BELGOPROCESS. duurzaamheidsrapport 2007

Transcriptie

1 BELGOPROCESS duurzaamheidsrapport 2007

2 Belgoprocess is EEN ESSENTIELE SCHAKEL IN DE NUCLEAIRE INDUSTRIE We willen onze activiteiten concentreren op drie terreinen: 1. de verwerking, conditionering en tijdelijke opslag van radioactief afval; 2. de ontmanteling van stilgelegde nucleaire installaties en de sanering van gecontamineerde gebouwen en terreinen; 3. de uitbating van bergingssites voor geconditioneerd radioactief afval. We geven daarbij blijk van een maatschappelijk engagement. We willen de ongewenste effecten van de nucleaire keuze beperken ten behoeve van het algemeen belang. Zowel op de Belgische als op de buitenlandse markt willen we actief zijn. Het is onze missie om die opdracht professioneel uit te voeren, met oog voor de veiligheid en de ecologische en sociale omgeving. Ook de belangen van onze klanten, onze medewerkers en de overheid nemen wij nauwlettend in acht. Daarbij bouwen we mee aan de sociaal-economische ontwikkeling van de streek tot een toonaangevend voorbeeld in Europa. Milieutechnologie ontwikkelen, uitbouwen en toepassen is een belangrijk onderdeel van onze strategie op lange termijn. We laten zien hoe radioactief afval op een veilige en verantwoorde manier behandeld kan worden. In de uitvoering van deze missie staan onze medewerkers centraal. Het is door hun collectieve inzet en hun aandacht voor waarden, dat wij ons doel kunnen bereiken. Hierdoor zijn we trots om Belgoprocess te zijn.

3 VERKLARENDE WOORDENLIJST Verklaring van de directie A31 Vast brandbaar alfabesmet afval. A3X Vast alfabesmet afval. ALARA As low as reasonably achievable (zo laag als redelijkerwijs mogelijk). B09 Alfabesmette organische vloeistoffen. Becquerel De eenheid van radioactieve straling, het verval van één atoomkern per seconde. Omdat dit een zeer kleine eenheid is, wordt meestal gewerkt met veelvouden: MBq (mega- of miljoen becquerel), GBq (giga- of miljard becquerel). BN Belgonucleaire, Dessel. BR3 Belgian reactor 3, prototype onderzoeksreactor van het PWRtype van het SCK; wordt nu ontsmet en ontmanteld. Categorie A Laagactief kortlevend afval. CILVA Centrale infrastructuur voor de verwerking van laagactief vast afval. COGEMA Compagnie générale des matières nucléaires (opwerkingsfabriek), La Hague. Eurobitum Installatie voor het conditioneren van vloeistofconcentraten in bitumen. Gebouw 155X Opslaggebouw voor radiumbesmet en niet-radiumbesmet alfahoudend geconditioneerd afval met geologische eindbestemming. Gebouw 156X Opslagplaats voor de nucleaire brandstof afkomstig van de BR3. Gebouw 280X Gebouw op site 2 bestemd voor de behandeling en conditionering van middel- en hoogactief afval opgeslagen in de droge HRA-opslagputten op het Solariumterrein. Gewogen radioactiviteit In de formule van de lozingsvergunning wordt aan de gemeten radioactieve stoffen een wegingsfactor toegekend. Die geeft een maat voor het schadelijke effect van de verschillende radioactieve stoffen op de mens. HAGA HAVA HRA IRE IRMM LAGA MAGA MAVA MONA NIRAS PAMELA Passief Pyrolyse SCK Sievert Site 1 Site 2 Solarium STORA Hoogactief geconditioneerd afval. Hoogactief vast afval. Opslagplaats voor middel- en hoogradioactief passief afval. Nationaal instituut voor radio-isotopen, Fleurus. Instituut voor referentiematerialen en -metingen. Laagactief geconditioneerd afval. Middelactief geconditioneerd afval. Middelactief vast afval. Mols Overleg Nucleair Afval v.z.w. Nationale instelling voor radioactief afval en verrijkte splijtstoffen. PilotAnlage Mol zur Erzeugung Lagerfähiger Abfälle, pilootinstallatie te Mol voor de verglazing van hoogactief vloeibaar afval. Wordt omgebouwd om een deel van het historisch HRA/Solarium afval te verwerken. Historisch radioactief afval (periode tot 1989); het betreft hier loten radioactief afval uit het verleden of oude installaties en sites. Chemisch proces waarbij een stof in een zuurstofarme omgeving door verhitting afgebroken wordt tot eenvoudiger verbindingen. Studiecentrum voor kernenergie, te Mol. De eenheid voor dosis. Omdat dit een grote maat is, wordt meestal de millisievert (duizendste) en vaak ook microsievert (miljoenste) gebruikt. Het dosistempo wordt uitgedrukt in dosis per tijdseenheid, bv. nanosievert (miljardste sievert) per uur. Site van de vroegere experimentele opwerkingsfabriek Eurochemic in Dessel, nu beheerd door Belgoprocess. Site van de vroegere afvalverwerkingsafdeling Waste van het SCK in Mol, nu beheerd door Belgoprocess. Overdekte opslagruimte voor middelactief afval, gelegen op site 2. Studie- en Overleggroep Radioactief Afval, Dessel. Belgoprocess stelt zich tot doel al zijn activiteiten uit te voeren met waarborg van de veiligheid van de werknemers en de bevolking, met bescherming van het leefmilieu en met beperking van de schadelijke gevolgen van deze activiteiten tot een zo laag als redelijkerwijze mogelijk niveau. Zij worden uitgevoerd binnen de normen, wetgeving en vergunningen die door de Bevoegde Overheid opgelegd worden en binnen de door Belgoprocess opgelegde vereisten. Belgoprocess voert deze activiteiten uit in overeenkomst met de door NIRAS geformuleerde strategie en met inachtneming van de beperktheid van de middelen die ter beschikking staan. Deze activiteiten hebben betrekking op elke fase van de behandeling en opslag van radioactief afval, van ontmanteling en decontaminatie en van alle overige diensten. Belgoprocess voert een gedegen en geïntegreerd Kwaliteits-, Veiligheids- en Milieubeleid als één der middelen om dit doel te realiseren. De hoofdobjectieven van dit beleid zijn: Het bereiken en in stand houden van een voldoende kwaliteitsniveau van de geleverde diensten conform met de voorschriften opgelegd door de opdrachtgever en de eigen beheersorganen; Het creëren van een veilige en gezonde werkomgeving en dit zowel voor de nucleaire als de conventionele aspecten van het werk. Dit wordt bereikt door volgende opeenvolgende maatregelen, die na analyse van de werkomgeving worden gedefinieerd. Indien mogelijk worden risico s vermeden, zoniet worden risico s verkleind, collectieve beschermingsmaatregelen hebben vervolgens voorrang op persoonlijke beschermingsmiddelen, en tenslotte worden risicosituaties gesignaleerd en worden medewerkers opgeleid om hun taken op een veilige wijze uit te voeren. Belgoprocess stelt zich tot doel het aantal arbeidsongevallen en de collectieve dosis zo laag als redelijkerwijze mogelijk te houden. Het minimaliseren van de milieu-impact van de activiteiten van Belgoprocess op de omgeving. Aan de hand van een omgevingstoezichtprogramma toont Belgoprocess aan dat de impact op de omgeving bewaakt wordt en dat deze impact verwaarloosbaar is. De lozingen van verontreinigde stoffen in het water en emissies in de lucht worden zoveel mogelijk beperkt en verminderd. Daarnaast stelt Belgoprocess zich tot doel om het ontstaan van afval zoveel mogelijk te vermijden. Wanneer afvalstoffen niet kunnen vermeden worden, streeft Belgoprocess ernaar om ze maximaal te recycleren. In al haar activiteiten staat Belgoprocess open voor communicatie met alle betrokkenen. Milieu is een permanent aandachtspunt voor de eigen werknemers. Een open en duidelijke dialoog voeren met de omwonenden, de bevoegde overheden en andere belanghebbenden is een wezenlijk onderdeel van het ondernemerschap van Belgoprocess. Het nodige vertrouwen te verschaffen aan de eigen beheersorganen en de betrokken partijen. Permanent verbeteren met betrekking tot kwaliteit, veiligheid en milieu wordt nagestreefd en beheerst door goed management, samen met een actieve betrokkenheid van alle medewerkers. Voor het ten uitvoer brengen van dat beleid maakt Belgoprocess gebruik van een aangepast zorgsysteem dat bestaat uit een organisatiestructuur, verantwoordelijkheden, procesbeschrijvingen, processen en hulpmiddelen. Het zorgsysteem is conform met de internationale norm ISO-9001, en streeft naar conformiteit met ISO en OHSAS Dit objectief wordt progressief gerealiseerd. Door het ondertekenen van deze Verklaring verbindt de Directie van Belgoprocess zich ertoe alles in het werk te stellen om het zorgsysteem zoals het in dit handboek beschreven staat in stand te houden en om de resultaten ervan geregeld te evalueren. René Gilis Algemeen Directeur

4 Inhoud OVER DUURZAAMHEID P. 4 De toegevoegde waarde van 2007 P. 6 profiel van belgoprocess P. 10 duurzaam beheer van de basisactiviteiten P. 14 EEN PROACTIEF VEILIGHEIDSBELEID P. 20 MILIEUBELEID P. 24 ONDERNEMEN IN FUNCTIE VAN MENS EN MAATSCHAPPIJ P. 32 financien P. 38

5 1 OVER DUURZAAMHEID Belgoprocess staat voor continuïteit in kwaliteit en veiligheid. Door het voltooien van verschillende projecten beschikt Belgoprocess over een polyvalente infrastructuur om een verscheidenheid aan radioactieve afvalstoffen op een veilige manier te verwerken, te conditioneren en tussentijds op te slaan. Dit geldt niet alleen voor het nieuw aangevoerde radioactief afval maar ook voor het historisch afval en voor de sanering van buiten gebruik gestelde nucleaire installaties. Belgoprocess staat synoniem voor een duurzame oplossing voor het Belgisch radioactief afval. Belgoprocess vervult ten volle deze belangrijke maatschappelijke rol op een autonome wijze, binnen een strikt gewestelijk, federaal en internationaal kader. Belgoprocess kan bogen op internationale erkenning voor de bereikte resultaten.

6 Voorbereid op morgen 2007 was voor Belgoprocess een uitstekend jaar en dit zowel op het vlak van de exploitatieresultaten als op het gebied van veiligheid op de werkvloer en de bescherming van het milieu. De hoofdactiviteiten blijven onverminderd de langetermijncontracten met de Nationale Instelling voor Radioactieve Afvalstoffen (NIRAS). Deze contracten zullen tegen einde 2008 voor de komende periode van vijf jaar hernieuwd worden. Een verbeterde samenwerking met NIRAS met onder meer de oprichting van een beleidscomité en andere overlegstructuren is een waarborg voor een efficiënte bedrijfsvoering. Naast de afvalproducenten blijft de overheid, met 70% van onze omzet, onze belangrijkste klant voor het beheer van de technische passiva. Onze klanten kunnen erop blijven rekenen dat Belgoprocess op een duurzame wijze de hoogste kwaliteit van diensten zal aanbieden en uitvoeren, met zorg voor de veiligheid van werknemers en buurtbewoners en met aandacht voor het milieu. Een nieuwe tendens voor de komende jaren wordt de diversificatie van onze activiteiten. Steeds meer worden de specifieke opgebouwde kennis en ervaring van Belgoprocess op het vlak van afvalverwerking, opslag en ontmanteling gewaardeerd. Landen uit Europa, uit het Midden-Oosten tot Azië, doen in stijgende mate een beroep op onze expertise. Ook in België profileren wij ons als deskundige partners in de ontmanteling en decontaminatie van installaties. Het gebouw van de vroegere opwerkingsfabriek Eurochemic, dat na jaren zorgvuldige ontsmetting vanaf 2008 definitief afgebroken wordt, is een bijzonder belangrijke industriële referentie voor Belgoprocess. Als onderdeel van het industriële weefsel in de Kempen is Belgoprocess mede verantwoordelijk voor de creatie van werk in de streek, in synergie met andere bedrijven, zoals het Studie Centrum voor Kernenergie (SCK CEN). De ontmanteling van de fabriek van Belgonucleaire kan hierbij een belangrijk signaal worden voor een duurzame samenwerking. Ook de exploitatie van de toekomstige oppervlaktebergingssite in Dessel kan voor Belgoprocess een nieuwe belangrijke activiteit worden. Ontwikkeling van mensen Onze medewerkers zijn de belangrijkste schakel in het behalen van de doelstellingen van Belgoprocess. Er werden verscheidene initiatieven genomen om dit menselijke potentieel te valoriseren. We vermelden specifiek: de optimalisatie van de ondernemingsafdelingen, de oprichting van een cel Human Resources met als opdracht coaching en competentiemanagement en een versterkt overleg. Ten slotte is er een nieuw langetermijnpersoneelsplan in voorbereiding zodat de ons toevertrouwde taken ook in de toekomst op een verantwoorde wijze uitgevoerd zullen worden. Belgoprocess werft opnieuw personeel aan en wil voorbereid zijn voor morgen. Duurzame ontwikkeling is de groene draad die doorheen onze bedrijfsvoering loopt. Wij zetten ons in om door een verbeterde efficiëntie van de processen zo zuinig mogelijk om te springen met energie en hulpstoffen. Veiligheid voor werknemers en buurtbewoners is hierbij een absolute prioriteit. Terecht wordt van Belgoprocess verwacht dat het verantwoord omgaat met de financiële middelen die door de gemeenschap ter beschikking worden gesteld. Met dit jaarverslag willen wij dan ook hierover verantwoording afleggen. Wij willen klaar zijn voor morgen. Met genoegen kunnen wij U meedelen dat de heer Walter Bogaerts, na een rijk gevulde academische loopbaan, vanaf september 2008 de functie van algemeen directeur zal vervullen. Good luck, Walter! Robert Vandenplas Gedelegeerd Bestuurder René Gilis Algemeen Directeur 5 Belgoprocess

