Freddy Thielemans (Voorzitter van het Atomium) Henri Simons (Directeur van het Atomium) Arnaud Bozzini (Directeur van de tentoonstellingen)

Transcriptie

1 PERSDOSSIER

2 PLASTICARIUM - Art & Design Atomium Museum PERSDOSSIER December 2015 wordt een nieuwe belangrijke datum voor het Atomium, na de inhuldiging in 1958 en de renovatie in 2006, en de geheel nieuwe inrichting van de openbare ruimte die toeristen en bezoekers nog beter onthaalt. Dan opent het Plasticarium-Art & Design Atomium Museum. Met dit project tekenen we de toekomst van het gebouw verder uit en bevestigen we zijn plaats als cultureel-toeristische trekpleister via de opening van een nieuw museum in Brussel. Het Atomium is de meest bezochte Brusselse toeristische plek. De bezoekersaantallen sinds de renovatie bevestigen dat keer op keer. Het lag dus voor de hand dat de Raad van Bestuur en het managementteam wensten voort te bouwen op dit succes en te investeren in een project dat het Atomium verder ontwikkelt. Met het Plasticarium- Art & Design Atomium Museum, een nieuw museum in Brussel en de redding van een collectie, worden drie uitdagingen aangegaan. Eerst gaat het om de ontwikkeling van het culturele aanbod aangepast aan de smaak en belangstelling van het citytrippubliek, één van de belangrijkste groeisectoren van het Brussels toerisme. De cijfers tonen het aan: een paar jaar geleden was het toerisme van de economische sector (MICE) veel belangrijker dan het vrijetijdstoerisme. Deze kloof is bijna gedicht dankzij de inspanningen van Brussel op het vlak van cultuur en evenementen. Dit project draagt ook bij tot het verhogen van de aantrekkelijkheid van de Heizelvlakte, met het oog op haar nakende diepgaande transformatie, dankzij het NEO-project dat het Atomium dichter bij de stad brengt. Tenslotte is er de noodzaak om via een diversificatie en ontwikkeling van het cultureel en toeristisch aanbod een lokaal en nationaal publiek aan te trekken dat het Atomium regelmatig bezoekt. Wij zijn de Koning Boudewijnstichting bijzonder erkentelijk voor haar onmisbare steun tijdens het proces van de verwerving van de collectie. Wij danken uiteraard ook de Stad Brussel voor haar morele en financiële steun, die het mogelijk maakte het plan tot een goed einde te brengen. Dank ook aan de BITM (Brussels International Trade Market); hun financiële inspanningen maakten het mogelijk het Plasticarium-Art & Design Atomium een onderdak te geven. Een nieuwe verrijking voor het Atomium, voor het noorden van de Stad en het Gewest, een aanwinst voor de kunst en de cultuur door het behoud in België en meer bepaald in Brussel van een unieke en toonaangevende collectie. Freddy Thielemans (Voorzitter van het Atomium) Henri Simons (Directeur van het Atomium) Arnaud Bozzini (Directeur van de tentoonstellingen) 2

