuvriendelijk om vezel van oud papier te gebruiken. Het ingezamelde papier is een goede bron van vezels en nuttige mineralen. Deze gerecyclede vezels kunnen worden gebruikt voor 100% gerecycled papier, of worden toegevoegd aan verse vezels voor de productie van papier van hogere kwaliteit. De SCA Groep heeft een gezond evenwicht in het gebruik van gerecyclede en verse vezels. Elk jaar gebruiken we 4,4 miljoen ton gerecyclede vezels en 4,2 miljoen ton verse vezels. Wij zijn de grootste verwerker van gerecyclede vezels in Europa. Onze eigen bedrijven zamelen jaarlijks 1,6 miljoen ton oud papier in.
3 Pulpproductie Pulpproductie van verse houtvezels De grote stammen in het bos worden gebruikt voor timmerhout en planken. De pulp- en papierfabrieken gebruiken restafval van zagerijen, takken, kruinen en snoeiafval. Hout uit bossen heeft twee belangrijke bestanddelen. Het binnenste bestaat uit de nuttige cellulosevezel en het buitenste uit de schors. De schors zou een negatieve invloed op de papierkwaliteit hebben en wordt daarom verwijderd. De schors is een belangrijke biobrandstof. Het ontschorste hout kan op verschillende wijzen tot papierpulp worden omgevormd. Mechanische pulp kan op verschillende manieren worden geproduceerd. Op deze manier wordt ongeveer 98% van het houtvolume gebruikt om pulp met een hoge opaciteit te produceren. Chemische pulp wordt gemaakt door lignine uit het hout te verwijderen. Lignine is het bindmiddel van de vezels in de groeiende boom. Door het verwijderen van de lignine, daalt het houtvolume tot 50% en ontstaat vezel met een prima sterkte, maar met minder opaciteit. Mechanische pulp De pulpprocessen Thermomechanische pulp (TMP) Chemisch Thermomechanische pulp (CTMP) Opbrengst van 90-98% Opbrengst van 90-98% Opbrengst van 85-90% Chemische pulp Sulftaatproces Opbrengst van 43-52% Een TMP-refiner produceert ongeveer 300 ton pulp per dag. Mechanische pulp gemalen hout Dit is de oudste pulpmethode, uitgevonden rond De ontschorste stammen worden tegen een draaiende slijpsteen gedrukt, die de vezels uit elkaar trekt. Water wordt gebruikt om het proces te versnellen en om de slijpsteen af te koelen. De pulp wordt gezeefd zodat alleen individuele vezels overblijven. De pulp wordt ook ontdaan van vreemde stoffen zoals zand en gruis. Pulp
4 Het pulpproces Mechanische pulp: Thermo-mechanische pulp (TMP) Hierbij worden de boomstammen tot chips vermalen. De chips worden gewassen om zand en gruis, die slijtage aan de machines kunnen veroorzaken, te verwijderen. De chips worden met stoom verwarmd om ze zacht te maken. Daarna worden ze onder hoge druk in de refiner gespoten. De refiner bestaat uit twee in tegengestelde richting draaiende schijven. Elke schijf heeft kanaaltjes die van het middelpunt naar de buitenkant lopen. Deze kanaaltjes vernauwen naarmate zij de rand van de schijf bereiken. De zachte chips worden via het middelpunt tussen de schijven gebracht en door de draaiende werking van de schijven worden ze tot individuele vezels vermalen wanneer ze de rand van de schijven bereikt hebben. Vezels die nog niet volledig losgekomen zijn, worden door een zeef tegengehouden en gaan terug naar een reject refiner voor verdere behandeling. Refiner met enkele schijf. Chemische pulp: Ook Kraft pulp geheten Sulfaatproces Net als bij TMP worden van de ontschorste boomstammen chips gemaakt en deze worden gewassen alvorens ze ontvezeld worden. De chips worden in een grote kookketel gepompt, digester geheten. Chemicaliën worden toegevoegd die de lignine tussen de vezels oplossen, zodat ze van elkaar loskomen. Het proces wordt versneld door de temperatuur in de kookketel op ongeveer C te brengen. De pulp wordt vervolgens gezeefd om vastgeklitte vezels die nog niet gescheiden zijn, te verwijderen. Daarna wordt de pulp gewassen om chemicaliën, zand en gruis te verwijderen. De verwijderde chemicaliën worden gerecycled om later in het proces opnieuw te worden gebruikt. Close-up van een segment. SCA produceert totaal chloorvrij (TCF) gebleekte kraftpulp in zijn pulpfabriek van Östrand in Zweden. Ongeveer de helft van de productie van de fabriek wordt gebruikt voor de eigen productie van papier en hygiëneproducten bij SCA. De fabriek produceert ook chemische thermo-mechanische pulp voor hygiëne-, verpakkingsen andere producten. De kookketel van de SCA Östrand.
5 Bleken 1. Pulp na het koken. 2. Pulp na het zeven. 3. Na delignificatie (het ontdoen van lignine) met zuurstof. Bleken Bleken is een absolute vereiste voor een hoge kwaliteit. De pulp die afkomstig is van één van de pulpmethoden heeft een bruinachtig uiterlijk. Alle pulp kan worden gebleekt om de witheid te verhogen. Bleken is een absolute voorwaarde voor drukpapier van hoge kwaliteit, vanwege de betere kleurweergave. Hoewel chloorgas en chloordioxide bijzonder doeltreffend zijn bij het bleken van houtvezels, hebben milieubezwaren ertoe geleid dat deze chemicaliën geleidelijk aan uit het bleekproces zijn verdwenen. De chloorbestanddelen kunnen niet volledig door de afvalwaterzuivering van de fabriek worden geneutraliseerd. Het gezuiverde afvalwater vloeit terug in de rivier of de zee, maar bevat nog steeds chloorbestanddelen zoals dioxine. Bovendien kan het zuurstof afbreken en het leefmilieu van het water vernietigen. Pulp die gebleekt wordt zonder gebruik te maken van deze chemicaliën heet Totally Chlorine Free (TCF) of Totaal Chloorvrij. De chemicaliën die gewoonlijk voor het bleken worden gebruikt zijn: zuurstof (O 2 ), ozon (O 3 ), waterstofperoxide (H 2 O 2 ). Bij het mechanisch pulpen wordt meestal gebleekt met peroxide om de hoogste witheid te verkrijgen. De reststoffen kunnen gemakkelijker uit het afvalwater worden gezuiverd en het effluent schaadt het milieu niet. 4. Bleken met peroxide, stap Na het bleken met ozon. 6. Bleken met peroxide, stap 2. Bij SCA Östrand gebeurt de productie sinds 1996 zonder chloor. De oude bleekfabriek is toen vervangen door een moderne fabriek. Totaal chloorvrij produceren betekent dat er bij het bleken geen chloorhoudende stoffen worden gebruikt. Mechanisch pulpen geschiedt bij SCA Ortviken totaal chloorvrij.
