Woord vooraf Inhoudsopgave Inleiding IDENTITEITSFICHE GESCHIEDENIS Hoe het is begonnen... 9

Transcriptie

1

2 Woord vooraf Bij de aanvang van het laatste schooljaar kregen mijn klasgenoten en ik de opdracht een onderneming te analyseren die eventueel ook beursgenoteerd is. Ik heb gekozen voor de onderneming Delhaize Group, dat genoteerd staat op de Euronext Brussels. Op regelmatige tijdstippen kregen we verschillende opdrachten van onze mentors die we moesten uitvoeren, en die we zo goed mogelijk hebben getracht uit te werken. In het begin was het moeilijk een totaalbeeld te krijgen van mijn onderneming, maar na verloop van tijd verliepen de taken in verband met de onderneming vlotter en kreeg ik meer inzicht in het bedrijf. Ik ben best tevreden met het verkregen resultaat en wil in het bijzonder mijn mentors, de heer Crauwels, en ook de heer Nys bedanken voor hun hulp bij het realiseren van mijn GIP eindwerk. Ik wens de lezers nog veel leesgenot in mijn boek. 2

3 Inhoudsopgave Woord vooraf... 2 Inhoudsopgave... 3 Inleiding IDENTITEITSFICHE GESCHIEDENIS Hoe het is begonnen Geschiedenis door de jaren heen N.V Wat Voordelen Nadelen Kenmerken Kapitaal Akte Bestuurders Vennoten Wettelijke en administratieve verplichtingen VERKOOPFORMULES Tom&Co Wat is Tom&Co? Het aanbod bij Tom&Co Shop& Go Wat is Shop & Go? Het aanbod bij Shop & Go City Delhaize Wat is City Delhaize? Het aanbod bij City Delhaize ProxyDelhaize Wat is Proxy Delhaize? Het aanbod bij Proxy Delhaize

4 4.5 AD Delhaize Wat is AD Delhaize? Het aanbod bij AD Delhaize: Delhaize Supermarkt Wat is Delhaize Supermarkt? Het aanbod bij Delhaize Supermarkt ASSORTIMENT Wat is een assortiment Schema met de verschillende afdelingen BEOOGDE DOELGROEP DIENSTEN Lotto en Postpunt Mobile-plus Selfscanning Selfscan Quickscan Selfpay Wijnadvies Wijnadviseurs in je Delhaize Wijndegustaties Delhaizewineworld.com Kleine extra diensten Betalen in de Delhaize Supermarkt: Bus en Tramkaarten: Milieuvriendelijke maatregelen Zoekertjes en winkelwagentjes met babyzitje LEVERANCIERS EN PRODUCTIE BOEKHOUDING Boekhoudkundige verplichtingen Boekhoudkundige verplichtingen van de onderneming Vereenvoudigde boekhouding Dubbele of volledige boekhouding Boekhoudkundige verplichtingen voor zeer kleine ondernemingen Boekhoudkundige verplichtingen voor KMO's Boekhoudkundige verplichtingen voor grote ondernemingen

5 9.2 Jaarrekening De jaarrekening van een onderneming Doel van de jaarrekening Jaarrekening neerleggen Kosten neerleging jaarrekening Controles van de NBB op jaarrekening Termijnen van neerlegging jaarrekening Het verslag van de commissaris Verkort en volledig schema van de jaarrekening De balans De resultatenrekening De sociale Balans en toelichtingen Samenstelling Analyse Analyse Graydon rapport AANDEEL Selectie en portefeuille CMB Euronav Dockwise Boskalis Exmar Factoren Hoofdfactoren Welke factoren beïnvloeden de vraag naar aandelen? Het aantal mensen dat aandelen koopt af van de maatschappij: Gebeurtenissen op macro-economisch niveau beïnvloeden de vraag naar aandelen: Het beursklimaat Conjunctuur beïnvloedt de vraag naar aandelen: Door wat er in de sector van de markt gebeurd: Wat de grote beleggers en de directies van bedrijven met hun aandelen doen: De rentestanden: De banken: Sparen en Beleggen Mogelijke motieven om te sparen Bedrag van de staatswaarborg Spaarvormen voor staatswaarborg Negatieve intrest spaarboekje basisformules voor beleggingen Belastingen bij sparen en beleggen Basispercentage van de roerende voorheffing Bevrijden voorheffing Roerende voorheffing van 15% Meerwaarde en belasting van een aandelenbelegging Rating

6 Ratings voor uitstekende kwaliteit en gevaar voor faillissement Geef de 1.Definitie 2 De eventuele soorten 3 De kosten en belastingen bij beleggingen 4 En de mogelijke opbrengsten voor de volgende spaar en beleggingsvormen Spaarrekening Termijnrekening Staatsbon Kasbon Verzekeringsbon Tak 21-verzekering Aandelen Obligaties Beleggingsfondsen Tak 23 levensverzekering Andere beleggingsvormen Beleggersprofielvolgens AXA bank ONDERNEMING IN DE ACTUALITEIT BEHEERS ACTIVITEITEN Algemene fiches Instellen opties Invoeren Klanten, leveranciers en artikels Aankoopadministratie Verkoop administratie Betalingen en Inningen Beheersoverzicht... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.0 13 RELATIEBEHEER ACCESS DEBITEURENBEHEER IN EXCEL Toepassingen BEDRIJFSMAILING SYNTHESE JAARVERSLAG EIGEN INFO

7 Inleiding Voordat ik de opdracht kreeg om een GIP te maken van het bedrijf Delhaize, had ik nog niet echt veel inzicht en een goed beeld van deze onderneming. Ik kende Delhaize wel omdat we daar soms gaan winkelen en je ziet bijna dagelijks vrachtwagens van Delhaize rijden. Als eerste opdracht kregen we meteen een heleboel informatie te verwerken over het bedrijf. We moesten de geschiedenis, het assortiment, enzovoort bespreken van de onderneming. Het assortiment van Delhaize was dan ook het grootste van alle GIP opdrachten omdat Delhaize bijna alle levensmiddelen en voedingsmiddelen verkopen. Ook hebben we de naamloze vennootschap en welke weten en verplichten dit inhoud, enzovoort grondig moeten analyseren. Naast deze opdrachten moesten we ook o.a. aandelen kopen van beurs genoteerde bedrijven voor in onze beleggingsportefeuille om zo de evolutie van de aandeelkoersen te bespreken. We moesten ook het jaarverslag en de jaarrekening van de onderneming analyseren waardoor ik een beter overzicht kreeg van de financiële situatie van de onderneming. Naast dit alles heb ik ook krantenartikelen gezocht over de actualiteit van de onderneming. Voor het tot stand brengen van dit eindwerk heb ik gebruik gemaakt van verschillende programma s zoals: Microsoft office Word, Excel, PowerPoint, Acces en het beheer programma EBP. Voor het uitwerken van de website die terug te vinden is onder de link: hebben we gebruik gemaakt van het programma wordpress.com (content management system). 7

8 1 Identiteitsfiche Delhaize Group NAAM: GEBROEDERS DELHAIZE EN CIE "DE LEEUW" (DELHAIZE GROEP) Delhaize Groep NV Hoofdkantoor: Osseghemstraat BRUSSEL België Tel: Fax: Website: Ondernemingsnummer:

9 2 Geschiedenis 2.1 Hoe het is begonnen Zes zonen(adolphe, Jules, Auguste, Edouard, Léopold en Louis Delhaize)uit het gezin van Jacques Delhaize, een wijnhandelaar in Ransart, niet ver van Charleroi, liggen aan de basis van het ontstaan van twee Belgische supermarktketens Delhaize De Leeuw en Louis Delhaize : In 1867 richten Jules en Auguste Delhaize samen een winkelketen op onder de naam Delhaize Frères et Cie met als embleem de Vlaamse Leeuw. Niet veel later treden ook hun broers Adolphe en Edouard toe tot het vennootschap, evenals hun schoonbroer Jules Vieujant. Ze bouwen een heel netwerk van winkels uit waar dezelfde prijzen worden gehanteerd en alle producten worden opgeslagen in een centraal depot. Ze openen hun eerste zaak in Charleroi, al snel gevolgd door zaken in Marchienne-au-Pont, La Louvière, Bergen, Namen, Hoei en Châtelet. De formule slaat zodanig goed aan dat de broers in 1871 besluiten om het vennootschap naar Brussel te verhuizen. Met het oog op een betere en makkelijkere distributie van hun producten, speelde het groeiende spoorwegennet en de aanwezigheid van het kanaal Brussel-Charleroi een grote rol in hun beslissing om te verhuizen. Van links naar rechts: Jules Delhaize, Jules Vieujant en Edouard Delhaize, stichters van de Gebroeders Delhaize. Op de achtergrond de hoofdzetel van Delhaize in de RueOssegheminSint-Jans-Molenbeek (Brussel) 9

10 2.2 Geschiedenis door de jaren heen 1883: Delhaize verplaatst zijn activiteit van Charleroi naar Molenbeek, vlakbij Brussel, in de onmiddellijke nabijheid van het Weststation. Het terrein omvat een groot magazijn, enorme kelders, kantoren en ook een huishoudelijke dienst, een school, een brandweerbrigade en fabrieken waar voedingsmiddelen van het huismerk "Le Lion" worden geproduceerd : In dertig jaar tijd opent het bedrijf meer dan 700 filialen, verspreid over het hele land, en gaat een vennootschap aan met 1500 zelfstandige handelaars : Tijdens de crisis van de jaren '30 creëert Delhaize "Derby", een gamma discountproducten, maar herbevestigt tezelfdertijd zijn positie van specialist in voedingswaren. 1945: Kort na de Tweede Wereldoorlog sluit de onderneming het merendeel van zijn fabrieken. Voortaan zullen de producten van het huismerk geproduceerd worden door leveranciers die beantwoorden aan de Delhaize-kwaliteitsnormen. 1957: In navolging van de Amerikaanse «supermarkets», creëert Delhaize de eerste supermarkt in België. Alles is zelfbediening, zelf het vlees is voorverpakt. 1962: Om zijn groei en de opening van nieuwe supermarkten te kunnen dragen stelt Delhaize zijn kapitaal open voor het publiek en gaat naar de Beurs van Brussel onder de naam «S.A. Delhaize Frères et Cie Le Lion» : Om zijn supermarkten doeltreffend te kunnen bevoorraden creëert Delhaize gespecialiseerde distributiecentrales in Zellik : Een nieuwe wetgeving inzake het vestigen van grote winkels in België zet Delhaize ertoe aan om nieuwe mogelijkheden in het buitenland te zoeken. Het neemt een participatie in de keten Food Town Stores die toen 22 supermarkten in de VSA (in Noord- en Zuid-Carolina) bezat. Dit markeert het begin van de internationale uitbreiding van Delhaize. 1989: Lancering van de website Delhaize.be, van de winkelketen «Tom&Co», gespecialiseerd in toebehoren en voeding voor huisdieren, en van «Caddy-Home», de levering-aan-huisdienst. Delhaize is de eerste Belgische distributeur die bioproducten aanbiedt. 10

11 1992: Delhaize viert zijn 125-jarig bestaan. De onderneming telt 1021 supermarkten in de Verenigde Staten, 410 verkooppunten in België, waarvan 108 supermarkten, 7 in de Tsjechische Republiek en 14 in Griekenland na een meerderheidsparticipatie in Alfa Beta Vassilopoulos. Delhaize creëert de "plus-kaart", de eerste getrouwheidskaart in de Belgische distributiesector. 1999: In 1999 overschrijdt het verkoopnetwerk van Delhaize Group de kaap van 2000 verkooppunten in de hele wereld. 2001: In april 2001 staat Delhaize Group genoteerd op de New York Stock Exchange. 2005: Delhaize Group neemt Cash Fresh over, een keten van 43 supermarkten in Noordoost-België. 2009: Eind 2009 telt het Delhaize-netwerk in België 792 winkels. Met zijn verschillende winkelformules (Delhaize supermarkten, AD Delhaize, City Delhaize, Proxy Delhaize, Shop 'n Go, Tom&Co en Red Market) realiseerde Delhaize België in 2009 een zakencijfer van 4,6 miljard euro. In 2009 had Delhaize België een marktaandeel van 25,7 %*. De onderneming telt meer dan medewerkers. Delhaize België maakt deel uit van Delhaize Group die actief is in 6 landen en op 3 continenten. Eind 2009 telt het netwerk van Delhaize Group winkels, en stelt ze personen tewerk. 11

12 3 N.V. 3.1 Wat De naamloze vennootschap is een vennootschap waarin minstens twee aandeelhouders bereid zijn kapitaal te investeren in de vennootschap. De NV word in België gekozen als vennootschapsvorm voor grote ondernemingen en voor kmo's 1, omdat het in een nv mogelijk is om aandelen aan toonder 2 uit te geven en deze aandelen vrij over te dragen. 3.2 Voordelen De naamloze vennootschap is de vennootschap die het vaakst wordt gebruikt als controle-instrument. De aansprakelijkheid van de vennoten/aandeelhouders wordt bepaald door wat hun inbreng is. De aandelen aan toonder zijn vrij overdraagbaar. De aandelen zijn nominatief 3 totdat ze volledig worden vrijgegeven. Dood van een van de vennoten/aandeelhouders brengt het voortbestaan van de nv niet in gevaar De overdracht van de winstbewijzen en de aandelen aan toonder moet in de statuten beperkt worden. 3.3 Nadelen Er is een notariële akte vereist Verlies van het familiaal karakter van de vennootschap Zware besluitvorming Er kunne geen snelle beslissingen worden genomen, het moet eerst besproken worden met alle vennoten Zware (dubbele boekhouding) boekhoudkundige verplichting Hoog startkapitaal = minimum kapitaal Je hebt veel formaliteiten en verplichtingen Het geld moet verdeeld worden onder alle vennoten 1 Een kmo is een kleine middelgrote onderneming 2 Aan toonder is de aanduiding voor waardepapieren die niet op naam staan. De houder wordt geacht de eigenaar te zijn. 3 Een nominatief aandeel is een aandeel dat de naam draagt van de aandeelhouder. 12

13 3.4 Kenmerken Kapitaal Bij de oprichting van een vennootschap moet er een bedrag van euro volledig gestort zijn ( dit is ook het wettelijk minimum kapitaal). Bij ieder aandeel dat gelijk is met de inbreng in geld moet 1/4 worden gestort. Bij een latere kapitaalverhoging isgeen nieuwe notariële akte vereist zoals in de statuten 4 een clausule 5 werd ingelast die een hoger toegestaan kapitaal toestaat Akte Om een vennootschap te kunnen oprichten moet er bij de notaris een authentieke 6 akte worden opgesteld Bestuurders Het aantal bestuurders voor een nv is vastgesteld op drie. Wanneer er maar twee oprichters zijn, of maar twee aandeelhouders, mag de raad van bestuur worden beperkt tot twee leden Vennoten Het aantal vennoten in een nv is vastgesteld op minstens twee. Dit kunnen echtgenoten zijn als het vennootschapscontract niet strijdig is met hun huwelijksstelsel. 4 Statuten zijn grondregels, bepalingen die ten grondslag liggen aan bepaalde rechtspersonen, zoals de naamloze vennootschap 5 Bepaling in een overeenkomst waar je je aan moet houden 6 Een authentieke akte is een document dat door een notaris is opgesteld en gewaarmerkt. Hierdoor bent u zeker dat het document echt is en achteraf niets aan is veranderd. 13

14 3.5 Wettelijke en administratieve verplichtingen Een financieel plan opmaken Notariële akte is vereist Bij inbreng in geld: een bijzondere rekening openen op naam van de vennootschap in oprichting Bij inbreng in natura: een verslag laten opmaken door een bedrijfsrevisor 7 Dubbele boekhouding is verplicht Binnen vijftien dagen na de opmaak van de definitieve akte moet een uittreksel van de oprichtingsakte bij de griffie 8 worden neergelegd. Deze zorgt daarna voor de bekendmaking in het Belgisch Staatsblad. Alle vennootschappen moeten zich inschrijven in het rechtspersonenregister dat wordt bijgehouden op de griffie van de rechtbank van koophandel. De griffie kent een ondernemingsnummer toe aan de vennootschappen. Na inschrijving in het rechtspersonenregister moet de vennootschap die wenst de handelsactiviteiten te ontplooien, zich ook inschrijven in de Kruispuntbank van Ondernemingen 9 bij een ondernemingsloket naar keuze. 6 De bedrijfsrevisor is in België degene die de jaarrekening controleert. De wettelijke controle van de jaarrekening is in België opgedragen aan een commissaris. 8 Griffier is een openbare ambtenaar bij de rechtbank van koophandel die bv. De oprichtingsakte nakijkt. 9 De Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO) is een gegevensbank aangemaakt en in beheer van de FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie waarin de identificatiegegevens van ondernemingen zijn samengebracht. De KBO past in het streven van de Belgische overheid om de administratieve procedures voor ondernemingen te vereenvoudiging en tevens een efficiëntere organisatie te verkrijgen van de overheidsdiensten. 14

15 4 Verkoopformules Het assortiment van Delhaize hangt af van welke verkoopformule door Delhaize gebruikt wordt.in de verschillendedelhaize verkooppunten heeft men dan nog verschillende goederen en diensten. Men heeft 5 verschillende verkoopformules. Ik geef ze van klein naar groot en van minder gekend naar gekend en ik bespreek de bekendste en de grootste die dus de meeste klanten ontvangt per jaar en het meeste omzet draait, De Delhaize Supermarkt. 4.1 Tom&Co Wat is Tom&Co? Tom&Co is het dierenwinkelconcept van Delhaize. Je vindt er meer dan producten om je dieren te voeden en te verzorgen. Bovendien kan je er ook vissen, vogels en knaagdieren kopen. Tom&Co is gespecialiseerd in voeding en toebehoren voor huisdieren. Het is een vernieuwende formule die in 1991 het licht zag. Vandaag telt het 138 verkooppunten, waarvan 133 in franchise Het aanbod bij Tom&Co Bij Tom&Co hebben ze de oplossing voor elk dierenprobleem. Ook voor de voeding en verzorging van knaagdieren, vissen en vogels. Er is ook een ruim aquarium met warm- en koudwatervissen, een volière 11 met exotische en minder exotische vogels en heel wat knaagdieren. 10 Franchise is een recht dat een grote onderneming geeft aan particuliere ondernemers om gebruik te maken van de naam en expertise van die grote onderneming 11 Een volière is een ruime kooi waarin siervogels en vlinders gehouden kunnen worden zonder de mogelijkheid tot ontsnappen. 15

16 4.2 Shop& Go Wat is Shop & Go? Shop & Go is er als het snel moet gaan. Nood aan een snelle hap tijdens je lunchpauze, 's avonds op weg naar huis van het werk met een vooruitzicht op een lege koelkast? Daarvoor is er de Shop&Go verkoopformule van Delhaize. De Shop &Go's zijn winkels bij jou in de buurt. Ze liggen aan autosnelwegen of in drukke winkelstraten, erg handige voor de snelle boodschappen dus. Nog handiger: de winkels hebben ruime openingsuren, zodat je ook op minder voor de hand liggende momenten je boodschappen kunt doen Het aanbod bij Shop & Go Shop & Go biedt een breed gamma originele en gezonde maaltijden: Verse soep Sandwiches Slaatjes Bereide schotels Fruitsalades Verse vruchtensappen Maar je vindt er ook basisproducten zoals melk, yoghurt, fruit enzovoort. 16

17 4.3 City Delhaize Wat is City Delhaize? City Delhaize stelt versheid als een van hun eerste prioriteiten: meer dan 50% van de winkel (verkoopoppervlakte) was gewijd aan verse producten Het aanbod bij City Delhaize Dat was vooral: gewassen, voorgesneden fruit en groenten klaar voor gebruik. Of koude schotels om onmiddellijk op te warmen. Men kon deze schotels ook opwarmen in de winkels want in de City Delhaize had je de mogelijkheid tot het gebruiken van een van de koffiemachines en of microgolfovens voor dus het opwarmen van een van de aangekochte schotels. Maar: Ik gebruikte bij deze City Delhaize het woord waswant Delhaize stopte met zijn City winkels in België melde de Belgische Retailer 12 van Delhaize in Omdat de City winkels meer flexibiliteit nodig hebben zoals zondagsopeningen en ook in hun assortiment. De 15 bestaande winkels in België zullen worden omgevormd tot zelfstandige Proxy-winkels die hieronder worden besproken. 12 Een retailer is een bedrijf waar je dingen kunt kopen 17

18 4.4 Proxy Delhaize Wat is Proxy Delhaize? Met deze winkelformule biedt Delhaize een buurtsupermarkt aan die inspeelt op de behoeft van de consument: comfortabel winkelen, flexibiliteit, kwaliteitsaanbod van voedingsproducten en uiteraard de nabijheid van de winkel. Deze winkels worden ook geleid door zelfstandige uitbaters (franchising) die niet alleen kunnen terugvallen op de naam die staat voor kwaliteit, maar krijgen ook steun op het gebied van knowhow 13, logistiek 14, informatica ondersteuning, reclamecommunicatie, enz Het aanbod bij Proxy Delhaize Bij Proxy Delhaize kan je terecht voor: Vers vlees Vers brood Lekkere wijnen En een verassend assortiment van: Fruit Groenten Gezonde zuivel En heel wat bio-producten Ook de pluskaart is een vaste waarde bij Proxy Delhaize: Per aankoopschijf van 2 krijg je één plus-punt. Hier gaan we dieper op in bij de Diensten van Delhaize. 13 Knowhow is het geheel van kennis en ervaring die een persoon of onderneming bezit. 14 Logistiek is alles wat nodig is om de winkelgoed te laten lopen, zoals voorbereidingen en transport van dingen enzovoort. 18

19 4.5 AD Delhaize Wat is AD Delhaize? De AD-formule van Delhaize zag het licht in 1984 en telt nu meer dan 220 verkooppunten in België en Luxemburg. De oppervlakte van de AD Delhaize bedraagt gemiddeld 1200 m². De zelfstandige uitbaters van de Delhaize winkels kunnen niet alleen terugvallen op een naam van Delhaize die staat voor kwaliteit, maar krijgen ook de steun van Delhaize op het gebied van knowhow, logistiek, informaticaondersteuning, reclamecommunicatie en instrumenten voor klantencontacten, zoals de plus-kaart Het aanbod bij AD Delhaize: Ruime wijnafdeling, al meer dan 100 jaar de specialiteit van Delhaize De traiteurafdeling biedt de klanten een compleet gamma kant-en-klare gerechten Vleeswarenspecialiteiten, gevogelte, een ruime keuze vis, zeevruchten en vegetarische specialiteiten Verse exotische en inheems fruit en groenten Vers brood: de meeste bakkerijproducten bakt Delhaize ter plaatse in het verkooppunt, meerdere keren per dag Bio-producten, in alle afdelingen vind je een groot assortiment 19

20 4.6 Delhaize Supermarkt Delhaize Supermarkt is een van de verkoop formules van Delhaize Group. Dit is de grootste supermarkt van de verkoopformules van Delhaize en deze ga ik dan ook bespreken aan de hand van het assortiment, diensten, enz Wat is Delhaize Supermarkt? De eerste Delhaize supermarkt zag het licht in 1957 Eind 2011 tellen België en Luxemburg zo'n 140 verkooppunten Deze supermarkten hebben een gemiddelde opp. van 1800 m² tot 2000 m² En een uitgebreid assortiment van meer dan producten De openingstijden zijn vanaf 8 uur 's morgens tot 20 uur van maandag tot zaterdag en tot 21 uur op vrijdag Het aanbod bij Delhaize Supermarkt Een grote wijnafdeling met zo'n 700 referenties uit de hele wereld. Dit is reeds meer dan 100 jaar een specialiteit van Delhaize en er staat een wijnraadgever tot je dienst voor oplossingen op maat Een uitgebreid gamma seizoenfruit en -groenten tegen de beste prijzen Ruime keuze aan vers brood dat meerdere keren per dag ter plaatse gebakken wordt. Heerlijk vlees, bereid met de vakkennis van onze beenhouwers Een gezond visassortiment, heerlijk, duurzaam en 100 % vers Bio-producten: een ruime keuze in elke afdeling Een traiteurafdeling die de klant een volledig gamma bereide schotels aanbiedt Vleeswaren- en gevogeltespecialiteiten, een grote keuze aan vis, zeevruchten en vegetarische specialiteiten Talrijke technologieën om je het winkelen gemakkelijker te maken, zoals de Selfpay, Quickscan en Delhaize Direct 20