3 PERSDOSSIER Opening december 2015 PERSDOSSIER Een plaats > het Plasticarium in Trade Mart Een ambitie > het Art & Design Atomium Museum Dit museumproject, opgestart door het Atomium toen bleek dat de collectie van Philippe Decelle beschikbaar was, vindt onderdak in Trade Mart. Het Art & Design Atomium Museum wordt opgevat als een uitbreiding van het Atomium en zijn afdeling Tentoonstellingen. Het gaat dus om een extra locatie voor het Atomium, het fantasme van de tiende bol als het ware. Het project is niet alleen een belangrijke stap in het bestaan van het gebouw en zijn ontwikkeling in de komende decennia, maar komt ook tegemoet aan de nood aan meer culturele infrastructuur in het noorden van Brussel. Het Art & Design Atomium Museum is een concreet (inhoudelijk coherent en financieel realistisch) antwoord op drie uitdagingen: De ontwikkeling van een cultureel aanbod aangepast aan de smaak en belangstelling van het citytrippubliek, één van de belangrijkste groeisectoren van het Brussels toerisme; De verhoging van de aantrekkelijkheid van de Heizelvlakte, met het oog op haar nakende diepgaande transformatie (met onder andere het vertrek van Mini-Europe); De noodzaak om via een diversicatie en ontwikkeling van het cultureel en toeristisch aanbod een lokaal en nationaal publiek aan te trekken dat het Atomium regelmatig bezoekt. PLASTICARIUM - Art & Design Atomium Museum Een museum waar de roemrijke jaren van het plastic in de kijker staan, naast kunst en design van de 20 ste en 21 ste eeuw. Het Plasticarium. Art & Design Atomium Museum zal over 5000m 2 beschikken, waarvan ongeveer de helft wordt voorbehouden voor een permanente tentoonstelling van de collectie van Philippe Decelle. Dit buitengewone en in de wereld unieke geheel, dat werd samengesteld sinds de jaren 1980, bevat honderden voorwerpen in plastic, gaande van gebruiksvoorwerpen tot kunstwerken. Aangezien de ruimte niet de hele collectie kan herbergen, wordt een jaarlijkse wissel van stukken voorzien, waardoor elk bezoek een nieuwe ervaring wordt. Dankzij de financiële steun van de Stad Brussel zal de collectie getoond worden in een scenografie met installaties (period room) en reeksen, iets waar dit type museum zich voor leent. 1000m 2 zullen gebruikt worden voor tijdelijke tentoonstellingen gewijd aan kunst en design van de 20 ste eeuw en van vandaag. De nieuwe museumruimte zal het mogelijk maken een 3

4 deel van de programmatie die nu door het Atomium wordt voorgesteld verder te ontwikkelen. De tentoonstellingen rond modernistisch en hedendaags design (zoals de biënnale Intersections. Belgian Design) zullen voortaan plaatsvinden in de ruimten voor tijdelijke tentoonstellingen van de nieuwe locatie. Het Atomium en het Plasticarium zullen voortaan dus tentoonstellingen brengen die langer lopen. Zoals we reeds vermeldden, is het Plasticarium. Art & Design Atomium Museum een uitbreiding van de afdeling atomiumexpo; het zal dus aansluiten bij de dynamiek en de synergieën die sinds 2009 door het kunstencentrum van het Atomium werden ontwikkeld. De samenwerkingen met Brusselse evenementen en festivals zoals Art Brussels, Europalia en Design September blijven behouden en worden nog versterkt. Gelijkaardige samenwerkingen worden opgestart met MAD Brussels, de Koning Boudewijnstichting en Vitra Foundation. PERSDOSSIER De overblijvende oppervlakte wordt ingevuld zoals bij ieder museum: ticketbalie, museumshop, cafetaria (uitgebaat door een externe firma), maar ook ruimten voor vergaderingen, conferenties en projecties en voor opslag van stukken in afwachting van tentoonstelling. Een project in harmonie met de filosofie van het Atomium Het Plasticarium past niet alleen in de vernieuwing van de Heizelvlakte, het vertaalt ook perfect de filosofie die het Atomium sinds zijn renovatie (2006) en vijftigste verjaardag (2008) voor ogen houdt bij de programmatie van tentoonstellingen: Hoe staat het met de moderniteit en de vooruitgang - kernwoorden van Expo 58 - vergeleken met de tijd van de inhuldiging van het gebouw, op het vlak van hedendaagse creatie, design en architectuur? Aan de basis van het project: het samenvallen van intenties en ambitie voor Brussel. Het Plasticarium. Art & Design Atomium Museum is het verhaal van een perfecte match tussen de toeristische, culturele en pedagogische missie van het Atomium en de wens van de eigenaar van de collectie dat ze coherent blijft en opgenomen wordt in een museumproject in Brussel. Het gaat dus om een ontmoeting en een samenvallen van belangen die, via deze uitbreiding van het project atomiumexpo, een toegevoegde waarde geven aan de Heizelvlakte. De ontplooiing en ontwikkeling van dit ambitieuze project steunt op de promotie van een gecombineerd ticket Atomium-Plasticarium. Art & Design Atomium Museum, wat vanaf 2016 zou moeten leiden tot meer dan bezoekers per jaar. PLASTICARIUM - Art & Design Atomium Museum Orange Dreams. Plastiek is magnifiek ( )... een voorsmaakje van het Plasticarium. Art & Design Atomium Museum. Vanaf eind november 2014 brengt het Atomium deze tentoonstelling die een soort teaser zal zijn voor het museumproject. Het gaat om een mise-en-scène van Philippe Decelle, curator van de tentoonstelling, waarbij objecten uit het dagelijks leven en kunstwerken in plastic samen te zien zijn. Het geheel is opgebouwd rond zes tableaus-installaties die zowel de subjectieve weerspiegeling zijn van zes oranje dromen als de kijk van de verzamelaar op de consumptiemaatschappij van de Golden Sixties. 4

