Computergebruik: oefeningenreeks
|
|
- Anja van der Heijden
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Computergebruik: oefeningenreeks Pictogrammen: Voor elke oefening wordt door één of meerdere pictogrammen aangegeven of ze kan worden uitgevoerd op EduServ of in Knoppix. Oefeningen waarvoor zowel Knoppix als EduServ vereist zijn, worden aangeduid met een apart pictogram. Daarnaast geeft een bijkomend pictogram aan of de oefening deel uitmaakt van de opgelegde oefeningen die tijdens de evaluaties kunnen bevraagd worden. Dergelijke opgelegde oefeningen kunnen steeds uitgevoerd worden op EduServ. Het gebruik van Knoppix is dus niet verplicht, maar Knoppix kan eventueel wel vlotter werken. Wanneer nodig kan je vanuit Knoppix ook inloggen op EduServ door het commando ssh -l <gebruikersnaam> eduserv.ugent.be uit te voeren. Dat commando zal echter enkel werken indien Knoppix je internetverbinding kan activeren, wat spijtig genoeg in de praktijk niet altijd het geval is. Bovendien wordt er in sommige oefeningen gewerkt met bestanden die je eerst moet downloaden via internet. Je gebruikt dus best zoveel mogelijk EduServ als je geen internettoegang hebt in Knoppix. De volgende tabel geeft een overzicht van de betekenis van de gebruikte pictogrammen: E K E&K Deze oefening kan je op EduServ maken. Deze oefening kan je in Knoppix maken. Deze oefening vereist zowel EduServ als Knoppix. Opgelegde oefening die tijdens de evaluaties aan bod kan komen. Indien gewenst kan je een Knoppix-CD verkrijgen bij een begeleid(st)er voor 2. Studenten die beschikken over een computer die CD/DVD s kan schrijven, kunnen Knoppix ook downloaden op Evaluatie: Tijdens de werkcolleges mogen de studenten onderling van gedachten wisselen wanneer ze hun oefeningen aan het afwerken zijn. Ter evaluatie van de opgelegde oefeningen van deze oefeningenreeks moet elke student zich echter individueel aanbieden bij een begeleid(st)er. De volgende planning wordt vooropgesteld: 03/10 oefeningen 1.* 24/10 oefeningen 4.* 10/10 oefeningen 2.* 31/10 oefeningen 5.* 17/10 oefeningen 3.* 07/11 EVALUATIE Vóór zeven november (dus ten laatste op zes november om 24u) moet je alle aangemaakte bestanden indienen. In de oefeningenles van zeven november zal er dan minstens één opgelegde oefening worden gekozen, waarvoor de student zijn resultaat moet laten zien aan de begeleid(st)er. Door middel van bijkomende vragen zal worden gepeild naar het beheersen van de vaardigheden van de student. Het spreekt vanzelf dat ook niet-opgelegde oefeningen ter nazicht mogen voorgelegd worden. Indienen: Alle aangemaakte bestanden, inclusief het cg oefreeks1.txt bestand (zie oefening 1.4), moeten als volgt samengevoegd worden in een ZIP-bestand: zip <stamnummer>.zip <lijst van aangemaakte bestanden> 1
2 waarbij <stamnummer> het nummer is dat je terugvindt op je studentenkaart. Windows gebruikers kunnen het zo bekomen bestand van EduServ naar hun lokale schijf kopiëren met behulp van WinSCP ( scp.php). Als je Linux gebruikt, dan kan je dat met het commando scp doen. Daarna kan je het ZIP-bestand dan indienen via de dropbox op Minerva ( Regels: We hanteren de volgende regels bij de evaluatie: Er wordt normalerwijze één oefening uitgekozen voor evaluatie. Wanneer die oefening ondermaats is, dan kan er echter nog een tweede oefeningen geëvalueerd worden voor 2/3 van de punten. Breng zo snel mogelijk een begeleid(st)er op de hoogte als je je oefeningen niet op tijd kan laten evalueren. Je kan dan immers later nog een evaluatie laten doen voor de helft van de punten. Enkel wanneer je een doktersbriefje kan voorleggen, is het mogelijk om na zeven november nog het volledige aantal punten te verdienen. 2
3 Oefening 1.1 E K Open een terminal en probeer vervolgens te achterhalen wat de volgende commando s doen: date cal sleep time history clear Dat kan (onder andere) op de volgende drie manieren: 1. Het commando uitvoeren en nagaan wat er gebeurt. 2. De handleiding van een commando bekijken door man <commando> uit te voeren. 3. Gebruik maken van de --help of -h optie: <commando> --help <commando> -h Hou er wel rekening mee dat niet alle commando s een help-optie voorzien. Bepaal nu voor elk van de volgende doelen welk commando uit de bovenstaande lijst er kan gebruikt worden om het te verwezenlijken, en welke argumenten en/of vlaggen/opties er daarvoor moeten meegegeven worden: Een kalender voor het (volledige) huidige jaar uitschrijven. Eén minuut wachten. Meten hoelang er effectief gewacht wordt wanneer de opdracht wordt gegeven om één minuut te wachten. Vier lijnen uitschrijven die elk bestaan uit één getal en waarbij de getallen corresponderen met de dag, de maand, het uur en de minuten van dit moment. De drie laatste commando s tonen. Oefening 1.2 Experimenteer even met de volgende commando s: E lynx pine 3
4 who finger talk Gebruik de kennis die je op die manier verwerft om een zoekopdracht uit te voeren op de website van Google, een te versturen naar jezelf en te chatten met een medestudent(e) via EduServ. Het commando exit kan daarna gebruikt worden om terug uit te loggen. Oefening 1.3 Voer de volgende commando s uit in een Knoppix-terminal: E&K hostname arch uname -a uptime top Log vervolgens in op EduServ, voer ook daar de bovenstaande commando s uit en log daarna terug uit. Welke informatie wordt er teruggeven door de commando s? Is de uitvoer gelijk op beide systemen? Oefening 1.4 E Voer het commando wget uit en open daarna het bestand practdb.txt met de editor vi: vi practdb.txt Leid het formaat van een regel in practdb.txt af uit de reeds bestaande regels en voeg vervolgens enkele nieuwe regels van de juiste vorm toe. Voor uitleg in verband met de werking van vi kan je hoofdstuk 4 van het boek raadplegen. Maak ook eens gebruik van pico en emacs om een aantal regels toe te voegen: pico practdb.txt emacs practdb.txt 4
5 Welke editor vind je het gemakkelijkst om mee te werken, en welke van de drie biedt de meeste functionaliteit denk je? Open nu een bijkomende terminal en gebruik vervolgens een editor naar keuze om het (nieuwe) bestand cg oefreeks1.txt te openen. Hou je resultaten van de volgende oefeningen bij in dat bestand. Zorg ervoor dat op het einde van de oefeningenles alle wijzingen aan cg oefreeks1.txt bewaard worden vooraleer de editor afgesloten wordt! Oefening 1.5 E OPGELET! Door reorganisatie van de netwerkschijven is de opgave lichtjes aangepast sinds 10/10/06 (tweede oefeningenles). Voor studenten die deze oefening in de eerste oefeningenles opgelost hebben, blijft de eerste opgaveversie bestaan. Alle andere studenten volgen best de tweede versie. Schrijf in je oplossingenbestand welke versie je gevolgd hebt. Versie 03/10/06 Op pagina 43 in het boek wordt er uitgelegd hoe reguliere expressies kunnen gebruikt worden om te zoeken in de teksteditor vi. In deze opgave wordt het opstellen van dergelijke reguliere expressies ingeoefend. We gebruiken daarvoor de regel-georiënteerde editor ed. Hoewel het normalerwijze voor deze oefening niet nodig is, kan je meer uitleg over ed vinden in hoofstuk 13 van het boek. Open het bestand /etc/passwd door het commando ed /etc/passwd uit te voeren. Als je nu een reguliere expressies ingeeft (en vervolgens op <ENTER> duwt), dan zal ed de overeenkomstige regels van het bestand uitschrijven. Zo zal de expressie /fwet de eerste regel teruggeven waarin fwet voorkomt. Om alle regels te vinden die fwet bevatten, moet er een g voor de expressie geplaatst worden: g/fwet. Het afsluiten van ed gebeurt door het commando q in te geven. De regels in /etc/passwd zijn van de vorm: <gebruikersnaam>:x:<gebruiker-id>:<groep-id>:<naam>:<home-directory>:<shell> Geef reguliere expressies waarvoor de volgende regels uitgeschreven worden (één expressie per puntje): De eerste regel waarbij de gebruikersnaam begint met ab. De eerste regel waarbij de gebruikersnaam eindigt op ab. De eerste regel waarbij de voornaam niet eindigt op een medeklinker. Alle regels waarbij zowel de gebruiker-id als de groep-id even is. Alle regels die corresponderen met personen van de faculteit wetenschappen, waarbij de volledige naam uit drie delen bestaat (bijvoorbeeld Marleen de Veij). Probeer de expressies zo eenvoudig mogelijk te houden, en maak geen veronderstellingen over de lengtes van de velden in een regel. Log terug uit als je klaar bent met deze oefening. Versie 10/10/06 Alleen de laatste opgave is aangepast. Alle regels die corresponderen met personen waarvan 5
