vast te stellen de volgende verordening tot wijziging van de Algemene plaatselijke verordening:

Transcriptie

1 De raad der gemeente Elburg; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 19 november 2013 b e s l u i t : vast te stellen de volgende verordening tot wijziging van de Algemene plaatselijke verordening: Artikel I A. Het huidige artikel 4:15 intrekken. B. Het nieuwe artikel 4:15 komt te luiden als volgt (volgens optie 2); Artikel 4:15 Omgevingsvergunning handelsreclame 1. Het is verboden zonder vergunning van het college op of aan een onroerende zaak handelsreclame te maken of te voeren met behulp van een opschrift, aankondiging of afbeelding in welke vorm dan ook, die van af de weg zichtbaar is. 2. Het verbod geldt niet voor: a. onverlichte opschriften, aankondigingen of afbeeldingen in het inwendige gedeelte van de onroerende zaak, tenzij deze in ernstige mate in strijd is met de redelijke eisen van welstand; b. onverlichte opschriften of aankondigingen, daartoe aangewezen door de overheid; c. onverlichte opschriften of aankondigingen kleiner dan 0,50 m² en de langste zijde korter dan 1 meter die betrekking hebben op: i. een openbare verkoping of een aanbieding ter verkoop, verhuur of verpachting van een onroerende zaak, zulks voor zolang zij feitelijke betekenis hebben; ii. het beroep, de dienst of het bedrijf dat in of op de onroerende zaak wordt uitgeoefend of waarvoor die zaak is bestemd; d. onverlichte en verlichte opschriften of aankondigingen in gebieden op bedrijventerreinen die volgens de Welstandsnota als welstandsvrij zijn aangemerkt, tenzij deze worden geplaatst bij of op panden aan de randen van het bedrijventerrein en mits die betrekking hebben op het beroep, de dienst of het bedrijf dat op de onroerende zaak wordt uitgeoefend; e. onverlichte en verlichte (mits niet periodiek oplichtend of bewegend) opschriften of aankondigingen die worden geplaatst bij of op panden aan de randen van het bedrijventerrein als bedoeld in de Welstandsnota indien: i. er per bedrijfsunit maximaal één opschrift of aankondiging vlak op de gevel wordt geplaatst die maximaal 2 meter hoog is en niet breder dan de helft van de breedte van de bedrijfsunit met een maximale breedte van 6 meter; ii. er maximaal 2 vrijgeplaatste opschriften of aankondigingen op de onroerende zaak worden geplaatst die niet breder zijn dan 2 meter en niet hoger dan 3,5 meter; iii. er maximaal 1 vrijgeplaatste vlag per bedrijf wordt geplaatst met een maximale stoklengte van 6 meter en een maximale oppervlakte van 4 m2, f. onverlichte opschriften of aankondigingen in het beschermd stadsgezicht, indien: i. er maximaal 2 vlaggen per pand aan de gevel worden bevestigd met een maximale stoklengte van 1 meter en een maximale oppervlakte van 1,5 m2

2 2 ii. er op de gevel van de begane grond van een horecabedrijf, maximaal 1 historisch verantwoord bord per gevel met een maximale oppervlakte van 0,5 m2 wordt bevestigd met daarop de dag- dan wel weekaanbiedingen dan wel menu s, g. onverlichte opschriften of aankondigingen op panden met een detailhandelsbestemming, niet gelegen op bedrijventerreinen en niet in het beschermd stadsgezicht, indien: i. er maximaal 2 vlaggen per pand aan de gevel worden bevestigd met een maximale oppervlakte van 1,5 m2, h. onverlichte opschriften die betrekking hebben op de naam of de aard van in uitvoering zijnde bouwwerken of op de namen van degenen die bij het ontwerp of de uitvoering van het bouwwerk betrokken zijn, mits deze opschriften zijn aangebracht op borden bij of op de in uitvoering zijnde bouwwerken zelf, zulks voor zolang zij feitelijke betekenis hebben; i. onverlichte opschriften of aankondigingen dienstbaar aan het openbare vervoer, indien deze zijn aangebracht ten dienste van dat vervoer. 