6 Gerecyclede vezels Verse, schone en droge kranten en tijdschriften zijn nodig om een kwaliteitsproduct te verkrijgen. Pulpproductie van gerecyclede vezels Het inzamelen van oude kranten, tijdschriften, reclameblaadjes en drukafval vormt de basis voor de pulp die van gerecyclede vezels wordt gemaakt. Het inzamelen vergt veel investeringen. De juiste oudpapiercontainers moeten immers op gemakkelijk toegankelijke, openbare plaatsen worden neergezet. Deze aanvoer wordt gevoegd bij de commerciële inzamelingen bij drukkers en uitgevers. Samen vormen zij een aanzienlijke bijdrage aan de papierproductie. Bij de eerste productiefase wordt een vaste hoeveelheid oud papier vermalen in een groot pulpvat met grote hoeveelheden water en een vette, zeepachtige oplossing. Dit maakt de vezels los en start het ontinktingsproces. In deze fase worden ook de meeste zware ongewenste stoffen die tussen kranten en tijdschriften zitten, afgescheiden. Hiertoe behoren nietjes, kleefmateriaal, cd-doosjes, plastic folie en andere vreemde voorwerpen. De overige ongewenste materialen worden verwijderd met centrifugaalreinigers en zeven. De pulp ondergaat nu een reinigingsproces in verschillende fasen, waardoor meer dan 99% van de inkt wordt verwij- Aylesford Newsprint in Groot-Brittannië produceert jaarlijks ton 100% gerecycled papier, goed voor 1% van de wereldwijde productie van bijna 40 miljoen ton en 4% van de Europese productie van 9,2 miljoen ton per jaar. Dit proces vergt meer dan ton oud papier per jaar.
7 Papermaking Ontinktingsinstallatie in Aylesford. derd. Zeep wordt toegevoegd in een groot vat met water en de vuile pulp. De zeep breekt de verbinding tussen de inkt en de vezels af. Aan de onderkant van het vat wordt perslucht toegevoegd. Aldus ontstaan zeepbellen die de vrijgekomen inktdeeltjes aantrekken. De bellen en de inkt stijgen naar het oppervlak en vormen een schuimlaag. Deze laag wordt via het afvalwater afgevoerd. Dit wordt in meerdere vaten herhaald totdat de pulp geheel schoon is. Een lichte bleking van de pulp kan nodig zijn om de witheid op een uniform en stabiel niveau te krijgen. Levensduur van gerecyclede vezel Om het recyclingproces op gang te houden zijn verse vezels noodzakelijk, want vezels kunnen slechts zeven maal worden hergebruikt. Slechts 80% van de hergebruikte vezels kan tijdens het ontinkten worden herwonnen. Herhaaldelijk hergebruik van gerecyclede vezels maakt ze korter en zwakker. Uiteindelijk verdwijnen ze uit het proces. Deze onbruikbare vezels kunnen verbrand worden om elektriciteit te produceren. Aylesford Newsprint in Groot-Brittannië produceert papier van 100% gerecyclede vezels.
8 Papier De vezelstof Zodra de pulp de juiste witheid heeft, wordt kleurstof toegevoegd om de juiste tint te stabiliseren. Het menselijk oog is erg gevoelig voor schakeringen. Afhankelijk van het eindproduct kunnen andere additieven en hulpstoffen aan de pulp worden toegevoegd. Voordat de vezelstof naar de oploopkast gaat, worden grote hoeveelheden water toegevoegd. De oploopkast In de oploopkast is het percentage natte stof (water en procesmaterialen) 99% en droge stof (vezel) 1%. Dit hoge volume water is nodig om vlokvorming tegen te gaan. Vlokvorming is de neiging die vezels hebben om samen te klitten. Als dit gebeurt, is er sprake van een slechte formatie. Om vlokvorming tegen te gaan wordt in de oploopkast een werveling gecreëerd. De oploopkast spuit een gelijkmatige stroom vezelstof op de natpartij van de papiermachine om papier te vormen. De oploopkast van PM1 bij SCA Ortviken. Foto van een Fourdrinier-papiermachine, PM 1 SCA Ortviken. Fourdrinier of papiermachine met dubbele zeef De oploopkast verdeelt de vezelstof op gecontroleerde, gelijkmatige wijze op de zeefdoek. De zeefdoek is een gaas of zeef met fijne gaatjes zodat de vezelmassa natuurlijk kan ontwateren en de vezels zich kunnen verstrengelen. De zeef heeft ongeveer dezelfde snelheid als de uitvoersnelheid van de oploopkast. Dit is de zogenaamde jet-to-wire verhouding en deze bepaalt de vorming van de vezels tot een verweven, samenhangende laag, naarmate het water in de suspensie begint weg te vloeien. De meeste vezels richten zich volgens de lengterichting van de zeef. Dit zorgt voor papier met een betere stevigheid in de machinerichting, t.o.v. papier dat in de dwarsrichting is gevormd. Indien alleen zwaartekracht voor ontwatering zou zorgen, zou het papierblad twee verschillende oppervlakken hebben. Om de vorming van papier met twee verschillende zijden te voorkomen, loopt een tweede zeef boven de vezelstof die op de onderste zeef wordt getransporteerd. Door gebruik te maken van hydrofoils en zuigkasten wordt ook bovenlangs water verwijderd, zodat de verdeling van fijne vezels gelijk verloopt en tweezijdigheid wordt vermeden. De zeefpartij verhoogt het droge stof percentage tot 16-19%.
9 Papier uoformer TQv Foto van een Gap-Former machine, PM 11 SCA Graphic Laakirchen. Gapformer papiermachine Een recentere ontwikkeling in de papiertechnologie is de gapformer, die gebruikt wordt voor snel draaiende papiermachines. Deze technologie injecteert de pulpmassa van de oploopkost via spuitmonden over de hele breedte van de papiermachine rechtstreeks tussen twee zeefdoeken. De ontwatering geschiedt langs beide zijden tegelijk en levert een meer uniforme bladstructuur op. DuoFormer TQv In de oploopkast van een gapformer wordt de massa tussen de zeefdoeken geïnjecteerd om de bladvorming te starten. Bij een gapformer start de bladvorming en de ontwatering zodra de vezelmassa tussen de zeven wordt gespoten.
10 Papier Foto van de perspartij. Perspartij Zodra het papierblad is gevormd, wordt het papier verder ontwaterd in de perspartij. Het papierblad, dat nog steeds veel water bevat, wordt tussen een reeks stalen walsen geleid die het blad samendrukken om er extra water uit te persen. Het papierblad bevindt zich tussen absorberende viltdoeken wanneer het door de stalen walsen loopt. Dit persvilt is eindeloos en absorbeert het water als een vloeipapier. Vacuümkasten zuigen het water uit het persvilt voordat het opnieuw contact maakt met het papierblad bij de volgende omwenteling. Op het einde van de perspartij is het percentage droge stof gestegen tot 40-50%. Het papierblad is nu zelfdragend. Een schoenpers van Voith consolideert de bladvorming tijdens het ontwateren.
11 Papier In de droogpartij wordt het papier gedroogd door middel van walsen die met stoom worden verwarmd. Droogpartij Het definitieve vochtgehalte van het papier wordt bepaald in de droogpartij, waar extra water via verdamping wordt afgevoerd. De droogpartij bestaat uit een reeks stoomwalsen waarover het papier loopt. De cilinders zijn zo geplaatst dat het papier eerst met de ene zijde tegen de walsen komt en daarna met de andere, zodat het gelijkmatig wordt gedroogd. Het papier wordt tijdens deze fase geleid of is zelfdragend, afhankelijk van het ontwerp van de machine. De geleidende doek verbetert het contact en de warmteoverdracht en maakt hogere snelheden mogelijk. Het papier heeft nu de juiste specificaties en kan verder verwerkt worden. Voor kranten en krantachtige papiersoorten is alleen nog een kalander nodig om het product af te werken. Een machinekalander is een reeks stalen walsen die één zijde van het papier vlak maken. Sommige papiermachines voltooien het proces met een zogeheten soft calender of zachte kalander. Een zachte kalander heeft twee paar stalen walsen. Eén wals van elk paar is bedekt met een zacht plastic materiaal en elk paar is zo geplaatst dat de beide zijden van het papier in contact komen met elk van de walsen. De combinatie van de zachte en de harde wals zorgt voor verschillende wrijvingskrachten op het papier en geeft het papier een fraaie glans. Aan het einde van de machine wordt het papier op een ijzeren as gewikkeld, de zogeheten tamboers of jumborollen. Het definitieve percentage droge stof is 90-95%, afhankelijk van het type product. De droogpartij achter gesloten deuren op PM 11 in Laakirchen.
