Introductie. Annelies van der Kolk. Gedeputeerde klimaat en milieu. Provincie Gelderland

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Introductie. Annelies van der Kolk. Gedeputeerde klimaat en milieu. Provincie Gelderland"

Transcriptie

1 Introductie Energiebesparing én meer duurzame energie moeten we de komende jaren in een hoger tempo dan nu realiseren. Auto s, vrachtwagens en ander gemotoriseerd verkeer dragen in hoge mate bij aan het klimaatprobleem. Juist op dit terrein moeten de provincies het voortouw nemen om te stimuleren dan het anders kan en moet. Dat doet Gelderland op allerlei manieren. We stimuleren fiets en openbaar vervoer en stimuleren het rijden op schone brandstoffen. We kiezen daarbij voor een beleid van én, én. Rijden op groen gas, waterstof en elektrisch rijden. Alle vormen kunnen bijdragen, op de korte of op de langere termijn. De Provincie Gelderland stimuleert met de campagne FUELswitch al enkele jaren organisaties over te stappen op schone brandstoffen en aandrijftechnieken. Daarnaast realiseren we samen met lokale pomphouders schone tankstations. En niet zonder resultaat: nu kan er al op acht plaatsen in Gelderland groen gas getankt worden en er is subsidie toegezegd voor tien nieuwe vulpunten in Op dit resultaat kunnen we trots zijn. Er is echter nog veel meer nodig. En daarbij kan dit boekje met facts & figures over duurzame mobiliteit ook bij helpen. Wilt u meer informatie over schone brandstoffen en aandrijftechnieken of over duurzaam autorijden? Dan kan ik u van harte aanbevelen om en te bezoeken. Annelies van der Kolk Gedeputeerde klimaat en milieu Provincie Gelderland

2 Het nieuwe rijden Wilt u besparen op uw autokosten, meer comfort voor uzelf en uw passagiers en het milieu ontzien? Dan biedt Het Nieuwe Rijden uitkomst. Het maakt niet uit op welke brandstof uw auto rijdt, Het Nieuwe Rijden levert u altijd voordeel op. Wanneer u de rijstijl van Het Nieuwe Rijden aanhoudt, rijdt u efficiënter. Daardoor rijdt u honderd kilometer meer op een tank en bespaart al snel tien procent op brandstofkosten goed voor uw portemonnee en goed voor het milieu. Een aantal tips: Met de juiste bandenspanning bespaart u als eigenaar van een personenauto tot 125 euro per jaar. U rijdt veiliger met de juiste bandenspanning, dit zorgt voor een kortere remweg. Haal uw skibox /imperial van het dak wanneer u die niet gebruikt. Hierdoor bespaart u vijftien tot dertig procent op brandstof. Een benzineauto met A/B-label gebruikt minder benzine. U spaart hiermee 285 euro per jaar uit ten opzichte van een gemiddelde auto. Met een A/B-label-dieselauto bespaart u 345 euro op jaarbasis in vergelijking met een gemiddelde auto. Neem vaker de fiets. Dit scheelt jaarlijks tot 400 euro. Het Nieuwe Rijden is dus meer dan uw rechtervoet van het gas halen. Het is ook nadenken over de aanschaf van een auto en het gebruik ervan. Vraag uzelf eens af: zijn er geen andere (betere) manieren om te reizen? Is de fiets of het openbaar vervoer in sommige situaties niet sneller of voordeliger? Kijk voor meer tips en informatie op: Schoon en zuinig rijden Schoon en zuinig rijden sleutelbegrippen die onlosmakelijk met duurzaam rijden verbonden zijn. Rijdt u schoon dan stoot uw auto weinig of geen schadelijke stoffen uit voor mens en milieu. Zuinig staat voor het brandstofverbruik, uitgedrukt in de CO 2 -uitstoot. Schoon Tijdens een verbrandingsproces zet een motor brandstof om in stoffen (emissies) die schadelijk voor de gezondheid kunnen zijn. De bekendste zijn CO- NO- en HC-deeltjes (roet). Deze stoffen zijn meetbaar in deeltjes; parts per million (ppm), of in gewicht; (milli-)gram per kilometer. Hoeveel voertuigen en industrie hiervan mogen uitstoten, heeft de Europese Unie vastgelegd in de zogenaamde Euronormen. Naleving hiervan is het belangrijkst in een stedelijke omgeving. Hier wonen de meeste mensen, dus zijn de gezondheidrisico s het grootst. Zuinig Is een voertuig wel of niet zuinig? Dat hangt af van zijn brandstofgebruik, uitgedrukt in CO 2 -uitstoot. CO 2 is niet direct schadelijk voor de gezondheid, maar is wel een oorzaak van het broeikaseffect. Daarom hanteert en introduceert de overheid maatregelen om het brandstofgebruik te beperken en verduidelijken. Denk hierbij aan het brandstofetiket. Deze vindt u op nieuwe auto s. Op de etiketten ziet u in één oogopslag wat de CO 2 -uitstoot van een voertuig is. Inhoud 2 3

3 Roetfilters Dit is een filter in de uitlaat van een dieselvoertuig. Het zuivert de uitlaatgassen zodat een auto minder roetdeeltjes uitstoot. Er zijn twee manieren om een roetfilter te plaatsen: Af fabriek gemonteerd In dit geval voorzien fabrikanten de auto in de fabriek van een roetfilter. Het is onderdeel van het motorsysteem. Dit systeem controleert de werking van de filters en maakt ze geregeld schoon. Daardoor zijn deze filters efficiënter dan achteraf gemonteerde varianten. Ze houden maar liefst 95 procent van de roetdeeltjes tegen. Achterafmontage De naam zegt het al: autobedrijven monteren deze filters achteraf in het uitlaatsysteem. Deze modellen filteren 40 procent van de roetdeeltjes uit uitlaatgassen. Het rendement is dus aanzienlijk lager dan van af-fabriek-filters. Een van de oorzaken hiervan is de halfopen filterstructuur. Dit betekent dat de uitlaatgassen slechts deels door het roetfilter gaan. Zo raakt het filter nooit verstopt. Welke brandstof? De look-and-feel speelt waarschijnlijk een grote rol in uw keuze voor een auto. Maar er is een minstens zo belangrijk aspect: hoe gaat u de auto gebruiken? Dit is essentieel met het oog op de toekomst. Want de overheid koppelt steeds meer maatregelen aan de manier waarop u uw voertuig gebruikt. Denk hierbij aan het bepalen van de milieubelasting. De kans is groot dat u in de toekomst nog op een ander wijze wordt belast, zoals bij rekeningrijden. Uw belasting hangt af van hoe vaak, waar en op welk tijdstip u uw auto gebruikt. Ook betaalt u meer wanneer uw auto meer CO2 uitstoot. De kosten per kilometer worden net zo belangrijk als de aanschafprijs. Denk dus goed na over uw autogebruik en laat uw brandstofkeuze daarvan afhangen. Dit bepaalt hoeveel u in de nabije toekomst gaat betalen voor het autorijden. Hiervoor geldt: hoe langer u de auto gebruikt, des te meer kunt u besparen door de ideale brandstof te kiezen. Benzine 6 Diesel 8 LPG 10 Aardgas / Groengas 12 Bio-ethanol 14 Biodiesel 16 Hybride 18 Elektrisch 20 Waterstof

4 Benzine De meest verkochte brandstof in Nederland; benzinemotoren zijn nog steeds in ontwikkeling Wat is benzine? Benzine is samen met diesel de meest gebruikte autobrandstof. Maar liefst zeventig procent van de Nederlandse auto s rijdt op benzine. Het is in Nederland verkrijgbaar als Euro 95 en Euro 98. Benzine is een fossiele brandstof, gewonnen uit aardolie. Dit betekent dat de benzine ooit op raakt. Het verbranden van fossiele brandstoffen draagt bij aan het broeikaseffect. Om aan de Europese doelstellingen van CO 2 -reductie te voldoen, mengen producenten benzine met ten minste twee procent biobrandstof. Dit moet volgens Europese normen oplopen tot 5,75 procent in Het vertrouwd tanken Benzine en het milieu? Benzine heeft een hogere CO 2 -emissie dan andere fossiele brandstoffen. Daar staat tegenover dat autofabrikanten de motoren en regelsystemen technisch blijven verbeteren. Benzinevoertuigen worden daardoor steeds schoner en vooral zuiniger. Toch groeit de vraag naar alternatieven, vooral door de grote CO 2 -uitstoot van benzinemotoren. Waarom wel of geen benzine? Benzine is een fossiele brandstof. En ooit raakt de oliebron op. Maar voorlopig is benzine nog overal in Europa verkrijgbaar. Heeft u lage jaarkilometrage? Dan is benzine voordelig. Dat komt vooral door de lage belastingen. Het is een uitdaging voor autofabrikanten om benzinemotoren steeds zuiniger en schoner te maken. En ze pakken de handschoen op. Eén van hun technische toepassingen op dit vlak is benzine-injectie. Kosten: de vaste kosten zijn relatief laag Milieu: fossiele brandstof raakt ooit op en CO 2 -uitstoot is relatief hoog Verbruik: het verbruik van direct ingespoten motoren is lager Toekomst: benzine zal vanwege lage kosten nog jaren worden gebruikt Meer informatie over benzine, de uitgebreide factsheet en links naar interessante websites vindt u op 6 7