3. Het is verboden door een opschrift, aankondiging of afbeelding als bedoeld in het tweede lid de veiligheid van het verkeer in gevaar te brengen of ernstige hinder voor de omgeving te veroorzaken. 4. In afwijking van artikel 1:8 kan een vergunning als bedoeld in het eerste lid worden geweigerd: a. indien de handelsreclame, hetzij op zichzelf, hetzij in verband met de omgeving niet voldoet aan redelijke eisen van welstand; b. in het belang van de verkeersveiligheid; c. in het belang van de voorkoming of beperking van overlast voor gebruikers van een in de nabijheid gelegen onroerende zaak. 5. Het verbod in het eerste lid geldt niet voor voorwerpen waarop artikel 2.10a van toepassing is. 6. Het verbod in het eerste lid geldt niet voorzover in het daarin geregelde onderwerp wordt voorzien door de Provinciale landschapsverordening. 7. De weigeringsgrond van het vierde lid, onder a, geldt niet voor bouwwerken. 8. De weigeringsgrond van het vierde lid, onder c, geldt niet voorzover in het daarin geregelde onderwerp wordt voorzien door de Wet milieubeheer. C. De toelichting bij artikel 4:15 intrekken, waarbij de toelichting op het nieuwe artikel komt te luiden als volgt: Handelsreclame is gedefinieerd in artikel 1:1, aanhef en onder h van de APV als: elke openbare aanprijzing van goederen of diensten, waarmee kennelijk beoogd wordt een commercieel belang te dienen. Onroerende zaken zijn volgens artikel 3:3, eerste lid, van het Burgerlijk Wetboek onder meer de grond, de met de grond verenigde beplantingen en de gebouwen en werken die duurzaam met de grond zijn verenigd. Reclame en de vrijheid van meningsuiting In het begrip handelsreclame ligt besloten dat het in artikel 4:15 gaat om niet-ideële reclame, waarbij geen gedachten of gevoelens worden geopenbaard. Zie ook de toelichting bij artikel 1:1, aanhef en onder h (handelsreclame). Volgens vaste jurisprudentie behoren reclame-uitingen in de commerciële sfeer niet tot het eigenlijke gebied van de vrijheid van meningsuiting als bedoeld in artikel 7 van de Grondwet.

3 3 Artikel 4:15 is daarom niet in strijd met artikel 7 van de Grondwet. In artikel 7, vierde lid, van de Grondwet wordt de handelsreclame met zo veel woorden van de vrijheid van drukpers uitgezonderd. De volgende vraag is of artikel 4:15 ook in overeenstemming is met de artikelen 10 EVRM en 19 IVBP. De bescherming van het recht op vrije meningsuiting strekt zich in deze artikelen mede uit tot reclame. Deze vraag kan bevestigend worden beantwoord. Allereerst is het de vraag of artikel 10 EVRM überhaupt wel toeziet op zuivere handelsreclame. Weliswaar heeft de Hoge Raad dit in algemene zin gesteld in een uitspraak van 13 februari 1987 (NJ 1987, 899), het Europese Hof heeft zich hierover nog niet eenduidig uitgesproken (zie onder andere EHRM 24 februari 1994, NJ 1994, 518). Wel mag er op grond van arresten van het Europese Hof vanuit worden gegaan dat de bescherming ten aanzien van commerciële reclame minder ver gaat dan de bescherming ten aanzien van andere uitingen gelet op de strekking van het verdrag. Echter, ook indien er vanuit wordt gegaan dat alle handelsreclame onder artikel 10 EVRM en artikel 19 IVBPR valt, zijn beperkingen mogelijk zolang deze voorzien zijn bij wet. Naar algemeen wordt aangenomen worden hieronder ook gemeentelijke verordeningen verstaan. Daarnaast dienen de beperkingen noodzakelijk te zijn in een democratische samenleving ter bescherming van de in de artikel 10 EVRM en artikel 19 IVBP genoemde belangen. Hieronder vallen onder andere het voorkomen van wanordelijkheden en de bescherming van rechten van derden. De rechtspraak lijkt deze visie te bevestigen. In een uitspraak van 23 december 1994 stelt de ABRS in een zaak waarin een driehoeksreclamebord