7 2 De toegevoegde waarde van 2007 In 2007 werd de aanzet gegeven voor een belangrijke structurele heroriëntatie van de bedrijfsdoelstellingen van Belgoprocess. Het is inherent aan de bedrijfsactiviteiten van Belgoprocess dat met de vermindering van het nucleaire passief ook het werkvolume op termijn zal afnemen. Om de afbouw van de tewerkstelling af te remmen, kiest Belgoprocess resoluut voor een actief ondernemerschap door de realisatie van nieuwe tewerkstellingsprogramma s. Het is vanzelfsprekend dat de werkprogramma s van NIRAS, zowel wat betreft het passief als het courante afval, steeds de hoogste prioriteit zullen krijgen. Deze programma s zullen ook de volgende jaren meer dan 90% van de activiteiten van Belgoprocess uitmaken. De nieuwe tewerkstellingsprogramma s voor Belgoprocess situeren zich op de volgende vier domeinen: de exploitatie van de oppervlaktebergingssite, deelname aan het ontmantelingsproject van Belgonucleaire, commerciële activiteiten en ten slotte de verwerking van buitenlands afval. In 2007 werden de noodzakelijke voorbereidende stappen gezet om deze toekomstige activiteiten zo goed mogelijk te kunnen realiseren.

8

9 2 De toegevoegde waarde van 2007 Goede resultaten van de verwerkingsoperaties In 2007 werd PAMELA, de nieuwe verwerkingsinstallatie voor alfahoudend en middelactief en hoogactief afval, succesvol in gebruik genomen. De indienststelling verliep vlot, zonder technische problemen en de functionaliteiten, onder meer volumereductiefactoren, verwerkingssnelheden, afstandsbediend versnijden van handschoenkasten en zo meer, werden behaald. Eens temeer werd aangetoond dat Belgoprocess belangrijke projecten binnen een vooropgestelde planning en budget kan realiseren. Deze belangrijke prestatie werd zowel door NIRAS als de afvalproducenten naar waarde geschat. Uit de productiecijfers 2007 blijken tevens de goede resultaten van de andere verwerkingsinstallaties zoals CILVA, 280X en de A3X-sorteerinstallatie. De vooropgestelde exploitatieresultaten en de beleidsobjectieven op dit vlak werden dan ook bereikt. De vlotte uitvoering van het ontmantelingsprogramma en in het bijzonder de voorbereiding van de afbraak van gebouw 101 verdient eveneens onze bijzondere aandacht. In juni 2008 zal dan ook met de conventionele afbraak van de vroegere opwerkingsfabriek Eurochemic worden gestart volgens de vooropgestelde planning. De uitvoering van de conceptuele studies door Belgoprocess voor de latere ontmanteling van de gebouwen 5/22 werd door NIRAS en een extern expertteam eveneens sterk gewaardeerd. Goede arbeidsongevallencijfers 2007 was een zeer goed jaar op het vlak van arbeidsongevallen. Belgoprocess verbeterde het record van het aantal dagen zonder arbeidsongevallen. Door de inzet van het voltallige personeel slaagden we erin om meer dan een jaar zonder arbeidsongevallen te werken. Slechts op het einde van het jaar deden zich nog twee werkongevallen voor met beperkte gevolgen. Deze goede resultaten wil Belgoprocess in de toekomst verder nastreven door nog meer nadruk te leggen op het gevoerde veiligheidsbeleid. Laatste nucleaire transporten van verglaasd afval Op 3 april 2007 vond het 14de - en voorlopig ook het laatste - nucleaire transport van verglaasd hoogradioactief afval plaats uit de opwerkingsfabriek COGEMA in het Franse La Hague. Daarmee kwam na zeven jaar een einde aan een reeks transporten die samen 390 canisters kernafval naar het opslaggebouw 136 op Belgoprocess brachten. Deze transporten mochten in het verleden meermaals rekenen op een grote belangstelling van de media. Al deze transporten werden vlekkeloos afgehandeld en het verglaasde afval werd veilig ontladen en opgeslagen in gebouw 136. Gebouw 136 wordt nu verder voorbereid voor de ontvangst van ander afval vanaf Positieve evolutie op het vlak van commerciële opdrachten Het aandeel van de commerciële projecten in het totale pakket van het werkprogramma steeg in 2007 van 2% naar 4%. Deze gunstige evolutie is vooral te danken aan de voorbereidende studies voor de oprichting van een verwerkingsinstallatie en de nodige opslagplaatsen voor radioactief afval in het Midden-Oosten naar Belgisch model. Voor dit nieuwe project zullen ook in de toekomst nog belangrijke opdrachten kunnen toegekend worden aan Belgoprocess. Diverse offertes voor andere nucleaire projecten werden samen met een extern studiebureel voorbereid en ingediend. De beslissing over deze offertes wordt verwacht in Voor de ontmanteling van Belgonucleaire heeft Belgoprocess een project opgestart om het versnijden van handschoenkasten in Pedi-tenten aan te tonen. De ontwikkeling van deze techniek, samen met de mogelijkheid van het versnijden van handschoenkasten in PAMELA en de enorme ervaring en kennis van Belgoprocess op het vlak van ontmanteling, decontaminatie en vrijgave van materialen en radioactief afvalbeheer, zijn belangrijke troeven in het kader van de ontmanteling van deze fabriek. Voor de verwerking van buitenlands afval werden de administratieve procedures conform de door de overheid opgelegde voorwaarden uitgewerkt. Deze documenten dienen nog door de Raden van Bestuur van Belgoprocess en NIRAS goedgekeurd te worden tegen midden Het nieuwe personeelsbeleid Een aangepast personeelsbeleid is nodig voor de optimale uitvoering van het langetermijnwerkprogramma met inbegrip van de vervangende tewerkstellingsprogramma s. Vooreerst is er de vaststelling dat over een periode van 10 jaar een negentigtal medewerkers het bedrijf zullen verlaten door het vertrek met vervroegd pensioen. Anderzijds zal het totale werkpakket over deze periode nagenoeg van dezelfde omvang zijn als tot op heden. Belgoprocess 8

10 is toegenomen en dat in het kader van de groepswerking Belgoprocess-NIRAS een engineeringscapaciteit zal voorzien worden op Belgoprocess voor het beheer van deze projecten. De opstelling, finalisering en de uiteindelijke goedkeuring van het nieuwe vijfjarenprogramma , met de daaraan gekoppelde financiering, is van zeer groot belang voor de continuïteit in de bedrijfsvoering van Belgoprocess. Het hoogtepunt van 2008 wordt ongetwijfeld de afbraak van het eerste deel van de voormalige opwerkingsfabriek van Eurochemic. Hiermee zal Belgoprocess aantonen dat zwaar besmette nucleaire installaties met een minimum aan nucleair afval kunnen ontmanteld worden met respect voor het leefmilieu. Walter Bogaerts wordt vanaf 1 september 2008 de nieuwe algemeen directeur van Belgoprocess. Hij vervangt René Gilis die vanaf die datum met vervroegd pensioen zal gaan. Walter Bogaerts is doctor en burgerlijk ingenieur scheikunde en was voordien gewoon hoogleraar chemische ingenieurstechnieken en materiaalkunde aan de Katholieke Universiteit van Leuven. De HRM-cel De vermindering van de werkbelasting voor het passiefafval zal daarbij grotendeels gecompenseerd worden door nieuwe activiteiten. Om op onze toekomstige taken voorbereid te zijn, zal Belgoprocess zowel over de nodige personeelsmiddelen als over de nodige structuur en organisatie moeten beschikken. Hiervoor zal tegen midden 2008 een aangepast personeelsplan ter goedkeuring aan de Raad van Bestuur voorgelegd worden. Voor de bepaling en de invoering van het nieuwe personeelsbeleid werd er in 2007 een HRM-cel opgericht met als taken de verdere ontwikkeling van het competentiemanagementsysteem waarop het nieuwe personeelsbeleid wordt gebouwd, aanwerving en selectie van personeel, opleidingen, functieclassificatie, en zo meer. Positief financieel resultaat Op het financiële vlak kon het boekjaar 2007 afgesloten worden met een positief saldo van 1,3 miljoen euro na aftrek van belastingen. Dit positieve resultaat beantwoordt perfect aan de vooropgestelde verwachtingen. Het financiële resultaat is kleiner dan in Interessant om hierbij te vermelden is dat belangrijke provisies werden aangelegd voor groot onderhoud en voor de financiering van de uitbreiding van het pensioenplan. Toekomstperspectieven Het werkprogramma voor 2008 en ook de volgende jaren is zeer goed gevuld. Belangrijke vaststelling hierbij is dat de werkbelasting voor de diverse projecten sterk 9 Belgoprocess

11 3 profiel van belgoprocess De naamloze vennootschap Belgoprocess is opgericht in 1984 en heeft haar vestiging te Dessel. Belgoprocess is sinds 1986 een dochteronderneming van de Nationale Instelling voor Radioactief Afval en Verrijkte Splijtstoffen, afgekort NIRAS. Het moederbedrijf, NIRAS, werd opgericht bij wet (8/8/1980) en bij KB (30/3/1981). Van NIRAS krijgt Belgoprocess de opdracht om de radio actieve afvalstoffen te verwerken die in België worden geproduceerd en die niet door de producenten zelf worden verwerkt. Tevens wordt al het geconditioneerd afval door Belgoprocess opgeslagen in afwachting van berging. Daarnaast levert Belgoprocess diensten aan andere Belgische en buitenlandse klanten. Belgoprocess voert deze opdrachten momenteel uit met behulp van 248 werknemers. België, een kleinschalig land met een aanzienlijk nucleair programma, opteerde voor een gecentraliseerde verwerking en beheer van het radioactieve afval. Dit zorgt voor eenheid van beleid en beheer, wat de kwaliteitsbeheersing en controle ongetwijfeld ten goede komt.

