Raad van Advies van Cura~ao

Transcriptie

1 STATEN VAN CURACAO Ontv.: OCT No.: Raad van Advies van Cura~ao Aan de Voorzitter van de Staten van Curagao Wilhelminaplein 4 Curagao RvA no. RA/32-16-LV Onderwerp: Advies: lnitiatiefontwerplandsverordening tot wijziging van het Kiesreglement Curagao (A.B. 2010, no. 87) (Zitting ) Met verwijzing naar uw adviesverzoek d.d. 15 juni 2016 om het oordeel van de Raad van Advies inzake bovengenoemd onderwerp en naar aanleiding van de behandeling hiervan op 3 oktober 2016, bericht de Raad u als volgt. I. Algemeen 1. Motivering van de noodzaak van het initiatiefontwerp De onderhavige initiatiefontwerplandsverordening (hierna: het initiatiefontwerp) strekt ertoe het kiesstelsel verder te democratiseren opdat de kandidaten met de meeste stemmen op een kandidatenlijst van een politieke groepering die zetels hebben gekregen in een verkiezing van de leden van de Staten eerst in aanmerking komen voor het bezetten van een aan die kandidatenlijst toegekende plaats en dit niet afhankelijk te doen zijn van de volgorde waarop de kandidaten op de kandidaten lijst zijn geplaatst. Tot het ontwerpen van nieuwe wettelijke regelingen wordt, overeenkomstig aanwijzing 4, eerste lid van de Aanwijzingen voor de regelgeving (h ierna: Awr). aileen besloten, indien de noodzaak daarvan is komen vast te staan. De Raad merkt op dat uit de memorie van toelichting niet kan worden afgeleid waarom het noodzakelijk danwel wenselijk is om het kiesstelsel van Curagao verder te democratiseren. De argumentatie van de initiatiefnemer dat het verder democratiseren van kiesstelsels een tendens is en dat in Sint Maarten dit systeem reeds wordt toegepast, is naar de mening van de Raad niet afdoende om een dergelijke ingrijpende wijziging van het kiesstelsel voor de Staten, te rechtvaardigen. De Raad meent, mede gelet op aanwijzing 5 van de Awr, dat de beoogde hervorming van het kiesstelsel van Curagao gebaseerd moet zijn op een gedegen verricht onderzoek waaruit blijkt dat de voorgestelde oplossing de juiste oplossing is. Het vorenstaande blijkt niet uit de memorie van toelichting bij het initiatiefontwerp (hierna: de memorie van toe/ichting). Hierdoor is het moeilijk voor de Raad om vast te stellen of de voorgestelde ingrijpende wijziging van het kiesstelsel van Curagao noodzakelijk danwel wenselijk is. De Raad adviseert in de memorie van toe/ichting op het vorenstaande in te gaan.