6 de gebruikersnaam met dezelfde letter begint als jouw gebruikersnaam, en waarbij de volledige naam uit drie delen bestaat. Oefening 1.6 E K Open opnieuw het bestand practdb.txt met vi. We gaan nu gebruik maken van de substitutiefunctionaliteit van vi. Een commando van de vorm :<r1>,<r2> s/<patroon1>/<patroon2>/ zorgt ervoor dat in regel <r1> tot en met <r2> telkens het eerste voorkomen van <patroon1> vervangen wordt door <patroon2>. Als je alle voorkomens van <patroon1> wil vervangen door <patroon2>, dan moet je achteraan een g toevoegen: Zo zal :<r1>,<r2> s/<patroon1>/<patroon2>/g :1,10s/a/A/ bijvoorbeeld in de eerste tien regels telkens de eerste a vervangen door een A, terwijl :1,10s/a/A/g alle a s in de eerste tien regels zal vervangen door een A. Verder zijn de volgende zaken voor deze oefening ook nuttig om weten: Voor <r1> en <r2> kan je ook $, wat staat voor het nummer van de laatste regel, of een reguliere expressie gebruiken. Als je alle a s vanaf de eerste regel die begint met b wil vervangen door een A dan kan je bijvoorbeeld het commando :/^b/,$s/a/a/g gebruiken. Bij substitutie kan er ook gebruik gemaakt worden van veldjes, zoals uitgelegd in sectie van het boek. <patroon2> kan uit meerdere lijnen bestaan. De verschillende lijnen moeten dan gescheiden worden door ^M, wat je ingeeft als ^V^M (<CTRL> + V gevolgd door <CTRL> + M) in vi. Geef nu (zo eenvoudig mogelijke) substitutie-commando s die de volgende zaken doen (één commando per puntje): De eerste en de tweede naam omwisselen van plaats, bijvoorbeeld: (N1=Van lier),(n2=de wale) wordt (N1=De wale),(n2=van lier) Elk? dat bij P2 of P3 staat vervangen door??, bijvoorbeeld: (P2=?),(P3=?),(P4=?) wordt (P2=??),(P3=??),(P4=?) Haken rond de groepsnaam zetten, bijvoorbeeld: groep01 wordt (groep01). 6
7 Elke regel opsplitsen in twee regels, namelijk één voor iedere student. Zo moet de regel (groep01),(n1=van lier),(n2=de wale),(p2=g),(p3=n),(p4=?),(p5=?) bijvoorbeeld omgezet worden in (groep01),(n1=van lier),(p2=g),(p3=n),(p4=?),(p5=?) (groep01),(n2=de wale),(p2=g),(p3=n),(p4=?),(p5=?) Oefening 1.7 E K Voer het commando echo COMPUTERGEBRUIK > sorteer.txt uit en open daarna het bestand sorteer.txt met vi. Probeer dan de letters van het woord COMPUTERGEBRUIK alfabetisch te rangschikken, zonder daarbij manueel letters te verplaatsen. Je moet dus vi het werk laten doen door gebruik te maken van (een viertal) commando s. Tip: Ga na wat de volgende commando s doen: :1,$!sort :1,$j! In Knoppix kan je het laatste commando ook als volgt ingeven: :1,$s/\n// Oefening 1.8 E K In deze opgave beschouwen we een zeer primitieve vorm van encryptie. Voer het commando wget regexps.txt uit en open het bestand perl regexps.txt met vi. Gebruik dan (in de opgegeven volgorde) de substitutie-commando s 1,$s/\(.\)\1/&&/g 1,$s/\(.\)\(.\)\2\2\2/\2\2\2\1\2/g 1,$s/\(.\)\(.\)\(.\)\(.\)/\3\1\4\2/g 1,$s/\(...\)\(...\)/\2\1/g om het bestand onleesbaar te maken. Welke vier substitutie-commando s moeten er daarna ingegeven worden om het bestand in zijn originele staat te herstellen? 7
8 Oefening 2.1 E K Probeer te achterhalen wat volgende commando s doen: pwd cd ls De bedoeling van deze oefening is zicht te krijgen op het UNIX bestandssysteem. Naast de bovenstaande commando s zullen we daarvoor ook het commando find gebruiken. Dat commando kan aangewend worden om bepaalde directories (één of meerdere) te doorzoeken. In de meest eenvoudige vorm wordt het commando als volgt gebruikt: find <padnaam> -name <bestandsnaam> met andere woorden: ga op zoek naar het bestand met naam <bestandsnaam> dat zich ergens in de opgegeven directory (of één van de directories daaronder) bevindt. Omdat er bij het zoeken soms veel foutmeldingen gegenereerd worden, worden die meldingen best weggeschreven in een aparte file. Dat gebeurt als volgt: find <padnaam> -name <bestandsnaam> 2> foutlog Meer informatie over find kan je vinden vanaf pagina 305 in het handboek, of in de manual pages. Los nu de volgende vragen op: Gebruik find om uit te zoeken waar commando s zoals who, date, enz. zich bevinden. Neem een kijkje in die map(pen). Wat zit er daar allemaal in? Keer met behulp van één enkel commando terug naar je home-directory. Doe dit met zo weinig mogelijk tekens. Voer het volgende commando uit: ps Kan je uit de uitvoer afleiden met welke terminal je momenteel werkt? In hoofdstuk 8 wordt kort uitgelegd dat een randaparaat (device) binnen een UNIXsysteem voorgesteld wordt door een bestandsnaam. We noemen deze files special files. Voorbeelden van devices zijn diskettestations, CD-ROM-stations, harde schijven, enz. Een voorbeeld van een special file is fd0, dat het eerste diskettestation (floppy drive nummer 0) voorstelt. Zoek uit waar die special files zich bevinden. Wat zit er allemaal in de gevonden map? Waar vind je ergens de special file voor jouw terminal? Wat is/doet /dev/null? Keer terug naar jouw home-directory, maar doe dit zonder rechtstreeks cd <pad home-directory>, of de oplossing uit puntje 3, te gebruiken. 8
9 Zoek uit waar de paswoordgegevens (aangeduid door passwd) van alle gebruikers zich bevinden. Wat zit er nog allemaal in deze map? Oefening 2.2 E K Probeer te achterhalen wat volgende commando s doen: cat pr more less ls Gebruik vervolgens de kennis die je zo verwerft om de onderstaande vragen op te lossen. Maak de inhoud van het paswoordbestand (gevonden in de vorige oefening) zichtbaar. Doe dit op vier verschillende manieren, m.b.v. commando s uit bovenstaande lijst. Wat is het verschil tussen de drie? De output van twee van die commando s rolt zeer snel over het scherm. Een eenvoudige, meer overzichtelijke manier, bestaat uit het wegschrijven van de output naar een bestand. Op pagina 77 in het handboek wordt uitgelegd hoe dit m.b.v. I/O-redirection kan gebeuren. Gebruik deze techniek om de inhoud van het paswoordbestand weg te schrijven naar de file paswoordmooi en zorg er voor dat de file ingedeeld is in drie kolommen, en een mooie linkermarge (vrij te kiezen) heeft. Men kan ook met behulp van pipelining (pagina 80 in het handboek) zorgen dat de output van een commando wat overzichtelijker wordt. Zorg er voor dat de inhoud van het paswoordbestand per pagina van het scherm rolt, waarbij elke pagina voorzien is van een kopregel (naam file, datum en paginanummer). Wanneer werd paswoordmooi voor het laatst gewijzigd? Probeer in je home directory een harde link terminal te maken die wijst naar de special file van je terminal. Wat gebeurt er? Hoe komt dit? Probeer hetzelfde met een symbolische link. Geef een lijst met uitgebreide gegevens (zoals eigenaar, datum van laatste wijziging, enz) over de inhoud van je home-directory. Doe dit daarna nogmaals, maar zorg dat deze keer de symbolische links niet uitgeschreven worden. Met andere woorden, in plaats van terminal -> <padnaam special file terminal> wordt enkel terminal uitgeschreven. 9