12 Papier De coating Voor de productie van papier waarvoor een hoge kwaliteit, witheid, levensduur en een drukoppervlak van hoge kwaliteit vereist zijn, kan op de papiermachine een coating aan het papier worden toegevoegd. Deze zogeheten coating bestaat vooral uit kaolien (Chinese klei) en calciumcarbonaat (CaCo 3 ). Voor de hechting van het fijne, poederachtige materiaal van de kaolien en het calciumcarbonaat aan het basispapier is een bindmiddel nodig. Ook andere materialen zoals optische witmakers kunnen worden toegevoegd om het uiterlijk van het papier te verbeteren. Deze zetten ultravioletlicht om naar het zichtbare spectrum en voegen een blauwwitte schijn aan het papier toe. De definitieve afwerking van het papier kan glanzend of mat zijn, afhankelijk van de verdere processen. Bij blade coating wordt de coatingdikte geregeld door een stalen mes dat de overtollige coatinglaag afstrijkt en terug naar het reservoir voert. Coatingmachine Bij de meeste productieprocessen van papier wordt de coating op 2 verschillende manieren aangebracht of in een combinatie daarvan. Bij de film coating methode wordt een laag van een bepaalde dikte op het basispapier aangebracht. De coatinglaag volgt de vorm van het basispapier en zorgt voor een laag van constante dikte. Bij de blade coating methode wordt een te dikke laag op het basispapier aangebracht. Het teveel wordt van het basispapier met een mes afgestreken, waardoor een gladde coating op het oppervlak achterblijft. Bij beide methoden wordt eerst één zijde van het papier gecoat en gedroogd en daarna de andere zijde. Er wordt gedroogd via infrarood- en air floatation-drogers, afhankelijk van de machinebouwer. Coating Coating Film coating. Basispapier Basispapier Blade coating. SCA Ortviken heeft twee LWC papiermachines die ton heatset web offset per jaar produceren. Ongeveer 25% van het totale volume krijgt het FSC-certificaat. Dit is het keurmerk voor verantwoord bosbeheer.
13 Laakirchen PM 11 - Janus Kalander Papier Kalanderen Het papier krijgt zijn definitieve afwerking door het kalanderen. De kalander corrigeert kleine oneffenheden in de papierstructuur en geeft het papier een laatste afwerking. Bij gestreken papier polijst de kalander het coatingoppervlak zodat de vereiste gladheid en glans ontstaan. Voor SC (Super Calendered) papier worden dezelfde kaolien en calciumcarbonaat die gebruikt worden voor de coating, tijdens de stofbereiding in de pulp gemengd alvorens deze via de stofoploop op de papiermachine wordt gespoten. Tijdens de bladvorming verdelen deze mineralen zich gelijkmatig in de structuur van het papier. Grotere hoeveelheden nestelen zich aan de oppervlakte van het papierblad. Druk en warmte plastificeren en richten deze mineralen samen met de papiervezels op het papieroppervlak tot een vaste structuur. Zo ontstaat een uniform glanzend papieroppervlak, geschikt voor zowel heatset web offset als rotogravure drukken. In de kalander wordt het glanzend oppervlak gecreëerd dankzij wrijving tussen de zachte en harde walsen. Kalanders Kalanders bestaan in verschillende vormen zoals een machinekalander, die eerder in deze brochure beschreven is, zachte kalanders en super kalanders. In elk geval geven zij het papier de finish volgens de specificaties van de klant. Kalanders zijn sets van stalen walsen waartussen het papier loopt. De walsen brengen warmte en druk op het papier over en satineren of polijsten het papier tot het gewenste glansniveau. Elke tweede wals kan worden bedekt met een zacht plastic materiaal dat het glanseffect versterkt door een licht snelheidsverschil tussen de stalen wals en de met plastic bedekte wals. Stoom wordt door de holle walsen gepompt om dit proces te versnellen. Janus-kalander bij SCA Graphic Laakirchen. SCA Graphic Laakirchen produceert ton SCpapier per jaar, waaronder zowel heatset web offset en rotogravure papier. De fabriek is gesitueerd in Centraal- Europa en bedient de meeste klanten binnen de 24 uur.
14 Papier Snijden en omrollen Na de eindcontrole van het papier in het laboratorium, wordt het papier op de omroller op maat gesneden. Ongeacht de geproduceerde papiersoort is het nog steeds op een jumborol of tamboer gewikkeld. Het papier moet nu worden gesneden en gewikkeld op maat van de klant. Om de jumborol te versnijden wordt gebruik gemaakt van computerprogramma s zodat aan de zijkanten zo min mogelijk afval ontstaat. De jumborol bevindt zich aan één kant van de omroller en aan de andere zijde worden kartonnen kokers van de juiste lengte aangebracht. Wanneer het papier aan de op maat gemaakte kokers is bevestigd, wordt het op spanning gebracht en versneden. De jumborol wordt kleiner en het papier wordt op maat op de nieuwe kokers gewikkeld. Verpakken en etiketten aanbrengen De rollen bevatten nu het juiste type papier, de juiste breedte, diameter en gramgewicht zoals ze door de klant zijn besteld. Om de rollen tijdens het transport te beschermen worden ze in een vochtwerende verpakking gewikkeld en krijgen ze een etiket met de juiste informatie. Een volledig geautomatiseerd systeem verpakt de rollen en brengt de nodige bescherming aan. De rollen zijn nu klaar om naar het magazijn of rechtstreeks naar de klant te worden gebracht. Procescontrole Elke fase van het pulp en papier maken wordt nauwlettend door deskundig personeel gecontroleerd. Zij worden daarbij bijgestaan door geavanceerde computerprogramma s die elke kritische parameter van het productieproces controleren en indien nodig bijsturen. Zij worden daarbij ondersteund door laboratoriumsystemen die als dubbele controle werken voor de online controlesystemen tijdens het productieproces. Deze systemen zorgen ervoor dat het geproduceerde papier beantwoordt aan de technische specificaties en dat het vlekkeloos presteert.