2 2. lnformatievoorziening aan de bevolking In de me marie van toelichting ( eerste tekstblok, voorlaatste volzin) wordt onder verwijzing naar de memorie van toelichting behorende bij het Kiesreglement Curagao gesteld dat essentiele onderdelen van het Kiesreglement Curagao door de bevolking zouden zijn ge internaliseerd o.a. met betrekking tot de zetelverdeling over de kandidaten op de lijst. De wetgever geeft in laatstgenoemde toelichting het motief aan voor de overname door het land Curagao van essentiele onderdelen van het kiesrecht zoals die voorheen voor de verkiezingen van de Staten van de Nederlandse Antillen en de verkiezingen voor de eilandsraad van het eilandgebied Curagao golden. Volgens de wetgever heeft de bevolking genoemde essentiele onderdelen ge"internaliseerd en was met het functioneren van dat kiesstelsel vertrouwd. De Raad meent dat daarom gegronde redenen moeten zijn voordat over gegaan kan worden tot hervorming van het huidige kiesstelsel. De bevolking moet tijdig en op een correcte manier over de beoogde hervorming van het kiesstelsel van Curagao en de implicaties hiervan worden ge"informeerd. In de memorie van toelichting staat niet hoe genoemde informatie aan de bevolking zal worden verstrekt en wat de daarmee gemoeide kosten zullen zijn. Aangezien voor de uitvoering van de onderhavige (initiatief)landsverordening de beschikbaarheid van informatie van essentiele betekenis is, adviseert de Raad in een afzonderlijk onderdeel van de memorie van toelichting aan de informatievoorziening aandacht te besteden. Ook wordt geadviseerd om overleg te voeren met de eerst verantwoordelijke minister over het in de memorie van toelichting op te nemen nieuwe onderdee/ met betrekking tot de informatievoorziening. II. lnhoudelijke opmerkingen 1. Het initiatiefontwerp a. De procedure van de voorkeursstemming Uit de memorie van toelichting volgt dat het initiatiefontwerp ertoe strekt om eerst aan de kandidaten op een kandidatenlijst, die de meeste stemmen hebben behaald een zetel toe te kennen en dat de toekenning daarvan niet moet afhangen van de plaatsing van kandidaten op de kandidatenlijst door de betreffende politieke groeperingen. lndien dat de doelstelling van het initiatiefontwerp is, meent de Raad dat de procedure van de voorkeurstemming geregeld in artikel 98, eerste lid van het Kiesreglement Curagao, achterwege dient te blijven. Deze procedure is dan overbodig geworden en bespaart het hoofdstembureau, bedoeld in artikel 13 van het Kiesreglement Curagao (hierna: het Hoofdstembureau), wellicht, kostbare tijd en het resultaat komt op hetzelfde neer wanneer direct de kandidaten die de meeste stemmen hebben verkregen naar rata van de verkregen stem men door het Hoofdstembureau worden gerangschikt. De Raad adviseert het initiatiefontwerp met inachtneming van het bovenstaande aan te pass en. b. Artikel I. onderdeel A In artikel I, onderdeel A van het antwerp (de laatste volzin van het nieuw voorgestelde artikel 98, tweede lid, van het Kiesreglement Curagao) staat dat de lijstvolgorde doorslaggevend is, wanneer de kandidaten, bij de rangschikking van de gekozen kandidaten naar het aantal stemmen dat zij hebben verkregen, een gelijk aantal stemmen hebben verkregen. Daar door de beoogde hervorming van het kiesstelsel niet Ianger de politieke groeperingen maar de ki zer de samenstelling van de leden van de Staten bepaalt, meent de Raad dat zoveel RvA no. RA/32-16-LV 2

3 mogelijk voorkomen moet worden dat de politieke groeperingen op een indirecte wijze tach invloed hebben op wie de aan de kandidatenlijst toegekende plaatsen (zetels) zal bezetten. lndien een geval zoals hierboven is beschreven zich voordoet, geeft de Raad in overweging om het lotte doen beslissen. Het voorgaande is volgens de Raad democratischer omdat de kandidaten dan gelijke kansen maken om gekozen te worden. De Raad geeft in overweging het initiatiefontwerp met inachtneming van het bovenstaande aan te passen. 2. De memorie van toelichting a. Het belang van het kiesrecht In de tweede volzin van het eerste tekstblok van het onderdeel "Aigemeen" van de memorie van toelichting staat dat in de inleidende opmerking van de memorie van toelichting behorende bij het Kiesreglement Curac;:ao is te lezen dat het Kiesreglement Curac;:ao de barging van de democratische rechtsstaat dient na te streven. De Raad is daarentegen van mening dat de wetgever in voornoemde toelichting aileen aangeeft dat het kiesrecht een van de belangrijkste karakteristieken en waarborgen van de democratische rechtsstaat is. De Raad adviseert de memorie van toe/ichting met inachtneming van het bovenstaande aan te passen. b. De financiele paragraaf In het onderdeel I, onder "2. lnformatievoorziening aan de bevolking" van dit advies is ingegaan op het belang van het verstrekken van informatie aan de bevolking over de beoogde hervorming van het kiesstelsel van Curac;:ao en de implicaties hiervan. Het verstrekken van informatie aan de bevolking brengt extra kosten voor het Land met zich mee. De Raad constateert dat in de memorie van toelichting geen financiele paragraaf is opgenomen. In artikel11 van de Landsverordening comptabiliteit 2010 staat dat in de toelichting op ontwerpen van wet- en regelgeving een afzonderlijk onderdeel moet worden opgenomen waarin de financiele gevolgen voor en de dekking door het Land worden vermeld. Hoewel de toelichting op genoemd artikel niets daarover zegt, maakt de Raad naar aanleiding van de laatste volzin daarvan op, dat het artikel aileen ministers bindt. Desalniettemin kan er naar het oordeel van de Raad van een zekere reflexwerking richting de Staten sprake zijn. lmmers, de lasten voor de overheid die voortvloeien uit het initiatiefontwerp, zullen op de begroting gaan drukken. In aanwijzing 157 van de Awr wordt ook bepaald dat de memorie van toelichting een verantwoording dient te bevatten over de lasten voor de overheid en de financiele gevolgen van het initiatiefontwerp. lndien een antwerp voor een landsverordening financiele gevolgen voor het Land bevat, dient overeenkomstig aanwijzing 159 van de Awr in een afzonderlijk gedeelte van de memorie van toelichting aangegeven te worden in welke omvang daaraan meer of mindere uitgaven of ontvangsten zullen zijn verbonden. Gezien het bovenstaande adviseert de Raad in een financie/e paragraaf in de memorie van toelichting de kosten verbonden aan het initiatiefontwerp inzichtelijk te maken en aan te geven ho deze kosten gedekt zullen worden. RvA no. RN32-16-LV 3

