Duurzame agenda gemeenteraadsverkiezingen 2018

Transcriptie

1 Duurzame agenda gemeenteraadsverkiezingen 2018 Middelburg, 11 juli 2017 Beste raadsleden, beste bestuursleden, De gemeenten hebben de afgelopen jaren veel nieuwe taken gekregen en daarmee is de rol van de gemeentes in onze Zeeuwse samenleving vergroot en veranderd. Ook op het gebied van duurzaamheid is veel veranderd de afgelopen vier jaar. Tegelijk gaan nog veel nieuwe ontwikkelingen komen voor een betere plek en een mooi Zeeland. U zit op een cruciale positie om die ontwikkelingen te initiëren en faciliteren. De ZMf wil u daarin graag steunen. Voor uw verkiezingsprogramma heeft de ZMf een aantal punten op een rij gezet die wij en de bij ons aangesloten natuur- en milieuorganisaties belangrijk vinden. Aan u alle vrijheid om deze punten over te nemen in uw verkiezingsprogramma. Deze punten zijn opgesteld voor heel Zeeland. Niet alle punten zullen lokaal bij u spelen. Toch wilden we graag aan iedere gemeente dezelfde visie op een Zeeuwse duurzame leefomgeving meegeven. Wij wensen u alle succes toe bij het schrijven van een duurzaam verkiezingsprogramma. Als u vragen heeft of meer informatie wilt, dan kunt u contact met ons opnemen op het onderstaande telefoonnummer of adres. U kunt ons ook benaderen om mee te denken bij beleidsontwikkeling en uitvoering van projecten in de ruimtelijke ordening en voor duurzaamheid & circulaire economie. Wij gaan voor Mooi Zeeland. Hartelijke groet, Ira von Harras, directeur ZMf

2 Met de Sustainable Development Goals of Duurzame Ontwikkeldoelen van de Verenigde Naties is invulling gegeven aan de wereld als een betere plek in Deze doelen moeten een einde maken aan armoede, ongelijkheid en klimaatveranderingen. In september 2016 is door het CBS een eerste meting uitgevoerd om in beeld te brengen hoever Nederland is met deze duurzaamheidsdoelen. Het globale beeld daaruit is dat Nederland gemiddeld tot de Europese subtop behoort. Op veel punten gaat het in Nederland goed, vooral op economisch vlak, de rechtsstaat en instituties, en op sommige terreinen van onderwijs en gezondheid. Op andere gebieden zijn er nog uitdagingen richting 2030, zoals bij klimaatbescherming, hernieuwbare energie, de voetafdruk op elders in de wereld en een gezonde levensverwachting. Er liggen kansen om door middel van kennisdeling, ondersteuning en investeringen regionaal en lokaal bij te dragen. Wij willen met u samenwerken om uitdagingen op te pakken. Hieronder hebben we voor een aantal thema s kansen benoemd voor uw gemeente die bijdragen aan Mooi Zeeland. Die kansen hebben vooral betrekking op de zaken waar Nederland nog uitdagingen heeft liggen. 1. Circulaire economie Wij leven nu in een lineaire economie: de grondstoffen die we nodig hebben om te leven, gebruiken we zelden opnieuw. Ze komen vaak als afval in ons leefmilieu terecht. De komende jaren moet het gebruik van grondstoffen drastisch omlaag om onze aarde voor kinderen en kleinkinderen te behouden en te beschermen. Door hergebruik van bestaande producten, componenten en grondstoffen en door nieuwe grondstoffen duurzaam te winnen ontstaat een meer circulaire economie. Nieuwe producten en processen zullen ontwikkeld worden om eenvoudiger te kunnen hergebruiken. Uw gemeente kan een bijdrage leveren door te initiëren, te stimuleren en door een eigen ambitie op te stellen. Zorg voor het inkopen van duurzame, en wanneer mogelijk, circulaire producten door de gemeentelijke organisatie. Steeds meer bewoners en bedrijven ondernemen initiatieven die bijdragen aan een circulaire economie. Ondersteun deze initiatiefnemers door bijvoorbeeld locaties beschikbaar te stellen, nieuwe financieringsmodellen te zoeken of koppel initiatiefnemers aan elkaar door workshops te organiseren. Stimuleer hergebruik van grondstoffen bij nieuw- of verbouwprojecten. Zorg voor een duidelijk overzicht van bouwprojecten in de gemeente. Laat in kaart brengen welke bouwstoffen vrijkomen