15 Milieu Hernieuwbare grondstoffen bosbouw Houtvezel vormt de basis van papierproducten, ongeacht of het van verse of gerecyclede bronnen komt. Houtvezel is een hernieuwbare grondstof. Hij is recyclebaar en als hij definitief versleten is, kan hij voor de elektriciteitsproductie worden gebruikt. Het restproduct, koolstofdioxide, wordt door groeiende bomen opgenomen. Er bestaan systemen voor de certificering van duurzaam bosbeheer, zoals PEFC en FSC. Hun missie is het wereldwijd invoeren van milieuvriendelijke, sociaal verantwoorde en economisch leefbare bosbouwprogramma s. The mark of responsible forestry Water en energie Water wordt gebruikt om de grondstoffen en de hulpstoffen en chemicaliën die bij het papier maken gebruikt worden, op te lossen. Water transporteert de opgeloste grondstoffen van de fabrieken waar zij geproduceerd worden naar de papiermachine. Water wordt ook gebruikt om te koelen of voor sanitaire doeleinden. De behoefte aan vers water is constant teruggebracht gedurende een lange periode vanwege efficiëntie en duurzaam gebruik. Het afvalwater wordt in drie stappen behandeld: mechanisch, biologisch en chemisch. Energiegebruik is grotendeels gebaseerd op biobrandstoffen en is vooral een combinatie van elektriciteit en warmteproductie. Het gebruik van diverse energiebronnen varieert afhankelijk van de ligging van de fabriek en de vervaardigde producten. Elektriciteit wordt vooral gebruikt voor de productie van mech. pulp en om motoren/pompen aan te drijven. Tijdens het TMP-proces wordt ongeveer 60% van de elektrische energie herwonnen als stoom onder lage druk die vooral wordt gebruikt om het papier in de papiermachine te drogen. Warmte is afkomstig uit een aantal bronnen: de verbranding van biobrandstoffen zoals takken en kruinen, de verbranding van aardgas, vaak in combinatie met de productie van elektriciteit en uit de herwinning van energie tijdens het mechanisch pulpen. De droogpartij van de papiermachine is de grootste verbruiker van warmte, in de vorm van stoom. Door de productieprocessen voortdurend te verbeteren en verder te ontwikkelen heeft de papierindustrie de uitstoot in het water en in de lucht tot een minimum beperkt. SCA is één van de grootste privé boseigenaars en bezit zo n twee miljoen hectare bos. De boomkwekerij van SCA in Zweden produceert elk jaar 85 miljoen zaailingen om nieuw bos aan te planten. Voor elke boom die wij oogsten komen er drie nieuwe in de plaats, door natuurlijke regeneratie of door aanplanting. De Zweedse bossen van SCA zijn in januari 1999 FSC-gecertificeerd. Elke boomstam uit een bos van SCA wordt voor 95% gebruikt, ofwel voor producten of voor energie. Aangezien SCA zowel zagerijen als pulp- en papierfabrieken bezit en biobrandstof van bosproducten maakt, is alles mooi tot één efficiënt systeem verweven. Alle soorten hout worden gebruikt en elk stuk van een boom kan worden gebruikt. De gebruikte productieprocessen zijn efficiënt. Het houtverlies is minimaal. Houtsnippers van zagerijen worden grondstoffen voor de pulpfabrieken, schors en spaanders worden brandstof. Restproducten van de pulpfabrieken, vooral schors en sappen, worden ook brandstof en voorzien voor een groot deel in de energiebehoeften van de fabriek. Het milieubeleid van SCA is erop gericht, dat wij onze producten maken op een manier die de impact op het milieu voortdurend reduceert. Onze filosofie is de instandhouding van natuurlijke rijkdommen. Onze doelstelling op lange termijn in gesloten processen.
16 publicationpapers.sca.com Foto: Photo: Per-Anders Sjöquist. Illustraties: Voith AG. Drukker: Tryckeribolaget, april FSC nr SGS-COC Het papier en de drukker zijn beide FSC-gecertificeerd.
FSC-gecertificeerde producten van SCA
FSC-gecertificeerde producten van SCA Wat is FSC? Forest Stewardship Council (FSC) is een onafhankelijke internationale organisatie die verantwoord bosbeheer stimuleert. FSC weegt de verschillende belangen
Nadere informatieKwaliteit betekent zonder zorgen
Kwaliteit betekent zonder zorgen www.publicationpapers.sca.com Onze goede reputatie danken wij aan onze klanten Producten van de juiste kwaliteit, een eersteklas milieuprogramma dat in de gehele productie-keten
Nadere informatie5,4. Werkstuk door een scholier 1801 woorden 13 april keer beoordeeld. Inleiding
Werkstuk door een scholier 1801 woorden 13 april 2005 5,4 37 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding Wij hebben het onderwerp oud papier gekozen omdat wij het ons wel interessant leek, omdat we gehoord
Nadere informatieLanger plezier van karton en papier
Langer plezier van karton en papier Stichting Papier Recycling Nederland PERSEN DROGEN GLADSTRIJKEN SNIJDEN BEDRUKKEN GEBRUIKEN KRANT KARTON RECLAME KRANT 1 6 5 2 VAN OUD NAAR NIEUW 3 4 PULP WEKEN ONTINKTEN
Nadere informatiePapier - Algemene inleiding Papyrus en Japans papier door Wilma Papier, geschiedenis en fabricage door Bert. 21 april 2013 B OEKBINDERIJ PAPYRUS
Algemene inleiding Papyrus en Japans papier door Wilma Papier, geschiedenis en fabricage door Bert Algemene inleiding Papyrus en Japans papier door Wilma Papier Papier kort historisch overzicht 100 na
Nadere informatieTransfertoets blok 5. Krantenpapier VAPRO B
Transfertoets blok 5 Krantenpapier VAPRO B Versie: juni 2009 Werkwijze transfertoets Aan het einde van je VAPRO B opleiding dien je het totale productieproces van je bedrijf te overzien. Dit heb je onder
Nadere informatieLanger plezier van karton en papier
Stichting Papier Recycling Nederland Langer plezier van karton en papier www.prn.nl Langer plezier van karton en papier Kranten, tijdschriften, folders, boeken, kopieer- en printpapier en catalogi, we
Nadere informatieSCA Graphic Paper. Uitgave februari 2011
SCA Graphic Paper Uitgave februari 2011 publicationpapers.sca.com Feedback formulier Geef ons uw feedback! Uw mening is waardevol voor ons. Om ons te helpen onze product binder nog beter te maken verzoeken
Nadere informatieOmgaan met rollen. Technische ondersteuning SCA Publication Papers
Omgaan met rollen Technische ondersteuning SCA Publication Papers Papierproducten Papierproducten SCA Publication Papers produceert houthoudend papier. Het assortiment omvat LWC, SC, krantenpapier en verbeterd
Nadere informatieFSC-gecertificeerde producten van SCA
FSC-gecertificeerde producten van SCA PE FC /05-33-132 Promoting Sustainable Forest Management www.pefc.org WAT BETEKENT HET VOOR MIJ? Certificering biedt een geloofwaardig verband tussen verantwoord bosbeheer
Nadere informatie1 Papier? waar? technologische activiteiten. kleef hier enkele etiketten van papier die je in de keuken kan vinden
Hoofdstuk 5 : Papierfabricage 1 Papier? waar? Papier is overal aanwezig. In het dagelijkse leven duikt het voortdurend op. Bij het ontbijt, bijvoorbeeld. Denk maar aan de doos met ontbijtgranen, de servetten,
Nadere informatieWinnen en bleken van papiergrondstoffen
119 1 Winnen en bleken van papiergrondstoffen door M. Jennekens KNP Leykam 1. Inleiding 119 3 2. Naaldhout en loofhout 119 3 3. Winning van papiervezels 119 4 4. Secundaire vezelbron 119 5 5. Mechanische
Nadere informatieThema: Algemene kennis grafimedia. Papier
grafimedia Papier OPDRACHTKAART AK-02-01-01 Papierfabricage Voorkennis: geen Intro: Deze opdracht gaat over de grondstoffen van papier. En over de productie van papier. Elke papiersoort wordt gemaakt volgens
Nadere informatieWereldleider op het vlak van duurzaamheid
Wereldleider op het vlak van duurzaamheid Zorgdragen voor onze planeet maakt deel uit van de visie van Kimberly-Clark Professional TM om toonaangevend te zijn in essentiële aspecten voor een beter leven.