21 5 Assortiment 5.1 Wat is een assortiment Het assortiment is de verzameling van producten of diensten die een leverancier aanbiedt voor de verkoop. Het is een gevarieerde hoeveelheid van producten die een winkel worden verkocht. Het Assortiment van Delhaize Supermarkt kan men eerst onderverdelen in 2 hoofdgroepen de Food en Non-food. Food kan je dan weer onderverdelen in voeding en dranken. En de Non-foodkan je hier in principe onder verdelen in gebruiksartikelen en onderhoudt artikelen. 5.2 Schema met de verschillende afdelingen Food 1 Voeding 1.1 Fruit en groenten 1.2 Zuivel afdeling 1.3 Diepvries afdeling Grote koeling afdeling Zuivel afdeling koeling 1.4 Bakkerij + kleine afdeling met belegde broodjes 1.5 Slagerij, Charcuterie 1.6 Visafdeling 1.7 Snacks, koeken Snoepgoed 1.8 Kruiden afdeling 1.9 Mexicaanse afdeling 1.10 Aperitieven afdeling (nootjes, chips) 1.11 Ontbijtgranen 1.12 Smeerwaren 1.13 Deegwaren en Bakbereidingen 1.14 Pasta s en rijst 1.15 Sauzen 1.16 Olie en azijn 1.17 Baby voeding 21

22 2 Dranken 2.1 Alcoholische dranken, sterke dranken 2.2 Wijnen ( 15 ) 2.3 Niet-alcoholische dranken ( Frisdranken) 2.4 Warme dranken (koffie, thee) Non-food 1 Elektronica 1.1 Games 1.2 Multimedia 1.3 Computer accessoires 1.4 Elektriciteit 2.Dieren afdeling 3. Onderhoud producten 3.1 Keuken onderhoud 3.2 Wc-producten 3.3 Was producten 3.4 schoonmaak producten 3.5 Schoonheid producten 3.6 hygiëne + verzorging 4. Plastiek 5. Textiel 6. IJzerwaren 7. Boeken en pers 8. Feestartikelen 9. Schoolartikelen 10. Kassa Artikelen 15 De wijnen is een afdeling apart omdat ze een zeer groot assortiment aan wijnen hebben. 22

23 Food 1 Voeding 1.1 Fruit en groenten Bonen(Extra fijne) Witloof uit hydrocultuur Herkomst Kenia Herkomst: België-Nederland 200 g 1,49 /kg Abrikozen Jumbo 4,99 /Kg Appel Jonagold 6 Stuks 1.2 Zuivel afdeling Saint Albray Boter Meggle Met volle koemelk Alpinesse 1 Kg Met koolzaadolie 23

24 1.3 Diepvries afdeling Grote koeling afdeling Spaghetti Lasagne Bolognaise Bolognaise 545 gr 1kg Zuivel afdeling koeling Chocolade melk Half volle 1L Chamois D or Met volle koemelk 1L 1.4 Bakkerij + kleine afdeling met belegde broodjes Roze Donut Wit meergranen-boulotbrood Vers 600 g Belegd broodje Ham en kaas 2,96 24

25 1.5 Slagerij, Charcuterie Kip curry 185g Kalfsworst In Sneedjes Kippenboutjes Provençaalse wijze 4, Visafdeling Zwarte Heilbot Zalm Filet Filet 5,12 5,86 25

26 1.7 Snacks koeken Verse eieren wafels Zoo koekjes 335 gr leibniz Snoepgoed Mentos Special mix 5/pack Maltesers 140 gr 1.8 Kruiden afdeling Royco Minute Soup Zwart Peperbollen 3 Zakjes Suprême tomaten In potje 65 gr 53 gr 26

27 1.9 Mexicaans afdeling Corn tortilla s 8/pack Moambe Mexicaansesaus 1.10 Aperitievenafdeling (nootjes, chips) The oven Lays Duyvis 140 gr Oven roastedjapanese mix 1.11 Ontbijtgranen Special K Kellogg s Red berries Nesquik Nestlé

28 1.12 Smeerwaren Nutella Speculoospasta 630 gr Lotus 1.13 Deegwaren en Bakbereidingen Bloem suiker Tiensesuikers Cake deeg Nature (vanile) Herta 1.14 Pasta s en rijst Langkorrel rijst Uncle Bens Lasagne all Uovo Barilla 20 Stuks 28

29 1.15 Sauzen Mayonaise De vos Lemmens 550ml Tomaten Ketchup Heinz 700 gr 1.16 Olie en azijn Azijn 50cl Olijfolie Bertolli 1L 1.17 Baby voeding Peuter groeimelk Nutrilon Baby Biscuit Friso 180 gr / 32 koekjes 29

30 2. Dranken 2.1 Alcoholische dranken, sterke dranken Jupiler Martini Bianco 1 krat 75cl 24x33cl 15% vol 2.2 Wijnen FaustinoVReserva Rioja 75 cl Chateau Saint Aulaye 75 cl 30

31 2.3 Niet-alcoholische dranken ( Frisdranken) Bruis water Coca Cola Bru 6 Stuks 6 stuks / 1L 1,5 L 2.4 Warme dranken (koffie, thee) Koffie Rombouts Thee Clear green Lipton 20st/doos 31

32 Non-Food 1 Electronica 1.1 Games Just Dance 2 Killzone 3 WII PS3 1.2 Multimedia CD: Top zomer 100 JOE fm 5 cd s Film: Vlaamse klassiekers Nonkel Jef 1.3 Computer accessories Headset Philips Inktpatronen Canon 32

33 1.4 Elektriciteit lampen Duracell 40w klasse AA = zuinigheid 2 stuks 12 Stuks 2.Dieren afdeling Kattenbak Vulling 12L VitalProtection Pedigree 3. Onderhoud producten 3.1 Keuken onderhoud Keukenrol Afwasmachine tabletten Okay Adapt Sun all-in 1 3 Stuks 52 Tablets 33

34 3.2 Wc-producten Maandverband EnviveAlways 26 Stuks Wc-onderhoud Glorix 3.3 Was producten Dash Giga XL pack 110 Wasbeurten Woolite Donkere kleuren 3.4 schoonmaak producten Cillit BANG Ajax 34

35 3.5 Schoonheid producten Skin Energy Face care cream Nivea For Men Oral-B Complete Extra white 3.6 hygiëne + verzorging Handzeep Dettol No-Touch Pleisters Hansaplast Extreme 16 Stuks 4. Plastiek Isoleer kan 1L Tupperware 35

36 5. Textiel Panty DIM Care Sok Heren 6. IJzerwaren IJzeren Bakvorm Rond Antikleef pan 7. Boeken en pers Gazet Van Antwerpen Dag allemaal 36

37 8. Feestartikelen Kleine ballonnetjes Verschillend kleuren 300 stuks Slinger 15 m 9. Schoolartikelen Schaar Rechtshandig Vulpen Pelikano 10. Kassa Artikelen Sigaretten Klein pakje chesterfield Ricola lemon mint 37

38 6 Beoogde Doelgroep De Doelgroep van Delhaize is zeer uitgebreid, Delhaize heeft een voeding afdeling voor baby s. Een dieren afdeling voor de verschillende huisdieren van de klanten is ook aanwezig op de verkoopoppervlakte van de Delhaize supermarkt. Er is een BIO afdeling voor de echte liefhebbers van bio-producten. School artikelen voor de jongeren die naar school moeten. enz. De doelgroep van Delhaize is dus zeer groot en uitgebreid. 38

39 7 Diensten Diensten in de winkel zijn: 7.1Lotto en Postpunt 7.2 Mobile-plus 7.3 Selfscanning 7.4 Wijnadvies 7.5 Kleine extra diensten 7.1 Lotto en Postpunt Lotto: In de Delhaize winkels kan je terecht voor alle Lotto producten. Postpunt: Je kan in het Postpunt van Delhaize postzegels kopen: Postzegels nationaal Postzegels internationaal Kilopostzegels nationaal Kilopostzegels internationaal Je kan in het Postpunt van Delhaize ook laten verzenden: Pakjes tot 10 kg Aangetekende zendingen tot 2kg Je kan er ook laten afhalen zoals: Pakjes Aangetekende zendingen Gerechtsbrieven Je kan je Financiële verrichtingen laten doen: Geldstortingen Betaling van kleine facturen met gestructureerde meldingen tot

40 7.2 Mobile-plus Mobile-plus werd eerst gewoon aan de kassa aangeboden. Maar Delhaize had besloten om de samenwerking met Mobistar te stoppen. Bijgevolg zal de dienst Mobile-plus niet meer aangeboden worden. Deze overgang ging in werking op 23 Februari Selfscanning Bij Delhaize willen ze graag helpen om je leven gemakkelijker te maken. Door tijd te besparen tijdens het boodschappen doen bijvoorbeeld. Daarom kan je bij Delhaize je boodschappen dat je aankoopt in de winkel scannen met Selfscan of Quickscan en zelf afrekenen met Selfpay Selfscan Met Selfscan kan je met de handscanner zelf je boodschappen scannen tijdens het winkelen. Zo houd je constant je winkelbudget in de gaten En bespaar je heel wat tijd aan de kassa Hoe ga je te werk: 1. Neem een scanner Ga naar een Selfscan-meubel en scan de barcode van je plus-kaart. (kaart die je moet hebben voor te kunnen Selfscannen. De houder van de scanner licht op. plaats de scanner in de houder zodat je je handen vrij hebt om te winkelen. 2. Scan je boodschappen Druk op de plustoets en scan de barcode dat op je product staat. 3. Betaal je aankopen Als je klaar bent met winkelen ga je naar de speciale selfscankassa s en geef je scanner aan de kassierster. Eigen mening Het is toestel is zeer makkelijk te gebruiken en is gebruiksvriendelijk. Het is ook zeer interessant dat je tijdens het winkelen op elk moment kan zien wat je al hebt uitgegeven aan ja aankopen in de winkel en wat je dus moet betalen aan de kassa. 40

41 7.3.2 Quickscan Als je maar een paar artikelen nodig hebt kan je met Quickscan nog rapper winkelen. Neem een winkelmandje, leg je boodschappen erin en reken af aan de Quickscankassa s Hoe ga je te werk: 1. Doe je boodschappen Neem aan de ingang een mandje maximum 1 per persoon, en leg je artikels erin. 2. Scan je boodschappen Als je klaar bent met winkelen ga je naar een van de Quickscankassa s. Scan je pluskaart of scan meteen al je producten uit je mandje met de optische lezer van een van de beschikbare kassa s. 3. Betaal je aankopen Als je al je artikels hebt gescand, druk je op de knop betalen en kies je de betalingswijze van hoe je het gaat betalen. Scan de barcode van je kasticket aan de uitgang om de winkel te kunnen verlaten. Eigen mening Quickscan is zeker handig en gemakkelijk om te gebruiken met de bestaande instructies. Een nadeel is dat je maar een maximum van tien artikelen mag pakken om bij de quikscan kassa af te rekenen. Een voordeel is dat als je met de toegestane hoeveelheid langs de quickscan kassa gaat dat het ook zeer quick is je bent met 10 artikelen binnen de minuut afgerekend wat bij de gewone kassa al wat langer zou innemen 41

42 7.3.3 Selfpay Kies voor Selfpay als je echt geen tijd hebt om aan de kassa te wachten Hoe ga je te werk: 1. Neem een scanner Ga naar een Selfscan-meubel en scan de barcode van je plus-kaart. Plaats je scanner in de houder op je wagentje zodat je je handen vrijhebt om te winkelen. 2. Scan je boodschappen Druk op de plustoets en scan de barcode op het artikel. 3. Betaal je aankopen Als je klaar bent met winkelen, ga dan naar de speciale Selfpaykassa en plaats je scanner in de totem. Wanneer je al je artikels gescand hebt, druk je op de knop betalen en kies je de betalingswijze van hoe je het gaat betalen. Scan de barcode van je kasticket aan het poortje om de winkel te kunnen verlaten. Eigen mening: Selfpay is zeker een handig en een snel betalingsmiddel voor als je niet veel tijd hebt. De eerste keer is het natuurlijk wel een beetje zoeken naar de juiste werking van het toestel omdat de instructies die er bijstaan niet zo duidelijk zijn en je moet natuurlijk tijdens het winkelen al je gekochte producten ook zelf inscannen. 42

43 7.4 Wijnadvies Je kan al bij Delhaize terecht voor een uitgebreid aanbod van kwaliteitswijnen. Maar nu kan je bij Delhaize ook komen aankloppen bij de wijnspecialisten voor wijn tips en advies Wijnadviseurs in je Delhaize Je kan al terecht in je Delhaize-supermarkt voor meer dan 600 verschillende soorten wijnen. Dus als je het dan moeilijk hebt om te kiezen tussen deze kwaliteitswijnen van Delhaize bv. welke wijn het best past bij een gerecht, welke budget je in gedachten hebt. Dan kan je dus terecht bij een van de wijnadviseurs in de Delhaize-winkels Wijndegustaties Bij Delhaize doen ze op afgesproken vrijdagen en zaterdagen wijndegustaties 16. Zo leer je op die manier nieuwe wijnen te kennen en breid je je wijnkennis uit Delhaizewineworld.com Op Delhaizewineworld.com vind je een assortiment van meer dan honderdwijnen die je niet in de rekken vind: Kwaliteitswijnen van over heel de wereld (meer dan 20 landen) Grand cru s Zeldzame wijnen Wijnen afkomstig van de meest prestigieuse 17 wijndomeinen 16 Een wijndegustatie is het proeven en vergelijken van de culinaire wijnen. 17 Prestigieus is als er veel mensen bewondering en aanzien voor hebben 43

44 7.5 Kleine extra diensten Als je je boodschappen doet bij Delhaize heb je af en toe nog wel is een extraatje dat je verder helpt. Bijvoorbeeld Bus- of tramkaartjes of dringende aangetekende zendingen versturen. Voor al deze extra diensten kan je ook bij Delhaize terecht Betalen in de Delhaize Supermarkt: Je kan er cash betalen of met betaal- of kredietkaarten Betalingen met bancontact of Mistercash zijn gratis Men kan er ook terecht met een Visa-, Mastercard- of American Express-krediet Bus en Tramkaarten: Je kan aan het onthaal van de Delhaize supermarkt je vervoerbiljet voor de tram of bus aankopen Milieuvriendelijke maatregelen Breng je lege batterijen mee: Je kan je lege Batterijen deponeren in de groene doos aan het onthaal van de winkel Winkeltassen: Men kan in de Delhaize winkel kiezen uit verschillende milieuvriendelijke manieren om je boodschappen mee naar huis te nemen. Bv. Herbruikbare tas, isothermische tas, cool bag, stoffen tas, enz Zoekertjes en winkelwagentjes met babyzitje Aan elke Delhaize ingang hangt er een bord met zoekertjes, een bord waarop je gratis kleine advertenties kunt ophangen. Delhaize denkt ook aan de mama s en de baby s en daarom hebben ze een winkelwagentje ontworpen met een comfortabel kinderzitje. Hieronder ziet u een ontwerp. 44

45 8 Leveranciers en Productie De Leverancier: Door het grootte assortiment dat Delhaize aanbied heeft Delhaize zeer veel leveranciers ( bv Unox, Rombouts, enz...) Sommige leveranciers hiervan (bv. van tijdschriften en kranten) zijn Rack-jobbers. Rack Jobber: Rack jobbers (Groothandel of semi-groothandel) verzorgen stellingen of schappen in een winkel waarin producten worden aangeboden zoals Delhaize. Bijvoorbeeld in een boekenwinkel verzorgen rack jobbers de schappen waarin paperbacks staan. Ze plaatsen hier de boeken waarvan ze het vermoeden hebben dat deze het meeste winst opleveren voor de winkelier. Er worden tot dan geen kosten doorberekend aan de winkelier. Periodiek komt de rack jobber naar de winkel, checkt de voorraad en ontvangt alleen geld voor de daadwerkelijk verkochte boeken. Tevens vult de rack jobber de goed lopende boeken aan en de boeken die slecht verkopen vervangt de rack jobber door andere boeken. Sommige externe bezoekers vervullen de rol van Merchandiser. Merchandiser: Merchandising is het commercieel exploiteren 18 van de populariteit van een merk of van bekende personen, zoals filmsterren, entertainers en sporthelden, evenals van figuren uit films, stripverhalen en televisieprogramma's. Merchandising kan de volgende vormen aannemen: verkoop van afbeeldingen en logo's op snuisterijen voor fans. Bijvoorbeeld, voetbalplaatjes, sleutelhangers, spelletjes, posters en dergelijke. Het weggeven van dergelijke producten bij aanschaf van andere producten, eventueel in vorm van een relatiegeschenk; Gebruik van afbeeldingen op andere producten, zoals kleding, dekbedovertrekken, handdoeken. De Productie: De productie van de producten gebeurt gewoon in het bedrijf van de leverancier zelf dat levert aan Delhaize en worden dan na productie naar Delhaize gebracht. Of naar een centrale grote opslagplaats of distributiecentrale. Waaruit het dan naar de winkels van Delhaize word vervoerd. 18 Exploiteren is een zaak of bezit (van een ander) zó beheren dat je er geld mee verdient,zo gebruiken dat het winst oplevert 45

46 9 Boekhouding 9.1 Boekhoudkundige verplichtingen Boekhoudkundige verplichtingen van de onderneming De wet van 17 juli 1975, art. 2, bepaalt dat elke onderneming een boekhouding moet voeren volgens de aard en omvang van deze onderneming. Een goede boekhouding voeren is echter meer dan een wettelijke verplichting. Het is onontbeerlijk 19, want het geeft een realistische kijk op de financiële situatie van het bedrijf. Zonder correcte boekhouding is een degelijk bedrijfsbeheer onmogelijk. Naargelang de aard en de omvang van uw bedrijf bent u verplicht één van volgende soorten boekhoudingen te voeren: Voor eenmanszaken, vennootschappen, enzovoort, met een omzet van kleiner dan volstaat een vereenvoudigde boekhouding. Voor vennootschappen (BVBA, EBVBA, CV, NV) en voor alle andere ondernemingen met een omzet vanaf (dus ook eenmanszaken) is een volledige (dubbele) boekhoudingverplicht. In beide stelsels is men verplicht een boekhouding te voeren die aangepast is aan de aard en omvang van de onderneming. Ze moet voldoende informatie verstrekken over alle verrichtingen in het bedrijf. Deze informatie krijgt men uit de verantwoordingsstukken die naar de verschillende verrichtingen verwijzen, zoals facturen, rekeninguittreksels, afschrijvingstabellen, enzovoort Vereenvoudigde boekhouding Dagelijks invullen van het financieel dagboek, bestaande uit: een kasboek (ontvangsten en uitgaven in baar 20 geld) een bankboek (ontvangsten en uitgaven via een bank- of postrekening) Regelmatig bijhouden van het aankoopboek. Dit bevat de aankoop- en invoerverrichtingen en de diensten die ontvangen zijn, met vermelding van het bedrag, de datum en de wijze van betaling (facturen en creditnota s van leveranciers). Regelmatig bijhouden van het verkoopboek. Dit bevat de verkoop- en uitvoerverrichtingen en de geleverde diensten, met vermelding van het bedrag, de datum en de wijze van inning (facturen en creditnota s van klanten). De opneming in natura voor privédoeleinden moeten afzonderlijk in het verkoopboek vermeldt worden. Privé-opnemingen in geld of in natura mogen dagelijks globaal worden vermeld. Wat u ermee doet moet niet vermeld worden. Er moet geen jaarrekening opgemaakt en neergelegd worden. 19 Onontbeerlijk is waar je niet zonder kunt, het is onmisbaar, essentieel 20 Onder baar geld verstaan we geld in de vorm van bankbiljetten en munten dat vrij overdraagbaar is. Geld waarmee in de winkel dus betaald kan worden. 46

47 Dubbele of volledige boekhouding De verrichtingen van de onderneming worden ingeschreven in één enkel dagboek of in een hulpdagboek (aankoop- verkoop-, financieel dagboek), al dan niet onderverdeeld in bijzondere hulpdagboeken (bijvoorbeeld een opsplitsing in het aankoopdagboek: aankopen drank, aankopen voeding,...). De verrichtingen worden overgebracht naar rekeningen waarop ze betrekking hebben. Wanneer er één dagboek of bijzondere hulpdagboeken gebruikt worden, moet de vennootschap maandelijks een bijzondere inschrijving doen in het centraal boek van het totaal van de mutaties, dat zijn opgenomen in de hulpdagboeken. Dit om de boekingen periodiek vast te leggen en te verhinderen dat ze nadien gewijzigd worden. De samenvattende boeking bevat: Voor ondernemingen waar de gegevens gelijktijdig in de hulpdagboeken en in de betrokken rekeningen worden ingeschreven, het totaal van de boekingen die in elk van deze hulpdagboeken worden geregistreerd (1 boeking). Voor de andere onderneming, het totaal van de boekingen die in de gezamenlijke hulpdagboeken werden geregistreerd, uitgesplitst volgens de betrokken hoofdrekeningen die in het rekeningstelsel van de onderneming voorkomen en waarop deze boekingen betrekking hadden (zoveel boekingen als er dagboeken zijn). De geopende rekeningen moeten worden omschreven in een rekeningstelseldat aangepast is aan de activiteit van de onderneming. Dit moet permanent binnen de onderneming ter beschikking liggen op de zetel van de onderneming en ook in de belangrijke boekhoudafdelingen. Een afzonderlijk stel rekeningen moet per economische activiteit van de onderneming worden bijgehouden. In de dubbele boekhouding moet dit rekeningstelsel bovendien gebaseerd zijn op het wettelijke minimum rekeningstelsel (MAR). Kleine vennootschappen kunnen tenslotte een verkorte of volledige jaarrekening(met balans, resultatenrekening en toelichting) neerleggen bij de Nationale Bank; grote vennootschappen moeten een volledige jaarrekening neerleggen. Verschil tussen kleine en grote vennootschappen Er zijn drie voorwaarden om als kleinevennootschap te worden geclassificeerd: De onderneming heeft jaarlijks niet meer dan gemiddeld 50 werknemers Jaaromzet (exclusief btw) van maximum Balanstotaal van maximum Wordt één van deze criteria overschreden, of heeft de onderneming gemiddeld meer dan 100 werknemers per jaar, dan spreekt men van een grote vennootschap. 47

48 9.1.2 Boekhoudkundige verplichtingen voor zeer kleine ondernemingen Zeer kleine ondernemingen moeten cumulatief aan de volgende voorwaarden beantwoorden: Het moet gaan om natuurlijke personen die koopman zijn Om vennootschappen onder firma of om gewone commanditaire 21 vennootschappen; De omzet, exclusief btw, over het laatste boekjaar mag niet meer bedragen dan euro. Zeer kleine ondernemingen moeten voor hun bedrijf een passende boekhouding voeren. Zij hebben de mogelijkheid een vereenvoudigde boekhouding te voeren voor zover alle verrichtingen zonder uitstel, getrouw volledig en naar tijdsorde worden geregistreerd in ten minste drie dagboeken: Een financieel dagboek: waarin de verrichtingen worden opgetekend in contanten en op rekeningen, de betalingen en inningen voor het bedrijf, alsook het dagelijks saldo in speciën; Een inkoopdagboek: dit is het dagboek van de inkoop- en invoerverrichtingen en van de dienstverrichtingen waarin de bedragen per dag en per wijze van betaling worden opgetekend; Een verkoopdagboek: wanneer de ondernemer goederen verkoopt dient hij een verkoopfactuur op te maken die hij inschrijft in het verkoopboek. Bij betaling van de factuur gebeurt dan een boeking in het verkoopboek en in het thesaurieboek 22. Het verkoopboek bevat ook de uitgaande kredietnota's. Dit zijn stukken opgemaakt omdat de handelaar verkeerd gefactureerd heeft, een onjuiste levering gedaan heeft enz. De zeer kleine ondernemingen zijn tevens verplicht ten minste een keer per jaar een inventaris op te maken, deze die niet enkel de bezittingen maar ook de schulden en verplichtingen omvat. Concreet houdt een inventaris de volgende elementen in: De voorraad; Alle schulden van de onderneming; Alle tegoeden; De eigen middelen die in de onderneming geïnvesteerd werden; Geldmiddelen in kas of op de bank; Andere bezittingen van de onderneming zoals machines, gebouwen 21 Een commanditaire vennootschap (cv) is een speciaal soort vennootschap onder firma. In deze vennootschapsvorm zijn er één of meer beherende vennoten en één of meer stille vennoten. 22Een thesaurieboek wordt gebruikt om de bewegingen in de liquide middelen afzonderlijk in contanten en op financiële rekeningen, duidelijk omschreven, te noteren. 48