3 voor hergebruik bij sloopprojecten en welke vraag naar grondstoffen er is bij bouwprojecten en koppel vraag en aanbod. Gemeenten zijn met o.a. maaisel en snoeisel leverancier van biomassa. Tracht in de komende vier jaar deze keten lokaal te sluiten. Zorg er bijvoorbeeld voor dat daar producten van worden gemaakt die bijdragen aan de inrichting van het openbaar gebied of isolatiemateriaal voor bouwprojecten. 2. Kustvisie De Zeeuwse kust is een geliefde plek voor inwoners en toeristen vanwege haar enorme kwaliteiten en grote diversiteit aan functies. Er bestaat brede maatschappelijk aandacht voor het behoud van de landschappelijke en ecologische kwaliteiten van de kust, het waarborgen van de vitaliteit van de verblijfrecreatie en het garanderen van de waterveiligheid. De kustvisie geeft meer zicht en duidelijkheid op de gewenste economische, ecologische, landschappelijke en maatschappelijke ontwikkelingen. Het is een gezamenlijke visie van de kustgemeenten, Rijkswaterstaat, Waterschap, Het Zeeuwse Landschap, Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, Toeristisch ondernemend Zeeland, Strand Nederland, ZLTO, Provincie en de ZMf om de Zeeuwse kust kwalitatief hoogwaardig te houden en perspectief te bieden. De kustvisie vertalen naar beleidsplannen, bestemmingsplannen en/of omgevingsvergunningen. Hierdoor ontstaat er ook een degelijk juridisch kader voor de gezamenlijke gedragen visie. Afspraken en acties uit de kustvisie oppakken conform het actieprogramma kustvisie en in samenwerking met de andere partijen. De benodigde financiële middelen worden gereserveerd in de gemeentelijke begroting. Breng projecten die al in de pijplijn zitten zoveel mogelijk in lijn met de uitgangspunten van de kustvisie. 3. Natuur & landschap Het zicht vanaf de duinen, de veiligheid achter de dijk, alles is doordrenkt van een waterrijke geschiedenis. De hogere kreekruggen, moeren, ongelijke poelgronden, slingerende bloemdijken, open uitgestrekte agrarische polders en historische dorpjes en steden bieden een enorme landschappelijke kwaliteit.

4 Een groene en natuurlijke omgeving is voor mens en dier belangrijk. Het is aangetoond dat een groene omgeving goed is voor de mentale en fysieke gezondheid. Bovendien zorgt een mooie en groene omgeving voor een gunstiger vestigingsklimaat voor bedrijven. Maar de biodiversiteit staat ook in Zeeland steeds verder onder druk, het gaat erg slecht met veel soorten als bijvoorbeeld kustbroedvogels en weidevogels. Een zorgvuldige ruimtelijke ordening beschermt en versterkt onze groene leefomgeving. Bij uitbreiding van de bebouwing wordt het principe rood voor groen gerealiseerd. Uit de grondopbrengsten wordt streekeigen natuur- en landschapsontwikkeling bekostigd. Nieuwe ontwikkelingen moeten passend zijn bij de Zeeuwse identiteit en schaalniveau. Zowel bij woningbouw, nieuwe bedrijven en nieuwe recreatie wordt door de gemeente toegezien op een ontwikkeling met veel groene leefruimte die aansluit bij de streek en goed is voor de biodiversiteit. Beschrijf aanwezig natuur- en landschapswaarden goed in de omgevingsvisies/plannen en bescherm deze waarden. Leg daarbij ook de koppeling met de Zeeuwse Natuurvisie. Ondersteun lokale groene initiatieven bij de ontwikkeling en uitvoering van hun plannen. Denk hierbij ook aan een eventuele financiële stimulans. Initieer en faciliteer kennisuitwisseling en overdracht over het beschermen van soorten en over het inrichten van tuinen & openbaar groen voor meer biodiversiteit. Voorkom lichtvervuiling en verstoring van nachtdieren door s nachts geen verlichting of zoveel mogelijk dimbare warme ledverlichting toe te passen langs openbare wegen. Roep bedrijven in uw gemeente op binnenverlichting én reclameverlichting s nachts uit te doen, maak hiervoor zo nodig regelgeving. Deze maatregelen besparen ook nog eens energie. 4. Landbouw De agrarische sector is de grootste grondgebruiker in de provincie en de economische duurzaamheid van agrarische bedrijven staat onder druk. Door de enorme intensivering van de landbouw in de afgelopen decennia lijden natuurgebieden onder o.a. vermesting en de biodiversiteit in het landelijk gebied is sterk verminderd. De negatieve effecten van intensieve veehouderij voor de volksgezondheid worden steeds duidelijker. Er is inzet nodig op vitaliteit van de agrarische sector en dat vraagt om een nieuwe manier van ondernemen door samenwerking, innovatie en verduurzaming.