Nadere informatieDigitaal printen binnen Grafimedia VMBO. Opdracht
Digitaal printen binnen Grafimedia VMBO Opdracht Opdrachtkaart DD-06-12-01 Voorkennis: Je hebt de opdrachten DR-06-01 t/m DR-06-11 afgerond Intro: Elke keer als je iets print op de digitale printer, dan
Nadere informatieDe productie van papier Van hout tot gestreken papier. sappi
De productie van papier Van hout tot gestreken papier sappi De productie van papier, de vijfde publicatie in een reeks technische brochures, verzorgd door Sappi Idea Exchange sappi idea exchange Sappi
Nadere informatieHET GROENSTE PAPIER TER WERELD spaart bomen spaart energie spaart water
HET GROENSTE PAPIER TER WERELD spaart bomen spaart energie spaart water 100%eco & NORTH RIVER ÉCHT DUURZAAM PRODUCEREN 100%eco 100% betrouwbaar - 100% transparant Ons doel is een kleurrijk voetspoor op
Nadere informatiema di wo do vr za zo ma di wo do vr za zo ma di wo do vr za zo ma di wo do vr za zo ma di wo do vr za zo ma di wo do vr za zo ma di wo do vr za zo
Agenda 0 / 0 januari februari maart 0 0 0 0 0 april mei juni 0 0 0 0 0 0 juli augustus september 0 0 0 0 0 0 oktober november december 0 0 0 0 0 0 Januari Februari Keep going No matter what art DO BETTER.
Nadere informatiehet groenste papier ter wereld spaart bomen spaart energie spaart water
het groenste papier ter wereld spaart bomen spaart energie spaart water 100%eco & north river écht duurzaam produceren 100%eco 100% betrouwbaar - 100% transparant Ons doel is een kleurrijk voetspoor op
Nadere informatieIn dit werkboek vindt je vragen en opdrachten die over papier gaan. Daarnaast is het boek en werkboek een naslagwerk voor je functie als vormgever.
Werkblad Papier Beste leerlingen In dit werkboek vindt je vragen en opdrachten die over papier gaan. Daarnaast is het boek en werkboek een naslagwerk voor je functie als vormgever. Als je vragen hebt beantwoord
Nadere informatiezonweringsdoeken gemaakt van planten THE FIRST SUNSCREEN FABRIC IN THE WORLD WITH CRADLE TO CRADLE CERTIFIED GOLD
zonweringsdoeken gemaakt van planten THE FIRST SUNSCREEN FABRIC IN THE WORLD WITH CRADLE TO CRADLE CERTIFIED GOLD M + N PROJECTEN ONTWIKKELDE EEN NIEUWE GENERATIE ZONWERINGSDOEKEN, DIE DE HUIDIGE MATERIALEN
Nadere informatieCampagneteksten glas en papier
Campagneteksten glas en papier Voor de glas-en-papier-campagne zijn twee uitgewerkte campagneteksten geschreven in de vorm van: DE MEEST GESTELDE VRAGEN OVER GLAS DE MEEST GESTELDE VRAGEN OVER PAPIER Deze
Nadere informatieHandleiding PVC-trapleuningprofielen. Installatie instructies Afwerking
Handleiding PVC-trapleuningprofielen Installatie instructies Afwerking Installatie instructies De hoogwaardige PVC-trapleuningprofielen van Rubbermagazijn zijn gemaakt van thermoplastisch materiaal. Hierdoor
Nadere informatieGun onze kinderen. een schoon milieu
Gun onze kinderen een schoon milieu VOORKOM VERSPILLING DOELMATIG GEBRUIK VAN GRONDSTOFFEN DUURZAAM BOSBEHEER VERANTWOORDE, LAGE KOOLSTOFUITSTOOT WELZIJN VAN MENS EN GEMEENSCHAP Doelmatig gebruik van grondstoffen
Nadere informatieDe toekomst is dichterbij dan je denkt
Duurzaamheid begint bij jezelf Wij stellen ambitieuze doelen voor een duurzame toekomst. Wij streven ernaar om een zo duurzaam mogelijk assortiment aan te kunnen bieden. Wij geloven in een productieketen
Nadere informatie4,5. Spreekbeurt door een scholier 1460 woorden 8 juni keer beoordeeld. Inleiding
Spreekbeurt door een scholier 1460 woorden 8 juni 2011 4,5 32 keer beoordeeld Vak Anders Inleiding Ik ben op dit onderwerp gekomen omdat ik alle onderwerpen waar over ik mijn spreekbeurt kon houden op
Nadere informatieDuurzame Industrie. De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt
Duurzame Industrie De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De verduurzaming van Nederland en van de industrie vraagt onder andere
Nadere informatieDe ONBEKENDE KANT van PLASTIC. Waarom worden zoveel. producten in plastic verpakt? En wat moet er gebeuren met deze verpakking als dit afval wordt?
De ONBEKENDE KANT van PLASTIC Waarom worden zoveel producten in plastic verpakt? En wat moet er gebeuren met deze verpakking als dit afval wordt? PLASTIC IS WAARDEVOL Tijdens de productie en gebruik EEN
Nadere informatie5,4. Werkstuk door een scholier 3547 woorden 18 december keer beoordeeld. Verzorging
Werkstuk door een scholier 3547 woorden 18 december 2002 5,4 110 keer beoordeeld Vak Verzorging GRONDSTOFFEN Wat is de belangrijkste grondstof voor papier en karton? Niet hout maar oud papier is in Nederland
Nadere informatiemilieu KRANTJE GEREALISEERD DOOR PAPER CHAIN FORUM http://www.paperchainforum.org
Papier en milieu KRANTJE GEREALISEERD DOOR PAPER CHAIN FORUM http://www.paperchainforum.org Papier is overal aanwezig. In het dagelijkse leven duikt het voortdurend op. Bij het ontbijt, bijvoorbeeld. Denk
Nadere informatieStora Enso Langerbrugge
Stora Enso Langerbrugge Stora Enso Langerbrugge produceert jaarlijks 555.000 ton kranten- en magazinepapier op basis van 100% Paper for Recycling, PfR. Stora Enso Langerbrugge exploiteert ook twee kwalitatieve
Nadere informatieApplicatiemethoden voor Avery zelfklevende films uitgebracht: 20/09/2001
Applicatiemethoden voor Avery zelfklevende films uitgebracht: 20/09/2001 Avery zelfklevende films zijn verkrijgbaar in een groot aantal verschillende kwaliteiten voor even zovele verschillende toepassingen.
Nadere informatieDe hoogwaardige zuivering van afvalwater papierfabrieken Eerbeek
De hoogwaardige zuivering van afvalwater papierfabrieken Eerbeek De drie oprichters van IWE Binnen modern en duurzaam ondernemerschap past het niet om het milieu onnodig te belasten. Een besef dat nu wijdverbreid
Nadere informatieDuurzame Industrie. De overgang naar een circulaire en een CO2-vrije industrie
Duurzame Industrie De overgang naar een circulaire en een CO2-vrije industrie De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De verduurzaming van Nederland en van de industrie vraagt onder andere
Nadere informatieECO REVOLUTION! Eco Natural Lucart: de nieuwe generatie 100% gerecycleerd papier vervaardigd uit kartonnen drank en voedsel verpakkingen.