10 Oefening 2.3 E Creëer in je home-directory op EduServ drie mappen: adresboek, verjaardagen en contactgegevens. Doe dit met één commando. Maak vervolgens drie bestanden in je home-directory: adres <jouw loginnaam>, adres buur en adres kot, waarin je resp. jouw adres, het adres van je buur thuis, en je kotadres opgeeft. Elk bestand heeft de volgende vorm: <voornaam> <familienaam> <straatnaam> <nummer> (geen busnr) <postcode> <gemeente> Los nu de volgende vragen op: Verplaats de files naar de map adresboek. Je mag er van uit gaan dat er verder geen bestanden zijn die beginnen met adres. Doe dit in één commando en in zo weinig mogelijk tekens. Verplaats daarna integraal de map adresboek naar de map contactgegevens. Doe hetzelfde voor de map verjaardagen. Wie kan er de inhoud van jouw adresbestand (i.e. adres <jouw loginnaam>) lezen? In hoofstuk 15 (pagina 293) in het handboek wordt uitgelegd hoe de protectie van een bestand ingesteld/veranderd kan worden met behulp van het commando chmod. Kijk goed hoe de protectie van jouw home-directory, bestanden en mappen ingesteld staan. Wat is de standaard file creation mode? Maak jouw home-directory volledig privaat. Controleer met je buur dat er inderdaad niemand toegang heeft. Herstel daarna alle gemaakte wijzigingen. Geef daarvoor twee mogelijke werkwijzes. Zorg ervoor dat niemand de inhoud van de map adresboek kan doorzoeken. Probeer de inhoud van het adresbestand van de persoon op de computer naast jou te lezen. Lukt dit nog? Zoja, hoe komt het dat dit nog steeds lukt? Kopier jouw adresbestand samen met adres buur naar je home-directory. Verwijder in één commando de map contactgegevens samen met alle mappen en bestanden daaronder. Oefening 2.4 E In deze oefening zullen we wat dieper ingaan op het find commando. Het volledige commando ziet er als volgt uit: find directory [directory...] criterium [criterium...] acties In de eerste plaats moet er gespecificeerd worden in welke directories (en onderliggende subdirectories) er gezocht moet worden. Dit mag meer dan één pad zijn. Daarna wordt er opgegeven waarnaar exact gezocht moet worden. Dit gebeurt door de zogenaamde selectie-criteria. Enkele voorbeelden zijn: -name, zoekt bestanden met een bepaalde naam 10
11 -mtime, zoekt bestanden die sinds een bepaalde dag niet meer aangeraakt zijn -type, zoekt bestanden van een bepaald type (bv d voor directory, f voor een gewone file) -inum, zoekt bestanden met een bepaald inode-nummer.... Andere criteria kan je vinden in het handboek vanaf pagina 306, of in de manual pages. Finaal moeten we ook opgeven wat er juist moet gebeuren met de gevonden bestanden. Voorbeelden van zulke acties zijn -print, drukt de naam af van het bestand -exec, voert een commando uit -ok, voert een commando uit, nadat de gebruiker daar de toestemming voor gegeven heeft. Bijvoorbeeld, als er gevraagd wordt om het pad van alle files in /dev af te drukken, kan dit gebeuren via find /dev -name * -print Merk op dat we dus ook meerdere bestandsnamen kunnen opgeven, zoals gebruikelijk met behulp van *,?, enzovoort. Aangezien de shell deze moet doorgeven aan het commando find, en ze niet zelf mag interpreteren, moeten deze tussen quotes staan. Lees eerst goed pagina 305 t.e.m. pagina 308 in het handboek (en snuister even rond in de manual pages) vooraleer je aan deze oefening begint! Geef daarna een commando voor elk van de volgende zaken: Zoeken naar alle files onder je home-directory die in de laatste twee dagen aangepast zijn (goede kandidaten voor een back-up). Je home-directory doorzoeken en de padnamen geven van alle files die recenter aangepast zijn dan /etc/passwd. Uitzoeken welke.profile bestanden van de studenten waarvan de loginnaam met een zelfde letter begint als de jouwe, leesbaar zijn voor iedereen. Wat gebeurt er? Verwijderen van alle lege files in je home-directory, zonder verdere output. (Zoek even uit wat het commando touch doet.) Uitgebreide informatie geven (via ls -l) over de bestanden in je home-directory die jij niet kan uitvoeren. Alle.gif files en alle bestanden waarvan de bestandsnaam niet enkel uit hoofdletters bestaat uit jouw PC map verwijderen, nadat je daar expliciet de toestemming voor gegeven hebt. 11
12 Oefening 2.5 E K Beschouw de verzameling van patronen a b c d e f g h i j k. De reguliere expressie [a-k] zal met elk patroon uit die verzamelingen matchen. Bovendien matcht [a-k] met geen enkel ander patroon. Zoek nu voor elk van de volgende verzamelingen van patronen een dergelijke reguliere expressie: a b c d X Y Z aa ab ac ab ba aa bb aaab aaba aaaa aabb abab abba abaa abbb acab acba acaa acbb aab abb aab abb aac abc aac abc Probeer je expressies zo eenvoudig mogelijk te houden en controleer je oplossingen met behulp van vi. Oefening 2.6 E K Een zogenaamde binaire string is een sequentie van 0-en en 1-en, bijvoorbeeld De reguliere expressie [01][01]* matcht dus met elke mogelijke binaire string. Geef nu reguliere expressies die enkel matchen met alle binaire strings die: eindigen op 00; beginnen en eindigen met een 1; het patroon 110 bevatten; minstens drie 1-en bevatten; minstens drie opeenvolgende 1-en bevatten. Probeer je expressies opnieuw zo eenvoudig mogelijk te houden. Oefening 2.7 E K Download de file unixboeken.txt ( klbostee/cg/unixboeken.txt) met behulp van wget. Geef vi-substitutiecommando s die de volgende zaken met dat bestand doen (één substitutiecommando per puntje): Elk voorkomen van Unix vervangen door UNIX. Alle titels die beginnen met UNIX tussen ronde haken zetten. Het jaartal-veld omwisselen met het code-veld. De auteurs van plaats wisselen indien er twee auteurs zijn. 12
13 Oefening 3.1 E K In deze oefening zullen we gebruik maken van I/O redirection. Meer informatie hierover kan je vinden in hoofdstuk 6. Schrijf het woord COMPUTEROEFENINGEN weg naar de file Oefeningles2.txt. Schrijf de data uit adres buur weg in Oefeningles2.txt en zorg dat dit bestand niet overschreven wordt. Eventuele foutmeldingen worden weggeschreven in foutlog. Schrijf de uitvoer tesamen met eventuele foutmeldingen van het commando who am i weg naar de file ikke. Welke informatie geeft dit commando? Voer de volgende commando s uit: sort x 2> ikke sort < x 2> ikke Wat is de bedoeling en wat stel je vast? Verklaar de verschillende output. Download het bestand Vak1.txt (dat zich op dezelfde locatie als de andere bestanden bevindt) m.b.v. het commando wget en zorg dat onnodige output onmiddellijk in de prullenbak verdwijnt. Oefening 3.2 Het outputkanaal van een bepaald commando koppelen aan het inputkanaal van een ander commando, gebeurt door pipelining. Meer informatie hierover kan je vinden in hoofdstuk 6. Geef nu commando s voor de volgende zaken (één commando per puntje): Tips: Schrijf het aantal woorden en lijnen in adres loginnaam weg naar het bestand Oefeningles2.txt. Deze twee getallen zijn de enige gegevens die weggeschreven moeten worden. Schrijf de laatste 25 lijnen van /etc/passwd uit op het scherm. Schrijf lijnen 25 t.e.m. 75 van /etc/passwd uit op het scherm. Schrijf de tweede lijn van /etc/passwd uit op het scherm. Voer een commando uit dat telt hoeveel files er aanwezig zijn in al jouw directories. Het commando wc (pagina 103 in het handboek) telt regels, woorden en letters van een standaard invoer of opgegeven files. Het commando tail (handboek pagina 106) laat het laatste stukje van een file zien. Het commando head doet iets gelijkaardig, zoals de naam wel laat vermoeden. Meer informatie over de werking van head kan je vinden in de manual pages. Kijk even terug naar oefening 2.4 (over find). E 13