49 9.1.3 Boekhoudkundige verplichtingen voor KMO's Een KMO is een onderneming met rechtspersoonlijkheid, die voor het laatste afgesloten boekjaar niet meer dan 100 personen tewerkstelde (jaarlijks gemiddelde) en niet meer dan één van de volgende drempels overschrijd: Jaargemiddelde personeelsbestand: 50 personeelsleden; Jaaromzet : EUR (exclusief BTW); Balanstotaal van EUR Bedrijven die meer dan 100 personen tewerkstellen worden uiteraard beschouwd als grote ondernemingen. Als KMO moet u een volledige boekhoudingvoeren en dit door middel van een stelsel van boeken en rekeningen, gedeeltelijk volgens de gebruikelijke regels van het dubbel boekhouden. De geopende rekeningen moeten ondergebracht worden in een rekeningenstelsel, aangepast aan de aard van de bedrijfsactiviteit. Minstens één keer per jaar dient u een inventaris op te stellen van al uw bezittingen, schulden, verplichtingen,.. De jaarrekeningen die de balans, resultaatrekeningen en bijlagen omvatten, moeten een getrouw beeld geven van de bezittingen van het bedrijf en haar resultaten. Kleine en middelgrote ondernemingen hebben de mogelijkheid om een verkorte jaarrekening in te dienen. Deze jaarrekeningen moeten, binnen de dertig dagen na hun goedkeuring door de algemene vergadering, ter publicatie neergelegd worden bij de Nationale Bank. Ook de sociale balansmoet daaraan toegevoegd worden. Die geeft een overzicht van de volgende elementen : Personeelsbestand op het moment van afsluiting van de rekening Personeelsverloop Het aantal werknemers dat betrokken is bij een maatregel ten gunste van de tewerkstelling; Het type overeenkomst, van het aantal personen dat een opleiding kreeg ten laste of op aanvraag van de onderneming 49

50 9.1.4 Boekhoudkundige verplichtingen voor grote ondernemingen Grote ondernemingen zijn ondernemingen met rechtspersoonlijkheid, die voor het laatste afgesloten boekjaar meer dan 100 personen per jaar tewerkstellen en dan één van de drie volgende criteria overschrijd : Jaargemiddelde personeelsbestand: 50 personeelsleden; Jaaromzet : EUR (exclusief btw); Balanstotaal van EUR Als grote onderneming moet u een volledige boekhoudingvoeren en dit door middel van een stelsel van boeken en rekeningen volgens de gebruikelijke regels van het dubbel boekhouden. Grote ondernemingen zijn verplicht hunjaarrekeningop te maken volgens het volledig schema. 50

51 9.2 Jaarrekening De jaarrekening van een onderneming De jaarrekening geeft een jaarlijks overzicht van de financiële situatie van een bedrijf. Het bestaat uit een balans, een resultatenrekening of winst- en verliesrekening over het afgelopen jaar, een toelichting op beide, het kasstroomoverzicht en in bepaalde gevallen een accountantsverklaring (in België commissarisverslag geheten). Meestal wordt de jaarrekening opgenomen in het jaarverslag en daarmee bekendgemaakt. De jaarrekening geeft in grote lijnen weer wat er met het bedrijf is uitgespookt in het betreffende boekjaar. De jaarrekening sluit aan op je administratie en die sluit weer aan op boekstukken zoals bonnen, facturen en bankafschriften. Meestal stelt de boekhouder of belastingadviseur de jaarrekening voor je op, maar sommige ondernemers doen het zelf. De jaarrekening bestaat uit drie verschillende onderdelen: De balans per 31 december. De resultatenrekening van het boekjaar. Een toelichting op beide. De omvang van deze toelichting hangt af van de grootte van de onderneming. Als je een eenmanszaak hebt bestaat deze meestal uit een beschrijving van de manier hoe de balans tot stand is gekomen en basisgegevens over je bedrijf. Sociale Balans Doel van de jaarrekening Doelen en doelgroepen van een jaarrekening: Een jaarrekening geeft de lezer ervan inzicht in de financiële situatie van het bedrijf. Een jaarrekening dient verschillende doelen voor verschillende doelgroepen. Doelgroepen Voor freelancers 23 met een eenmanszaak zijn de lezers vrijwel altijd de eigenaar zelf en de Belastingdienst. Soms moet je de jaarrekening afgeven aan definanciers, zoals bijvoorbeeld de bank die de firma een hypotheek voor een kantoorpand heeft verschaft. Als je een BV hebt, ben je bovendien verplicht een jaarrekening te deponeren bij de Kamer van Koophandel (KvK). Daarbij geldt dat hoe groter je onderneming is, hoe meer gegevens je openbaar moet maken bij de KVK. 23 freelancer is in principe eigen ondernemer. Dat betekent dat hij zelf verantwoordelijk is voor de afdracht van belasting, sociale premie en verzekeringen. De freelancer heeft evenmin een wettelijk recht op zaken als doorbetaalde vakantiedagen 51

52 Doelen De meeste eenmanszaken hebben met een jaarrekening twee of drie doelen voor ogen: 1. Overzicht + vergelijken: De jaarrekening geeft een duidelijk overzicht van de financiële gang van zaken. Je kunt dus als ondernemer precies zien hoeveel winst of verlies je hebt gemaakt in het afgelopen boekjaar. Natuurlijk staan al dit soort gegevens ook in je administratie, maar dat is toch een stuk minder overzichtelijk. Ook bij (potentiële) opdrachtgevers kun je beter voor de dag komen met een professioneel opgesteld zakelijk rapport. Bovendien wordt het je via de jaarrekening gemakkelijk gemaakt om je eigen onderneming te vergelijken met dat van branchegenoten. In een jaarrekening zie je door de uniforme kostenposten goed hoe een onderneming zijn geld besteedt. 2. Belastingdienst: Iedere ondernemer dientfinanciële verantwoordingaf te leggen aan de Belastingdienst. De gegevens uit de jaarrekening neem de onderneming zelf of de belastingadviseur meestal over om de winstaangifte inkomstenbelasting voor ondernemers in te dienen. Die aangifte bevat standaard een balans en resultatenrekening. Bij een controle of onderzoek door de Belastingdienst kan de jaarrekening worden opgevraagd, omdat daarin de belangrijkste toelichtingen op de balans en resultatenrekening worden vermeld. Bij een controle kijkt de Belastingdienst aan de hand van je jaarrekening of je alles hebt gedaan. Als er op basis van de jaarrekening fraude wordt vermoed, wordt de administratie erbij gepakt en alsook de bonnen en bankafschriften die erbij horen. 3. Banken: Soms moet je financiële verantwoording afleggen aan externe financiers. Als je een flinkesom geld hebt geleend om je bedrijf verder te helpen, is het eigenlijk niet meer dan logisch dat de bank een soort garantie van je wil. Ieder jaar word je dan ook standaard om de jaarrekening gevraagd, zodat bekeken kan worden hoe vermogend je onderneming is ten opzichte van het jaar daarvoor. Op die manier kan de bank extra zekerheden eisen als het slecht gaat, maar ook besluiten om in de toekomst vaker leningen te verschaffen, omdat het zo goed gaat. 52

53 9.2.3 Jaarrekening neerleggen Wie moet een jaarrekening neerleggen en waar moet dit gebeuren: 1. Belgische ondernemingen: De meeste Belgische ondernemingen waarvan de verantwoordelijkheid van de aandeelhouders of vennoten beperkt is tot hun inbreng, evenals sommige andere ondernemingen moeten ze jaarlijks hun jaarrekening en/of hun geconsolideerde 24 jaarrekening bij de Balanscentrale van de Nationale Bank neerleggen. 2. Belgische verengingen en stichtingen: De grote en zeer grote verenigingen en stichtingen moeten hun jaarrekening neerleggen bij de Nationale Bank. 3. Buitenlandse vennootschappen en vzw s: De volgende buitenlandse rechtspersonen moeten een jaarrekening bij de Nationale Bank neerleggen Kosten neerleging jaarrekening Gewoon of verlaagd tarief: Het tarief voor de neerlegging van een volledig model van jaarrekening. Dit tarief is ook van toepassing voor de geconsolideerde jaarrekening. Het verlaagd tarief geldt voor: Jaarrekeningen opgesteld volgens een gestandaardiseerd, verkort model van de jaarrekening Jaarrekeningen van de kredietinstellingen bedoeld in artikel 15, 1 van de wet van 17 juli 1975 op de boekhouding van de ondernemingen, op voorwaarde dat hun balanstotaal voor het betrokken boekjaar euro niet overschrijdt, evenals de jaarrekeningen van de verzekerings- en herverzekeringsondernemingen die voldoen aan de criteria vermeld in artikel 15 van het Wetboek van vennootschappen. 24 Een geconsolideerde jaarrekeningis een balans, verlies-en winstrekening en toelichting, waarin de jaarstukken van een moeder-maatschappij en van enkele of van al haar dochters gecombineerd zijn alsof deze ondernemingen een eenheid vormen 53

54 Tarieven geldig vanaf 1 januari 2013 (in EUR en inclusief btw) Via het internet in de vorm van een gestructureerd databestand - volledig model 410,62 - verkort model 152,65 - verbeterde neerlegging 149,92 Via het internet in de vorm van een PDF-bestand - volledig model 472,94 - verkort model 215,09 - verbeterde neerlegging 149,92 Via de post op papier - volledig model 479,96 - verkort model 221,98 - verbeterde neerlegging 149,92 Samenstelling van de tarieven geldig vanaf 1 januari 2013 (in EUR) De kosten die bij de neerlegging van een jaarrekening moeten worden betaald, bestaan uit: De openbaarmakingskosten verschuldigd aan de Nationale Bank van België (NBB) De bekendmakingskosten voor de publicatie in de Bijlagen tot het Belgisch Staatsblad (BBS) De bijdrage in de werkingskosten van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen (CBN) De bijdrage in de werkingskosten van het Advies- en controlecomité op de onafhankelijkheid van de commissaris (ACCOC) de btw (21 %) op de twee eerste bedragen. 54

55 Totaal bedrag NBB BBS CBN ACCOC Basis btw Totaal Basis btw Totaal Via het internet in de vorm van een gestructureerd databestand Volledig model Verkort model Verbeterde neerlegging 410,62 276,30 58,02 334,32 60,80 12,77 73,57 2,23 0,50 152,65 63,10 13,25 76,35 60,80 12,77 73,57 2,23 0,50 149,92 63,10 13,25 76,35 60,80 12,77 73,57 0,00 0,00 Via het internet in de vorm van een PDF-bestand Volledig model Verkort model Verbeterde neerlegging 472,94 327,80 68,84 396,64 60,80 12,77 73,57 2,23 0,50 215,09 114,70 24,09 138,79 60,80 12,77 73,57 2,23 0,50 149,92 63,10 13,25 76,35 60,80 12,77 73,57 0,00 0,00 Via de post op papier Volledig model Verkort model Verbeterde neerlegging 479,96 333,60 70,06 403,66 60,80 12,77 73,57 2,23 0,50 221,98 120,40 25,28 145,68 60,80 12,77 73,57 2,23 0,50 149,92 63,10 13,25 76,35 60,80 12,77 73,57 0,00 0,00 Bij laattijdige neerlegging moet een tarieftoeslag worden betaald. De Balanscentrale int de volledige som en stort daarna aan de verschillende instanties hun aandeel door. Betalingswijzen: Indien de jaarrekening via het internet wordt neergelegd, gebeurt de betaling online met kredietkaart (Visa of Mastercard) of offline met een overschrijving. Een jaarrekening op papier kan enkel worden betaald met een overschrijving. De neerleggingskosten moeten volgens een specifieke procedure worden betaald. 55

56 9.2.5 Controles van de NBB op jaarrekening Door de NBB worden rekenkundige en logische controles uitgevoerd op de neergelegde jaarrekeningen van ondernemingen. Indien er fouten worden vastgesteld, wordt de lijst met de in de jaarrekening vaststelde fouten binnen de vier maanden volgend op de aanvaarding van de jaarrekening toegestuurd aan de onderneming en aan haar commissarissen. Indien er wezenlijk fouten voorkomen, dient de onderneming binnen de twee maanden een verbeterde jaarrekening neer te leggen. Op deze manier wordt de kwaliteit van de neergelegde jaarrekening verbeterd. Verplichte controles NBB: Indien uw jaarrekening niet aan deze verplichte controles voldoet, zal uw jaarrekening geweigerd worden door de NBB of het nu om een elektronische neerlegging (XBRL of pdf) of een neerlegging op papier gaat. De lijst van de verplichte controles wordt beschreven in het protocol 25 van de NBB en gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad voor vennootschappen. Controles op de volledigheid van de geleverde informatie: Deze controles gaan de volledigheid van de geleverde informatie na. Indien uw jaarrekening voor de neerlegging in XBRL 26 -formaat niet aan deze controles voldoet, dan zal de jaarrekening geweigerd worden door de NBB. U dient dan ofwel de nodige aanpassingen aan te brengen of de neerlegging op papier uit te voeren. Controles sociale balans NBB: Indien aan deze controles niet wordt voldaan, dan zal de jaarrekening niet worden geweigerd door de NBB. De Balanscentrale zal u echter zeker contacteren om bijkomende informatie op te vragen. Bijkomende controles NBB: Dit is een lijst van controles die door de NBB werd uitgegeven, maar die niet werden gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Deze controles geven u een indicatie dat er nog een fout in de jaarrekening kan zitten. Ook hier is het aan te raden om deze controles zoveel mogelijk op te lossen. Aanvullende controles: De aanvullende controles zijn niet officiële bijkomende controles die door ACCON Plus worden uitgevoerd en die u een indicatie kunnen geven dat er nog fouten in de jaarrekening zitten. Opnieuw geldt dat het aan te raden is om deze controles zoveel mogelijk op te lossen. Controles m.b.t. Wetboek van vennootschappen (enkel voor vennootschappen) 25 Het protocol is Een stelsel van afspraken, of een voorschrift over hoe iets gedaan moet worden. 26 XBRL =( extensible Business Reporting Language) systeem voor verwerking van financiële bedrijfsinformatie. 56

57 9.2.6 Termijnen van neerlegging jaarrekening De jaarrekening moet binnen 30 dagen nadat ze is goedgekeurd door de algemene vergadering en ten laatste zeven maanden na de datum van afsluiting van het boekjaar bij de Balanscentrale worden neergelegd. Een niet-goedgekeurde jaarrekening kan in principe niet worden neergelegd. Uitzonderingen op de regel van goedkeuring door de algemene vergadering Vennootschap in vereffening De jaarrekening moet worden voorgelegd aan de algemene vergadering van de vennootschap in vereffening. De algemene vergadering heeft echter niet meer de bevoegdheid de jaarrekening goed te keuren. De jaarrekening moet dus worden neergelegd binnen één maand na datum van voorlegging aan de algemene vergadering (en ten laatste zeven maanden na de datum van afsluiting van het boekjaar). De vereffenaar mag, indien hij dat wenst, de datum vermelden waarop de jaarrekening aan de algemene vergadering werd voorgelegd. Op het eerste blad van de neergelegde jaarrekening wordt de benaming van de onderneming aangevuld met de woorden "in vereffening". Buitenlandse onderneming met een bijkantoor in België De jaarrekening hoeft niet te worden goedgekeurd. Grote openbare instelling die niet in de vorm van een handelsvennootschap werd opgericht maar die een statutaire opdracht vervult van commerciële, financiële of industriële aard. Vennootschap onder firma, Gewone commanditaire vennootschap of Coöperatieve vennootschap met onbeperkte aansprakelijkheid Geconsolideerde jaarrekening 57

58 9.2.7 Het verslag van de commissaris De opdracht van de commissaris wordt omschreven in het Wetboek van vennootschappen. Hij wordt voor drie jaar door de algemene vergadering van de vennootschap benoemd. De opdracht van commissaris omvat ondermeer: De controle van het getrouw beeld van de (geconsolideerde) jaarrekening; Aandacht voor het naleven door de vennootschap van het Wetboek van vennootschappen en van de statuten; Werkzaamheden ten aanzien van het jaarverslag opgesteld door het bestuursorgaan van de gecontroleerde vennootschap. Ondernemingen, verenigingen en stichtingen die een commissaris aanstellen al dan niet omdat ze daartoe wettelijk verplicht zijn moeten de ondernemingen het verslag tegelijk met de jaarrekening neerleggen, in dezelfde taal en op dezelfde drager. Wanneer moet een onderneming een commissaris aanstellen? Een onderneming moet een commissaris benoemen indien zij voor het laatst afgesloten boekjaar als groot wordt beschouwd, geldend voor specifieke categorieën van ondernemingen. Wanneer moet een vereniging of stichting een commissaris aanstellen? Een vereniging of stichting moet een commissaris benoemen indien zij voor het laatst afgesloten boekjaar als zeer groot wordt beschouwd, geldend voor specifieke categorieën van verenigingen of stichtingen Verkort en volledig schema van de jaarrekening In principe moet een neerleggings-plichtige onderneming gebruik maken van één van de volgende standaardmodellen, beschikbaar gesteld door de Nationale Bank: het volledig model voor grote ondernemingen en voor beursgenoteerde ondernemingen het verkort model voor de niet-beursgenoteerde kleine ondernemingen Of een onderneming in toepassing van het Wetboek van vennootschappen als groot moet worden beschouwd, hangt af van het al dan niet overschrijden van de groottecriteria. De groottecriteria: De groottecriteria voor ondernemingen wordt in twee groepen ingedeeldt: kleine of grote ondernemingen. De grootte bepaalt welk schema van de jaarrekening moet worden gebruikt. 58

59 Criteria Een onderneming wordt als klein beschouwd indien zij voor het laatst en het voorlaatst afgesloten boekjaar niet meer dan één van de volgende drempels overschrijdt: Jaargemiddelde van het personeelsbestand: 50 Jaaromzet (exclusief btw): euro Balanstotaal: euro Tenzij het jaargemiddelde van het personeelbestand meer dan 100 bedraagt. Dan wordt een onderneming in alle overige gevallen als groot beschouwd. Als het boekjaar minder of meer dan 12 maanden telt, dan wordt het omzetcriterium evenredig aangepast waarbij elke begonnen maand voor een volle maand wordt geteld. Indien bijvoorbeeld het boekjaar loopt van 15 februari tot en met 31 december, dan omvat het boekjaar 11 begonnen maanden en wordt het aangepaste omzetcriterium als volgt berekend: 11/12 x EUR = EUR. Als de onderneming met één of meer andere ondernemingen verbonden is, d.w.z. als zij Eén of meer dochters heeft zelf een dochter is deel uitmaakt van een groep van ondernemingen Dan wordt het criterium "jaargemiddelde van het personeelsbestand" berekend door de som te maken van het aantal werknemers dat door elk van de betrokken verbonden ondernemingen jaarlijks gemiddeld wordt tewerkgesteld, en worden de criteria "jaaromzet" en "balanstotaal" berekend op geconsolideerde basis. Jaarrekeningschema Niet-beursgenoteerde kleine ondernemingen mogen het verkort schema gebruiken Grote ondernemingen en beursgenoteerde kleine ondernemingen moeten het volledig schema gebruiken. 59

60 9.2.9 De balans Wat is een balans? Aan de hand van de balans kun je zien of je onderneming een positief of een negatief eigen vermogen heeft. Het eigen vermogen is het verschil tussen de bezittingen en de schulden. Een balans is een momentopname en geeft de financiële situatie van je onderneming weer. Ook komen de investeringen en de manieren waarop je die financiert naar voren. Je kan op elk gewenst moment een balans opstellen, maar als het een onderdeel van je jaarrekening is, maak je hem aan het einde van je boekjaar. Een balans is, zoals de naam al zegt, altijd in evenwicht. Hoe is een balans opgesteld? Een balans heeft een linker en een rechterzijde. Aan de linkerkant staat de activa-, of debetzijde. De activa bestaan uit de bezittingen zoals bijvoorbeeld geld, goederen of debiteuren. Aan de rechterzijde staat de passiva-, of creditzijde. Hier staan je schulden plus je eigen vermogen. Dit bestaat uit vreemd vermogen of kortlopende schulden, enz Een vaste indeling van een balans ziet er als volgt uit: Activa Vaste activa Vlottende activa Passiva Eigen vermogen Lang vreemd vermogen Kort vreemd vermogen Welke posten staan er in een balans? Er zijn diverse soorten activa en passiva. Om het overzicht niet te verliezen is het niet handig ze lukraak onder elkaar te zetten. Om de verschillende soorten gemakkelijk terug te vinden is het handiger om de bezittingen en schulden in vaste categorieën onder te verdelen. Deze categorieën zijn ingedeeld op basis van grootte. Het aantal posten dat je daadwerkelijk gebruikt is afhankelijk van de soorten bezittingen en schulden die je hebt. Een overzicht van de verdeling van de verschillende categorieën in een balans en een beschrijving van de verschillende soorten activa en passiva vind je hieronder. 60

61 Activa Vaste activa Vaste activa zijn zaken die langer dan één jaar aan je onderneming verbonden zijn. Immateriële vaste activa: niet tastbare en niet financiële kosten, zoals oprichtingskosten en vergunningen. Materiële vaste activa: tastbare zaken die de bedrijfsvoering voor langere termijn dienen, zoals gebouwen en wagenparken. Financiële vaste activa: beleggingen op de lange termijn, zoals aandelen en beleggingen. Niet toe te wijzen vaste activa: hieronder worden posten vermeld die niet zijn onder te brengen bij een van de andere posten van vaste activa, zoals aankoopsommen. Voorbeelden van vaste activa zijn: een bedrijfspand, inventaris, auto van de zaak, machines, computerapparatuur, deelnemingen. Vlottende activa Vlottende activa zijn zaken die binnen één jaar in geld omgezet kunnen worden. Ook liquide middelen (geld) vallen hieronder. Voorraden: goederen binnen het bedrijf die dienen om eindproducten te vervaardigen en de eindproducten die nog niet zijn verkocht, zoals onderhoudsmiddelen en verpakkingsmateriaal. Vorderingen: openstaande posten en vooruitbetaalde kosten, zoals BTW en debiteuren. Effecten: waardepapieren die niet als investering voor de lange termijn bedoeld zijn, zoals effecten 27 en obligaties. Liquide middelen: geld middelen die direct beschikbaar zijn, zoals bankrekeningen en contanten. Voorbeelden van vlottende activa zijn: voorraden, debiteuren, banktegoeden en kasgeld. 27 Effecten is een verzamelnaam voor papieren die een waarde vertegenwoordigen zoals aandelen en obligaties. 61

62 Passiva Eigen vermogen Onder het eigen vermogen verstaan we het bedrag wat je als ondernemer zelf in je onderneming hebt geïnvesteerd. Gestort en opgevraagd kapitaal: het aandelenkapitaal dat in bezit is van de aandeelhouders. Agio: het bedrag dat aandeelhouders meer hebben betaald dan de aandelen waard zijn. Herwaarderingsreserve: een reserve dat net zo groot is als het verschil tussen de boekwaarde voor en na de herwaardering van een bezit. Wettelijke en statutaire reserves: overige wettelijke verplichte en in de statuten vermelde reserves. Overige reserves: alle overige reserves, zoals dividend. Onverdeelde winst: positieve uitkomst van de winst- en verliesrekening. Saldo verlies: negatieve uitkomst van de winst- en verliesrekening. Aandeel derden: eventuele dochterondernemingen. Lang vreemd vermogen Het lang vreemd vermogen zijn leningen die langer dan één jaar zijn aangegaan. Langlopende schulden: te betalen bedragen met een termijn van langer dan één jaar, zoals hypotheken en leningen. Kort vreemd vermogen Het kort vreemd vermogen bestaat uit middelen die je onderneming slechts voor een korte tijd beschikbaar heeft. In elk geval korter dan één jaar. Kortlopende schulden: te betalen bedragen met een looptijd van korter dan één jaar, zoals salarissen en belastingen. Overige passiva Groepsvermogen: het vermogen van de rechtspersoon. Voorziening: hierin worden bedragen geboekt om aan verplichtingen te kunnen voldoen die in de toekomst (kunnen) ontstaan, zoals pensioenvoorzieningen en verzekeringen. Achtergestelde leningen: kredieten waarbij de schuldeiser in het geval van faillissement van de schuldenaar pas zijn geld terug kan krijgen als alle andere schuldeisers zijn betaald. Niet toe te wijzen passiva: hieronder worden posten vermeld die niet zijn onder te brengen bij één van de andere posten van de overige passiva, zoals vreemd vermogen en schulden. 62