5 ORANGE DREAMS Orange Dreams toont de meest speelse en originele aspecten van het plastic design. Deze tentoonstelling, gebaseerd op de onmisbare collectie van het Plasticarium, maakt het mogelijk dit materiaal dat symbool staat voor de Golden Sixties te (her)ontdekken. Van het dagelijkse gebruiksvoorwerp tot het kunstwerk: de kleur oranje siert uiterst creatieve vormen in een bijzondere mise-en-scène die bedacht werd voor het Atomium. Door projecten, functionele voorwerpen en kunstwerken naast mekaar te tonen belicht de tentoonstelling de levenskunst van een tijdperk, zijn creatieve klimaat en zijn streven naar symbiose met of reactie tegen zijn context. Nooit eerder werden zoveel voorwerpen van dit materiaal en met eenzelfde creatieve context bijeengebracht. De selectie maakt van de tentoonstelling zelf een soort kunstwerk. Deze verkenning van de utopie van het plastic van 1970 tot 1973 is opgebouwd rond een reeks van 6 tableaus-installaties: Nomadic dream, MOD s (modernist) dream, Living dream, Space music dream, Kitchen s dream en Office dream. De 6 oranjekleurige dromen bedacht door Philippe Decelle, curator van de tentoonstelling en bezieler van het Plasticarium, geven een persoonlijke en poëtische kijk op de consumptiemaatschappij van de jaren 60 en 70. Het utopische huis dat helemaal van plastic is wordt hier tentoongesteld. Philippe Decelle: Het verleden bestaat dankzij de herinneringen die we koesteren. De periode betekent voor de generatie van de babyboomers nostalgie naar hun jeugd, en voor de volgende generaties een inspiratiebron die verre van uitgeput is. De nieuwe materialen verschilden radicaal van de traditionele nobele materialen waarvan de productielijnen vernield waren. Ze werden pas waardevol doordat ze een nieuwe en radicale stijl mogelijk maakten. PERSDOSSIER PLASTICARIUM - Art & Design Atomium Museum 5