14 Oefening 3.3 Met behulp van de patroonzoekers grep, egrep en fgrep kan je op een eenvoudige manier bestanden terugvinden waarin een bepaald stukje tekst voorkomt. Daarnaast bieden egrep en grep ook de mogelijkheid om naar zoekpatronen te zoeken. Een korte samenvatting van hun functionaliteit kan je vinden vanaf pagina 110 in het boek. Gebruik grep om de lijn met jouw login gegevens in /etc/passwd te isoleren. Geef een egrep patroon dat alle lijnen matcht die geen twee opeenvolgende a s bevatten, en één voor alle lijnen die geen drie opeenvolgende a s bevatten. Bekijk hiervoor zeker de reguliere expressies op pagina 113 en 114. E Oefening 3.4 E K Geef een lijst van de permissies van alle files in jouw home-directory. Gebruik die oplossing om de verschillende permissietypes te tellen. De output kan er bijvoorbeeld als volgt uitzien: 16 -rw-r--r-- 2 drwx drwxr-xr-x Tips: Met behulp van cut kan men een bepaald gedeelte van een regel afdrukken. Op pagina 115 in het handboek vind je meer uitleg. Twee belangrijke vlaggetjes zijn f en d. Met het eerste vlaggetje wordt een regel in velden opgedeeld; daarna werkt cut op velden i.p.v. op karakters. Standaard is de veldafscheiding de tab-toets. Een andere afscheiding instellen kan m.b.v. het d vlaggetje. Gebruik eventueel od (pagina 107) samen met de tabel op pagina 159 om te ontdekken welke veldafscheiding ls -l gebruikt. Oefening 3.5 E We gebruiken opnieuw het bestand /etc/passwd. Geef een commando dat alle info uitschrijft over de 10 gebruikers met kleinste user-id van de groep met het hoogste groep-id. Deze lijst moet volledig in hoofdletters zijn, gerangschikt zijn op gebruikersnaam, en met een plusteken als scheiding tussen de velden. Doe dit met zo weinig mogelijk tekens. Schrijf je resultaat weg naar een bestand. Oefening 3.6 E Zorg dat jouw bestand adres <loginnaam> in de home-directory staat en leesbaar is voor iedereen. Schrijf de straatnamen (= waarin straat, laan of weg in voorkomt) uit de adresfiles van alle studenten waarvan de gebruikersnaam begint met dezelfde letter als jouw gebruikersnaam, weg naar de file overzichtstraten, waarbij naast elke straat ook staat hoeveel keer die in alle files voorkwam. De enige informatie die in overzichtstraten staat moet van de volgende vorm zijn: 14
15 5 STRAAT1 1 STRAAT2 enz. Hou er rekening mee dat een straatnaam zowel met een hoofdletter als een kleine letter kan voorkomen, maar wel gelijk behandeld moeten worden. Voor de eenvoud mag je ervan uitgaan dat straatnamen uit één deel bestaan, en dat de woorden straat, weg en laan enkel in het straatnaamgedeelte kunnen voorkomen. Zorg ervoor dat eventuele foutboodschappen bij het zoeken weggeschreven worden in foutlog en dat alle output in hoofdletters staat. Doe dit in zo weinig mogelijk commando-tekens. Oefening 3.7 E K Sla de bestanden Vak1.txt, Vak2.txt en Vak3.txt op, indien deze nog niet allemaal in je home-directory zouden staan. Deze zijn te vinden op klbostee/ cg/vak?.txt. Elk van die bestanden bevat regels van de vorm: <naam> <voornaam> <punten> <code> De code is een letter van A tot en met D, en punten bestaan uit 1 of 2 cijfers. Je mag er van uitgaan dat de voornaam en naam uit één deel bestaan, en enkel uit hoofd- en kleine letters bestaan. De namen staan niet alfabetisch gerangschikt. Elke regel in Vak1.txt heeft wel een corresponderende regel in Vak2.txt en in Vak3.txt. Ga er van uit dat er nog andere vakbestanden in je directory kunnen staan. Gevraagd: creëer een bestand waarin enkel personen voorkomen die een A haalden voor het eerste vak, maar niet voor het tweede. De personen moeten geordend worden volgens het puntenaantal behaald voor vak A (van hoog naar laag). De regels in het bestand moeten van de vorm <naam> <voornaam> <code vak1> <code vak2> <code vak3> zijn, m.a.w. velden gescheiden door een spatie, en geen puntenaantallen meer. Doe dit opnieuw in zo weinig mogelijk tekens. Het(de) zoekpatro(o)n(en) dat(die) je gebruikt moet(en) enkel voor regels van bovenstaand formaat gelden. Stel je dus als het ware voor dat er in die bestanden ook andere regels kunnen voorkomen, met willekeurige cijfers en letters. Oefening 3.8 E K Geef voor de volgende filmrecensie op klbostee/cg/reservoir. txt een lijst van alle paren opeenvolgende woorden, geordend volgens aantal voorkomens. Woorden bestaan enkel uit hoofd- of kleine letters, alle andere tekens moeten worden genegeerd. Je hebt een drietal regels nodig. Voorbeeld: In de tekst ik ben Filip en ik heb twee zussen en ik heb twee broers, zijn ik ben, ben Filip, Filip en, en ik, ik heb, heb twee, twee zussen, zussen en, en twee en twee broers opeenvolgende paren. Het paar en ik komt bijvoorbeeld twee maal voor. 15
16 Oefening 4.1 E K Doe achtereenvolgens de volgende zaken: Ga na welke processen er actief zijn. Voer het commando echo man man sh & uit en controleer welke processen er bijkomen. Waarvoor dient elk van die bijkomende processen denk je? Teken een hiërachie van de processen, waarbij elk proces met zijn ouder-proces wordt verbonden. Bepaal welk proces er gedood moet worden om alle bijkomde processen te beëindigen, en dood dat proces. Oefening 4.2 Download de shell file calcsum door K wget uit te voeren. Het commando sh calcsum <n> kan dan gebruikt worden om de som van de eerste <n> natuurlijke getallen te berekenen. Meet nu hoelang het duurt om de som van de eerste 100 natuurlijke getallen te bepalen, en herhaal dat nog eens nadat je tweemaal het commando yes > /dev/null & uitgevoerd hebt. Merk je een verschil? Zoja, kan je dat verschil ook verklaren? Vergeet de twee yes-processen niet te doden vooraleer je aan de volgende oefening begint. Oefening 4.3 E K Voor deze oefening gebruik je best de bash-shell. Op EduServ kan je die shell starten door het commando bash uit te voeren. In Knoppix is bash de standaard shell. Stel één commando-regel op die de kalender voor de eerste drie maanden van 2006 onder elkaar uitschrijft. Doe dat door drie aparte cal-commando s te combineren. Pas de bekomen regel vervolgens aan zodanig dat: het volledige commando in de achtergrond uitgevoerd wordt; het commando in de achtergrond uitgevoerd wordt, en de uitvoer bewaard wordt in een bestand; de verschillende deel-commando s tegelijkertijd worden uitgevoerd, en alle uitvoer in een bestand terecht komt. 16
17 Herhaal de laatste commando-regel een aantal keer en ga na of het bekomen bestand steeds hetzelfde is. Bewaar daarna alle versies van het commando in een shell file en maak die file uitvoerbaar met behulp van chmod. Oefening 4.4 E K Voer de volgende commando s uit: wget echo -e -n\n-a > vlaggen cat vlaggen perl do.perl ls Kan je achterhalen wat het perl-script do.perl doet? Zorg er nu voor dat het laatste commando ook als volgt kan ingegeven worden: cat vlaggen./do.perl ls Wat kan er in dit commando nog weggelaten worden nadat je export PATH="$PATH:." uitgevoerd hebt? Tip: Bekijk de uitvoer van whereis perl om het volledige pad naar het perl programma te weten te komen. Oefening 4.5 E K Implementeer de volgende commando s aan de hand van (uitvoerbare) shell files:./argten <arg 1> <arg 2>...<arg n> Schrijft <arg 10> uit../crypt <bestand> Het tekstbestand <bestand> onleesbaar (of terug leesbaar) maken door de substitutie :1,$s/\(...\)\(...\)/\2\1/g uit te voeren met ex, de regel-georiënteerde versie van de editor vi../pkids <pid> Alle (rechtstreekse) kind-processen van het proces <pid> uitschrijven. Voor elk kind-proces moet er een lijn geprint worden die bestaat uit de pid en het commando van het proces../reverse <arg 1> <arg 2>...<arg n> Schrijft de argumenten <arg 1> <arg 2>...<arg n> uit in omgekeerde volgorde. 17
18 Tip: Bekijk sectie 4.3 in het boek../revln <link name> <target> Doet hetzelfde als ln, maar de argumenten worden in omgekeerde volgorde doorgegeven. Gebruik het perl-script do.perl uit de vorige oefening om dit commando te implementeren. Oefening 4.6 E Log in op EduServ, creëer de directory ~/WWW/cgi-bin en maak daar een shell file counter.cgi die de volgende uitvoer genereert: Content-type: text/plain Huidige aantal bezoekers: <aantal> waarbij <aantal> met één verhoogd wordt bij elke uitvoering van het script. Zorg er daarna voor dat de rest van de wereld elke directory op het pad vanaf je homedir tot counter.cgi kan uitvoeren ; het bestand counter.cgi kan lezen en uitvoeren. Als dat gebeurd is, dan moet het script kunnen uitgevoerd worden door de corresponderende URL te bezoeken met een webbrowser, bijvoorbeeld: lynx Tip: Maak gebruik van de calculator bc. Oefening 4.7 E K Schrijf de volgende shell files:./printline <bestandsnaam> <regelnr> Schrijft de <regelnr>-de regel van het bestand <bestandsnaam> uit../countten Schrijft telkens het getal uit dat het resultaat is van het vorige getal geïncrementeerd met 1. Wanneer 10 bereikt wordt, dan wordt er terug begonnen vanaf 1. Dus:./countten 1..../countten 9./countten 10./countten 1./countten 2 18
19 Download daarna het bestand quotes.txt ( klbostee/cg/quotes. txt) en voer het commando./printline quotes.txt `./countten` een aantal keer uit. Wat doet dit commando? 19