= ECO REVOLUTION! Eco Natural Lucart: de nieuwe generatie 100% gerecycleerd papier vervaardigd uit kartonnen drank en voedsel verpakkingen. PROFESSIONAL HET TWEEDE LEVEN VAN DE KARTONNEN DRANK EN VOEDSELVERPAKKINGEN
Nadere informatieCommunicatie kracht van Papier Gert Rieder. milieu consultant Antalis
Communicatie kracht van Papier Gert Rieder milieu consultant Antalis Welke communicatie variabelen staan ons bij papier ter beschikking? Touch Kleur Vorm Afmeting Design Afwerking Signaalfunctie Invloed
Nadere informatieNascheiding kunststoffen. Het heldere alternatief van Attero
Nascheiding kunststoffen Het heldere alternatief van Attero Sinds 1 januari 2010 moet elke gemeente in Nederland een fors deel van het kunststof verpakkingsafval scheiden van de rest van het huishoudelijk
Nadere informatieLezen met een gerust geweten
Lezen met een gerust geweten Een milieueffectonderzoek Een levenscyclusanalyse uitgevoerd door het onderzoeksinstituut Innventia, besteld door de handelsorganisatie Sveriges Tidskrifter (de Zweedse vereniging
Nadere informatieOcé Paper Sustainability Program. Tomorrow s Value. Paper stewardship, recycling and. reduction. Versie IV
Océ Paper Sustainability Program Tomorrow s Value Paper stewardship, recycling and reduction Versie IV Océ Paper Sustainability Program Paper stewardship, recycling and reduction Het perfecte papier is
Nadere informatieLet us be environmentally friendly
Let us be environmentally friendly bekers - glazen - rietjes - roerstaafjes - borden - kommen schalen - fastfood - amuses- cateringdozen - tassen www.conpax.com Milieu is een belangrijk onderdeel van het
Nadere informatieVan pot naar pan. Groen gas uit Tilburg
Van pot naar pan Groen gas uit Tilburg Even ten noorden van de stad Tilburg ligt de gelijknamige locatie van Attero. De locatie bestaat uit een stortplaats, een overslagstation en een grondbank. Er zijn
Nadere informatieHandleiding werken met een mal Handleiding Het werken met een polyester mal.
Handleiding Het werken met een polyester mal. Hoekseize 3 8711 HR WORKUM tel.: 0515-543556 info@polymat.nl www.polymat.nl. Het werken met een polyester mal. 1. Info vooraf 2. Mallen bouw en plug. 3. het
Nadere informatieDuurzame Industrie. De overgang van energie-intensief naar energie-efficient
Duurzame Industrie De overgang van energie-intensief naar energie-efficient De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De verduurzaming van Nederland en van de industrie vraagt onder andere
Nadere informatieAlles wat het bos kan bieden.
Warmte Stroom Biokool Alles wat het bos kan bieden. Alles wat het bos kan bieden. Onze biomassa warmtekrachtcentrales zijn dermate flexibel bij gebruik van grondstoffen, dat zij voor brandstof volledig
Nadere informatieOverzicht van duurzame uitvaartproducten
Overzicht van duurzame uitvaartproducten Voorbeelden van producten die voldoen aan de GreenLeave criteria Dit document biedt een overzicht van duurzame uitvaartproducten. Zo krijgt een beeld waar u aan
Nadere informatieEFTA-BENELUX FLEXO AWARDS 2015
EFTA-BENELUX FLEXO AWARDS 2015 - RICHTLIJNEN VOOR DE JURY - INLEIDING EFTA-Benelux (EFTA) heeft deze richtlijnen voor u samengesteld om door te nemen vóór het jureren zodat ze een hulpmiddel kunnen zijn
Nadere informatieHOUTOOGST: VAN PLAN TOT PLANK
HOUTOOGST: VAN PLAN TOT PLANK beheerplan Om te bepalen welke functies in een bos van belang zijn en welke werkzaamheden er worden uitgevoerd maakt de boseigenaar een beheerplan. In het beheerplan staan
Nadere informatieInleiding. Afvalwater. Afvalwaterzuivering
Inleiding Je poetst je tanden en spoelt je mond. Hup, doorspoelen! Vieze handen? Flink wat zeep en de kraan open: hup, ook maar doorspoelen! Elke dag spoel jij vele liters schoon drinkwater door de wastafel,
Nadere informatieLéa Silk (0)
Léa Silk Léa silks zijn exclusieve handgeweven zijdes die worden vervaardigd in het dorp Ban Reng Khai ten noordoosten van Bangkok, Thailand. Deze zijdes staan bekend om hun fantastische kwaliteit en levendige
Nadere informatieSANITAIR PAPIER > SATINO > VAN HOUTUM
SANITAIR PAPIER > SATINO > VAN HOUTUM PAPIER > PAPIER > PAPIER > PAPIER > PAPIER > PAPIER Wie aan duurzaamheid denkt, denkt misschien niet direct aan papieren handdoekjes en toiletpapier. In breder perspecfief
Nadere informatieProvincie Oost-Vlaanderen. Vlaanderen,, 9 december 2011
Recycled papier, een bewuste keuze Provincie Oost-Vlaanderen Vlaanderen,, 9 december 2011 Het breedste recyclede gamma op de markt Exta wit en natuurlijk wit Gestreken en ongestreken Gedeeltelijk en 100%
Nadere informatieSAMENVATTING. Dit BREF-document bestaat uit een inleidend gedeelte (algemene informatie, hoofdstuk 1) en vijf hoofdonderdelen:
SAMENVATTING Dit referentiedocument betreffende de beste beschikbare technieken in de pulp- en papierindustrie is de schriftelijke neerslag van een informatie-uitwisseling die heeft plaatsgevonden overeenkomstig
Nadere informatieDe toekomst is dichterbij dan je denkt
Duurzaamheid begint bij jezelf Wij stellen ambitieuze doelen voor een duurzame toekomst. Wij streven ernaar om een zo duurzaam mogelijk assortiment aan te kunnen bieden. Wij geloven in een productieketen
Nadere informatieMILIEUVRIENDELIJK. GEBRUIKEN? Wat u dient te weten om een juiste keuze te maken PAPER CHAIN FORUM
MILIEUVRIENDELIJK PAPIER GEBRUIKEN? Wat u dient te weten om een juiste keuze te maken PAPER CHAIN FORUM MILIEUVRIENDELIJK PAPIER GEBRUIKEN? Wat u dient te weten om een juiste keuze te maken Een toenemend
Nadere informatieHandleiding PVC-kliktegels. Leginstructies Reiniging en onderhoud
Handleiding PVC-kliktegels Leginstructies Reiniging en onderhoud Leginstructies Voorbereiding De PVC-kliktegels van Rubbermagazijn bieden eindeloze mogelijkheden om uw persoonlijke voorkeur te geven aan
Nadere informatieMontage Handleiding van SignWorld
Montage Handleiding van SignWorld 1. De ondergrond reinigen Ook al lijkt de ondergrond schoon, u moet de ondergrond altijd reinigen op de hierna beschreven wijze: Maak de ondergrond schoon met zeepwater
Nadere informatieINVENTARISATIE MILIEU-RISICO S EN AFVAL
INVENTARISATIE MILIEU-RISICO S EN AFVAL Amstelveen 1. Inventarisatie van de algemene bedrijfsonderdelen. Relevante aandachtspunten Van toepassing? Afvalstoffen? Werkomgeving - Kantoor X ja - Werkplaats
Nadere informatieTegeltapijt terugnameprogramma
1 Tegeltapijt terugnameprogramma De volledige levenscyclus Interface startte in 1994 met het duurzaamheidsbeleid onder de naam Mission Zero, met als doel onze impact op het milieu uiterlijk in 2020 te
Nadere informatie4.A.1 Ketenanalyse Groenafval
4.A.1 Ketenanalyse Groenafval Prop Beplantingswerken v.o.f. Autorisatie Nummer/versie Datum Opsteller Goedgekeurd directie 01 22-01-2015 Naam: F. van Doorn Naam: A. Prop Datum: 22 januari 2015 Datum: 22
Nadere informatieLesbrief DUURZAAM WERKEN OPDRACHT 1 - WERKEN IN DE HAVEN
Lesbrief Primair onderwijs - BOVENBOUW DUURZAAM WERKEN De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Veel mensen werken in de haven. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip
Nadere informatieHandleiding PVC-kliktegels
Handleiding PVC-kliktegels Leginstructies Reiniging en onderhoud Vragen of advies Wij streven altijd naar de best mogelijke service voor onze klanten en willen daarom ook benadrukken dat u ons altijd kunt
Nadere informatieDE GREEN-WHITE PAPER. Papier: een essentieel onderdeel van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen
DE GREEN-WHITE PAPER Papier: een essentieel onderdeel van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Vraagt u zich wel eens af hoe milieuverantwoord uw papier is? WAAROM ZOU EEN ORGANISATIE PAPIERINKOOP MOETEN
Nadere informatieSamenvatting Natuurkunde hoofdstuk 4
Samenvatting Natuurkunde hoofdstuk 4 Samenvatting door Jel 1075 woorden 17 maart 2018 8 3 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Nova 1 Warmtebronnen en brandstoffen. Warmtebronnen thuis en op school.