63 De resultatenrekening Resultatenrekening De resultatenrekening is ook wel bekend als 'winst-en-verlies-rekening' of 'exploitatierekening 28 en onderdeel van de jaarrekening. De resultatenrekening geeft een overzicht weer van de inkomsten en uitgaven van de onderneming over een bepaalde periode (in het geval van een jaarrekening een jaar). Wat moet er in een resultatenrekening staan? Het saldo van de resultatenrekening is, in het geval van een positief saldo, de winst over de periode of, in het geval van een negatief saldo, het verlies over die periode. Voorbeeld resultatenrekening: Winst -en verliesrekening Opbrengsten Inkomsten uit verkochte producten: 750 Inkomsten uit geleverde diensten: 250 Totale omzet: 1000 Kosten Salaris: 400 Inventaris 150 Afschrijving meubilair: 200 Totale kosten: 750 Bruto winst: Totale omzet ( 1000) - kosten ( 750) = 250 Belastingen: 100 Netto winst: 150 Wat heb je aan een resultatenrekening? De resultatenrekening is een prima middel om inzicht te krijgen in de ontwikkeling van je winst over een bepaalde periode. Door telkens de kosten of de bruto- /nettowinst uit te drukken in een percentage van de omzet kun je verschillende periodes op een simpele manier met elkaar vergelijken. En ook met de resultatenrekening kun je verschillende ratio s berekenen, waardoor je inzicht krijgt in de financiële situatie van je onderneming. 28 Een exploitatierekening is het verslag van inkomsten en uitgaven. 63

64 De sociale Balans en toelichtingen Wat is de sociale balans? De sociale balans is een instrument waarmee de ondernemingen dienen te rapporteren over de situatie van hun werkgelegenheid en over de opleidingsactiviteiten gevolgd door de werknemers. De sociale balans moet worden overgemaakt aan de ondernemingsraad of, bij gebrek hieraan, aan de vakbondsafvaardiging, bij gebrek hieraan kan de sociale balans door de werknemers worden geraadpleegd op de plaats waar het door het arbeidsreglement moet worden bewaard. De sociale balans wordt opgenomen in de toelichting bij de jaarrekening en maakt dus deel uit van die jaarrekening. De sociale balans bij het verkorte schema telt twee bladzijden. De bijlage bij het volledige jaarrekeningenschema telt drie bladzijden. De sociale balans bevat de volgende inlichtingen - Een staat van de tewerkgestelde personen; - Een tabel van de personeelsbewegingen tijdens het boekjaar; - Een staat met inlichtingen over de opleidingsactiviteiten gevolgd door de werknemers, waarvan de kost ten laste is van de werkgever. In het Generatiepact 29 werd immers overeengekomen dat de globale opleidingsinspanningen 1,9 % van de loonsom bedragen. Op basis van de opgestelde sociale balansen wordt de opleidingsinspanning jaarlijks geëvalueerd. Welke informatie dient in de sociale balans te worden opgenomen? De sociale balans bestaat uit vier rubrieken met informatie die betrekking heeft op: De omvang van het personeelsbestand; De personeelsbewegingen; Het opleidingsniveau van de werknemers. 29Generatiepact is een overeenkomst om via een reeks van maatregelen een generatie van werkzoekenden aan het werk te krijgen en langer werken aan te moedigen en zo het probleem van de vergrijzing terug te dringen 64

65 9.3 Samenstelling De ondernemingsnummer De ondernemingsnummer van Delhaize is nr.; Waar Jaarrekening opvragen Delhaize kan zijn jaarrekening van de onderneming opvragen bij De Balans Centrale van de Nationale Bank van België? Boekjaren cijfergegevens De cijfergegevens van de onderneming Delhaize loopt over de boekjaar (-jaren) dat de periode dekt van 01/01/2012 t.e.m. 31/12/2012. Bestuurders in de onderneming De onderneming van Delhaize heeft een bestuur waar 13 bestuurders in deelnemen. Wie is de commissaris en wat is zijn taak De commissaris van Delhaize is Denayer Michel en zijn taak is: Het opstellen Verifiëren van de jaarrekening en de boekhouding Corrigeren Balanswaarden Machines: ,00 Voorraad afgewerkte producten: ,00 Liquide middelen: Alle bezittingen samen: ,00 Eenheid cijfergegevens De eenheid van de cijfergegevens in de jaarrekening van Delhaize zijn weergegeven in EURO ( ). 65

66 Schulden van de onderneming Kredietinstellingen op lange termijn: 0,00 Kredietinstellingen op korte termijn: ,00 Leveranciers: ,00 Belastingen: ,00 Vreemd en eigen Vermogen Het eigen vermogen: ,00 Het vreemd vermogen: ,00 Bezittingen is gefinancierd met eigen vermogen De bezittingen van de onderneming van Delhaize zijn gefinancierd met 42,91% eigen vermogen. Geplaatst kapitaal Het geplaatst kapitaal in de jaarrekening bedraagt ,00. Voorzieningen Er waren voor ,00 aan voorzieningen in het bedrijf die voorzien waren voor pensioenen en overige risico's. Winst/verlies van boekjaar voor belasting Delhaize heeft dit jaar voor belasting een winst van ,00. Winst/verlies van boekjaar na belasting Delhaize heeft dit jaar na belasting een winst van ,00. 66

67 Opbrengsten en kosten Bedrijfsopbrengsten: ,00 Financiële opbrengsten: ,00 Uitzonderlijke opbrengsten: ,00 Totaal opbrengsten: ,00 Bedrijfskosten: ,00 Financiële kosten: ,00 Uitzonderlijke kosten: ,00 Belastingen: ,00 Totaal kosten: ,00 Dus : de winst bedraagt ,00 Het te bestemmen winstsaldo Het te bestemmen winst saldo is ,00 En is samengesteld door: Het te bestemmen winst van het boekjaar = ,00 + Overgedragen winst van vorig jaar boekjaar = ,00 Winst voor aandeelhouders De winst die wordt verdeeld onder de aandeelhouder van Delhaize bedraagt ,00 Wettelijke reserve Een deel van de winst moet toegevoegd worden aan de wettelijke reserves omdat de wet dat voorschrijft. Bij Delhaize is dit toegevoegde bedrag aan de wettelijke reserves gelijk aan 1.465,00 Wat gebeurt er met de winst De winst van het bedrijf wordt verdeeld onder de aandeelhouders en een deel opzij gezet voor de reserves zoals de wet het voorschrijft. En een deel wordt ook nog mee overgedragen naar het volgend boekjaar. 67

68 Installaties, machines en uitrusting Vorig jaar: ,00 Dit jaar bij gekocht: ,00 Buiten gebreken gesteld: ,00 Afgeschreven op machines: ,00 Boekwaarde op balans: ,00 Termijnrekeningen Er is geen geld belegd op termijnrekeningen bij banken door Delhaize. Soorten aandelen van geplaats kapitaal Het geplaats kapitaal bestaat uit de soort Aandelen zonder vermelding van nominale waarde. Personeelskosten De personeelskosten van Delhaize bedragen ,00 Aantal werknemers Voltijds: 7367 pers. Deeltijds: 8202 pers. 68

69 9.4 Analyse 1 Horizontale Analyse A) Leveranciersschuld = ( )/ x 100 =+ 3,83% B) Voorraden = ( ) / x 100 = -10,74% 2.A Verticale Analyse Balans A) Het vreemd vermogen = ( / ) x 100 = 57,09% B) De vaste activa = ( / ) x 100 = 91,51% 2.B Verticale Analyse Resultaten rekening A) Bedrijfsresultaat = ( / ) x 100 = 3,32% B) Winst na belasting = ( / ) x 100 = 8,70% 69

70 3 Ratio Analyse 3.1 Liquiditeit A) Courante activa = = ,00 B) CR = /( ) = 0,47 = Current Ratio = Courante activa/ Vreemd vermogen op korte termijn C) QR = ( ) / ( = 0,35 = Quick Ratio = (courante active voorraden)/ VVKT D) OT = ( )/2x 365 / = 17,13 = 17 dagen =Omlooptijd goederenvoorraad = (BV+EV)/2 x 365/Kostprijs verkochte goederen E) DKK = ( )/ 2x 100/106 x 365 / = 21% = 28 dagen 6% = 32 dagen = Aantal dagen klanten krediet = (Begin + Eindsaldo)/2 * 100/106 x 365/Totale bedrijfopbrengsten F) DLK = ( )/ 2x100/106x365 / = 57,19 = 57 dagen = Aantal dagen leveranciers krediet = (Begin + Eindsaldo)/2 * 100/106 x 365/ Aankopen HG + Diensten en div. goederen Besluit: Omdat de CR en de QR onder 1 liggen zou je kunnen besluiten dat de onderneming onvoldoende geld middelen heeft om de schuld op korte termijn te betalen. Verder onderzoek leert ons dat het geld uit de verkoop binnenkomt na 49 dagen terwijl de leveranciers pas moeten betalen na 57 dagen. Dit is zeer goed 70

71 3.2 Solvabiliteit S = ( / ) x 100 = 42,91% = (Eigen vermogen/ Totaal vermogen) x 100 Besluit: Dit is goed: elke 100 bezit is gefinancierd met 43 eigenvermogen en 57 geleend geld dit wil zeggen dat de onderneming een gewone schuldenlast heeft. Oplossing : 1. Kapitaal laten verhogen door aandelen 2. De schulden last afbouwen 3. Minder geld lenen 3.3 Rentabiliteit A) R.E.V = x 100 / = 9,97% = Rentabiliteit eigen vermogen = Resultaat na belasting x100 / Eigen vermogen Besluit: Elke 100 geïnvesteerd eigenvermogen brengt na belasting bijna 10 op dit is gemiddeld of goed. B) R.T.V = ( ) x 100 / = 6,71% Rentabiliteit van het totale vermogen = (Resultaat voor belasting + financiële kosten) x100 / Totaal vermogen Besluit: Elke 100 geïnvesteerd totaal vermogen brengt 8 op voor belasting. Graydon: Liquiditeitspositie = Negatief in dalende lijn in vergelijking met vorig boekjaar. Rentabiliteit = positief Solvabiliteit = positief Meer dan 80% betaalt binnen de afgesproken betaal termijn. 71

72 9.5 Analyse Graydon rapport officiële documenten Rechtspersonenregister: Het Rechtspersonenregister (RPR) is een register van ondernemingen, dat bij de secretaris van de Rechtbank van Koophandel, in het gerechtelijk arrondissement van oprichting, wordt bijgehouden. Na inschrijving in het register krijgt de onderneming een ondernemingsnummer, waarmee deze zich kan inschrijven bij de Kruispuntbank van Ondernemingen. Rechtspersonenregister voor Delhaize: RPR Brussel RSZ nummer: Een RSZ-nummer is een identificatienummer dat de Belgische organisatie Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ) intern gebruikt ter identificatie van werkgevers. Op basis van een vragenlijst kent de RSZ dit intern identificatienummer toe aan een Belgische werkgever. RSZ nummer Delhaize: Werkgeverscategorie: Het werknemersgetal bepaalt, in combinatie met de werkgeverscategorie, welke sociale zekerheidsbijdragen de werkgever verschuldigd is aan de RSZ (Rijksdienst voor Sociale Zekerheid) of RSZPPO (Rijksdienst voor Sociale Zekerheid van de provinciale en lokale besturen). Beide gegevens bestaan uit 3 cijfers die gekend is door de persoon in uw onderneming of instelling die verantwoordelijk is voor de RSZ- of RSZPPOkwartaalaangifte. Werkgevercategorie Delhaize: 57 Historiek Belangrijke gebeurtenissen 26/07/2013: Kapitaalverhoging van EUR naar EUR 19/12/2012: Kapitaalverhoging van EUR naar EUR 21/12/2011: Kapitaalverhoging van EUR naar EUR 28/06/2011: Kapitaalverhoging van ,83 EUR naar EUR 72

73 Gedelegeerd bestuurder Een bestuursvoorzitter, gedelegeerd bestuurder of algemeen directeur is de eindverantwoordelijke binnen het bestuur van een bedrijf. De rol van de bestuursvoorzitter hangt af van de bedrijfsvorm. In één model is er uitsluitend een uitvoerend bestuur. In een ander model is er naast het uitvoerend of dagelijks bestuur, dan meestal directie genoemd, ook een raad van bestuur die meestal maandelijks of minder vaak samenkomt om de strategische beslissingen te nemen. De bestuursvoorzitter is in beide gevallen binnen een bestuur verantwoordelijk voor de algehele gang van zaken. De verantwoordelijkheid houdt ook in dat hij of zij vaak het veld moet ruimen indien de resultaten van een bedrijf verwijtbaar tegenvallen. Vorig Gedelegeerd bestuurder: DELIMMO SA0 ( ) Ontslag 6/02/2012 Gedelegeerd bestuurde Delhaize : FABEVICOM SA ( ) Aangestelde commissaris De aangestelde commissaris van Delhaize is : Dhr. MICHEL DENAYER BERKENLAAN 8 B 1831 DIEGEM Duur van het mandaat is vanaf 26/05/2011 voor een periode van 3 jaar tot de alg. vergadering waarop de jaarrekening van het boekjaar2013 goedgekeurd wordt. Taken commissaris: Toezicht houden op het beleid van de raad van bestuur Goedkeuren en nakijken van de rekeningen Uitbrengen van verslagen Soorten activiteiten Hoofdactiviteit 0 Detailhandel in niet-gespecialiseerde winkels waarbij voedings- en genotmiddelen overheersen (verkoopsoppervlakte tussen 400 m² en minder dan 2500 m²) Dit wordt geregistreerd in de BTW- registratie Nevenactiviteiten 1 Supermarkt niet-gespecialiseerde kleinhandel in algemene voedingsmiddelen met (verkoopsoppervlakte tussen 400m² en 2500 m²) Dit wordt geregistreerd in de RSZ- registratie Supermarkt(niet-gespecialiseerde kleinhandel in algemene voedingsmiddelen met verkoopsoppervlakte tussen 400m² en 2500 m². Dit wordt geregistreerd in de Eigen Mededeling Dit word opgeslagen in een nummer voor Delhaize is dat:

74 Import en export activiteiten In het Graydon rapport vinden we alleen iets terug omtrent het importland Nederland. Vestigingen Volgens het Graydon rapport telt het aantal vestigingen van Delhaize 189 vestigingen. Elk van de 189 vestigingen hebben een eigen vestigingsnummer. Het vestigingsnummer wordt toegekend door de Kruispuntbank Ondernemingen en is een nummer dat bestaat uit 10 cijfers Het eerste cijfer varieert van 2 tot 8. Het vestigingsnummer wordt toegekend aan een vestigingseenheid. Kenmerken Personeelsregister en DIMONA-aangifte. Werknemers ingeschreven in het personeelsregister van Delhaize hier een kleine tabel: WERKNEMERS 31/12/ /12/ /12/2010 INGESCHREVEN IN HET PERSONEELSREGISTER Totaal aantal op de afsluitdatum Gemiddeld personeelsbestand Daadwerkelijk gepresteerde uren Kenmerken: Elke werknemer krijgt in het register een nummer toegewezen volgens een doorlopende nummering en volgens de chronologische volgorde van zijn tewerkstelling. Het document moet eveneens een aantal verplichte vermeldingen bevatten: de identiteit van de werkgever of van de onderneming, de naam, voornaam of maatschappelijke zetel en adres en de benaming waaronder de werkgever zich tot het publiek richt en de identiteit van de werknemer. Wat is DIMONA- aangifte? Vanaf januari 2003, moet het personeelsregister niet meer worden bijgehouden door werkgevers die onder het toepassingsgebied van DIMONA (onmiddellijke aangifte van tewerkstelling in de sociale zekerheid) vallen en die hun gegevens over de in- en uitdiensttreding van personeel elektronisch moeten doorgeven. De werkgever moet wel een algemeen personeelsregister blijven bijhouden wanneer hij werknemers in dienst heeft die niet bedoeld worden door DIMONA. Financiële relaties? 74

75 Delhaize heeft financiële relaties met twee banken en die zijn: ING België IBAN: BE BIC: BBRU BE BB Belfius Bank: Geen codes weergegeven Hypothecaire schulden Deze onderneming heeft geen hypothecaire schulden meer open staan. Oordeel Graydon in verband met : a. De liquiditeit De liquiditeit van de onderneming is negatief in dalende lijn in vergelijking met het vorig boekjaar. b. De rentabiliteit De rentabiliteit is volgens het Graydon rapport positief. c. De solvabiliteit Ook de solvabiliteit is positief in deze onderneming. Deze bevindingen stemmen overeen met de eigen resultaten uit de analyse van de jaarrekening. Is Delhaize een goede betaler of niet? De Globale betaalscore is het resultaat van een wegingsberekening toegepast op de betalingsgedragingen die verschillende leveranciers van het onderzochte bedrijf aan Graydon Belgium NV rapporteren. De analyse van het betaalgedrag is opgemaakt op basis van de gegevens van 241 leveranciers van de onderneming. Deze globale betaalscore van het betaalgedrag is 94 op 100 wat een zeer goed resultaat is. NACE-code 75

76 De NACE-code is een cijfercode die door de Europese Unie en haar lidstaten toegekend wordt aan een bepaalde klasse van economische activiteiten (al dan niet commercieel). Dit is bedoeld als hulpmiddel bij het opstellen van economische statistieken en overzichten omdat veel bedrijven verschillende activiteiten uitoefenen. Delhaize staat geregistreerd onder de NACE-code : Dat staat voor; Detailhandel in niet-gespecialiseerde winkels waarbij voedings- en genotmiddelen overheersen (verkoopsoppervlakte tussen 400 m² en minder dan 2500 m²)". Binnen deze NACE-code tellen we 809 actieve ondernemingen. Voor 81 % van deze populatie werden aan Graydon betalingservaringen geleverd. Deze steekproef is dus statistisch ruim relevant 30. Betaalgedrag binnen de sector? Het betaal gedrag van Delhaize is goed, maar is minder tegenover de andere bedrijven in de zelfde sector. Daarom licht de blauwe streep die Delhaize voorstelt onder de streep van de Mediaan sector die de andere bedrijven in de sector voorstellen. Bedragen kredieten a. Het aantal dagen klantenkrediet? Het aantal dagen klantenkrediet van Delhaize op de laatste jaarrekening is 33. Binnen de sector ligt het gemiddelde aantal dagen klantenkrediet op 40 dagen. b. Het aantal dagen leverancierskrediet? Het aantal dagen leverancierskrediet van Delhaize op de laatste jaarrekening is 62. Binnen de sector ligt het aantal dagen leverancierskrediet op 44 dagen. Dit stemt ook overeen met mijn manuele uitgevoerde analyse van de jaarrekening over de kredieten. 30 Relevant is belangrijk voor het onderwerp waar het over gaat, essentieel 76

77 Gunstige liquiditeit van de onderneming Omdat de CR en QR onder 1 liggen zou je kunnen besluiten dat de onderneming onvoldoende geld middelen heeft om de schuld op korte termijn te betalen. Maar verder onderzoek leert ons dat het geld uit de verkoop binnenkomt na 49 dagen. En dat de leveranciers pas moete betalen na 57 dagen. Protesten en incassodossiers -Een incassodossier wordt gebruikt als de onderneming niet of niet tijdig zijn schulden betaald. Dan geeft men toestemming aan het bedrijf om eenmalig of periodiek een bepaald geldbedrag van de wanbetaler zijn rekening af te schrijven. - Protest is dat men weigert te betalen. Je kan ook protesteren tegen een factuur, het enige wat je dan moet doen is het factuur terug sturen. Dit noemt men een Protest Achterstallige betalingen of vervallen schulden: De RSZ Geen vervallen schuld t.o.v. de RSZ De belastingdiensten Geen vervallen schuld t.o.v. de fiscus Welk oordeel werd uitgebracht met betrekking tot de ingediende jaarrekening door De NBB? De jaarrekeningen Voldoet aan alle verplichte controles betreffende jaarrekening afgesloten op 31/12/2012 De commissaris revisor? Verklaring zonder voorbehoud 77

78 Creditel basis financiële analyse. Oordeel De current ratio zit onder de 1 dus er is niet genoeg geld beschikbaar ter beschikking om de schulden op korte termijn te betalen De klant en leverancierskredieten zijn dan weer wel goed. Oordeel: Het is redelijk resultaat omdat de Quick ratio onder de 1 zit waardoor ze niet genoeg geld hebben om hun schuld op korte termijn te betalen. Maar de kredieten zijn dan weer wel goed waardoor ze dan weer rond komen. Vergelijking in branche Matig, het quick ratio ligt er wel bijna met de helft onder maar het gemiddeld aantal dagen klantenkrediet is ongeveer het zelfde en het leverancierskrediet is veel lager dus dat is goed. Informatie sociale balans Staat van de tewerkgestelde personen in het bedrijf De ingeschreven werknemers + tabel van het personeelsverloop tijdens het boekjaar Inlichtingen over de opleidingen voor de werknemers van het bedrijf 78

79 2. Graydon multiscoring De Graydon 'Multiscoring' is : 51/100 dit is eerder aan de lage kant. Het is slechts een onderdeel van het totale rapport dat moet bijdragen tot het verkrijgen van een globaal beeld over de toestand van een onderneming. 3. Betaalgedrag klant Een klant zal niet altijd betalen ook al kan hij betalen. Hij zal al wachten tot de laatste dag om te betalen en ze zullen zeker niet allemaal betalen wegens sommige omstandigheden. Bv vergeetachtigheid, enz. public search Kruispuntbank van Ondernemingen 79

80 Niet beschikbare informatie op public search De volgende gegevens worden niet getoond: De functies en rechtstoestanden Oude gegevens van een nog actieve onderneming Gegevens van stopgezette ondernemingen of vestigingseenheden Geen gegevens opgenomen in KBO betekent dat in de KBO databank geen waarden ingeschreven zijn voor de betrokken gegevens. Overzicht van de taken van deze KBO. De belangrijkste taken zijn: De inschrijving van commerciële ondernemingen en handelaars in de KBO (Kruispuntbank van Ondernemingen). Het toepassen van de reglementering inzake toegang tot het beroep (vestigingswet) ter vervanging van de Kamers van Ambachten en Neringen 31. De controle van de voorafgaande, nodige vergunningen voor de uitoefening van een activiteit Het verlenen van advies en dienstverlening op aanvraag van de cliënt 31 Neering is handel waarmee je je brood verdiend 80

81 10 Aandeel 10.1 Selectie en portefeuille Aandeel portefeuille in het begin CMB Activiteit: CMB, Compagnie MaritimeBelge, is een maritieme groep die zich gespecialiseerd heeft in het zeevervoer van droge bulkgoederen (voornamelijk steenkool, ijzererts en granen). Deze activiteit wordt door haar 100% dochter bedrijf Bocimar uitgevoerd, die beschikt over een vloot aan eigen schepen. Daarnaast heeft CMB overige deelnemingen in HessenatieLogistics, Reslea en Air Contractors Group. De activiteiten van Hessenatie en Air Contractors zijn gericht op transport en logistiek, terwijl Reslea zich bezig houdt met vastgoed. Koersen 5 Jaar: 81

82 Euronav Activiteiten: Euronav is een onafhankelijke tankerrederij, gespecialiseerd in het vervoer van ruwe olie. De reder koopt, bouwt, exploiteert en beheert tankers, en biedt daarnaast uitgebreide transportdiensten aan. Euronav beschikt over een vloot van moderne VLCCs (grote tankers). De markt voor het zeevervoer van ruwe olie is cyclisch 32 en zeer volatiel 33 en vereist een flexibel en pro-actief beheer van activa voor wat betreft de samenstelling van de vloot en tewerkstelling ervan. De basisvloot van Euronav heeft een gemiddelde leeftijd van minder dan 4 jaar. Het beheer van de schepen wordt toevertrouwd aan twee 100% dochtervennootschappen, France Ship Management SAS (Franship) en Euronav SAS. Koersen 5 Jaar: 32 Cyclisch is wat zeer regelmatig in de tijd terugkeert 33 Volatiel is dat het sterk in waarde op en neer bewegend is 82

