A. Optimalisering inzet Vessel Protection Detachments (VPD s) voor schepen onder Koninkrijksvlag

Transcriptie

1 Deze notitie bevat een viertal elementen die de KVNR, Nautilus Int. en de NVKK gezamenlijk graag onder uw aandacht willen brengen ten behoeve van het AO piraterij 10 november De elementen betreffen: De optimalisering van de inzet van VPD s De inzet van reservisten ten behoeve van VPD s De juridische positie van de kapitein Benodigde aanpassing van wet- en regelgeving voortvloeiende uit de gewenste inzet van gewapende privébeveiligers Over de laatste twee punten hebben partijen advies gevraagd aan Prof. Knoops 1. De belangrijkste conclusies zijn in deze notitie verwerkt en komen er op neer dat codificering van beide punten relatief eenvoudig is en relatief snel kan. Hiermee wordt de positie van de kapitein goed geregeld en is het aan boord hebben en gebruik van wapens goed geregeld, inclusief het toezicht vooraf op de kwaliteit van de privébeveiligers. Met deze notitie kan het stroomschema (bijlage) dat aangeeft welke stappen reder en overheid dienen te doorlopen bij het aanvragen en aanbieden van bescherming van een koopvaardijschip met een VPD of als dat niet kan met privébeveiligers dienen als leidraad voor de aanvraagprocedure. A. Optimalisering inzet Vessel Protection Detachments (VPD s) voor schepen onder Koninkrijksvlag Onderstaand treft u de mogelijkheden aan om de inzet van VPD s te optimaliseren (ook wel het laaghangend fruit ). Deze mogelijkheden vergroten niet alleen het aantal keren dat een VPD kan worden ingezet maar biedt de reder ook een zo snel mogelijk en efficiënt verlopend aanvraagproces. Aanvraagprocedures en termijnen 1. Reder kan al een voorlopige aanvraag indienen indien reis met voldoende mate van zekerheid doorgaat, zodat Defensie de planning kan optimaliseren. 2. Op een voorlopige aanvraag beslist Defensie binnen één week of het schip in aanmerking komt voor een VPD. 1 Het rapport van Prof. Knoops is u als separaat document aangeboden. 1

2 3. Na het definitief worden van de reis en de melding daarvan door de reder kan Defensie binnen één week de VPD daadwerkelijk aan boord plaatsen. 4. Invoeren van accountmanagement, zodat de reder een vast aanspreekpunt heeft inclusief regelen vervanging bij verlof e.d. Vooral van belang bij wijzigingen vlak voor vertrek van het schip e.d. Omvang van de VPD 5. Maximaal 10, maar met maatwerk per reder. Indien schip het vereist (bijv. Dockwise zware lading schip dat boorplatform vervoert) kan het meer zijn, maar ook minder (bijvoorbeeld klein short sea schip) Kosten van de VPD 6. Kosten VPD gelijkwaardig aan internationale norm voor private beveiligers: 700 per dag per militair (level playing field). B. Inzet VPD s uit te breiden door inhuren van reservisten 7. Capaciteit van VPD s kan worden vergroot met reservisten. Zelfde juridische positie aan boord als die van een militair. 8. Ook voor de kosten van een VPD met reservisten geldt: 700 per dag per bewaker. C. Juridische positie van de kapitein bij inzet gewapende privébeveiligers Op grond van het SOLAS-verdrag blijft de kapitein verantwoordelijk voor alle voorvallen aan bood van zijn schip, ook bij de inzet van gewapende privébeveiligers. Op verzoek van de KVNR, Nautilus Int. en de NVKK is Prof. Knoops gevraagd naar de juridische mogelijkheden om de kapitein een juridisch beschermde positie te geven. Het advies van Prof. Knoops bijgevoegd geeft op blz. 7 een concrete suggestie hoe dat op korte termijn te regelen, namelijk via een circulaire van het college van procureurs-generaal aan de hoofdofficieren van Justitie. In deze circulaire worden de rules of engagement geregeld, de verantwoordelijkheid van de leider van het gewapende team aan boord en de toezichthoudende taak van de kapitein op deze leider en de afbakening van de verantwoordelijkheid van de kapitein. Indien de kapitein zich aan de voorschriften van de circulaire heeft gehouden zal het OM de kapitein niet vervolgen. Prof. Knoops geeft ook een alternatief dat ook relatief snel gerealiseerd kan worden, namelijk het door de minister uitvaardigen van een Algemene Maatregel van Bestuur. 2