6 Architecturale procedure Voor de herinrichting van de ruimte van 5.000m² die in Trade Mart wordt voorbehouden aan het Plasticarium Art & Design Atomium Museum zal een oproep gedaan worden in de loop van de maand december Op basis van een preselectie zullen verscheidene bureaus worden gevraagd deel te nemen aan deze oproep voor de herinrichting van deze ruimte tot museum. Het gekozen bureau zal gevraagd worden een ploeg voor te stellen met (een) architect(en), scenogra(a)f(en) en expert(en) inzake de tentoongestelde voorwerpen, binnen het budget (gesloten enveloppe) en de voorgestelde timing. PERSDOSSIER Financiering Sinds de renovatie in 2006 wordt het Atomium zorgvuldig beheerd en verzekeren dagelijkse onderhoudsinvesteringen zijn toekomst en duurzaamheid. Deze politiek heeft tot doel nooit meer in de situatie van eind de jaren 1990 terecht te komen, toen gevreesd werd voor de veiligheid en de toekomst van het gebouw. Tezelfdertijd is het Atomium een Brussels icoon geworden, een van de belangrijkste symbolen van de Belgische hoofdstad. Met meer dan bezoekers per jaar, is het het meest bezochte gebouw van België. Het lag dus voor de hand om een deel van de reserves die konden worden aangelegd dankzij het goede beheer van het gebouw te herinvesteren in een ambitieus en cultureel project, om zo het Belgisch en internationaal publiek een collectie te laten ontdekken die uniek is in de wereld. De aankoop van de collectie met eigen middelen, een investering die tot de activa van de begroting behoort, vond plaats na gesprekken met Philippe Decelle en een schatting door een onafhankelijk expert. De inrichting zal ten dele worden gefinancierd met een subsidie van de Schepen van Cultuur van de Stad Brussel. Het jaarlijks beheer van het museumproject steunt op een businessplan dat in evenwicht is en momenteel geen enkele structurele subsidie vereist. Collectie in cijfers Het Plasticarium is: 1100 stukken; 6000 bezoekers in 1993 tijdens de tentoonstelling in de Fondation pour l Architecture; bezoekers in de Salines royales van Arc-et-Senans bij Dion, na 6 belangrijke tentoonstellingen; Een van de 200 belangrijkste collecties ter wereld. PLASTICARIUM - Art & Design Atomium Museum 6

7 Av. de l Atomiumlaan Trade Mart Av. de Miramarlaan Palais Heysel Heizel paleizen Square de l Atomiumsquare Bld. du Centenaire Bruparck Atomium Parc d Osseghem Osseghempark Eeuwfeestlaan Kinepolis Mini-Europe Stockage / Storage Expo temporaire / Tijdelijke expo / Temporary exhibition Auditorium Toilettes / Wc / Toilets Bureau / Kantoor / Office Expo temporaire / Tijdelijke expo / Temporary exhibition Collection / Collectie Shop & ticket Entrée / Ingang / Entrance 7

8 Philippe Decelle De geschiedenis van de tentoonstelling Wanneer Philippe Decelle in 1987 op een vuilnishoop een stoel van Joe Colombo vindt, bedenkt hij dat onze maatschappij kort van geheugen is en vandaag verbrandt waar ze gisteren dol op was. Het Plasticarium is geboren en vestigt zich in Brussel. PERSDOSSIER De uitzonderlijke collectie, uniek in de wereld, is het werk van een gepassioneerd man. In de loop der jaren heeft Philippe Decelle in Brussel honderden stukken in plastic verzameld, van overal afkomstig, daterend uit de periode van 1960, jaar van het eerste volledig plastieken meubel, tot 1973, jaar van de petroleumcrisis. De collectie kreeg er nog een extra luik bij met stukken uit de post-pop van 1987 tot Het plastic dankt zijn bestaan onrechtstreeks aan de Tweede Wereldoorlog. Tevoren werd het scherm van parachutes in zijde gemaakt, een materiaal dat grotendeels uit Japan kwam. Als gevolg van de aanval op Pearl Harbour schakelden de Amerikanen over op nylon waarvan plastic een afgeleid product is. Weinig Belgen kennen deze collectie, terwijl diverse grote musea de belangrijkste stukken al tentoongesteld hebben. Van televisietoestellen tot creaties van mode-ontwerpers - alle aspecten van het dagelijks leven komen aan bod. De liefhebbers van de boegbeelden van het design zullen originele stukken zien van Joe Colombo, Verner Panton en Eero Aarnio. Voor de liefhebbers van hedendaagse ontwerpen zijn er stukken van Philippe Starck, Charles Kaisin en heel wat andere, al dan niet bekende designers, zonder de onnavolgbare Tupperware-producten te vergeten. Een ander uitzonderlijk stuk dat tot de recente aanwinsten van de verzamelaar behoort, is een bol van glasvezel van 2 meter diameter, een soort utopie van de jaren 70 waarin men op een bankje van skai plaatsneemt om tv te kijken, te lezen of niets te doen. Dit perfect nutteloze (en daarom zeldzame) stuk is het werk van Claude Vidili voor Plastique de Bourgogne in PLASTICARIUM - Art & Design Atomium Museum Zo heeft collectie de creaties van een vruchtbare periode vereeuwigd, ontstaan uit een cocktail van vrijheden, nieuwe idealen, vernieuwende technologie en vooral een design bevrijd van alle tradities. Ondertussen is het Plasticarium meer dan een museum; het is een bron van inspiratie en informatie die niet alleen bestemd is voor nostalgici maar ook voor nieuwsgierige en inventieve hedendaagse designers. Flashy Het verleden bestaat dankzij de herinneringen die we koesteren. De periode betekent voor de generatie van de babyboomers nostalgie naar hun jeugd, en voor de volgende generaties een inspiratiebron die verre van uitgeput is. Elk jaar bracht ruimere vrijheden ten opzichte van de wees-braaf-en-werk-moraal die de voorgaande generaties met de moedermelk meegaven - het verwoeste Europa moest immers worden heropgebouwd. 8