5 Diesel Ideaal voor kilometervreters en zwaar transport door laag verbruik en grote trekkracht Wat is diesel? Diesel en het milieu? Waarom wel of geen diesel? Diesel is net als benzine een fossiele brandstof. Het wordt ook uit aardolie gemaakt. Opvallend is dat er meer diesel wordt getankt dan benzine, terwijl de verkoopcijfers van dieselauto s lager zijn. Net als bij benzine mengen producenten diesel met biobrandstof om aan de verplichte norm te voldoen: 5,75 procent bijmenging in Een dieselmotor heeft een lagere CO2-uitstoot dan een benzinemodel. Als fabrikanten een zuinige auto willen maken, nemen ze dan ook een dieselmotor als basis. Wel is diesel op dit moment minder schoon dan een vergelijkbare benzinemotor. Dit wordt veroorzaakt door veel roetuitstoot. Zelfs wanneer deze een roetfilter heeft. Volgens de Euro 6-normen, die verplicht zijn per 2014, moeten dieselvoertuigen net zo schoon zijn als benzineauto s. Dus werken fabrikanten hard aan een schone dieselmotor. De lagere CO2-emissie is het grote voordeel van deze schone diesel. Diesel is relatief goedkoop. Dus maakt u per jaar veel kilometers, dan compenseert dit de hogere vaste lasten. Daarnaast worden dieselmotoren steeds schoner. Vanaf de verplichting van de Euro 6-norm moeten ze even schoon zijn als een benzinevariant. Nadeel is dat diesel een fossiele brandstof is en dus ooit op raakt. Olietanker Kosten: vaste kosten zijn relatief hoog Milieu: diesel heeft een relatief lage CO2-uitstoot 8 Verbruik: het verbruik van een dieselmotor is lager dan een vergelijkbare benzinemotor Meer informatie over diesel, de uitgebreide factsheet en links naar interessante websites vindt u op Toekomst: Euro 6-norm vereist dat dieselmotoren in 2014 net zo schoon zijn als benzinemotoren 9

6 LPG Een schone, relatief goedkope brandstof met iets hoger verbruik dan benzine Wat is LPG? LPG en het milieu Waarom wel of geen LPG? LPG is een bijproduct dat ontstaat bij de verwerking van andere olieproducten. Het bestaat uit een mengsel van butaan en propaan. LPGsystemen worden vaak achteraf ingebouwd in een benzineauto. Let er wel op dat niet alle benzineauto s geschikt zijn voor LPG. U tankt LPG als gas maar onder druk in de tank wordt het vloeibaar. Vervolgens kan een systeem het in gas- of vloeibare vorm injecteren in de motor. Nieuwere motoren gebruiken vaak vloeibare injectie. LPG is een schone brandstof in veel gevallen schoner dan benzine en of diesel. Ook de CO2uitstoot is lager dan benzine, maar hoger dan diesel. LPG is een fossiele brandstof en raakt dus ooit op. In tegenstelling tot aardgas is LGP niet vervangbaar door een biobrandstof. Dat maakt LPG tot een prima tijdelijke schone brandstof. In vergelijking met benzine heeft LPG een hoger verbruik. Daar staat tegenover dat LPG goedkoper is. Rijdt u relatief weinig; minder dan kilometer per jaar? Dan is LPG voordeliger. Ander pluspunt is dat het een relatief schone, duurzame brandstof is. Nadelig zijn de extra kosten voor het inbouwen van een LPG-installatie en het minieme brandgevaar. LPG is namelijk zwaarder dan lucht ontsnapt het uit de tank, dan slaat LPG neer in de auto en vormt een brandbare deken. Raffinage, met restproduct LPG 10 Kosten: goedkoper dan benzine per liter, maar het inbouwen van een LPG-installatie brengt kosten met zich mee Verbruik: groter dan een vergelijkbare benzinemotor Milieu: een schone en relatief duurzame brandstof Toekomst: is mede afhankelijk van opmars en beschikbaarheid biogas Meer informatie over LPG, de uitgebreide factsheet en links naar interessante websites vindt u op 11

7 Aardgas / Groengas Een schone fossiele brandstof, één-op-één vervangbaar door groengas Wat is aardgas? Aardgas en het milieu Waarom wel of geen aardgas? Aardgas is een fossiele brandstof gewonnen uit een gasbel, zoals Nederlands bekendste bij Slochteren. Dit is iets anders dan LPG, een restproduct van olieraffinage. Er bestaan twee bruikbare varianten aardgas: Aardgas is een zuinige en schone brandstof. De CO2-uitstoot is tot 25 procent lager dan bij benzine. De uitstoot van fijnstof en verschillende stikstoffen is zelfs nagenoeg nihil. Dit is vooral belangrijk in de stedelijke gebieden waar gezondheidsrisico s hoog zijn. Stikstofdioxide en fijnstof zijn namelijk zeer schadelijk voor de luchtwegen. Bovendien is een aardgasinstallatie in een auto ook bruikbaar voor biobrandstof. Rijdt uw auto op aardgas? Dan kunt u in de toekomst CO2-neutraal rijden op groengas. Groengas is biogas dat is opgewaardeerd naar aardgaskwaliteit Aardgas is schoon en veilig. Met name omdat aardgas één-op-één vervangbaar is door groengas. Dat betekent dat u in de toekomst met een aardgasmotor op groengas kunt rijden. Uw auto is dan CO2-neutraal. Met een personenauto op aardgas en reservetank met benzine rijdt u ongeveer achthonderd kilometer. Bovendien bieden steeds meer tankstations aardgas aan inmiddels al ruim vijftig in Nederland. Het aantal voertuigen met een CNG-installatie af fabriek is nog beperkt. 9 9 Compressed Natural Gas (CNG),samengeperst aardgas Liquefied Natural Gas (LNG), vloeibaar aardgas CNG komt u vooral tegen bij personenauto s en LNG (bevat meer energie) met name bij zakelijke transportvoertuigen. De energiebron 12 Kosten: aardgas is een goedkope brandstof Verbruik: gunstiger dan benzine Milieu: aardgasvoertuigen zijn schoon en relatief zuinig Toekomst: aardgas zal op termijn door groengas worden vervangen Meer informatie over aardgas, de uitgebreide factsheet en links naar interessante websites vindt u op en 13

8 Bio-ethanol Niet-fossiele brandstof uit gewassen of groenafval Wat is bio-ethanol? Bio-ethanol en het milieu Waarom wel of geen bio-ethanol? Bio-ethanol wordt gemaakt door natuurlijke suikers om te zetten in ethanol en is dus geen fossiele brandstof. Tuinders en boeren telen de biomassa die hiervoor nodig is. Dat maakt deze grondstof onuitputtelijk. Er zijn twee soorten bioethanol. Eerste generatie bio-ethanol komt voort uit speciaal hiervoor geteelde gewassen. Terwijl groenafval de basis vormt voor tweede generatie bio-ethanol. De productie van tweede generatie bioethanol,zorgt er niet voor dat er minder voedsel verbouwd wordt. Wel leidt bio-ethanol tot een potentiële wereldwijde CO2-reductie van 85 procent. Bij de productie van bio-ethanol komt minder CO2 vrij dan bij fossiele brandstoffen. Mede omdat bio-ethanol gemaakt wordt uit planten. Tijdens hun groei nemen deze CO2 uit de atmosfeer op. Lokale boeren produceren de gewassen. De overheid en de mobiliteitsector ontwikkelen systemen om de duurzaamheid van bio-ethanolproductie zo goed mogelijk te bewaken. Met bio-ethanol als brandstof, stoot uw auto minder CO2 uit. Daarbij is het bij steeds meer tankstations beschikbaar en wordt de brandstofkwaliteit voortdurend beter. En tot slot, voertuigen die op bio-ethanol rijden, zijn bijna even duur als benzineauto s. Enig nadeel is het onderhoud, auto s die rijden op bioethanol moeten vaker naar de garage voor controle en olieverversing. Bio-ethanol is sinds de accijnsverlaging van april 2010, per liter goedkoper dan benzine. De accijns per liter is met 27% verlaagd omdat deze nu op de energie inhoud van de brandstof is gebaseerd, door het hoger verbruik zijn de brandstofkosten voor bioethanol per kilometer even groot. Suikerriet oogst, als grondstof voor ethanol 14 Kosten: de aanschafkosten zijn even hoog als bij benzine, rijden is (nu) iets duurder Verbruik: minder zuinig dan bij een benzinemotor Milieu: bij de productie van bio-ethanol komt weinig CO2 vrij Toekomst: eventueel niet-fossiele vervanger van benzine Meer informatie over bio-ethanol, de uitgebreide factsheet en links naar interessante websites vindt u op en 15