Nadere informatieSamenvatting NaSk Hoofdstuk 5
Samenvatting NaSk Hoofdstuk 5 Samenvatting door F. 874 woorden 3 maart 2015 7,6 37 keer beoordeeld Vak Methode NaSk Natuur/scheikunde overal Samenvatting NaSk, hoofdstuk 5 Omgekeerd ontwerpen = hierbij
Nadere informatieHANDLEIDING BEHANDELING MET LAGE ZUURSTOF (ANOXIE) VAN KLEINE VOORWERPEN
HANDLEIDING BEHANDELING MET LAGE ZUURSTOF (ANOXIE) VAN KLEINE VOORWERPEN bron: Agnes BROKERHOF, senior consultant bij de Rijksdienst Cultureel Erfgoed Nederland BENODIGDHEDEN -specifieke plasticfolie die
Nadere informatieINTRODUCTIE VOOR DE LEERLINGEN
INTRODUCTIE VOOR DE LEERLINGEN Waarom minder afval maken? Wisten jullie dat elk van ons gemiddeld 500 kg huishoudelijk afval per jaar produceert? Op school, in de klas en in onze boekentas blijft erg veel
Nadere informatieWat is Hardmetaal? Wij produceren ons hardmetaal dus milieuvriendelijk!
Wat is Hardmetaal? Wat is Hardmetaal? Hardmetaal is een composiet wat bestaat uit een combinatie van harde, slijtvaste carbidedie zijn opgenomen in een bindmiddel. Hardmetaal ontstaat na een zorgvuldig
Nadere informatieSustainability factsheet
Sustainability factsheet Monitoring van ons presteren B ij Sappi Europe kiezen we ervoor eco-effective te zijn. Onze prioriteit is het integreren van, enerzijds, de manier waarop wij zaken doen en anderzijds,
Nadere informatieHalo Green CupS DOING GOOD IS EASY
DOING GOOD IS EASY Halo Green CupS DOING GOOD IS EASY Doe het goed. Doe het duurzaam. Wij streven ernaar om zo duurzaam mogelijk te produceren. Wij geloven in een productieketen die rond is. In de zogenaamde
Nadere informatieFINEERHOUT UNIEK EN NATUURLIJK
FINEERHOUT UNIEK EN NATUURLIJK 2 4 3 1 5 6 GEFINEERDE PRODUCTEN 9 Meubels krijgen persoonlijkheid dankzij het natuurproduct fineer. 10 Gefineerde vloeren hebben een prachtig gevarieerd uitzicht en voelen
Nadere informatieBiobased producten uit resthout
Biobased producten uit resthout Tijs Lammens, Bio-energiedag Overijssel Your partner in the bioeconomy Inhoud Verschillende perspectieven van hout Over biobased producten: materialen vs. chemicaliën Biomassa
Nadere informatieWHIRLPOOL AKR643GY. Gebruiksaanwijzing
WHIRLPOOL AKR643GY Gebruiksaanwijzing 3Nl33014.fm5 Page 16 Monday, August 27, 2001 4:45 PM GEBRUIKSAANWIJZING VOOR DE INGEBRUIKNEMING MILIEUTIPS ALGEMENE VOORZORGSMAATREGELEN EN ADVIEZEN BEDIENING ONDERHOUD
Nadere informatieTransfertoets blok 4. Krantenpapier VAPRO A
Transfertoets blok 4 Krantenpapier VAPRO A Versie: juni 2009 Werkwijze transfertoets Aan het einde van je VAPRO A opleiding dien je zo mogelijk het totale dan wel een deel van het productieproces van je
Nadere informatieMinimum bepaalbaarheidsgrens
Stofnaam Type methode Te onderzoeken in Minimum bepaalbaarheidsgrens Vocht Gravimetrisch Mengvoeders uitgezonderd mineralenmengsels; diervoedergrondstoffen en enkelvoudige diervoeders uitgezonderd minerale
Nadere informatieTECHNISCHE FICHE. Leempleisters van Wanlin. Samenstelling van de pleistermaterialen. Verpakking en opslag. Fysieke eigenschappen.
Leempleisters van Wanlin Samenstelling van de pleistermaterialen Zand, zuivere leem van Wanlin, gehakseld stro. Verpakking en opslag Het pleistermateriaal Argibase is verkrijgbaar in twee varianten: Argibase-D
Nadere informatieDeze educatieve presentatie heeft tot doel de leerlingen te informeren over waarom jullie school inktpatronen en lasertoners inzamelen.