9 De nieuwe materialen verschilden radicaal van de traditionele nobele materialen waarvan de productielijnen vernield waren. Ze werden waardevol omdat ze een nieuwe en radicale stijl inluidden, dankzij hun technologische mogelijkheden - ze kwamen glanzend en verleidelijk uit de gietvorm tevoorschijn. PERSDOSSIER Wie een mix met het gezinsmeubilair beoogde, koos voor toetsen van gebroken wit of donkerbruin. De kunstenaars, architecten en designers daarentegen stelden flashy kleuren voor, om de breuk te benadrukken. Het oranje knalde als een verleidelijke provocatie die misschien wel te maken had met de lectuur van de roman Flash, een roman die sommigen deed dromen van reizen naar Kaboel, Goa, en vooral Nepal, het beloofde land op het vlammend dak van een wereld die het boeddhisme omarmde. Zoals bij het kleed van de monikken, varieert het oranje van eigeel tot tomaatrood. Vandaag zijn we de stakingen van toen, de sluitingen van de steenkoolmijnen en de studentenprotesten vergeten; ze hebben uiteindelijk niet geleid tot een herverdeling van middelen. Wat bijblijft, is de bevrijding van alle minderheden en van de vrouwen, en een bruisende culturele stroming waarbij de ene stijl de andere voortbracht: de pop (populair) met zijn verheerlijking van / kritiek op de consumptiemaatschappij gebaseerd op de cultus van het object, de op (optiek) die de gadgets van de nieuwe technologieën gebruikte en de psychedelische stijl, geboren uit min of meer verboden dromen. De muziek van Engeland (swinging Londen) en de VS (contestatie van de Vietnamoorlog) mogen dan de westerse cultuur beïnvloed hebben op het vlak van design, toch is Italië met zijn toonaangevende stijl als eerste klaar voor industriële productie van de nieuwe materialen. In het kader van het Marshallplan kreeg Italië een fabriek voor de vervaardiging van plastic in Monza, ten noorden van Milaan. De originaliteit van de hier voorgestelde collectie ligt in het feit dat tal van voorwerpen sinds 1987 gevonden zijn op zolders, bij brocanteurs en op vlooienmarkten. De nog levende ontwerpers werden geïnterviewd en schonken ons stukken die ze nog achterin hun atelier hadden liggen. Het postmodernisme, met zijn utopieën en nostalgie, bracht dit creatieve klimaat weer voor het voetlicht. De tentoonstelling in het Atomium toont de nieuwe perspectieven die na 1958 ontstonden, en getuigt, ondanks het verlies van de kolonies, van een uitzonderlijke periode van een gelukkige, bevrijde middenklasse met weinig werkloosheid en een nieuwe behoefte om de wereld te omhelzen. Kan zo n periode terugkomen? PLASTICARIUM - Art & Design Atomium Museum De door de curatoren uitgekiende presentatie gaat verder dan wat de babyboomers zich kunnen herinneren. Nooit eerder werden dergelijke ensembles aan het publiek voorgesteld. Het is de kwintessens van de stijl van de jaren zestig. Kunstwerken en gebruiksvoorwerpen worden gegroepeerd rond toonaangevende stijliconen, en tonen de droom van een middenklasse die het voor de wind gaat, tot aan de bewustwording, naar aanleiding van de petroleumcrisis van 1973, van de nood aan een ecologische politiek. Het einde van het tijdperk wordt ingeluid met de projectie van de film A clockwork orange (chemische medicatie kan de menselijke perversiteiten nog niet corrigeren) en de zwevende en repetitieve muziek van Tangerine Dream. Wat leren ons die dromen vandaag? Dat je experimentele creativiteit moet stimuleren in functie van de gegevens van het moment, want de tijden zijn aan het veranderen (Bob Dylan). Dit tijdperk was geen zonsondergang maar een som van ervaringen waarvan de toekomst zal uitwijzen of ze goed of slecht waren. 9