3 D. Andere benodigde aanpassingen van wet- en/of regelgeving, in casu de circulaire wet wapens en munitie Type wapens De vraag van de KVNR of semi-automatische wapens onder het verlof kunnen vallen tot het voorhanden hebben van wapens dat de korpschef verstrekt wordt door Prof. Knoops op blz.3 onderaan en blz. 4 bovenaan bevestigend beantwoord. Voor dergelijke wapens met een burst mode (drie schoten per overhalen van de trekker) is evenwel wel aanpassing van de wet of circulaire nodig. Deze wapens zijn evenwel niet noodzakelijk, zodat de wet en circulaire ongewijzigd kunnen blijven. Hoeveelheid en type wapens dat aan boord mag zijn Per beveiliger dient volgens Prof. Knoops in het verlof vastgelegd te worden over hoeveel en welk type wapens de beveiliger mag beschikken. Onderscheid kan gemaakt worden in een handvuurwapen (pistool) en een lange afstandswapen. Ook dit kan via aanpassing van de circuliare wet wapens en munitie geregeld worden. Aantal personen aan boord dat wapens mag dragen De circulaire wet wapens en munitie laat nu al toe dat er per bewaker verlof wordt verleend tot het voorhanden hebben van wapens. Het verdient in de visie van Prof. Knoops evenwel aanbeveling om per schip het aantal gewapende beveiligers vast te leggen. Ook dit kan in de circulaire worden opgenomen. Certificering van de beveiligers De KVNR, Nautilus Int. en de NVKK zijn er voorstander van dat de overheid de kwaliteit van de beveiligers toetst. Inmiddels heeft de IMO hiervoor guidelines opgetseld. Prof. Knoops adviseert deze criteria op te nemen in de circulaire wet wapens en munitie. Bijlage Stroomschema aanvraag gewapende bescherming koopvaardijschepen tegen piraterij 3

4 Nederlands stroomschema aanvraag gewapende bescherming koopvaardijschepen tegen piraterij Het onderstaande model is gebaseerd op de Nederlandse ervaringen met de inzet tot nu toe van militaire beveiligingsteams (VPD s) en de ervaringen die Noorwegen en Denemarken inmiddels hebben opgedaan met hun model voor private beveiligingsfirma s. Dit voorstel wordt namens de KVNR, Nautilus Int. en de NVKK ingediend. 1 Beoordeling kwetsbaarheid schip Reder bepaalt door middel van risico assesment of schip kwetsbaar is en gewapende beveiliging behoeft. Zo ja, dan aanvraag voor een VPD in te dienen bij Defensie; Indien andere partij (verzekeraar/charteraar/vakbond/bemanning) eist dat het schip gewapende beveiligers nodig heeft, dan aanvraag voor VPD in te dienen bij Defensie. 2 Besluit inzet VPD door Defensie Defensie voert aanvullende inhoudelijke toets uit op basis van bij Defensie beschikbare nadere info (bijvoorbeeld op basis van intelligence) Besluit Defensie over noodzaak tot inzet van VPD Indien Defensie VPD wil inzetten, dan bepaalt de reder of dat mogelijk is (datum beschikbaarheid team, omvang, kosten spelen hierbij een rol). Indien reder inzet VPD als onmogelijk beoordeelt, dan kan reder aanvraag voor gewapende privébeveiligers indienen. Indien Defensie inzet VPD afwijst, dan kan reder aanvraag indienen voor gewapende privébeveiligers. 3 Procedureaanvraag vergunning inzet gewapende privébeveiligers algemene vergunning voor bepaalde duur (bijvoorbeeld een half jaar) voor reder voor wapens aan boord en voorschriften wapen- en/of munitiekast. Hierin staat voor welke zeegebieden wapens aan boord zijn toegestaan. Afbakening zeegebieden: alle wateren beneden 40 graden noorderbreedtegrens. In de aanvraag voor een specifieke vergunning per man per reis per schip staan: de data van de reis met enige marge waarbinnen de reis plaatsvindt (schip is vaak eerder/later in het piratengebied) alle namen van de beveiligers met reservebeveiligers op de lijst voor mogelijke wijzigingen alle soorten, kalibers en hoeveelheden wapens en munitie (geen vermelding serienummer per wapen) bewijzen voor professionaliteit beveiligingsfirma (IMO guidelines beschikbaar) bewijzen voor professionaliteit van elke beveiliger en van zijn achtergrond (geen strafblad e.d.) 4 Rapportage bij incidenten volgens afspraken met OM Audio en visueel materiaal van de actie samen met rapportage beveiligingsbedrijf Rapport van de kapitein 4

5 Beoordeling door openbaar ministerie volgens opgestelde richtlijnen rules of engagement Terugkoppeling naar reder met verbeteringsvoorstel Al of geen strafvervolging gewapende beveiliger en/of kapitein De volgende bladzijde geeft dit stroomschema grafisch weer. 5

6 Stroomschema aanvraag VPD en gewapende privébeveiligers Reder beoordeelt kwetsbaarheid schip Ja Nee Geen actie Andere partijen eisen inzet gewapende beveiliging Indienen aanvraag VPD Defensie bepaalt of inzet VPD zal plaatsvinden Ja Nee Reder bepaalt of inzet VPD mogelijk is Aanvraag gewapende Privébeveiliger door reder Ja Nee Inzet VPD Aanvraag gewapende privébeveiliger door reder 6