5 Zorg in bestemmingsplannen en omgevingsvergunningen dat alleen grondgebonden veehouderijen in de gemeente gevestigd kunnen worden. Nieuwe intensieve veehouderij is onwenselijk vanwege de negatieve effecten op de volksgezondheid, natuurgebieden & biodiversiteit. Geef aandacht in het ruimtelijke beleid voor het ook daadwerkelijk grondgebonden blijven van de bestaande grondgebonden bedrijven. Initieer en faciliteer plannen voor een groenblauwe streekeigen dooradering van het agrarisch landschap. Kleinschalige maatregelen zoals het herstel van landschapselementen of het aanleggen van natuurvriendelijke oevers, dragen bij aan een aantrekkelijk en natuurlijk landschap. Bevorder de ontwikkeling van het agrarische gebied met een visie op de vrijkomende agrarische bebouwing in uw gemeente. Bij nieuwe ruimtelijke mogelijkheden voor Nieuwe Economische Dragers is er aandacht voor het behouden en versterken van de omgevingskwaliteit, de biodiversiteit en het beperken de milieubelasting. 5. Klimaatadaptatie Het wordt een grote uitdaging om in de meer stedelijke gebieden het hoofd te bieden aan de effecten van de klimaatverandering: hogere temperaturen, nattere winters, heviger buien, meer kans op wateroverlast, meer kans op erg droge zomers en hittestress in de stad. Deze effecten hebben een belangrijk invloed op onze gezondheid. De inrichting van de leefomgeving kan een positieve bijdrage leveren aan klimaatadaptatie. Formuleer in de komende raadsperiode een strategie voor een klimaatbestendige en water robuuste gebouwde omgeving, om bestand te zijn tegen de effecten van klimaatverandering. Hierdoor kan de schade aan gezondheid en economie worden beperkt. Toets vanaf nu alle gemeentelijke ruimtelijke projecten integraal op hun klimaatbestendigheid. Koppel klimaatbestendige maatregelen aan ruimtelijke projecten of reguliere werkzaamheden. Bijvoorbeeld maatregelen voor meer groen en maatregelen die het waterbergend vermogen vergroten. Vergroot het bewustzijn onder bewoners en bedrijven zodat zij zelf maatregelen gaan treffen in hun eigen leefomgeving. Houd het bomenbestand binnen de gemeente minimaal op peil. Ze verfraaien niet alleen de gemeente, maar zorgen ook voor schaduw, koelte en dragen bij aan de lucht- en leefkwaliteit. Iets

6 wat steeds belangrijker wordt bij hittegolven en stijgende temperaturen. Laat bij het kappen van bomen een compensatiebeginsel gelden. 6. Energietransitie De klimaatambities uit Parijs betekenen dat het energiesysteem in Nederland ingrijpend moet worden veranderd (de energietransitie). De uitstoot van broeikasgassen moet in de periode tot 2050 enorm worden verminderd. Dat is geen eenvoudige opgave. Het jaar 2050 lijkt ver weg; voor een ingrijpende verandering in het energiesysteem is het dichtbij. De beslissingen van nu over nieuwe installaties of nieuwe infrastructuur bepalen het systeem over 32 jaar. Die periode is namelijk korter dan de technische levensduur van veel investeringen. Er zijn al veel mogelijkheden om CO2-arm(er) energie op te wekken en te gebruiken. Denk daarbij aan de warmtepomp die de CV-ketel vervangt, zonne-energie, windenergie, restwarmte leveren aan woningen of bedrijven in de omgeving. De technische mogelijkheden zijn er. Het beleid van de gemeente kan dan de trap bieden om ontwikkelingen verder te brengen en toepassing mogelijk te maken of indien nodig af te dwingen. Gemeenten kunnen dus een belangrijke rol vervullen bij deze omschakeling. Zorg ervoor dat alle nieuwbouwprojecten vanaf nu geen aansluiting meer krijgen op aardgas. Start samen met de netbeheerder en woningcorporaties pilots om de eerste bestaande buurten te transformeren naar aardgasloos en zorg voor een participatieproces met de bewoners. Energieneutraal bouwen start al bij de gebiedsontwikkeling. Houd rekening met de ligging van een huis ten opzichte van de zon. Huizen met een minder gunstige ligging zullen meer energie nodig hebben en dus andere installaties. Daarom is een goede oriëntatie van de woning van belang. Maak met de woningcorporaties ambitieuze afspraken over aantallen Nul-op-de-meter (NOM) renovaties. Renovaties die nog niet Nul-op-de-meter kunnen, worden zodanig uitgevoerd dat ze NOM-ready zijn. Dat betekent dat ze in een later stadium relatief gemakkelijk alsnog NOM kunnen worden. Zorg voor een routekaart naar de energie neutrale gemeente en een duidelijk ruimtelijk kader voor initiatieven op het vlak van energietransitie. Hierdoor weten initiatiefnemers waar ze aan toe zijn. Geef locaties aan voor zonneweides en andere lokale energie initiatieven. Ondersteun lokale energie-initiatieven en laat energie-initiatieven goed passen in het landschap. Zorg voor versterking van natuur- en landschapswaarden, gefinancierd uit de opbrengsten van de duurzame energieprojecten.