10 PERSDOSSIER CONTACTen Atomium Expo Arnaud Bozzini E arnaud.bozzini@atomium.be M + 32 (0) Perscontacten Inge Van Eycken E inge.vaneycken@atomium.be M + 32 (0) PLASTICARIUM - Art & Design Atomium Museum CARACAS pr E info@caracascom.com T/F 32 (0) M +32 (0)

11

12

13

14 Orange Dreams. Plastiek is magnifiek. Tentoonstelling rond plastic design in het Atomium van 26 november 2014 tot 25 mei Persbericht Orange Dreams. Plastiek is magnifiek presenteert de meest ludieke en originele aspecten van plastic design. De tentoonstelling, gebaseerd op de collectie van het Plasticarium, laat bezoekers het materiaal dat symbool stond voor de Golden Sixties (her-)ontdekken. Van dagelijkse gebruiksvoorwerpen tot kunstwerken: de kleur oranje gaat hand in hand met een ongebreidelde creativiteit in een enscenering die speciaal voor het Atomium is ontworpen. De combinatie van projecten, gebruiksvoorwerpen en kunstvoorwerpen werpt licht op dit tijdperk: op het creatieve klimaat en de zoektocht naar een symbiose met of een reactie op de omgeving. Nooit werden er zoveel voorwerpen, die relevant zijn voor dit thema en gesitueerd zijn in dezelfde creatieve context, bijeengebracht in een tentoonstelling. Deze verkenning van de utopie van plastic in de jaren 1960 tot 1973 is vormgegeven via 6 installaties: Nomadic dream, MOD s (modernist) dream, Living dream, Space music dream, Kitchen s dream, Office dream. De 6 oranje dromen, gepresenteerd door Philippe Decelle, curator van deze tentoonstelling en vormgever van het Plasticarium, tonen een persoonlijke, poëtische blik op de consumptiemaatschappij van de jaren 60 en 70. De volledig van plastic vervaardigde, utopische woning wordt ook tentoongesteld. Philippe Decelle: Het verleden bestaat enkel in functie van de herinneringen die wij meedragen. De periode vertegenwoordigt, voor de generatie baby-boomers, de nostalgie uit hun jeugd en voor de generaties na hen een onuitputtelijke inspiratiebron. De nieuwe materialen braken met de oude tradities. Ze kregen echter enkel waarde omdat men zo een nieuwe, radicale stijl kon creëren. Praktisch De tentoonstelling loopt van 26 november 2014 tot 25 mei 2015 elke dag van 10 tot 18u. (openingsuren van het Atomium). De toegang tot deze tentoonstelling is inbegrepen in de normale prijs van het Atomium. Perscontact Inge Van Eycken - inge(a)atomium.be /