wordt geweigerd dat artikel 10 EVRM en artikel 19 IVBP alleen in het geding zijn als de verspreiding van reclame zo zeer aan banden zou zijn gelegd dat de vrijheid om reclame te maken zelf zou worden aangetast (JG , AB 1995, 163). Ook is in een uitspraak van de Hoge Raad over een aanplakverbod zonder schriftelijke toestemming van de rechthebbende bepaald dat dit niet in strijd is met artikel 10 EVRM en 19 IVBP aangezien het verbod bij wet is voorzien en noodzakelijk in een democratische samenleving ter voorkoming van wanordelijkheden en ter bescherming van rechten van derden (HR 1 april 1997, NJ 1997, 457). Het voorgaande betekent dat zolang niet in een absoluut verbod, te absolute beperkingen of restrictief beleid is voorzien en er een duidelijke noodzaak voor de beperkingen bestaat, zodanig dat er feitelijk een mogelijkheid van enige betekenis van het middel van bekendmaking overblijft, beperkingen mogelijk blijven. Tweede lid (niet-vergunningplichtige handelsreclame) Handelsreclame mag nooit in ernstige mate in strijd met redelijke eisen van welstand zijn, en dat geldt zowel voor de reclame zelf, als voor de reclame in zijn relatie tot de omgeving. Een exces is een evidente en ook voor niet-deskundigen duidelijk kenbare buitensporigheid van het uiterlijk. Het zal duidelijk zijn dat in een gebied waarvoor een hoog welstandsniveau is vastgesteld er eerder sprake kan zijn van een exces dan in een gebied met een laag niveau. Van excessen kan bijvoorbeeld sprake zijn bij te opdringerige reclame-uitingen, toepassing van felle of contrasterende kleuren en/of armoedig materiaalgebruik. In de Welstandsnota van de gemeente Elburg zijn er welstandsvrije gebieden aangewezen. Aangezien de welstandstoets een van de belangrijkste weigeringsgronden van een omgevingsvergunning voor de activiteit reclame is, heeft de gemeente zoveel mogelijk aansluiting gezocht met ons reclamebeleid. Indien er namelijk wel een vergunningplicht geldt voor reclame, maar deze reclame op een perceel aanwezig is die is gelegen in een welstandsvrij gebied, blijven alleen de weigeringsgronden verkeersveiligheid en overlast over. Op grond van lid 3 is het echter ook mogelijk handhavend op te treden tegen vergunningsvrije handelsreclame die gevaar oplevert voor het verkeert of ernstige hinder voor de omgeving veroorzaakt. Dit is met name van belang voor de bedrijventerreinen. Volgens de Welstandsnota zijn (enkel de binnenschil van) verschillende bedrijventerreinen welstandsvrij verklaard. Voor die gebieden hoeft op

4 4 grond van sub d geen vergunning voor de activiteit reclame te worden aangevraagd. Dit geldt (vanwege de beeldbepalendheid) niet voor de randen van de bedrijventerreinen. Reclame op of bij panden in dit gebied is vergunningsvrij, mits wordt voldaan aan de voorwaarden die gesteld worden in sub e. In sub f is specifiek aangegeven wanneer reclame in het beschermd stadsgezicht vergunningsvrij is. Met een historisch verantwoord bord wordt bedoeld; een bord dat geïntegreerd is in de architectuur van het pand. De gemeente heeft er bewust voor gekozen om een ruime definitie te hanteren. Waar het om gaat is dat er met het bord qua materiaal- en kleurgebruik aansluiting wordt gezocht met het materiaalen kleurgebruik van het pand in het beschermd stadsgezicht. Zo mogen er in elk geval geen felle/contrasterende kleuren of kunststof materialen worden gebruikt, maar is een houten krijtbord waarop (in krijt geschreven) wordt aangegeven wat het dagmenu is, wel een historisch verantwoord bord. Omdat er verder ook gebieden zijn (naast het bedrijventerrein en het beschermd stadsgezicht) waar reclame wordt geplaatst, is in sub g aangegeven dat reclame op panden met een detailhandelsbestemming, niet gelegen op een bedrijventerrein of