12

13 3 profiel van belgoprocess MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN Vandaag is meer dan de helft van de Belgische elektriciteitsproductie afkomstig van kernenergie. Verder speelt radioactiviteit een belangrijke rol in de gezondheidszorg en bij industriële en wetenschappelijke toepassingen. Al deze activiteiten resulteren in een resthoeveelheid aan radioactieve afvalstoffen die bijzondere zorg vereist. Belgoprocess zorgt er als laatste schakel voor dat dit radioactieve afval zodanig verwerkt en opgeslagen wordt, dat de risico s op schadelijke gevolgen voor de mens en het milieu minimaal worden gehouden. Concreet betekent dit dat keuzes worden gemaakt die een veilig beheer van het radioactief afval garanderen en dit met respect voor de kostenbeheersing. Enkel door beide doelstellingen, kostenbeheersing en veilig beheer, te verwezenlijken, wordt het maatschappelijk belang gerespecteerd en wordt aan de verwachtingen van diezelfde maatschappij voldaan. Radioactief afval wordt op een ecologisch en economisch verantwoorde wijze veilig verwerkt en beheerd. De producenten dragen zelf de kosten voor de verwerking en voor de latere berging van het radioactief afval dat ze produceren. Voor de verwerking van radioactief afval uit het verleden en voor de ontmanteling van oude installaties heft de netbeheerder een toeslag op de in België verbruikte elektriciteit (kwh). Die geldmiddelen worden gestort in een fonds dat door NIRAS wordt beheerd. Het op een objectieve en transparante manier informatie verschaffen over het beheer van radioactief afval in België en over de rol van Belgoprocess dienaangaande, is een essentieel en evident onderdeel van de maatschappelijke taak die Belgoprocess te vervullen heeft. Dit duurzaamheidsrapport heeft de ambitie hiertoe bij te dragen. HET KLANTENBESTAND Een gering aantal diensten aan andere klanten uitgezonderd, wordt het Belgisch klantenbestand van Belgoprocess ingevuld via de contracten met NIRAS. Deze contracten met NIRAS vertegenwoordigen 96% van de omzet. Bijna de helft van de financiële omvang van de contracten met NIRAS betreft het beheer van installaties. Het overige gedeelte van de installatiekosten wordt betaald door de afvalproducenten. Een ander deel van de bestellingen van NIRAS bestaat uit opdrachten voor ontmanteling en decontaminatie, uit studies en projecten en uit taken in verband met afvalbeheer. De resterende 4% bestaat uit andere diverse binnenlandse opdrachten en uit buitenlandse contracten voor adviesverstrekking. Deze valorisatie van kennis en middelen is nog beperkt, maar wordt strategisch belangrijker voor de duurzame ontwikkeling van de onderneming. De opening voor de behandeling in België van buitenlands afval voegt een nieuwe dimensie toe aan deze strategie van duurzaam ondernemen. BONDIG OVERZICHT VAN DE ACTIVITEITEN De keuze voor gecentraliseerde verwerking en beheer maakt dat al het radioactief afval dat in België wordt geproduceerd, uiteindelijk terechtkomt bij Belgoprocess. Radioactieve afvalstoffen zijn afkomstig van kerncentrales, ziekenhuizen en laboratoria en van de industrie. De verwerking van deze afvalstoffen heeft tot doel de mens en het milieu nu en in de toekomst te beschermen tegen de eventuele schadelijke gevolgen van radioactiviteit. Om deze doelstelling te bereiken, zorgt Belgoprocess ervoor dat het ruwe en heterogene afval via een reeks verwerkings- en conditioneringsprocédés wordt omgezet in een compact en chemisch stabiel eindproduct. Via het naleven van federale en gewestelijke vergunningen die op strenge internationale radiologische en milieunormen zijn gebaseerd, wordt de bescherming van het leefmilieu gegarandeerd. Belgoprocess beschikt hiervoor over de best beschikbare technologieën en installaties. Deze bevinden zich op het grondgebied van de gemeenten Dessel en Mol. In afwachting van de exploitatie van een bergingssite worden de verwerkte en geconditioneerde afvalstoffen tussentijds bovengronds opgeslagen. De huidige activiteiten van Belgoprocess kunnen worden opgedeeld in twee kerngebieden. In de eerste plaats zijn er de verwerking, de conditionering en de tussentijdse opslag van radioactief afval. Daarnaast staat Belgoprocess in voor de ontmanteling van stilgelegde nucleaire installaties. VEILIG VERWERKEN EN BEWAREN Radioactieve afvalstoffen worden aan de bron gesorteerd volgens de voorschriften van NIRAS. De fysische en chemische kenmerken bepalen welke behandeling kan worden toegepast. Na sortering wordt bij vast afval het volume gereduceerd door de afvalstoffen te verbranden of samen te persen. Alle afvalwater wordt in tanks verzameld en door een chemische of thermische behandeling tot een klein volume slib herleid. Daarna wordt het residu van de afvalstoffen ingekapseld in cement of bitumen, voorheen ook in glas, en verpakt in stalen vaten. Deze vaten worden tussentijds opgeslagen in betonnen constructies die de straling afschermen. Later zullen deze vaten definitief worden geborgen in een omgeving waar de radioactiviteit na verloop van tijd verder zal afnemen. Belgoprocess komt regelmatig in het nieuws wanneer een transport met verglaasd afval aankomt op de site. Deze transporten bevatten de verglaasde resten van Belgische splijtstofelementen die voor recyclage (opwerking) naar Frankrijk werden verstuurd en die door Belgoprocess in opslag worden genomen. INSTALLATIES ONTMANTELEN Nucleaire installaties die niet meer worden gebruikt, moeten op een veilige en verantwoorde manier worden ontsmet en afgebroken. Dit betekent dat alle radioactieve materialen worden weggehaald. Indien nodig worden betonnen muren zorgvuldig afgeschraapt. Bij het ontmantelen stelt Belgoprocess zich tot doel het overgrote Belgoprocess 12

14 BERGING VAN AFVAL De derde kernactiviteit van Belgoprocess, het uitbaten van bergingssites, blijft voorlopig zonder inhoud. Belgoprocess beschikt als nucleair exploitant alvast over de gepaste organisatiestructuur en de nodige competenties om zijn activiteiten uit te breiden tot het exploiteren van bergingssites. Dergelijke sites laten toe om radioactief afval op een definitieve manier van de biosfeer af te zonderen, zodat radioactief afval voor de toekomstige generaties geen belasting meer inhoudt. Belgoprocess heeft deze ambities verwoord in zijn missie- en opdrachtsverklaring. De politieke beslissing over de definitieve berging van geconditioneerd kortlevend laag- en middelactief afval werd in 2006 genomen. Belgoprocess gaat ervan uit dat de toekomstige uitbating van deze site zal gebeuren door zijn personeel. Historisch afval op het Solarium (site 2). deel van de ontsmette gebouwen en installaties als nietradioactieve grondstof te recycleren en de geringe hoeveelheden radioactieve afvalstoffen om te vormen tot een zo klein mogelijk volume radioactief afval. Wanneer gebouwen van radioactiviteit gezuiverd zijn, kunnen ze op conventionele wijze worden afgebroken. Belgoprocess ontmantelt de installaties van de vroegere opwerkingsfabriek Eurochemic op een veilige en verantwoorde manier. Eurochemic was de eerste civiele fabriek in Europa waar bestraalde kernbrandstof werd opgewerkt. Deze fabriek werd in 1974 stilgelegd. Behalve de installaties van Eurochemic ontmantelt Belgoprocess nog andere stilgelegde installaties, welke zich vooral bevinden op de eigen Belgoprocess-site te Mol-Dessel. 13 Belgoprocess

15 4 duurzaam beheer van de basisactiviteiten Het behandelen van radioactieve afvalstoffen is een van de basisactiviteiten van Belgoprocess. Vanuit zijn beleidsvisie streeft Belgoprocess de veiligheid van mens en milieu na. Het behandelen en beheren van het afval is er steeds op gericht de risico s voor mens en milieu op een verantwoorde wijze te beperken. Het verkleinen van het volume radioactief afval en het inkapselen van de reststoffen hebben een kwalitatief hoogstaand product tot resultaat dat volledig voldoet aan de vereisten van NIRAS. Een minimaal eindvolume staat garant voor minimale bergingskosten. Op die wijze worden ecologische en economische elementen steeds afgewogen. Tevens is het de taak van Belgoprocess om op non-actief geplaatste nucleaire installaties op een veilige en verantwoorde manier te ontmantelen. Ook hier behoort het constant afwegen van ecologische en economische factoren tot een belangrijk onderdeel van het beleid. Bij de ontmanteling van installaties ontstaan grote hoeveelheden materialen waarvan een zo groot mogelijk deel wordt gerecycleerd als secundaire grondstof.

16

17 4 duurzaam beheer van de basisactiviteiten 1. De behandeling van vast afval Laagactief afval Laagactief vast afval wordt verwerkt in de CILVAinstallatie. Het voorbije jaar werden de volgende hoeveelheden bètagamma- en alfaverdacht afval verwerkt: 3 417,2 m afval werd gesupercompacteerd. De netto volumereductiefactor (na verpakking in 400 l overpacks) bedroeg 1, ,2 ton vast afval en 10,5 ton vloeibaar afval werden samen verbrand. Bij de verbranding en de rookgasfiltratie vormde zich 15 ton as en stof. De globale massareductiefactor bedroeg 13, ,6 m afval werd voorgeperst en verpakt in vaten van 200 l met een volume van 26 m vaten van 400 l werden in CILVA geconditioneerd. Ze beantwoordden allemaal aan de kwaliteitsvereisten van NIRAS. Middelactief en hoogactief afval In gebouw 280X werd de inhoud van 212 betoncontainers met historisch middelactief afval, afkomstig van het Solarium-terrein, ontladen, voorgeperst en gekarakteriseerd ter voorbereiding van verdere conditionering. Dit resulteerde in 6 vaten van 200 l voor conditionering in CILVA, in 55 vaten van 400 l die werden gecementeerd in gebouw 280X en werd de inhoud van 29 containers voor verwerking afgevoerd naar PAMELA. Alfabesmet afval Twee installaties op site 1 zijn voorbehouden voor de verwerking van alfabesmet afval, meerbepaald de PAMELAinfrastructuur, die begin 2007 in dienst werd genomen, en de A3X-installatie, die zich bevindt in gebouw 110. In de PAMELA-installatie werden 64 vaten van 400 l geconditioneerd. In de A3X-installatie werden liter dozen gesorteerd naar hun fysico-chemische inhoud. In de PAMELA-infrastructuur zal al het A3X-afval gecompacteerd en gecementeerd worden. 2. De behandeling van vloeibaar afval Laagactief afval Laagactief afvalwater wordt chemisch en biologisch behandeld in de installaties op site 2. Het slib dat hierbij ontstaat wordt in opslag gehouden in afwachting van bituminering. In 2007 werd geen enkele bitumencampagne gevoerd. Afvalwater wordt na behandeling en controle in de Molse Nete geloosd. In 2007 werd in totaal m 3 gezuiverd afvalwater langs de Molse Nete afgevoerd. Organische en waterige vloeistoffen die met organische stoffen zijn belast, werden samen met het vast afval verbrand in de CILVA-oven. Middelactief afval Belgoprocess ontvangt kleine hoeveelheden middelactieve vloeistoffen van het IRE. Deze worden samen met de interne stromen middelactief afvalwater ingedampt en als concentraat in opslag gehouden. Wegens de geringe productie wordt de conditionering ervan uitgesteld. Alfabesmet afval Voor de verwerking van organische alfabesmette vloeistoffen beschikt Belgoprocess over een pyrolyse-installatie. Het lot organische vloeistoffen werd, op enkele kleine hoeveelheden na, in het verleden door de pyrolyse-installatie volledig verwerkt. De resterende vloeistoffen zijn niet op een gestandaardiseerde wijze in deze installatie verwerkbaar. Hiervoor wordt een aangepaste behandelingswijze opgesteld. 3. De opslag van geconditioneerd afval Belgoprocess bewaart in afwachting van berging al het geconditioneerde afval dat in België wordt geproduceerd. Dit betekent dat behalve het laag-, middel- en hoogactief afval dat door Belgoprocess zelf is geconditioneerd, ook het afval dat door andere producenten is geconditioneerd door Belgoprocess wordt opgeslagen. Einde 2007 bevond zich ,9 m 3 geconditioneerd afval in de opslagruimten van Belgoprocess. Opslag voor laagactief afval Eind 2007 bevond zich in de gebouwen 150 en 151 op site m 3 laagactief geconditioneerd afval. De frisomatloodsen op site 2 bevatten 300 m 3 laagactief geconditioneerd afval. Begin 2005 werd gebouw 155 in gebruik genomen. Dit opslaggebouw werd ontworpen voor de tussentijdse opslag van radiumhoudend en ander alfabesmet geconditioneerd afval met als einddoel geologische berging. Door dit nieuwe opslaggebouw kan geconditioneerd afval, dat steeds werd opslagen in de Frisomatloodsen op site 2, voortaan worden overgebracht naar site 1, waar het in gunstigere omstandigheden kan worden bewaard. Deze actie draagt bij tot de sanering van site 2 en tot de verdere reductie van de stralingsdosissen op en rond het terrein. In 2007 werd 339,2 m 3 tussentijds opgeslagen in gebouw 155. Opslag voor middelactief geconditioneerd afval In de bunkers van gebouw 127X is m 3 middelactief geconditioneerd afval opgeslagen. De nieuwe opslagbunker in gebouw 136X is nog niet in gebruik genomen. Deze is bestemd voor technologisch en secundair afval dat is geconditioneerd door COGEMA in La Hague in het kader van de opwerkingscontracten voor bestraalde splijtstof. Hoogactief geconditioneerd afval Het volume aan hoogactief geconditioneerd afval in de opslaggebouwen 129X en 136X op site 1 bedraagt 273,7 m 3. In 2007 kwamen twee transporten verglaasd Belgoprocess 16