20 Oefening 5.1 E K Download het bestand deelratings.txt. De regels zijn van de vorm: <product-id> <member-id> <rating> <status> <creation> <last-modified> <type> <review-id> Elke regel bevat informatie over een bepaald product: de score die een bepaalde gebruiker gegeven heeft, wanneer de gebruiker voor het eerst en voor het laatst een score gegeven heeft voor dit product, of de score zichtbaar mag zijn voor andere gebruikers (<status>), enzovoort. Gevraagd: geef substitutie-commando s die volgende zaken doen, en doe dit in zo weinig mogelijk tekens. Bepaal eerst welke scheiding tussen de velden gebruikt wordt, en zorg ervoor dat deze behouden wordt na substitutie. Markeer alle doorlopende tekst (=geen regels van bovenstaande vorm) als commentaar door # voor elke regel te plaatsen. Verwijder de gegevens uit de laatste kolom. Op elke rij waar de last-modified kolom niet ingevuld is, deze aanvullen met de waarde uit de creation kolom. Vervang alle hoge ratings (4 of 5) door OK!. Vervang alle andere ratings door NOK. Verander de datumschrijfwijze van yyyy/mm/dd naar dd/mm/yyyy. Vervang alle lijnen waarvan de status op 0 staat door een lege lijn. Zoek alle lijnen met een object-id dat begint met een cijfer tussen 1 en 5, en waarvoor er maar één keer een score gegeven is. Markeer deze door een sterretje vooraan de lijn te zetten. Reorganiseer het bestand op de volgende manier: <product-id> <member-id> <rating> <status> <creation> <last-modified> <type> wordt omgezet naar <product-id> A <member-id> <rating> <product-id> B <creation> <last-modified> <product-id> C <status> <type> <lege lijn> Oefening 5.2 E K Schrijf een shell file findlinks die alle links in een gegeven webpagina uitschrijft. Met een link bedoelen we daarbij een URL van de volgende vorm: waarbij: 20
21 <domeinnaam> van de vorm <naam>.<extensie> is, bijvoorbeeld ugent.be; <hostname> uit meerdere delen kan bestaan, bijvoorbeeld <pad>, <bestand> en <hostnaam>. optioneel zijn; de slash (/) op het einde optioneel is wanneer er geen <bestand> gespecificeerd is (als <bestand> wel opgegeven wordt dan kan het laatste karakter geen slash zijn). Bij de uitgeschreven links moet de eventuele slash op het einde verwijderd worden, en mag elke link slechts één keer voorkomen. Een mogelijke uitvoering van findlinks is bijvoorbeeld:./findlinks Probeer ervoor te zorgen dat foutieve URLs, zoals bijvoorbeeld of http: //be, genegeerd worden. Gebruik vervolgens findlinks als basis voor een shell file die telt hoeveel keer elke domeinnaam voorkomt in de links van een gegeven webpagina, bijvoorbeeld:./domaincounts 9 ugent.be 1 w3.org 21
Zelftest UNIX/Linux basiscursus
Zelftest UNIX/Linux basiscursus Document: N0829Test.fm 10/12/2007 ABIS Training & Consulting P.O. Box 220 B-3000 Leuven Belgium TRAINING & CONSULTING INLEIDING BIJ DE ZELFTEST UNIX/LINUX BASISCURSUS Dit
Nadere informatieInhoud. A Eskwadraat Linuxcursus UNIX. GNU/Linux. Slackware. Red Hat. GNU/Linux Bestanden Thuiswerken Shell Editors Opdracht.
Inhoud A Eskwadraat Linuxcursus Jitse Klomp Sysop 10 december 2013 GNU/Linux Bestanden Thuiswerken Shell Editors Opdracht Deze presentatie is terug te vinden op home.a-eskwadraat.nl/~sysop/linuxcursus2013/
Nadere informatieBasis UNIX commando's - overzicht
Basis UNIX commando's - overzicht Hieronder volgt een lijst van UNIX-commando's die voor het programmeerpraktikum nodig, handig en/of nuttig zijn. De genoemde opties zijn er meestal maar een paar! Voor
Nadere informatieZelftest UNIX/Linux basiscursus
Zelftest UNIX/Linux basiscursus Document: n0829test.fm 15/12/2017 ABIS Training & Consulting P.O. Box 220 B-3000 Leuven Belgium TRAINING & CONSULTING INLEIDING BIJ DE ZELFTEST UNIX/LINUX BASISCURSUS Dit
Nadere informatieBerekening van de hash-code van een bestand of CD
1 Berekening van de hash-code van een bestand of CD Berekening van de hash-code van een bestand of CD Inhoudsopgave 1. Inleiding 2 2. Te gebruiken commando bij verschillende besturingsomgevingen 2 3. Download
Nadere informatieIMAP-handleiding Bookinto
IMAP-handleiding Bookinto Olivier Nuyts 2Ti6 Ewout Spitaels 2Ti6 Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Bachelor Toegepaste Informatica 2 de jaar Academiejaar 2010-2011 Overzicht Inleiding Bookinto
Nadere informatie3 Oefening 1: C-shell
3 Oefening 1: C-shell Bij het opstarten van de C-shell worden drie bestanden uitgevoerd: /etc/csh.login : globale definities, door de SA ingesteld, alleen bij de login shell;.cshrc in de home directory:
Nadere informatieUnix Console Gebruik
Unix Console Gebruik Inleiding tot het gebruik van de Unix console... met wat Linux en distributiespecifieke zaken ertussen. Presentatie van 16/04/2007 voor de HCC-Vl : Mechelen Sven Vermeulen 1 Unix Console
Nadere informatieQUESTI OPSTARTGIDS ALGEMENE INSTELLINGEN EN LVS
01 - WELKOM BIJ QUESTI Welkom bij Questi. Alvorens je opstart, willen we je graag attent maken op enkele zaken. Voor je op de knop inloggen klikt, bekijk je best even de algemene filmpjes onder de knop
Nadere informatieHandleiding digitaal dossier
Handleiding digitaal dossier Handleiding digitaal dossier... 1 Omschrijving... 2 Login met persoonlijke account... 3 Geen persoonlijke account... 3 Automatisch omwisselen naar persoonlijke account... 4
Nadere informatieBeknopte handleiding voor Derive 5.0 for Windows
- Lesbrief Beknopte handleiding voor Derive 5.0 for Voorspelbaarheid en Populaties in de tijd Doelgroep Klas 5 t/m 6 havo en vwo Vakken en domeinen Algemene natuurwetenschappen VWO Wiskunde VWO: A domein
Nadere informatieInstallatie Software - Opdrachten Les 2
Installatie Software - Opdrachten Les 2 ROC van Amsterdam Gooi en Vechtstreek Naam: Klas: Datum: 2010 Jansn 1 van 11 is een operating system dat ten grondslag ligt aan de verschillende versies van Windows.
Nadere informatieHuiswerk Linux: Apache groepsrechten
Huiswerk Linux: Apache groepsrechten Opdracht: configureer Apache zodanig, dat je Cygwin niet meer Als administrator hoeft te starten om Apache te configureren. Om dit te bereiken maken we in Windows een
Nadere informatieHandleiding OwnCloud voor SG de Overlaat
Handleiding OwnCloud voor SG de Overlaat Je eigen wolk binnen de Overlaat Geschreven door: Maurice Heeren Datum: 10-12-2014 Versie 2.0 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 Toegang krijgen tot
Nadere informatieInvoermodule website oudesmidse.com versie 1.0
Pagina 1 van 27 Inhoud Invoermodule website oudesmidse.com versie 1.0 1. Beheerpagina... 3 2. Invoeren of aanpassen van gegevens op de website... 4 2.1 Inloggen... 4 2.2 Help... 4 3. Hoofdmenu... 5 4.
Nadere informatieGegevens invullen in HOOFDLETTERS en LEESBAAR, aub. Belgische Olympiades in de Informatica (duur : maximum 1u15)
OI 2010 Finale 12 Mei 2010 Gegevens invullen in HOOFDLETTERS en LEESBAAR, aub VOORNAAM NAAM :................................................ SCHOOL :............................................................
Nadere informatieBoek.be Adresgids. Beknopte handleiding Frank Salliau 12 mei 2009
Boek.be Adresgids Beknopte handleiding Frank Salliau 12 mei 2009 Wat is de adresgids? De adresgids is een website waarop je de adressen en contactgegevens van de leden van het Huis van het Boek kunt raadplegen.
Nadere informatieNETWERKVERBINDINGEN MAKEN
NETWERKVERBINDINGEN MAKEN MTSO-INFO-EXTRA 7 VAKGROEP MTSO 2001 Faculteit PSW Universiteit Antwerpen Contact: prof. dr. Dimitri Mortelmans (dimitri.mortelmans@ua.ac.be) Tel : +32 (03) 820.28.53 - Fax :
Nadere informatieKorte uitleg: File descriptors en redirection in de shell (en pipes)
Korte uitleg: File descriptors en redirection in de shell (en pipes) De zogenaamde Redirection faciliteit zoals gebruikt in de shell is soms lastig te overzien. Vooral bash heeft nogal wat uitbreidingen
Nadere informatieAFO 142 Titel Aanwinsten Geschiedenis
AFO 142 Titel Aanwinsten Geschiedenis 142.1 Inleiding Titel Aanwinsten Geschiedenis wordt gebruikt om toevoegingen en verwijderingen van bepaalde locaties door te geven aan een centrale catalogus instantie.