Deze educatieve presentatie heeft tot doel de leerlingen te informeren over waarom jullie school inktpatronen en lasertoners inzamelen. 1 IVAREM is een afvalintercommunale in de regio Mechelen Lier of
Nadere informatieCeramic Guard SiCarbon + Coating
Si Carbon + Coating Ceramic Guard SiCarbon + Coating Ceramic Guard is een nieuwe doorbraak op het gebied van op silicium gebaseerde nano coatings. Met dit revolutionaire product is het nu mogelijk om in
Nadere informatiePAPIER Mythes en Feiten
PAPIER Mythes en Feiten PAPIER & MILIEU - Ontdek de ware feiten achter de mythes MYTHE Papier vernietigt bossen Alleen gerecycleerd papier is OK Papier vervuilt en produceert te veel CO 2 Papier is slecht,
Nadere informatieATLAS 2028; CO 2 -ARME PAPIER- EN KARTON-PRODUCTIE EVENT DATUM
ATLAS 2028; CO 2 -ARME PAPIER- EN KARTON-PRODUCTIE 2018 2028 EVENT DATUM WAT VEROORZAAKT EEN TON CO 2? 4.700 kilometer in een dieselauto 5.000 kilometer vliegen 1.900 Kilowattuur aan grijze stroom. 50
Nadere informatieTotaalservice matten en moppen. Expert in vloerhygiëne
Expert in vloerhygiëne Totaalservice matten en moppen Met onze totaalservice voor vloerhygiëne bespaart u tot 60% op schoonmaakkosten. Piekfijne vloerhygiëne is essentieel voor elke business. Hygiëne is
Nadere informatiePapier / karton. Utrecht HKU HKU
Papier / karton Utrecht HKU HKU Materialen Vandaag: Papier en karton 1. Papier en architectuur / interieur / kunst 2. Papier en culturen 3. Geschiedenis 4. Basismateriaal van papier 5. Productie van papier
Nadere informatiespeelkaart grondstoffen
speelkaart grondstoffen grondstoffen 100% biokatoen uit India. Bij de teelt komen geen pesticiden en kunstmest kijken. De oogst gebeurt handmatig. De katoenboer laat zijn arbeiders in goede omstandigheden
Nadere informatieSysteem van voorgeïsoleerde flexibele Microflex leidingen. voor toepassingen met hernieuwbare energieën
Systeem van voorgeïsoleerde flexibele Microflex leidingen voor toepassingen met hernieuwbare energieën Een compleet systeem QUADRO-buis DUO-buis Stofkap voor UNO UNO-buis COOL-buis (met zelfregulerende
Nadere informatieEen mengsel van lucht, hete verbrandingsgassen en kleine deeltjes vaste stof In rook zitten ook soms vonken
Hoofdstuk 5 In vuur en vlam 5.1 Brand! Voorwaarden voor verbranding Ontbrandingstemperatuur De temperatuur waarbij een stof gaat branden De ontbrandingstemperatuur is ook een stofeigenschap. Er zijn drie
Nadere informatieWAAROM DUURZAAM BOSBEHEER?
WAAROM DUURZAAM BOSBEHEER? PEFC. HET KEURMERK VOOR DUURZAAM BOSBEHEER PRODUCTEN UIT HET BOS KOM JE OVERAL TEGEN PEFC, het keurmerk voor duurzaam bosbeheer, heeft als doel om duurzaam bosbeheer wereldwijd
Nadere informatieSCA FOREST PRODUCTS. De kunst van het ontwikkelen van houtvezel
SCA FOREST PRODUCTS De kunst van het ontwikkelen van houtvezel Onze wereld past op drie millimeter Het grootste bezit van SCA is iets tamelijk onbeduidends. Het is slechts enkele millimeters lang en een
Nadere informatieBREF Pulp- en papierindustrie
BREF Pulp- en papierindustrie Oplegnotitie Werkgroep 4: Water en milieu Inhoudsopgave................................................................................... 1 Inleiding 3 2 Toepassingsgebied
Nadere informatieVERPAKKINGEN, DE LINK TUSSEN BOS EN CONSUMENT. Hét keurmerk voor duurzaam bosbeheer
VERPAKKINGEN, DE LINK TUSSEN BOS EN CONSUMENT Hét keurmerk voor duurzaam bosbeheer Natuurlijk en duurzaam verpakken Consumenten vinden dat bedrijven een belangrijke rol spelen als het gaat om maatschappelijke
Nadere informatieEcoilet. De duurzame sanitaire ruimte.
Ecoilet. De duurzame sanitaire ruimte. De duurzame sanitaire ruimte van CWS Met Ecoilet bent u zuinig met natuurlijke grondstoffen en met uw portemonnee. De introductie van Ecoilet vergt geen extra investeringen,
Nadere informatieMilieumanagementsysteem Avebe Foxhol
Milieumanagementsysteem Avebe Foxhol april 2017 2 Voorwoord Avebe wil continuïteit bieden voor haar leden en medewerkers door op een duurzame, kostenbewuste en innovatieve manier te werken. We werken elke
Nadere informatieRH en duurzaam ondernemen
RH en duurzaam ondernemen Milieubeleid Zoals het een Scandinavisch bedrijf betaamt, werkt RH volgens een strikt milieubeleid. Onze vooruitstrevende mening is dat bedrijven behalve winst maken nog een andere
Nadere informatieDorset Droogsysteem. biomassa en pluimveemest
Dorset Droogsysteem voor biomassa en pluimveemest n Drogen van Biomassa Biogasdigistaat Houtsnippers Zuiveringsslib Pluimveemest Veevoeders n Compact en flexibel n Korrelfabriek n Hygiënisatie n Wegen
Nadere informatie>70% 2 TON SEC. Met slechts 1% van de totale CO 2. -uitstoot is de pulp, papieren printindustrie één van de minst vervuilende sectoren.
Met slechts 1% van de totale CO 2 -uitstoot is de pulp, papieren printindustrie één van de minst vervuilende sectoren. CO 2 1% In Europa wordt 2 ton papier per seconde gerecycleerd. Meer dan 70% van alle
Nadere informatieDUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW ANTWOORDEN
DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Veel mensen werken in de haven. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip
Nadere informatiefeiten& weetjes energiecentrale REC Alles wat je zou moeten weten... Hoe Hoe eigenlijk? zit het eigenlijk? De REC maakt van uw afval duurzame energie
Alles wat je zou moeten weten... feiten& weetjes zit het energiecentrale REC De REC maakt van uw afval duurzame energie Omrin is koploper in het scheiden van huishoudelijk afval. Ons doel? Zo veel mogelijk
Nadere informatieWALL MATERIAAL & VOORDELEN KLEUREN BEWERKING & VEILIGHEIDSMAATREGELEN TWINSON RECYCLING GARANTIE OPSLAG & TRANSPORT
ALGEMEEN MATERIAAL & VOORDELEN KLEUREN BEWERKING & VEILIGHEIDSMAATREGELEN TWINSON RECYCLING GARANTIE OPSLAG & TRANSPORT 23/03/2011 1.1. Materiaal & voordelen Best of both worlds: Welkom in de wereld van
Nadere informatiePapierbehang - Werkwijze Advies 3. Vliesbehang - Werkwijze Advies 4. Algemene Behangtips 5
Behang Tips Papierbehang - Werkwijze Advies 3 Vliesbehang - Werkwijze Advies 4 Algemene Behangtips 5 Behangtips Partners at Home 2 / 7 Papierbehang - Werkwijze Advies Stap 1: Maak het plaksel volgens de
Nadere informatieZeg ook JA tegen afval scheiden.
Zeg ook JA tegen afval scheiden. Elkaar iets beloven. Voor een betere toekomst. Zonder het onnodig verbruiken en weggooien van grondstoffen. Om dat te kunnen realiseren moeten we met elkaar JA zeggen tegen
Nadere informatieSamenvatting NaSk 1 Hoofdstuk 5
Samenvatting NaSk 1 Hoofdstuk 5 Samenvatting door R. 956 woorden 12 oktober 2015 7,4 4 keer beoordeeld Vak NaSk 1 Paragraaf 1 De belangrijkste energiebronnen in huis zijn elektriciteit en aardgas. De meeste
Nadere informatieDANIELS OFP B.V. SPECIFICATIE BIOLOGISCHE RODE UIEN (2012-1)
DANIELS OFP B.V. SPECIFICATIE BIOLOGISCHE RODE UIEN (2012-1) Aanlevering van biologische producten Om te voldoen aan de richtlijnen van de Nederlandse biologische certificeringsinstantie Skal, dienen de
Nadere informatie