18 afval vanuit COGEMA in het Franse La Hague aan in gebouw 136X. Dit bracht het totaal aan ontvangen transporten op 14. Zowel de transporten naar, als de opslag in voornoemd gebouw verliepen volledig volgens plan. Opnieuw werd geen enkele verhoging van het dosistempo aan de omheining van Belgoprocess vastgesteld. Het HAGA-afval maakt meer dan 98% uit van alle radioactiviteit in opslag bij Belgoprocess en slechts 1,4% van het volume ervan. Gebruikte splijtstoffen De gebruikte splijtstoffen van de BR3-reactor van het SCK staan in tijdelijke droge opslag in gebouw 156X. Het betreft in totaal 7 Castor-containers, die hier tussentijds worden ondergebracht tot wordt beslist of de gebruikte splijtstoffen zullen worden opgewerkt of zullen worden geborgen. Inspectie van geconditioneerd afval Op 23 juni 2006 besliste de ministerraad dat het laagen middelactief kortlevend geconditioneerd afval zal worden geborgen in een oppervlakteberging in de gemeente Dessel. In afwachting dat dit geconditioneerde afval naar zijn eindbestemming wordt gebracht, blijft het afval opgeslagen op de sites van Belgoprocess. Een vastomlijnd programma wordt uitgevoerd teneinde erover te waken dat het geproduceerde, geconditioneerde afval in deze tussentijdse opslagperiode veilig blijft opgeslagen. Dit programma bepaalt dat elk vat geconditioneerd afval uit opslag wordt genomen, wordt geïnspecteerd en bijkomend wordt gedocumenteerd, om tenslotte terug in opslag te worden geplaatst. Indien bij de inspectie abnormaliteiten worden vastgesteld, worden onmiddellijk bewarende maatregelen genomen om besmetting van de opslaggebouwen te vermijden. Einde 2007 was ruim 3/4 van het laag- en middelactief kortlevend geconditioneerd afval geïnspecteerd. Bij een gering aantal vaten werd roestvorming of zwelling vastgesteld. Een deel van deze vaten waren in 1982 voorbestemd voor zeeberging binnen een termijn van twee jaar. Andere vaten waren geproduceerd om slechts 10 tot 15 jaar te worden opgeslagen in afwachting van berging. Deze termijn is nu ruim overschreden. Omdat de vaststellingen geen zware tekortkomingen aan het licht hebben gebracht, worden corrigerende maatregelen nog niet onmiddellijk genomen. Wel wordt onderzocht waarom bepaalde vaten na meerdere jaren van tussentijdse opslag gebreken vertonen. Zo kan preventief worden ingespeeld op de gegarandeerde levensduur van nieuwgeproduceerde vaten geconditioneerd afval. Dergelijke beheersprocedure voor afval in tussentijdse opslag komt het verantwoord duurzaam beheer en de maatschappij op lange termijn ten goede. Administratieve opname van geconditioneerd afval Alvorens NIRAS geconditioneerd afval aanvaardt voor tussentijdse opslag en latere berging, dient Belgoprocess als afvalverwerker aan te tonen dat de inhoud en de verpakkingen effectief voldoen aan de aanvaardingscriteria van NIRAS. Dit betekent dat de erkenningsdossiers voor de primaire verpakking en voor het verwerkingsen conditioneringsproces zijn aanvaard, dat het afval radiologisch en fysico-chemisch is gekarakteriseerd op basis van goedgekeurde methodologieën en isotopenvectoren, en dat via conformiteitsdossiers de bewijsvoering werd geleverd dat het afval daadwerkelijk werd geconditioneerd en gekarakteriseerd volgens de in de erkenningsdossiers vermelde werkwijze. Er werd een langetermijnplan opgesteld dat al die activiteiten omvat voor iedere partij geconditioneerd afval en dat projectmatig wordt uitgevoerd. Het plan is dermate uitgebreid dat het een tiental jaren zal duren voor het zal zijn afgewerkt. Een dergelijk beleid van precieze karakterisering van het afval in functie van de latere veilige berging typeert nogmaals het duurzaam beleid van zowel NIRAS als Belgoprocess. Dient te worden vermeld dat inmiddels meer dan een derde van het voorbereidende werk werd uitgevoerd dat nodig is om alle erkenningsdossiers, methodologieën voor radiologische karakterisatie en conformiteitsdossiers af te ronden. 4. Ontmanteling en decontaminatie In 2007 werden opnieuw belangrijke ontmantelings- en decontaminatiewerkzaamheden uitgevoerd op de sites 1 en 2 van Belgoprocess. Het ontmantelen en ontsmetten van buiten gebruik gestelde installaties heeft tot doel zo veel mogelijk materialen onvoorwaardelijk vrij te geven en te recycleren als secundaire grondstoffen. Ontmantelingsploegen werden ingezet op site 1 bij de decontaminatie en de ontmanteling van de voormalige opwerkingsfabriek Eurochemic. Op site 2 werden slechts zeer beperkte ontmantelingswerken in het kader van normale onderhoudswerken uitgevoerd en werden betonnen stockagecontainers uit het Solarium gedecontamineerd in de abrasieve straalinstallatie in gebouw 260. Ontmantelingswerken op site 1 In de vroegere opwerkingsfabriek van Eurochemic zijn nu 56 van de 106 cellen vrijgemaakt van radioactieve besmetting. In 26 van de overige cellen werden de lopende ontruimingswerken voortgezet of afgerond. In 20 cellen zijn betondecontaminatiewerken aan de gang. Er resten nog slechts 4 cellen, zones of gangen, waarin nog geen werkzaamheden werden opgestart. Bij het ontmantelen van gebouw 101A werd tijdens het voorbije jaar 206 ton besmette materialen geproduceerd. Daarvan komt 61% in aanmerking voor vrijgave. Bij de ontruimingswerken van enkele interventiezones werd een merkelijk grotere hoeveelheid metaal en varia geproduceerd. Toch bleef de betonproductie eerder beperkt bij het verwijderen en decontamineren van leidingdoorvoeringen en bij het verwijderen van ingebetoneerde afvoerleidingen. Eveneens werden de inspanningen om het oostelijk deel van het gebouw besmettingsvrij te maken en voor te bereiden voor afbraak verdergezet. Meer dan m² structuuroppervlak werd in 2007 een eerste maal volledig vrij gemeten van radiologische besmetting. Tijdens het jaar 2007 werd op site 1 in totaal 326 ton aan materialen geproduceerd, bestaande uit: 83 ton metaal, 191 ton beton, 29 ton varia en 23 ton bariet. Meer dan 69% hiervan komt in aanmerking voor 17 Belgoprocess

19 4 duurzaam beheer van de basisactiviteiten Opslag van geconditioneerd afval LAGA MAGA HAGA Verwerking van radioactieve afvalstoffen m , , , , , Type afval Type van verwerking Hoeveelheid verwerkt afval Brandbaar laagactief afval Verbranding (ton) 198,4 179,5 157,8 130,8 184,2 Niet-brandbaar laagactief afval Verkleinen en herverpakken (m 3 ) 38,6 89,4 61,7 71,3 52,6 Supercompactie (m 3 ) 382,8 529,6 538,4 568,6 417,2 Middelactief en alfabesmet afvalwater Concentreren door indampen (m 3 ) 113, Brandbare vloeistoffen Verbranding (ton) 8,7 14,6 8, ,5 Verdacht afvalwater Conventionele behandeling (m 3 ) Laagactief afvalwater Flocculatie (m 3 ) Gezuiverd afvalwater Gecontroleerde lozing (m 3 ) Conditionering van radioactieve afvalstoffen Type afval Type van conditionering Hoeveelheid geproduceerd eindproduct Verwerkt laagactief afval Cementering (m 3 ) 187, ,2 268,4 241,2 Slib uit de waterbehandeling Bituminering (m 3 ) 0 15, Middelactief vast afval Cementering (m 3 ) 0 0 4, ,6 Bituminering (m 3 ) Concentraat uit indamping Bituminering (m 3 ) Hoogactief vast afval Cementering (m 3 )

20 onvoorwaardelijke vrijgave. Rekening houdend met verschuivingen in het programma kan men stellen dat voor de globaal uitgevoerde ontmantelingswerken op site 1 de beoogde vorderingsgraad werd bereikt. Ontmantelingswerken op site 2 In 2007 werden op site 2 slechts zeer geringe ontmantelingswerken uitgevoerd in het kader van normale onderhoudswerken aan de operationele installaties. Hierbij werden 16 ton metaal, 3 ton beton en 2,5 ton varia geproduceerd. Door de beschikbare technieken optimaal te benutten werd van deze totaal geproduceerde hoeveelheid minder dan 3% als radioactief afval afgevoerd. Alle werken die tijdens het afgelopen jaar op site 2 werden uitgevoerd, resulteerden in de productie van 92 ton metaal, 651 ton beton en 3 ton varia. Van de 746 ton geproduceerde materialen kwam meer dan 95% in aanmerking voor onvoorwaardelijke vrijgave. Hiermee werden zowel de beoogde vorderingsgraad, als de hoeveelheid te verwijderen materialen bereikt. Decontaminatie van besmette materialen Tijdens het jaar 2007 werd bij de ontmantelings- en saneringswerken op de sites 1 en 2 een aanzienlijke hoeveelheid besmet metaal geproduceerd. Deze materialen werden gedecontamineerd in de abrasieve straalinstallatie op site 1. De totale hoeveelheid metaal, die op deze wijze werd gedecontamineerd, bedroeg 76 ton. Voor de decontaminatie van een totaal van 11 ton aan diverse andere materialen werden andere technieken aangewend. In de nieuwe installatie op site 2, die wordt gebruikt voor het decontamineren van betoncontainers, werden in het voorbije jaar 279 containers abrasief gedecontamineerd, vrijgegeven en afgevoerd. Bijkomend werden 41 gedecontamineerde containers herbruikt en werden 26 containers na decontaminatie en vrijgave voorlopig gestockeerd in afwachting van verdere verkleining en vrijgave via de betonbemonsteringsinstallatie. Deze containers waren afkomstig van het HRA-Solarium project. Hierbij werden 624 ton beton en 67 ton metaal geproduceerd. Meer dan 96% van het beton kwam na breken en bemonsteren in aanmerking voor vrijgave. Van het metaal werd 98% vrijgegeven. In 2007 werd 714 ton beton vrijgegeven nadat het was gebroken en bemonsterd in de betonbemonsteringsinstallatie op site Projecten Verwerken van historisch afval In het verleden werd de strategische beslissing genomen om het historische HRA/Solarium-afval te verwerken, deels in een nieuw te bouwen infrastructuur (280X genaamd) en deels in de bestaande en aan te passen infrastructuur PAMELA (gebouw 131). Gebouw 280X is sinds 2004 operationeel. De aanpassingswerken aan gebouw 131X werden in 2006 voltooid met een succesvolle industriële ingebruikname. Met de verwerking van radioactief afval werd gestart begin Ontmantelingsproject 105X/122X De gebouwen 105X en 122X fungeerden als opslaginstallaties voor de hoogactieve vloeistoffen die door de opwerkingsfabriek Eurochemic werden geproduceerd. Het is de bedoeling dat deze opslaggebouwen worden ontmanteld. Drie mogelijke alternatieven worden ofwel door Belgoprocess zelf ofwel in samenwerking met de externe firma s AllDeco en WAK uitgewerkt. De eerste twee alternatieven, gebaseerd op een doorgedreven decontaminatie en hands-on ontmanteling van de tanks, worden vergeleken met een derde alternatief, het volledig afstandsgestuurde ontmantelen van de tanks. Op basis van deze vergelijkende studie en een aantal koude testen uitgevoerd op een identiek nagebouwde tank zal in 2008 het definitieve ontmantelingsconcept worden vastgelegd. In de volgende jaren zal dit project verder worden uitgewerkt en uitgevoerd waarna de effectieve ontmanteling van de installaties 105X en 122X kan starten. Oppervlaktebergingsproject Belgoprocess heeft de ambitie om de bergingssite, die gebouwd wordt vanaf 2012 en operationeel zal zijn vanaf 2015, uit te baten. Op deze bergingssite zal het categorie-a afval geborgen worden. Geconditioneerde afvalvaten of niet-geconditioneerde afvalstoffen zullen in betonnen caissons geplaatst worden waarna het geheel opgevuld wordt met cement. Dit eindprodukt wordt monoliet genoemd. Voor de aanmaak van deze monolieten wordt een IPM-gebouw opgericht (Installatie Productie Monolieten). De studie voor dit gebouw werd toegewezen aan Belgoprocess. De realisatie is voorzien in de periode Ondersteunende technische activiteiten Duurzaam ondernemen houdt eveneens in dat erop wordt toegezien dat de activiteiten voor verwerking en opslag van afval en de activiteiten voor decontaminatie en ontmanteling van stilgelegde installaties in veilige omstandigheden kunnen worden uitgevoerd. Dit wil zeggen dat een verantwoorde beperking van de invloeden op de omgeving en het milieu moet worden nagestreefd. Het in operationele stand-by houden van de sites, van de gebouwen en van de technische uitrustingen is van cruciaal belang. Gezien de omvang van de sites en de beschikbare infrastructuur op Belgoprocess, vereist het in operationele stand-by houden een jaarlijks terugkerende en belangrijke financiële inspanning. Zo worden onder meer volgende activiteiten uitgevoerd: Uitgebreide activiteiten worden uitgevoerd voor preventief en curatief onderhoud aan installaties, gebouwen, wegen en voertuigen. Nutsvoorzieningen worden verstrekt en verdeeld (elektriciteit, stoom, water, perslucht). Installaties en sites worden beveiligd en bewaakt. Risico-evaluaties voor de technische activiteiten worden uitgevoerd teneinde potentiële risico s voorafgaandelijk te identificeren en maatregelen te nemen, of om uitvoeringsvoorwaarden op te leggen om incidenten te vermijden. Vergunningsdossiers worden opgemaakt en met de bevoegde overheden afgerond teneinde de technische activiteiten in veilige omstandigheden te kunnen uitbaten. Algemene infrastructuur voor stralingsbescherming wordt operationeel gehouden ter bewaking van de dosistempi in gebouwen en installaties en ter beperking van de ontvangen stralingsdosis bij het personeel. Een performant geheel van laboratoria wordt ingezet om de ondersteunende analyses en de controle-analyses uit te voeren. Verzekeringen worden afgesloten. De nodige eigen investeringen in basisinfrastructuur worden verricht teneinde het vereiste operationele niveau te behouden. Beheersinstrumenten worden opgezet en procedures toegepast om de gewenste resultaten te bereiken. 19 Belgoprocess