Nadere informatieAcco: Files exchange documentatie 10 januari 2011
Acco: Files exchange documentatie 10 januari 2011 Door Philippe Dellaert Acco: Files exchange documentatie - 1/9 1. Inleiding ACCO maakt gebruik van een online systeem om documenten uit te wisselen tussen
Nadere informatie1. Mijn Ell@-toestel werkt niet
Ell@: Veelgestelde vragen en antwoorden v3.0 Inhoudstafel 1. Mijn Ell@-toestel werkt niet... 2 1.1. Aan/uit-toets werkt niet... 2 1.2. E-id-kaart verzorgende wordt ingestoken, maar je toestel geeft aan
Nadere informatieKlikt u op dan komt er een scherm of u dit bestand wilt of
Enkele nuttige tips om met VARB te werken. U start uw internetbrowser en gaat naar https://www.varb.nl er komt een schermpje Certificaat bevestigen, klik op OK. Het volgende scherm is Voer Pin in, u vult
Nadere informatieHandleiding NZa-portaal. voor zorgaanbieders
Handleiding NZa-portaal voor zorgaanbieders Versie 1, 30 maart 2011 Inhoud 1. Starten 3 2. Algemene zorgaanbiederspagina 5 3. Download NZa-bestanden 6 4. Individuele zorgaanbiederspagina 7 5. Downloaden
Nadere informatieHandleiding voor het presenteren van uw kunstwerken op www.kunstinlochem.nl
Handleiding voor het presenteren van uw kunstwerken op www.kunstinlochem.nl Tip: print deze handleiding uit! Als deelnemer aan de kunstroute kunt u uw kunstaanbod presenteren op de website van kunst in
Nadere informatieInhoudsopgave Voorwoord 7 Nieuwsbrief 8 Introductie Visual Steps 8 Wat heeft u nodig? 9 Hoe werkt u met dit boek? 10 De website bij het boek
Inhoudsopgave Voorwoord... 7 Nieuwsbrief... 8 Introductie Visual Steps... 8 Wat heeft u nodig?... 9 Hoe werkt u met dit boek?... 10 De website bij het boek... 11 Toets uw kennis... 11 Voor docenten...
Nadere informatieStap 2: informatie op je website / weblog plaatsen
Stap 2: informatie op je website / weblog plaatsen We hebben nu samen onze eigen persoonlijke website (blog) aangemaakt en we hebben ons eigen adres gekregen. Maar er staat eigenlijk nog totaal niets op
Nadere informatieHandleiding voor de leerling
1 Inloggen met Knooppunt... 2 2 Inloggen met Smartschool... 3 3 Koppel je diddit-account aan je school... 5 4 Hoe werkt de startpagina van diddit?... 7 5 Voeg je boek toe in diddit... 8 6 Maak oefeningen
Nadere informatieI BASH. Johan Adriaans johan.adriaans@gmail.com
I BASH Johan Adriaans johan.adriaans@gmail.com Wat wordt er behandeld Waarom? Hello world? Rechtensysteem Shell expansion Control structures History Input/output redirection Powertools Waarom BASH? BASH
Nadere informatieRichtlijnen kassaregister Profregister.exe
Richtlijnen kassaregister Profregister.exe Geef wachtwoord in en daarna druk je op inloggen. Snelkoppeling 1 tot en met 11 hebben een digitale stock, En elke snelkoppeling is onderverdeeld in 99 drukknoppen.
Nadere informatieOverzicht. Tekstmanipulatie. Doel van de cursus. Doel van de cursus. Tekstmanipulatie: tekst automatisch bewerken en onderzoeken. Waarom Linux?
Overzicht Tekstmanipulatie Week 1 Gosse Bouma g.bouma@rug.nl Informatiekunde Rijksuniversiteit Groningen 2007/2008 Doel van de cursus Tekstmanipulatie: tekst automatisch bewerken en onderzoeken Bewerken
Nadere informatieBadge it. Inhoudsopgave. 1. Installatie... 3
Badge it voor Windows 95/98/NT/2000/XP Inhoudsopgave 1. Installatie... 3 2. Start... 4 2.1. Nieuwe database maken... 5 2.2. De geselecteerde database openen... 5 2.3. De naam van de geselecteerde database
Nadere informatieBeginnersles 2 Computerles Windows 7
Beginnersles 2 Computerles Windows 7 Ik geef hier nogmaals een overzicht van de belangrijkste Toets-Combinaties: (Ik gebruik ze al jaren, en heb daar veel gemak van ) Ctrl + A = Selecteren Ctrl + C = Kopiëren
Nadere informatieKorte uitleg: Wie mag wat met welk bestand
Korte uitleg: Wie mag wat met welk bestand Zoals in Korte uitleg: Directories, meta-data van bestanden, inodes beschreven zit er bij de meta-data van een bestand in de inode van dat bestand een aantal
Nadere informatieBijlage Inlezen nieuwe tarieven per verzekeraar
! Bijlage inlezen nieuwe tarieven (vanaf 3.2) Bijlage Inlezen nieuwe tarieven per verzekeraar Scipio 3.303 biedt ondersteuning om gebruikers alle tarieven van de verschillende verzekeraars in één keer
Nadere informatieStudentenhandleiding Studentenpagina STUDENTENPAGINA HANDLEIDING VOOR STUDENTEN. Handleiding Studentenpagina 1
Studentenhandleiding Studentenpagina STUDENTENPAGINA HANDLEIDING VOOR STUDENTEN Handleiding Studentenpagina 1 Inhoud van de handleiding Inhoud van de handleiding... 2 1. Inleiding... 3 2. Inloggen op de
Nadere informatieGoogle Drive + Dropbox. Hoe werk je ermee en wat zijn de verschillen
Google Drive + Dropbox Hoe werk je ermee en wat zijn de verschillen Google Drive Een account aanmaken https://accounts.google.com/signup?hl=nl 3 Je account gegevens aanpassen https://accounts.google.com
Nadere informatieBestanden bewaren met SkyDrive
Bestanden bewaren met SkyDrive Wat is SkyDrive? Met SkyDrive (www.skydrive.live.com) kun je bestanden opslaan op een beveiligde, gratis website. De bestanden kun je overal ter wereld weer downloaden. De
Nadere informatieAlgemene computerhandleiding
Algemene computerhandleiding HWG A Eskwadraat 25 Juni 2004 Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 2 Hoe werkt het systeem? 2 3 De eerste keer inloggen 2 3.1 Het beginscherm........................... 2 3.2 Handige
Nadere informatieTYP-TOP online HANDLEIDING VOOR DE LEERKRACHT
TYP-TOP online HANDLEIDING VOOR DE LEERKRACHT Inhoudstafel 1 Eerste gebruik... 2 1.1 Programma openen via de methodesite... 2 1.2 Klasgroep aanmaken... 2 1.3 Leerlingen aan een klasgroep koppelen... 3
Nadere informatieBeschrijving webmail Enterprise Hosting
Beschrijving webmail Enterprise Hosting In dit document is beschreven hoe e-mail accounts te beheren zijn via Enterprise Hosting webmail. Webmail is een manier om gebruik te maken van e-mail functionaliteit
Nadere informatieAutomaten. Informatica, UvA. Yde Venema
Automaten Informatica, UvA Yde Venema i Inhoud Inleiding 1 1 Formele talen en reguliere expressies 2 1.1 Formele talen.................................... 2 1.2 Reguliere expressies................................
Nadere informatieBeveiligingstips voor je laptop
Beveiligingstips voor je laptop Paswoord Policy Om je gegevens ze veilig mogelijk te bewaren zijn er enkele tips: Verander regelmatig je wachtwoord Dit doe je door na het aanmelden op ctrl-alt-del te drukken
Nadere informatieHandleiding myworkandme. Aanmelden met e-mailadres en wachtwoord
Handleiding myworkandme Aanmelden met e-mailadres en wachtwoord 22 juli 2013 Inhoudsopgave 1. Nieuwe gebruiker? Je profiel activeren... 3 1.1 Klik op de link in de activatiemail... 3 1.2 Geef je e-mailadres
Nadere informatieWijzigingen Release 1.4 oktober 2010
Wijzigingen Release 1.4 oktober 2010 Inleiding Er is met name geïnvesteerd in meer controle voor beheerders, zodat deze MWIB zelf beter kunnen beheren. De mogelijkheid om acties te verwijderen is toegevoegd,
Nadere informatieReguliere Expressies
Reguliere Expressies Een reguliere expressie (regexp, regex, regxp) is een string (een woord) die, volgens bepaalde syntaxregels, een verzameling strings (een taal) beschrijft Reguliere expressies worden
Nadere informatieHandleiding CrisisConnect app beheersysteem
Handleiding CrisisConnect app beheersysteem Inhoudsopgave 1. Start 1.1. Vereisten gebruik 1.2. Inloggen 1.3. Wachtwoord wijzigen 2. Vullen 2.1. Dossiers 2.2. Processen 2.2.1. Tekst toevoegen 2.2.2. Bijlagen
Nadere informatieHoe kunt u bestanden en mappen delen tussen Windows en Linux Mint.
