JAARVERSLAG 2015 DEC LIEMERS

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2015 DEC LIEMERS Het Duurzaamheid Expertise Centrum (DEC) Liemers is een samenwerkingsverband van ondernemers, gemeenten, onderwijs- en onderzoeksinstellingen en maatschappelijke organisaties in de Liemers. Het DEC Liemers wil duurzaamheid aanjagen, versterken en gaan versnellen in de Liemers. Duurzaamheid doen, doen en nog eens doen! Op weg naar de Liemers als meest gelukkige en duurzame regio van Nederland! Het DEC doet dat langs drie sporen: Samen doen (aanjagen en ondersteunen van programma s en projecten gericht op het realiseren van duurzaam wonen, duurzame energie, afval=grondstof.); Samen helpen (door een verbindingspoort te zijn, door advies en ondersteuning te geven bij duurzaam ondernemen en ontwikkelen); Samen leren (kennis en ervaring uitwisselen en ontwikkelen) Graag maken wij u met dit verslag deelgenoot van de werkzaamheden die in 2015 door tal van DECwerkgroepen en bouwteams zijn uitgevoerd. Onze centrale thema s waren daarbij steeds energie, circulaire economie, scholing en duurzaam wonen. 1. Onze projecten 1.1. Bouwteam Energie a. Centraal in onze activiteiten stond de verdere doorontwikkeling van ons eigen Liemerse Energie Plan (LEP) dat zich richt op het ontzorgen van ondernemers bij energiebesparing in hun bedrijf. Onze Energiescan brengt energiebesparende maatregelen in beeld. Met onze Energieplanner kan een ondernemer de energiekosten managen. Het LEP is toepasbaar bij bedrijfspanden, overheidsgebouwen en panden van maatschappelijke organisaties. We hebben in de zomer een succesvolle pilot uitgevoerd bij Vink Kunststoffen en daar flink wat energiebesparing kunnen realiseren. Sindsdien zijn we bezig met het finetunen van het LEP en het benaderen van ondernemers om gebruik te gaan maken van deze aanpak. b. Met een pitch hebben we medewerking verleend en deelgenomen aan de werkconferentie Samen Verduurzamen op 10 februari 2015 van de stuurgroep Duurzaam Wonen. c. Samen met Industrial Energy Experts en de bedrijvenparkmanager van bedrijventerrein 7-Poort hebben we een project ontwikkeld en ingediend bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). De gevestigde bedrijven hebben de ambitie het bedrijventerrein qua energievoorziening te verduurzamen. Ze weten niet hoe ze dit aan kunnen pakken en wat de mogelijkheden zijn, er is behoefte aan een meerjarige Routekaart naar duurzame energie op 7-Poort. Dit project was gericht op het ontwikkelen van een groeimodel voor een duurzame energievoorzieningsstructuur Jaarverslag 2015 DEC Liemers 1

2 die in fases bereikt kan worden voor het bedrijventerrein 7-poort en haar directe omgeving. De RVO heeft financiering van dit projectvoorstel echter afgewezen. d. Voor het Uitvoeringsplan Gelders Energieakkoord, thematafel Energiebesparing bij bedrijven, hebben wij een projectvoorstel ontwikkeld en ingediend dat gericht is op een meerjarig proces van energiebesparing bij bedrijven in de Liemers. Aan het overleg van deze thematafels hebben deelnemers van het bouwteam meerdere malen deelgenomen. In het eerste kwartaal van 2016 wordt een vervolg gegeven aan de besprekingen en weten we of ons projectvoorstel gehonoreerd wordt. e. Samen met de Gelderse Sport Federatie (GSF) is de intentie uitgesproken om het verduurzamen van sportaccommodaties in 2016 samen te (gaan) agenderen in de regio. We hebben een eerste opzet gemaakt voor overleggen met de wethouders sport en met de eigenaren van sportaccommodaties. In het eerste kwartaal van 2016 gaan we de eerste stappen zetten. Partners: Kremer Installatietechniek, van Dorp Installaties, Putman Installatietechniek, Duoplan Architecten Zevenaar, Pola Zevenaar BV, Willems Technisch Adviesbureau b.v., Sunna Energie 1.2. Energie Prestatie Keuring (EPK) en behoeftepeiling ondernemers Het Rijk wil instrumenten ontwikkelen om energiebesparende maatregelen bij bedrijven ook daadwerkelijk uit te voeren. Industrial Energy Experts heeft een aanpak ontwikkeld voor de uitvoering van een Energie Prestatie Keuring (EPK). Deze is gebaseerd op samenwerking tussen accountantskantoren, bedrijfsverenigingen, bevoegd