David Weenink. Instituut voor Fonetische Wetenschapen ACLC Universiteit van Amsterdam. Spraakverwerking per computer. David Weenink.

Transcriptie

1 Instituut voor Fonetische Wetenschapen ACLC Universiteit van Amsterdam AMSTERDAM CENTER FOR LANGUAGE AND C O M M U N I C A T I O N

2 In de studio Bungehuis 3-de verdieping Opnames op audiocd Opnames maak je met z n tweeën Inschrijvingen via kalender Handleiding voor het opnemen en kopiëren van geluid van Ton Wempe

3 Kopiëerpaneel

4 Aandachtspunten bij het opnemen Maak van te voren het protocol (op papier) Zorg dat spreker comfortabel zit zodat Hij/zij goed kan lezen van het papier Hij/zij niet hoeft te bewegen tijdens de opname De afstand tot de microfoon konstant blijft (30 cm) Zorg dat de spreker storende bijgeluiden zoals het knisperen van het papier en lipgeluiden vermijdt (evt glas water) Laat de spreker zo natuurlijk mogelijk spreken: bed de zinnen in tussen dragerzinnen! Test het geluidsnivo voor je gaat opnemen Begin een opname altijd met datum en naam van de spreker Maak optimaal gebruik van het opneembereik (stuur optimaal uit) De tracknummering van de CD-recorder is je vriend!

5 Invoeren in de computer Analoog met gebruikmaking van de Analoog Digitaal Converter (ADC) van de computer en PRAAT Audiocd digitaal (DAC) - analoog Soundcard analog - digitaal Naar bestand op schijf Digitaal (via een audioripper) die rechtstreeks naar file schrijft ( zonder kwaliteitsverlies)

6 Analoge invoer met praat Mixer regelen Praat: New/Record mono Sound... Line Regel gain af Sampling frequency Hz Record Save to list

7 Digitale invoer van audiocd (Linux) Audio cd in drive (audiocd:/) Diverse uitvoeren L en R nodig? Read from file... Extract right channel Write to WAV file...

8 Zelfbeschrijvende audiobestandsformaten Voorbeelden: WAV, AIFF, wma,... Zelfbeschrijvende containers Opgedeeld in brokken (chunks) Elke brok heeft unieke FOURCC FOURCCs: AIFF, RIFF, WAVE, fmt,data,... In de brok staat de grootte in bytes Lees alleen wat je kent Schrijf alleen weg wat je kent

9 bit (binary digit) Interne reps: twee spanningsnivo s Externe reps: (0,1), (False,True), (No, Yes),... 2 bits: 00, 01, 10, 11 (4) 3 bits: 000, 001, 010,011, 100,101,110, 111 (8) n bits geven 2 n mogelijkheden 2 16 = 65536, 2 32 = = byte: 8 bits: 256 mogelijkheden Bit nummering Letter: A, B,... Getal: , ,...

10 Kilo, Mega,... Tabel: Hoeveelheden bytes SI prefixes Binary prefixes kilobyte (kb) kibibyte (KiB) 2 10 megabyte (MB) mebibyte (MiB) 2 20 gigabyte (GB) gibibyte (GiB) 2 30 terabyte (TB) tebibyte (TiB) 2 40 petabyte (PB) pebibyte (PiB) 2 50 exabyte (EB) exbibyte (EiB) 2 60 zettabyte (ZB) zebibyte (ZiB) 2 70 yottabyte (YB) yobibyte (YiB) 2 80 Een roman is ongeveer 1 MiB aan tekst.

11 De verschillende CD s Audio (CD-DA: standaard red book) Gegevensopslag (CD-ROM: yellow book) Interactief (CD-I: green book) Video (MPEG-1: white book) Audio+Data (CD extra: blue book) Speciaal (CD-R, CD-RW en CD-MO: orange book) Kopieerbeveiligde audio-cd s voldoen NIET aan de red book specs (en zouden dus eigenlijk verboden moeten worden)

12 De CD (vervolg) 74 min stereo, 16 bit, monsters/s = bits 6.3 Gbits 746 MiB Program area tussen 12.5mm en 58 mm van midden (oppervlakte ongeveer 100 cm 2 ) bits/cm 2 Oppervlakte van 1 bit cm 2 Spiraal van binnen naar buiten Constante hoeveelheid bits per lengte Spoorafstand 1.6 µm ± 0.1 µm Rotatiesnelheid verandert met positie