4 Ill. Opmerkingen van wetstechnische en redactionele aard Opmerkingen van wetstechnische en redactionele aard zijn in een bijlage bij dit advies opgenomen en worden geacht hiervan integraal onderdeel uit te maken. Willemstad, 6 oktober 2016 de f ngerend Ondervoorzitter, m vr. mr. L.M. Dindial RvA no. RA/32-16-LV 4

5 Bijlage behorende bij het advies van de Raad van Advies, RvA no. RA/48-16-LB Zowel het antwerp als de nota van toelichting heeft wetstechnische en redactionele onvolkomenheden. De Raad noemt de volgende voorbeelden. a. Het ontwerp Het opschrift Voorgesteld wordt "resoluties" te vervangen door "Resoluties 2140 (2014) en 2216 (2015)". De considerans Voorgesteld wordt in de eerste overweging te verwijzen naar de Resoluties 2140 (2014) en 2216 (2015) van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. Voorgesteld wordt aan het slot van de tweede overweging de komma te vervangen door een puntkomma. Artikel 5 Voorgesteld wordt in onderdeel b "verleend" te vervangen door "verleenf' en "2 tot en met 5" te vervangen door "2 tot en met 4". Artikel 9 Voorgesteld wordt in het tweede lid "genoemd" te vervangen door "bedoeld". Artikel 10. eerste lid Voorgesteld wordt "de zorg" te vervangen door "of namens" en "kan vracht worden ge"lnspecteerd" te vervangen door "wordt vracht ge"lnspecteerd". Voorgesteld wordt voorts "indien er gegronde redenen bestaan" te vervangen door "indien een redelijk vermoeden bestaaf' en "vernietigd als bedoeld in" door "vernietigd overeenkomstig". Artikel11 Voorgesteld wordt "de artikelen 9 tot en met 13" te vervangen door " de artikelen 8 en 9". Artikel13 De citeertitel wordt aan het slot van een opschrift van een regeling tussen haakjes vermeld. Voorgesteld wordt de citeertitel in artikel 13 van het antwerp "(Sanctiebesluit Jemen)" en hetgeen aan het slot van het opschrift tussen haakjes staat met elkaar in overeenstemming te brengen. b. De nota van toelichting lnleiding Voorgesteld wordt in het tweede tekstblok, eerste volzin, "wordt" te vervangen door "worden". Voorgesteld wordt in het vierde tekstblok een passage op te nemen waaruit blijkt dat de Sanctieregeling Jemen tot stand is gekomen als onmiddellijke voorziening en dat deze thans ve allen is. AvA no. RA/48-16-LB I

6 Financiele paraqraaf Voorgesteld wordt in de eerste volzin "dit antwerp" te vervangen door "in dit landsbesluit". Artikelsgewijze toelichting Voorgesteld wordt in de laatste volzin van de eerste pagina "genoemde" te vervangen door "bedoelde". Voorgesteld wordt de kopjes "Artikel 7", "Artikel 8" en "Artikel 9" te vervangen door "Artikel 8", "Artikel 9" respectievelijk "Artikel 1 0". Voorgesteld wordt in de laatste volzin van de derde pagina, "deze sanctieregeling" te vervangen door "dit landsbesluit". RvA no. RA/48-16-LB II