9 Biodiesel De natuurlijke en milieuvriendelijke vervanger van dieselbrandstof Wat is biodiesel? Biodiesel en het milieu Waarom wel of geen biodiesel? Biodiesel is een natuurlijk product. Er zijn twee soorten. Eerste generatie biodiesel wordt gemaakt uit plantaardige oliën van bijvoorbeeld lijnzaad, koolzaad en oliepalmen. Boeren en tuinders kunnen deze gewassen steeds opnieuw aanplanten. Dat maakt biodiesel tot een onuitputtelijke bron. Het is ook mogelijk biodiesel te produceren uit agrarische restproducten dit noemen we tweede generatie biodiesel. Biodiesel van de eerste generatie wordt geproduceerd uit landbouwgewassen, zonder de voedselketen te beïnvloeden. Planten nemen tijdens de groei CO2 op, die bij de verbranding van biobrandstof weer vrij komt. U zou dus kunnen stellen dat biodiesel CO2-neutraal is. Alleen komt bij het verwerken en maken van biodiesel ook CO2 vrij. Biodiesel is dus niet volledig CO2-neutraal. Tweede generatie biodiesel wordt gemaakt van agrarische restproducten of bijvoorbeeld afgewerkt frituurvet. Dit is minder arbeidintensief en zorgt voor een lagere CO2-uitstoot. Wilt u biodiesel gebruiken? Dan dient u het brandstofsysteem van uw auto hierop aan te passen, onder andere de afdichting hiervan. Ombouwen is eenvoudig voor voertuigen met een Europese emissienorm van Euro 4 of lager. Bij complexe dieselmotoren is dit moeilijker, vooral bij modellen met roetfilter. Deze aanpassingsproblemen weerhouden fabrikanten er momenteel van biodieselauto s te ontwikkelen. Terwijl deze brandstof met name de transportsector grote voordelen oplevert. Tweede generatie biodiesel is rijk aan energie en daardoor ideaal voor veelrijders en zwaar transport. Koolzaad, een bron voor biodiesel 16 Kosten: tot 35 cent duurder dan normale diesel Verbruik: ongeveer gelijk aan gewone diesel Milieu: biodieselvoertuigen hebben lage CO2-uitstoot Toekomst: uitstekend, met name voor veelrijders en zwaar transport Meer informatie over biodiesel, de uitgebreide factsheet en links naar interessante websites vindt u op en 17

10 Hybride Een hybride auto wordt aangedreven door twee krachtbronnen Wat is hybride? Hybride en het milieu Hybride voertuigen hebben twee motoren. Dit zijn meestal een verbrandingsmotor en een elektromotor. Bij de meeste hybride auto s kan zowel de verbrandingsmotor als de elektromotor voor de aandrijving zorgen. Dit heet een parallel hybride, met als bekendste voorbeeld de Toyota Prius. De elektromotor doet het werk bij lage snelheden. Rijdt u harder,dan neemt de verbrandingsmotor het over. Hybrides stoten geen CO2 uit bij lage snelheden. Ze rijden dan meestal zuiver elektrisch. Tijdens stadsritten en start-stopsituaties is het verbruik en de schadelijke uitstoot lager dan bij conventionele auto s. Tijdens langere ritten is het verbruik vergelijkbaar. Denk daarbij aan een rit over snelweg, zonder dat u veel hoeft te stoppen. Waarom wel of geen hybride? Hybrides zijn het meest efficiënt in de stad. In verkeersituaties waar u veel vanuit stilstand moet optrekken. Het gemiddelde brandstofverbruik van hybrides is dan lager dan van conventionele benzine- of dieselauto s. De CO2-uitstoot is miniem en hybrides hebben meestal een A-brandstoflabel. Daarnaast stimuleert de overheid het rijden in deze modellen. Maakt u veel (snelweg)kilometers? Dan is het duurzaamheidseffect minder. In dat geval is het soms beter te kiezen voor een ander type aandrijving. Gebruik en onderhoud zijn vergelijkbaar met conventionele voertuigen. Wanneer u uw hybride op de juiste manier gebruikt, is de slijtage van de remmen waarschijnlijk minder. De hybride is op dit moment nog niet geschikt voor het trekken van een aanhanger en/of caravan. Stilstaan.. Power Off 18 Kosten: relatief laag, mede door overheidsstimulering Verbruik: afhankelijk van hoeveelheid startstopsituaties Milieu: relatief lage CO2-uitstoot in stadsverkeer met veel start-stopsituaties Toekomst: huidige hybride is goede stap op weg naar volledig elektrisch Meer informatie over hybride voertuigen, de uitgebreide factsheet en links naar interessante websites vindt u op en 19

11 Elektrisch Een elektrisch voertuig wordt volledig aangedreven door elektromotor met accu Wat is elektrische aandrijving? Elektrisch en het milieu? Waarom wel of geen elektrische auto? Eén of meer elektromotoren met accu s. Dat zijn de enige krachtbronnen van een elektrische auto. U laadt de accu op door hem, bijvoorbeeld thuis, aan te sluiten op het elektriciteitsnet. Met een volle accu rijdt u tussen de negentig en driehonderd kilometer afhankelijk van het accupakket. Deze bevat een accu op basis van nikkel-metaalhydride of lithium-ion en werkt met een spanning van een paar honderd volt. Een elektrische auto is schoon en goed voor het milieu. De CO2-uitstoot is nul. Ten minste, tijdens het rijden. Bij het opwekken van stroom waarop een elektrisch voortuig rijdt, is er wel uitstoot. Zoveel mogelijk energie voor elektrische auto s is afkomstig uit groene stroom. Toch is nog niet alle elektriciteit duurzaam. Elektriciteitscentrales stoten ook andere verbrandingsgassen uit. Er zijn nog maar weinig elektrische automodellen en oplaadfaciliteiten. Toch zijn er steeds meer plekken waar u een elektrische auto kunt opladen, vooral in stedelijke gebieden. Dat maakt elektrische auto s ideaal voor korte (stads) ritten. Heeft u een aanhanger of caravan? Deze kunnen niet achter een elektrische auto. Wel zijn elektrische voertuigen bijzonder duurzaam. Geen enkele andere auto heeft zo n lage CO2-uitstoot. Wanneer een elektrische auto volledig op groene energie rijdt, is de emissie nul. Het nieuwe automotive energienet? Kosten: aanschafkosten zijn relatief hoogt Verbruik: de accu is relatief snel leeg Meer informatie over elektrische voertuigen, de uitgebreide factsheet en links naar interessante websites vindt u op en Milieu: geen CO2-uitstoot tijdens het rijden 20 Toekomst: naast waterstof veelbelovende toekomst 21

12 Waterstof Een onuitputtelijke en schone brandstof voor de toekomst Wat is een auto op waterstof? Waterstof en het milieu Waarom wel of geen waterstof? Waterstof kan op twee manieren gebruikt worden als energiebron om een auto aan te drijven: Een waterstofauto is schoon en goed voor het milieu. De CO2-uitstoot is nul. Tenminste, tijdens het rijden. In tegenstelling tot wat veel mensen denken, komt waterstof niet vrij in de natuur voor. Het moet dus worden vrijgemaakt uit de stoffen waarin het als gebonden element wel voorkomt, zoals uit water door elektrolyse of kraken van aardgas. Dat vrijmaken kost energie. De mate waarin die energie schoon is, bepaalt daarmee eigenlijk hoe schoon rijden op waterstof is. Wereldwijd zijn er op dit moment slechts enkele personenautoproducenten die experimenteren met aandrijving op waterstof en ook het aantal tankfaciliteiten is nog gering. Er vinden, óók in Nederland, wel testen met (vooral) bussen plaats. Veel fabrikanten zien waterstof als het toekomstalternatief voor de huidige brandstoffen. Op dit moment is waterstof maken uit het stopcontact commercieel nog niet rendabel, ook niet met behulp van wind- en zonne-energie of uit biomassa. Een tweede aandachtspunt is de opslag van waterstof. Door de relatief lage energiewaarde is opslag onder zeer hoge druk nodig. 1. In een traditionele verbrandingsmotor wordt waterstof verbrand. De energie die hierbij vrijkomt, wordt gebruikt om de motor te laten draaien. Net zoals dat met benzine en diesel het geval is. Bij die verbranding van waterstof ontstaat vooral water als eindproduct. 2. In een brandstofcel wordt waterstof in contact gebracht met zuurstof waarbij elektriciteit wordt opgewekt. Die elektriciteit wordt gebruikt om elektromotoren aan te drijven. Tankstation van de toekomst? Kosten: de techniek is nog relatief duur Geen CO2-uitstoot tijdens het rijden 22 Verbruik: vergelijkbaar met huidige verbrandingsmotorent Meer informatie over waterstof, de uitgebreide factsheet en links naar interessante websites vindt u op Toekomst: waterstof heeft een veelbelovende toekomst 23