83 Dockwise Activiteiten: DockwiseShipping is een rederij die is gespecialiseerd in zwaar zeetransport. De onderneming ontstond in 1993 door het samengaan van Wijsmuller Transport en Dock Express Shipping. In 2001 werd het samengevoegd met Offshore Heavy Transport. Eind 2006 werd bekend dat Dockwise verkocht zou worden aan één van de grootste private-equityfondsen ter wereld. Opdrachtgevers komen voornamelijk uit de olieindustrie. Daarbij worden luxe jachten, schepen en olieplatforms vervoerd. Dockwise heeft een vloot van half-afzinkbare transportschepen in de varianten open-deck, dual cargo, dock-type en jacht-carriers. Koersen 5 Jaar 83

84 Boskalis Activiteit: Koninklijke Boskalis Westminster is een toonaangevende internationale dienstverlener op het gebied van baggeren 34, maritieme 35 infrastructuur en maritieme diensten. Boskalis levert wereldwijd creatieve en innovatieve totaaloplossingen voor infrastructurele uitdagingen in maritieme gebieden, kuststreken en rivierdelta's. De activiteiten zijn breed gespreid over de gehele wereld en over drie marktsegmenten. De marktsegmenten van Boskalis omvatten de olie- en gassector, havens en projecten op het gebied van landaanwinning en kust- en rivieroeverbescherming. Tot onze voornaamste opdrachtgevers in deze drie marktsegmenten behoren nationale, regionale en lokale overheden, havenexploitanten, internationale projectontwikkelaars, oliemaatschappijen, mijnbouwbedrijven en andere aannemersbedrijven. Koersen 5 Jaar: 34 Baggeren is het uitdiepen van een vaargeul door het verwijderen van overtollig sediment van de bodem 35 Maritieme is wat te maken heeft met zeevaart 84

85 Exmar Activiteiten: Exmar is een onafhankelijke rederij met een specialisatie in het transport van olie en gas. De activiteiten van de onderneming zijn opgesplitst in vier aandachtsgebieden. Liquefied Petroleum Gas is het meest bekend onder de afkorting LPG en wordt door Exmar met ongeveer 65 schepen vervoerd. Ook LNG (Liquefied Natural Gas) wordt door Exmar vervoerd met 8 schepen. De activiteiten in Offshore omvatten het leveren van goederen en diensten aan de offshore olie en gas industrie, zoals het ontwerpen van mobile offshore units. In de Services tak zijn activiteiten ondergebracht op het gebied van verzekeringen, shipmanagement en reizen. Koersen 5 Jaar: 85

86 10.2 Factoren Hoofdfactoren De prijs van een aandeel op de beurs: De prijs van een aandeel op de beurs wordt bepaald door de wet van vraag en aanbod. Als er veel vraag is naar een aandeel en weinig aanbod, zal de koers van dat aandeel stijgen. Als er echter weinig vraag is naar een aandeel en er is veel aanbod zal de koers dalen. Handel op de aandelenmarkt: Handel op de aandelenmarkt vindt meestal plaats op basis van geruchten en verwachtingen. Bijvoorbeeld geruchten over renteverlagingen en verwachtingen dat een bedrijf een bepaalde winst zal boeken. Aangezien niemand de toekomst kan voorspellen, gokken aandeelhouders dus op bepaalde gebeurtenissen die de bedrijfsresultaten van het bedrijf waarvan zij aandelen willen kopen positief kunnen beïnvloeden Welke factoren beïnvloeden de vraag naar aandelen? Het aantal mensen dat aandelen koopt van de maatschappij: In sommige landen wordt meer in aandelen belegd dan in andere landen. De VS is van nature een land waarin veel in aandelen gehandeld wordt. Veel meer dan bijvoorbeeld in Nederland, waar meer wordt gespaard. Als meer mensen méér geld in aandelen stoppen is er meer vraag naar aandelen Gebeurtenissen op macro-economisch niveau beïnvloeden de vraag naar aandelen: Een voorbeeld hiervan is de vraag naar aandelen in Japan. Hoewel de rente daar erg laag is willen buitenlandse investeerders er toch niet investeren in bedrijven daar vanwege de economische crisis in het land. Buitenlandse beleggers hebben geen vertrouwen in de toekomst van de bedrijven daar en daarom kopen ze er geen aandelen Het beursklimaat: Dit is de algemene stemming op de beurs. Als veel beleggers positief zijn door bijvoorbeeld een positief bericht over de verandering van de rente, zorgt dit er vaak voor dat nog meer beleggers positief worden. De stemming van de beurzen in de VS (met name de Dow-Jones) hebben weer invloed op de stemming van de beurzen in Europa, zoals de beurs in Amsterdam. De beleggers kunnen zo meegevoerd worden in de algemene stemming op de beurs. 86

87 Conjunctuur beïnvloedt de vraag naar aandelen: In een soort golvende bewegingen zijn er periodes waarin het beter en slechter gaat met de economie. Een van de belangrijkste oorzaken hiervan zijn verschillen in bestedingen. In een laagconjunctuur is er sprake van onderbesteding. Mensen kopen te weinig waardoor bedrijven niet genoeg verkopen en mensen moeten ontslaan. Hierdoor dalen de bestedingen nog meer. In een hoogconjunctuur is het omgekeerde aan de hand. Mensen willen meer besteden dan er geproduceerd kan worden. Hierdoor stijgen de prijzen van de producten en ontstaat er inflatie. Hoogconjunctuur en laagconjunctuur hebben elkaar historisch gezien altijd afgewisseld Door wat er in de sector van de markt gebeurd: Zo gebeurt het vaak dat de technologiefondsen dalen. Of dat de koersen van luchtvaartmaatschappijen dalen. Dit is zeker het geval als er gebeurtenissen zijn die invloed hebben op de hele sector. Na de ramp op 11 september kregen veel mensen bijvoorbeeld vliegangst. Hierdoor wilden ze massaal niet meer met het vliegtuig reizen. De beleggers anticipeerden een sterke winstdaling en verkochten hun aandelen. De koers van bijvoorbeeld KLM 36 daalde hierdoor bijvoorbeeld Wat de grote beleggers en de directies van bedrijven met hun aandelen doen: Vaak denken beleggers: die grootaandeelhouder zal wel weten wat goed is, en als die zijn aandelen verkoopt zal dat wel een reden hebben. Daarom verkoop ik mijn aandelen ook maar. Besturen van grote bedrijven hebben ook vaak aandelen van dat bedrijf in hun bezit om uit te stralen dat ze vertrouwen hebben in hun bedrijf. Zij zijn insiders van het bedrijf, en als zij hun aandelen verkopen is er volgens beleggers dus een grote kans dat de winst, en dus de koers, gaat dalen. (De ratten verlaten het zinkende schip.) Als de directeur van Phillips bijvoorbeeld al zijn aandelen verkoopt zal dit zeer slecht zijn voor de koers van het bedrijf De rentestanden: Dit omdat rente eigenlijk de prijs van geld is. Renteverhogingen of verlagingen gebeuren meestal door centrale banken. Afgezien van het effect van renteveranderingen op de economie kan je zeggen dat renteverhogingen binnenlandse en buitenlandse beleggers aantrekken en dat renteverlagingen beleggers afstoten. Dit geld dan voor het gebied waarin de renteverandering plaatsvindt De banken: Aangezien zij bepalen welke aandelen er in hun aandelenpakketten van bijvoorbeeld beleggingsrekeningen zitten. Voor mensen die wel de hogere winsten van het beleggen willen maar zich niet op dagelijkse basis met aandelen bezig willen houden zijn dit soort rekeningen vaak erg aantrekkelijk. 36 KLM is de Koninklijke LuchtvaartMaatschappij 87

88 10.3 Sparen en Beleggen Mogelijke motieven om te sparen Gemoedsrust: spaargeld is een buffer die men kan aanspreken als het even slechter gaat of als er iets vervangen moet worden, zoals bv. een kapotte koelkast of wasmachine. Een toekomstige aankoop: dat kan iets kleins zijn zoals bv. een nieuwe smart Phone maar evenzeer een grote aankoop zoals bv. een nieuwe auto. Uw pensioen: u vreest dat uw pensioen niet voldoende zal zijn om comfortabel rond te komen? Dan kan u ook sparen om uw pensioen later aan te vullen. Uw kinderen: Begin best op tijd voor uw kinderen te sparen. Zo kan u ze later een mooie som meegeven Bedrag van de staatswaarborg De overheid stimuleert sparen. Ze garandeert dat het spaargeld tot euro altijd zal terugkrijgen. En op intresten op een spaarrekening wordt geen belastingen betaald, voor zover die intresten niet erg hoog oplopen Spaarvormen voor staatswaarborg - Spaarboekje - Termijnrekening - Taks 21 - Kasbon Negatieve intrest spaarboekje - De banken rekenen meer kosten aan dan de zeer lage renteopbrengst - De inflatie kan hoger zijn dan de rente opbrengst waardoor je koopkracht daalt. 88

89 basisformules voor beleggingen Uitvoeren van opdrachten Men geeft, bv. via internet, aan de bankier of financieel adviseur zelf de opdracht (ook wel "order" genoemd) een beleggingsproduct voor de klant te kopen of te verkopen. Hij moet er dan voor zorgen dat dit op een professionele wijze gebeurt. In sommige gevallen dient hij of zij ook te controleren of de persoon voor dergelijke verrichting over voldoende kennis en ervaring beschikt Beleggingsadvies De bankier of financieel adviseur beveelt de klant een belegging aan in functie van de persoonlijke situatie. Dan moet hij nagaan of die belegging voor de klant geschikt is en met het beleggersprofiel overeenstemt. Maar de klant beslist of u zijn raad volgt of niet Discretionair beheer Beslis om het beheer van de beleggingen volledig toe te vertrouwen aan de bankier of financieel adviseur. Hij zal dan zelf uitmaken welke producten hij voor de klant zal kopen en verkopen. Die aan- en verkopen moeten voor de klant geschikt zijn en overeenstemmen met het beleggersprofiel. De bankier of financieel adviseur moet bovendien geregeld met een verslag op de hoogte brengen van het resultaat van zijn beheer. Men heeft er belang bij dit verslag aandachtig word gelezen. Deze drie mogelijkheden hebben zeer verschillende gevolgen. Het is dan ook belangrijk met de bankier of financieel adviseur duidelijk overeen te komen welke dienstverlening je van hem verwacht. 89

90 Belastingen bij sparen en beleggen De beurstaks: De beurstaks of taks op de beursverrichtingen (TOB) is een belasting die de bank of beursvennootschap u zal aanrekenen wanneer de beleggingsproducten aankoopt of verkoopt. Koop aandelen of obligaties op het ogenblik dat ze uitgegeven worden, dan moet geen beurstaks 37 betaald worden De roerende voorheffing Op de meeste dividenden en intresten die de klant krijgt vanaf 2013 moet de persoon 25 % roerende voorheffing betalen. De bank of de onderneming die de intresten of dividenden betaalt, stort de roerende voorheffing door aan de fiscus. U krijgt de netto bedragen: de (bruto) intresten of dividenden verminderd met de afgehouden roerende voorheffing. Die roerende voorheffing is bevrijdend: op die dividenden en intresten moeten geen andere belastingen meer betaald worden. Daarom zal ze ook niet moeten vermelden worden op uw belastingaangifte Belasting op meerwaarde Als de aandelen of obligaties verkocht worden tegen een hogere prijs dan degene waarvoor ze aangekocht werden, dan is er een meerwaarde gerealiseerd. Die meerwaarde worden meestalniet belast. Uitzonderlijk worden er toch meerwaarden op beleggingen belast. Dat is het geval voor meerwaarden op kapitalisatieaandelen van obligatiefondsen :Men betaalt er 25% belastingen op. Let op: sinds 20 december 2012 beschouwt de fiscus een fonds als een obligatiefonds, zodra 25 % van dat fonds belegd is in obligaties Sparen en beleggen op uw jaarlijkse belastingsaangifte: De overheid wil ertoe aansporen om te zorgen voor een aanvulling op de wettelijk pensioen. Dat doet ze door belastingverminderingen te geven als de werkgever geld opzij zet voor dat aanvullend pensioen. Dit is het geval voor pensioensparen, pensioenfondsen, groepsverzekeringen en sommige individuele levensverzekeringen. Maar als je dat geld later terugkrijgt, zullen er belasting moeten op worden betaald. Die belasting is bijna altijd lager dan de belastingverminderingen op het ogenblik dat het geld opzij gezet word. Daarom zijn pensioensparen, pensioenfondsen, groepsverzekeringen en individuele levensverzekeringen voor de meeste mensen fiscaal voordeliger. Als de persoon het geld voor een lange periode kan missen, moet er zeker overwogen worden om te kiezen voor een product dat een belastingverminderingen geeft. 37 Beurstaks is de taks die men moet betalen op beursverrichtingen 90

91 Basispercentage van de roerende voorheffing Op de meeste dividenden en intresten die men kreeg vanaf 2013 moesten demensen 25 % roerende voorheffing betalen Bevrijden voorheffing Die roerende voorheffing is bevrijdend als op de dividenden en intresten geen andere belastingen meer moeten betaald worden. Daarom zal het ook niet moeten vermelden worden op debelastingaangifte Roerende voorheffing van 15% U betaalt slechts 15% roerende voorheffingop de volgende inkomsten: Het gedeelte intrest op een spaarrekening dat het vrijgestelde gedeelte van 1880 euro te boven gaat; De intresten op de staatsbons uitgegeven tussen 22 november 2011 en 4 december 2011 (de" Leterme bon"); De dividenden van residentiële vastgoedbevaks 38. Men betaalt meestal geen roerende voorheffing op de intresten op spaarrekeningen. Enkel wanneer de klant op een jaar meer dan euro intresten op spaarrekeningen ontvangt (voor het jaar 2013), moet u op het gedeelte boven de euro 15% belasting betalen. (1900 voor 2014) Meerwaarde en belasting van een aandelenbelegging Als de aandelen of obligaties verkocht worden tegen een hogere prijs dan degene waarvoor ze gekocht werden, dan is ereen meerwaarde gerealiseerd bij een aandelenbelegging. Die meerwaarden worden meestal niet belast. Uitzonderlijk worden er toch meerwaarden op beleggingen belast. Dat is het geval voor meerwaarden op kapitalisatieaandelen van obligatiefondsen : Men betaalt er 25% belastingen op. Let op: sinds 20 december 2012 beschouwt de fiscus een fonds als een obligatiefonds, zodra 25 % van dat fonds belegd is in obligaties. 38 Een vastgoedbevak is een beleggingsfonds met vast kapitaal dat gespecialiseerd is in vastgoedbeleggingen. 91

92 Rating Bij iedere belegging is het belangrijk om het risico van het beleggingsproduct goed in te kunnen schatten. Maar niet alle beleggers hebben genoeg tijd of kennis om voor iedere belegging die ze kopen een grondig onderzoek te doen. Om toch een idee te kunnen vormen over de financiële gezondheid van het bedrijf of de instelling van wie een beleggingsproduct gekocht word, is alle hulp, zoals bv. ratings, welkom. Als een overheid, bedrijf of instelling met succes een beleggingsproduct wil verkopen, moet ze een rating kunnen tonen aan geïnteresseerde beleggers. De 3 bekendste bedrijven die dergelijke ratings verkopen zijn Standard &Poor s, Moody s en Fitch. Ratingbureaus onderzoeken hoe kredietwaardig een bedrijf, instelling of overheid is die een beleggingsproduct verkoopt of garandeert. De ratingbureaus beoordelen met andere woorden in welke mate de belegger er gerust kan in zijn dat zijn belegd geld terug krijgt. De rating zelf wordt uitgedrukt via een combinatie van letters en cijfers. De hoogste rating is de befaamde AAA of Triple A.Als een ratingbureau die AAA toekent aan een bedrijf of overheid, dan is het er bijna 100 procent zeker van dat dat bedrijf of die overheid alle betalingsverplichtingen zal naleven. Bedrijven, overheden of instellingen die daarentegen bijna failliet zijn krijgen de 'junk' status of een D score Ratings voor uitstekende kwaliteit en gevaar voor faillissement Beleggingen met uitstekende kwaliteit Beleggingen met gevaar voor faillissement 92

93 Geef de definitie, de eventuele soorten, de kosten en belastingen bij beleggingen en de mogelijke opbrengsten voor de volgende spaar en beleggingsvormen Spaarrekening: Definitie:Een spaarrekening is een rekening waarop je makkelijk geld kan plaatsen en terug afhalen op korte termijn. Soorten:Er zijn jongerenspaarrekeningen, babyspaarrekeningen, huurwaarborgspaarrekeningen, klassieke spaarrekeningen, enz. Kosten en belastingen:de intresten op spaarrekeningen worden meestal niet belast. Soms rekent een bank kosten aan voor de spaarrekening, bv. verzekerings- en/ofverzendingskosten. Opbrengsten:Op elk bedrag dat op de spaarrekening word gestort krijgt het bedrag een basisrente. Die wordt berekend per dag, over de hele periode dat het geld op de spaarrekening staat. De basisrente wordt jaarlijks op de spaarrekening gestort, meestal rond 1 januari. Nog een opbrengst is een getrouwheidpremie die ook een bepaalde rente heeft die van bank tot bank afhangt Termijnrekening: Definitie:Een termijnrekening heeft een vooraf vastgelegde looptijd. Gedurende die looptijd krijgt het een afgesproken rentevoet. Deze rente ligt op voorhand vast en kan gedurende de looptijd niet meer wijzigen. Na afloop van de looptijd krijgt de klant het geld terug, inclusief de rente. Tijdens de looptijd van de termijnrekening is het geld niet beschikbaar. Dit is een belangrijk verschil met een spaarboekje. Soorten:Termijnrekeningen worden gekenmerkt door hun looptijden. Die variëren over het algemeen van 1 maand tot 10 jaar. Kosten en belastingen:over het algemeen rekenen de banken geen kosten aan voor een termijnrekening. Ze zijn echter wel verplicht om 25% roerende voorheffing in te houden op de intresten. 93

94 Opbrengsten:De intresten van de termijnrekening worden meestal op de eindvervaldag betaald. Dan kan het kapitaal en de intresten op de zichtrekening of spaarrekening gestort worden, of de termijnrekening verlengen. Voor die nieuwe periode kan de hoogte van de intresten verschillen ten opzichte van die voor de eerste periode Staatsbon: Definitie:Staatsbons zijn effecten die worden uitgegeven door de Belgische staat en die specifiek bestemd zijn voor privébeleggers. De emissie 39 gebeurt op kwartaalbasis: in maart, juni, september en december.de Staat stelt verschillende formules voor en kan in het kader van elke emissie beslissen om deze formules naargelang de marktomstandigheden te behouden. Soorten:Er is maar een soort staatsbon hij verschilt alleen van bedrag en van looptijd. Kosten en belastingen:de prijs van een verkochte staatsbon op de beurs, kan verschillen van de nominale waarde ervan. Als de intrest op de markt hoger is dan die van de staatsbon, zal de klant minder krijgen dan de nominale waarde. Opbrengsten:De intrestvoet op een staatsbon ligt vast en wordt berekend op de nominale waarde. De intrest wordt jaarlijks uitbetaald men noemt die jaarlijkse intrest de coupon. Hiervan moet men 25% roerende voorheffing aftrekken (of 15% voor de staatsbons uitgegeven tussen 22 november 2011 en 4 december 2011, de "Leterme bon"). De klant krijgt de coupon uitbetaald verminderd met deze belasting. Voor de volledige uitleg over de fiscaliteit rond sparen en beleggen. De opbrengst op de staatsbon wordt niet alleen bepaald door de nominale waarde en de coupon, maar ook door de uitgifteprijs. 39 Emissie is het aan het publiek te koop aanbieden van een nieuwe schijf roerende waarden: aandelen, obligaties, diverse fondsen, enz.. 94

95 Kasbon: Definitie:Als de klant een kasbon koopt, leendde klant eigenlijk geld uit aan de bank. In ruil voor het geld, betaald de bank de intrest op vaste momenten gedurende de looptijd van de kasbon. Hierop word belastingen betaald: de roerende voorheffing. Op de eindvervaldag heeft de klant recht op de terugbetaling van het geleende geld door de bank. Soorten:De kasbon verschilt naargelang de looptijd, die varieert van 1 tot 15 jaar. Meestal is er een minimumbedrag vereist. Daarnaast verschilt de intrest en de uitbetaling ervan tussen verschillende kasbons. Gewone kasbons: de rente is onveranderlijk en krijgt jaarlijks de intrest. Een variant hierop zijn de kasbons met periodieke rente: de klant krijgt op regelmatige tijdstippen intrest (bv. maandelijks, driemaandelijks of halfjaarlijks). Dit is handig als de klant regelmatige inkomsten wilt. Kapitalisatiebons: de intrest wordt niet jaarlijks uitbetaald, maar hij wordt bij het oorspronkelijk belegde kapitaal gevoegd zodat hij het jaar nadien zelf ook intresten opbrengt. Op de eindvervaldag ontvangt de klant het kapitaal en alle intresten samen. Kasbons met progressieve rente: Jaarlijks intrest uitbetaald maar de intrestvoet stijgt met de tijd. Kosten en belastingen:de bank kan op elk moment intekenen op een kasbon. Als de klant voor de einddatum dekasbons wil verkopen, kan de bank ze terugkopen (opgelet: ze is niet verplicht). De waarde die dan verkregen wordt, hangt af van de intrestvoeten op de markt en van de kosten die de bank aanrekent. Het is dus niet zeker dat het startkapitaal zal gerecupereerd worden. Opbrengsten: De intrestvoet van de kasbon ligt vast wanneer hij wordt aangekocht, dus men weet precies wat hij gaat opbrengen. Dit is een bruto intrestvoet. De klant moet hiervan nog 25% roerende voorheffing of belastingen aftrekken om de opbrengst uit de kasbon te berekenen. 95

96 Verzekeringsbon: Definitie:Een verzekeringsbon kan aangekocht worden bij een verzekeraar. Meestal moet er een minimum bedrag beleggen worden. De bons hebben meestal een looptijd tussen 1 jaar en 8 jaar + 1 dag en bieden een vaste intrest over de hele duur van het contract. De intresten op de verzekeringsbon worden meestal niet jaarlijks uitbetaald, maar gekapitaliseerd: ze worden bij het oorspronkelijk belegde kapitaal gevoegd zodat ze het jaar nadien ook intresten opbrengen. Op de eindvervaldag ontvangt de klant dan het kapitaal en alle intresten samen. Soorten: De verzekeringsbon heeft geen verschillende soorten ze verschillen alleen in de looptijd. Kosten en belastingen:op een verzekeringsbon wordt een verzekeringstaksbetaald van 2%, instapkosten (meestal 1% tot 5% van het startkapitaal) en een premie voor de eventuele overlijdensdekking. Er wordt geen roerende voorheffing betaald: Als de verzekeringsbon al meer dan 8 jaar heeft gelopen (daarom hebben veel verzekeringsbonnen een looptijd van 8 jaar + 1 dag); Of als de verzekeringsbon voorziet in een overlijdensdekking van minstens 130% van het startkapitaal en zowel verzekerde (bij overlijden) als begunstigde op de eindvervaldag (bij leven) van de verzekeringsbon bent. In de andere gevallen betaalt men 25% roerende voorheffing, die wordt berekend op een minimum veronderstelde intrest van 4,75% op het startkapitaal, ook al is de werkelijke intrest minder of meer dan die 4,75%. Opbrengsten:Op het einde van de looptijd van de verzekeringsbon krijgt de klant het startkapitaal terug, met daar bovenop de intresten en soms ook een deelname in de winst van de verzekeringsmaatschappij. 96