gezag, installateurs, financiers en bedrijven op een bedrijventerrein. Industrial Energy Experts heeft Stolwijk Kelderman en het bouwteam Energie binnen het DEC gevraagd om aan deze pilot deel te nemen. Industrial Energy Experts heeft de pilot weten te financieren door het Ministerie van EZ, provincie Gelderland en de omgevingsdiensten. Zowel Stolwijk Kelderman en DEC krijgen van Industrial Energy Experts een bijdrage in de kosten. Bij alle ondernemers op de 34 industrieterreinen gaan we behoeften, vragen en dilemma s rond duurzaamheid peilen en vervolgens omzetten in ondersteunende projecten ter versterking van duurzaam ondernemen. We gaan dat doen met medewerking van studenten van de HAN. Op 3 februari 2016 organiseren we de kick off van dit project. Partners: Industrial Energy Experts, Stolwijk Kelderman 1.3. Bouwteam Circulaire Economie Liemers (CEL) a. Het bouwteam heeft in het kader van de Greentechweek in samenwerking met de Kamer van Koophandel op 7 oktober een paneldiscussie en workshop georganiseerd rond circulaire economie in de Liemers. De presentatie van ons rapport Van afval naar grondstof in de Liemers (Wageningen Universiteit) en de Liemerse routekaart stond daar centraal. b. Het DEC Liemers is partner in de provinciale Community of Practice Nieuwe Economie. Met provinciale en regionale partners ontwikkelen we hier projecten en activiteiten naar een circulaire economie. c. In samenwerking met de Wageningen Universiteit (WUR) zijn in de eerste fase van ons project bij 30 bedrijven in de Liemers de grondstoffen- en afvalstromen in beeld gebracht. Deze stromen onderzochten we met het oog op kansen voor het omzetten van afval tot nieuwe grondstoffen. Kansrijke afvalstoffen zijn vooral bouw gerelateerde stoffen, metalen, kunststoffen, voeding- en levensmiddelen en groen. We werken aan het opstellen en step-by-step uitvoeren van een routekaart voor circulaire economie in onze regio. We richten ons daarbij allereerst op het Jaarverslag 2015 DEC Liemers 2

3 organiseren van een werksessie met Liemerse ondernemers die koplopers en potentiële kanshebbers zijn. d. Het bouwteam heeft aansluiting gevonden bij een samenwerkingsverband Circulaire Economie Oost Nederland waarin o.a. de provincie, Radboud Universiteit, VNO-NCW en Kiemt in participeren. We verlenen medewerking aan het opstellen van een position paper dat gericht is op het versterken van circulaire economie in Oost Nederland. Dit paper leggen we in februari 2016 voor aan Gedeputeerde Staten. We hebben de ambitie om binnen dat samenwerkingsverband één van de icoonprojecten te worden. Partners: IA groep BV, AVR Afvalverwerking BV Duiven, Van Gansewinkel (Minerals), SITA, Gemeente Zevenaar (afdeling Ontwikkeling), Waterschap Rijn IJssel, Rabobank, Greenhouseadvies, NTP-infra, Centre for Biobased Economy en de Wageningen Universiteit 1.4. Bouwteam Scholing Centraal in onze aandacht stond het ontwikkelen van een Virtuele Liemerse Duurzaamheidsmarkt (VLD): een virtuele omgeving waarin we de brede kennis en ervaring die we nu al hebben op het gebied van duurzaamheid in de Liemers in beeld willen brengen en dat alles door en met jongeren. We hebben studenten van de Radboud Universiteit via Unipartners opdracht gegeven dit nader uit te werken door het organiseren van een Hackaton voor jongeren van het Liemers College: 24 uur aaneengesloten verbleven 50 jongeren vrijwillig op school om zich te buigen over duurzame vraagstukken van ondernemers, onderwijs en overheden uit de Liemers. Het was een schitterend evenement waarin de jongeren creatief en enthousiast gewerkt hebben. Het leverde mooie, verrassende resultaten op. De opbrengsten van deze hackaton zijn beschikbaar gesteld aan de opdrachtgevers. Diverse opdrachtgevers houden sindsdien contact met groepen van deze jongeren. In de tweede helft van 2015 hebben we overleg gevoerd met Unipartners over mogelijke vervolgstappen. 