Hoe kunt u bestanden en mappen delen tussen Windows en Linux Mint. In deze handleiding ga ik u uitleggen hoe ik bestanden en mappen deel tussen Linux Mint en Windows. Er zijn vele andere manieren om dit
Nadere informatieBerichtenbox. Auteur : Rakesh Poeran Datum : 19 mei 2015 Versie : 2014.5 Documentnaam : Berichtenbox
Berichtenbox Auteur : Rakesh Poeran Datum : 19 mei 2015 Versie : 2014.5 Documentnaam : Berichtenbox Inhoud 1. Inleiding 3 2. Inloggen op de berichtenbox 4 3. Lay-out van de berichtenbox 6 3.1 Linker menu
Nadere informatieHandleiding NarrowCasting
Handleiding NarrowCasting http://portal.vebe-narrowcasting.nl september 2013 1 Inhoud Inloggen 3 Dia overzicht 4 Nieuwe dia toevoegen 5 Dia bewerken 9 Dia exporteren naar toonbankkaart 11 Presentatie exporteren
Nadere informatieJe gaat leren programmeren en een spel bouwen met de programmeertaal Python. Websites zoals YouTube en Instagram zijn gebouwd met Python.
1 Je gaat leren programmeren en een spel bouwen met de programmeertaal Python. Websites zoals YouTube en Instagram zijn gebouwd met Python. Voordat je leert programmeren, moet je jouw pc zo instellen dat
Nadere informatieHandleiding voor de leerling
1 Inloggen met Knooppunt... 2 2 Inloggen met Smartschool... 3 3 Koppel je diddit-account aan je school... 5 4 Hoe werkt de startpagina van diddit?... 6 5 Voeg je boek toe in diddit... 7 6 Maak oefeningen
Nadere informatieExporteren naar excel
Exporteren naar excel 9 maart 2012 WISA helpdesk Inhoudsopgave 1 Exporteren naar excel 2 1.1 Exporteren van schermgegevens......................... 3 1.1.1 Export opvragen.............................
Nadere informatiecbox UW BESTANDEN GAAN MOBIEL! VOOR SMARTPHONES EN TABLETS MET HET ios BESTURINGSSYSTEEM GEBRUIKERSHANDLEIDING
cbox UW BESTANDEN GAAN MOBIEL! VOOR SMARTPHONES EN TABLETS MET HET ios BESTURINGSSYSTEEM GEBRUIKERSHANDLEIDING Inleiding cbox is een applicatie die u eenvoudig op uw computer kunt installeren. Na installatie
Nadere informatieNovember 2004 versie 1.0
November 2004 versie 1.0 Vooraf» De handleiding kan een nuttig hulpmiddel zijn bij eventuele vragen of problemen. Voor een eerste introductie verwijzen we u naar de basishandleiding van de digitale Milieutafel.»
Nadere informatieHandleiding voor het maken van een online enquête formulier. Google Drive toepassing
Handleiding voor het maken van een online enquête formulier. Google Drive toepassing HOGESCHOOL VAN ARNHEM EN NIJMEGEN Januari 7 2014 Opgesteld door: Jan-Willem 1//2014 Handleiding voor het maken van een
Nadere informatieLandelijk Hoofdluis Protocol voor het Primair Onderwijs Quick start Schoolenik.nl voor de School Coördinator Hoofdluis
Landelijk Hoofdluis Protocol voor het Primair Onderwijs Quick start Schoolenik.nl voor de School Coördinator Hoofdluis 1.1 Inleiding Schoolenik.nl is het sociale netwerk van jouw school. In Schoolenik.nl
Nadere informatieMach3Framework 5.0 / Website
Mach3Framework 5.0 / Website Handleiding Mach3Builders Inhoudsopgave 1 Inloggen...5 1.1 Ingelogd blijven...6 1.2 Wachtwoord vergeten...7 2 Applicatie keuzescherm...8 2.1 De beheeromgeving openen...9 3
Nadere informatiePrullenbak ledigen via terminal
Prullenbak ledigen via terminal Dit artikel werd gemaakt en getest onder Linux Mint 17.1 Cinnamon. Als je graag een leeg bureaublad hebt, dan kun je de aanwezige bureaubladpictogrammen verwijderen via
Nadere informatieDropbox. Handleiding. Dropbox handleiding Dieter David david.dieter@telenet.be. Dieter David david.dieter@telenet.be
0 Dropbox Handleiding Dieter David david.dieter@telenet.be 1 1. Wat is dropbox? 2 Dropbox is 2ledig : schijfruimte online (= back-up) synchroniseren en delen van bestanden op je online schrijfruimte Je
Nadere informatieLinux in de computerklas
Linux in de computerklas Departement Computerwetenschappen K.U.Leuven 5 oktober 2006 (K.U.Leuven) Linux in de computerklas 5 oktober 2006 1 / 18 De computerklas 1 De computerklas 2 Gebruik 3 Shell commando
Nadere informatieHANDLEIDING OUDER.SFEVERGEM.BE
HANDLEIDING OUDER.SFEVERGEM.BE ICT SFEVERGEM 2014 1 Inhoudstafel 1 Inhoudstafel...2 2 Werkwijze...3 3 Minimale vereisten...3 4 Inloggen op de site...4 4.1 Surf naar de link ouder.sfevergem.be...4 5 Wachtwoord
Nadere informatieLabo 4 : Installatie Windows XP Professional Edition
Labo 4 : Installatie Windows XP Professional Edition In dit hoofdstuk gaan we op een volledig nieuwe PC met een lege harde schijf Windows XP Professional Edition installeren. Alle stappen voor de installatie
Nadere informatieDe Kleine WordPress Handleiding
Introductie Dit is geen uitgebreide handleiding om een WordPress website of blog mee te bouwen. Het is ook geen overzicht van alle aspecten die een WordPress website zo bijzonder maken en geen verhandeling
Nadere informatieHandleiding www.chiromeisjeszwaneven.be (v2).
Handleiding www.chiromeisjeszwaneven.be (v2). Agenda Ga naar www.chiromeisjeszwaneven.be/admin en kies voor agenda. Log in met je gebruikersgegevens van het admingedeelte van de agenda. Pagina na het inloggen:
Nadere informatieInhoud Backuptaak aanmaken... 3 Backup encryptie... 5 Auto-backup opties... 7 Bestanden voorbereiden en Backup maken... 8 Uitleg iconen...
Inhoud Backuptaak aanmaken... 3 Backup encryptie... 5 Auto-backup opties... 7 Bestanden voorbereiden en Backup maken... 8 Uitleg iconen... 9 Legenda iconen... 10 Bestanden terugzetten uit Backup... 11
Nadere informatieHandleiding muziek spelen van een tablet.
Handleiding muziek spelen van een tablet. Wat heb je nodig: een tablet minimum 8.4 groot (8.4, 9.7, 10.1, 105, 11.6, 12.2 13.3 zijn geschikt) Wanneer je die nog moet aanschaffen kan ik wel raad geven na
Nadere informatieAanmaken. Transportfile. EasyNBF
Aanmaken Transportfile EasyNBF 1 0 Inhoudsopgave 0 INHOUDSOPGAVE 2 1 EASYTRANSPORT 3 1.1 Het formaat waarin scores worden verwerkt 4 1.2 Een score transportbestand aanmaken 5 1.2.1 Handmatig invoeren van
Nadere informatieSenBox Handleiding. Versie: juli
SenBox Handleiding Versie: juli 2019 www.sendot.nl Inhoudsopgave 1. Installatie... 3 1.1 Benodigdheden... 3 1.2 Stappen... 3 2. Login... 5 3. Dashboard... 6 4. Grafiek maken... 8 5. Chart Screen... 9 5.1
Nadere informatieIndex. Versie: 5.0 Datum: 17-12-2011
Index Versie: 5.0 Datum: 17-12-2011 1. Inleiding... 2 2. POI Loader downloaden en starten... 2 2.1. Categorieën maken... 3 3. PoiEdit downloaden en starten... 4 3.1. Eenmalig wachtwoord per POI provider...
Nadere informatieU bent nu aangemeld op het Chamilo leerplatform en hebt toegang tot de tabs in de blauwe balk (Home pagina, Cursussen, enz ).
Pagina 1 van 17 Surf naar http://chamilo.avondschool.be (vanaf september 2012) Tik bij Gebruikersnaam (Username) uw ecard gebruikersnaam. Tik bij Wachtwoord (Password) uw bijhorend ecard wachtwoord. Klik
Nadere informatieCentral Station. CS website
Central Station CS website Versie 1.0 18-05-2007 Inhoud Inleiding...3 1 De website...4 2 Het content management systeem...5 2.1 Inloggen in het CMS... 5 2.2 Boomstructuur... 5 2.3 Maptypen... 6 2.4 Aanmaken
Nadere informatieOP WEG MET TYP-TOP ONLINE
OP WEG MET TYP-TOP ONLINE Handleiding voor de leerling UITGEVERIJ DE BOECK 1 Inhoudstafel 1 Eerste gebruik... 3 1.1 Programma openen via de methodesite... 3 1.2 Je account aan een klasgroep koppelen...