97 Tak 21-verzekering Definitie: De tak 21-verzekering (ook wel spaarverzekering genoemd) is een spaarproduct op middellange of lange termijn in de vorm van een levensverzekeringscontract. Het geld dat werd gespaard met een tak 21-verzekering, krijgt dan ook de naam "premie", zoals bij andere verzekeringscontracten. Het belangrijkste kenmerk van een tak 21-verzekering is dat ze de grote zekerheid geeft over het spaargeld en over wat het zal opleveren. Soorten: klassieke tak 21-verzekering en verzekering "Universal Life Betaal ofwel één premie bij het afsluiten van het contract, ofwel verschillende premies, bv. jaarlijks, in de loop van het contract; Het contract kan een eindvervaldag en dus een vaste looptijd hebben, bv. 10 jaar, maar het kan ook van onbepaalde duur zijn; Wil u uw erfgenamen een bijzondere financiële steun geven wanneer u zou sterven in de loop van het contract, dan kan een overlijdensdekking voorzien worden; Als het contract gebruikt wordt om voor een aanvullend pensioen te zorgen, of om op lange termijn te sparen, dan kan een belastingvoordeel verkregen worden. Kosten en belastingen: kosten: taks op de premies: 2% wordt afgetrokken van de premie. Als een premie van 500 euro wordt gestort, wordt er 10 euro belasting aangerekend (2% van 500 euro); instapkosten: dit is meestal een percentage afhankelijk van het gestorte bedrag en van de gekozen beleggingsduur. uitstapkosten: te betalen als de terugbetaling wordt gevraagd voor de vervaldag van het contract. Dit is meestal een percentage van het teruggevraagde bedrag. De kosten zijn lager als de resterende looptijd korter is. 97

98 conjuncturele schadevergoeding: in sommige gevallen word een schadevergoeding betaalt bij een vervroegde terugbetaling. Dit kan bv. het geval zijn als de intrestvoeten op de markt op dat ogenblik hoger liggen dan de intrestvoet van de levensverzekering. beheerskosten: de verzekeraar rekent een percentage van de premies aan voor het beheer van de levensverzekering. overlijdensdekking : als de levensverzekering wordt gecombineerd met een overlijdensverzekering, dan wordt er hiervoor een premie betaald. Belastingen: Hebben de premies een fiscale voordeel opgeleverd als pensioensparen of lange termijnsparen, dan wordt het kapitaal op uw 60ste belast. Als u voor de stortingen voor uw verzekering geen fiscaal voordeel hebt gekregen, dan worden enkel de intresten (het rendement) belast. Opbrengsten: Wat krijgt de klant van de verzekeraar op het moment van de terugbetaling? Ten eerste de premies die betaald werden, verminderd met de kosten. Ten tweede de intresten. De intresten worden door de verzekeraar gewaarborgd en heten dan ook het gewaarborgd rendement. In de meeste gevallen worden de intresten niet jaarlijks uitbetaald maar gekapitaliseerd: zij worden bij het oorspronkelijk belegde kapitaal gevoegd zodat zij het jaar nadien zelf ook intresten opbrengen. Wanneer de klant het kapitaal opneemt, krijgt hij het kapitaal en alle intresten samen. Ten derde de eventuele winstdeelname die de verzekeraar bereid is te betalen. Die is dus niet vooraf vastgelegd of gegarandeerd, maar zal afhangen van hoeveel winst de verzekeraar maakt. Eens de winstdeelname is toegekend, kan de verzekeraar ze niet terugnemen. 98

99 Aandelen Definitie: Effect dat een deel van het kapitaal van een onderneming vertegenwoordigt. De eigenaar ervan, de aandeelhouder, is dus mede-eigenaar van de onderneming. Een gewoon aandeel geeft hem recht op een dividend en stemrecht in de algemene vergadering. Soorten: 1.Gewone aandelen: Een aandeel geeft je recht op een deel van de winst van de onderneming, als deze besluit zijn winst uit te keren. Je krijgt ook medezeggenschap in het bedrijf. 2.Certificaten van aandelen: Certificaten zijn waardepapieren die de gewone aandelen vervangen. We kunnen 2 categorieën onderscheiden: Beperkt royeerbare 40 certificaten: de houder ervan kan één of meerdere certificaten omruilen tegen één of meer gewone aandelen. Niet-royeerbare certificaten: voorkomen dat de onderneming in verkeerde handen terecht komt. De houder van zo n aandelen heeft geen medezeggenschap. 3. Preferente aandelen: Houders van preferente aandelen hebben bepaalde voorrechten die gewone aandeelhouders niet hebben. Dat kunnen voorrechten zijn op het vlak van beheer, verdeling van de restwaarde (in geval van liquidatie) en winstverdeling. 4. Prioriteitsaandelen: Deze aandelen hebben betrekking op de aspecten van het beheren van het bedrijf. Als houder van deze aandelen kun je mee beslissen over de benoeming van bestuurders, commissarissen, enzovoort. De aandeelhouder hoeft hiervoor geen toestemming te vragen van de gewone aandeelhouders. Meestal zijn ze in handen van de oprichters van het bedrijf en diens erfgenamen. 5. Winstaandelen: Winstaandelen zijn aandelen die het kapitaal van de onderneming niet vertegenwoordigen. Ze hebben een niet-financiële inbreng, zoals de knowhow van een van de stichters bijvoorbeeld. Deze aandelen geven recht op een deel van de winst, maar beperken ook het stemrecht. 40 Een royeerbaar certificaat is een voor een aandeel inwisselbaar certificaat 99

100 Kosten en belastingen: Kosten: 1. De beurstaks: Als de bestaande aandelen gekocht of verkocht worden op de secundaire markt moet er 0,25% beurstaks betalen. Voor een aankoop van euro aandelen komt de beurstaks dus op 2,5 euro. Deze wettelijke beurstaks is bij alle banken of beursvennootschappen hetzelfde. Overigens, als de aandelen gekocht worden die voor het eerst op de beurs werden genoteerd, op de primaire markt, moet deze taks niet betalen worden. 2. Het makelaarsloon: Om de aan- en verkooporders uit te voeren, rekenen banken of beursvennootschappen kosten aan. Die noemt men in het jargon het makelaars- of commissieloon. Ze verschillen van instelling tot instelling. Als men aandelen koopt die op een buitenlandse beurs noteren, moet er ook rekening gehouden worden met eventuele extra kosten en taksen die daar van toepassing zijn. 3. Het bewaarloon: Vroeger konen de aandelen die gekocht worden ook echt in handen krijgen. Nu bestaan ze niet meer in papieren vorm. Dus moeten ze bewaart worden op een effectenrekening bij een bank of beursvennootschap. Deze rekent daar meestal een bewaarloon voor aan. De hoogte van dat bewaarloon verschilt van instelling tot instelling. Belastingen: Naast deze kosten is er ook nog de belasting die moeten worden betaald op het dividend dat u eventueel krijgt. Op Belgische aandelen is een dividendbelasting van 25% van kracht. Dat betekent dat een dividend van bv. 20 euro netto 15 euro oplevert Opbrengsten: 1. Verschil tussen aan- en verkoopprijs, de waardestijging Als een aandeel verkocht word tegen een hogere prijs dan de prijs die werd betaalt om het aandeel te kopen, dan wordt een meerwaarde geboekt. In het tegenovergestelde geval wordt een minwaarde geboekt. Als er bv. 40 euro betaald wordt voor een aandeel en het vervolgens voor 44 euro verkoopt, dan wordt er een meerwaarde geboekt van 10%. Let op, die 10% is slechts een deeltje van het rendement. Er zijn namelijk nog andere factoren die bepalen hoeveel het netto zal verdienen aan een aandeel. 2. Dividend Als aandeelhouder bent u voor een stukje mede-eigenaar van het bedrijf. Een bedrijf dat winst maakt kan beslissen om zijn winst of een gedeelte ervan uit te keren aan zijn eigenaars, de aandeelhouders, enzovoort. Het uitkeren van die winst gebeurt in de vorm van een dividend. De totaal uit te keren winst wordt gedeeld door het totaal aantal aandelen en zo ontvangt de klant een dividend per aandeel dat hij bezit. 100

101 Obligaties Definitie: Obligaties zijn op het eerste gezicht eenvoudige beleggingsproducten. Het zijn leningen aan bedrijven of overheden. Als u een obligatie bezit, is de persoon een schuldeiser, want er staat een bedrijf of een overheid bij hem in het krijt: ze zal het geld moeten terugbetalen en daarbovenop de intresten die ze beloofde in ruil voor de lening. Soorten: 1. Gewone en achtergestelde obligaties Zowel bij gewone als bij achtergestelde obligaties kent men de eindvervaldag waarop de klant het geld terugkrijgt. De klant weet dan ook welke jaarlijkse intrest hij kan innen. Die intrest noemt men de coupon. 2. Nulcouponobligaties Bij deze obligaties krijgt de klant de vergoeding niet in de vorm van een jaarlijkse coupon. Het rendement bestaat hier uit het verschil tussen hoeveel er betaald wordt om de obligatie te kopen en hoeveel geld u terugkrijgt op de eindvervaldag. Hij betaald vandaag voor een obligatie bv. 700 euro en krijgt er over 5 jaar euro voor terug. Die 300 euro meer op de eindvervaldag is dan de intrest die hij op belegging heeft verdiend. 3.Converteerbare obligaties Converteerbare obligaties zijn obligaties die tijdens de looptijd van de obligatie, onder bepaalde voorwaarden, kan omruilen tegen aandelen van het bedrijf. Kosten en belastingen: 1. De beurstaks: Wanneer je obligaties koopt op de secundaire markt, moet die persoon 0,09 % beurstaks betalen. Als hij voor euro aan obligaties koopt op de beurs, betaalt hij dus 0,90 euro beurstaks. Als u nieuwe obligaties koopt, op de primaire markt dus, moet deze taks niet betaalt worden. 2. Het makelaarsloon: Banken en beursvennootschappen rekenen kosten aan om de orders op de secundaire markt uit te voeren. Deze kosten noemt men het makelaars- of commissieloon. Ze verschillen van instelling tot instelling. 101

102 3. Het bewaarloon: Vroeger kon men de gekochte obligaties, ook echt in handen krijgen. Nu zijn ze gedematerialiseerd: ze bestaan niet meer in materiële of papieren vorm. Nu worden obligaties ingeschreven op een zogenaamde effectenrekening bij een bank of een beursvennootschap. Om de obligaties op een effectenrekening te bewaren, rekenen de meeste instellingen kosten aan. De kosten variëren naargelang de instelling. 4. Roerende voorheffing op de intresten Op de intresten op obligaties van Belgische bedrijven of overheden moet er sinds januari 2013 een belasting van 25% betalen. 100 euro intrest levert dus netto 75 euro op. 5. Belasting op de meerwaarde Als de obligaties vóór de eindvervaldag verkocht word tegen een hoger bedrag dan de prijs die werd betaald bij de aankoop, dan wordt er een meerwaarde geboekt. Op die meerwaarde moet geen belasting worden betaald. Let op: op het verschil tussen de aankoopprijs en de terugbetalingsprijs van een nulcouponobligatie moet u wel 25% roerende voorheffing betalen. Opbrengsten: Hangt af van de rentevoet dat je krijgt op je obligatie en of het bedrijf niet failliet gaat want dan zie je helemaal niets terug van je geld dat je hebt geïnvesteerd in die obligatie Beleggingsfondsen Definitie: Een beleggingsfonds is in feite een verzamelpunt voor beleggers. Op dat punt komt het geld van alle in het betreffende fonds investerende beleggers samen. Het totaalbedrag wordt het fondsvermogen genoemd. Een beleggingsfonds is vaak een naamloze vennootschap. Beleggers kopen aandelen in deze vennootschap en kopen daarmee indirect aandelen, obligaties, onroerend goed, enzovoort. Soorten: 1. Aandelenfondsen In deze fondsen zitten aandelen, dat kunnen aandelen zijn van verzekeringsmaatschappijen, multinationals, nieuwe bedrijven etc. 102

103 2. Mixfondsen Dit zijn fondsen met een gespreid karakter en daarmee een gespreid risico. Er zitten aandelen, obligaties en bijvoorbeeld vastgoed in. 3. Vastgoedfondsen Deze fondsen beleggen in vastgoed. Verhuur en verkoopwinst zorgen voor het rendement. 4. Obligatiefondsen Deze fondsen beleggen in obligaties, ze kennen vaak een vast rendement op einddatum. De risico's zijn laag als de obligaties zijn uitgegeven door een overheid maar er zijn ook obligaties met een hoog risico, de junk ondernemingen. 5. fondsen die beleggen in één beleggingscategorie (aandelen, obligaties, vastgoed of liquiditeiten) en gemengde fondsen, al dan niet met bodemgrens, die beleggen in een mix daarvan Fondsen die beleggen in een bepaalde regio, land of sector Fondsen die beleggen in een specifiek thema Fondsen die uitsluitend duurzaam beleggen Kosten en belastingen: Instapkosten: Zijn een eenmalige kost bij het kopen van aandelen van een fonds. Ze worden meestal uitgedrukt in een percentage van het kapitaal dat werd belegt. De meeste fondsen rekenen 2% à 3% aan. Koopt de klant voor euro aandelen van een fonds en bedraagt de instapkost 3%, dan houdt de bankier of financieel tussenpersoon 450 euro af van het geïnvesteerd bedrag. Beheerskosten: Zijn een jaarlijks terugkomende kost. Gemiddeld liggen die tussen 1% à 2%. Voor fondsen waarbij de beheerder heel actief met het fonds bezig is, kan dat hoger liggen. Deze kosten moet niet betaald worden op het ogenblik van de aankoop van het fonds. Beheerskosten worden jaarlijks afgehouden van het rendement van het fonds. Uitstapkosten: Zijn er aandelen van een fonds met een eindvervaldag? En men wil vóór die eindvervaldag het geld of een deel ervan terug? Dan zal er ook moeten betaald worden. De uitstapkosten worden uitgedrukt in een percentage van het bedrag dat vervroegd opvraagtwerd. Beurstaks: Bij sommige fondsen moet er ook een beurstaks betaald worden zoals bij de verkoop van aandelen van het fonds. Vraag aan de bankier of financieel tussenpersoon in welke situaties een beurstaks moet betaalt worden Opbrengsten: Je hebt een opbrengst als je de beleggingsfondsen verkoopt en als het beoogde bedrag bereikt is. 103

104 Tak 23 levensverzekering Definitie: De term `Tak 23` staat voor verzekerings-beleggingsproducten waarvan de premies belegd zijn in beleggingsfondsen en waarvan bijgevolg noch het kapitaal, noch de rendementen gewaarborgd zijn. Het is een levensverzekering gekoppeld aan meer risicovolle beleggingsproducten. Ze bieden een mogelijk hoger rendement, maar zonder enige garantie. Kosten en belastingen: Kosten Instapkosten: De instapkosten zijn een vergoeding voor de verzekeraar. Ze worden uitgedrukt in een percentage van de netto premie. Ze worden rechtstreeks afgehouden van het gestorte bedrag. Uitstapkosten of afkoopvergoeding: Deze kosten moet worden betaald op de bedragen die er tijdens de looptijd van het contract opvraagt. Men drukt ze uit in een percentage van het opgevraagde bedrag. Meestal is dat tussen de 1% en de 3%. Soms zijn ze in het begin van de looptijd van het contract hoger dan op het einde. Hou hier dus rekening mee vooraleer het geld wordt vastgezet voor een langere termijn. Beheerkosten: Deze kosten ziet men niet, maar ze zijn er wel. Men verrekent ze jaarlijks voor alle interne fondsen waarmee de tak 23-levensverzekering verbonden is. Ze hebben dus ook een invloed op de opbrengst van de belegging. Belastingen: Premiebelasting: Telkens wanneer geld(een premie) wordtgestort in de tak 23-levensverzekering, moet er daarop een premiebelasting van 2 % betaald worden. De verzekeraar stort dat bedrag onmiddellijk door aan de overheid. Het bedrag dat dan nog overblijft van de gestorte premie is de 'nettopremie'. Op de opbrengst van een tak 23-verzekering wordt er geen roerende voorheffing betaald, al is er op deze regel één uitzondering: op een tak 23- verzekeringen met kapitaalbescherming of een gegarandeerd rendement kan er soms roerende voorheffing verschuldigd zijn. Opbrengsten: Het rendement hangt af van de evolutie van de fondsen die aan het TAK 23- verzekeringsproduct gekoppeld zijn. TAK 23-producten zijn bedoeld om op lange termijn een hoger rendement te halen dan klassieke spaarproducten. 104

105 Andere beleggingsvormen Beleggen in goud en grondstoffen: Goud: Goudstaven en -munten:er kan fysiek goud gekocht worden via de bank of via een gespecialiseerde instelling. Dit goud kan dan in een kluis bewaard worden. Zo wordt het veilig gespeeld. Pas op met verzamelstukken: betaling met speciale goudmunten,deze zijn meestal meer waard dan hun waarde in goud. Goudtrackers: dit zijn beleggingsfondsen waarvan de koers met de goudkoers overeenkomt. Ze kopen goud aan wanneer er bijkomend geld in het fonds belegd wordt. Zo investeert de klant onrechtstreeks in goud zonder het zelf te moeten bewaren. Goudmijnen:er kunnen aandelen gekochtworden van goudmijnen. Als de koers van het goud de hoogte in gaat, dan is de kans groot dat de koers van het aandeel ook stijgt. Maar zoals elk bedrijf, kan een mijn ook door moeilijke periodes gaan of zelfs failliet gaan. Afgeleide producten: voor doorwinterde beleggers die niet vies zijn van risico s, zijn er financiële afgeleide producten die speculeren op de goudkoers. Deze producten kunnen veel opbrengen, maar er kan ook alles en zelfs meer dan uw oorspronkelijk geïnvesteerd bedrag mee verloren worden. Wees hiermee voorzichtig! Grondstoffen: Beleggen in andere grondstoffen zoals olie, metalen en landbouwproducten kan in principe ook. Maar de risico s hiervan zijn heel groot: de koersen van grondstoffen kunnen snel veranderen door speculatie Speculatie is een transactie die slechts bedoeld is om er winst mee te maken door het goed te zijner tijd weer te verkopen of terug te kopen. 105

106 Beleggen in stenen Voor de Belg staat het buiten kijf: een eigen huis is de beste belegging. Wat je maandelijks betaalt, gaat niet naar een huisbaas, maar naar de afbetaling van het hypothecair krediet. Ook de fiscus geeft bouwers of kopers van de enige en eigen woning een duwtje in de rug. Zij krijgen gedurende vele jaren een belastingvermindering, de zogenaamde woonbonus. Eens het hypothecair krediet is afbetaald, kan er opnieuw gespaard worden en dat spaargeld kan later misschien ook belegd worden in stenen, anders gezegd in vastgoed. Er zijn verschillende mogelijkheden voor een rechtstreekse belegging: In een woning die verhuurd wordt; In een vakantiehuisje aan zee, dat kan worden verhuurd, maar waar erook zelf plezier wordt aan beleeft; In een studentenkot waar de (klein)kinderen op kot kunnen gaan; In een serviceflat waar men later kan intrekken, enz... Even de voordelen van een rechtstreekse vastgoedbelegging op een rijtje: Er kan ook zelf gebruik van gemaakt worden; Ze kan een regelmatig inkomen opleveren, in de vorm van huur; De huur kan jaarlijks worden aangepast aan de index: als de levensduurte stijgt, dan stijgt de huuropbrengst mee; Als je een handige Harry bent, kan de waarde van de eigendom fors opkrikken door zelf aan de slag te gaan. Er zijn ook nadelen aan zo'n belegging: De aankoop vereist een grote som. Als de aankoopsom een te groot gedeelte van de spaarpot in beslag neemt, dan zondigt die persoon tegen een basisbeginsel van het beleggen: spreid de beleggingen. Verhuren brengt risico's mee: er is het risico dat de eigendom blijft leeg staan, dat de huurders niet correct betalen of de woning niet goed onderhouden of beschadigen. Misschien heeft de klant ooit onverwachts geld nodig. Dan is het heel wat moeilijker om een woning te verkopen dan geld af te halen van een spaarrekening of een obligatie te verkopen. De verkoop kan tijd in beslag nemen, brengt kosten met zich mee en een stukje van de woning verkopen is niet mogelijk. 106

107 Crowdfunding Crowdfunding gaat bij het grote publiek op zoek naar geld om een onderneming of een project te financieren. Het basisidee: kleine bedragen inzamelen bij een groot aantal mensen (het Engelse 'crowd' betekent menigte ). Mogelijke investeerders worden door de initiatiefnemers rechtstreeks via internet aangesproken. De naam crowdfunding wordt gebruikt wanneer projecten financiering zoeken bij het grote publiek. Dat gebeurt in verschillende situaties: Verenigingen zonder winstoogmerk willen via internet giften inzamelen. Ondernemers die financiering zoeken voor een goed idee of nieuw project. Artiesten zoeken financiering voor hun volgend project. etc. Die vlag kan heel wat ladingen dekken. Zo kan Crowdfunding drie uiteenlopende doelstellingen nastreven: Mensen vinden die bereid zijn geld te lenen of te schenken ter ondersteuning van een (vaak artistiek) project dat niet noodzakelijk winstgevend is. Mensen vinden die bereid zijn geld te lenen, en dit in ruil voor een belofte tot terugbetaling en met een vooraf overeengekomen intrest. Mensen vinden die bereid zijn in een onderneming te investeren zonder belofte tot terugbetaling, maar die in ruil voor een deel mee kunnen profiteren in de winst (bv. aan de beleggers voorstellen om aandeelhouder te worden van de onderneming). 107

108 Geld lenen als belegging Welke bedragen ontlenen: Ook op dat vlak zijn er geen beperkingen. Zodra er belangrijke bedragen worden geleend aan iemand, moet er bekeken worden of de klant er daardoor niet zelf financieel op achteruitgaat. Is het geld dat werd uitgeleend bijvoorbeeld afkomstig van een spaarboekje met intresten, dan zal er op dat deel van het spaargeld geen intresten meer ontvangen zolang de lening niet is terugbetaald. Als men intresten vraagt: De persoon die intresten wil vragen op het bedrag dat hij iemand leent, stel dan een intrestvoet voorop. Die kan daarvoor gebaseerd worden op wat hij aan intresten zou ontvangen als het geld op de spaarrekening zou staan. Ook intrestvoeten op andere beleggingen kunnen als leidraad dienen. Die intresten zijn een roerend inkomen waarop belastingen moeten betaald worden: die belasting heet roerende voorheffing. Ook op de intresten van familie of vrienden moet er dus roerende voorheffing betaald worden: momenteel 25% op het bedrag van de intresten. De kredietnemer die de intresten moet betalen, moet de voorheffing doorstorten aan de fiscus. Stel: u leent uw zoon euro. Men spreekt af dat hij op die som een intrest van 5 % wat neerkomt op 100 euro per jaar moet betalen. Van die 100 euro moet de zoon 75 euro betalen. De overige 25 euro gaat naar de fiscus (25% van 100 euro = 25 euro). Het bedrag dat ontvangen wordt, stemt dus overeen met de afgesproken intresten, verminderd met de roerende voorheffing. Daarop moet geen andere belastingen meer betaald worden. Hoe moet een schriftelijke overeenkomst eruit zien: Zelfs wanneer er geld word geleend aan een kind, een ouder of een vriend, stel dan maar beter een overeenkomst op. Daarin legt de schuldeiser alle voorwaarden voor de lening vast. Zo voorkomt hij heel wat problemen die de sfeer in de familie of tussen vrienden kunnen bederven. Neem in de overeenkomst o.a. volgende elementen op: Naam, voornaam en volledig adres van kredietgever en kredietnemer ; Het geleende bedrag, in cijfers en in letters; De reden voor de lening (aankoop vastgoed, wagen, ); De looptijd van de lening (geeft u geen data op, dan kan u wettelijk gezien uw geld op ieder moment opeisen); De eventuele intrestvoet die op het geleende bedrag wordt berekend, en ook de verwijlintresten; Het aantal exemplaren waarin de overeenkomst is opgemaakt (en, indien nodig, het aantal bladzijden); De plaats en de datum van ondertekening van de overeenkomst. Vergeet niet de overeenkomst door de kredietnemer te laten ondertekenen. 108