21 5 EEN PROACTIEF VEILIGHEIDSBELEID Duurzaam werken kan enkel worden verwezenlijkt als elke activiteit door en voor alle betrokkenen veilig verloopt. Daarom is veiligheid steeds een structureel en prioritair onderdeel van het bedrijfsbeleid van Belgoprocess en worden de nodige veiligheidsoverwegingen bewust in iedere stap van het bedrijfsproces geïntegreerd. Centraal staan de persoonlijke veiligheid van de medewerkers en de bescherming van milieu en samenleving. Gezien de aard van de activiteiten van Belgoprocess is er steeds een raakvlak met het milieu. Dit duurzaamheidsrapport maakt een onderscheid tussen persoonlijke en interne veiligheid enerzijds en externe veiligheid en milieu anderzijds. De externe veiligheid en het milieu worden nauw opgevolgd wanneer interne activiteiten mogelijk een externe invloed of impact kunnen hebben. Gegevens over het externe preventiebeleid vindt u verderop onder de rubriek Milieubeleid.

22

23 5 EEN PROACTIEF VEILIGHEIDSBELEID Interne veiligheid: anticiperen op elk risico De zorg voor de interne veiligheid bestaat uit het behartigen van de persoonlijke veiligheid van de werknemers en het anticiperen op elk risico. Preventie, bescherming en risicobeheersing worden als essentieel ervaren om de veiligheid op de werkvloer te garanderen. Belgoprocess weet dat het voortdurend sensibiliseren van veilig gedrag noodzakelijk en lonend is. Gezien het maatschappelijk belang van de activiteiten van Belgoprocess, is inzicht in de veiligheidsprestaties cruciaal. Het is daarom begrijpelijk dat meetbare prestaties, vertaald in duidelijke, concrete cijfers, bijdragen tot de gewenste veiligheidscultuur van de onderneming. Concreet werd in 2007 gestart met de systematische uitvoering van de veiligheidspunten vermeld in het actieplan dat werd opgesteld tijdens de '10-jaarlijkse herziening van site 2' in Het betreft een 40-tal verbeteringsacties, waarvan de vernieuwing van een gedeelte van het ondergrondse leidingennet op site 2 een belangrijk actiepunt is. In 2007 werd in navolging van site 2 gestart met de 10-jaarlijkse herziening van site 1. Eveneens weerkerend werden de werkpostanalyses uitgevoerd. Een omvangrijk werk hierbij waren de werkpostanalyses van de aangepaste PAMELA-installatie. De werkpostanalyses worden driejaarlijks herhaald. Bij de analyses wordt rekening gehouden met de opgedane ervaring en de eventueel gewijzigde omstandigheden. I.v.m. hulpverlening werden herhalingsopleidingen georganiseerd voor de nijverheidshelpers. Deze voorbeelden onderlijnen de zorg voor de interne veiligheid en de bescherming van de persoonlijke veiligheid van de werknemers. Uitzonderlijk lage jaardosissen Het voortdurend implementeren van het ALARAprincipe resulteert in uitzonderlijk lage individuele en collectieve jaardosissen. Hiermee onderlijnt Belgoprocess de constante zorg voor zijn medewerkers. Voor 2007 bedroeg de collectieve dosis voor 210 werknemers van de categorieën A en B* 118,2 man-msv. Dit vertaalt zich in een gemiddelde individuele lage jaardosis van 0,56 msv. De collectieve dosis is als volgt verdeeld over de diverse afdelingen: afvalverwerking 43,1%, technische diensten 9,4%, ontmanteling en decontaminatie 34,4% en de afdeling veiligheid en milieu 13,1%. Van alle personeelsleden bleven er 183 onder een individuele jaardosis van 1 msv. De hoogste individuele jaardosis bedroeg 5,62 msv. Hiermee blijven de individuele jaardosissen niet alleen ver onder de wettelijke dosis-jaarlimiet van 20 msv, maar ook ruim onder de limiet van 10 msv die Belgoprocess zich als objectief stelt. In het kader van de meldingsplicht aan de overheid hebben zich in 2007 twee incidenten voorgedaan. Een eerste incident betreft een inwendige besmetting van een personeelslid bij het manipuleren van vaten in gebouw 151 (INES 1). Het tweede incident deed zich voor in gebouw 127 waarbij een vat bij het ontladen van een vrachtwagen uit de grijper loskwam en een beperkte val maakte (INES 0). * Definities van beroepshalve blootgestelde personen: Categorie A: beroepshalve blootgestelde personen die een effectieve dosis kunnen oplopen van meer dan 6 msv per 12 opeenvolgende glijdende maanden of die aan de ooglens, de huid of de ledematen een equivalente dosis kunnen oplopen die groter is dan drie tienden van de dosislimieten vastgelegd in artikel (cf. ARBIS) Categorie B: alle personen die beroepshalve worden blootgesteld en die niet tot categorie A behoren. Blijven sensibiliseren ter voorkoming van radioactieve besmetting In 2007 werd een geval van inwendige besmetting genoteerd (cfr. vorige paragraaf). Belgoprocess blijft zijn personeel verder sensibiliseren inzake bescherming tegen inwendige besmetting. Aantal Arbeidsongevallen Frequentiegraad Ernstgraad ,7 0, ,8 0, ,4 0, ,6 0, ,2 0, ,9 0, ,4 0, ,5 0, ,8 0, ,6 0, ,1 0,06 De frequentiegraad geeft de verhouding aan tussen 1 miljoen keer het aantal ongevallen en het aantal uren blootstelling. De ernstgraad geeft de verhouding aan tussen 1000 keer het aantal werkelijk verloren kalenderdagen en het aantal uren blootstelling. Belgoprocess 22

24 Het CPBW staat garant voor overleg en veiligheidsbewustwording Het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk, kortweg het CPBW, wordt binnen Belgoprocess beschouwd als een belangrijk orgaan voor overleg met het personeel. Via maandelijkse vergaderingen wordt in het CPBW overlegd over het veiligheidsbeleid en de geboekte resultaten en over de lichamelijke en geestelijke gezondheid van de werknemers. Ook het milieu behoort tot het zorgveld van het Preventiecomité en komt ruim aan bod. De initiatieven die door het CPBW worden genomen, illustreren het nuttige en preventieve werk dat wordt verricht. Gebeurlijke ongevallen worden diepgaand onderzocht en besproken om te voorkomen dat er zich in de toekomst gelijkaardige feiten zouden voordoen. Ter gelegenheid van de rondgangen in het bedrijf worden onveilige situaties of omstandigheden geïdentificeerd, waarna effectief maatregelen ter verbetering worden genomen. Het CPBW wordt ook van zeer nabij betrokken bij audits van de welzijnsinspectie en deze van certificatie-instellingen. Op weg naar een geïntegreerd veiligheidssysteem In 2007 deden zich maar 2 arbeidsongevallen voor, wat overeenkomt met een frequentiegraad van 6,15. Dit betekent een spectaculaire daling ten opzichte van de vorige jaren. Rekening houdend met de aard van bepaalde activiteiten is dit een zeer goed resultaat. Belgoprocess slaagde erin om in de maand oktober meer dan een jaar ongevalvrij te zijn over de 12 opeenvolgende maanden. Dit was nog niet gebeurd in de geschiedenis van het bedrijf. De ernstgraad daalde daardoor ook en bedroeg 0,06. Het bedrijf stelt elk jaar als doelstelling het aantal arbeidsongevallen zo laag mogelijk te houden. Belgoprocess rekent hierbij sterk op het voortdurend bewustzijn bij de werknemers om veilig te werken en te streven naar een nieuw record. Daarom werden in 2007 een aantal actieve sensibiliseringen gevoerd om de veiligheid te verzekeren of te verbeteren. Zo werden oplopende premies, verbonden aan ongevalvrije perioden van 6 maanden tot een jaar, toegekend aan het personeel. Elk ongeval wordt sindsdien ook door middel van een postercampagne bekend gemaakt in het hele bedrijf met de analyse van de mogelijke oorzaken en de genomen maatregelen. Verder werden er bijkomende initiatieven genomen om de veiligheid te verzekeren of te verbeteren: De opslagplaatsen voor chemische producten werden aan een grondig onderzoek onderworpen. Het explosieveiligheidsdocument werd gefinaliseerd. Het systeem van werkvergunningen en hun onderliggende veiligheidsprocedures werd verbeterd. De veiligheidsprocessen en instructies werden herzien naar aanleiding van de interne reorganisatie. Er werden aanpassingen gedaan aan de reeds bestaande methode voor het opvolgen van de hand-armtrillingsbelasting bij ontmantelingswerkers. Brandveiligheid Bij de bouw van een nucleaire installatie worden, vanaf het ontwerp tot de uitbating ervan, strenge veiligheidseisen in acht genomen. Ook de meest actuele beveiligingssystemen worden daarbij ingevoerd. Toch kan een eventueel menselijk of technisch falen nooit volledig worden uitgesloten. Belgoprocess moet steeds voorbereid zijn om de gevolgen van eventuele ongevallen zo veel en zo snel mogelijk te beperken. Hiertoe beschikt Belgoprocess onder meer over een eigen brandweerploeg. Deze interne hulpdienst bestaat uit 15 vrijwilligers die tewerkgesteld zijn bij de diverse afdelingen van Belgoprocess. Deze brandweermannen worden maandelijks getraind in hulpverlenings- en brandbestrijdingstechnieken onder nucleaire omstandigheden. Hierbij wordt, naast het conventioneel brandbestrijdingsmaterieel, ook gebruikgemaakt van aangepaste pakken die de brandweermannen beschermen tegen een nucleair besmettingsrisico. Voor het uitvoeren van zijn taken beschikt de interne brandweerdienst over zeer specifiek materieel. In 2007 werden een aantal detectieen blusinstallaties aangepast en/of uitgebreid. Naast de brandweeroefeningen, die meestal op Belgoprocess zelf worden georganiseerd, volgde de bedrijfsbrandweer extern bijkomende brandweeropleidingen in een erkend centrum. Het sportprogramma om hun conditie op peil te houden is ondertussen een vast onderdeel van de maandelijkse oefeningen geworden. Beheersen van noodsituaties Belgoprocess heeft een wettelijk verplicht intern noodplan dat de tussenkomst van de interne en externe hulpdiensten coördineert en zo snel mogelijk laat verlopen. Dit noodplan werd opgesteld met het oog op het zo doeltreffend mogelijk inzetten van alle beschikbare menselijke en materiële middelen. Dit plan biedt de beste garantie om het personeel, de bevolking en ook het leefmilieu te beschermen bij calamiteiten. Een wet verplicht het regelmatig organiseren van thematische noodplanoefeningen. Belgoprocess hield daarom in februari een nucleaire noodplanoefening die tot doel had om de communicatie en wederzijdse gegevensuitwisseling te testen. Dergelijke noodplanoefeningen gebeuren in samenwerking en overleg met het Crisiscentrum van de Regering (CGCCR). Deze oefening werd gecombineerd met een volledige ontruimingsoefening op beide sites. 23 Belgoprocess

25 6 MILIEUBELEID De maatschappelijke verantwoordelijkheid van Belgoprocess bestaat uit milieuveilig werken en uit het blijvend garanderen van een veilige leefomgeving. Derhalve betekent het voeren van een duurzaam milieubeleid in de eerste plaats dat het milieu op lange termijn wordt gevrijwaard. Vanuit deze optiek vult Belgoprocess duurzaam ondernemen concreet in. In de eerste plaats moet het ontstaan van afval worden vermeden. Vervolgens moeten materialen, waar mogelijk, intern of extern worden gerecycleerd. Pas in laatste instantie, wanneer het technisch of economisch niet haalbaar is, wordt het materiaal noodgedwongen beschouwd als afval en als dusdanig behandeld. Alle activiteiten die Belgoprocess op zijn site uitvoert, worden onderworpen aan strenge eisen, opdat de mogelijke impact op het milieu op verantwoorde wijze wordt beperkt. Zorg dragen voor de bescherming van het milieu behoort samen met het zorgen voor veilig en voor kwaliteitsvol werken tot de drie hoekstenen van het geïntegreerd zorgbeleid, concreet omschreven als veiligheid-milieu-kwaliteit.