13 Welke brandstof kies ik? De ideale brandstof Wat is voor u de perfecte brandstof? Dat hangt van meerdere factoren af. Daarom is het belangrijk dat u voor de aanschaf uw wensen op een rijtje zet. Vraag uzelf onder andere af: Gebruik ik mijn auto privé of zakelijk? Hoeveel kilometer is mijn gemiddelde rit? Hoeveel kilometer rijd ik per jaar? Waar rijd ik de meeste kilometers? Wat vervoer ik tijdens de ritten? Aan de hand van deze vragen kan uw dealer u optimaal adviseren. Zodat u uiteindelijk kiest voor uw ideale auto. Met de aanschafprijs, gebruikskosten en duurzaamheid die aansluiten op uw specifieke behoeften. Welke auto dit is, hangt vooral af van het type ritten waarvoor u het voertuig wilt gebruiken in combinatie met uw duurzaamheidwensen. Neem de tijd en overleg met uw dealer over de brandstofkeuze. Dit kan u in de toekomst aanzienlijk wat besparingen opleveren. Kies voor toekomst Bij de aanschaf van een vervoersmiddel, maakt u een keuze voor de toekomst. De aanschafprijs is belangrijk, maar niet heilig. Net zo cruciaal zijn de gebruikskosten. Deze zijn afhankelijk van zowel de brandstofprijs als van nieuwe overheidsmaatregelen. Hierbij kunt u denken aan: Geleidelijke afbouw BPM (belasting van personenauto s en motorrijwielen) tot Geleidelijke opbouw MRB (mtotorrijtuigenbelasting). Invoer van CO 2 afhankelijke heffing. Anders betalen voor mobiliteit. Hoeveel moet u betalen aan CO 2 -heffing, wegenbelasting of voor rekeningrijden? Vaak zal de overheid deze normen bepalen aan de hand van de impact die uw auto heeft op het milieu en zijn duurzaamheid. De juiste brandstofkeuze is dus ook belangrijk met het oog op de toekomst. Vraag uw dealer gericht om advies. Kies de brandstof die past bij uw behoeften en uw winst op gebruikskosten is optimaal. 24

Wie vooruit wil, rijdt duurzaam!

Wie vooruit wil, rijdt duurzaam! Wie vooruit wil, rijdt duurzaam! Noord-Nederland is een prachtig deel van Nederland. Prachtig vanwege de natuur, de mentaliteit van de mensen en de ruimte. Een plek waar duurzaamheid steeds meer ruimte

Nadere informatie

Mobiliteit. Verdiepende opdracht

Mobiliteit. Verdiepende opdracht 2015 Mobiliteit Verdiepende opdracht Inleiding In dit onderdeel kun je meer leren over het onderwerp Mobiliteit. Pagina 1 Inhoud 1. Mobiliteit... 3 1.1 Doel... 3 1.2 Inhoud... 3 Pagina 2 1. Mobiliteit

Nadere informatie

Jan Schouten. Volvo Truck Nederland

Jan Schouten. Volvo Truck Nederland Jan Schouten Quality Safety Environmental care A company driven by strong core values CO 2 -neutrale productie Eerste 100 % CO 2 -neutrale truckfabriek in Gent Windenergie, zonne-energie, biobrandstoffen

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2009 2010 31 066 Belastingdienst Nr. 91 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 13 juli 2010

Nadere informatie

Ga vooruit naar een duurzame toekomst.

Ga vooruit naar een duurzame toekomst. Ga vooruit naar een duurzame toekomst. Rijden op OGO CNG is schoner, goedkoper en makkelijk. Verder vooruit Inhoudsopgave Duurzame en betaalbare mobiliteit binnen handbereik 4 Groeiende behoefte naar duurzaamheid

Nadere informatie

Energielabels en de BPM. Wanneer wordt het energielabel toegekend? Wat gebeurt er als een energielabel wijzigt? Wat doet WagenPlan?

Energielabels en de BPM. Wanneer wordt het energielabel toegekend? Wat gebeurt er als een energielabel wijzigt? Wat doet WagenPlan? Op 1 juli 2006 wordt een bonus/malus systeem ingevoerd in de BPM op personenauto s. Afhankelijk van het energielabel wordt een korting of een toeslag op de BPM gegeven. Lees meer> Energielabels en de BPM

Nadere informatie

1.5 Alternatieve en gasvormige brandsstoffen

1.5 Alternatieve en gasvormige brandsstoffen 1.5 Alternatieve en gasvormige brandsstoffen Vooreerst worden de gasvormige brandstoffen uiteengezet. Vervolgens worden de verschillende alternatieve brandstoffen. 1.5.1 Gasvormige brandstoffen Aardgas

Nadere informatie

Milieuvriendelijke voertuigtechnologieën

Milieuvriendelijke voertuigtechnologieën Milieuvriendelijke voertuigtechnologieën Studiedag elektrische wagens en laadpalen 31 mei 2012 Overview Mobimix.be? Duurzaam vlootbeheer? Technologie Milieuprestaties Financieel Conclusies + vragen Overview

Nadere informatie

De Groningen weg van Broem naar Zoem

De Groningen weg van Broem naar Zoem NVRD Noord Nederland 14 maart 2019, Resato, Assen De Groningen weg van Broem naar Zoem Gerrit Griffioen Hoofd Materieel gemeente Groningen 1 Brandstof gerelateerd equipment Gemeente Groningen heeft ongeveer

Nadere informatie

Tekst lezen en vragen stellen

Tekst lezen en vragen stellen Tekst lezen en vragen stellen 1. Om een tekst goed te begrijpen is het erg belangrijk om een tekst actief te lezen. In de uitleg lees je hoe je dat moet doen. Als je actief leest, dan: - controleer je

Nadere informatie

EFRO project. Factsheets rondvaart. Kennisnetwerk bijeenkomst 3 december 2012, AmsterdamRuud Verbeek

EFRO project. Factsheets rondvaart. Kennisnetwerk bijeenkomst 3 december 2012, AmsterdamRuud Verbeek EFRO project Factsheets rondvaart Kennisnetwerk bijeenkomst 3 december 2012, AmsterdamRuud Verbeek 2 Inhoud Inleiding Technische opties voor een schonere vloot Emissie in de praktijk Overzicht Conclusies

Nadere informatie

Elektrische auto stoot evenveel CO 2 uit als gewone auto

Elektrische auto stoot evenveel CO 2 uit als gewone auto Elektrische auto stoot evenveel CO 2 uit als gewone auto Bron 1: Elektrische auto s zijn duur en helpen vooralsnog niets. Zet liever in op zuinige auto s, zegt Guus Kroes. 1. De elektrische auto is in

Nadere informatie

Nu goedkoper en groener rijden. Easy Green simpel en voordelig. Direct instappen met Easy Green. GO-Greener: Hoe? Zo! Effecten:

Nu goedkoper en groener rijden. Easy Green simpel en voordelig. Direct instappen met Easy Green. GO-Greener: Hoe? Zo! Effecten: Nu goedkoper en groener rijden Uw auto direct aanzienlijk voordeliger en schoner laten rijden? Dat kan met GO-Greener. Meer kilometers voor minder geld. Met behoud van comfort en zelfs verbetering van

Nadere informatie

aardgas tank ik bij DATS 24 www.dats24.be CNG aardgas voor voertuigen De slimme ecomobiele toekomst is vandaag Transitiebrandstof

aardgas tank ik bij DATS 24 www.dats24.be CNG aardgas voor voertuigen De slimme ecomobiele toekomst is vandaag Transitiebrandstof CNG aardgas voor voertuigen CNG betekent letterlijk samengeperst natuurlijk gas en is eenvoudigweg de samengeperste variant van het aardgas dat we kennen voor huishoudelijk gebruik. CNG is al een tijdje

Nadere informatie

Energietransitie bij Mobiliteit

Energietransitie bij Mobiliteit Energietransitie bij Mobiliteit Aanpak openbaar vervoer in Zuid-Holland Jan Ploeger Presentatie voor Inspiratiedag KPVV 15 oktober 2015 In Zuid-Holland is pas 2,2 % van het energieverbruik duurzaam. Nationale

Nadere informatie

EEN NIEUWE KIJK OP DIESELAUTO S

EEN NIEUWE KIJK OP DIESELAUTO S WHITEPAPER DIESELFEITEN EEN NIEUWE KIJK OP DIESELAUTO S DIESEL, BENZINE OF KIES IK VOOR EEN ALTERNATIEVE BRANDSTOF? Diesel maakt heel lang de dienst uit binnen het wagenpark van bedrijven. Dieselbrandstof

Nadere informatie

EEN ELEKTRISCHE WAG E N? D E P R O S,

EEN ELEKTRISCHE WAG E N? D E P R O S, EEN ELEKTRISCHE WAG E N? D E P R O S, D E C O N T R A S E N D E P R E M I E S. Elektrische wagens zijn in. De We vertellen u alles wat u moet media hebben er de mond van vol, weten over elektrische wagens.