2 projecten gaan we nader uit (laten) werken: het idee van fairmiles : hoe stimuleren we het gebruik van duurzame goederen en diensten in de Liemers? Analoog aan airmiles gaan we fairmiles nader uitwerken en het opzetten van de VLD in combinatie met een jongerenpanel. Partners: Liemers college, AVR Afvalverwerking BV Duiven, BKC BV, Unipartners 1.5. Duurzaam wonen a. In de stuurgroep Duurzaam Wonen De Liemers zijn ondernemersvereniging Lindus, Bouwend Nederland afdeling Liemers, gemeente Zevenaar en de woningcorporaties Baston Wonen en Plavei aangesloten. Deze stuurgroep heeft zich begin 2015 gericht op het organiseren van een werkconferentie Samen verduurzamen van woningen in de Liemers. De opzet van deze werkconferentie was het aanjagen van initiatieven tot samenwerking. Aan deze geslaagde werkconferentie namen 80 deelnemers deel en sindsdien zijn onderstaande werkgroepen actief geworden om de initiatieven uit deze conferentie verder op te gaan pakken. Verder heeft de stuurgroep zich in 3 bijeenkomsten georiënteerd op soortgelijke initiatieven elders: Betuwe bespaart, Achterhoek Duursaam Verbouwen, Helmondbespaartenergie en stichting HOOM. Daarbij stond de ontwikkeling en uitwerking van een programma Samen Verduurzamen van woningen in de Liemers ons voor ogen. We willen de samenhang van de initiatieven in de Liemers en het programma dat ons voor ogen staat uitwerken in een businessplan Liemers Energie Loket. Begin 2016 starten we met de opzet van dit businessplan. Het DEC neemt ook deel aan het Kernteam VNG Ondersteuning. In dat kernteam komen de ontwikkelingen rond verduurzaming van woningen in meerdere regio s in onze omgeving aan de orde. Jaarverslag 2015 DEC Liemers 3

4 Partners: ondernemersvereniging Lindus, Woningcorporaties Baston, Plavei en Vryleve, Bouwend Nederland afdeling Liemers, gemeente Zevenaar, coördinator Energie Gemeente Arnhem b. De werkgroep Liemerse Woonconfiguratie wil een woonconfiguratie ontwikkelen en vormgeven. Een DEC app die beschikbaar is voor de particuliere woningeigenaar en inzicht geeft in een diversiteit aan mogelijke maatregelen om de woning te verduurzamen, inclusief de kosten en de baten daarbij. We willen dit koppelen aan de uitwerking van ons initiatief slim goed geld verdienen : jongeren verdienen, met behulp van een contract, geld door energie te besparen in de thuissituatie en ouders bewust te maken hoe er energie bespaart kan worden. Dit idee willen we samen met Liander en HOPE XXL nader uitwerken. Partners: Ross Advocaten, Veluwezoom Verkerk, Bouwbedrijf Ubbink, Stafier Solar Systems B.V., De Isolatieshop, Koenders Totaalbouw c. De werkgroep Samen verduurzamen richt zich op een conceptuele marketingaanpak om particuliere woningeigenaren en huurders in de Liemers te stimuleren om hun woningen te verduurzamen. Verduurzamen moet eenvoudig, sexy en toegankelijk zijn. In september hebben we kennis gemaakt met de aanpak van stichting HOOM, een aanpak die door Alliander wordt ondersteund en gericht is op het reuring maken in woonwijken. In opdracht van de gemeente Doesburg is HOOM een pilot gestart met het opzetten van een campagne en het organiseren van diverse bijeenkomsten begin Ons bouwteam volgt deze pilot om na te gaan of, en hoe deze werkwijze uit te rollen is over de hele Liemers. Partners: Rabobank De Liemers, Mans Bouw, Gemeente Doesburg, Joint Origin, Van Dorp Installatietechniek, Gemeente Westervoort, A&A People personeelsdiensten, Joosten makelaardij. d. De werkgroep Liemerse Energie Samenwerking richt zich op het plaatsen van zonnepanelen op daken van woningen van particulieren en huurders, met een voor alle betrokkenen aantrekkelijk verdienmodel. De werkgroep is deze aanpak gaan uitwerken en organiseren. Juridisch zal deze werkwijze ondergebracht worden in een eigen stichting. Met de eerste investering worden de eerste woningen voorzien van zonnepanelen. De eerste 4 woningen worden vroeg in 2016 als pilot uitgevoerd. Partners: Bouwonderneming Zevenaar, Span Schilderwerken BV, Welling Bouw, DVM Bouw en Vastgoed BV, PV-care, Koenders Totaalbouw, Woningcorporaties Baston Wonen en Plavei, Flynth 2. Uitvoeringsplan Gelders Energieakkoord Het DEC Liemers was ook op tal van manieren aangesloten bij het Gelders Energieakkoord (GEA). Dit GEA is begin 2015 opgesteld en ondertekend door ruim 100 organisaties, ook door Liemerse gemeenten en door het DEC. Vervolgens is in de tweede helft van 2015 aan tal van zogenaamde thematafels een start gemaakt met het opstellen van een uitvoeringsplan. Het DEC Liemers heeft bijgedragen aan de thematafels particuliere woningen, energiebesparing bij bedrijven en procesindustrie. Aan deze tafels zijn werkplannen opgesteld die bijdragen aan het Uitvoeringsplan. Vroeg in 2016 wordt de eindversie van dit Uitvoeringsplan uitgewerkt en onder meer voorgelegd aan Gedeputeerde Staten. Jaarverslag 2015 DEC Liemers 4