26

27 6 MILIEUBELEID Het milieubeleid van Belgoprocess Belgoprocess streeft ernaar om de milieu-impact van zijn activiteiten op een verantwoorde wijze te beperken. Voldoen aan de wettelijke normen en vergunningsvoorwaarden is hierbij geen eindpunt. Het milieubeleid van Belgoprocess is gestoeld op een zorgsysteem dat veiligheid, kwaliteit en zorg voor het milieu onlosmakelijk met elkaar verbindt. Bovendien wil de onderneming aan de hand van een omgevingstoezichtsprogramma aantonen dat het zijn impact op de omgeving bewaakt en dat deze impact verwaarloosbaar is. De resultaten van dit toezichtsprogramma worden aan de bevoegde overheden gerapporteerd. Het milieubeleid staat uitgeschreven in de beleidsverklaring van Belgoprocess, die vooraan in dit duurzaamheidsrapport integraal wordt weergegeven. Daaruit kan duidelijk worden afgeleid dat voor Belgoprocess inzicht in de milieu- en veiligheidsprestaties cruciaal is. Om dergelijk inzicht te verwerven en te onderhouden is auditing een waardevol instrument. Het verschaft een onafhankelijke kijk op het functioneren van de organisatie en op de toegepaste techniek. Zorgsysteem gestoeld op ISO-normen Sinds 1995 is Belgoprocess ISO-9001 gecertificeerd voor een belangrijk deel van zijn activiteiten. Tijdens de voorgaande jaren werden inspanningen geleverd om de disciplines veiligheid & milieu te integreren in één zorgsysteem. Vandaag beschikt Belgoprocess over een zorgsysteem dat conform is met de normen ISO-9001 (kwaliteit), ISO (milieu) en OHSAS (veiligheid) voor al zijn processen en activiteiten. Via deze certificering door een onafhankelijk en erkend certificatiebureau (SGS) werd een belangrijke en formele stap gezet, doch het betekende zeker geen eindpunt. Belgoprocess blijft zijn industriële activiteiten op een veilige en kwaliteitsvolle manier en met respect voor milieu en omwonenden uitvoeren. Hierbij wordt het verbeteren op vlak van milieu, veiligheid en kwaliteit permanent nagestreefd en beheerst door goed management, samen met een actieve betrokkenheid van alle medewerkers. Vergunningen van Belgoprocess Belgoprocess bezit alle vereiste federale exploitatievergunningen voor zijn installaties op zowel site 1 als site 2. Bovendien beschikt Belgoprocess zowel over een federale als gewestelijke lozingsvergunning voor het lozen van het bedrijfsafvalwater in de Molse Nete. Ook de nodige vergunning voor het oppompen van grondwater is aanwezig. Voor nieuwe installaties of voor belangrijke uitbreidingen aan bestaande installaties, zowel als voor de ontmanteling van stilgelegde nucleaire installaties, stelt Belgoprocess een vergunningsdossier op, waaraan een veiligheidsrapport en desgevallend een milieu-effectrapport worden toegevoegd. Lozingen naar de omgeving 1. Afvalwaterlozingen De lozing van gezuiverde afvalwaters in de Molse Nete ressorteert onder een gewestelijke lozingsvergunning en onder een federale exploitatievergunning. Belgoprocess beschikt over een eigen radiologische en biologische afvalwaterzuiveringsinstallatie, die een doorgedreven behandeling uitvoert op de afvalwaters vooraleer deze worden geloosd. Het gezuiverde afvalwater wordt eerst zorgvuldig bemonsterd en geanalyseerd om vast te stellen of de zuivering voldoende effectief was en of aan de lozingsvoorwaarden kan voldaan worden. Zo ja, wordt via een 10 km lange ondergrondse pijpleiding het gezuiverde afvalwater geloosd in de Molse Nete (oppervlaktewater). Belgoprocess voert daarenboven ter hoogte van het lozingspunt in het meetstation te Mol-Ezaart een controleprogramma uit dat gebaseerd is op de voorwaarden vermeld in de beide vergunningen. Het meetstation is permanent toegan- De totale geloosde gewogen radioactiviteit bedroeg 0,360 GBq of 0,24% van de vergunde waarde. Sr-Y-90: 7,3% H-3: 13,1% Alfa: 7,7% Overige bèta: 4,4% Co-60: 27,5% Vuilvracht in ton (2007) Parameter Geloosde vuilvracht in ton/jaar Na 2 SO 4 3,49 Na 3 PO 4 0,04 Zwevende stoffen 0,14 NaCl 7,40 SiO 2 0,26 NaNO 3 0,24 NaNO 2 0,02 Rest 0,12 Totaal 11,71 Cs-137: 40% Belgoprocess 26

28 Niet-geconditioneerde afvalstoffen in afwachting van verwerking. kelijk voor gewestelijke en federale ambtenaren die er ter analyse controlemonsters kunnen nemen. In 2007 loosde Belgoprocess m 3 gezuiverd afvalwater in de Molse Nete. Dit volume bedroeg slechts 20% van de vergunde waarde. Radiologisch De totaal geloosde gemeten radioactiviteit bedroeg GBq. De werkelijke radioactiviteit van de verschillende radio-isotopen voor 2007 is procentueel als volgt samengesteld: de zwakke ß-straler en de weinig schadelijke isotoop H-3 was goed voor 99,98%. Alle overige radio-isotopen vertegenwoordigden slechts 0,02%. Deze groep van overige radio-isotopen kan als volgt worden opgesplitst: 3% Alfa totaal, 23% Cs-137, 15% Sr-Y-90, 23% Co-60 en 36% andere Bèta. De totaal geloosde gewogen radioactiviteit bedroeg 0,360 GBq of slechts 0,24% van de vergunde waarde. De bijgevoegde grafiek op pagina 26 geeft een overzicht van de procentuele samenstelling van de geloosde gewogen radioactiviteit voor Fysico-chemisch Belgoprocess voert een zelfcontroleprogramma uit, gebaseerd op continue monstername van de in de lozingsvergunning opgenomen parameters. In totaal worden een 15-tal parameters opgevolgd. De gemiddelden over 2007 bleven voor elke vergunningsparameter ruim onder de wettelijke lozingsnormen. De totaal geloosde zoutvracht voor 2007 bedroeg 12 ton. De op pagina 26 afgebeelde tabel geeft een overzicht van de meest relevante parameters en hun respectievelijke vuilvracht, uitgedrukt in ton. De lozingen van Belgoprocess hebben geen invloed op de biologische kwaliteit van de ontvangende waterloop, zoals blijkt uit de biotische index van de Molse Nete. Volgens de bepalingen van het PIH (Provinciaal Instituut voor Hygiëne), dat voor Belgoprocess jaarlijks in zowel het voor- als najaar de biologische kwaliteit op drie plaatsen in de Molse Nete vaststelt, kon de kwaliteit worden geëvalueerd als middelmatig (tot goed) op het stroomopwaartse meetpunt en goed voor de twee meer stroomafwaartse meetpunten. Dosisimpact ten gevolge van afvalwaterlozingen De berekening van de dosisimpact op de mens door de lozing van vloeibare effluenten in de Molse Nete, uitgevoerd door Belgoprocess, gebeurt met behulp van een conservatief rekenmodel. Dit rekenmodel werd door de NRPB (National Radiological Protection Board), een gespecialiseerd studiebureau uit het Verenigd Koninkrijk, uitgewerkt voor de gemiddelde oeverbewoner in de omgeving van de Molse Nete. Deze fictieve oeverbewoner wordt volgens het rekenmodel via 22 verschillende wegen blootgesteld aan de radioactiviteit van het geloosde afvalwater. Van deze 22 wegen houden er 19 verband met inwendige besmetting via inhalatie van besmette stofdeeltjes of via inname van voedsel, dat mogelijk in aanraking is gekomen met het afvalwater. De overige 3 hebben te maken met de rechtstreekse straling van het afvalwater of het slib. Er wordt 27 Belgoprocess

29 6 MILIEUBELEID uitgegaan van de veronderstelling dat die gemiddelde oeverbewoner per jaar 50 uren op de oever vertoeft, 10 uren in de Nete zwemt, 300 uren op plaatsen verblijft waarop uitgebaggerd slib als meststof werd gebruikt en dat hij bovendien 10% van zijn voeding betrekt uit planten en dieren uit de onmiddellijke omgeving van de Molse Nete. De dosis die dergelijke fictieve persoon in 2007 zou hebben opgelopen ten gevolge van de lozingen van datzelfde jaar, wordt berekend op 0,05 µsv. Deze dosis was van hetzelfde onbeduidend laag niveau als de waarden voor de voorgaande jaren. De dosis die de gemiddelde oeverbewoner zal oplopen tijdens de volgende 50 jaar ten gevolge van de lozing in 2007 kan eveneens berekend worden. Deze zogenaamde volgdosis bedraagt 0,09 µsv. Deze zeer lage dosis dient afgewogen te worden tegen de wettelijk toegelaten dosis van µsv (1 msv) op jaarbasis die de bevolking mag ontvangen. Vergelijk dit met de natuurlijke achtergrondstraling in de Kempen die ongeveer 2,4 msv (2.400 µsv) per jaar bedraagt en het is overduidelijk dat een jaardosis van 0,05 µsv onbeduidend (nagenoeg maal kleiner) is. 2. Luchtemissies Voor de atmosferische lozingen maakt Belgoprocess een opdeling in atmosferische lozingen van nucleaire installaties en atmosferische lozingen van conventionele installaties. Belangrijke inspanningen werden geleverd om de emissies te verminderen. Dit gebeurt door het toepassen van doorgedreven filtratie met voor- en absoluutfilters en door de toepassing van gaswassing. De absoluutfilters (HEPA of High Efficiency Particulate Air filters) zijn zeer efficiënt en houden meer dan 99,95% van de in de lucht verspreide stofdeeltjes tegen. De uitstoot via de schouwen van nucleaire installaties betreft hoofdzakelijk ventilatielucht. De lozingslimieten voor de schouwen op de sites staan vermeld in de nucleaire exploitatievergunning en in het bijhorend veiligheidsrapport, of zijn opgelegd volgens artikel 36.1 van het ARBIS. Belgoprocess onderwerpt zich bovendien op eigen initiatief aan de reglementering van het VLAREM voor de uitstoot via de schouwen van de conventionele installaties, en dit voor de middelgrote stookinstallaties op site 1, voor de kleine stookinstallaties op site 2, alsook voor de verbrandingsinstallatie van radioactieve afvalstoffen op site 1. Installatie voor het verpompen van gezuiverd afvalwater naar de Molse Nete. Belgoprocess 28