Nadere informatie

Alternatieve aandrijfvormen

Alternatieve aandrijfvormen Alternatieve aandrijfvormen Als alternatief voor de klassieke benzine- en dieselmotor zijn er momenteel acht andere aandrijfvormen beschikbaar. We lijsten ze even op met telkens een definitie, de voor-

Nadere informatie

WAT U WILT WETEN OVER ELEKTRISCH RIJDEN

WAT U WILT WETEN OVER ELEKTRISCH RIJDEN ALD FAQ WAT U WILT WETEN OVER ELEKTRISCH RIJDEN INHOUD 1. Is elektrisch rijden iets voor mij? 3 2. Welke soorten elektrische auto s zijn er? 3 3. Welke auto is voor mij geschikt? 4 4. Hoe ver kan ik rijden

Nadere informatie

Presenta/e door Jan de Kraker - 5 mei 2014. Energie in Beweging

Presenta/e door Jan de Kraker - 5 mei 2014. Energie in Beweging Presenta/e door Jan de Kraker - 5 mei 2014 Energie in Beweging Wat is Well to Wheel Met Well to Wheel wordt het totale rendement van brandstoffen voor wegtransport uitgedrukt Well to Wheel maakt duidelijk

Nadere informatie

Waarom doen we het ook alweer?

Waarom doen we het ook alweer? Apart inzamelen van gft-afval Als Vereniging Afvalbedrijven stimuleren we dat al het afval in Nederland op de juiste manier wordt verwerkt. Hierbij houden we rekening met het milieu en de kosten. De meest

Nadere informatie

Voortgang CO 2 reductie

Voortgang CO 2 reductie Voortgang CO 2 reductie Introductie A. Hak wil in 2020 CO2 neutraal werken en heeft doorlopend aandacht voor de invloed van onze werkzaamheden op het milieu. Wij zijn gecertificeerd volgens ISO 14001 en

Nadere informatie

Datum 13 juli 2010 Betreft Integraal overzicht fiscale behandeling van brandstoffen in het verkeer

Datum 13 juli 2010 Betreft Integraal overzicht fiscale behandeling van brandstoffen in het verkeer > Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag Postbus 20201 2500 EE Den Haag www.minfin.nl

Nadere informatie

Duurzame mobiliteit in de praktijk

Duurzame mobiliteit in de praktijk Duurzame mobiliteit in de praktijk Raymond Gense Manager duurzame ontwikkeling Pon Holdings Mobiliteit en duurzaamheid 16 Januari 2009 1 Inhoud: Wat is Duurzame mobiliteit Welke Duurzame voertuigoplossingen

Nadere informatie

Schakel zo vroeg mogelijk op naar een hogere versnelling, tussen 2000 en 2500 toeren.

Schakel zo vroeg mogelijk op naar een hogere versnelling, tussen 2000 en 2500 toeren. Tip 1 Schakelen Schakel zo vroeg mogelijk op naar een hogere versnelling, tussen 2000 en 2500 toeren. Een toerenteller is hierbij een handig hulpmiddel. Een deel van het vermogen dat een automotor levert

Nadere informatie

De SLIMME KEUZE voor

De SLIMME KEUZE voor Aardgas voor voertuigen De SLIMME KEUZE voor uw onderneming DATS 24, meer dan brandstof alleen DATS 24 maakt deel uit van Colruyt Group en zet ook resoluut in op duurzaamheid. DATS 24 draagt dus graag

Nadere informatie

waterstof waarmee de elektromotor van de auto wordt aangedreven - auto's voorzien van een brandstofcel die elektrische energie produceert uit

waterstof waarmee de elektromotor van de auto wordt aangedreven - auto's voorzien van een brandstofcel die elektrische energie produceert uit Hoe overleeft de auto de energietransitie? 1 Inleiding De energietransitie - dus de overschakeling van het gebruik van fossiele brandstoffen naar dat van duurzame middelen voor energieopwekking - zal consequenties

Nadere informatie

Rijden op H2 is meer dan een andere bus Op weg naar een schone toekomst. Kivi Niria congres Sustainable Mobility

Rijden op H2 is meer dan een andere bus Op weg naar een schone toekomst. Kivi Niria congres Sustainable Mobility Rijden op H2 is meer dan een andere bus Op weg naar een schone toekomst Kivi Niria congres Sustainable Mobility Rob van der Sluis 1 Van fossiel naar duurzaam Andere brandstof / energiedrager Andere infrastructuur

Nadere informatie

Voortgang CO2 reductie

Voortgang CO2 reductie Voortgang CO2 reductie Introductie A. Hak wil in 2030 CO2 neutraal werken en heeft doorlopend aandacht voor de invloed van onze werkzaamheden op het milieu. Wij zijn gecertificeerd en door het hebben en

Nadere informatie

Duurzaam vervoer goed voor klimaat, gezondheid en portemonnee

Duurzaam vervoer goed voor klimaat, gezondheid en portemonnee KLIMAATWIJZER Bij een gemiddeld Nederlands huishouden gaat 20 procent van het totale energieverbruik op aan vervoer. De auto neemt hiervan het leeuwendeel. Duurzaam vervoer goed voor klimaat, gezondheid

Nadere informatie

Voortgang CO2 reductie

Voortgang CO2 reductie Voortgang CO2 reductie Introductie A. Hak wil in 2030 CO2 neutraal werken en heeft doorlopend aandacht voor de invloed van onze werkzaamheden op het milieu. Wij zijn gecertificeerd volgens ISO 14001, MVO

Nadere informatie

Jade Beheer B.V. 4.A1 Ketenanalyse scope III

Jade Beheer B.V. 4.A1 Ketenanalyse scope III Jade Beheer B.V. 4.A1 Ketenanalyse scope III Ketenanalyse 1 Inleiding Eis: Aantoonbaar inzicht in de meest materiele emissies uit scope 3 middels 2 ketenanalyses. Voor het in kaart brengen van scope III

Nadere informatie

Ecotanken quiz antwoorden

Ecotanken quiz antwoorden Ecotanken quiz antwoorden 1. Waarom laten we, steeds vaker, auto s rijden op alternatieve brandstoffen. A: De minerale (fossiele) stoffen raken op B: Slecht voor het milieu Uitleg vraag 1 Alle stoffen

Nadere informatie

Zie het auto-overzicht van Athlon Car Lease.

Zie het auto-overzicht van Athlon Car Lease. VEELGESTELDE VRAGEN OVER ELEKTRISCH RIJDEN A. Voertuigen en mogelijkheden 1. Met welke voertuigen kun je elektrisch rijden? Elektrisch rijden op de weg kun je met een fiets, scooter of auto. Om met een

Nadere informatie

Hoe kan innovatie helpen?

Hoe kan innovatie helpen? Themabijeenkomst 16 december: Luchtvervuiling, en hoe houden wij Nederland mobiel? Verkeer Toenemende en invloed luchtvervuiling: van milieu-eisen op de sector hoe kan 2 Inhoud Waar komen verkeersemissies

Nadere informatie

Les Biomassa. Werkblad

Les Biomassa. Werkblad LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Les Biomassa Werkblad Les Biomassa Werkblad Niet windenergie, niet zonne-energie maar biomassa is de belangrijkste bron van hernieuwbare energie in Nederland. Meer dan 50%

Nadere informatie

Clean fuel. LNG Facts & Figures

Clean fuel. LNG Facts & Figures 1 LNG Facts & Figures Waarom LNG Schoon Zonder nabehandeling voldoen aan emissie standaarden Veilig Lichter dan lucht als het verdampt Moeilijk ontsteekbaar Enorme voorraden Past in Europese doelstelling

Nadere informatie

2: vermindering van koolmonoxide, kooldioxide, zwaveldioxide en stikstofoxide en dat is erg goed om het broeikaseffect tegen te houden.