Nadere informatieGebruikers Handleiding voor instellingen die gebruik maken van. Nabij Patiënt Testen. Met web applicatie Tropaz 2.0
Bladnr : 1/16 Gebruikers Handleiding voor instellingen die gebruik maken van Nabij Patiënt Testen Met web applicatie Tropaz 2.0 Trombosedienst Leiden Poortgebouw Rijnsburgerweg 10 2333 AA Leiden Telefoon:
Nadere informatieInstallatie Windows XP Professional Edition
Installatie Windwos XP Professional Edition 1 Installatie Windows XP Professional Edition In dit hoofdstuk gaan we op een volledig nieuwe PC met een lege harde schijf Windows XP Professional Edition installeren.
Nadere informatie2.4.4 LibreOffice Werkblad Mac
2.4.4 LibreOffice Werkblad Mac Deze cursus bestaat uit 4 delen. 1. Werkblad gebruiken voor berekeningen 2. Werkblad gebruiken voor het maken van lijsten 3. Werkblad gebruiken voor een (eenvoudige) boekhouding
Nadere informatiecbox UW BESTANDEN GAAN MOBIEL! VOOR ANDROID-SMARTPHONES EN -TABLETS GEBRUIKERSHANDLEIDING
cbox UW BESTANDEN GAAN MOBIEL! VOOR ANDROID-SMARTPHONES EN -TABLETS GEBRUIKERSHANDLEIDING Inleiding cbox is een applicatie die u eenvoudig op uw computer kunt installeren. Na de installatie wordt in de
Nadere informatieHowto Subversion. 1. Subversion structuur en uitleg
1. Subversion structuur en uitleg Op de Adwise VDS server staan de repositories die gebruikt kunnen worden. Een subversion repository bevat alle projecten gerelateerd aan de betreffende repository. Adwise
Nadere informatieIntroductiehandleiding Webmail Dussense Boys
Introductiehandleiding Webmail Dussense Boys Versie: 1.0 Naam: E-mail: H.A.P.P. Ribbers e.ribbers@dussenseboys.nl Inhoudsopgave Inleiding... 3 Account... 3 Inloggen met uw gebruikersaccount... 4 Introductie
Nadere informatieHandleiding ZKM Online. Versie 2.1
Handleiding ZKM Online Versie 2.1 Februari 2015 Inhoudsopgave 1. Inloggen... 3 1.1 Eerste keer dat je inlogt... 3 1.1.1 Profiel... 4 1.1.2. Wachtwoord (wijzigen)... 4 1.1.3. Bureau... 5 1.1.4. Consultants
Nadere informatieHandleiding voor het maken van een online enquête formulier. Google Drive toepassing
Handleiding voor het maken van een online enquête formulier. Google Drive toepassing HOGESCHOOL VAN ARNHEM EN NIJMEGEN Februari 2016 Opgesteld door: Jan-Willem Handleiding voor het maken van een online
Nadere informatieBloggen met blogdirect
Bloggen met blogdirect H1 Aanmelden en inloggen H1.1 Aanmelden Ga naar www.blogdirect.nl Klik op registeren. Onderstaand scherm verschijnt: Vul de gegevens in en klik op verzenden. Verzin een gebruikersnaam:
Nadere informatieTeD Tekst en Design. Basisinformatie voor klein gebruik van het cms Made Simple
Basisinformatie voor klein gebruik van het cms Made Simple 1 Inhoud Inhoud 2 Inleiding 3 Inloggen in het CMS 3 Teksten plaatsen/aanpassen 4 Een link aanmaken 4 Gebruikers toevoegen/ verwijderen 5 Werken
Nadere informatieCoderen en analyseren van kwantitatieve data via Excel
Coderen en analyseren van kwantitatieve data via Excel 3de jaar Bedrijfsmanagement 3de jaar Office Management INHOUD 1. VRAGENLIJST (ONLINE INGEGEVEN IN GOOGLE DRIVE)... 3 2. ANALYSE ANTWOORDEN... 7 2.1
Nadere informatieBRICONweb voor de club
BRICONweb voor de club Starten met BW! 3 Aanmelden! 4 Registreren! 4 Club verantwoordelijke! 5 Bestaande club! 5 Nieuwe club aanmaken! 5 Aanmaken wedstrijd! 6 Betekenis icoontjes! 7 Inkorven! 8 Aantallen
Nadere informatieHandleiding nieuwe website Cozycar voor gebruikers
1 Handleiding nieuwe website Cozycar voor gebruikers Inhoudstafel 1. Registreren en inloggen... 2 1.1 Heb je nog geen autodeel-account?... 2 1.2 Heb je al een autodeel-account aangemaakt of had je al een
Nadere informatieInleiding... 3. Het e-mailadres... 3. Hoe werkt e-mail?... 3. Je emailadres registreren... 4. Aanmelden bij Outlook... 7. Schermonderdelen...
E-MAIL INHOUD Inleiding... 3 Het e-mailadres... 3 Hoe werkt e-mail?... 3 Je emailadres registreren... 4 Aanmelden bij Outlook... 7 Schermonderdelen... 8 Mailen... 10 Een mail lezen... 10 Een mail versturen...
Nadere informatieLedenlijsten + etiketten maken
Ledenlijsten + etiketten maken Eerst wordt uitgelegd hoe je een ledenlijst (van alle clubleden of leden per lesjaar) kan opvragen en bewerken en nadien hoe je met deze lijst etiketten kan maken. De ledenlijst
Nadere informatiePortfolio Handleiding / faq
Portfolio Handleiding / faq Wat is een portfolio? Waar vind ik het portfolio? Wat vind ik allemaal op mijn portfoliopagina? Hoe pas ik mijn introductietekst aan? Wat zijn portfoliomappen en portfolio-items?
Nadere informatieVerbinden met FTP server
We gaan kijken naar: Verbinden met een FTP server Je FTP wachtwoord veranderen Je website bekijken Bestanden op een FTP server zetten Verbinden met FTP server Websites staan op een webserver. Een webserver
Nadere informatieMagento 2 Koppeling installatiehandleiding
Magento 2 Koppeling installatiehandleiding Datum 09-05-2019 Versie 1.0 Dit document is vertrouwelijk en mag niet zonder toestemming van Packs aan derden worden verstrekt. 1 Magento 2 Installatiehandleiding
Nadere informatieHandleiding ETW Hercertificeringsactiviteiten. Voor: Aanbieders van activiteiten. Inhoudsopgave
20150122 Handleiding ETW Hercertificeringsactiviteiten Voor: Aanbieders van activiteiten Door: Henry Buitenhuis Aangepast aan versie Moodle 3.0 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 1. Inloggen... 2 2. Tips
Nadere informatieStudietaak 5 Hoe installeer ik software? ProFTPD FTP-Server
Studietaak 5 Hoe installeer ik software? ProFTPD FTP-Server Opdracht Installeer op je Knoppix installatie de ProFTPD ftp-server. Doelstelling Het leren van: 1. het installeren van ProFTPD, en 2. de basis
Nadere informatieBij het openen van de app zal gevraagd worden om in te loggen met uw gegevens.
STAP 1 Login Bij het openen van de app zal gevraagd worden om in te loggen met uw gegevens. Opgelet: bij het aankopen van de gebruikersnamen voor de app zal voor elke organisatie één hoofdaccount aangemaakt
Nadere informatieSamen op zoek naar proeven
Samen op zoek naar proeven De handleiding Jens Vanhouwaert jens@vanhouwaert.be 1 Inhoudsopgave 1 Handleiding... 4 1.1 De website... 4 1.2 Algemene werking... 4 1.3 Download de databank... 4 1.3.1 Internet
Nadere informatieRapportering derdengelden Toegang tot module Overzicht derden- en rubriekrekeningen Rekening publiceren op website...
Orde van Vlaamse Balies www.advocaat.be Module derdengelden Staatsbladsstraat 8 B 1000 Brussel T +32 (0)2 227 54 70 F +32 (0)2 227 54 79 info@advocaat.be ondernemingsnummer 0267.393.267 Rapportering derdengelden
Nadere informatieBestandstypen en rechten Wildcards in Bestandsnamen Pipes Zoeken naar woorden en patronen. Tekstmanipulatie. Week 2: Zoeken in Tekst.
Tekstmanipulatie Week 2: Zoeken in Tekst Gosse Bouma g.bouma@rug.nl Informatiekunde Rijksuniversiteit Groningen 2007/2008 Gosse Bouma 1/19 Overzicht 1 Bestandstypen en rechten 2 Wildcards in Bestandsnamen
Nadere informatieDE MODULE FOTOGALERIJ
DE MODULE FOTOGALERIJ Inhoudsopgave Inhoud Pagina 1. INLEIDING... 2 2. PROCEDURE... 3 2.1. De module Fotogalerij openen... 3 2.2. Een galerij creëren.....4 2.2.1 Een galerij openen....4 2.2.2 Een galerij
Nadere informatieOverzicht. Pipes. Example. ls -l total 20K drwxr-xr-x 2 gosse aistaff 4.0K :13 Literatuur/
Overzicht Tekstmanipulatie Week 2: Zoeken in Tekst Gosse Bouma g.bouma@rug.nl Informatiekunde Rijksuniversiteit Groningen Bestandstypen en rechten Wildcards in Bestandsnamen Pipes 2007/2008 Zoeken naar
Nadere informatie