109 Ethisch beleggen Het spaargeld graag beleggen. Uiteraard moeten de investeringen renderen, maar niet tegen om het even welke prijs. Er mag niet aan gedacht worden dat uw spaargeld wordt geïnvesteerd in de wapenindustrie, in een milieuvervuilend bedrijf of in een onderneming die kinderarbeid inzet? Dan zijn sociaal verantwoorde (ethische) beleggingen iets voor u! Ethische beleggingen ook wel duurzame of sociaal verantwoorde investeringen (SRI) genoemd voldoen aan ethische normen en ondersteunen een sociaal, milieugebonden of cultureel doel. Via uitsluitingscriteria (bijvoorbeeld: tabak, wapens, kinderarbeid) kunnen investeerders er zeker van zijn dat hun geld niet wordt belegd in ethisch en sociaal onverantwoorde beleggingsproducten. Verschillende types investeringen: Ethische beleggen kan via een specifieke spaarrekening of via een daartoe bedoeld beleggingsfonds. Er kan ook contact opgenomen worden met organisaties die zich op dat vlak profileren Ethische beleggingsfondsen: Ze werken op precies dezelfde manier als traditionele investeringsfondsen. Afhankelijk van het beleggersprofiel kan bepaalt worden waarin hij wil investeren, op welk rendement hij mikt (rekening houdend met de daaraan verbonden risico s) Op basis van die informatie kan ergekozen worden welke beleggingsproducten het best bij hem passen. 2. Spaarrekening: Het is veruit het veiligste en populairste spaarproduct in België. Maar, weinig Belgische banken pakken uit met een ethisch spaarboekje. Er is toch interesse, vraag dan zeker eens aan de bankier of die een dergelijke spaarformule kan aanbieden. 3. Organisaties voor duurzame ontwikkeling: Sommige organisaties gebruiken het geld dat spaarders hen toevertrouwen om te investeren in verenigingen of bedrijven met sociale, milieubewuste of culturele doelstellingen. Het rendement van dergelijke investeringen wordt meestal verdeeld tussen de investeerders en het ondersteunde doel. 42 Profileren is dat bv. die onderneming zijn aandacht daarop heeft gevestigd. 109

110 Beleggersprofielvolgens AXA bank 110

111 11 Onderneming in de Actualiteit KBC en Delhaize floreren dankzij goede resultaten. Delhaize en KBC zijn voormiddag de sterren op de Brusselse beursvloer. Goede kwartaalresultaten van beide Bel20 ers stuwen de koers fors hoger. Bij Delhaize is er rond 9.50 uur 8,3 procent winst. KBC gaat 4 procent hoger.beide aandelen trekken de Bel20 voorlopig ongeveer een procent hoger tot zowat punten. Verzekeraar Delta Lloyd gaat na het forse verlies van 5,27 procent woensdag opnieuw lager: ongeveer -1,2 procent. Leeggoedautomaat AD Delhaize Zottegem heeft voortaan donatieknop. De leeggoedautomaat in de Zottegemse vestiging van supermarktketen AD Delhaize beschikt voortaan over een speciale donatieknop voor statiegeld. Zo kunnen klanten bij het inleveren van lege flessen goede doelen steunen, meldt AD Delhaize. De mogelijkheid om het statiegeld zelf te recupereren, blijft bestaan. In eerste instantie kan gekozen worden uit drie goede doelen: een fonds voor Kirsten De Laender, een paralympische boccia 43 speelster die al meermaals Belgisch en Europees kampioen werd in die werpsport en een bronzen medaille vanuit Londen 2012 meebracht. Het tweede goede doel is de afdeling Zwalmvallei van Natuurpunt en het derde goede doel is Koester, een afdeling van het Kinderkankerfonds. Een team van verpleegkundigen en specialisten van het UZ Gent zorgt ervoor dat zieke kinderen thuis kunnen verzorgd worden. "Op deze manier bieden we de klanten op een eenvoudige manier de mogelijkheid om kleine bedragen aan het goed doel te storten", zeggen de zaakvoerders. "Het heeft bovendien een vrijblijvend en eenmalig karakter: je zit niet vast aan een maandelijkse donatie. Verder is het de bedoeling dat we regelmatig de goede doelen veranderen, zodat de klant regelmatig een nieuw goed doel leert kennen en hen kan helpen in hun respectievelijke strijd." Dirk Punnewaert van Tomra Systems, een bedrijf gespecialiseerd in automatisering van leeggoed-terugname, zegt dat het aanbieden van een donatiemogelijkheid voor statiegeld in de omringende landen succesvol is. "Statiegeld wordt namelijk door veel consumenten gezien als een al uitgegeven bedrag, waardoor de bereidheid tot doneren groot blijkt." 43 Boccia is een werpsport geschikt voor sporters met een hersenverlamming of met zware motorieke beperkingen en is vergelijkbaar met petanque. 111

112 Frans Muller vervangt Pierre-Olivier Beckers als CEO van Delhaize. De Nederlander Frans Muller wordt op 8 november de nieuwe CEO van Delhaize. Hij neemt de scepter over van Pierre-Olivier Beckers, die de warenhuisketen sinds begin 1999 leidt. Muller stapt over van het Duitse Metro Cash & Carry, de Duitse distributiegroep bekend van onder meer Makro. Vanaf 2014 zullen bovendien de Amerikaanse activiteiten rechtstreeks aan de nieuwe CEO rapporteren. Dat meldt Delhaize vandaag voorbeurs. Om een vlotte overgang te verzekeren, treedt Muller reeds op 14 oktober in dienst vooraleer CEO te worden. Beckers zal de 52-jarige Nederlander ook tot het einde van het jaar bijstaan als adviseur. Daarna wordt hij niet-uitvoerend lid van de raad van bestuur. Muller heeft meer dan 15 jaar ervaring in de distributiesector. Sinds 1997 was hij aan de slag bij Metro, van 2008 tot 2013 als CEO. In die hoedanigheid had hij 740 winkels in 26 landen onder zijn hoede, klinkt het in het persbericht. Tussen 2006 en 2013 maakte hij er ook deel uit van het directiecomité. Van 1988 tot 1997 had Muller verschillende managementfuncties bij KLM Cargo. "Zijn uitgebreide operationele ervaring, van het beheer van de bevoorradingsketen tot de aankoop, samen met een bewezen vermogen om groei te versnellen, zullen cruciaal zijn voor de verdere dynamiek van Delhaize Groep", dixit Delhaize. Volgens Delhaize-voorzitter Mats Jansson heeft Muller "de juiste mix van ervaring en vaardigheden om onze onderneming naar de toekomst te leiden". Hij benadrukt ook het "internationale perspectief". Muller kan immers buigen op een rijke ervaring bij een internationale distributieketen. Delhaize deelt eveneens mee dat Roland Smith vandaag ontslag neemt als CEO van Delhaize America. Tot het einde van het jaar blijft hij beschikbaar als senior advisor van de nieuwe CEO. "Na zijn vertrek zullen de Amerikaanse activiteiten rapporteren aan de CEO van Delhaize Groep." De winkel in de VS zijn de grootste activiteit van Delhaize, voor de Belgische markt. Na 25 minuten handel noteert het aandeel op Euronext Brussel met een verlies van 6 procent op 46,70 euro. Bron: Het Laatste Nieuws 112

113 Delhaize roept saus voor gehakte biefstuk terug. Wegens een verkeerde etikettering vraagt supermarktketen Delhaize haar klanten om het product saus voor gehakte biefstuk 180g van het huismerk terug te brengen naar het punt van aankoop. De saus voor gehakte biefstuk van het Delhaize-huismerk met houdbaarheidsdatum met lotnummer bevat een foutief achteretiket ("bearnaisesaus"). Uit voorzorg heeft Delhaize ervoor gekozen het product terug te roepen. Op het foutieve etiket worden de allergenen niet vermeld. Delhaize vraagt aan mensen die allergisch zijn aan "vis, ei en/of mosterd" om de saus niet te consumeren en terug te brengen naar het punt van aankoop, waar zij zullen worden terugbetaald. Alle betrokken producten werden reeds uit de winkels verwijderd. Delhaize nam de voorzorgsmaatregel in akkoord met het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV). Voor verdere vragen kan men zich wenden tot de klantendienst op het gratis nummer 0800/ Bron: Het Laatste Nieuws Nieuwe topman Delhaize haalt Bel20 omlaag De aanduiding van de Nederlander Frans Muller tot de nieuwe algemeen directeur van Delhaize en het ontslag van Roland Smith als topman voor de Amerikaanse dochter van de warenhuisgroep hebben het aandeel van de distributeur 7,48 procent van zijn waarde gekost. De opdoffer trok meteen ook de Brusselse beurs in het rood. De Bel20-index verloor 0,32 procent bij een slotnotering van 2.698,63 punten. Muller moet eind dit jaar Pierre-Olivier Beckers opvolgen aan het hoofd van Delhaize. Volgens het bedrijf is hij daarvoor de geknipte persoon wegens meer dan vijftien jaar leiderschapservaring in de distributiesector. Maar de beleggers zijn hiervan niet overtuigd. Hij komt immers over van Metro/Makro en groothandel is niet hetzelfde als kleinhandel. Bovendien stapte ook de topman van Delhaize America, die getipt was als opvolger van Beckers, op. De investeerders liepen dan ook massaal naar de uitgang. Het aandeel van Delhaize kreeg een klap van 7,48 procent om te eindigen op 46,00 euro. Bron: Het Laatste Nieuws 113

114 Delhaize verhoogt de vooruitzichten voor 2013 Gesterkt door een hoger dan verwachte aangepaste bedrijfswinst, verhoogt Delhaize lichtjes de prognoses voor Dat deelde de retailer vandaag voorbeurs mee bij de publicatie van de resultaten van het tweede kwartaal. De omzet tussen april en juni klokte af op 5,298 miljard euro. Dat is een stijging met 0,6 procent aan de huidige wisselkoersen tegenover een jaar eerder. Delhaize mist zo op een haar na de verwachting van de analisten die het financiële nieuwsagentschap Bloomberg consulteerde (5,37 miljard euro). De nettowinst (groepsaandeel) kwam 20,3 procent hoger uit (actuele wisselkoersen) op 104 miljoen euro. De onderliggende bedrijfswinst ging 5,8 procent hoger tot 193 miljoen euro, waar de analisten 178 miljoen euro vooropgesteld hadden. De nettowinst (groepsaandeel) kwam in het eerste halfjaar 95,5 procent hoger uit 165 miljoen euro. Prognoses Die prestaties zetten het bedrijf aan de prognoses voor 2013 te verhogen. Delhaize verwacht nu een onderliggende bedrijfswinst van minstens 780 miljoen euro (inclusief de Amerikaanse winkels waarvan de verkoop al aangekondigd is), tegenover ongeveer 775 miljoen euro voordien. CEO Pierre-Olivier Beckers spreekt van "sterke resultaten in het tweede kwartaal". In de VS was er voor het derde kwartaal op rij een positieve volumegroei. "In België zijn we zeer tevreden met de toename van het marktaandeel met 35 basispunten, voornamelijk dankzij onze vernieuwde winkels en de uitbreiding van ons netwerk." De omzet in België kwam in het tweede kwartaal 2,9 procent hoger uit op 1,261 miljard euro, goed voor een onderliggende bedrijfswinst van 51 miljoen euro (+9,2 procent). Bron: Het Laatste Nieuws 114

115 Delhaize onderwerp van eerste grote corruptiezaak binnen bedrijf Het Brusselse parket gaat een grote corruptiezaak vervolgen die zich volledig afspeelde binnen de bedrijfsmuren, een primeur voor ons land, zo bericht de krant De Tijd vandaag. Het parket vervolgt twaalf partijen voor jarenlange omkoping bij supermarktgroep Delhaize. De hoofdverdachte in het dossier is Hugo J., een voormalig manager van Delhaize die bevoegd was om contracten uit te schrijven voor bouw- en onderhoudswerken op de vele sites van de groep. Met de hulp van een ingenieur kon de man jarenlang smeergeld eisen van aannemers die voor Delhaize wilden werken: voor het leggen van daken, installeren van brandbeveiliging tot zware metaalbewerking. Snoepreisjes Behalve cash geld - honderdduizenden euro's - moesten de aannemers aan de Delhaize-manager ook snoepreisjes geven, schilderwerken aan zijn huis uitvoeren, tickets cadeau doen voor sportwedstrijden... Soms werd er door J. geknoeid met de facturen, zodat het omkoopgeld aan Delhaize kon worden doorgefactureerd. Een aannemer gaf volgens De Tijd toe dat hij de hoofdverdachte al twintig jaar omkocht, maar het gerecht neemt alleen bewijzen voor feiten sinds 2001 in overweging. Op 8 november komt de zaak voor de correctionele rechtbank van Brussel. De twaalf beklaagden, onder wie vijf van de betrokken aannemingsbedrijven, worden onder meer vervolgd voor corruptie, oplichting, schriftvervalsing en het vormen van een vereniging van misdadigers. Delhaize, dat de feiten zelf ontdekte, is slachtoffer en treedt op als burgerlijke partij. Intussen heeft de supermarktketen haar organisatie veranderd, zodat dergelijke corruptiesystemen niet meer kunnen gebeuren. Bron: Het Laatste Nieuws 115

116 Mogelijk salmonella in carré mokka en mokkataart van Delhaize Delhaize roept de carré mokka en de mokkataarten van de huisleverancier La Lorraine terug omdat er mogelijk salmonella aanwezig is in een van de basisingrediënten. In overleg met Volksgezondheid heeft Delhaize beslist om de producten van het merk La Lorraine terug te roepen, ondanks de kleine kans dat er salmonella aanwezig is in een van de producten. Delhaize vraagt haar klanten om de producten carré mokka en de mokkataarten, afgelopen vrijdag gekocht met 13 en 14 september als vervaldag, niet op te eten. De klanten krijgen hun geld terug als ze de producten binnenbrengen in de winkel waar ze het kochten. Tenslotte roept Delhaize haar klanten op om een arts te raadplegen indien ze last krijgen van koorts, krampen of diarree. Bron: Het Laatste Nieuws Winkelen bij Delhaize via iphone Met de nieuwste iphone-applicatie kunnen Delhaizeklanten vanaf nu online hun bestellingen kunnen doen via hun iphone. Al twee jaar lang biedt Delhaize de mogelijkheid aan haar klanten om hun boodschappen online te doen via Delhaize Direct. Veel klanten hebben de weg naar dit systeem al gevonden en maken wekelijks gebruik van Delhaize Direct. Geen tijdverlies Nu kunnen klanten ook op de trein, op het werk of ergens anders via hun iphone hun Delhaize Direct-bestellingen doorgeven. Zo verliest de klant nog minder tijd: Delhaize zet de boodschappen klaar en de klant komt ze afhalen. Naast het online winkelen, kunnen gebruikers van de app actuele informatie over producten en promoties raadplegen, digitale winkellijstjes bijhouden en delen met anderen, de dichtstbijzijnde winkel zoeken enzovoort. De applicatie is gratis te downloaden via de App-store van Apple. Later dit jaar zal er ook nog een versie voor Android en andere besturingssystemen op de markt komen. 116

117 Project Zero Food Waste van Delhaize al in 15 winkels Het project Zero Food Waste van Delhaize, waarbij onverkochte etenswaren verdeeld worden aan mensen in armoede, kent een groot succes. Het project wordt al in vijftien filialen toegepast. Vandaag werd Kortrijk aan het lijstje toegevoegd. Delhaize draagt met 'Zero Food Waste' zijn steentje bij in de strijd tegen armoede. Verschillende organisaties die voedsel bedelen aan minder behoede gezinnen, mogen dagelijks langsgaan bij Delhaize om voedingspakketten samen te stellen. Het gaat om producten waarvan de vervaldatum bijna verstreken is, droge voeding en brood. "Een absolute win-winsituatie. We bestrijden armoede, dragen bij tot de lokale gemeenschap en wij dragen niet langer de kostprijs om afgedankte producten weg te voeren", aldus communicatieverantwoordelijke Roel Dekelver. Delhaize werkt al 20 jaar samen met de voedselbanken, maar met dit systeem dat lokaal verankerd is, kan de voeding snel verdeeld worden, zelfs als de producten aanleunen tegen de vervaldatum. 'Zero Food Waste' werd anderhalf jaar geleden gelanceerd in Limburg. Minister van Armoede Ingrid Lieten (sp.a) gaf toen het startschot, en sindsdien draait het project goed. "Het is de eerste keer dat we dit systeem toepassen in de regio Zuid-West- Vlaanderen, maar het is de bedoeling dit verder uit te rollen in heel België." Bron:Het Laatste Nieuws Delhaize werkt met robots De supermarktketen Delhaize heeft een gloednieuw distributiecentrum geopend in Zellik, in Vlaams-Brabant. Het is vierkante meter groot - en behoorlijk futuristisch: alles gebeurt er door robots. Daardoor krijgt Delhaize het eten sneller in de winkels, de klanten krijgen dus verser voedsel. Bron: Het laatste Nieuws 117

118 12 Beheers activiteiten 12.1 Algemene fiches 1 Maak een nieuw dossier aan voor je onderneming. 118

119 119

120 2. Stel de nodige parameters in voor je dossier via Tools/Opties a. Vul de standaardgegevens aan met de juiste informatie 120

121 b. Geef de gepaste informatie in in je dossier c. Als accountant geef je je eigen gegevens in 121

122 d. Voeg het logo van je onderneming toe in het pakket e. Plan de back-up s in op alle dagen van de week f. Maak een tabel met de gebruikte nummeringcodes Verkopen 122

123 Aankopen Voorraad Andere 123

124 g. Stel de standaardmarge in op 40% op de kostprijs van de artikelen h. Noteer de mogelijke statusinstellingen voor onze offertes i. Stel de geldigheidsduur van de offertes in op 30 dagen 124

125 j. Stel het standaarddisconto in op 2% k. Stel de volgende decimalen in : - Eenheidsprijs : 2 - Hoeveelheden : 0 - Bedragen : 2 l. Op welke verkooprekeningen worden de verkopen geboekt? Rekeningen beginnend met 7 125

126 j. Op welke rekeningen worden de aankopen geboekt? Rekeningen beginnend met 6 k. Welke rekeningen worden gebruikt om de verzendkosten te boeken? en l. Op welke rekeningen boeken we de handelskorting bij verkopen en aankopen? en m. Welke rekening gebruiken we voor bankverrichtingen? n. Welk is de collectieve rekening voor klanten en leveranciers? o. Welke BTW rekeningen worden gebruikt? 126

127 12.2 Instellen opties 1. Instellen gebruikte eenheden 2. Instellen gebruikte aansprekingen 3. Instellen gebruikte betalingswijzen 127

128 4. Instellen bank 5. Instellen regio's 6. Instellen landen 128

129 12.3 Invoeren Klanten, leveranciers en artikels 1. Klanten invoeren 2. Leveranciers invoeren 129

130 3. Artikels invoeren 130

131 12.4 Aankoopadministratie 1. Aankoopdocumenten en Codering 2. Prijsaanvraag 131

132 3. Bestelling 4. Ontvangst bon 132

133 5. Factuur 6. Retourbon 133

134 7. Creditnota 134

135 12.5 Verkoop administratie 1. Verkoopdocumenten en Codering 2. Offerte 135

136 3. Bestelling 4. Leveringsbon 136

137 5. Retourbon 6. Factuur 137

138 7. Creditnota 138

139 12.6 Betalingen en Inningen 1. Betaling klant: 2. Betalingen leverancier: 139

140 12.7 Beheers overzicht Dit is het beheersoverzicht in EBP van mijn onderneming Delhaize 140

141 13 Relatiebeheer Access Dit is de inhoud van alle tabellen, query s, listings, etiketten en formulieren van de klanten, leveranciers en het personeel in het access bestand. 141

142 1 Tabellen Klanten leveranciers Personeel 142

143 2 Querry s Klanten: 1. Klanten zoeken op naam 2. Klanten zoeken op postcode Leveranciers: 1. Leveranciers zoeken op naam 2. Leveranciers zoeken op postcode Personeel 1. Personeel zoeken op naam 143

144 3 Formulieren Klanten Leveranciers 144

145 Personeel 145

146 4 Listing s Klanten 146

147 Leveranciers Personeel 147

148 5 Adressetiketen Klanten Leveranciers 148

149 14 Debiteurenbeheer in Excel 14.1 Toepassingen Dit is de debiteuren opvolging van de debiteuren in een Excel bestand dat volledig automatisch werkt. 149

150 15 Bedrijfsmailing Delhaize NV 28/04/2014 Osseghemstraat BRUSSEL Tel: «Naam»«Voornaam» «Straat_en_nummer» «Postnr»«Gemeente» «Telefoon» uw bericht van uw kenmerk ons kenmerk Brussel WB/MA/D Verandering vestiging Beste klant Wegens de uitbreiding van onze bedrijfsactiviteiten zijn we genoodzaakt uit te kijken naar een nieuwe vestigingsplaats om onze expansie plannen te realiseren. Op zaterdag 15 februari aanstaande nodigen wij u dan ook van harte uit op de opening van ons nieuw bedrijfspand, industriepark 15 te 2570 Hulshout. Om u nog beter te dienen hebben we ons assortiment voor een groot deel vernieuwd en uitgebreid. Wij hopen u alvast te mogen begroeten. Tot dan met vriendelijk groeten Alan Ceuppens Bijlagen: - Brochure nieuwe vestiging - Nieuwe Catalogus 150

151 16 Synthese Jaarverslag Positieve evoluties Leidende positie Delhaize Groep bekleedt leidende posities in de voedingsdistributie in belangrijke markten. Leidende positie werd behaald dankzij hun bijzondere commerciële strategie. Meerwaarde Creëren Delhaize Groep wil meerwaarde creëren door: Klanten een lokaal aangepaste winkelervaring bieden Tegelijk legt Delhaize zichzelf hoge sociale, ethische en milieustandaarden op. Bv (Al de elektriciteit is al sinds 2007 afkomstig van hernieuwbare energiebronnen) De sterke punten van Delhaize worden ondersteund door de nauwe samenwerking van haar operationele ondernemingen op lokaal en globaal niveau. Kerncijfers Omzet Een stijging van 2,9% tegen identieke wisselkoersen of 7,7% tegen werkelijke wisselkoersen. De omzetgroei werd gesteund door alle exploitatieondernemingen. Opbrengsten Delhaize is het jaar van 2011 op 2012 geëindigd met een opbrengstgroei van 2,9%. Delhaize heeft een omzet gerealiseerd van 22,7 miljard euro waarvan 14% in ZOE 44 en Azië, 21,6% in België en het grootste deel van 64,4% in de Verenigde Staten. Medewerkers Delhaize heeft in het totaal medewerkers waarvan 10,4% in België, 23,3% in ZOE en Azië en een meerderheid van 66,3% in de Verenigde Staten. 44 ZOE is de afkorting voor Zuid-Oost Europese landen 151

152 Winkels Het aantal winkels is geëvolueerd van winkels naar Delhaize. Op 1 jaar tijd zijn er 224 winkels van Delhaize bijgekomen. Dividend Het dividend van Delhaize bedraagt Bruto 1,40 Evolutie E-commerce Delhaize Delhaize België baat ook e-commerce-activiteiten uit zoals Delhaize Direct, Delhaize WineWorld en een thuisleveringsdienst, Caddy Home. Delhaize Direct: klanten doen hun inkopen op een speciale website en halen hun boodschappen af in één van de 118 winkels die de ophaaldienst hebben. De ambitie is om dit aantal verder te verhogen in 2013 en de uitbreiding naar de aangesloten winkels verder te zetten. Teneinde Delhaize Direct te promoten werd in 2012 de Delhaize Direct Cube gelanceerd waardoor een virtuele supermarkt gecreëerd werd in een aantal treinstations. Delhaize Wine World: met meer dan verschillende wijnen biedt Delhaize België zijn klanten één van de ruimste assortimenten aan. Via een nieuwe en gebruiksvriendelijke website kunnen klanten rondkijken in een unieke wijnkelder, waar zowel doordeweekse wijnen als exclusieve wijnen van over de hele wereld worden aangeboden. Nadat de wijnen besteld zijn, worden ze aan huis geleverd. Caddy Home: klanten die geen tijd hebben of gewoon niet tot bij één van de Delhaize-winkels geraken, kunnen hun boodschappen bestellen via telefoon, fax of internet waarna deze thuis worden geleverd op een tijdstip dat de klant zelf kiest. De strategie van Delhaize De strategie van Delhaize Groep is nog steeds gebaseerd op het New Game Plan. De drie pijlers: Versnelde groei Hogere efficiëntie Duurzaamheid die naar voren werden geschoven toen Delhaize Groep het strategische plan lanceerde begin 2010, zijn meer dan ooit van cruciaal belang in onze inspanningen om één van de beste distributeurs te worden. 152