2: vermindering van koolmonoxide, kooldioxide, zwaveldioxide en stikstofoxide en dat is erg goed om het broeikaseffect tegen te houden. Stelling door T. 1429 woorden 12 juni 2014 7,8 2 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Stelling 1: openbaar vervoer moet gratis worden 1: km autorijden levert dan per passagier gemiddeld zeven keer

Nadere informatie

E85 he15 BIODIESEL BIOGAS GROEN GAS WATERSTOF AARDGAS LPG LNG

E85 he15 BIODIESEL BIOGAS GROEN GAS WATERSTOF AARDGAS LPG LNG E85 he15 BIODIESEL BIOGAS GROEN GAS WATERSTOF AARDGAS LPG LNG 26 DUURZAME MOBILITEIT 2009 Change EEN DUURZAMER PALET VAN BRANDSTOFFEN Bij de pomp wordt de brandstof steeds schoner. Door de toevoeging van

Nadere informatie

Les Biomassa LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE. Werkblad. Les Biomassa Werkblad. Over biomassa. Generaties biobrandstoffen

Les Biomassa LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE. Werkblad. Les Biomassa Werkblad. Over biomassa. Generaties biobrandstoffen LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Les Biomassa Werkblad Les Biomassa Werkblad Niet windenergie, niet zonne- energie maar biomassa is de belangrijkste bron van hernieuwbare energie in Nederland. Meer dan 50%

Nadere informatie

Alternatieve brandstoffen en aandrijvingen

Alternatieve brandstoffen en aandrijvingen Alternatieve brandstoffen en aandrijvingen Brandstof vertegenwoordigt een aanzienlijk deel van de exploitatiekosten van een leasewagen. Omwille van zijn zuinige karakter en steeds lagere CO2-emissie was

Nadere informatie

LNG is meer dan een nieuwe brandstof Het is pure concurrentiekracht... LNG, de brandstof van de toekomst is nu beschikbaar

LNG is meer dan een nieuwe brandstof Het is pure concurrentiekracht... LNG, de brandstof van de toekomst is nu beschikbaar LNG is meer dan een nieuwe brandstof Het is pure concurrentiekracht... LNG, de brandstof van de toekomst is nu beschikbaar De transportsector stapt over op LNG... De brandstof van de toekomst Liquefied

Nadere informatie

(autogas en propaan)

(autogas en propaan) Petitie Geen accijnsverhoging LPG (autogas en propaan) De Vereniging Vloeibaar Gas (VVG) vraagt u de voorgenomen accijnsverhoging op LPG met 0,07 per liter naar 0,18 per liter per 1 januari 2014 niet door

Nadere informatie

1. Hoe dringend vindt u het klimaatprobleem? Helemaal niet dringend, we 1% Er is helemaal geen klimaatprobleem. Weet niet / geen mening

1. Hoe dringend vindt u het klimaatprobleem? Helemaal niet dringend, we 1% Er is helemaal geen klimaatprobleem. Weet niet / geen mening 1. Hoe dringend vindt u het klimaatprobleem? Helemaal niet dringend, we 1% kunnen wel even wachten met grote maatregelen 17% 1 Een beetje dringend, we kunnen nog wel even wachten met grote maatregelen,

Nadere informatie

Soorten brandstoffen en aandrijvingen. Alternatieve Brandstoffen. Alternatieve Brandstoffen. Enkele voorbeelden. Alternatieve aandrijvingen

Soorten brandstoffen en aandrijvingen. Alternatieve Brandstoffen. Alternatieve Brandstoffen. Enkele voorbeelden. Alternatieve aandrijvingen Soorten brandstoffen en aandrijvingen WATT Roadshow wagens, alternatieve transportmiddelen en technologie De voor- en nadelen van WATT-voertuigen Prof. Joeri Van Mierlo Conventionele brandstoffen Benzine,

Nadere informatie

Milieuvriendelijke voertuigtechnologieën

Milieuvriendelijke voertuigtechnologieën Milieuvriendelijke voertuigtechnologieën Is uw bestuur er klaar voor? Praktijkdag Nieuwe Mobiliteit - Brugge - 11 september 2012 Overview Mobimix.be? Moeten we er wel klaar voor zijn? Zijn de technologieën

Nadere informatie

Energie management actieplan 2016

Energie management actieplan 2016 Pagina : 1/7 Energie management actieplan 2016 In dit hoofdstuk wordt de doelstelling beschreven in het kader van de CO2-reductie, inclusief de reductiemaatregelen, die Oosterhuis BV vanaf het jaar 2016

Nadere informatie

E85 rijdende flexifuel auto uitstoot ten gevolge van de aanwezigheid van benzine in de brandstof.

E85 rijdende flexifuel auto uitstoot ten gevolge van de aanwezigheid van benzine in de brandstof. Energielabel auto Personenwagens moeten voorzien zijn van een zogenaamd energielabel. Deze maatregel is ingesteld om de consument de mogelijkheid te geven om op eenvoudige wijze het energieverbruik van

Nadere informatie

BRANDSTOFFEN WEGVERKEER

BRANDSTOFFEN WEGVERKEER BRANDSTOFFEN WEGVERKEER Update toekomstverkenning Paul Hofmeijer, 25 juni 2013 Partner MMG Advies Voor strategie, organisatieadvies en duurzame mobiliteit AGENDA 1. Actualiteiten uit media & drivers 2.

Nadere informatie

Plug-in Hybrid. juni 2013

Plug-in Hybrid. juni 2013 Plug-in Hybrid Electric Vehicles juni 2013 Begin 2013 reden In Nederland ongeveer 8.000 personenauto s met 0% fiscale bijtelling. Het overgrote deel hiervan zijn elektrische auto s die tevens een benzine-

Nadere informatie

http://enquete.groenepeiler.nl/admin/statistics.aspx?inquiry=47 1 van 13 5-7-2011 17:03

http://enquete.groenepeiler.nl/admin/statistics.aspx?inquiry=47 1 van 13 5-7-2011 17:03 1 van 13 5-7-2011 17:03 Enquête Enquête beheer Ingelogd als: aqpfadmin Uitloggen Enquête sta s eken Enquête beheer > De Klimaat Enquête van het Noorden > Statistieken Algemene statistieken: Aantal respondenten

Nadere informatie

Duurzaam Groninger wagenpark

Duurzaam Groninger wagenpark NVRD Grondstoffencongres 28 maart 2019 Duurzaam Groninger wagenpark Gerrit Griffioen Hoofd Materieel gemeente Groningen Brandstof aangedreven equipment Circa 230.000 inwoners Gemeente Groningen heeft ongeveer

Nadere informatie

Schooljaar: 2015-2016 TRANSPORT 3.3. Veiliger, groter en sneller KLAS 2A 2B 2C 2D 2G. Algemene Techniek Mnr. Baromeo

Schooljaar: 2015-2016 TRANSPORT 3.3. Veiliger, groter en sneller KLAS 2A 2B 2C 2D 2G. Algemene Techniek Mnr. Baromeo Schooljaar: 2015-2016 TRANSPORT 3.3 Veiliger, groter en sneller KLAS 2A 2B 2C 2D 2G Algemene Techniek Mnr. Baromeo 3.3.1. Veiliger Tegenwoordig worden de transportmiddelen veiliger, sneller en de laadruimte

Nadere informatie

9 op 10 automobilisten wil dat elke nieuwe dieselwagen uitgerust is met een roetfilter

9 op 10 automobilisten wil dat elke nieuwe dieselwagen uitgerust is met een roetfilter 9 op 10 automobilisten wil dat elke nieuwe dieselwagen uitgerust is met een roetfilter In april startte mobiliteitsclub VAB een groot milieudebat ter gelegenheid van de Wereldgezondheidsdag. Uitgangspunt

Nadere informatie

Rijden op groen gas Feiten en cijfers

Rijden op groen gas Feiten en cijfers Rijden op groen gas Feiten en cijfers Rijden op groen gas Transporteurs, bedrijven en particulieren rijden steeds vaker op groen gas. Er komt meer groen gas beschikbaar en het aantal auto s dat op groen

Nadere informatie

Uw wagenpark op biobrandstof laten rijden Een overzicht van de nieuwste mogelijkheden

Uw wagenpark op biobrandstof laten rijden Een overzicht van de nieuwste mogelijkheden Uw wagenpark op biobrandstof laten rijden Een overzicht van de nieuwste mogelijkheden Een inleiding op de Technical Guidance Koolstofkringloop Waar gaat deze folder over? Duurzame mobiliteit is een hot

Nadere informatie

Afschaffing korting jaarbetaling MRB De korting van 12 voor het ineens betalen van het hele jaarbedrag MRB komt per 1-1-2012 te vervallen.

Afschaffing korting jaarbetaling MRB De korting van 12 voor het ineens betalen van het hele jaarbedrag MRB komt per 1-1-2012 te vervallen. BELASTINGPLAN 2012, AUTOBELASTINGEN. Voorgestelde wijzigingen (kunnen nog wijzigen na behandeling in de Tweede en Eerste Kamer) De meest in het oog springende wijzigingen zijn het stopzetten van de vrijstelling

Nadere informatie

Jade Beheer B.V. 4.A1 Ketenanalyse scope III

Jade Beheer B.V. 4.A1 Ketenanalyse scope III Jade Beheer B.V. 4.A1 Ketenanalyse scope III Ketenanalyse 1 Inleiding Eis: Aantoonbaar inzicht in de meest materiele emissies uit scope 3 middels 2 ketenanalyses. Voor het in kaart brengen van scope III

Nadere informatie

milieu impact mobiele werktuigen Factsheet voor een duurzame keuze

milieu impact mobiele werktuigen Factsheet voor een duurzame keuze milieu impact mobiele werktuigen Factsheet voor een duurzame keuze natuur & Milieu milieu impact mobiele werktuigen 2 milieu impact mobiele werktuigen Factsheet voor een duurzame keuze U wilt mobiele werktuigen