in het beschermd stadsgezicht ook vergunningsvrij is, mits wordt voldaan aan de gestelde voorwaarden. Vrijstaande reclameborden op de openbare weg vallen onder de werking van artikel 2:10a. Dit is met name van belang in het beschermd stadsgezicht en verschillende winkelcentra. Derde lid (eisen aan niet-vergunningplichtige handelsreclame) De bedoeling van dit lid is het mogelijk maken van toezicht op hinderlijke handelsreclame die niet vergunningplichtig is. Vierde lid (weigeringsgronden) In het vierde lid zijn als mogelijke weigeringsgronden voor een vergunning opgenomen; welstand, verkeersveiligheid en overlast. Met deze weigeringsgrond zijn tevens de motieven voor een vergunningplicht gegeven. De weigeringsgrond welstand heeft echter in de jurisprudentie een probleem opgeleverd, omdat omgevingsvergunningplichtige handelsreclame voor de activiteit bouwen reeds onderworpen is aan welstandstoetsing. De toetsing van een omgevingsvergunning voor de activiteit reclame beperkt zich dan tot de verkeersveiligheids- en overlastaspecten. Vijfde lid (afstemming met artikel 2:10a) Om te voorkomen dat voor een reclamebord op de openbare weg twee vergunningen aangevraagd moeten worden (op grond van artikel 2:10a en op grond van artikel 4:15) is ervoor gekozen een duidelijke scheiding aan te brengen. Reclame op voorwerpen die vallen onder de werking van artikel 2:10a, vallen buiten de werking van artikel 4:15. Vrijstaande reclameborden die bijvoorbeeld in de binnenstad op de stoepen worden gezet, worden gehandhaafd volgens de regels van artikel 2:10a. Jurisprudentie Wanneer sprake is van een bouwwerk als bedoeld in artikel 1, eerste lid, van de Woningwet, is de Woningwet van toepassing en geldt mitsdien, gezien het bepaalde in artikel 4.7.2, derde lid, van de APV (oud), het in het eerste lid van dit artikel gestelde verbod niet. Nu in dit geval de Woningwet van toepassing is, heeft het college zich terecht op het standpunt gesteld dat naast de door hen verleende bouwvergunning voor de oprichting van de reclamezuil niet ook een reclamevergunning als bedoeld in artikel van de APV (oud) is vereist. Zij hebben dan ook terecht het verzoek om toepassing van bestuursdwang ten aanzien van de dubbelzijdige lichtreclamezuil afgewezen. ABRS , GS, 2003, 7180, 34 m.nt. J.Teunissen.

5 5 Het college heeft ten onrechte niet getoetst aan het bepaalde in het derde lid. Niet is gebleken dat zij hebben beoordeeld of in dit geval de Woningwet een bouwvergunning voor de betreffende reclame - objecten voorschrijft. Het standpunt van het college dat in dit geval geen sprake is van overlappende regelgeving nu de APV een specifiek welstandsdoel nastreeft ten opzichte van de Woningwet, doet hier niet aan af. Anders dan het college meent, is het welstandstoezicht in het kader van de Woningwet niet beperkt tot toetsing van bouwkundige elementen. ABRS , GS, 2003, 7180, 35 m.nt. J. Teunissen. In een recente uitspraak, waar het ging over de aanvraag voor een reclamevergunning voor een halfronde tijdschriftenzuil, overwoog de Afdeling als volgt. De achtergrond van de in artikel 4.7.2, derde lid (oud), van de model-apv vervatte uitzondering is dat, ingeval de Woningwet van toepassing is, is gewaarborgd dat reeds bij de toepassing van die wet een voldoende beoordeling van welstandsaspecten plaatsvindt. In casu was er sprake van het plaatsen dan wel veranderen van een bouwwerk in de zin van de Woningwet. Appellante had in plaats van een reclamevergunning een bouwvergunning moeten aanvragen. ABRS , /2, LJN-nr. AP0370. Artikel II Deze wijzigingsverordening treedt in werking met ingang van 1 januari Aldus besloten door de raad der gemeente Elburg in zijn vergadering van 16 december 2013 de voorzitter, de griffier, F.A. de Lange M.C. Luiting.