7 PARLAMENTO Dl KORSOU Parliament of Curac;ao Parlam ento de Curazao Staten van Curac;ao VOORZITTER DER STATEN CURA<;AO Aan de Raad van Advies, d.t.k.v. de fungerend ondervoorzitter mw. mr. L.M. Dindial, Architectenweg # 1 Alhier. Ons nummer: 638 V/15-16 Willemstad, 15 juni 2016 Op verzoek van de indiener bied ik u hierbij aan een initiatief-ontwerplandsverordening: "Ontwerplandsverordening tot wijziging van het Kiesreglement Curac;ao, (A.B no.87) (Zittingsjaar )". lngevolge het tweede lid, onderdeel a, van artikel 64 van de Staatsregeling van Curac;ao en artikel 20 van de Landsverordening Raad van Advies wordt het dezerzijds op prijs gesteld het gevoelen van de Raad van Advies op dit initiatief te mogen ontvangen, opdat de indiener rekening kan houden met de eventuele opmerkingen van de Raad van Advies, alvorens overgegaan wordt tot behandeling van onderhavige initiatief-ontwerplandsverordening. De Voorzitter van de Staten, Marcolino C.F. Franco Wilhelmlnapleln 4, Wlllemstad, Curac;ao Te l. : (599-9) Fa x: (599-9)

8 STATEN VAN CURACAO ZITTING ~,b LANDSVERORDENING tot wijziging van het Kiesreglement Curac;:ao (A.B. 2010, no. 87) No.1 AANBIEDING Gebruikmakende van het recht van de Staten, toegekend in artikel 77 van de Staatsregeling van Curac;:ao, hebben ondergetekenden hierbij de eer de Staten ter goedkeuring aan te bieden een ontwerplandsverordening tot wijziging van het Kiesreglement Curac;:ao. Willemstad, 15 juni 2016 De indiener, ~ T /::bc/rn~,.,

9 STATEN VAN CURACAO No.: ZITTING O(f-1::, LANDSVERORDENING tot wijziging van het Kiesreglement Curac;ao (A.B. 2010, no. 87) No. 2 ONTWERP IN NAAM VAN DE KONING! De Gouverneur van Curac;ao, In overweging genomen hebbende: dat het wenselijk is het kiesstelsel verder te democratiseren; dat hiertoe instrumenteel is dat de Statenleden inderdaad Volksvertegenwoordigers zijn ; dat dit kan indien Statenleden zoveel mogelijk draagvlak hebben in de gemeenschap; dat dit betekent dat Statenleden geruggensteund dienen te zijn door zo veel mogelijk kiezers; dat hiertoe die leden met de meeste stemmen op de kandidatenlijsten van politieke verenigingen die zetels hebben weten te bemachtigen in een verkiezing eerst in aanmerking dienen te komen voor het bezetten van een zetel en dit niet afhankelijk te doen zijn aileen maar van de plaatsing op de verkiezingslijst. Heeft de Raad van Advies gehoord, met gemeen overleg der Staten vastgesteld onderstaande wijziging van het Kiesreglement van Curac;ao; Artikell Het Kiesreglement Curac;ao wordt als volgt gewijzigd : A. Artikel 98 lid 2 vervalt en komt te luiden: 1

10 Artikel 98 lid 2 nieuw:. Hebben minder kandidaten van een lijst dan plaatsen aan die lijst zijn toegekend het aantal stemmen gelijk aan of hoger dan de lijstkiesdeler verkregen, dan worden de kand idaten gerangschikt naar het aantal stemmen dat zij hebben verkregen, beginnende met de kandidaat die het hoogst aantal stemmen heeft verkregen. De plaatsen worden toegekend in de volgorde van de meeste stemmen. Voor zover kandidaten een gelijk aantal stemmen hebben verkregen, beslist de volgorde van de lijst. B. Artikel 99 lid 2 vervalt en wordt vervangen door een nieuw artikel 99 lid 2 luidende: Artikel 99 lid 2 Hebben minder kandidaten dan aldus plaatsen zijn te vervullen een aantal stemmen verkregen grater dan de helft van de lijstkiesdeler, dan worden de alsnog te vervullen plaatsen toegekend in de volgorde van het meeste aantal stem men. C. Artikel 100 lid 2 vervalt en komt te luiden: Artikel 100 lid 2 Hebben minder kandidaten dan plaatsen zijn te vervullen een aantal stemmen verkregen grater dan de helft van de lijstkiesdeler, dan worden de alsnog te vervullen plaatsen toegekend in de volgorde van het meeste aantal stemmen. D. Artikel 103 lid 2 vervalt en komt te luiden: Artikel 103 lid 2 nieuw: Vervolgens worden de kandidaten, die niet het aantal stemmen vereist om gekozen te zijn hebben verkregen, zodanig gerangschikt dat eerst komen, in volgorde van het door ieder van hen verkregen aantal stemmen, de kandidaten, die een aantal stemmen verkregen grater dan de helft van de lijstkiesdeler en daarna de overige in de volgorde van het meeste aantal stemmen. 2