Nadere informatie

De voorstelling Het verhaal Het programma Meer informatie

De voorstelling Het verhaal Het programma Meer informatie Ecotanken Lesbrief De voorstelling De voorstelling van 25 minuten kan in een speellokaal voor 4 klassen worden gespeeld en is een combinatie van theater en film. Het decor stelt een oude auto voor die

Nadere informatie

CO2 Reductie. Samen beter voor buiten

CO2 Reductie. Samen beter voor buiten CO2 Reductie Samen beter voor buiten CO2 Reductie Door middel van deze presentatie willen wij u informeren over ons energiebeleid. Daarnaast willen wij u oproepen om ook binnen uw bedrijf een actief beleid

Nadere informatie

Toyota Prius plug-in. Gestroomlijnd. Plug-in

Toyota Prius plug-in. Gestroomlijnd. Plug-in Toyota Prius plug-in Gestroomlijnd Autotest Het kan nog zuiniger! De Toyota Prius is al ruim tien jaar hét boegbeeld van milieuvriendelijk rijden. De Prius dankt het succes aan een slimme combinatie van

Nadere informatie

De maatregelen bestaan in hoofdlijnen uit: Betrekken medewerkers bij reduceren energieverbruik en reduceren CO2-uitstoot

De maatregelen bestaan in hoofdlijnen uit: Betrekken medewerkers bij reduceren energieverbruik en reduceren CO2-uitstoot Beleidsverklaring Co2 Deze beleidsverklaring met betrekking tot de CO2 uitstoot is onderdeel van het door M, van der Spek Hoveniersbedrijf B.V. gevoerde milieubeleid. M. van der Spek Hoveniersbedrijf B.V.

Nadere informatie

Subsidies aanschaf Aardgas/Groengas auto

Subsidies aanschaf Aardgas/Groengas auto Subsidies aanschaf Aardgas/Groengas auto Ter stimulering van Groengas auto s zijn er diverse subsidieregelingen mogelijk. Landelijk bestaan de fiscale regelingen MIA en VAMIL. Regionaal worden verschillende

Nadere informatie

met elf Concept Plug-in Hybrids deel, die worden geleased door Rijkswaterstaat, Eneco, Stedin, Roteb, TNT en Van Gansewinkel.

met elf Concept Plug-in Hybrids deel, die worden geleased door Rijkswaterstaat, Eneco, Stedin, Roteb, TNT en Van Gansewinkel. Concept Toyota Plug-In Hybrid R&D praktijktest techniek toekomstvisie Uitvoerige praktijktest Toyota test wereldwijd zeshonderd Concept Plug-in Hybrid Vehicles (Concept PHV) in een R&D praktijktest. Het

Nadere informatie

Invloed overheidsbeleid op de afzet van brandstoffen. Arno Schroten

Invloed overheidsbeleid op de afzet van brandstoffen. Arno Schroten Invloed overheidsbeleid op de afzet van brandstoffen Arno Schroten CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, transport en grondstoffen Economische, technische en beleidsmatige expertise

Nadere informatie

Overzicht subsidieregelingen voor voertuigen op alternatieve brandstoffen vanuit diverse overheden buiten Gelderland December 2012

Overzicht subsidieregelingen voor voertuigen op alternatieve brandstoffen vanuit diverse overheden buiten Gelderland December 2012 Overzicht subsidieregelingen voor voertuigen op alternatieve brandstoffen vanuit diverse overheden buiten Gelderland December 2012 1. PROVINCIE OVERIJSSEL Subsidieregeling voor rijden op groengas Bedrag

Nadere informatie

Voordelen van houtpellets. ontstaat er een CO2 overschot en dat zorgt weer voor Premium Line

Voordelen van houtpellets. ontstaat er een CO2 overschot en dat zorgt weer voor Premium Line Voordelen van houtpellets Stoken op houtpellets is tot wel 40% goedkoper dan op gas. Het stoken van houtpellets is nagenoeg CO2 neutraal. Geen verspilling van resthout omdat iedere vezel van de boom gebruikt

Nadere informatie

Afsluitende les. Leerlingenhandleiding. Alternatieve brandstoffen

Afsluitende les. Leerlingenhandleiding. Alternatieve brandstoffen Afsluitende les Leerlingenhandleiding Alternatieve brandstoffen Inleiding Deze chemie-verdiepingsmodule over alternatieve brandstoffen sluit aan op het Reizende DNA-lab Racen met wc-papier. Doel Het Reizende

Nadere informatie

Schonere Brandstoffen en Voertuigen. Overzicht van brandstoffen en technische ontwikkelingen voor het wegtransport vanuit milieuperspectief

Schonere Brandstoffen en Voertuigen. Overzicht van brandstoffen en technische ontwikkelingen voor het wegtransport vanuit milieuperspectief Schonere Brandstoffen en Voertuigen Overzicht van brandstoffen en technische ontwikkelingen voor het wegtransport vanuit milieuperspectief Inhoudsopgave 1. Inleiding... 5 2. Benzine en diesel... 7 3.

Nadere informatie

FIAT NATURAL POWER INHOUD

FIAT NATURAL POWER INHOUD FIAT NATURAL POWER INHOUD 1. DE SCHOONSTE BRANDSTOF VAN HET MOMENT P.02 2. DE VOORDELEN P.03 3. FIAT PANDA P.04 4. FIAT PUNTO P.06 5. FIAT QUBO P.08 6. FIAT DOBLO P.10 7. FIAT FIORINO CARGO P.12 8. FIAT

Nadere informatie

Duurzame mobiliteit in de praktijk. Hoe Pon Fleetsales duurzaamheid voor u koppelt aan een beter bedrijfsresultaat.

Duurzame mobiliteit in de praktijk. Hoe Pon Fleetsales duurzaamheid voor u koppelt aan een beter bedrijfsresultaat. Duurzame mobiliteit in de praktijk Hoe Pon Fleetsales duurzaamheid voor u koppelt aan een beter bedrijfsresultaat. Over Pon Pon is een meer dan 100 jaar oud Nederlands handelsconcern met ruim 10.000 medewerkers

Nadere informatie

9 Tips zuinig rijden TIP TIP TIP TIP TIP TIP TIP TIP TIP TIP 1 Schakel zo vroeg mogelijk op naar een hogere versnelling.

9 Tips zuinig rijden TIP TIP TIP TIP TIP TIP TIP TIP TIP TIP 1 Schakel zo vroeg mogelijk op naar een hogere versnelling. 9 Tips zuinig rijden TIP 1: Schakel zo vroeg mogelijk op naar een hogere versnelling. TIP 2: Ziet u dat u snelheid moet minderen of stoppen voor een verkeerslicht, laat dan tijdig gas los en laat de auto

Nadere informatie

Overzicht subsidieregelingen aardgasauto s diverse overheden Maart 2011

Overzicht subsidieregelingen aardgasauto s diverse overheden Maart 2011 Overzicht subsidieregelingen aardgasauto s diverse overheden Maart 2011 1. LANDELIJK Subsidieprogramma Proeftuinen duurzame mobiliteit: rijden op biogas en hogere blends biobrandstoffen Bedrag personenauto

Nadere informatie

Wat kunnen we in Pijnacker-Nootdorp doen tegen klimaatverandering? Richard Smokers

Wat kunnen we in Pijnacker-Nootdorp doen tegen klimaatverandering? Richard Smokers Wat kunnen we in Pijnacker-Nootdorp doen tegen klimaatverandering? Richard Smokers Hoeveel CO 2 -reductie is nodig? doel nieuwe kabinet: in 2020 30% minder CO 2 -uitstoot dan in 1990 UN-IPCC: stabilisatie

Nadere informatie

De oorspronkelijke versie van deze opgave is na het correctievoorschrift opgenomen.

De oorspronkelijke versie van deze opgave is na het correctievoorschrift opgenomen. Toelichting bij Voorbeeldopgaven Syllabus Nieuwe Scheikunde HAVO De opgave is een bewerking van de volgende CE-opgave: LPG 2007-2de tijdvak De oorspronkelijke versie van deze opgave is na het correctievoorschrift

Nadere informatie

aardgas tank ik bij DATS 24 www.dats24.be CNG aardgas voor voertuigen De slimme ecomobiele toekomst is vandaag Transitiebrandstof

aardgas tank ik bij DATS 24 www.dats24.be CNG aardgas voor voertuigen De slimme ecomobiele toekomst is vandaag Transitiebrandstof aardgas voor voertuigen betekent letterlijk samengeperst natuurlijk gas en is eenvoudigweg de samengeperste variant van het aardgas dat we kennen voor huishoudelijk gebruik. is al een tijdje populair als

Nadere informatie

Informatie Spreekbeurt Elektrische Auto s

Informatie Spreekbeurt Elektrische Auto s Informatie Spreekbeurt Elektrische Auto s Hier vind je de volgende informatie: 1. Ontstaan van de auto 2. Brandstof auto s en de toekomst 3. Elektriciteit 4. Elektrische auto s 5. Kosten elektrische auto

