Naar een nieuwe benadering van zwaargewonden. Wouter Van den Berghe Directeur, Kenniscentrum BIVV

Transcriptie

1 Naar een nieuwe benadering van zwaargewonden Wouter Van den Berghe Directeur, Kenniscentrum BIVV

2 Inleiding: een kleine quiz 1

3 Is er in de volgende gevallen sprake van een verkeersongeval?

4 1. De bestuurder van de Kusttram kan niet tijdig stoppen voor een toerist die de bedding van de tramlijn oversteekt. 2. Een radeloze man probeert zelfmoord te plegen door s nachts met een hoge snelheid tegen een boom te rijden. 3. Een snelle rolschaatser botst frontaal met een oudere man op het voetpad. Deze wordt nadien weggevoerd naar het ziekenhuis. 4. In een rit van de Ronde van Frankrijk komt een renner zwaar ten val na contact met de wagen van zijn sportdirecteur. 5. Na een botsing tegen de stoeprand komt een rolstoelgebruiker zwaar ten val. 6. Op de parking van een grootwarenhuis in Aarlen wordt een Luxemburgse autobestuurder aangereden door een Duitse motorrijder. 7. Tijdens de rally van Ieper vliegt een wagen uit de bocht en geraken drie toeschouwers gewond. 8. Een minderjarig meisje valt van haar paard op een landelijke weg en loopt verschillende kneuzingen op. 9. Een oudere dame verliest haar evenwicht tijdens een ritje op haar elektrische fiets. Ze bezeert zich aan de enkels maar gaat niet naar het ziekenhuis. 10.Na een kopstaartaanrijding gaan beide bestuurders akkoord de politie en de verzekering niet in te lichten. Geen van beiden is gewond.

5 Bepalen of een ongeval een verkeersongeval is of niet, is soms niet evident. Maar nog veel problematischer is om te bepalen of iemand zwaar gewond is.

6 Waarom (beleids)aandacht voor verkeersgewonden? Het klassiek objectief van verkeersveiligheidsbeleid is de vermindering van het aantal verkeersdoden. Een bijkomend objectief is de vermindering van het aantal verkeersgewonden. Dit objectief komt meer op de voorgrond. Zowel individueel als maatschappelijk veroorzaken de letsels een hoge kost In veel landen daalt het aantal gewonde verkeersslachtoffers minder sterk dan het aantal verkeersdoden; in sommige stijgt het zelfs. Beleidsdoelstellingen m.b.t. verkeersgewonden vergen goede gegevens. een duidelijke definitie en classificatie van verkeersgewonden nauwkeurige gegevens over het aantal en de aard van de gewonden inzicht in de relatie tussen ongevalstypes en letseltypes

7 Verschillende bronnen, verschillende aantallen 2

8 De klassieke definitie van een zwaargewonde: iemand die na een ongeval minstens 24 uur wordt opgenomen in een ziekenhuis.

9 Welk aandeel hebben de weggebruikers? Zwaargewonden Politie (2011) 16% 11% 31% Autobestuurders Autopassagiers Motor -/bromfietsers Bron: ADSEI en BIVV 21% 21% Fietsers Voetgangers 9% 23% Ziekenhuizen 1 nacht (2011) 38% 9% 20% Bron: FOD Volksgezondheid en BIVV

10 Ook de aantallen zwaargewonden verschillen sterk (Cijfers voor 2011) Aantal zwaargewonden geregistreerd door de politie Aantal verkeersslachtoffers minstens 1 nacht opgenomen Verhouding Autobestuurders ,7 Autopassagiers ,0 Motor-/bromfietsers ,3 Fietsers ,4 Voetgangers ,0 Andere Niet bekend Veel verkeersongevallen met gewonden worden niet aangegeven aan de politie!

11 Naar een andere classificatie van verkeersgewonden 3

12 Op weg naar het gebruik van de MAIS-schaal De actuele definitie en registratie mist een medische grond en bevat nauwelijks informatie over de ernst en implicaties van de verwondingen. Er is een internationaal compromis over het gebruik van de MAIS-schaal als maatstaf voor de ernst van verwondingen opgelopen in het verkeer. De Europese Commissie beschouwt alle personen met verwondingen op niveau MAIS 3 of meer als seriously injured. Internationale vergelijkingen zullen op die basis gemaakt worden. Cijfers over de aantallen verkeergewonden MAIS3+ moeten door de lidstaten van de EU gerapporteerd worden vanaf 2015 (cijfers 2014). Het BIVV bereidt dit voor, samen met de FOD Mobiliteit, AD SEI en de FOD Volksgezondheid.

13 Niveaus binnen MAIS (Maximum Abbreviated Injury Scale) MAISniveau Engelse benaming Voorgestelde Nederlandse vertaling 1 Minor Licht 2 Moderate Matig 3 Serious Ernstig 4 Severe Zeer ernstig 5 Critical Kritisch 6 Unsurvivable Dodelijk

14 Voorbeeld van MAIS-scores in hetzelfde lichaamsdeel MAIS 1 MAIS 2 MAIS 3 MAIS 4 Verstuiking Gesloten breuk scheenbeen Open breuk scheenbeen Amputatie Foto s afkomstig van de Spoedongevallendienst UZ Brussel

15 Klassieke versus nieuwe definitie (2011) MAIS 3+; 23,2% Onbekend; 0,4% MAIS 1; 16,9% MAIS 2; 59,5% Bron: FOD Volksgezondheid en BIVV

16 Aantal zwaargewonden Hoe evolueert het aantal zwaargewonden? Zwaargewonden 2012 politie Bron: FOD Volksgezondheid, ADSEI en BIVV

17 Aantal zwaargewonden Hoe evolueert het aantal zwaargewonden? nacht hospitalisatie Zwaargewonden politie Bron: FOD Volksgezondheid, ADSEI en BIVV

18 Aantal zwaargewonden Hoe evolueert het aantal zwaargewonden? nacht hospitalisatie Zwaargewonden politie MAIS 3+ Bron: FOD Volksgezondheid, ADSEI en BIVV

19 Aantal zwaargewonden Hoe evolueert het aantal zwaargewonden? nacht hospitalisatie MAIS 2+ Zwaargewonden politie MAIS 3+ Bron: FOD Volksgezondheid, ADSEI en BIVV

20 Voorstellen 4

21 Een nieuwe terminologie voor beleid en onderzoek Een nieuwe classificatie van gewonde verkeersslachtoffers is nodig voor beleidsdoeleinden. De MAIS-schaal wordt de internationale vergelijkingsbasis. Het BIVV pleit voor de invoering van een nieuwe terminologie en een hergroepering van de verkeersgewonden in vier groepen: MAIS-schaal Voorgestelde terminologie 1 Licht gewonden 2 Matig gewonden 3 Ernstig gewonden 4,5,6 Zeer ernstig gewonden

22 Praktische implicaties De politie zou best haar bestaande registratie en indeling in licht- en zwaargewonden behouden: De politiegegevens zijn veel eerder beschikbaar dan ziekenhuisgegevens. De politiegegevens laten toe, door het gebruik van correctiefactoren per weggebruikerstype en leeftijdscategorie, om een redelijke schatting gemaakt worden van de aantallen gewonden in ziekenhuizen. In rapporten gebaseerd op politie- en ADSEI-gegevens zal het BIVV de cijfers van licht- en zwaargewonden blijven samennemen. Vanaf 2015 zal het BIVV in de Verkeersveiligheidsbarometers ook een schatting maken voor het aantal ernstig gewonden MAIS3+. De internationale rapportage over Belgische gegevens zal initieel gebeuren door correctiefactoren toe te passen op politiegegevens.