30 Productiegegevens Over de periode werd er in totaal ton materiaal geproduceerd bij ontmantelingswerkzaamheden. Daarvan werd ton of 80% vrijgegeven. Slechts 20% werd als radioactief afval behandeld. Waarvan: Beton: ton, waarvan ton is bestemd voor recyclage (82%) Metaal: ton, waarvan ton is bestemd voor recyclage (77%) Varia: 496 ton, waarvan 256 ton is bestemd voor recyclage (52%) 80% totaal 82% beton 77% metaal 52% varia radioactief afval recyclage Radiologische lozingen De schouwen van nucleaire installaties worden continu bemonsterd, zodat een concreet totaaloverzicht verkregen wordt van de alfa- en bèta-emissies. Door de diverse schouwen op de sites 1 en 2 van Belgoprocess werd in 2007 slechts een minieme fractie (maximum 2,5%) van de respectievelijk vergunde limieten uitgestoten. De Radon-emissies afkomstig van het afval, opgeslagen op het Solarium, zijn hier niet in vervat. Sinds de opstart van gebouw 280X in de gecontroleerde zone van site 2 gebeurt de lozing van deze afgezogen lucht via de schouw op 280X. In 2007 werd 2,28 MBq (1,53 MBq alfa en 0,75 MBq bèta) geloosd via de vergunde schouwen van site 1 en site 2 (exclusief tritium en radon). De hoeveelheid tritium, geloosd via de schouw van de verbrandingsinstallatie, bedroeg 0,28 GBq of 0,028% van de vergunde waarde (1 TBq/jaar). De hoeveelheid radon, geloosd via de schouw van gebouw 280X, bedroeg 11,7 TBq of 69% van de vergunde waarde (17 TBq/jaar) voor deze installatie. De metingen tonen aan dat in 2007 de lozingen van de schouwen op beide sites beneden de lozingslimieten bleven. Andere lozingen Belgoprocess beschikt op site 1 over twee middelgrote (2 x 4,465 MW) en op site 2 over twee kleine (2 x 162 kw) stookinstallaties voor stoomproductie. Vier keer per jaar op site 1 en minimaal één keer per 5 jaar op site 2 wordt de uitstoot van de rookgassen, afkomstig van de stookinstallaties, gemeten. Belgoprocess beschikt op site 1 ook over een verbrandingsinstallatie voor laag radioactief afval met een nominale capaciteit van 100 kg/h. Jaarlijks worden emissiemetingen uitgevoerd op de verbrandingsgassen van de oven. Voor de stookinstallatie op site 1 is in 2007 voldaan aan de emissienormen voor CO, stof en SO 2. Voor NOx werden waarden vastgesteld die zich bevinden binnen de toegelaten afwijking van 30%, zoals vermeld in VLAREM II. Voor de stookinstallaties op site 2 is steeds voldaan aan de emissiegrenswaarden. Dosisimpact ten gevolge van gasvormige lozingen Ook voor atmosferische lozingen wordt aan de hand van een rekenmodel de volgdosis bepaald die de meest kritische persoon oploopt over 50 jaar ten gevolge van de atmosferische lozingen in De totale volgdosis die de meest kritische persoon oploopt naar aanleiding van de lozingen langs de schouwen van Belgoprocess bedraagt 7,8 µsv. Deze waarde is volledig toe te schrijven aan de inhalatie van radon dat werd geloosd via de schouw van gebouw 280X. Deze waarde is ruim beneden de maximale dosis van 1 msv, welke een publiek persoon mag oplopen ten gevolge van industriële activiteiten. De exploitatie van gebouw 280X zal er toe leiden dat na verloop van tijd alle vaten met radium op het Solarium verwerkt zullen zijn, zodat ook de lozing van radon op site 2 sterk zal afnemen. Ten gevolge van de andere atmosferische lozingen tijdens 2007 liep het meest kritische individu van de bevolking maximaal een (volg)dosis op van 15 nsv of 0,015 µsv, welke dosis even onbeduidend is als die tijdens de voorbije jaren. 3. Vast afval Het zijn vooral de industriële ontmantelingswerken, verricht door Belgoprocess, die grote volumes aan materialen genereren. Een doorgedreven programma voor materiaalbeheer zorgt ervoor dat een aanzienlijk deel van deze materialen ontsmet wordt tot onder de vrijgavelimiet, waardoor deze materialen kunnen worden gerecycleerd als secundaire grondstof. Enkel kleine volumes radioactief afval blijven over. Het materiaal uit de gecontroleerde zone bestaat hoofdzakelijk uit betonpuin en metaalschroot. De behandeling van deze afvalstroom moet uiteindelijk resulteren in een hoog recyclagepercentage na vrijgave. Hiervoor werden specifieke installaties ontworpen en gebouwd die in staat zijn beton en/of metaalschroot te ontdoen van alle radioactieve besmetting. Na te zijn bemonsterd in de betonbemonsteringsinstallatie wordt het betonpuin vrijgegeven om te worden gebruikt als secundaire grondstof voor de wegenbouw. Het metaal wordt op zijn beurt vrijgegeven na te zijn behandeld in een abrasieve straalinstallatie. De fractie aan gedecontamineerde materialen die, omwille van geometrische beperkingen niet rechtstreeks kan vrijgemeten worden, wordt afgevoerd naar een smeltoven in Zweden om daar gesmolten, bemonsterd en na meting vrijgegeven te worden. De volumes van de vrijgegeven materialen worden systematisch bijgehouden en aan het FANC gemeld. Het filiaal van het FANC (Bel-V) voert onafhankelijk controlemetingen uit op de vrijgegeven materialen. 29 Belgoprocess

31 6 MILIEUBELEID Niet-nucleaire afvalstoffen worden gesorteerd en gescheiden opgeslagen op een intern containerpark. Vervolgens worden ze afgevoerd en behandeld door erkende verwerkers. Al deze afvalstoffen worden bijgehouden in een afvalstoffenregister dat jaarlijks wordt overgemaakt aan de Vlaamse milieuoverheid via het Integraal Milieujaarverslag (IMJV). In 2007 werd een totaal volume van ton aan diverse afvalstoffen (conventioneel afval en vrijgegeven materialen) afgevoerd van de sites van Belgoprocess. 922 ton ervan bestond uit vrijgegeven materialen. De voornaamste afvalstromen voor 2007 waren (in volgorde van belangrijkheid): bouw- en sloopafval (74%), ijzerschroot (9%), chemisch afval (8%), opruimafval (5%), papierafval (3%) en houtafval (1%). Deze materialen waren voornamelijk afkomstig van de vrijgave van betoncontainers en 20 voet containers op site 2 van Belgoprocess, van de afbraak van het pompstation op site 2 van Belgoprocess en van de verdere ontmanteling van de vroegere opwerkingsfabriek Eurochemic. Het merendeel van het afval dat Belgoprocess verlaat, wordt gerecycleerd (± 91%). NIET BESMET MATERIAAL RECYCLAGE Ontmantelingsproces ONTMANTELING BESMET MATERIAAL DECONTAMINATIE MATERIALEN RADIOACTIEF AFVAL AFVALVERWERKING Effecten op de omgeving Omgevingstoezicht In overleg met de bevoegde overheid heeft Belgoprocess een wettelijk verplicht omgevingstoezichtprogramma opgesteld dat toelaat de radiologische impact van zijn bedrijfsactiviteiten op het milieu te bepalen. Dit programma bestaat uit de radiologische controle van water, bodem en atmosfeer. Water en bodem Driemaandelijks worden schepstalen genomen uit de Molse Nete. Dit gebeurt vóór en na het lozingspunt van het gezuiverde afvalwater dat door Belgoprocess wordt geloosd. Via deze stalen kunnen de radiologische en fysico-chemische parameters worden bepaald. De gemeten concentraties in het water van de Molse Nete benaderen de milieukwaliteitsnormen voor het oppervlaktewater uit Vlarem II. Hieruit kan worden afgeleid dat de impact van de lozing van Belgoprocess te verwaarlozen is. Daarnaast worden jaarlijks op 4 verschillende plaatsen slibstalen genomen uit de bedding van de Molse Nete. Regelmatig worden besmettingscontroles uitgevoerd op het grondwater en het regenwater op beide sites van Belgoprocess en in de omgeving van het bedrijf. De gemeten concentraties zijn vrij laag en blijven veelal onder de detectielimiet. Atmosfeer De omgevingsstraling op de terreinen, aan de rand en in de omgeving van Belgoprocess wordt driemaandelijks gemeten door middel van TLD s (thermoluminescente dosismeters). In totaal zijn 48 dosismeters geplaatst, respectievelijk: negen dosismeters, verspreid over site 1 vier dosismeters aan de rand van site 1 vier dosismeters in de ruime omgeving van site 1 twee dosismeters, verspreid over site 2 vijf dosismeters op de rand van de gecontroleerde zone van site 2 twaalf dosismeters in de ruime omgeving van site 2 twaalf dosismeters, verspreid langs de oevers van de Molse Nete De resultaten van de jaardosismeters in de omgeving van site 1 varieerden voor 2007 tussen 73 en 79 nsv/h, wat overeenkomt met de natuurlijke achtergrondwaar- Belgoprocess 30

32 opgeslagen in afwachting van verwerking en conditionering. De metingen bevestigen dat alle hogere radonconcentraties zich rond het Solarium situeren. In de omgeving van Belgoprocess werden 14 Rn-detectoren bijgeplaatst. De metingen voor 2007 gaven lage resultaten die in overeenstemming zijn met de variaties van de natuurlijke radonachtergrond. Luchtbesmetting De lucht wordt gemonitord in het gemeentehuis van Dessel en op drie plaatsen op site 2. Alfa- en bètaluchtbesmetting zijn onbeduidend voor Semi-automatische controlestand voor dosismeting en visuele inspectie. de in de Kempen. In de omgeving van site 2 werden hogere waarden gemeten ( nsv/h). Op één plaats in de omgeving van site 2 werd lokaal een dosis gemeten van 485 nsv/h. In de nabijheid van die plaats wordt geconditioneerd afval opgeslagen in afwachting van de overbrenging naar het opslaggebouw voor laagradioactief geconditioneerd afval (gebouw 155X) op site 1 van Belgoprocess. Het transport naar het nieuwe opslaggebouw heeft al, en zal nog, bijdragen tot een belangrijke beperking van de straling rond site 2. Meting van radon op site 2 en in de omgeving In totaal zijn er 26 radondosismeters opgesteld op site 2, waarvan 8 in de directe omgeving van het Solarium. Op het Solarium staan radiumhoudende containers 31 Belgoprocess

33 7 ONDERNEMEN IN FUNCTIE VAN MENS EN MAATSCHAPPIJ Het voornaamste doel van de activiteiten van Belgoprocess bestaat erin om radioactief afval zo te behandelen dat de kans op schadelijke gevolgen voor mens en milieu op een verantwoorde wijze wordt beperkt. Concreet betekent duurzaam ondernemen voor Belgoprocess dat bij iedere beleidsbeslissing de impact op mens en maatschappij in overweging wordt genomen. Uiteraard worden daarbij ook de ecologische en economische parameters betrokken. Deze houding stelt Belgoprocess in staat om op een bevredigende manier te beantwoorden aan de eisen die de samenleving oplegt voor het beheer van radioactief afval in het algemeen en aangaande de kostprijs van dit beheer in het bijzonder. De toekomstgerichte missie kan pas tot een goed einde worden gebracht als zij wordt gedragen door de hele onderneming. Duurzaamheid begint dan ook in eerste instantie in eigen huis, bij de eigen werknemers.

34

35 7 ONDERNEMEN IN FUNCTIE VAN MENS EN MAATSCHAPPIJ Bedrijfsbeheer, gestoeld op procesbeheer Alle activiteiten die Belgoprocess uitvoert, zowel technische, als administratieve en ondersteunende activiteiten, vallen onder één van de 19 bedrijfsprocessen die binnen Belgoprocess geïdentificeerd werden. Deze processen zijn opgedeeld in hoofdprocessen, managementprocessen en ondersteunende processen. Voor elk proces is een coördinator aangesteld die verantwoordelijk is voor het beheer van het haar/hem toegewezen proces, die de gestelde objectieven dient te bereiken en die dit proces, waar mogelijk, dient te verbeteren. Hiertoe zijn prestatie-indicatoren geïdentificeerd en worden de meetwaarden als stuurparameters aangewend. Via dit proces van continue verbetering tracht Belgoprocess de globale bedrijfsvoering voortdurend te optimaliseren met als blijvend doel de tevredenheid van de belanghebbende of geïnteresseerde groepen. In dit bedrijfsbeheermodel staat de werknemer centraal. Het is door zijn onophoudelijke inzet dat de gewenste resultaten worden neergezet. Charter voor normen en waarden Bij de realisatie van de missie van Belgoprocess vervullen de werknemers een centrale rol. Hun competentie, betrokkenheid en teamspirit bepalen in belangrijke mate de stabiliteit van de bedrijfsvoering en als dusdanig het welzijn van de samenleving. Zij zijn het die het abstracte begrip duurzaam ondernemen dagdagelijks omzetten in concrete acties. Iedere actie die zij ondernemen dient te beantwoorden aan de fundamentele gedragscode die door Belgoprocess wordt aangereikt. Deze code ligt vervat in een oorkonde met daarin negen basisregels. Deze fundamentele gedragsregels moeten bijdragen tot een vlotte samenwerking en een gezonde werksfeer. Belgoprocess kan zijn maatschappelijke rol alleen maar naar behoren vervullen, wanneer deze basisregels zijn geïntegreerd in het dagdagelijkse werkgebeuren. De oorkonde wordt hiernaast integraal weergegeven. Belgoprocess houdt eraan om u langs deze weg kennis te laten nemen van deze gedragscode. Het is door de collectieve inzet van de werknemers, door hun motivatie en hun aandacht voor waarden en normen, dat Belgoprocess zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid kan vervullen en zijn doelstellingen kan bereiken. Omdat het personeel de belangrijkste schakel is in het verwezenlijken van de duurzame missie van Belgoprocess, spreekt het voor zich dat de onderneming werkelijk waarde hecht aan arbeidsomstandigheden, werkzekerheid, vorming en interne communicatie. Werken aan opleiding, veiligheid en motivatie loont Alle handelingen van de werknemers moeten blijvend gericht zijn op de veiligheidsbehoeften van de samenleving. Daarom wordt binnen Belgoprocess grote aandacht besteed aan opleiding, motivatie en welbevinden, en aan een veilige en kwaliteitsvolle werkomgeving. 'Competentiemanagement' wordt ingevoerd als een onderdeel van het personeelsbeleidsplan. Hiermee beoogt het bedrijf de kennis en bekwaamheden van het personeel te ontwikkelen en af te stemmen op de toekomstige behoeften. Permanent bijscholen Belgoprocess streeft ernaar zijn personeel vakbekwaam, tevreden en gemotiveerd te houden en verliest daarbij het belang van aangepaste opleidingen niet uit het oog. Goed opgeleide werknemers voelen zich zekerder, hebben meer werkvreugde en meer mogelijkheden om zich in hun job te ontplooien. Bovendien zullen zij optimaler functioneren. De activiteiten van Belgoprocess stellen scherpe eisen inzake kwaliteit, veiligheid en milieu. Het bedrijf is zich bewust van het belang van een adequate en continue opleiding van zijn personeel, zeker met het oog op de toepassing van de modernste technieken bij de verwerking en het beheer van radioactief afval. Ieder Voor een vlotte samenwerking en een gezonde werksfeer 1. Behandel je collega s met respect, waardigheid en vertrouwen. Wees ervan overtuigd dat ook zij handelen in het hoogste belang van het bedrijf. 2. Help elkaar. Verleen graag steun en vraag graag steun. Hulp aanvaarden is geen teken van zwakheid. Maak ruimte vrij om extra steun te verlenen aan je collega s. Wissel eigen ervaringen en lessen uit, zowel successen als tegenvallers. 3. Informeer onmiddellijk, eerlijk en volledig iedereen die rechtstreeks belang heeft bij het onderwerp. Luister naar standpunten van anderen. 4. Verdien vertrouwen door verbintenissen aan te gaan en na te komen, door beloften te houden en noodzakelijke veranderingen te bespreken vooraleer ze door te voeren. 5. Tracht onze doelstellingen en strategieën te begrijpen en steun ze actief door erover te praten, door ze aan te geven en ze na te streven (bv. gezamenlijk aanwenden van middelen). 6. Ondermijn nooit je collega s of hun werk, noch rechtstreeks, noch onrechtstreeks. 7. Werk samen om discussiepunten op te lossen in een goede geest. Ga, indien nodig, samen naar iemand die hoger geplaatst is in de bedrijfshiërarchie en aanvaard en ondersteun de door hem geboden oplossing. 8. Werk constructief mee door blijk te geven van een professioneel en ethisch gedrag. Draag zorg voor het gereedschap, besteed aandacht aan orde en netheid en aan de veiligheid van jezelf en je collega s. 9. Zet aan tot het blijvend gebruik van deze gedragsregels. Belgoprocess 34