5 3. Het DEC Liemers als organisatie In 2015 is het DEC Liemers vormgegeven door tal van mensen die actief zijn in werkgroepen en bouwteams. Allemaal om niet. Bijzonder en uniek, dat zoveel (vooral) ondernemers in de Liemers actief zijn binnen het DEC. Bijzonder, maar ook kwetsbaar. Om de organisatie van het DEC Liemers steviger en duurzamer te organiseren, heeft een aantal ondernemers mede op initiatief van ondernemersvereniging Lindus - al medio 2014 de stuurgroep DEC Liemers opgezet. Deze stuurgroep heeft zich met name gericht op het verbreden van het draagvlak van het DEC Liemers; op de financiering van de organisatie én op de communicatie over het DEC Liemers. Met het oog op het versterken van de onderlinge samenwerking zijn gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers van bedrijventerrein Innofase, de gemeente Duiven en de Groene Allianties. De Stichting Groene Allianties richt zich op de verduurzaming en het toekomstbestendig maken van de bedrijventerreinen in Duiven en heeft veel overeenkomsten met het DEC Liemers. In 2016 krijgen deze gesprekken een vervolg waarbij de inzet is samenwerking én samenvoeging. Wat de financiering van het DEC betreft is het in 2014 opgestelde ambitiedocument Duurzaamheid doen, doen en nog eens doen vertaald in een financierings-strategie. Deze was gericht op het ontwikkelen van een campagne om cofinanciering door Liemerse partijen te realiseren. Daarnaast richtten zij zich op het verwerven van subsidies ter financiering van de organisatie en de activiteiten. In 2015 zijn hierover constructieve gesprekken gevoerd door een brede Liemerse delegatie met gedeputeerden Jan Jacob van Dijk en Michiel Scheffer. In 2016 gaan deze gesprekken een vervolg krijgen omdat het DEC Liemers ook wil kunnen rekenen op Provinciale steun en medewerking. Ter ondersteuning van de communicatie is een campagneteam opgericht, wederom door Liemerse deskundige ondernemers. Dankzij hen is een website opgezet, is het gebruik van social media ingezet, zijn brochures over het DEC Liemers en nieuwsbrieven gemaakt, zijn interviews over ons werk geplaatst in de DUS (magazine van Lindus, de ondernemersvereniging van de Liemers) en het MKB-nieuws (het magazine van MKB-vereniging -Duiven) en is er een prima promotiefilm gemaakt. Richting de MKB-verenigingen in de Liemers hebben we belangrijke stappen gezet: MKB-Duiven is officieel partner geworden van het DEC Liemers; we hebben over het DEC prima gesprekken gevoerd met de besturen van MKB-Zevenaar, Montferland en Ondernemend Westervoort; in het nieuwe gebouw van Liander is voor de leden van Ondernemend Westervoort een bijeenkomst over het DEC en duurzaamheid georganiseerd; en voor Ondernemend Duiven is een brainstormbijeenkomst met MKB-ers verzorgd. Met onze campagne Duurzaamheid loont hadden we de ambitie om aan co-financieringsmiddelen op te gaan halen uit de Liemers. In de zomerperiode kregen we de kans om deze eigen inbreng te koppelen aan een EFRO-subsidieaanvraag. Dankzij de inzet van de stuurgroep en vele anderen is het ons in september gelukt om een stevige inhoudelijke aanvraag te doen (in de vorm van een meerjarig werkplan ) met daarin aan Liemerse cofinanciering een bedrag van ! Een heel bijzondere prestatie! De stichting DEC Liemers is eind september 2015 opgericht en vanaf dat moment is de stuurgroep officieel het bestuur van de stichting geworden. Partners: bureau de Clou, Geurts Media, Doit Online Media en bestuur stichting DEC Liemers Meer weten? Ga naar onze website of neem contact op met Wim Nabbe, coördinator DEC Liemers (info@dec-liemers.nl). Jaarverslag 2015 DEC Liemers 5