153 De Amerikaanse markt Met 64% van de totale omzet van de Groep is de V.S. de grootste markt voor Delhaize Groep. Met een netwerk van winkels en medewerkers genereerde Delhaize America een omzet van 14,6 miljard ($18,8 miljard) in 2012 en 850 miljoen aan EBITDA 45. Via verschillende winkelconcepten en uithangborden baat Delhaize America winkels uit aan de Oostkust van de Verenigde Staten, van Maine tot Florida. De strategie Food Lion Het voorbereidingswerk voor de strategie van Food Lion en de eerste stappen van de uitvoering gebeurden in 2011 en de uitvoering ging verder in Met 62% van de Lion winkels of meer dan 700 winkels die vandaag zijn geherpositioneerd, kan gezegd worden dat er een aanzienlijke vooruitgang geboekt is. Gevolgen herpositioneren De resultaten van de geherpositioneerde winkels bevredigend blijven. Betekenisvolle stijgingen in de transacties Stijging de volumes Uiteindelijk vergelijkbare omzetgroei. Harveys Harveys is een supermarktconcept gericht op landelijke markten in Georgia, South Carolina en Noord-Florida, met een sterk lokaal assortiment van streek en verse producten. Het uithangbord heeft een sterke merkerkenning en trouwe klanten. Eind 2012 baatte Harveys 73 winkels uit. Sweetbay Sweetbay bevindt zich voornamelijk in Zuidwest-Florida en staat voor kwaliteit, prijs en versheid. Het uithangbord is ook bekend voor zijn ruime aanbod Latijns-Amerikaanse etenswaren. Eind 2012 baatte Sweetbay 105 winkels uit. Bottom Dollar Food Bottom Dollar Food bevind zich voornamelijk in de V.S. met een beperkt assortiment van ongeveer producten, waaronder vlees, fruit en groenten, en een heel sterke nadruk op lage prijzen. Eind 2012 baatten we 56 Bottom Dollar Food-winkels uit, waarvan 29 in Philadelphia en 13 in Pittsburgh, de twee belangrijkste markten. Begin 2012 opende het uithangbord op twee weken tijd 14 winkels in Pittsburgh en eindigde het jaar met in totaal 27 nieuwe winkels. 45 EBITDA is verdiensten voor aftrek van interest, belastingen, afschrijvingen op activa en afschrijvingen op leningen en goodwill. 153

154 De Belgische markt België is de historische thuismarkt van Delhaize Groep. Eind 2012 had Delhaize Groep een multi-formatnetwerk van 840 winkels in België en het Groothertogdom Luxemburg. Die realiseerden in 2012 een omzet van miljoen, goed voor 21,6% van de totale groepsomzet. Supermarkten Delhaize Met 146 geïntegreerde winkels is Delhaize De Leeuw het leidende supermarktuithangbord van Delhaize Groep in België en Luxemburg. De sterktes van Delhaize De Leeuw zijn het assortiment kwaliteitsvolle en betaalbare producten, en het ruime huismerkenassortiment met producten die zowel innoverend als laag geprijsd zijn en zijn dienstverlening. Aangesloten supermarkten AD Delhaize Net zoals het geïntegreerde uithangbord Delhaize De Leeuw is AD Delhaize een uithangbord van supermarkten die worden uitgebaat door zelfstandige eigenaars. Ze lijken op de geïntegreerde supermarkten maar zijn gemiddeld kleiner. De aangesloten winkels blijven de belangrijkste bijdrage leveren tot de groei van Delhaize België. In 2012 kwamen er nog 24 aangesloten supermarkten bij het netwerk in België en Luxemburg. Geïntegreerde convenience-winkels in de stad City In 2012 heeft Delhaize Groep beslist om zijn 15 geïntegreerde buurtwinkels van City in België om te vormen tot zelfstandige Proxywinkels. Op die manier zal Delhaize profiteren van de grotere flexibiliteit die nodig is om stadswinkels uit te baten en zal Delhaize zich beter kunnen aanpassen aan hun specifieke omgeving. In Luxemburg blijft Delhaize 3 City-winkels uitbaten. Aangesloten convenience-winkels Proxy en Shop n Go Proxy is een convenience-winkelformat dat zich concentreert op verse en huismerkproducten. In 2012 breidde het Proxy-netwerk uit met 18 nieuwe winkels. De convenience-winkels van Shop n Go bevinden zich in tankstations en beantwoorden aan de verwachtingen van de klanten inzake proximiteit, convenience, snelheid en ruimere openingsuren. Lage prijzen supermarkten Red Market Red Market-supermarkten zijn nieuwere conceptwinkels die producten van hoge kwaliteit, huismerken en nationale merken, nieuwe technologieën en gemakkelijk winkelen combineren met behulpzame medewerkers en zeer lage prijzen. De eerste twee Red Market-supermarkten werden geopend in Met de toevoeging van twee nieuwe winkels in 2012 telt het netwerk van Red Market in totaal 9 winkels. Opvallende en ludieke reclamecampagnes, zoals in grote steden het verstoppen van spaarvarkens met daarbij een folder van Red Market, om het merkbewustzijn te verhogen, benadrukken de dynamiek rond het laatste nieuwe uithangbord van Delhaize België. 154

155 Dierenwinkels Tom & Co Tom&Co is de leidende dierenwinkelketen in België. De 136 winkels verkopen dierenvoeding, verzorgingsproducten, diensten en accessoires voor huisdieren. In 2012 lanceerde Tom&Co zijn Tom & Care, een ziekteverzekering voor dieren. Deze wordt exclusief verkocht bij Tom&Co en is uniek in zijn soort. De Zuidoost Europese & Aziatische markt Zuidoost-Europa & Azië vormt het snelst groeiende segment van Delhaize Groep. De verworven activiteiten van Maxi in vijf Balkanlanden, de bestaande operaties van Alfa Beta in Griekenland, Mega Image in Roemenië en daarbovenop de activiteiten van Super Indo in Indonesië resulteerden in een totale opbrengst van 3,2 miljard in Deze gecombineerde opbrengsten vertegenwoordigen 14% van de totale opbrengsten van de Groep, tegenover 12% in Alfa Beta - Griekenland Alfa Beta baat een netwerk uit dat verschillende winkelconcepten telt, een combinatie van eigen en aangesloten winkels. Alfa Beta staat bekend om zijn ruime assortiment aan verse en biologische producten en lokale specialiteiten. In een uitdagende Griekse economische omgeving slaagde Alfa Beta erin deze positie veilig te stellen en zijn marktaandeel te versterken tot 21,4%, tegenover 19,3% in 2011 (bron: AC Nielsen). Dit was te danken aan een uitbreiding van het netwerk met 17 winkels, tot een totaal van 268, en aan een betere vergelijkbare omzet dan de concurrentie. Alfa Beta blijft zoeken naar manieren om dichter bij de klanten te staan: in 2012 ontwikkelde het uithangbord een nieuw winkelconcept, Alfa Beta Shop & Go. Dit klein ( m²), convenience-gericht format concentreert zich vooral op onmiddellijke behoeften en dagelijkse boodschappen, en zal actief zijn in heel dichtbevolkte buurten in grote steden. Mega Image - Roemenië Mega Image baat vooral in Boekarest buurtsupermarkten uit, met de nadruk op een ruim en divers aanbod verse producten, proximiteit en competitieve prijzen. Mega Image versnelde zijn expansieprogramma in 2011 en schakelde in 2012 zelfs nog een versnelling hoger door 89 nieuwe winkels te openen, bijna een verdubbeling van het netwerk met 193 winkels op het einde van het jaar. 155

156 Super Indo - Indonesië De meeste Super Indo-winkels (51% eigendom van Delhaize Groep) zijn gelegen in zeer dichtbevolkte steden op het eiland Java, zoals Jakarta, Bandung, Surabaya en Yogyakarta. De supermarkten van Super Indo bieden een brede waaier verse producten aan met de nadruk op vers vlees en vis aan lage prijzen, een belangrijk element van differentiatie op de Indonesische markt. In 2012 heeft Super Indo 15 nieuwe winkels geopend in het midden en het oosten van Java. Het marktaandeel kwam in 2012 uit op 4,2% in de categorie super- en hypermarkten. Maxi In 2012 baatte Delhaize Groep winkels uit onder de uithangborden Mini Maxi, Maxi, Tempo, Piccadilly en Euromax in vijf landen, Servië, Bulgarije, Bosnië en Herzegovina, Montenegro en Albanië. Servië Vandaag baat Delhaize Groep deze winkels uit onder het Maxi-merk, en met meer dan 360 winkels is Delhaize Groep de leidende voedingsdistributeur in Servië. Bulgarije In Bulgarije is Delhaize Groep actief onder het Piccadilly-merk. Piccadilly staat bekend om zijn ruime assortiment, sterke focus op verse producten en uitgebreide openingsuren. De meeste Piccadilly-winkels bevinden zich in stedelijke gebieden, met de hoogste concentratie in Sofia, Varna en Plovdiv. Eind 2012 baatte Delhaize Groep 43 winkels uit in Bulgarije, een bruto-stijging met 8 winkels in vergelijking met het voorgaande jaar. Bosnië en Herzegovina Delhaize Groep baat een netwerk van 41 winkels uit en is daarmee één van de belangrijkste voedingsdistributeurs in Bosnië en Herzegovina. Het netwerk bestaat uit Mini Maxi-conveniencewinkels, Maxi-supermarkten, Tempohypermarkten en Tempo Express-discountwinkels. Montenegro Delhaize Groep biedt zijn klanten in Montenegro drie verschillende winkelformats aan. De Maxi-supermarkten en de Tempo-hypermarkt leggen sterk de nadruk op verse producten en hebben een ruim assortiment. De Mini Maxi-convenience-winkels hebben een kleiner assortiment, maar bieden ook verse producten aan. Albanië Het Albanese netwerk bestaat uit 23 Euromax-winkels, die een mix van convenience-winkels en supermarkten zijn. Eind 2012 besloot Delhaize Groep om de Albanese activiteiten te verkopen. Deze transactie werd afgesloten in februari

157 Gebeurtenissen na balansdatum Op 3 januari 2013 heeft Delhaize Groep de resterende $99 miljoen van de $300 miljoen aan 5,875% senior obligaties met looptijd tot 2014, en de onderliggende wisselkoers swaps, afgekocht. Negatieve evoluties Nettowinst (deel van de groep) Het deel van de Groep in de nettowinst bedroeg 105 miljoen, een daling met 77,8% aan de actuele wisselkoersen en 82,9% aan de ongewijzigde koersen tegenover De gewone winst per aandeel bedroeg 1,05 en de verwaterde winst per aandeel 1,04. Balans Eind 2012 bedroegen de totale activa van Delhaize Groep 11,9 miljard, 2,9% minder dan eind Bedrijfsmarge De bedrijfsmarge in procent zakte van 2011 van 3,9% naar 1,7% in 2012 Bedrijfswinst De bedrijfswinst daalde met 52% aan actuele wisselkoersen tot 390 miljoen, voornamelijk als gevolg van de kosten verbonden aan de optimalisering van het winkelnetwerk in het eerste kwartaal en de waardeverminderingsverliezen die werden geboekt in het vierde kwartaal van De onderliggende bedrijfswinst daalde met 13,4% aan actuele wisselkoersen tot 810 miljoen. Bedrijfskosten De andere bedrijfskosten bedroegen 428 miljoen tegenover 169 miljoen vorig jaar, vooral door 125 miljoen aan kosten in verband met de optimalisering van het winkelnetwerk die aangekondigd werd in januari 2012 en 270 miljoen aan waardeverminderingsverliezen geboekt in het vierde kwartaal van 2012, de meeste in verband met Maxi en in mindere mate met de geplande winkelsluitingen bij Sweetbay. Verlies bedrijfswinst ZOE en Aziatische markten De bedrijfswinst is van 2011 tot 2012 in de Zuid-Oost Europese en Aziatische markten gezakt van 81 tot -113 in miljoenen Euro s. 157

158 Operationele winst De operationele winst tegen identieke wisselkoersen is gedaald tot 390 miljoen tegenover 812 miljoen het voorgaande jaar, voornamelijk te wijten aan prijsinvesteringen, kosten verbonden aan winkelsluitingen en waardeverminderingen. De Operationele marge daalde hierdoor ook van 3,8% naar 1,7%. Besparingsplan Delhaize heeft het besparingsplan overschreden een overschrijding van het doel om jaarlijks 500 miljoen bruto te besparen. Strategische risico s Macro-economisch risico De voornaamste macro-economische risico s voor Delhaize Groep zijn lagere consumentenbestedingen, kosteninflatie of -deflatie, en de mogelijke gevolgen van de Europese staatsschuldencrisis. Economische omstandigheden zoals tewerkstellingsgraad, conjunctuur, rentevoeten, energie- en brandstofkosten en belastingtarieven kunnen zorgen voor een dalende consumptie of wijzigingen in het aankoopgedrag van de klant. Overname- en integratierisico Als onderdeel van haar strategie blijft Delhaize Groep haar activiteiten versterken door het nastreven van overnamemogelijkheden in de voedingsdistributie. Delhaize Groep kijkt uit naar overnames van activiteiten die dezelfde of gelijkaardige winkelformules uitbaten in haar huidige of aangrenzende geografische staat. Risico verbonden aan concurrentiële activiteiten De voedingsdistributie is een competitieve sector met krappe winstmarges. Delhaize Groep wordt geconfronteerd met hevige concurrentie van talrijke winkelketens. De winstgevendheid van de Groep zou kunnen worden beïnvloed door beslissingen van deze concurrenten inzake prijszetting, aankoop, financiering, publiciteit en promoties. In de mate dat Delhaize Groep prijzen verlaagt of kosten ter ondersteuning van de verkoop verhoogt om zodanig concurrentieel te blijven, Risico verbonden aan informaticasystemen De activiteiten van Delhaize Groep zijn voor vele functies en processen afhankelijk van informaticasystemen, die ontwikkeld en onderhouden worden door interne experts of door externe leveranciers. Storingen in deze systemen zouden mogelijk onderbrekingen in de activiteiten van Delhaize Groep kunnen veroorzaken en zo de omzet en winstgevendheid beïnvloeden. 158

159 Risico verbonden aan onze gefranchiseerde en aangesloten winkels Ongeveer 20% van de winkels in ons verkoopnetwerk is gefranchiseerd of aangesloten. De uitbaters van onze aangesloten en gefranchiseerde winkels baten hun winkels uit als zelfstandige derden. Creëren van vrije cashflow cash flow is een term in de bedrijfseconomie waarmee bij een onderneming de in- en uitstroom van liquide middelen bedoeld wordt. De netto kasstroom is het verschil tussen de ontvangsten en uitgaven gedurende een bepaalde periode of voor een bepaald project. Een sterke cashflow is van vitaal belang voor een onderneming en Delhaize Groep vormt daarop geen uitzondering. Gezien de moeilijkheden in 2012 en met het oog op de uitdagingen die de groep te wachten staan, legt Delhaize Groep de nadruk op het creëren van een sterke vrije cashflow. Het belang van deze financiële parameter kan niet overschat worden. Hij is van cruciaal belang om zowel de huidige gezondheid van de onderneming te beoordelen als om te verzekeren dat de prestaties blijven verbeteren. Het oorspronkelijke doel begin dit jaar was 500 miljoen vrije cashflow te genereren tegen eind Op het einde van het jaar had Delhaize Groep dit doel ruim overschreden en zelfs 772 miljoen vrije cashflow opzij gezet, merkt Pierre Bouchut op, Chief Financial Officer van Delhaize Groep. Voor de toekomst wil Delhaize Groep een gemiddelde jaarlijkse vrije cashflow creëren van ongeveer 500 miljoen de komende drie jaren. Dit moet de onderneming voldoende financiële ademruimte geven om haar strategie voor een winstgevende stijging in de verkoop verder te uit te voeren en een toegevoegde waarde te creëren voor alle belanghebbende partijen zowel op korte als op lange termijn. 159

160 17 Eigen info Duurzaam ondernemen is bij Delhaize een van de hoofdbegrippen. Maatschappelijk verantwoord ondernemen. Duurzaamheid. Het zijn begrippen die voor Delhaize zeer belangrijk zijn. Kan een commercieel bedrijf én winstgevend zijn én oog voor mens en milieu hebben? Natuurlijk, want bij Delhaize is duurzaam ondernemen de dagelijkse realiteit in de winkels. Waarom? Omdat Delhaize wil groeien op alle vlakken Het doel van Delhaize is op vlak van milieu, continu te verbeteren en om tegelijkertijd economisch te groeien. Volgens de visie van Delhaize draagt oog voor duurzaamheid bij tot de economische prestaties van ons bedrijf. Voor wie? Delhaize doet dit voor zijn klanten, medewerkers en de gemeenschap in het algemeen. De duurzaamheid is in Delhaize in de loop van de jaren geëvolueerd tot een van de kernactiviteiten van Delhaize. Delhaize gaat er elke dag voor om de levenskwaliteit van de klanten, medewerkers en van de gemeenschap op een duurzame manier te verbeteren. Daarom zet Delhaize zich dagelijks in om producten aan te bieden voor die producten die extra aandacht nodig voor voedingswaarde, duurzaamheid, gezondheid en veiligheid, en dat tegen prijzen die passen in ieders budget. 160

161 Hoe? De strategie voor duurzaam ondernemen van Delhaize Sinds december 2009 maakt duurzaam ondernemen integraal deel uit van het strategisch plan van Delhaize genaamd: het New Game Plan. Naast groei en efficiëntie is duurzaamheid een van de drie strategische prioriteiten in dit plan. De strategie rond duurzaam ondernemen vertaalt zich in 3 pijlers: Deze drie pijlers en de onderverdeling worden hierna nog verder uitgelegd. 1) Gezondere producten: onze kernactiviteit, die de grootste inkomstenbron genereert. Bio Fairtrade Eco Lokale producten Seizoen producten Duurzame visvangst Sociaal verantwoorde producten Palmolie: ons doel bestaat eruit alle palmolie uit die producten te halen waarvan palmolie geen essentieel onderdeel is. Indien dit niet mogelijk is, vervangen we het met duurzame palmolie. 2) Gezondere mensen: onze mensen (medewerkers, klanten, gemeenschappen) zijn onze belangrijkste steunpilaren. Gezonde medewerkers Gezonde klanten Ontwikkeling en opleiding van de medewerkers Diversiteit in de kern van ons bedrijf 3) Gezondere planeet: natuurlijke grondstoffen vormen de basis van onze producten. Energiebesparing Gebruik van groene stroom Recyclage Mobiliteit 161

162 1) Gezondere producten: onze kernactiviteit, die de grootste inkomstenbron genereert. Bio Of je nu op zoek bent naar fruit, groenten, vlees, vis, deegwaren, koekjes, ontbijtgranen, kaas, yoghurt, desserts, roomijs of bereide gerechten. Met het bio-merk van Delhaize kan iedereen bio producten eten. Het gamma van Delhaize telt meer dan 600 bio-producten en is biologisch geteeld en beantwoordt aan de Europese biologische productienormen. Zo herken je Delhaize zijn bio-producten: Delhaize-producten herken je makkelijk aan hun groen-oranje bio-label. Al onze bio-producten dragen bovendien ook het Bio-garantielabel en zijn gecertificeerd. Dat betekent dat we elk product kunnen traceren, en dat de kwaliteit van de producten onberispelijk is. Wist je dat Delhaize: Meer dan 25 jaar ervaring heeft in bio-producten. Meer dan 20 soorten bio-wijnen aanbieden op De dieren op bio-boerderijen ook bio-voeding krijgen. Fairtrade Met het ruim assortiment van Delhaize aan Fairtrade-producten draagt Delhaize ook hun steentje bij tot een eerlijkere handel en een beter leven voor ontelbaar veel landbouwers in de Derde Wereld. In 2010 vulden Delhaize zijn gamma aan met 80 nieuwigheden, zodat je als klant nu de keuze hebt uit meer dan 120 Fairtrade-producten. Zo herken je onze Fairtrade-producten: Het Fairtrade en het Max Havelaar Keurmerk-logo garanderen je dat het product tegen een eerlijke prijs en onder internationale Fairtrade-handelsvoorwaarden is ingekocht bij boerenorganisaties of plantages in ontwikkelingslanden. De koper levert dus een rechtstreekse bijdrage aan betere leef- en werkomstandigheden van deze landbouwers. Wist je dat: Delhaize marktleider is in de verkoop van Fairtrade-producten. Fairtrade al bestaat sinds 1959? 162

163 Eco Het Eco-gamma van Delhaize bestaat op dit moment uit 25 producten die net zo kwalitatief zijn als de nationale merken. Bovendien zijn ze 15 tot 35% goedkoper en zijn 18 van de 25 producten officieel gecertificeerd met een Ecolabel. Delhaize ging zoek naar het milieuvriendelijkste aanbod op de markt. En die inspanningen hebben geloond: sinds 2009 is de verkoop van onze producten uit de Eco-reeks met 40% gestegen, wat aantoont dat ook de klanten van Delhaize steeds milieubewuster worden. Delhaize verminderd ook de milieu-impact van onze andere producten. Bijvoorbeeld de wasmiddelen van Delhaize zijn 100% geconcentreerd maar zijn even efficiënt als gewone wasmiddelen. Zo herken je onze eco-producten: Delhaize Eco-producten herken je makkelijk aan hun blauw-groene Ecolabel. De officiële Eco-producten hebben het Europese Eco label. Dat toont aan dat het product ecologische bestanddelen bevat en milieuvriendelijk is geproduceerd. Bovendien waarborgt het label een gering milieueffect van het product tijdens zijn hele levenscyclus. Lokale producten Buiten het aanbod aan Fairtrade-producten gerekend geeft Delhaize ook de voorkeur aan producten van eigen bodem. De voordelen van lokale producten: Smaak: ze zijn minstens even lekker, vers en gezond. Economisch: de aankoop van Belgische producten stimuleert onze lokale economie. Milieubewust: we vermijden lange transportafstanden, en dus ook vervuiling en energieconsumptie. Om altijd de beste kwaliteits- en prijsgaranties aan te bieden, staat de samenwerking met lokale leveranciers onder strenge voorwaarden. Zo biedt elke leverancier zijn eigen specialiteit en hun beste, meest zorgvuldig geselecteerde producten aan. 163

164 Seizoensproducten Wij passen ons aanbod verse groenten en fruit aan volgens een seizoensgebonden logica. Op deze manier staan lentegroentjes in april, mei, juni vooraan in de winkel en typische wintergroenten achteraan. Lijst van seizoen groenten en fruit: Duurzame visvangst Overbevissing is een reële bedreiging voor de vispopulatie in alle wereldzeeën 60% van de beschikbare visvoorraad op aarde loopt ernstig gevaar om overbevist te worden. Daarom is Delhaize zich bewust van deze problematiek en heeft daarom samen met het WWF en Stichting de Noordzee een duurzaam visbeleid uitgestippeld dat in 2012 voltooid wordt. Zo zal tegen eind 2012 al onze visvangst op een duurzame manier gebeuren. Wist je dat? Delhaize onder andere geen paling en zwaardvis meer verkopen, omdat deze vissoorten met uitsterven bedreigd zijn. Delhaize met zijn 100% duurzame visvangst in 2012 een leiderschapspositie zal innemen op de Belgische markt. Palmolie Palmolie is een plantaardige olie, gewonnen uit de vruchten van de oliepalm. Je vindt deze vetstof terug in heel wat producten: margarine, frituurolie, aardappelchips, tacochips, soepen, sauzen en koekjes. Bovendien is palmolie ook een grondstof voor de productie van zeep en andere detergenten 46. De productie van palmolie krijgt de laatste jaren veel kritiek, omdat ze vaak ten koste gaat van de regenwouden. Daarom kijkt Delhaize na of palmolie in de producten een noodzakelijk ingrediënt is of niet. Als palmolie niet echt nodig is, vervangen we ze door een ander ingrediënt met behoud van alle smaak. Wist je dat? Delhaize deel uitmaakt van de Rondetafel voor Duurzame Palmolie? (RSPO) 46 Detergent is een reinigende of was actief ingrediënt, bijvoorbeeld in shampoos. 164