36 2007 4, , , , , , , , , ,02 Personeel volgens leeftijdscategorie <21j j j j j j j j. 46 >55 j. 29 Afwezigheden wegens ziekte binnen het gewaarborgd maandloon (dagen/manjaar) Personeel volgens aantal dienstjaren 0-5 j j j j j j. 32 >30 j. 24 nieuw aangeworven personeelslid doorloopt een uitgebreide kennismakings- en opleidingsweek. Vervolgens loopt het volgen van opleidingen als een rode draad door de verdere carrière van de werknemer. Het beleid van Belgoprocess voorziet in een gemiddelde opleidingsduur van 2% van de jaarlijkse werktijd. De personeelsdienst Bij Belgoprocess waakt de personeelsdienst over de arbeidsvoorwaarden van iedere werknemer. Tot de taken van de personeelsdienst behoren naast de aanwezigheidsregistratie, ook het uitbetalen van de lonen, het verzorgen van personeelsadministratie en personeelsinformatie, werving en selectie, het beheer van opleidingen, het ontwerpen en toepassen van de arbeidsvoorwaarden en het ondersteunen van de algemene directie bij zowel haar contacten met de vakorganisaties, als bij het voeren van het sociaal overleg. Daarnaast ondersteunt de personeelsdienst ook alle personeelsactiviteiten. Het begeleiden van activiteiten, zoals bijvoorbeeld het personeelsfeest, gebeurt in nauw overleg met de Belgoprocess-Kring. Nieuwe, duurzame organisatievorm In het verlengde van het cao- Reorganisatieplan werd door de Raad van Bestuur beslist tot het invoeren van een nieuwe organisatievorm. Vanaf , meer bepaald een technische uitbatingsafdeling, een afdeling die het zorgbeleid rond veiligheid, milieu en kwaliteit belichaamt en een administratieve afdeling. Het invoeren van die nieuwe organisatie zal een verhoogde efficiëntie met zich meebrengen en aldus zorgen voor een verhoogd rendement. HET PERSONEEL DOORGELICHT: CIJFERS GETUIGEN VAN EEN STABIELE WERKOMGEVING Bij het afsluiten van het jaar 2007 werkten bij Belgoprocess 248 werknemers. Elf personeelsleden vertrokken op vervroegd pensioen. Eén personeelslid werd ontslagen. Een gering personeelsverloop was ook in het verleden een constante bij Belgoprocess. Alle personeelsleden hebben een bediendestatuut. Verjonging kondigt zich aan Tijdens dit rapporteringsjaar bedroeg de gemiddelde leeftijd 45 jaar. Hierbij dient te worden gemeld dat 38 van de 248 werknemers minder dan 6 jaar anciënniteit hadden. In 2007 zijn er nog 2 werknemers op 57 jarige leeftijd vervroegd vertrokken. Wie de leeftijd van 57 jaar bereikte, kon, indien hij dat wenste, in het kader van het reorganisatieplan op voltijds tijdskrediet vertrekken. Vervangers zullen ongetwijfeld bijdragen tot een daling van de gemiddelde leeftijd binnen het bedrijf. Een verjonging van het personeelsbestand zal zich stapsgewijs voltrekken. Minder vrouwen Het aandeel van de vrouwelijke personeelsleden in het totale personeelsbestand bedroeg 14,1%. Vergeleken met de genderverhouding in de burgersamenleving kent Belgoprocess slechts een gering percentage vrouwelijke werknemers. Daarbij dient in acht te worden genomen dat vrouwelijke personeelsleden traditioneel ondervertegenwoordigd zijn in deze sector. Dit traditionele onevenwicht kan worden verantwoord. Heel wat functies, denk aan ontmantelingsactiviteiten, vergen intense fysieke arbeid en zijn als dusdanig minder aantrekkelijk voor vrouwen. Bovendien is de tewerkstelling in de gecontroleerde zone voor zwangere vrouwen bij wet verboden. Wel worden hoger gediplomeerde functies, zoals projectingenieur of milieucoördinator en ook administratieve functies, steeds meer ingevuld door vrouwen. Deeltijdse arbeid aanvaard Belgoprocess laat deeltijds werken toe, omdat het werkprogramma voor het passief afbouwend is en omdat de financiële middelen ontoereikend zijn om wat rest van het passief in versneld tempo weg te werken. Daarom wordt met een relatief constante bezetting gestaag verder gewerkt. Het spreiden van het werk in de tijd en deeltijdse tewerkstelling zijn aanvaarde oplossingen voor de situatie waarin Belgoprocess verkeert. Op deze manier wordt de huidige tewerkstelling gevrijwaard. Eind 2007 werkten 29 personeelsleden deeltijds. Ruim de helft van het personeel zette zijn 13de maand om in bijzonder verlof. Ook dit is een constante tijdens de laatste jaren. Ziekteverzuim onder controle Het gemiddeld aantal ziektedagen per persoon voor 2007 bedroeg 9,1 dagen. Het kortstondig ziekteverzuim (minder dan 1 maand) steeg met 12%. Om een 35 Belgoprocess

37 7 ONDERNEMEN IN FUNCTIE VAN MENS EN MAATSCHAPPIJ externe vergelijking mogelijk te maken, is het uiteraard van belang om dezelfde definiëring te hanteren. De sociale secretariaten hanteren de verhouding verzuimde dagen ten opzichte van de theoretisch te werken dagen. In deze 'theoretisch te werken dagen' zitten ook de verlofdagen. Dit geeft voor Belgoprocess een iets positiever beeld van het ziekteverzuim. Het sociaal secretariaat SD Worx verwerkte de gegevens omtrent ziekteverzuim van meer dan werknemers en meer dan werkgevers. Dit sociaal secretariaat stelde vast dat het kortstondige ziekteverzuim (minder dan 1 maand) in België blijft stijgen (van 2,26% naar 2,38%). Het algemeen verzuim steeg van 4,99% naar 5,19%. Als we Belgoprocess op basis van deze criteria quoteren, stellen we vast dat het kortverzuim in ,09% bedroeg en het totaal verzuim 3,45%. Correcte communicatie is van levensbelang Een goed beheer van radioactief afval is een noodzaak. Omdat Belgoprocess deze taak van openbaar belang uitvoert en zich van de maatschappelijke impact van haar activiteiten bewust is, acht Belgoprocess een open dialoog met de maatschappij, waarin het bedrijf is ingebed, onmisbaar. Het verstrekken van correcte informatie sluit hierbij naadloos aan. Enkel transparantie en een juiste weergave van de activiteiten en van het effect ervan op de omgeving kunnen een antwoord geven op de vragen die een kritisch publiek zich stelt. Belgoprocess weet dat een goede reputatie essentieel is om duurzame waarden te kunnen realiseren. Tijdens het rapporteringsjaar 2007 werd voortdurend een brede waaier aan informatiekanalen aangesproken ten einde de resultaten van het duurzaamheidsbeleid mee te delen aan alle individuen, groepen en organisaties die belang hebben bij het goed functioneren van Belgoprocess. Interne communicatie Zorgvuldig afvalbeheer is een onlosmakelijk onderdeel van de nucleaire keuze. De werknemers van Belgoprocess vervullen een centrale rol bij het uitvoeren van deze missie. Hun betrokkenheid is daarom essentieel. Het personeelsblad, de middaginfosessies en het intranet zijn voor de werknemers een tastbaar resultaat van een actief intern communicatiebeleid. In 2007 verscheen het personeelsblad Belgopress 3 keer. In dit personeelsblad wordt een personeelsteam in de kijker geplaatst en worden actuele thema s uitgediept. Tijdens de middaginfosessies worden bedrijfsgebonden thema s door gastsprekers toegelicht met ruimte voor vraag en antwoord. Intrabel, het intranet van Belgoprocess, informeert de werknemers snel en bondig over het relevante bedrijfsnieuws. Externe communicatie Het jaar 2007 werd, wat externe communicatie betreft, gekenmerkt door een blijvende interesse vanuit politieke hoek en een verhoogde interesse van buitenlandse bedrijven voor de activiteiten van Belgoprocess en voor de maatschappelijke rol die het bedrijf vervult. De verhoogde interesse vanuit de verschillende politieke partijen dient enerzijds te worden verklaard door het energiedebat en anderzijds door het actuele bergingsdossier. De lokale partnerschappen die de toekomstige berging van geconditioneerd afval nauw opvolgen en de gemeentebesturen van Dessel en Mol worden systematisch geïnformeerd over de bedrijfsaspecten. Ook werden in de loop van 2007 inzake externe communicatie extra inspanningen geleverd om de resultaten van Belgoprocess te bundelen en te presenteren in een vervolguitgave op het duurzaamheidsrapport. Sensibiliseren over het nucleaire dossier In 2007 werden 52 technische rondgangen georganiseerd. Deze rondleidingen gebeurden in het kader van commercialisatieacties en informatieve bezoeken. In het totaal genoten 726 personen een dergelijk technisch bezoek aan de installaties van Belgoprocess. Bovendien werden in 2007 via Isotopolis, het informatiecentrum van Belgoprocess, personen ingelicht over de rol van radioactiviteit in de samenleving en over het beheer van radioactieve afvalstoffen. Traditioneel bestond het merendeel van deze meer dan bezoekers uit leerlingen van middelbare scholen. Belgoprocess 36

38

39 8 financien De professionele wijze waarop Belgoprocess haar taken uitvoert, geniet internationale erkenning. Het bedrijf waakt over de kwaliteit van haar personeelsteam en optimaliseert voortdurend haar infrastructuur. Bovendien worden alle opdrachten vervuld onder een strikt wetgevend kader. Het wetgevend kader oefent niet alleen controle uit op de wijze waarop Belgoprocess haar taken verricht, maar ziet er tevens op toe dat deze taken tegen een verantwoorde prijs worden uitgevoerd. Een professionele bedrijfsattitude en een adequate wettelijke controle bieden aan opdrachtgevers en samenleving de beste garanties. Zij zorgen er niet alleen voor dat het geproduceerde radioactief afval op een verantwoorde wijze wordt verwerkt, geconditioneerd en beheerd, maar waken er ook over dat dit gebeurt tegen een correcte prijs.

40