11 .. Artikel II Deze landsverordening treedt in werking met ingang van de dag na datum van bekendmaking. Gegeven te Willemstad, De Minister van Bestuur Planning en Dienstverlening Uitgegeven de De Minister van Algemene Zaken 3

12 ..,. STATEN VAN CURACAO ZITTING o 1{, LANDSVERORDENING tot wijziging van het Kiesreglement Curac;;ao (A.B. 2010, no. 87) No. 3 MEMORIE VAN TOELICHTING Algemeen In Ieiding Bij Eilandsverordening vaststelling diverse ontwerp-landsverordeningen land Curac;;ao (A.B no. 87) is onder anderen de Landsverordening houdende vaststelling van het kiesreglement Curac;;ao (Kiesreglement Curac;;ao) vastgesteld. In de inleidende opmerking van de Memorie van Toelichting is te lezen dat deze de barging van de democratische rechtstaat dient na te streven. Bij de uitgangspunten wordt gesteld dat essentiele onderdelen hiervan door de bevolking geynternaliseerd zouden zijn o.a. m.b.t. (d) de zetelverdeling over de kandidaten op de lijst.de toedeling van de aan de lijst toegekende zetels aan de personen op de lijst geschiedt aldus dat eerst verkozen worden verklaard de kandidaten die een aantal stemmen hebben verkregen gelijk aan de kiesdeler en dat de overige stemmen worden overgedragen op de kandidaten in volgorde van plaatsing op de lijst. Tegen dit laatste richt zich dit initiatief antwerp. lmmers: Meer en meer is de tendens dat kiesstelsels verder gedemocratiseerd worden en dat hiertoe instrumenteel is dat de Statenleden inderdaad Volksvertegenwoordigers zijn en zoveel mogelijk draagvlak hebben in de gemeenschap en niet hoofdzakelijk door de partij naar voren worden geschoven met stemmen van anderen. Dit betekent dat Statenleden geruggesteund dienen te zijn door zo veel mogelijk kiezers. Oat hiertoe die leden met de meeste stemmen op de kandidatenlijsten van politieke verenigingen die zetels hebben weten te bemachtigen in een verkiezing eerst in aanmerking dienen te komen voor het bezetten van een zetel en dit niet afhankelijk te doen zijn aileen maar van de plaatsing op de verkiezingslijst.dit is nude essentie van de voorkeursstem. 1

13 Dit is reeds het geval op Sint Maarten. De Fractie van de MAN in de Staten van Curac;ao heeft hiertoe dit lnitiatiefontwerp ingediend. Artikelsgewijze toelichting Artikel 98 lid 2 nieuw: Daar waar gerefereerd wordt aan volgorde op de lijst en overdracht van stemmen is dit gewijzigd in volgorde van het aantal stemmen en is er geen overdracht van stemmen. Artikel 99 lid 2 vervalt en wordt vervangen door een nieuw artikel 99 lid 2: Daar waar gerefereerd wordt aan volgorde op de lijst is dit gewijzigd in volgorde van het aantal stemmen. Artikel 100 vervalt lid 2 vervalt en komt nu te lu iden; Artikel 100 lid 2: Daar waar gerefereerd wordt aan volgorde op de lijst en overdracht van stemmen in dit gewijzigd in volgorde van het aantal stemmen en is er geen overdracht van stemmen. Artikel 103 lid 2 vervalt en komt nu te luiden: Artikel 103 lid 2 nieuw: Daar waar gerefereerd wordt aan volgorde op de lijst en overdracht van stemmen in dit gewijzigd in volgorde van het aantal stemmen en is er geen overdracht van stemmen. JU