Nadere informatie

Toyota Auris 1.8 Full Hybrid Executive

Toyota Auris 1.8 Full Hybrid Executive Jarno van Maanen 20 juli 2010 Schoon geweten Met het succes van de Prius in het achterhoofd zet Toyota volledig in op hybride-techniek. Uiteindelijk wil de Japanse autofabrikant al haar modellen aanbieden

Nadere informatie

Overzicht subsidieregelingen aardgasauto s diverse overheden September 2010

Overzicht subsidieregelingen aardgasauto s diverse overheden September 2010 Overzicht subsidieregelingen aardgasauto s diverse overheden September 2010 1. PROVINCIE UTRECHT Subsidieverordening stimulering aardgasvoertuigen Provincie Utrecht (tot 7,5 ton) 5.000 (vanaf 7,5 ton)

Nadere informatie

Kies voor aardgas. Subsidie voor aanleg aardgasvulpunten

Kies voor aardgas. Subsidie voor aanleg aardgasvulpunten Kies voor aardgas Subsidie voor aanleg aardgasvulpunten DIT PROJECT IS MEDE GEFINANCIERD MET STEUN VAN HET EUROPEES FONDS VOOR REGIONALE ONTWIKKELING VAN DE EUROPESE COMMISSIE Colofon Uitgave: Productiebegeleiding:

Nadere informatie

1 Inzet duurzaam busmaterieel

1 Inzet duurzaam busmaterieel 1 Inzet duurzaam busmaterieel Een samenvatting van dit artikel is gepubliceerd in Verkeerskunde 3/2010 David Aulman, Stadsregio Amsterdam / Fredo Schotanus, Significant / Casper Stelling, MuConsult Begin

Nadere informatie

Groengas: een slimme en duurzame keuze!

Groengas: een slimme en duurzame keuze! Groengas: een slimme en duurzame keuze! De praktijk en feiten op een rij Waar hebben we het over bij milieuvriendelijk rijden? Over Pon Pon is een van Nederlands grootste en oudste familiebedrijven. Het

Nadere informatie

DE NIEUWE VOLVO FM METHAAN-DIESEL. Een doorbraak voor gasaangedreven zware voertuigen

DE NIEUWE VOLVO FM METHAAN-DIESEL. Een doorbraak voor gasaangedreven zware voertuigen DE NIEUWE VOLVO FM METHAAN-DIESEL Een doorbraak voor gasaangedreven zware voertuigen HOGE PRESTATIES, ZEER EFFICIËNT - ÉN EEN DUURZAME OPLOSSING De introductie van de Volvo FM Methaan-Diesel betekent

Nadere informatie

4.A.1 Inventaris ketenanalyse 1

4.A.1 Inventaris ketenanalyse 1 4.A.1 Inventaris ketenanalyse 1 Niets uit dit bestek/drukwerk mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. drukwerk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke

Nadere informatie

LNG IS MEER DAN EEN NIEUWE BRANDSTOF... HET IS PURE CONCURRENTIEKRACHT DE LNG SPECIALIST LNG LNG, DE BRANDSTOF VAN DE TOEKOMST SOLUTIONS

LNG IS MEER DAN EEN NIEUWE BRANDSTOF... HET IS PURE CONCURRENTIEKRACHT DE LNG SPECIALIST LNG LNG, DE BRANDSTOF VAN DE TOEKOMST SOLUTIONS DE LNG SPECIALIST LNG IS MEER DAN EEN NIEUWE BRANDSTOF... HET IS PURE CONCURRENTIEKRACHT LNG, DE BRANDSTOF VAN DE TOEKOMST LNG SOLUTIONS DE TRANSPORTSECTOR STAPT OVER OP LNG... DE BRANDSTOF VAN DE TOEKOMST

Nadere informatie

Inhoudsopgave. www.sgphuizen.nl 2

Inhoudsopgave. www.sgphuizen.nl 2 februari 2010 Inhoudsopgave Inleiding...3 Besparen op straatverlichting...4 Energieplus huis...4 Garantiefonds Energie...4 Mobiliteit...5 Aardgas/groen gas is dé alternatieve brandstof...5 Elektrische

Nadere informatie

Rapport. Rapport naar aanleiding van een klacht over de informatie over de CO2- besparing bij elektrisch rijden.

Rapport. Rapport naar aanleiding van een klacht over de informatie over de CO2- besparing bij elektrisch rijden. Rapport Rapport naar aanleiding van een klacht over de informatie over de CO2- besparing bij elektrisch rijden. Datum: 8 september 2015 Rapportnummer: 2015/132 2 Klacht Verzoeker klaagt erover dat de informatie

Nadere informatie

Een mengsel van lucht, hete verbrandingsgassen en kleine deeltjes vaste stof In rook zitten ook soms vonken

Een mengsel van lucht, hete verbrandingsgassen en kleine deeltjes vaste stof In rook zitten ook soms vonken Hoofdstuk 5 In vuur en vlam 5.1 Brand! Voorwaarden voor verbranding Ontbrandingstemperatuur De temperatuur waarbij een stof gaat branden De ontbrandingstemperatuur is ook een stofeigenschap. Er zijn drie

Nadere informatie

Resultaten onderzoek Verduurzaming Wagenpark gemeente

Resultaten onderzoek Verduurzaming Wagenpark gemeente Resultaten onderzoek Verduurzaming Wagenpark gemeente 1. Achtergrond Uit de klimaatvoetafdruk zoals dat voor het jaar 2013 is opgesteld, bleek dat de klimaatvoetafdruk van de gemeente Utrechtse Heuvelrug

Nadere informatie

Elektrisch rijden en leasen. What s next?

Elektrisch rijden en leasen. What s next? Elektrisch rijden en leasen What s next? Steeds meer bedrijven denken erover na om elektrische wagens in de car policy op te nemen. Uw bedrijf wellicht ook. Omdat u het milieu zo min mogelijk wilt belasten.

Nadere informatie

Honda Insight. Meer inzicht. "De Insight dankt de overvloedige binnenruimte aan de relatief eenvoudige constructie van de aandrijving"

Honda Insight. Meer inzicht. De Insight dankt de overvloedige binnenruimte aan de relatief eenvoudige constructie van de aandrijving Honda Insight Meer inzicht Rij-impressie Tijdens het leven van een auto wordt een model continu aangepast. Gaandeweg krijgt de fabrikant nieuwe inzichten, werkt de fabriek efficiënter of ontwikkelt een

Nadere informatie

Tarievenlijst Oude bpm tarieven (vanaf 1993)

Tarievenlijst Oude bpm tarieven (vanaf 1993) Belastingdienst Tarievenlijst Oude bpm tarieven (vanaf 1993) BPM 065 1Z*2FD Oude bpm-tarieven (vanaf 1993) Moet u voor een gebruikt motorrijtuig (personen auto, motor of bestelauto) bpm betalen? Dan hoeft

Nadere informatie

Presentatie 3 nov NVRD Noord. Innoveren met afval. Wat speelt er zich af bij:

Presentatie 3 nov NVRD Noord. Innoveren met afval. Wat speelt er zich af bij: Presentatie 3 nov. 2016 NVRD Noord Innoveren met afval Wat speelt er zich af bij: Stadsbeheer gemeente Groningen Gerrit Griffioen Afdeling Materieel Wij nemen u mee in onze innovaties: Duurzaam inzetbare

Nadere informatie

Introductie. Duurzame stedelijke distributie. Goevaers Consultancy. België 16 februari 2013

Introductie. Duurzame stedelijke distributie. Goevaers Consultancy. België 16 februari 2013 Goevaers Consultancy Duurzame stedelijke distributie België 16 februari 2013 GC Introductie Duurzaam goederen vervoer Duurzaamheid vraagt om samenwerking in de keten Nieuwe technologieën kunnen alleen

Nadere informatie

Duurzaam transport voor nu en de toekomst

Duurzaam transport voor nu en de toekomst Duurzaam transport voor nu en de toekomst CO2 reductie met heavy duty voertuigen Hans Binnendijk Product manager Scania Benelux 2 6/29/2016 Info class internal Department / Name / Subject Vier drijfveren

Nadere informatie

Agenda. De uitdaging. Euro normen ENVIRONMENTAL VEHICLE STRATEGY. De uitdaging. Dubbele strategie. Hybride techniek & potentieel

Agenda. De uitdaging. Euro normen ENVIRONMENTAL VEHICLE STRATEGY. De uitdaging. Dubbele strategie. Hybride techniek & potentieel Agenda De uitdaging Dubbele strategie Hybride techniek & potentieel Methaan-diesel techniek & potentieel ENVIRONMENTAL VEHICLE STRATEGY p2 De uitdaging Euro normen Wettelijk kader Opwarming van de aarde

Nadere informatie

Keuzehulp bij het vinden van een occasion

Keuzehulp bij het vinden van een occasion Keuzehulp bij het vinden van een occasion Als voorbereiding voor de aanschaf van een gebruikte auto vindt u hier onze keuzehulp. Print het lijstje uit en bekijk het op uw gemak. Zo gaat u daarna goed voorbereid

Nadere informatie